Научная статья на тему 'ОПЫТ ТЕХНОЛОГИИ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ЭНЕРГИИ ВОЗОБНОВЛЕНИЯ'

ОПЫТ ТЕХНОЛОГИИ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ЭНЕРГИИ ВОЗОБНОВЛЕНИЯ Текст научной статьи по специальности «Строительство и архитектура»

CC BY
54
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
қОРШАғАН ОРТА / қАЙТЫП ЖАңғЫРУ / БАЛАМА ЭНЕРГИЯ / ТАБИғИ ТЕХНОЛОГИЯ / УЛЬТРАОРГАНИКА / ТАБИғАТ / ЭКОЛОГИЯ / ЭКОНОМИКА / ТАЗА ТЫңАЙТқЫШ / ENVIRONMENT / RENEWABLE ENERGY / ALTERNATIVE ENERGY / NATURAL TECHNOLOGY / ULTRA ORGANIC / NATURE / ECOLOGY / ECONOMY / CLEAN FERTILIZERS / ОКРУЖАЮЩАЯ СРЕДА / ВОЗОБНОВЛЕНИЕ / АЛЬТЕРНАТИВНАЯ ЭНЕРГИЯ / ПРИРОДНАЯ ТЕХГОЛОГИЯ / ПРИРОДА / ЧИСТЫЕ УДОБРЕНИЯ

Аннотация научной статьи по строительству и архитектуре, автор научной работы — Макашев Байжума Катираевич, Медеубаев Нурмухамбет Альмагамбетович, Сыздыкбаева Динара Сеиткалиевна, Набиев Аятолла Сулейменович

Экологические проблемы и экономические затраты тесно связаны друг с другом. В свою очередь, учитывая непосредственное отношение энергетических вопросов к этим затратам, на сегодняшний день напоминает, что используется только один вид энергии и насколько сложна ее выработка. Следовательно, находить, изучать, осваивать и реализовывать технологию правильного расходования природой собственной энергии - одно из требований, предъявляемых для всего мира. В этой связи, в данной статье проведен обзор опыта некоторых передовых стран, попавших на путь развития по этим вопросам.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

EXPERIENCE OF ENERGY USE TECHNOLOGY

Environmental problems and economic costs are closely related to each other. In turn, given the direct relation of energy issues to these costs, today reminds that only one type of energy is used and how difficult its production is. Therefore, to find, study, master and implement the technology of the correct expenditure of nature’s own energy is one of the requirements for the whole world. In this regard, this article provides an overview of the experience of some advanced countries on the path of development on these issues.

Текст научной работы на тему «ОПЫТ ТЕХНОЛОГИИ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ЭНЕРГИИ ВОЗОБНОВЛЕНИЯ»

FTAMP 87.35.29

Макашев Байжума Цатираевич

т.г.к., доцент, «Кешшпк аэрология жэне енбек коргау» кафедрасы, Караганды мемлекетгiк техникалык университет^ Караганды к., 100012, Казакстан Республикасы, e-mail: zhuma_59@mail.ru

Медеубаев Нурмухамбет Альмагамбетович

т.г.к., профессор, «Кешшпк аэрология жэне енбек коргау» кафедрасы, Караганды мемлекетпк техникалык университетi, Караганды к., 100012, Казакстан Республикасы, e-mail: nurken@mail.ru

Сыздыкбаева Динара Сеиткалиевна

т.г.м., ассистент, «Кешшпк аэрология жэне енбек коргау» кафедрасы,

Караганды мемлекетпк техникалык университетi,

Караганды к,, 100012, Казакстан Республикасы,

e-mail: dikow-1290@mail.ru

Набиев /Аятолла Сулейменович

магистрант, «Кешшпк аэрология жэне енбек коргау» кафедрасы, Караганда мемлекетпк техникалык университет^ Караганды к., 100012, Казакстан Республикасы, e-mail: nabiev-ayatolla@mail.ru

