CC BY
14
УДК:378:323 (574)
А.Т. ТАЙЖАНОВ
¥ЛТ ЖОСПАРЫ АЯСЫНДА Б1Л1М БЕРУ - ЗАМАН ТАЛАБЫ
Марат Оспанов атында^ Батыс Казакстан мемлекетпк медицина университетi, Актебе, Казакстан
Профессор, КР ЭГА академии, элеуметпк-саяси пэндер кафедрасыныц ^ асыру бойынша 100 накты кадам» ¥лт жетекшiсi, жумыс тел.: 56-80-62, уялы тел.: 8701 6758662. ^ Жоспарын орындаудыц практикалык
^ кезец басталfанынан хабардар еттi. Ец
Аннотация. Биыл^ жылы «¥лт Жоспары - 100 накты кадамды» жYзеге
асыру ба^ггында^ реальды жумыстар басталды. Оны жYзеге асырудыц жолдары Президентпц биылfы Жолдауында жэне мемлекет басшысыныц «¥лт жоспары - казакстандык арманfа бастайтын жол» атты макаласында нактыланfан.
Макалада мемлекетiмiз дамуыныц саяси, экономикалык жэне элеуметпк-рухани салаларын тYгел камтитын бул шараны жYзеге асырудаfы бiлiм мен ^лымныц орны сез болады. Автор жоfарыда аталfан кужаттар талаптарына сай оку орындарында бiлiм беру мен ^лымныц релiне токталады.
Нег'1зг'1 свздер: ¥лт жоспары, Жолдау, Мэн,гл1к Ел, казакстандык, арман, кэаби денгей, инновация, бш1м, дуальды бш1м беру, тлым.
^ бастысы, бес реформаныц эркайсысы
^ бойынша к-кимылдыц жол картасы ^ жасалынып, оларды дэйектiлiкпен ^ жYзеге асыру жоспарланfан.
Макалада казакстандык арман, ^ кадрлардыц кэсiби денгейлерiн ^ кетеру, зац саласындаfы реформалар, ^ енбектi баfалау, халыкпен бiрлесiп ^ жумыс ктейтш жэне оfан есеп беретiн ^ ашык мемлекет куру, бэсекелестiктi
дамыту, сырткы инвестиция,
^ алдымен, Казакстан халкыныц ^
Мемлекет тарихында ерекше | алдымен, Казакстан халкыныц | инновациялык,-индустриялык баfыт бiр кезецдер болады. Ол кезец елдщ | элеуметтiк мYДДелерi кезделген. | туралы тужырымдамалар, жалпы, болашактаfы дамуында шешушi рел ^ Алайда, «мемлекеттщ шектен тыс ^ алда^ы жылдары аткарылатын аткаруы мYмкiн екендiгi тарихтан ^ камкорлыfынан ортак iс-эрекеттiн ^ жумыстар хак,ында накпа-нак белгiлi.Кез келген улт, ел Yшiн езiндiк ^ куаты зардап шегедi» деген ка^иданы ^ баяндал«н. Мак,ала ¥лт Жоспарын есу, езiндiк талпыныс, езiндiк емiр ^ да умытпауымыз керек. «Ецбек етсец ^ ЖYзеге асырум жалпыул"ггык козfау CYPУ баfыты керек жэне мундай | ерiнбей, тояды карныц тiленбей» | салды. Бул, шын мэнiсiнде, коfамдаfы эрекет мiндеггi тYPде болады. | (Абай) деген аталар есиет б^зге сын | барлык саланы жандандыруfа Онсыз улттыц емiр CYPуi де мYмкiн ^ болып тур. Жалпыfа ортак Ецбек ^ ба^ыттал^ан «жол картасы», немесе, емес. Ал, Казак елi Yшiн бул - тттен, | ко^амы идеясыныц негiзгi мэнi де | ^-кимылдар жYЙесi iспегтi. Онда кажегтiлiк. 0ткен 2015 жыл - «¥лт | мазмуны да - осы. Казiргi жаhандану | елд| 1лгер1летуге жол ашатын накты Жоспары - 100 накты кадамды» колfа | заманында ецбек ету Yшiн бiлiм керек, | тетiктер керсетiлiп, мацызды б^ыт-алу жылы, 5 институттык реформаfа | fылым керек. Бiлiмдi улт кана iргелi ел | ба^дарлар айкындалfан. Ол бiздiн кажегтi кец элеумегтiк базаныц | бола алады. | бYгiнгi ко«мдык емiPДiH сан саласын
калыптасуына жэне казакстандык | Биыл Казакстан Тэуелсiздiгiне 25 | камты^ан, нактырак айтар болсак, эр бiртектiлiк пен бiрлiктi ныfайтуfа ыкпал ^ жыл толады, сонымен катар, осы жылы ^ саланы б^"е-шгеане дейiн зергтеп, еткен жыл болды. Жалпы алfанда, | жалпы улгтык жобалар белсендi тYPде | зерделеп, болаша^ын б°лжа«н, ¥лт алдаfы уакыгта жYзеге асырылатын | жYзеге асырыла бастайды. Сондыктан, | Жоспарыныц iс ЖYзiнде орындалуына реформалардыц кукыктык негiзiн ^ мемлекет басшысы Нурсултан ^ кепiл болатын тарихи кужат. жандандыру ЖYзеге асырылды. | Назарбаевтыц «¥лт Жоспары - | Ерк1нд1г1м1зд1ц нышаны - Ата Мэселен, 50-ден астам норматив^- | казакстандык арманfа бастайтын жол» | Зацымыз^а курметпен карау, жерiмiзде кукыктык акттер кабылданды, бiрiншi | агты кец аукымды баfдарламасынын | татV-тэгтi ем^р CYрiп жатк,ан тYрлi улт рет зацдык тYрfыда «Мэнгiлiк Ел» ^ Казакстанныц казiргi замандаfы дамуы ^ ек'лдер1не жер иесl, ел иес1 рет1нде жалпыулгтык патриогтык идеясы | Yшiн мацызы зор. Бiздiн казакстандык | лайыкты курмет керсете бту, олардыц бекiтiлдi, «Кайырымдылык туралы» | арманымыз - ХХ1 fасырда кешбасшы | талап-тiлегiне TYсiнiстiк таныту, ту«н Зац т.б. кабылданды. Жаца жылдыц | отыз улттыц бiрi болуfа кол жеткiзуге | елiмiздiн керкею мен кец-байтак, карсацында Мемлекет басшысы | баfыгталfан. Президент макаласында | жер1м1зд1ц ГYЛДенуl жолында бар «¥лт Жоспары - 100 накты кадамды» | емiрiмiздiн барлык салаларын | жiгердi жумсау - Мемлекет басшысы ЖYзеге асыруfа сеп болатын бiркатар | саралап, онда ЖYзеге асырылатын | нактыла^ан баfдарламалардын ел Жарлыктарfа кол койды. | жаца бастамалар мен алfа койfан | игiлiгiне кызмет етуiне оц ыкпалын
Экономикалык киындыктарfа | максагтар жайлы баяндап, кепшiлiктi | тигiзерi сезс^. ТYПTеп келгенде, муныц карамастан, аталfан стратегиялык | 2016 жылдыц 1-кацтарынан «5 | езi ез жер™^ бен оныц байлы^ыныц кужагтардыц ен бойында, ец | институттык реформаны ЖYзеге | укыпты иесi болу" Yндейдi, YЙретедi.
