Научная статья на тему 'Орта медициналық персоналдың ақпараттық-технологиялық дамуға қатынасы және дайындығы'

Орта медициналық персоналдың ақпараттық-технологиялық дамуға қатынасы және дайындығы Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
109
19
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
орта медициналық персонал / ақпараттық-технологиялық даму / компьютерлік сауаттылық / nursing staff / information technology development / computer literacy.

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — А.А. Айтманбетова, Ж.А. Кожекенова, Н.Е. Әлімбеков, Ә.Қ. Баетова

Бәсекеге қабілеттілікті дамытуға және халықаралық ақпараттық кеңістікке интеграциялануды жеделдетуге бағытталған қажетті шараларды таңдау бүгінгі қоғамның, соның ішінде денсаулық сақтаудың басым міндеті. Сондықтан аталмыш процедураны іске асырушы медициналық қызметкерлердің ақпараттану мүмкіндігін ғылыми-технологиялық негіздеу шарт. Сұралған медициналық персоналдың жартысынан астамы компьютерлік сауатсыз, аз ғана бӛлігінің компьютерлік техниканы күнделікті жұмыс барысында қолдану мүмкіндіктері бар. Компьютерлік білімді арнайы курстарда алғандар да жоқ емес, олардың негізгі бӛлігі ӛз қаражаты есебінен оқыған. Мамандардың 2/3-ін ақпараттық-компьютерлік технологиялармен қамтамасыз ету деңгейі қанағаттандырмайды. Сұралған медициналық қызметкерлердің 1/3-і Интернет жүйесінде жұмыс жасай біледі. Алайда жаhандық жүйеге қосылу мүмкіндіктері шектеулі.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о здоровье , автор научной работы — А.А. Айтманбетова, Ж.А. Кожекенова, Н.Е. Әлімбеков, Ә.Қ. Баетова

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

STATUS AND TRAINED OF NURSES WITH RESPECT TO INFORMATION AND TECHNOLOGICAL DEVELOPMENT

A priority health informatization strategy is to choose the necessary measures to eliminate the backlog in the industry of modern computer technology, the development of competitive compared with advanced structural departments and accelerate integration into the international information space. Therefore it is especially important to see the status of the study in relation to information technology development and the structure of health care workers in general. More than half of nurses oproshennyz not computer literate, only a small portion of them have the ability to use computer technology in their daily work. Two-thirds of respondents not satisfied providing information and computer technology in their organization. One-third of respondents have skills on the Internet. Although in most cases, limited connectivity to the global network.

Текст научной работы на тему «Орта медициналық персоналдың ақпараттық-технологиялық дамуға қатынасы және дайындығы»

Вестник КазНМУ, №2(4)- 2014

ЭОЖ: 330.59:316.62

А.А. АЙТМАНБЕТОВА, Ж.А. КОЖЕКЕНОВА, Н.Е. ЭЛ1МБЕКОВ, Э.К. БАЕТОВА

С.Ж. Асфендияров атындагы К,аза; ¥лтты;медицина университет'1

ОРТА МЕДИЦИНАЛЫК ПЕРСОНАЛДЫН АКПАРАТТЫК-ТЕХНОЛОГИЯЛЫК ДАМУГА КАТЫНАСЫ ЖЭНЕ ДАЙЫНДЫГЫ

Бэсекеге ;абiлеттiлiктi дамытуга жэне халы;аралы; а;паратты; кен^ст'кке интеграциялануды жеделдетуге багытталган ;ажетт'1 шараларды тандау бYгiнгi ;огамнын, сонын iшiнде денсаулы; са;таудын басым мшдет/'. Сонды;тан аталмыш процедураны '¡ске асырушы медициналы; ^ызметкерлерд'н а;параттану мYмкiндiгiн гылыми-технологиялы; нег'здеу шарт.

