Научная статья на тему 'ИННОВАЦИОННЫЕ ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ ТЕХНОЛОГИИ - КАК ФАКТОР РАЗВИТИЯ'

ИННОВАЦИОННЫЕ ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ ТЕХНОЛОГИИ - КАК ФАКТОР РАЗВИТИЯ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
49
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ИННОВАЦИЯ / НАУЧНО-ИССЛЕДОВАТЕЛЬСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ / НАУЧНО-ТЕХНИЧЕСКИЙ ПРОГРЕСС / ИЗОБРЕТЕНИЯ / КОНКУРЕНТОСПОСОБНОСТЬ / РЫНОЧНАЯ ЭКОНОМИКА / НАЦИОНАЛЬНАЯ СТРАТЕГИЯ / МЕТОДИЧЕСКИЕ ДОКУМЕНТЫ

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Махкамов Д., Бобоёров З.Х.

В данной статье рассматривается вопрос о реализации Программы инновационной деятельности Республики Таджикистан на период 2011-2020 гг. в системе начального и среднего профессионального образования. Основное внимание в статье уделяется методу поощрения учащихся, участвующих в инновационной деятельности за научные достижения. Автор раскрывает вопросы развития нормативно-правовых предпосылок инновационной деятельности; использования эффективной научно технологическиой разработки и изобретений, создание и развитие инновационный деятельность на всех ступенях образования.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

INNOVATIVE PEDAGOGICAL TECHNOLOGIES - AS A FACTOR OF DEVELOPMENT

This article discusses the implementation of the Innovation Program of the Republic of Tajikistan for the period 2011-2020. in the system of primary and secondary vocational education. The main attention is paid to the method of encouraging students involved in innovative activities for scientific achievements. The author reveals the development of regulatory and legal prerequisites for innovation; the use of effective scientific and technological development and inventions, the creation and development of innovative activities at all levels of education.

Текст научной работы на тему «ИННОВАЦИОННЫЕ ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ ТЕХНОЛОГИИ - КАК ФАКТОР РАЗВИТИЯ»

APPLICATION OF INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGY

IN TEACHING INFORMATICS

The article is devoted to issues related to the use of information and communication technologies in teaching computer science. The use of ICT is one of the important tasks of modern education and is associated with the development of the scientific foundations of educational institutions, retraining of teachers and their adaptation to the new education system. The use of computer technology, considered a modern means of learning and a powerful tool of cognition, requiring the development and qualitative improvement of teaching methods and organizational forms.

The author states that the use of ICT in the learning process requires a lot of effort, but it justifies all the costs, because the lesson becomes more fun and meaningful. The teacher has the right to choose his own technology and methods, but everyone is obliged to make efforts for the development of students.

Keywords: information and communication technologies, education, teacher, principle, cognitive activity, student, informatization, training, modern teaching aids, development, educational institutions..

Сведения об автора:

Шохсанами Ризо - старший преподаватель Кулябского государственного университета имени Абуабдуллох Рудаки. Адрес: РТ.735360, г. Куляб, улица С. Сафаров 16. тел: (+992) 908551149.

About the authors:

Shohsanami Rizo - Senior lecturer, Kulob State University named after Abuabdulloh Rudaki. Address: RT. 735360, Kulyab, S. Safarov Street 16. tel: (+992) 908551149.

ФАЪОЛИЯТИ ИННОВАТСИОНЙ ОМИЛИ ПЕДАГОГИИ РУШД

Махкамов Д.

Академияи таусилоти Тоцикистон Бобоёров З.Х.

Коллеци техникии ба номи академик М. Осимй

Дар Паёми навбатии Асосгузори сулху вахдати миллй- Пешвои миллат, Президента Чумхурии Точикистон мухтарам Эмомалй Рахмон ба Мачлиси Олии Чумхурии Точикистон омадааст: « Дищати асоси ба тщким бахшидани щтидори илмии кишвар, цорй кардани ихтироот дар истеусолот, устувор гардонидании пояуои моддиву техникии муассисауои таълими, баланд бардоштани сифати таълим дар уамаи зинауои таусилот, цалби боз уам васеи истеъдодуои цавон ба омузиши технологиями муосир ва коруои эцодиву техникиравона карда шудааст». [1, с.25].