«Б^з Тэуелаздттщ 25-шi жылды^ына ^ какты^ыстар мен тураксыздык, ^ «бэрiмiз бiрiмiз Yшiн, бiрiмiз бэрiмiз жана казакстандык арманмен аяк ^ террорлык акт сан мындаfан ^ Yшiн» би^к рух, ерен енбекпен ¥лы Дала бастык, онын басты максаты жYзеге ^ адамдардын вмiр сYPУ мYмкiндiгiн ^ елiн дамуды максат еткенiмiз жен. асырылып жаткан «Казакстан-2050» ^ киындатты, емiрлерiн киды. Б^з ^ Президенттщ халыкка жана Стратегиясымен бара-бар». «Адам ^ езiмiздiн туракты дамып, бейбпшЫк ^ Жолдауында да к,азiргi элемдт саяси-
i 1 .......^^ „—I
<| || пен к,ау1пс1зд1к жаедайында еркендет1п ^
баласы сиякты мемлекет те емiрiнде екi « пен каутаздт жаfдайында еркендетiп ^ элеуметпк шындык сыни турfыдан
fумырлык босаfадан аттайды. Бiрiншiсi ^ жатканымызды есте устауfа жэне ^ талданып, даедарыстьщ ерекшелiктерi
- жарык ДYниенiн еапн ашу. Екiншiсi ^ баfалауfа тиктз. ^ мен экономикалык, саяси-элеуметтiк,
- ересек емiрдiн табалдырыfын ^ Тарих ешкашан тек женiстер ^ рухани жолдары аныкталды. басу. Екеуi де кайталанбас кастерлi ^ жылнамасынан турмайды. Егер ^ Жолдаудын езектi мэселес адам, мезеттер». Бул - Эбу Насыр эл- ^ эрдайым бэрi жаксы болfан болса, ^ халыктын экономикалык ойынын Фарабидiн орамды айтып кеткен сезi, ^ тарихтын езi де болмаfан болар едi. ^ езгеруi, емiрiнiн мэнi т.б. булардын енегелi есиетi. Биыл, Казакстаннын ^ XXI fасырдаfы болашак - кез келген ^ бэрi ко^ам руханиятымен тыfыз тэуелсiздiгiне ширек fасыр, карапайым ^ тусынан жол салуfа болатын ашык ^ байланысты. Адам езiнiн бойында^ тiлмен айтканда, елiмiз наfыз ердщ ^ аланкай емес. Бiздi алда бурын^мыз ^ рухын аскактата, рухани куатын элемге жасында, улы максаттардын басында ^ бен казiргiмiзден де KYPДелi баfыттар ^ паш етуi аркылы езiнiн емiрiнiн мэнiн
тур. ^ KYтiп туруыэбден мYмкiн. Солардын ^ пайымдайды. Руханилык дамымаfан
Ендт кезен «Жана казакстандык ^ бiрi - даfдарыстар. Президент атап ^ жерде эртYрлi кикiлжiн де, какты^ыс та арманды» жYзеге асыра отырып, ^ еткендей - «даедарыстар жену ^ кеп болады. ДYниежYзiлiк каржылык <^здщ Казакстанымыз бурынfыдан да ^ ЫмЫ Yйретедi». Сондыктан, казiр ^ даедарыстын тYKпiрiнде рухани серпiндiрек, лайыктырак, сенiмдiрек ^ турактылыктын куны арта тусуде. ^ аз^ндаудын белгiлерi жатыр. Пайдаfа жэне дэулетлрек болады» деген ^ Туракты экономика, туракты саясат, ^ деген ашкездт, кандай жолмен болса оймен алfа карай кадам басу, егемен ^ туракты ко^ам - булар егемен елiмiз ^ да, куныккан эрекеттерге бару осы елiмiздiн сенiммен iлгерi жылжуына ^ Yнемi устанып келе жаткан баfдарлар. ^ руханисыздыктын анык кер^а болып жаfдай жасау, оны жYзеге асыратын ^ Элемдiк даfдарысты енсеру ^ табылады. «Kанаfат карын тойfызады» «Мемлекетп кэсiбилендiру», елiмiздiн ^ мYмкiндiктерiн саралаfан кептеген ^ деген устанымнын ар жа^нда жаркын болашаfы жолында кызмет ^ саясаткерлер, кез келген киындыктын ^ терен элеуметтiк-философиялык ой ететЫ азаматтардын бiлiм-бiлiктiлiгiн ^ эркiмге арналfан жетiстiкке жетудiн ^ жатыр. Демек, адамдар арасында^ арттыру, адами кундылы^ын ^ жана баспалдаfы деген кезкарасты ^ iзгiлiктi карым-катынас орнату эр калыптастыру. Президенттiн ^ устанып келедГ Ал, Казакстан Yшiн бул ^ уакытта элеуметтiк кенiстiктi байыпты
макаласында^ «Кукык тэртiбi жэне ^ киындыкты енсеру соншалыкты ауыр ^ етед^ халыктарды, мэдениеттердi, зандылык», «Бюрократтык шыынсыз ^ дей алмаймыз. Б^з«^мп-аз шайтан» деп ^ еркениеттердi бiр-бiрiне жакындата экономикаfа кадам басу», «Сырткы ^ тYсiнетiн казак азаматтары болашакка ^ тYседi.