ЦАЙТЫП ЖАЦ€ЫРУ ЭНЕРГИЯСЫН ПАЙДАЛАНУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫНЬЩ1С-ТЭЖ1РИБЕЛЕР1

Экологиялъщ проблемалар мен экономикалъщ шыгындар 6ip-6ipiMeH тыгыз байланысты. Э.з кезегтде бул шыгындарга энергетикалыц мэселелердиц тикелей цатынасыныц барын ескерсек, бYгiнгi куш энергияныц тек 6ip гана mypi пайдаланыста екендт жэне оны вндiрудiц цаншалыцты киындыгы еске mycedi. Демек, табигаттыц вз энергиясын взше дурыс жумсай билу технологиясын тауып, уйрент, мецгеру жэне жузеге асыру-буюл элем ушт цойылып отырган талаптардыц биреуи. Осыган байланысты, бул мацалада осы мэселелер жвшндеги даму жолына тускен кейбир алдыцгы цатарлы елдердщ ю-тэжирибелерше шолу жасалынган.

Килтти свздер: цоршаган орта, цайтып жацгыру, балама энергия, табиги технология, ультраорганика, табигат, экология, экономика, таза тыцайтцыш.

К1Р1СПЕ

Технологиялар адамдарFа коршаFан ортаньщ icKe жаратуFа жэне тYрлендiруге кемек бередь Алайда, кандай да 6ip технологияны пайдалану тшмдшт 6i3 ^ткендей болмайды да, TinTi бул технология нэтижесшде альютан бiздщ бакылауымы^а кенбей кетедi [1-3]. Дегенмен, кажеттшт одан эрi есуге жэне пайдалануFа баFыт алFан заманауи элем^ эртYрлi технологиялардыц колданысынсыз тура алмайтынды^ы белгiлi болFандыктан, оныц ец эуелпсше энергетикалык техгологияларды жаткызуFа болады. Сондыктан, калдыксыз, экологиялык таза жэне барлык жаFынан дурыс тецгерiлген элемге кол жетюзу Yшiн бiзге керегi жаца «акылды» технологиялар [4-7].

НЕГ1ЗГ1 Б0Л1М

Мундай технологияларды жасаyдаFы Heri3ri кезкарас - адам мен таботатты 6ipiKTipy идеясы, яFни экологиялык таза экологияны пайдалануын коFамнын даму мYмкiндiгiн керсету.

БYгiнгi кYнi мундай кезкарасты-концепсияны жYзеге асырып жаткан елге Европаны жаткызар болсак, мундай мэселемен айналысып келе жаткан ондаFы экологиялык кайырылымдылык уйымдары. Олардыц негiзгi максаты- кайта жан^ырту энергетикасы жэне экологиялык таза курылыс технологиясы мен энергияны сактау аркылы экологиялык кеп проблемаларды практикалык турFыда таза шешу болып табылады [7].

Заманауй экологиялык проблемалардьщ катарына жер мэселес жататындыктан, «таботат ез жарасын e3i жаза алады» деген калыптаскан пiкiрмен толык келiсy кажет. Сондыктан мундай таза технологияларды жобалауда коршаFан ландшафтка сырттан араласу мейлiнше азайтылуы, тiптi нелге тенелyi керек. Бул дегенiмiз- ауыл шарyашылыFы Yшiн колдатынылатын жерлер тынайтылуы тиiс деген сез. Осы максат Yшiн, катты жэне аFымды су калдыктары кайта енделш, кажетке жаратылады да, экологиялык таза тынайткыштарFа кол жеткiзiледi. Мунын нэтижесшде, эртYрлi зиянды химиялык тынайткыштар кабылданбай iстен шыFарылып отырFызылFан бау- бакшалар «ультраорганикалык» болып есептелiнедi [8-10].

Демек, мундай экологиялык таза к шараларды жYзеге асыратын «баламалы технологиялар орталыктары» ашылып iске косылулары кажет.

Осындай орталыктардын катарына мысалы, ЕвропадаFы С.А.Т. (Center for Alternative Technolgies) уйымын жаткызyFа болады (Улыбритания, Уэльс) [11].