Суралган медициналы; персоналдын жартысынан астамы компьютерл'к сауатсыз, аз Гана бвлiгiнiн компьютерл'к техниканы ^ндел'кт'! жумыс барысында ;олдану мYмкiндiктерi бар. Компьютерл'к бiлiмдi арнайы курстарда алгандар да жо; емес, олардын нег'зг'! бвлг вз ;аражаты есебiнен о;ыган. Мамандардын 2/3-'ш а;паратты;-компьютерл'!к технологиялармен ;амтамасыз ету денреш ;анагаттандырмайды. Суралган медициналы; цызметкерлерд'н 1/3-'! Интернет жYйесiнде жумыс жасай бiледi. Алайда жаhанды;жYйеге ;осылу мYмкiндiктерi шектеул'1. ТYйiндi сездер: орта медициналы; персонал, а;паратты;-технологиялы; даму, компьютерл'к сауаттылы;

Каза^стандагы 1фгамныц а^параттануыныц басым багыттарыныц бiрi денсаульщ са^тауды, соныц шшде медицинальщ гылым мен бiлiмдi информатизациялау болып табылады. Мунда оды^тьщ негiздi стандарттау жэне жеттд1рудщ рeлi зор [1,2,3].

Денсаульщ са^тауды информатизациялау

стратегиясыныц сынды багыты 1^рп компьютерлiк технология аймагындагы саладагы ^алыс ^алушылы^ты жоюга, алдыцгы ^атарлы мемлекеттермен салыстырганда бэсекеге ^абтеттЫкт дамытуга жэне хальщаральщ а^параттьщ кецкттке интеграциялануды жеделдетуге багытталган ^ажетп шараларды тацдау болып табылады. Сондьи^тан аталмыш процедураны iске асырушы медициналы^ ^ызметкерлердщ а^параттану мYмкiндiгiн гылыми-технологияльщ непздеу шарт. Берiлген зерттеу жумысыныц ма;саты Алматы ^а^альщ медициналы^ мекемелерiндегi а^параттану-

технологиыльщ жYЙесiн зерттей отырып ме^рбике персональны^ оган ^атынасы мен дайындыгын жетiлдiру болып табылады.

Зерттеу материалы жэне эд^ерк Койылган ма^сат^а жету Yшiн орындалатын мiндеттердi шешуде зерттеудщ тYPлi материалдары мен эдiстерi ^олданылды. Нормативтт-^ы^тьщ база зерделенiп, мекемелердщ арнайы есеп ^ужаттарыныц фрагменттерi талданды. Медициналы^ ^ызметкерлердщ а^параттьщ-

технологияльщ YДерiске ^атынасын багалауда персоналдыц компьютерлiк бiлiмiн жэне сауатын

аны^тау Yшiн социологияльщ сурау жYPгiзiлдi. Сауалнамальщ сурау 2014 жылы Алматы ^алальщ №7 клиникальщ ауруханасы жэне емханасы, сонымен ^атар №18 емхананыц медициналы^ мекемелершщ 40 межрбикелт персоналы арасында жYPгiзiлген. Зерттеу нэтижесшде алынган аппарат мэлiметтердiц бiрегей базасына б^р^кт^р^лген. Зерттеу методологиясы а^параттьщ-аналитикалы^ контент-анализ,

социологияльи^, сараптамальщ багалау, статикалы^ эдiстердi бiрiктiрдi

А^параттьщ технологияларды мYмкiндiгiнше кецшен ^олдануда персоналдыц тYрлi жумыс ттдерш мецгерген болуы мацызды. Сурау нэтижелерi медициналы^ ^ызметкерлердщ 1/5 белт тек орыс тiлiн бiлетiнiн керсетп, алайда, негiзгi бeлiгi 55,4% - ем тiлдi де игерген (^аза^ жэне орыс), ал 13,2%-ы ^аза^, орыс жэне агылшын тiлдерiндегi белгЫ келемде бiлiм жYгiне ие. Медициналы^ ^ызметкерлердщ компьютердi игеру децгейлерш талдау нэтижесшде респонденттердщ жартысына жуыгыныц (49,8%) компьютерде тiптi жумыс жасай бiлмейтiндiктерi аньи^талды. 24,0% мейiрбикелер тек текст редакторында, ягни компьютерлiк сауаттыльи^тыц ец темен децгейше мецгерген. Компьютерлiк сауаттыльи^тыц орта децгейi (функциональды компьютерлiк сауаттыльщ) - 20,3%-на, жогары децгейi (функциональды жэне жYЙелiк) - 5,9% респонденттерге тиесiлi (сурет 1)