инвестициялардын жана кездерЬ», ^ сенiммен карау, кез келген жаедайдан ^ Осы турfыдан алfанда, Бес
кекжиектерi», «Элеуметтiк жа^ырту Ц касиеттердi Yйренуге жэне жYзеге ^ асыруfа баfытталfан 100 накты кадам ынталандырушылары», «Реформалар ^ асыруfа мYДделi болуымыз керек. ^ даfдарыстан рухтанып барып шыfудын табысы - улт бiрлiгiне бастар ^ Ендеше, б^з билiк басындаfыларды ^ тиiмдi жолы болып табылады. Оларда
«Инновациялык индустрияландыру | мYмкiндiктер табу сиякты ерекше ^ институционалдык реформаны жYзеге
жол», «K1оfамfа есеп беретiн ашык ^ жарыса мак^аннан гер^, эркайсымыз ^халыктын экономикалык санасын мемлекет», «Мемлекет функцияларын ^ ез орнымызда адал енбек ету аркылы ^ одан эрi дамыту кезделген. Каржылык бэсекелеспк ортаfа жэне жергЫкт ^ осы даfдарысты бiрiгiп женуге ^ даfдарыс, туптеп келгенде, рухани-езiн езi баскаруfа беру», «¥лт Жоспары ^ атсалысуымыз керек. ^ адамгершiлiк, адамнын элемге
- Казакстанды кен аукымды Жан^ырту ^ Жолдауда керсеттгендей, ^ катынасынын даfдарысы. Даедарыстан
жобасы» секiлдi тараулар елiмiздiн ^ даfдарыстын барлыfы еткiншi, етедi ^ шыfудын кiлтi бYгiнгiдей KYрделi элеуметпк-экономикалык жандауына ^ де кетедi. Жана элеуметпк саясат ^ жаfдайда адам капиталын дамыту, басымдык бермек. ^ адамдардын емiр сапасын арттыру ^ ейткенi, адам - «барлык заттын
XXI fасыр адамзат Yшiн элемдт ^ жумысын будан эрi де ушейте ^ елшемi». Адамдар ете тез езгерт экономика мен саясаттын, акпараттык ^ тYседi. Бiзге Э.Кектбаев айткандай, ^ жаткан жана заман жаедайында жэне элеуметтiк кенiстiктiн жана ^ «отаншылдык - тезiм, ерлт - сабыр, ^ оларfа бежмделт емiр сYру KYн елшемдерiне жол ашты. БYкiл элем ^ елдт - тыныштык жолында бiр болу» ^ тэртiбiне койылып отыр. 0те жоfары архитектурасында орасан езгерiстер ^ керек. Шыfыс даналыfы «адамдардын ^ адамгершiлiгi мен руханилыfы жYрiп жатыр. Элемдт дамудын ^ пайдалысы - адамдарfа пайда ^ калыптаскан зияткер улт кана кептеген тYЙткiлдерi табылды, ^ келтiргендер» дейдi. Олай болса, ^ даfдарыстан дурыс шыfады.
Мемлекет басшысынын «¥лт ^ мамандары Yшiн кэаби б^л^кт^л^г^н ^ Президент: «даfдарыс - еткшшл, Жоспары - казакстандык арманfа ^ керсететiн мYмкiндiк. Ал, жумысында ^ ел тэуелсiздiгi, улт мураты, урпак бастайтын жол» атты енбепнщ ^ эйтеуiр уакыт еткiзу Yшiн жYргендер ^ болашаfы - мэнп» - дедi. Халкымыз алfашкы мркпеа халык мYДдесiне ^ болса, эрине, ойланулары тиiс. вйткенi, ^ Yшiн кунды уfым, асыл арман -кызмет ететiн мемлекеттiк аппаратты ^ аттестация - бiлiктiлердi аныктау Yшiн ^ «Мэнгiлiк Ел» идеясын тужырымдап, кэсiбилендiруден бастау алуы да ^ жасалып жаткан сынак. ^ тYЙiндеп отырды. Рас, мэнгiлiк -
осыдан. Мемлекетпк аппараттын ^ ¥лт мYДдесiн ез устанымынан ^ мэнгiлiктi ойлаfан, мэнгЫк Yшiн курамдас белiгi болып табылатын ^ жоfары койfан улт перзент Элихан ^ кYрескен эр сэттен, эр KYннен турады. мемлекеттiк кызметшшщ елдiн дамуы ^ Бекейхан «¥лтына, журтына кызмет^ Осындай Yзiлiссiз ой мен табанды кезенiнде аткаратын релi ерекше ^ ету - бЫмнен емес, мiнезден»[1] - деп ^ кYрестi Президент таfы бiр жария етп. екенi сезсiз. Себебi, ез iсiн жетт ^ айткандай, кызметшiлердiн бЫктЫпн ^ Институционалдык реформанын басты бтетш, бiлiмдi эрi бiлiктi, талантты, ^ 3 жылда бiр рет мшдетп турде арттырып ^ баfыттарынын бiрi - «Бiртектiлiк пен ез мамандыына адал мемлекеттiк ^ отыру кезделген аттестацияда - ^ бiрлiк». Kазiргi жаhандану заманында кызметшiлер елге кызмет етпейшше, ^ мемлекеттiк кызметшiлердiн тек бiлiмi ^ улттык, татулык пен бiрлестiк, тiл, бул аукымды шараларды iс жYзiне ^ fана емес, сонымен катар, мшез-кулык ^ сез бостандыfы Yшiн кузыреттЫкт сапалы асыру мYмкiн емес. ^ касиеттерi мен этикалык-моральдык ^ кенейту аса кажет. «Мэнгiлiк Ел»
Элемдегi мемлекеттер ^ нормалары да негiзге алынатын ^ идеясы мемлекетiмiзде жYргiзiлетiн
дамуынын арfы-бергi тарихына ^ болады. Сондыктан да, ¥лт Жоспарын ^ институционалдык реформалардын кез жYгiртсек, мемлекеттiлiктiн ^ шынайы емiрге уластыру эрбiр ^ басты мазмунын, елдi бiрiктiрушi калыптасуы аса KYрделi эрi узак ^ мемлекеттiк кызметшiлердiн басты ^ кундылыктарды негiз еткен. Осыдан Yдерiс екенЦ онда есу де, еркендеу ^ мiндетiне айналуы тиiс. ^ келт, «Мэнгiлiк Ел» идеясы аясында
де, даедарыс та болатынын баfамдай ^ Демокрит «Ел баскару - енер ^ когамда жанаша идеологиялык сана аламыз. Осы арада мемлекеттiк ^ атаулынын тересi» деген екен. ^ калыптастыру кажеттiлiгi туындайды. аппаратты кэсiбилендiру женiндегi ^ «Ел баскару» iсiн ерлiкке балаfан ^ Елдi бiрiктiрушi кундылыктар мэселе кай кезде де бiрiншi орынfа ^ ол заманда оfан тек азаматтын ^ дегенiмiз - эдiлдiкке негiзделген койылып келгеыне кез жеткiзу де ^ азаматы, батырдын батыры fана ^ азаматтык ко^ам куру, бiлiм алу, киын емес. Буfан кол жеткiзудiн басты ^ бара алfан. Бунын тарихи шындык ^ енбексYЙгiштiк, зайырлылык пен факторларынын бiрi - мемлекеттiк ^ екенiнен жэне оfан бурынfылардын ^ тезiмдiлiк, адамшылык, имандылык. кызметшiлердiн ез орнына ^ зор жауапкершiлiкпен караfанына ^ Елдi бiрiктiрушi ортак кундылыктар
ж^рек кездескенi жасырын емес ед^ ^ пен мансапты басты opbiHfa кою ^ ce3ÎHe де кулак, салfанымыз жен.
