Научная статья на тему 'ҚОНУНЧИЛИК ҲУЖЖАТЛАРИНИ ДАВЛАТ ҲИСОБИГА ОЛИШ'

ҚОНУНЧИЛИК ҲУЖЖАТЛАРИНИ ДАВЛАТ ҲИСОБИГА ОЛИШ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

CC BY
39
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
қонун ҳужжатларни давлат ҳисобига олиш / норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг тизимлаштирилган ҳисобини юритиш / норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг давлат ҳисоби реестри / норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг электрон шаклдаги реестри / норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг назорат нусхаларини юритиш / state registration of legislation / systematic accounting of normative legal acts / state register of normative legal acts / electronic register of normative legal acts / control copies of normative legal acts

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Эргашева, Гўзалхон Саидаминовна

Мазкур мақолада қонунчилик ҳужжатларини давлат ҳисобига олиш тартиби тўғрисида батафсил маълумот киритилган. Шунингдек, давлат ҳисобига олинган ҳужжатларни сон ва кўрсаткичлари ҳақида ҳам тўхталиб ўтилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

STATE ACCOUNTING OF LEGISLATIVE ACTS

This article provides detailed information on the procedure for state registration of legislation. The number and indicators of state-registered documents were also discussed.

Текст научной работы на тему «ҚОНУНЧИЛИК ҲУЖЖАТЛАРИНИ ДАВЛАТ ҲИСОБИГА ОЛИШ»

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

КОНУНЧИЛИК ХУЖЖАТЛАРИНИ ДАВЛАТ ХИСОБИГА ОЛИШ

Эргашева Гузалхон Саидаминовна

Узбекистан Республикаси Адлия вазирлиги ^онунчиликни тизимлаштириш ва тартибга солиш таъсирини бахолаш бошккармасининг бош маслахатчиси

Мазкур мацолада цонунчилик уужжатларини давлат уисобига олиш тартиби тугрисида батафсил маълумот киритилган. Шунингдек, давлат уисобига олинган хужжатларни сон ва курсаткичлари уацида уам тухталиб утилган.

Калит сузлар: цонун хужжатларни давлат уисобига олиш, норматив-ууцуций уужжатларнинг тизимлаштирилган уисобини юритиш, норматив-ууцуций уужжатларнинг давлат уисоби реестри, норматив-ууцуций уужжатларнинг электрон шаклдаги реестри, норматив-ууцуций уужжатларнинг назорат нусхаларини юритиш

This article provides detailed information on the procedure for state registration of legislation. The number and indicators of state-registered documents were also discussed.

Keywords: state registration of legislation, systematic accounting of normative legal acts, state register of normative legal acts, electronic register of normative legal acts, control copies of normative legal acts

"Норматив-хукукий хужжатлар тугрисида"ги ^онуннинг 56-моддасига асосан норматив-хукукий хужжатларни давлат хисобига олиш норматив-хукукий хужжатларни марказлаштирилган тарзда йигиш, хисобга олиш, уларнинг фондларини яратиш ва назорат холатида саклаб туришни хамда норматив-хукукий хужжатлар хакидаги марказлаштирилган ахборотни уз ичига олади. Норматив-хукукий хужжатларни давлат хисобига олишни амалга ошириш тартиби Узбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан белгиланади.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 13 апрелдаги ПК^-3666-сон карори билан тасдикланган Узбекистон Республикаси Адлия

АННОТАЦИЯ

ABSTRACT

КИРИШ

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

вазирлиги тугрисидаги Низомга мувофик вазирлик хукук ижодкорлиги сохасида ягона давлат сиёсатини юритиш сохасидаги функцияларидан бири:

Узбекистон Республикаси норматив-хукукий хужжатларининг давлат хисобини ва конунчилик хужжатларини тизимлаштириш буйича ишларни амалга оширади;

Узбекистон Республикаси норматив-хукукий хужжатларининг назорат нусхаларини юритади, уларнинг банкини (фондини) шакллантиради. Норматив-хукукий хужжатларнинг хисобини юритиш Коидаларида (Узбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 2021 йил 19 июнда руйхатдан утказилган, руйхат раками 3311) норматив-хукукий хужжатларнинг хисобини юритиш тартиби белгиланган.