Осы орталыктын орталык офисi толык-дерлж кYн энергиясымен жылынады.

Осы максатта ете жаксы окшаyланFан жэне бак- аккумулятор TYрiнде дайындалFан маусымдык жылу кондырFысы бар. Бул кондырFыда жаз мезгшнде кYн коллекторларымен су кыздырылады да, ал су жылдын суык мезгiлiнде пайдаланылады. Ал Fимараттын тебес толык-дерлiк кун коллекторларынан турады.

Энергия тутыну мэселесi кашан да аса манызды екенi мэлiм. Экiнiшке орай, бул YPДiс, яFни энергия eндiрy, оны кандай жолмен eндiрсе де- атом энергиясы аркылы ма, казба атыны аркылы ма немесе су электр станциясынан ба, барлыFы KоршаFан ортаFа зиянды.

БYгiнгi кYнi элем бойынша электр энегиясын eндiрyдiн кен колданыстаFы жолдары осылар.

Ал С.А.Т. уйымы бул проблеманы шешyдiн ен зиянсыз жолын <^ржкен Корольдiк Yшiн балама энергетикалык стратегия» деген eздерiнiн Fылыми енбектершде еткен Fасырдын аяFында-ак бYкiл элемге жариялаетан болатын. Kазiргi уакытта орталыктын энергия тутынысы бYкiл уйымнын иршшк эрекетiне кажеттi мeлшерiнiн 30 Fана пайызын пайдаланады жэне бул энергия энергиянын кайта жанFырy кeзiнiн есебшен екен. Сондыктан, бул орталык энергяны ете тиiмдi жэне утымды пайдалануына байланысты, атмосфераFа кeмiртегi кос теты^ынын (СО2) лактырысын 60 пайызFа дешн азайткан [8].

^аз1рп уакытта, осы орталыкта iстеп тYрFан энергия жYЙесi Улыбритания Yшiн жарамды энергия жYЙенiц кiшiрейтiлген Yлгiсi болып есептелшед^ яFни энергияныц 90 % жергткл кайта жацару кeздерiнiц (^ЖК) ^н мен желдiц есебiнен болса да, мунымен катар дэстYрлi казба отынымен жумыс iстейтiн «косалкы энергия жYЙеri» орнатылFан [8].

Муныц басты себеб^ кYн мен желдiц сeзсiз болмайтын кeздерiнде кажеттi энергияны алу Yшiн оныц кажеттiлiгi болып табылады.

Осы себептен, ец тиiмдi жэне сенiмдi болып осындай аралас энергиялык жуйе саналынатынын элемге дэлелдеп отыр, яFни кайта жацаратын жэне дэстYрлi энергетика екеушщ катар болуы.

Бул ортальщтыц калдыктарды табиFи жолмен пайдаFа асыру бойынша да усынып, iске асырып отырFан эдiстерi ете тYрFылыкты жэне бiрегей жYЙе болып саналады. Олардыц басты принципi - калдыктарды пайд^а асыруда табиFаттыц eзi сиякты жYЙесiнiц жасау жэне оны жасадыд да. ЭртYрлi биологиялык калдыктарды кайта ецдеп, шеп, бурьян сияктыларды сабын, эжетхана каFазы жэне несеп суымен (мочевина) араластырып, ол коспаны курттар мен бактерияларFа eцдетедi. Ал ас YЙiнiц калдыктары кус фабрикасы мен са^ырык- килары сол бактериялардыц керегiне бершед^ яFни осыныц барлыFы тiкелей таботи жолмен iске асырылады.

АFаш калдыктары, кураFан жапырактар, картон каFаздар жэне аFымды лас сулар бeлек eнделедi. Бул орталыктыц eзiнiц жеке канализациялык жYЙесi болFандыктан орталык кэрiз жYЙесiне еш уакытта косылмаFан.

АFынды лас сулар арнаулы бак-тундырFыштарFа жиналады да, таза таботи жолмен суйык калдыктарды таза суFа жэне корда тыцайткыштарFа (компост) айналдырады.