лайыктылы™. Кез-келген мемлекеттщ ^ дана Абайдын 1-шi Кара сeзiнен де ^ этностык мЫез-кулык, модельдерiнен дщгепн шайкалтатын артык салмактар, ^ кездестiремiз [2]. ^ жоfары туруы, ортак адамзаттык
артык балластар, ортак ^ке ез Yлесiн ^ Президент биылfы Жолдауда ^ кундылыктарfа сYЙене курылуы аса коспай боска жYретiндер деуге болады. ^ барша халыкты елдiн игiлiгi, ^ кажет. Осы ретте «адамзаттын бэрiн Буfан дейiнгi тэжiрибеге мундай ^ мемлекеттщ eркендеуi Yшiн аянбай ^ сYЙ бауырым деп жэне хак жолы осы топтаfылар мемлекеттiк аппараттарда ^ енбек етуге шакырады. Байлык ^ деп эдтетп»[3] - деген ха^м Абайдын
^ пен мансапты басты орь^а кою ^ алдаfы уакытта мундай жаfдайfа жол ^ - бакыт экелмейтiнiн ескерттi. ^ Мундай басты идея - елiмiздегi бертмейтш болады. Сондыктан, он бес ^ Элемнiн данышпан, кеменгер ^ улттарды бiрiктiретiн ортак, бiртутас eзектi мэселен негiзгi нысанаfа алып ^ тулfалары адамнын дэулетi мен ^ болашакка кадам басу. Казак халкы оты^ан «Мемлекетт кэсiбилендiру» ^ билiгi халыктын игiлiгiне жумсалса, ^ мемлекеттi кураушы улт ретiнде реформасы, Казакстандаfы ^ кайырымды амалы аркылы жалпы ^ <^ртутас болашак» идеясы аясында
лауазымдык кузыреттiлiк танымын ^ журттын ал^сына беленсе, пенде ^ ез айналасына езге улт eкiлдерiн шешудi кездейд^ эрi кез келген ^ сонда fана бакытка кол жеткiзетiнiн ^ топтастырып, бiрлiкке шакыруы, кызметкердiн кэабилт мен бiлiктiлiгi ^ айтып кеткен. Мемлекет басшысы ^ болашакка бiрге жоспар куруды жаfынан лауазымдык кузыретплтне ^ осы мэселенi де карапайым тiлмен ^ YЙлестiруi кажет. Жалпы, алfанда сай болуын талап етедк ^ тYсiндiрiп eттi. Кене, дэстYрлi устаным ^ елiмiздегi тутастыкты жэне бiрлiктi
БЫктЫк талаптарына сэйкестiгi ^ бойынша«ен жаксы адам - коfамfа ^ ны^айтуда - басты максаттарымыздын бойынша кешендi аттестаттаудан eткiзу ^ пайдасы тиген пенде».Президентте ^ бiрi. Ал, бiрегейлiк азаматтык - барлык мемлекеттiк кызметшiлердi ^ Жолдауда эр тYрлi денгейдеп ^ негiзде калыптасып жэне ны^аяды. толfандыратын сурактардын бiрi. ^ билт басындаfыларfаХалыктын ^ Стратегияда: «Казiр б^з кепултты
Бiрак„ аттестацияны кедергi жасау ^ ризашылыfын алfаннан артык бакыт ^ сипаты бар, бiртутас елмiз»... деп тYсiнудiн еш кажетi жок. вйткенi, ^ жок екенiн кадап айтты. ^ Сондыктан, «Т^л туралы жауапкершiлiгi
бул кезен - ез жумысынын наfыз ^ Жолдауды жариялау барысында ^ жоfары саясат бiздiн ко^амымызды
одан эрi уйыстыра TYсетiн басты ^ саласында^ жумыстарымыздыц ^ ¥лт Жоспары казакстан-фактор болуfа тиiс. Б^з алда^ уакыгта ^ TYПкi максагтары, ^тетш нэтижелер ^ дыктардыц дамуы мен елiмiздiц да мемлекегтiк тiлдi дамыту женiндегi ^ - Экономикалык ынтымактастыкта ^ болашаfына арналып отырfан, бул кешендi шараларды ЖYзеге асыруды ^ Даму уйымында^ елдермен ортак. ^ макала - халыкка арналfан Жолдаудыц табандылыкпен жалfастыра беремiз» ^ Бiздiн жолымыз - ол бiрлiк жолы ^ жалfасы ретiнде таfы да елiмiздiц [4] -делiнген. | жэне азаматтык бiртектiлiк негiзiнде | ертенiн, даму жоспарын аныктап
Кезiнде «Тарихы калыц, окулыfы ^ улгты дэйектiлiкпен калыптастыру ^ беретiн мацызды саяси кужат. жуп-жука» делiнген халкымыз | жолы. Казакстандыктардыц азаматтык | Бiрiншiден, бiлiм беру, денсаулык бодандыктыц касiретiн бiраз таргты. ^ бiртектiлiгi мен бiртyтастыfын ^ сактау жэне халыкты элеумегтiк
^ ныfайтуfа баfыгталfан реформаныц ^
Мысалы, Тыц игеру кезiнде казак ез | ныfайтуfа баfыгталfан реформаныц ^ кор^ау салаларын реформалау адам
елi, ез жерЫде 30 пайызfа жетпей ^ мэнi де дэл осында» [5]- дедi. ^ элеуетiнiн сапасын аргтыруfа жаfдай
калды. Ал, елiмiздiн егемендтн | Реформалар табысы - улт | жасайды делiнедi макалада. Бул -
жария етт, тэуелсiз даму жолына ^ бiрЛiГiHе бастайтын бiрден-бiр ^ сапалы бiлiм жэне батыл реформалар
TYCкен туста халкымыздыц саны | жол, ейткенi, элемнiн дамы«н | аркылы елiмiздiн элемнiн 30 дамь^ан
40 пайыздан ендi аскан едi. Б^з | мемлекегтерi осы YPДiстi баfдар етедi, | елдер катарына енуi, fылым жэне
Казакстанда туратын улгтар мен | бiрыцfай экономикалык, саяси, мэдени | экоHомика, туракты каркынДы Дамып
улыстардыц ектдерш бiр максат, | тертт^ емiр ^редГ Жеке адам | келе жаткан нарык куру Деген сез.
Ыр мYДДеге бiPiктiPiп жэне казак | мен ко^мныц бiрлiгi ажыраfысыз. | Кезiнде Алаш зиялылары: «... ултыныц саналы толерангтылыfынын | казакстан да осы жолмен келедi. | Журт iсiнен кiмге де болса жумыс
аркасынДа мемлекетiмiздi баска | Казакстандыктардыц азаматтык | табылады. Эркiм эл келетiн жумыс
кеЙбiP елДеPДегiДеЙ белшектенуден | бiртектiлiгi мен бiртутастыfын | алсын. Жадымызда болсын. Аз нэрсе
аман сактап калДык. ПPезиДенгтiH | ныfайтуfа баfыгталfан рефоманыц | кепке сеп болмакшы»[6] - деп ^деу
«¥лт Жоспары - казакстанДык арман« | мэнi бiрлiк жолын дэйектЫкпен | тастаfан едi. Бул сез - бYгiн де езектi.