Сурет 1 - Компьютердi игеру децгеi

Вестник КазНМУ, №2(4)- 2014

Зерттеу барысында медициналыщ ^ызметкерлердщ компьютердi жумыс орнында ^олдану мYмкiндiктерi ^ызыгушылыщ тудырды. «Ci3 жумыс орнында компьютер ^олданасыз ба?» - деген сура^а, тек, 22,5% суралгандар «иэ» деп жауап берген.

Жумыс орнында компьютер ^олданбайтын 77,3% респонденттер келесi себептердi керсеткен: 2/3 жагдайда - жумыс орнында компьютердщ жо^тыгы, белiмдегi (лаборатория) компьютер саныньщ жеткiлiксiздiгi - 5,9%, уа^ыт жеткпеушен компьютерде жумыс дагдыларын дамыту мYмкiндiгi жо^тыгы - 3,4% жэне компьютерде жумыс жасау дагдысы жо^тыгын 22% респондент белплеген.

Медициналыщ ^ызметкерлерден компьютерлт бiлiм алу жолдарын сурау ар^ылы ай^ындауда, респонденттердщ жартысына жуыгы бул багытта еш^ашан арнайы бiлiм алмаганды^тарын, 1/3-i - ез бiлiмiн жетiлдiру негiзiнде компютердi игергендiктерiн керсеткен. Тек 17,6% маман компьютерлт сауат^а арнайы курстар ар^ылы Yйренiп, оларды| 80% ез жеке ^аржысы есебiнен о^ыганын алга тарт^ан.

Зерттеудегi мейiрбикелiк персонал орнатылган Windows XP,Windows 98, Internet Explorer, Excel, Access операциялыщ жYЙелерiнil^ iшiнен ез жумыстары барысында, непзшен, Microsoft Word ^олданады екен. Техникалыщ жабды^талу бойынша респонденттердщ пiкiрiн зерттеуде толыщ ^анагаттану 10,3% респонденттермен непзделсе, 28,7% - жартылау ^анагаттану, 41,4% - жартылай ^анагаттанбау керсеткiштерiн ^ураган.

2/3 медициналыщ ^ызметкерлердi практикалыщ тYPДе а^параттыщ-компьютерлт технологиялармен ^амтылу де|гей ^анагаттандырмайды, алайда, респонденттердщ 1/10-| пiкiрiнше, олар жумыс жасайтын медициналыщ мекемеде ^амтамасыз етiлу дэрежесi толыщ жеткiлiктi.

Сауалнамалыщ сура^тардыц келесi блогы жумыс орнында Интернетке ^ол жеткiзу мYмкiндiгiне ^атысты. Мундай мYмкiндiкке жумыс орны компьютермен жабды^талган мамандардыц, небары, 27,7 %-ы ие екендiгi аны^талды. Солай болганымен, 59% жагдайда, Интернет ^осылу уа^ыты - шектеулi. Жалпы суралган медициналыщ персоналдыц 71,7%-ц Интернетте жумыс жасау дагдысы жо^. Интернетте жумыс жасай бтетш респонденттер тобын бYтiн ретшде алганда, олардыц 60,0%-ы жYЙеде ^ажет а^паратты iздеу жYPгiзе б^лед^, 34,0%-га жуыгы электрондыщ поштамен хабар алмаса алады.