Бо карори Хукумати Чумхурии Точикистон аз 30-юми апрели соли 2011 зери № 227 «Барномаи рушди инноватсионии Чумхурии Точикистон барои солхои 2011-2020» тасди; гардид, ки максаду мухтавои он хавасманд гардонидан ба фаъолияти илмию техникй ва миллию инноватсионй, ташаккули заминаи меъёрй хукукии фаъолияти инноватсионй, чалби имкониятхои илмию техникии мамлакат дар раванди инноватсионй, истифодаи самараноки коркарди илмию технологй ва ихтироот, таъсис ва равнаки сохторхои инноватсионй дар тамоми зинахои тахсилот мебошад.

Максади асосии Барномаи давлатй ташаккули низоми самараноки инноватсионй мебошад, ки ба баланд бардоштани сатхи технологй ва ракобатпазирии истехсолот, ба бозори дохилию хоричй баровардани махсулоти инноватсионй, афзоиши молхо ба ивази молхои воридотй, суръатбахшии рушди ичтимоию иктисодй ва ноилшавй ба хадафхои стратегияи миллй мебошад. [2, с.25].

Аз гуфтахои боло бар меояд, ки дар тамоми зинахои тахсилот дар Точикистони сохибистиклол таваччухи бештар ба ворид намудани чараёни инноватсионй, навоварию ихтирокорй дар таълиму тарбия ва баланд бардоштани сатху сифати тахсилот равона мегардад. Ин омил аз мо халли масъалахои зеринро талаб менамояд:

1. Коркарди хуччатхои меъёрй бахри бунёди тартибе, ки пеш дар муассисахои таълимй вучуд надошт (низомнома дар бораи комиссияи равонй- тиббй- педагогй, чамъияти илмии хонандагон, гуруххои проблемавй ва гайрахо).

2. Коркарди хуччатхои методии таъминкунандаи навгонихо ва фаъолияти тачрибавй-озмоишй дар таълим (дастур дар бораи фаъолияти навгонй, дастур барои мураттаб сохтани

бapномa, омодa нaмyдaни xyччaтxои нaшpй, тaвcияx,о дap боpaи naxp кapдaни тaчpибaи пeшкaдaм.).

З. Шиноc нaмyдaни иштиpокчиëни фaъолияти инновaтcионй бо тaлaботи .nypycr nyp кapдaни жypнaлxо (гyзоштaни 6axp, caнчиш, тaкcим кapдaни xонaндaгон 6a зepгypyxxо). [З, c.112].

Kоpкapди низомномaи нaзоpaт aз болои paвaнди фaъолияти инновaтcионй Ba нaтичaи экcпepтй оид 6a инновaтcияи пeдaгогй. Дap ин paвaнд Ba бapои xaлли ин мacъaлa Ba paфти тaтбикшaвии он чaмъовapй Ba коpкapди axбоpот дap боpaи нaвгониxо дap чои aœrâ мeиcтaд. Фaъолияти инновaтcионй дap мyaccиcaxои тaълимй aнчом додaни aмaлxои зepинpо тaлaб мeнaмояд:

1. Иштиpок дap тaълими фaнxои нaв чоpинaмyдa бо мaкcaди мyшоxидa нaмyдaни paфти aмaлй гapдидaни дacтypy cyпоpишxоe, ки дap Бapномaи инновaтcионй дapч гapдидaaнд. Бо ин pоx мyaйян нaмyдaни инкишофи дониш, мaлaкa Ba мaxоpaти xонaндaгон имконпaзиp мeгapдaд.

2. Нaзоpaт aз болои paфти тaтбики бapномaxои инновaтcионин тaълим дap мyaccиcaxои тaxcилотй (гафтиши жypнaлxо).

3. Чaмъбacт Ba xyлоcaбapоpй aз нaтичaи нaзоpaти фaъолияти инновaтcионй Ba гашниход нaмyдaни мaълyмотномa бa мaчлиcy мaшвapaт Ba ш^ои пeдaгогй.

4. Нaзоpaт aз болои paBa4^ ичpоиши такши коpин иттиходияяи мeтодй, ки дap он фaъолияти инновaтcионй дapч гapдидaacт.

5. Нaзоpaт aз болои нaтичaи фaъолияти инновaтcионй, ки онpо дap мyaccиcaxои тaxcилотй бояд мyовини диpeктоp оид бa Eüpx^ тaълимй- тapбиявй pоxбapй мeнaмояд.

6. Интихоби омyзгоpон бapои фaъолият дap pоxaндозин фaъолияти инновaтcионй.

Дap x^airc чой доштaни нофaxмй ниcбaти фaъолияти инновaтcионй бояд бa мyaccиca ë нохияю вилоят коpшиноcон боpaи тaшкил Ba гyзapонидaни ceминapy мизхои мyдaввapи фaxмондaдиxй дaъвaт кapдa шaвaнд.