Бес жыл бойы жасалынFан осындай эртYрлi биологиялык жэне инженерлж-техникалык сынактардыц нэтижесiнде бул орталыкта аFынды лас сулардыц сенiмдi тазалау жYЙесi жасалды.

Орталыктыц Fылым-мамандары тек кана Бiрiккен Корольдiк аумаFы Yшiн емес, бYкiл элемге окытып, YЙрету жумыстарын жYргiзiп келедi.

ЭртYрлi елдерден мындаFан адамдар орталык мамандары удайы жYргiзетiн оку баFдарламаларына катысып, eз iс-тэжiрибелерiн молайтып отырады. Сондыктан, бул орталык халыктыц барлык eкiлдерi Yшiн- окiшылардан бастап зейнеткерлерге дешн eндейдiн табиFи тэсiлдерiн окып, YЙрететiн оку орны болып есептелiнедi. Жыл сайын бул оку орнына бYкiл элемнен 70000-нан аса адам келш кетедi. Ал, орталык жанынан ашыетан кiтап дYкенi оку-эдiстемелiк эдебиеттi тандауды жэне сатып алуды усынса, элемнщ кез-келген жерiнен интернет аркылы тапсырыс берiп, оны алдыруларына мYмкiндiк бар. Эрине, ол eте кымбатка тYсетiнi анык [11].

Дорыта айтканда, бэрiмiз Yшiн бYгiнгi орын алып отырFан энергетикалык, демек экологиялык проблемаларды дурыс жэне кауiпсiз шешудiц жолдарына тауып жэне оны бYкiл элемге тарату аса мацызды мэселе екенi даусыз.

Энергияныц жацару кeздерiне, энергия сактаушылыкка, калдыктарды дурыс eцдеуге жэне таботатпен ынтымактасып, онымен укыпты карым-катынаста

болсак, бiздiц эркайсысымыздын да, барлык адамзаттын да eмiр-тiршiлiri эбден каныккан жэне таботатпен тепе-тенджте болары анык [11].

КОРЫТЫНДЫ

Сондыктан, осы шаFын макалада таботи жэне экологиялык тазалыкка баFытталFан дамы^ан елдердегi Fылыми-практикалык ic шараларFа жасаетан шолу назарFа алынса баска кез-келген ел Yшiн табиFатка деген жанашырлык, демек, болашакка деген камкорлык екенин TY^y киын емес.

ПАЙДАЛАНFАН ДЕРЕКТЕР Т1З1М1

1 Васильев, Ю. С. Экология использования возобновляющихся энергоисточников / Ю. С. Васильев, Н. И. Хрисанов; под ред. Д. С. Щавелева. -Л. : Изд-во Ленингр. ун-та, 1991. - 343 с.

2 Безопасность природопользования в условиях устойчивого развития // Материалы Международной научно-практической конференции (Электронный ресурс) / Иркутский государственный университет, Географический факультет. 2017.

3 www.rea.org.ua - [Электронды ресурс].

4 Альбрехт, Ю. Э., Степанов, А. В., Маргин, А. В., Троценко, В. В. Возобновление источников энергии // В сборнике: «Развитие научно-инновационного потенциала России и направления его повышения» -Сборник статей по итогам Международной научно-практической конференции. 2018. - С. 7-10.

5 Kokayev, U. Sh., Bektayev, B. B., Kasenov, A. Zh., Zhumasheva, Zh. T.

Analysis of physical and chemical properties of liquefied petroleum gas used in road transport // Наука и техника Казахстана. 2019. - № 3. - С. 16-23.

6 Павлов, К. В. Инновационная экология: оценка и перспективы её развития в условиях интенсивного использования производственных ресурсов // Бухгалтерский учёт и анализ. 2019. - № 11 (275). - С. 25-30.

7 www.ecomuseum.kz/direkt.htme - [Электронды ресурс].

8 www.ekoinform.lviv.ua. - [Электронды ресурс].