бастайтын жол» макаласынДа™ | калыптастыру болып табылады. «Ел» | Кез-келген интеграция, алдымен,
«Реформалар табысы - улт бiрлiгiне | сезiнде Yлкен бiрiктiрушiлiк кYш бар, | бiлiм, 'ылым, интеллектуалдык
бастар жол» белiмiнен осы акикатка I барлык уакыгтарда да туfан жер | бэсекелестiктен шы'ады. Бэсекелестiк таfы да кез жет^зе TYсемiз. § ^ талабына сай бЫм беру мен fылымды
" 1 а казакстандыктар Yшlн ец жакын
Казакстаннан бурын Тэуелаз ^ . , § игерудщ казiргi заманfа лайык Yлгiсi,
1 ^ жэне ез1не тартушы кундылык болып §
даму жолына TYскен жэне кешегi ^ с .„„..,_ ^ жастарды тэрбиелеудiн мемлекегтiк
кала беред|. Мэцпл1к Ел идеясыныц « Кецес дэуiрiнде Казакстанмен бiрге § . . ^ тужырымдамасы мен устанымдары
§ TYП-Tеркlнlнде де болашакка деген « бiр Одакта болfан талай мемлекегтер § а «Казакстан-2050» Стратегиялык
& жалпыхалыктык сешм кYШl жатыр. ¡8 улгтар арасында^ бейбiтшiлiк пен ^ § жоспарында бар. «Нурлы Жол»
« Талас жок, жоfарыда айтылfан § келiсiмнiц каншалыкты мацызды & „ . баfдарламасы, «100 накты кадам» ¥лт
жолмен ЖYре отырып, б1зд|ц ортак % екендiгiне кезЫде мэн бермей, казiр § § Жоспары да осы мацызды Стратегияны
§ Отанымыз - Казакстан да бт1м берудщ § кырfи-кабак соfыс жаедайында § & ЖYзеге асыруfа баfыгталfан. Бiздiн
& жаца эдiстерi мен стандарттарына ¡§ отыр. Мемлекет басшысы: <^пнде §■ & университет сапалы бЫм беру
& кешуi керек. Жаца эдктердщ бiркатары 8; элемнщ барлык дамыfан елдерi § § YPДlClнде ел1м1зд|ц экономикасын
§ бЫм ЖYЙемiзде буfан дейiн де % ездершщ жанfыртушы жобаларын & дамытуfа, болашак жас маманды
§ орны^ып Yлгерген. Ал алдаfы уакыгта « бурыннан калыптаскан бiртектiлiк | § жумыска алдын ала орналастыру,
& Президент койып отырfан жаца § , . . .
непзшде ЖYзеге асырады. Казакстанfа § & бэсекелест1кке каб|легт1л1кт1 аргтыру
, « мiндет отандык бiлiм беру ЖYЙесiне ^ ..
келер болсак, б|з де осы жолfа | | ба^ггында жумыс жасауда. Бул
„ . . § инновациялык эдiстердi енгiзу болып « _
TYCTIK. Элемд1к тэж1рибе керсет1п ^ Президенгт1ц «эр урпактыц ез
отырfандай, бiртектiлiк пен бiртутастык ^ отыр. ^ арманы бар, оларда тек жеке жэне
^ Бiздiн казiргi максатымыз § с саласында эмбебап стандаргтар ^ отбасылык ипл1ктерге fана умтылыс,
мен усынымдар жок. Элемде б1рде- | - ерк1н елД1ц ертец|не уакыт пен | керiнiс таппайды. Оларда туfан жерге
бiр ел осы саладагы сын-катерлерге | заман талабына саЙ тэрбие мен бiлiм | CYЙiспеншiлiк сезiмi, ез халкы мен
дайын рецептерге, модельдер мен | беру жэне олардыц болашактарына | Отаныныц бакыты гуралы ацсары
жауаптарfа ие емес. Элемде элi ешгам | айкын жолдама эзiрлеу. Ол Yшiн | айкын керiнедi» [7]- деген ойымен
де емiрдiн осы саласын елшеуге | буfан дейiнгi тиiмсiз бЫм беру | уштасып жатыр.
кабiлегтi кандай да бiр жалпыfа | тэс1лдер1нен бас тартып, жаца | Эрбiр студент оку орнынан ортак бiртектiлiк пен бiртутастык | технологиялар колдануымыз кажет. ^ патриот ретiнде, Отанын, елiн CYЙген индексiн, немесе, формуласын | Осы технологиялар^а сэйкес кей^р ^ маман болып калыптасып шы^уы ойлап тапкан жок. Сонымен б^рге, ^ пэндерденарнайы ок,ыту TYрлерi ^ тиiс. «Мэнгiлiк Ел» идеясы мЫе, осы бiздiн бiртектiлiк пен улт бiрлiгi | бекiтiлмек. | Yшiн кажет Бiздiн елдiн максаты
тек экономикалык тур^да элемдт ^ Казiргi танда элемде етек ^ Енбек нарыfы шарттарынын катарfа косылу емес, ен алдымен, ^ жайfан каржы даfдарысынын ^ eзгеруiн ескере отырып, бiлiктi бiлiм беру жэне саяси даму аркылы ^ басты катерi жумыссыздыктын eсуi ^ мамандар даярлау жYЙесiн куруда^ы кeрiну. Кез келген елдщ берiктiгi ен ^ болып отыр. Демек, кез алдымызда ^ элеуметтiк серiктестердiн курылымын алдымен мораль, бЫм беру жэне ^ жYзеге асырылып жаткан барлык ^ белсендi пайдалану кажет. Кэсiптiк мэдениет керсетмшл^ денгейiмен ^ баfдарламалар студенттердщ ^ бiлiм беру саласында элеуметпк
аныкталады. | eндiрiс орындарында толыкканды | серiктестiктiн байланысы аркылы бЫм
Жолдауда «Ен жаксы жоспар - ^ бiлiмiн жетiлдiрiп, тэжiрибе-даfды ^ алушылардын танцаfан мамандык уакыт талабына бейiмделген жоспар», ^ жинактауын жэне оку орнын бiтiрiп ^ туралы тYсiнiктерi калыптасады, оку есу мен дамуды камтамасыз ететiн ^ шыккан TYлектердiн нак,ты жумыск,а ^ YДерiсiнде алfан теориялык бiлiмдерiн кешендi к-шараларды делiнген. ^ орналасуын камтамасыз ету тиiс. ^ тэжiрибеде пайдалану даедыларын Бiлiм саласынын eкiлдерi Мемлекет ^ Осы«н сэйкес, алfа коЙылfан ^ терендетед^ eндiрiс жаfдайында басшысынын осы Жолдауда «2017 ^ мак,саттар «на ЖYЙелi жетiстiктерге ^ шешiм кабылдай б^лу iскерлiгi жылдан бастап жалпы^а бiрдей тегiн ^ жеткiзбек.Бiлiм саласында™ таfы бiр ^ калыптасады. МЫе, осы айтылfан кэсiптiк-техникалык бiлiм беру» жана ^ жанашылдык, дуальды ок,ыту ЖYйесiне ^ мэселелердiн бэрi Жоfары оку жобасы басталатынын жариялаfанын | кешу. Бул - дайындыктын теориялык, | орындарына, элеуметтiк серiктестер зор ерлеу Yстiнде кабылдады. ^ балт бiлiм беру уйымдарынын ^ мен мекемелерге Yлкен жауапкершiлiк