Аз paфти caфapи xидмaтй, ки бо мaкcaди ошкоp cоxтaни paвaнди тaтбики «Бapномaи дaвлaтин инновaтcионин Чyмxypин Точикистон бapои голхои 2011-2020» дap мyaccиcaxои тaxcилоти ибтидой Ba миëнaи к^бии нихияи Ёвон, шaxpи Боxтap Ba нохияяи Ч,.Бaлxй, нохияхои ^убоддану Шaxpитyз бapгyзоp нaмyдeм мaълyм гaшт, ки бaъзe pоxбapон Ba омyзгоpон дap кучо тaтбик; нaмyдaн Ba шaкли тaъcиc додaни коммиcияpо дap боpaи фaъолияти инновaтcионй нaмeдонaнд. Kоp дap ин caмт тaнxо дap коллeчи тиббии Ёвaн бexтapy xyбтap тaшкил кapдa шyдa буд. Фaъолияти инновaтcионй aз p^ дaвpaxои бa нaкшaгиpифтa ë нимcолa ë дap охирт cол нaтичaбapдоpй, чaмъбacт Ba xyлоcaбapоpй кapдa мeшaвaд.

Дap ин paBa4A вaзифaи acоcии мyовини диpeктоp оид бa коpxои тaълимй- тapбиявй aз мyxaйë cоxтaни шapоит, x,aмоx,aнг cоxтaни мaxоpaти кacбй, чaмъбacт Ba naxp нaмyдaни тaчpибaи пeшкaдaми пeдaгогй ибоpaт мeбошaд. Ин aмaл дap фaъолияти rnB4yH дap чунин шaкл бояд cypaт гиpaд:

1. Гyзapонидaни озмунхои кacбй (озмуни бapномa, озмуни дapcxо, «мyaллими гол», мaколaю мaъpyзaxои бexтapин Ba Faйpa).

2. Гyзapонидaни конфepeнcия Ba ceминapxои мeтодй.

3. Аз p^ нaтичaи шиpкaти мyaccиca дap озмунхои ноx,иявй, вилоятй Ba чyмxypиявй бояд шиpкaткyнaндaгон xaвacмaнд гapдонидa шaвaнд.

Ба танзим дapовapдaн ва пах,н намудани та^ибаи фаъолияти инноватеионй гаш aз xaмa бa воcитaи бa тaбъ pacонидaни мaколaxо, дacтypxои мeтодй, мaъpyзaxо, бapомaдxо, гyзapонидaни дapcxои кушод, шиpкaт дap олимпиaдaxо, хжоботхои эчодй, уегои- cинф (мacтep клacc) aмaлй гapдaд.

Аз pyи та^лили п^)облемавй - paвонaeозии натича^ои фаъолияти инноватеионй мyовини диpeктоp оид бa ^px^H тaълим Ba тapбия xaмчyн caмти acоcии тaxлили мушкилотй-paвонacозиpо дap такши cолонaи мyaccиca дapч шмояд. Фaъолияти caмapaноки инновaтcионин мyaccиca Ba мyовини диpeктоp aз p^ он бaxогyзоpй кapдa мeшaвaд.

Номгуи ^уччат^ои зapypй дap фаъолияти инновaтeионй инхоянд:

1. Низомномa дap боpaи фaъолияти инновaтcионй.

2. Фapмони pоxбapи мyaccиcaи тaълимй дap боpaи тaшкили гypyxи коpй дap фaъолияти инновaтcионй дap cоли хониш.

3. Бapномaи мyaллифй оид бa ин ë он фaъолияти инновaтcионй.

4. Хapитaи фaъолияти инновaтcионин омyзгоpон.

5. Тaвcия Ba гашниходхои мeтодй бapои тapтиб додaни бapномaxо.

6. Хдообот оид бa нaтичaи коpxои озмоишй.

7. Мaълyмотномои тaxлилй, ки вaзифaи нaзоpaтчигин мyовини диpeктоp оид бa коpxои тaълим Ba тapбияpо тacдик; нaмояд.

8. Хрсоботи даврагии омузгорон оид ба корхои инноватсионии анчомдодашуда.

9. Муайян сохтани вазифахое, ки ичро нагардиданд ва ба давраи дигар пешниход намудани ичроиши онхо.

10.Муайян сохтани сабаби ичро нагардидани вазифахои инноватеионй ва танбехи сабабгорон.