9 Богаткова, Е. И., Смирнова, В. М., Крохоняткин, М. Д. Оценка эколого-экономической эффективности методов утилизации отходов // В сборнике : «Дальневосточная весна - 2016» - Материалы 14-й Международной научно-практической конференции по проблемам экологии и безопасности. Ответственный редактор: И. П. Степанова. 2016. - С. 265-268.

10 Мукимбекова, Н. А. Экологический аудит : проблемы и перспективы // Научные итоги года : достижения, проекты, гипотезы. 2011. - № 1-2. - С. 207-214.

11 Жасыл энергетика. Арнаулы шы^арылым. Л^в. - 2017. - 39 б.

Материал баcпаFа 08.06.20 TYcтi.

Мацашев Байжума Катираевич

к.т.н., доцент, кафедра «Рудничная аэрология и охрана труда»,

Карагандинский государственный технический университет,

г. Караганда, 100012, Республика Казахстан,

e-mail: zhuma_59@mail.ru

Медеубаев Нурмухамбет Альмагамбетович

к.т.н., профессор, кафедра «Рудничная аэрология и охрана труда»,

Карагандинский государственный технический университет,

г. Караганда, 100012, Республика Казахстан,

e-mail: nurken@mail.ru

Сыздыкбаева Динара Сеиткалиевна

м.т.н., ассистент, кафедра «Рудничная аэрология и охрана труда», Карагандинский государственный технический университет, г. Караганда, 100012, Республика Казахстан, e-mail: dikow-1290@mail.ru Набиев Аятолла Сулейменович

магистрант, кафедра «Рудничная аэрология и охрана труда», Карагандинский государственный технический университет, г. Караганда, 100012, Республика Казахстан, e-mail: nabiev-ayatolla@mail.ru Материал поступил в редакцию 08.06.20.

Опыт технологии использования энергии возобновления

Экологические проблемы и экономические затраты тесно связаны друг с другом. В свою очередь, учитывая непосредственное отношение энергетических вопросов к этим затратам, на сегодняшний день напоминает, что используется только один вид энергии и насколько сложна ее выработка. Следовательно, находить, изучать, осваивать и реализовывать технологию правильного расходования природой собственной энергии -одно из требований, предъявляемых для всего мира. В этой связи, в данной статье проведен обзор опыта некоторых передовых стран, попавших на путь развития по этим вопросам.

Ключевые слова: окружающая среда, возобновление, альтернативная энергия, природная техгология, ультраорганика, природа, экология, экономика, чистые удобрения.

Makachev Baizhuma Katireavich

Candidate of Technical Sciences, Associate Professor, Department of «Mine Aerology and Labor Protection», Karaganda State Technical University, Karaganda, 100012, Republic of Kazakhstan, e-mail: zhuma_59@mail.ru Medeubaev Nurken Almagambetovich Candidate of Technical Sciences, Professor, Department of «Mine Aerology and Labor Protection», Karaganda State Technical University,

Karaganda, 100012, Republic of Kazakhstan,

e-mail: nurken@mail.ru

Syzdykbaeva Dinara Seitkalievna

Master of Technical Sciences, assistant,

Department of «Mine Aerology and Labor Protection»,

Karaganda State Technical University,

Karaganda, 100012, Republic of Kazakhstan,

e-mail: dikow-1290@mail.ru

Nabiev Ayatollah Suleimenovich

Undergraduate student, Department of «Mine Aerology and Labor Protection»,

Karaganda State Technical University,

Karaganda, 100012, Republic of Kazakhstan,

e-mail: nabiev-ayatolla@mail.ru

Material received on 08.06.20.

Experience of energy use technology

Environmental problems and economic costs are closely related to each other. In turn, given the direct relation of energy issues to these costs, today reminds that only one type of energy is used and how difficult its production is. Therefore, to find, study, master and implement the technology of the correct expenditure of nature's own energy is one of the requirements for the whole world. In this regard, this article provides an overview of the experience of some advanced countries on the path of development on these issues.

Keywords: environment, renewable energy, alternative energy, natural technology, ultra organic, nature, ecology, economy, clean fertilizers.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.