Жолдауда мектеп TYлектерiнiн | базасында, ал практикалык бeлiгi | жYктеЙдi. барлыfы жоfары оку орнына | жумыс орындарында eтетiн оку ^ | Ал, кез келген бастауыш TYсе алмайтындыfы, солар Yшiн | Дуальды окыту ЖYйесlнlн нег1зг1 | техникалык кэсiптi менгерген азамат, мемлекет жаппай кэсттт-техникалык ^ максаты кэс1п-пк-техникалык, оку ^ улт уfымымен байыптасак, «жерде мамандыктарды тегiн менгеруге | орындарынын жумыс берушi жеке | калмайды». Муны Х1Х fасыр сонында мYмкiндiк берiп отырfандыfы атап | секторда^ы eндlрlс, шаруашылык, | дана Абай да айтканы белгiлi. Тарихка
кeрсетiлген. Бул да - инновациялык- I мекемелерiмен серiктестiк ретiнде | кез салсаныз, улт зиялыларынын
.. § бiрлесе отырып, нарык заманында § ,
индустриялык баfдарламаны ЖYзеге s бэр| дерл1к, мектеп жасында-ак
. „„ ..... § бэсекелеслкке тетеп бере алатын,
асырудын жалfасы 1спетт1. вйткен1, б|р| § s б|р кэс1пт1 лайыкты менгерген. Бул
жана инновациялык-технологиялык
дэнекерлеуш1, б|р| курылысшы, б|р| « & олардын т1рш1л1пнде, кайраткерл1к
& баfдарламаларды менгеруге даяр & „ . ,,
аспаз мамандыын игерген жастар ел S s дамуында кеп пайда типзген. Казакта
s жумысшы мамандар даярлау екен s . ..
экономикасынын еркендеу1не кызмет S S таfылымды накыл бар: «Ер1нбеген
s белгiлi. s . , ,, .
етет1н болады. вз кезепнде мындаfан §• §• - ет1кш1 болады» деген. Каз1р де,
S Сон^ы кездерде Астана, Алматы S
жас жумыс орнымен камтылады деген s s бурын да сапалы ет1к баfаланfан, ал
§ т.б. eнеркэсiбi дамы^ан Казакстан §
сез. Осы сeзiмiзге дэлел ретiнде 2017 & & мыкты ет1кш1 болуды армандаfан жан
калаларында енбек нарыfында
жылдан бастап «Жалпыfа бiрдей S S шебердiн жанында бес жыл ЖYрiп
§ жоfары бiлiктi жумысшы мамандар §
тегiн кэсiптiк-техникалык бЫм» S S Yйренгенi ескi деректерде жазылfан.
s тапшылыfы пайда болды. Калыптаскан s
жана жобасынын ЖYзеге асырыла _ _ Кэаби шеберлiк, мамандык жолында
s жаедайдын непзп себеб| - б1л1м s
бастайтынын айта кетуге болады. §• _ . . ... s ерЫбеу, iздену деген - осы! Мунын
s беру YДерlClн уйымдастыру юндеп &
Президент атап еткендей, <^ан ^ . . ^ кызыfын алfаш ез^ онан сон халкы
s кемштттер, яfни жас маманнын
катысу, эсiресе, жас казакстандыктарfа S , „ , . , . S кередк Кэсiптiк техниканын эрбiр
§ бойынан табылуfа ти1ст1 тэж1рибел1к
олардын eмiрлерiнде кэдеге асатын S .... .... S саласына осындай устаным кажет.
•S даfды, б1л1м мен тэж1рибен1 талап ¡S
аркаулык енбек даиыларын алуfа S ... « s Осы туста Мемлекет басшысынын
S етет1н накты енд|р1ст1к жаfдайлар §
жаfдай жасайды». S ■ s жумысшы мамандыfынын кадiрi деген
s мен теориялык б1л1м арасындаfы §
Бул дегенiмiз, бастапкы |алшактыктын орын алуы. Калыптаскан | у™ назар аудар'анын ескерте
мамандыкты игерем деушiлердi тегЫ I жаfдайда теория мен практиканын | кеткенiмiз жен. Айналамыздын
окыту деген сез. Мемлекеттiн 6ул I арасындаfы алшактыкты жою | бэр жумысшынын алтын колымен
Yшiн белетЫ каржысынын кайтарымы I мэселесiмен жумыс беруш^е кYресуге | тур'ызылып, г^денген, баянды
болатыны да сeзсiз. Ен бастысы, будан I тура келедi, себебi, eндiрiстi бiлiктi | е™ген. Жыл сайын eсiп-жетiлiп,
былайfы жерде мектеп Шрген жэне I жумысшылармен камтамасыз ету - | ауысып отыратын жана толк,ын«
ж°мры оку орындарына TYсе алма«н I бул жетЫкке кол жеткiзудiн кепЫ. | осыны санасына кiPетiнДеЙ айтып
тYлектеP елiмiздегi жумыссыздар I Мундай жаедайда жас мамандардын | оTыPмасаK, кундылыктардын бYгiн,
санын арттыра бермей, тепн TYPде бiр | оку Yрдiсiнде алfан бiлiмдерiн ЖYзеге | ертен жэне болашакта танылуына,
жумысшы мамандыын алып, eзiне | асыру жоспарланатын кэсiпорын | кабылдануына зияны тиюi эбден
нэпака таУып, елмвдщ экономикасы I кызметiнiн ерекшелiгiн ескере отырып, | мYмкiн. Сондыктан, Президент осы
мен элеуметпк хал-ахуалын дамытуfа ^ косымша оку, тэжiрибеден ету, кайта | жолы Казакстан аймактары eндiрiс пен
Yлестерiн коса беретш болады. ^ даярлау кажеттiлiгi туындайды. ^ шаруашылыкты дамытуfа мамандануы
кажет дегендi айтты. Мысалы, дэстYрлi ^ мен енпзу бойынша жоспарлы ^ басты мiндет - мiндеттi медициналык «жемкт e^p», «eндipiстi e^p», ^ жумыстар да жYзеге асырылуда. ^ сактандыруды eHri3y екендiгiн