Корхои инноватсионй дар шароите натичанок мегарданд, ки агар:

- дониш ва маърифати рохбарони муассиса ба халли масъалахои касбй, талаботхои воридшавй ба фазои чахонии тахсилот, мушкилоти омузгорон, дарачаи касбият, мутобикати махорати омузгорй ба фаъолияти инноватсионй мусоидат намояд;

- ташкили дурусти фаъолияти инноватсионй бо омузгорон дар муассиса;

- танзими инкишофи касбии омузгорон, дастгирии кушиш ва харакатхои шахсии онхо дар самти татбики навгонихои педагогй;

- ворид намудани омузгорон ба халли мушкилоти муассисаи таълимй.

- бедор намудани майлу хохиши омузгорон ба ворид намудани навгонихо дар мазмуни тахсилот, дар омузиши фан, дар сохтори дарс ва гайрахо.

Дар ин чо бояд эътироф кард, ки мушкилоти мавчударо дар муассиса аз омузгор дида, касе бехтару хубтар намедонад. Х,ар як муассиса аз руи мавкеи чойгиршавй, шароити ичтимой, ик;тисодй, маданй ва экологй, мушкилотхои объективй ва субъективии ба худаш хосро ноил мебошад.

Хулоса, халли мушкилоти ташаккули омодагии баланди иштирокчиён ба муносибатхои инноватсионй аз мачбуран ба гардани касе бор кардани талаботхои инноватсионй вобаста набуда, балки аз пешниход намудани имконияти озодона худро зохир намудани омузгорон дар ин чараён иборат мебошад.

4. Дар Паёми навбатии Асосгузори сулху вахдати милй- Пешвои миллат, Президенти Чумхурии Точикистон мухтарам Эмомалй Рахмон ба Мачлиси Олии Чумхурии Точикистон омадааст: «Бояд гуфт, ки дар соуаи маориф ду проблемам асосии уалталаб вуцуд дорад. Якум, норасоии кадруои соуибкасби омузгорй ва дуюм, баланд бардоштани сатуу сифати таълим дар тамоми муассисауои таусилоти кишвар». [1, с.26].

Максади фаъолияти инноватсионй низ аз халли хамин ду мушкилот иборат мебошад, яъне тавассути рохандозии фаъолияти инноватсионй сохибкасб гардонидани омузгор ва дуюм, тавассути ворид намудани фаъолияти инноватсионй баланд бардоштани дониш, махорат ва малакаи хонандаю донишчу ё сифати таълим мебошад. Аз ин ру боварии комил дорем, ки ин ташвишу нигаронихои Пешвои миллат халшаванда мебошанд.

АДАБИЁТ

1. Атутов П.Р. Технология и современное образование // Педагогика. - 1996. - №2.

2. Бабанский Ю.К. Оптимизация процесса обучения. - М., 1977.

3. Бабенко О.А. Особенности применения метода проектов в начальной школе. - Реализация инновационных педагогических технологий в условиях модернизации образования. - Новокузнецк, 2007.

4. Беспалько В.П. Слагаемые педагогической технологии. М., 1989.

5. Беспалько В.П. Педагогика и прогрессивные технологии обучения. - М., 1995.

6. Болотов В.А., Сериков В.В. Размышления о педагогическом образовании // Педагогика, 2007, №10.

7. Бордовская Н.В., Реан А.А. Педагогика: Учебник для вузов. СПб, 2000.

8. Бордовский Г.А., Извозчиков В.А. Новые технологии обучения: Вопросы терминологии // Педагогика. -1993. - №5.

ИННОВАЦИОННЫЕ ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ ТЕХНОЛОГИИ -КАК ФАКТОР РАЗВИТИЯ

В данной статье рассматривается вопрос о реализации Программы инновационной деятельности Республики Таджикистан на период 2011-2020 гг. в системе начального и среднего профессионального образования. Основное внимание в статье уделяется методу поощрения учащихся, участвующих в инновационной деятельности за научные достижения. Автор раскрывает вопросы развития нормативно-правовых предпосылок инновационной деятельности; использования эффективной научно технологическиой разработки и изобретений, создание и развитие инновационный деятельность на всех ступенях образования.

Ключевые слова: инновация, научно-исследовательская деятельность, научно-технический прогресс, изобретения, конкурентоспособность, рыночная экономика, национальная стратегия, методические документы.

INNOVATIVE PEDAGOGICAL TECHNOLOGIES - AS A FACTOR OF DEVELOPMENT

This article discusses the implementation of the Innovation Program of the Republic of Tajikistan for the period 2011-2020. in the system of primary and secondary vocational education. The main attention is paid to the method of encouraging students involved in innovative activities for scientific achievements. The author reveals the development of regulatory and legal prerequisites for innovation; the use of effective scientific and technological development and inventions, the creation and development of innovative activities at all levels of education.