Корытынды. Варлыщ суралган медициналыщ персоналдыц жартысынан астамы компьютерлiк сауатсыз, аз Гана бвлтнщ компьютерлiк техниканы кYнделiктi жумыс барысында ^олдану мYмкiндiктерi бар. Муныц негiзгi себептерiне: жумыс орнында компьютердщ жо^тыгы, компьютер саныныц жеткiлiксiздiгi жэне компьютерге ^ол же™аздт, компьютерде жумыс жасау дагдысыныц жо^тыгын жат^ызган. Компьютерлiк бiлiмдi арнайы курстарда алгандар да жо^ емес, олардыц негiзгi бвлiгi вз ^аражаты есебшен о^ыган. Мамандардыц 2/3-iн а^параттыщ-компьютерлт технологиялармен ^амтамасыз ету децгеж ^анагаттандырмайды. Суралган медициналыщ ^ызметкерлердщ 1/3-^ Интернет жYЙесiнде жумыс жасай бiледi. Алайда жаЬшндыщ жYЙеге посылу мYмкiндiктерi шектеулк

Жогарыда келтiрiлген медициналыщ персоналдыц а^паратттанумен байланысты жумыс ортасындагы кедергiлер мен шектеулер денсаулыщ са^тауда орын алатын а^парттану-технологиялыщ ^алыс ^алулар жYЙедегi дамудыц тежелiстерiне экеледi.

ЭДЕБИЕТ Т1З1М1

1 Указ РК «2006-2009 жылдарга KP а^параттьщ кецктттеп бэсекеге ^абтеттЫкп дамыту концепциясы жвншде» №163 Президентшщ Нус^ауы. - Астана: А^орда, 2006.

2 «А^параттандыру жвншде» KP Зацы. - Астана: А^орда, 2007.

А.А. АЙТМАНБЕТОВА, Ж.А. КОЖЕКЕНОВА, Н.Е. ЭЛ1МБЕКОВ, Э-К. БАЕТОВА

Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова

СОСТОЯНИЕ И ПОДГОТОВЛЕННОСТЬ МЕДСЕСТЕР В ОТНОШЕНИИ ИНФОРМАЦИОННО-ТЕХНОЛОГИЧЕСКОГО РАЗВИТИЯ

Резюме: Приоритетным направлением стратегии информатизации здравоохранения является выбор необходимых мероприятий, направленных на ликвидацию отставания отрасли в области современных компьютерных технологий, развития конкурентоспособного по сравнению с передовыми структурными ведомствами и ускорения интеграции в международные информационные пространства. Поэтому, особенно важным видеться, изучение статуса в отношении информационно-технологического развития медработников и структуры, в целом.

Более половины опрошенныз медсестер компьютерно не грамотные, только у малой их части есть возможность использовать компьютерную технику в повседневной работе. Две трети специалистов не удовлентворены обеспечением информационно-компьютерной технологией в своей организации. У одной трети респондентов имеются навыки работы в сети Интернет. Хотя, в большинстве случаев, ограничены возможности подключения в глобальную сеть. Ключевые слова: средний медицинский персонал, информационно-технологическое развитие, компьютерная грамотность.

BecTHUK Ka3HMY, №2(4)- 2014

A.A. AITMANBETOVA, Z.A. KOZHEKENOVA, N.E. ALIMBEKOV, A.K. BAETOVA

Kazakh National Medical University named S.D. Asfendiyarov

STATUS AND TRAINED OF NURSES WITH RESPECT TO INFORMATION AND TECHNOLOGICAL DEVELOPMENT

Resume: A priority health informatization strategy is to choose the necessary measures to eliminate the backlog in the industry of modern computer technology, the development of competitive compared with advanced structural departments and accelerate integration into the international information space. Therefore it is especially important to see the status of the study in relation to information technology development and the structure of health care workers in general.

More than half of nurses oproshennyz not computer literate, only a small portion of them have the ability to use computer technology in their daily work. Two-thirds of respondents not satisfied providing information and computer technology in their organization. One-third of respondents have skills on the Internet. Although in most cases, limited connectivity to the global network.

Keywords: nursing staff, information technology development, computer literacy.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.