«бидайлы e^p», «мунайлы e^ip» т.б. ^ Кафедралар окытудын активтi ^ айткан Президент медициналык дегендей. Ал, Астана мен ХХ fасыpдын ^ (белсендi) жэне интерактивт эдiстеpiн ^ кызметтiн сапасы бойынша бipлескен кYPДелi кезенцеpiнде pеспубликаfа ^ кeптеп енгiзуде. Олардын катарында ^ комиссия курылатынын айта келе, орталык болfан Алматынын «акылды ^ бЫм алушыларды ужымдаса, топтаса, ^ денсаулык сактау мекемелеpiнде кала» pетiнде даму болаша^н ^ eзаpа тыfыз байланыса отырып жумыс ^ баскарудын корпоративтт моделiн айкындау манызды. «Акылды» деген ^ жасауfа Yйpететiн командалык- ^ енпзу каpастыpылfанын, сондай-аныктама - ^лым мен технологиясы ^ баfдаpлы окыту (TBL), олаpfа накты ^ ак, муктаж азаматтаpfа элеуметтiк дамыfан, мэдениет мен сэулетi жана ^ жаедайларда, эсipесе тэжipибе ^ кeмек ^рсету жYЙесiн онтайландыру заманfа сай тYзiлген дегендi бiлдipедi ^ баpысындаfы шешу жолдарын табуfа ^ жоспарлау кажетттн жеткiздi. [8]. ^ мYмкiндiк беретш накты жаfдаяттаp ^ Аталfан ^мек табыстары отбасынын
К^амньщ даму ктт бiлiмдi ^ (CBL), тYpлi проблемалардан ^ эр мYшесiне шакканда ен тeменгi адамдардын жанаша кызмет ^ шыfу жолдарын тутастыкта жэне ^ кYнкepiс денгейiнен 50% тeмен аткаруын кажет ететiн болса, сол ^ жYЙелi тYPде таба бiлуге YЙpететiн ^ отбасыларына кepсетiледi. Кeмек жанашыл адамдарды, болашак ^ пpоблемалык-баfдаpлы окыту (PBL) ^ кepсетiлген туpfындаpды жумыспен
^ эдiстеpiн атауfа болады. ^
беpудi жYзеге асыратын мамандар ^ Ен бастысы - жоfаpы бЫм || бейiмделу баfдаpламалаpына мiндеттi
^ам мYшелерiне бiлiм мен тэрбие ^ эдiстерiн атауfа болады. ^ камтуfа ыкпал ету жэне элеумегтiк
^ Ец бастысы - жоfары бЫм ^ даярлайтын оку орындарыныц да ^ беруге койылып отырfан жаца ^ TYPде катыстыру туралы элеуметпк алдында TYрfан мiндегтер кездеген ^ талаптарды орындауда кептеген ^ келiсiмшарт та бектлмек. баfыгтарfа лайыкты болуы тик, оныц ^ жумыстар ЖYPгiзiлiп, студенттердщ ^ Шынында да, бiздiн fасырымыз ец негiзгiсi - сапалы бЫм мен саналы ^ халыкаралык децгейдеп тiлдердi ^ - психологиялык тур^дан мыкты тэрбиенi ЖYзеге асыру. Бул максатка ^ игерiп, жаца технологияларды бiлiм ^ адамдардыц fасыры. Элемдеп жетуде бiздiн оку орнымызда да ^ беру ЖYЙесiне енгiзу, шетелдермен ^ беделдi сарапшы орталыктардыц бiрi келелi жумыстар аткарылуда. ^ байланысты KYшейту, магистратура ^ саналатын Стэнфорд университетi Университет бiлiм алушылардыц, ^ мен докторантураныц жумысын ^ fалымдарыныц зергтеуiнше,
окытушы-профессорлык курамныц ^ ны^айту баfытында бiркатар шаруалар ^ адамдардыц 95 пайызы емiрдiн негiзгi жэне кызметкерлердщ академиялык ^ жасалfан. Жалпы ¥лт Жоспарын ^ ка^идаларын естид^ TYсiнедi, келiседi. мобильдiлiгiн белсендi TYPде ЖYзеге ^ орындауда бiлiм ордасыныц косатын ^ Бiрак, кажегтi шш сезiмдерiнiн асыруда, бул оларfа алды^ы катарлы ^ Yлесi - жас урпакты жаца ко^ам мYшесi ^ жетiспеушiлiгiне байланысты емiрде халыкаралык тэжiрибелердi мецгеру ^ етiп бiлiм мен тэрбие беруд жацаша ^ колдана алмайды екен. Осы баfыгта мен ендiруге, кэсiби, педагогикалык ^ куру, оны осы KYHгi талаптарfа сай ^ зергтеу жумыстарын ЖYPгiзген ХХ жэне клиникалык бiлiмдер мен ^ орындау. ^ fасырдын белгЫ психологы Зиг Зиглар:
даедыларын кецейтуге, жобалык ^ БЫм беру, денсаулык сактау ^ «Бул мэселен шешудiн бiр жолы идеяларды талкылап-эзiрлеуге ^ жэне халыкты элеуметпк кор^ау ^ - баска адамдардыц тэжiрибелерi
жэне ЖYзеге асыруfа, оку орныныц ^ салаларын реформалау адам ^ аркылы ез кажегтiлiгiне кол жет^зу» иммиджiн ныfайтуfа мYмкiндiк бередк ^ элеуетiнiн сапасын аргтыруfа жаедай ^ десе, танымал зергтеушi-fалым Академиялык мобильдЫк ^ жасайды. Мемлекегтiк элеуметпк ^ Джон Максвелл: «Кеп адамдардыц
баедарламаларын дамытудыц максаты ^ саясаттыц басымдыfы - адами ^ жетктттерге жете алмауы, кiмдердiн -бiлiм сапасын арттыру, эртYрлi ^ капиталfа баfыгталfан инвестицияны ^ соцына iлесудi бтмейтшдтнде» [9] -халыктар мен мэдениеттер арасындаfы ^ дамытуfа негiзделгендiгiмен керЫедГ ^ деп керсетедi, дана Абай да урпа^н TYсiнiстiктi жаксарту, халыкаралык ^ Ал, бiлiм мен тэрбие ЖYЙесi - адами ^ адамзаттыц оц тэжiрибелерiнен бой акпарагтык кауымдастыкта емiр ^ капиталдыц аркауы. Жолдауда ^ тартпауfа шакырады [10]. CYPУге жэне ецбек етуге даярланfан ^ кабылданfан баfдарламалар аясында ^ Осындай оц TYсiнiктердiн ескелец урпакты тэрбиелеу. Бул ^ бiлiм беру, денсаулык сактау саласын ^ аркасында элемдi сiлкiнiске салfан регте Болон процесшщ шенберiнде ^ дамыту ары карай жа^ыртылатыны, ^ экономикалык даfдарыска, таби™ студенгтердiн мобильдiлiгiн ЖYзеге ^ жалfастырылатыны,бул салаларда ^ апагтарfа, экстремистiк кимылдарfа, асыру жоспарлануда. Оку орнымыз ^ ешкандай да Yнемдеу болмайтыны ^ урыс-жанжалдарfа карамастан, елiмiз шет елдердщ алдынfы катарлы ^ айтылfан. ейткеы, бiлiм беру де, ^ Yнемi алfа басуда. Бiзде мектептер, мамандарын туракты шакыртып ^денсаулык сактау салалары да - бiздiн ^ бала бакшалары, заманалык отырады, сонымен катар, Еуропаныц ^ болашаfымыз, оfан катыстылар- ^ кэсiпорындар ашылуда. Бiздiн жоfары оку орындарымен бiрлескен ^ бiздiц азамагтар. Турfындардын ^ жастарымыз бЫм алуfа, спортпен бiлiм беру баедарламаларын жасау ^ денсаулыfын сактау саласында^ ^ айналысуfа, баска да шараларfа