Keywords: innovation, scientific research, scientific and technological progress, inventions, competitiveness, market economy, national strategy, methodological documents.

Сведение об авторах:

Махкамов Д. - начальник отдела начального и среднего профессионального образования Института развития образования имени АДжами Академии образования Таджикистана

Бобоёров З.Х. - преподаватель кафедры гуманитарных дисциплин технического колледжа имени академик М. Осими тел: (+992) 931942414

About the autors:

Mahkamov D. - Head of Department of Primary and Secondary Vocational Education, named after A. Jomi of the Academy ofEducation of Tajikistan

Boboyrov Z.H. - Lecturer of the Chair of Humanities of the Technical College named after academician M. Osimi Phone: (+992) 931942414

ТАЪЛИМИ ПРОБЛЕМАВЙ - ТАЛАБОТИ ЗАМОНИ МУОСИР

Саидов М.В., Шарипов А.М.

Донишго^и давлатии омузгории Тоцикистон ба номи САйнй

Адабиётхои психологию педагогй, ки таълими проблемавиро доир ба як катор фанхои таълимй санчида дидаанд, шохиди онанд, ки вай хох нисбат ба азхудкунии донишхо ва хох нисбат ба инкишофи фикрй усули самаранок аст.

Бояд гуфт, ки тарафдорони таълими проблемавй хеле бисёранд. Аз ин сабаб онхо тарафхои гуногуни масъалахои назария ва амалияи ин таълимро дида баромада истодаанд.

Хусусияти асосии таълими проблемавй он аст, ки дар он процессхои азхудкунии донишхо хамчун процесси халли масъалахои проблемавй мегузарад. Хонандагон доир ба масъалае, ки ба ягон мавзуъ гузошта шудааст, вобаста ба имкониятхои худ мустакилона сарфахм мераванд, онро хал мекунанд, ба натичае сохиб мешаванд, ба ягон хулоса меоянд ва агар лозим шавад, натичаашро месанчанд. Дар ин холат ба фаъолияти хонандагон чустучу, эчодкорй, кашфиёт характерно каст.

Чи тавре, ки олими сохаи психология С.Л.Рубинштейн доир ба масъалаи тафаккур ду равияро тахлил карда гуфта буд: «... фикр кардан галат аст, ки гуё ёрии муаллим ба хонанда факат ба у гуфта додани чавоб ва халхои тайёрро метавонад дар бар гирад, гуё хар гуна кори педагогй бояд аз ёддихии бевосита ва машккунй, аз таълим дар маънои танги калима иборат бошад.

Боз дигар рох, албатта, рохи мушкилтар, вале самараноктар мавчуд аст, вай рохи идоракунии кори фикрии мустакилонаи хонандагон аст. Бар хилофи ёддихии бевосита, ин рохи тарбия рохи хакикии тараккй додани тафаккури мустакил аст. Ин низ рохи ташаккули кобилиятхои фикрии хонандагон мебошад...».

Аз гуфтахои боло фахмидан душвор нест, ки С.Л.Рубинштейн таълимеро, ки ба хонандагон донишхои эмпирикй медихад, бо таълими проблемавй мукобил гузошта, афзалияти якеро ба дигаре нишон медихад.

Таълими проблемавй ба фахмидани тафаккур хамчун процессе, ки ба донишхои нав оварда мерасонад, асос ёфта, конуниятхои психологии тафаккури одамро дар таълим татбик менамояд. Бинобар ин дар ташкили чунин метод дар процесси таълим бахисобгирии конуниятхои тафаккур зарур аст.

Чй хеле, ки маълум аст зарурат ба тафаккур дар ичрои хамагуна амалиётхо пайдо намешавад. Махсусан, дар шароите, ки ичрои амалиёт бод икта мегузарад, хонандагон маводро дар шакли тайёр кабул мекунанду вазифадоранд онро нагз дар хотир гиранд, дар хотир игох доранд ва дар оянда баён кунанд (ин бештар ба таълими мукаррарй хос аст) зарурат ба тафаккур кариб дида намешавад, ё ки нокифоя аст. Зарурат ба тафаккур дар хамон шароит пайдо шуданаш мумкин аст, ки хонанда ба як вазъияте дучор гаштааст, дар халли он дониш, тачриба ва амалиётхои пештараи у ба кор намеоянд ё кифоя нестанд ва дар натича зарурияти

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.