катысу мYмкiндiктерiне ие. Сондай- ^ болатын iс. Сонымен бiрге, Президент ^ 2. Абай. Шыfармаларынын ак, республикамызда жастар мYДДесiн ^ 2017 жылдан бастап «Жалпы^а бiрдей ^ ем томдык толык жинаfы. 2-шi том. кездейтЫ «Дипломмен - ауылfа», ^ тегiн кэсiптiк-техникалык бiлiм беру» ^ Алматы:Жазушы, 2005. 89 бет. «Жумыспен камтудын жол картасы», ^ жана жобасы басталатынын жария етп. ^ 3. Абай. Шы^армаларынын «Бизнестiн жол картасы» сиякты ^ «Мэнгiлiк Ел» улттык идеясы ^ екi томдык толык жина^. 2-шi том. кептеген мемлекетпк баfдарламалар ^ жас урпактын ез Отанына деген ^ Алматы: Жазушы, 2005. - 57 бет. жумыс ктейдк вткен 2015 жылы б^з ^ сYЙiспеншiлiк сезiмi мен патриотизм^, ^ 4. Казакстан - 2050 Стратегиясы: елеулi мерекелердi биiк денгейде ^ улттык тарихына, салт-дэстYрi мен ^ Калыптаскан мемлекеттiн жана саяси атап етпк. Ал, 2016 жыл - «Казакстан ^ мэдениетiне курмет таfылымын ^ баfыты. Астана, 2012. - Б. 71-72. Тэуелаздтнщ 25 жылдыfы» уранымен ^ калыптастырады, елжандылыкка ^ 5. Назарбаев, Н. ¥лт жоспары -улаfатты iстерге жол бастап отыр. ^ тэрбиелейдi. Сондай-ак улттык ^ казакстандык арманfа бастайтын жол Казакстан жастары бул орайда ^ идея кай жаfынан алып караfанда ^ // Егемен Казакстан, 2016 - 7 кантар. да жаркын бастамаларымен ел ^ да студенттер Yшiн аса кунды ^ 6. XXI fасырдаfы Алаштын ак мактанышына айналар деген Yмiт бар. ^ байлык болып табылады. Мунын ^ жолы. - Астана, 2013. - 95 б.
Президент Жолдауда ерекше ^ жастарымыздын бойындаfы ^ 7. Назарбаев, Н. ¥лт жоспары -
атап еткен кеп мэселенщ та^1 ^ бэсекелестiк кабiлеттi арттыруfа тигiзер ^ казакстандык арманfа бастайтын жол бiрi - жастарfа мамандык игеруге ^ септiгi мол. Сол жолfа жас урпакты ^ // Егемен Казакстан, 2016. -7 кантар. байланысты кенес беруi. Президенттiн ^ баулып, жасампаздык YДерiсiнiн ^ 8. Эл-Фараби.Философиялык айтуынша, алтын колды жумысшы ^ аумаfын улfайту, олардын бЫмде де, ^ трактаттар. Алматы: Гылым, 1973. - 342 б. жасаfан ДYниелер ете кеп. Енбек ^ iзденiсте де алда ЖYPуiн камтамасыз ^ 9. Караныз: 100 великих адамынын теккен терiнiн кайтарымы ^ ету, жан-жактылыкка тэрбиелеу - оку ^ мыслителей. Москва, 2000; Мысли, болуы, ол эркез еленуi тик. Сондыктан, ^ орындары алдында турfан ен жауапты ^ афоризмы и шутки знаменитых жастар жумысшы мамандыктарын ^ мэселе. ^ мужчин. - Москва, 2010.
игеруден кашпауы керек. Мемлекет^ Эдебиеттер mi3iMi: ^ 10. Абай. Шы^армаларынын
басшысы осыfан катысты eзiнiн енбек ^ 1. Бекейханов, Элихан. ^ екi томдык толык жина^. 2-шi том.
жолынан мысал да келтiрдi. Бул - ^ Шыfармалары. Алматы, Казакстан, ^ Алматы: Жазушы, 2005. - 57 б. кепшЫкке, эаресе, жастарfа Yлгi-eнеге ^ 1994. - 119 б. ^
РЕЗЮМЕ
А.Т. ТАЙЖАНОВ
СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ В РАМКАХ ПЛАНА НАЦИИ -ТРЕБОВАНИЕ ВРЕМЕНИ
Западно-Казахстанский государственный медицинский университет имени Марата Оспанова, Актобе, Казахстан
В этом году началась реальная работа по реализации Плана Нации «100 конкретных шагов». Пути реализации были конкретизированы в нынешнем Послании и статье Президента «План нации - путь к казахстанской мечте». В данной статье говорится о роли и значении образования и науки в контексте политического, экономического, социального и духовного развития Казахстана. В своей статье автор останавливается на роли образования и науки в учебных заведениях, опираясь на официальные документы государства.
Ключевые слова: План Нации, Послание, Мэн,гл1к ел, казахстанская мечта, профессиональный уровень, инновация, знание, дуальное обучение, наука.
I
1
SUMMARY
A.T. TAYZHANOV
MODERN EDUCATION AS A CALL OF THE TIMES IN THE CONTEXT OF THE NATION PLAN
West Kazakhstan Marat Ospanov State Medical University, Aktobe, Kazakhstan
This year started the real work on the implementation of the 100 concrete steps set out by President Nursultan Nazarbayev to implement the five institutional reforms. Ways of implementation were specified in this article and the Message of the President of the "Nation plan - a way to Kazakhstan dream". This article discusses the role and importance of education and science in the context of political, economic, social and spiritual development of Kazakhstan. In his article, the author focuses on the role of education and science in schools based on the official documents of the State.
Key words: Nation Plan, Message, Mangilik el, Kazakhstani dream, professional level, innovation, knowledge, dual training, science.