МУ^ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Коидаларда белгиланган тартиб «Махфий» белгиси куйилган норматив-хукукий хужжатларнинг хисобини юритишга нисбатан татбик этилмайди. Ушбу Коидаларда куйидаги асосий тушунчалардан фойдаланилади: норматив-хукукий хужжатларни давлат хисобига олиш — норматив-хукукий хужжатларни марказлаштирилган тарзда йигиш, хисобга олиш, уларнинг фондларини яратиш ва назорат нусхаларини юритиш хамда улар хакидаги марказлаштирилган ахборотни шакллантириш;

норматив-хукукий хужжатларнинг тизимлаштирилган хисобини юритиш — норматив-хукукий хужжатлар тугрисидаги маълумотларни электрон шаклдаги реестрга киритиш оркали хисобга олиш, матнларини йигиш ва саклаб туриш;

норматив-хукукий хужжатларнинг давлат хисоби реестри (бундан буён матнда Давлат хисоби реестри деб юритилади) — норматив-хукукий хужжатнинг номи, тури, кабул килган орган, кабул килиш санаси ва унинг раками, кучга кириш санаси ва амал килиш муддати, расмий нашрларда эълон килиниши тугрисидаги маълумотлар, хужжатга узгартириш ва кушимчалар киритиш хамда уз кучини йукотганлиги тугрисидаги, шунингдек, хужжатнинг Узбекистон Республикаси Конунчилик тармоклари умумхукукий классификатори буйича коди хакидаги маълумотлар ифодаланган реестр;

норматив-хукукий хужжатларнинг электрон шаклдаги реестри — давлат органлари томонидан юритиладиган ва уларнинг расмий веб-сайтларида доимий жойлаштириб бориладиган норматив-хукукий хужжатларнинг реквизитлари курсатилган холдаги руйхат;

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

норматив-хукукий хужжатларнинг назорат нусхаларини юритиш —

норматив-хукукий хужжатнинг матнларига уларни кайта куриб чикишга асос булган (хужжатларга узгартириш ва кушимчалар киритиш, шунингдек, уларни уз кучини йукотган деб топиш тугрисидаги) хужжатлар хакидаги маълумотларни киритиш.

Адлия вазирлиги норматив-хукукий хужжатларнинг назорат нусхаларини юритади, уларнинг банкини (фондини), шунингдек, Узбекистон Республикаси норматив-хукукий хужжатларининг электрон фонди — Fond.uz базасини шакллантиради.

Адлия вазирлиги давлат хисобига олинган норматив-хукукий хужжатларни фондларга уз вактида киритилишини ва мазкур Коидаларда белгиланган тартибда тегишли узгартиришлар киритиш йули билан уларнинг назорат холатида саклаб турилишини таъминлайди.

Норматив-хукукий хужжатларнинг электрон шаклдаги назорат нусхалари Адлия вазирлиги хузуридаги «Адолат» миллий хукукий ахборот маркази давлат муассасаси (бундан буён матнда «Адолат» маркази деб юритилади) томонидан «Узбекистон Республикаси конунчилик маълумотлари миллий базаси» (Lex.uz)да юритилади.

Вазирлар Махкамасининг 2020 йил 30 октябрдаги 678-сон карорига кура, «Адолат» миллий хукукий ахборот маркази давлат муассасаси асосий вазифалари сифатида Узбекистон Республикаси Конун хужжатлари маълумотлари миллий базасини шакллантириш ва юритиш, ундан жисмоний ва юридик шахсларнинг белгиланган тартибда фойдаланишини таъминлаш, шунингдек ушбу миллий базада норматив-хукукий хужжатларнинг расмий нашр этилишини, уларнинг туркумлаштирилган хисобини ва назорат нусхаларини электрон шаклда юритилишини таъминлаш белгиланган.

Коидаларга асосан куйидаги норматив-хукукий хужжатлар давлат хисобига олиш учун Адлия вазирлигига юборилади:

Узбекистон Республикасининг конунлари;

Узбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг карорлари;

Узбекистон Республикаси Президентининг фармонлари, карорлари;

Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг карорлари;

вазирликлар, давлат кумиталари ва идораларнинг норматив-хукукий хужжатлари;

махаллий давлат хокимияти органларининг норматив-хукукий хужжатлари.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Норматив-хукукий хужжатларни давлат хисобига олиш учун уларнинг давлат тилидаги мухрланган холдаги нусхалари рангли куринишда электрон почта тизими оркали юборилади, шунингдек, бир вактнинг узида бошка тилларда хам такдим этилиши мумкин.

Норматив-хукукий хужжатларни давлат хисобига олиш Узбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан "Норматив-хукукий хужжатларнинг давлат хисоби ва таркатилиши" ахборот тизими оркали амалга оширилади.

Тизимга норматив-хукукий хужжатлар тугрисидаги куйидаги маълумотлар киритилади:

норматив-хукукий хужжатнинг реестрдаги тартиб раками; норматив-хукукий хужжатни реестрга киритиш санаси; норматив-хукукий хужжатнинг тури; норматив-хукукий хужжатни кабул килган орган(лар); норматив-хукукий хужжатнинг номи;

норматив-хукукий хужжатни кабул килиш санаси ва унинг раками (вазирликлар, давлат кумиталари ва идораларининг норматив-хукукий хужжатлари учун уларнинг Адлия вазирлигида давлат руйхатига олинган раками ва санаси);

норматив-хукукий хужжатнинг кучга кириш санаси ва амал килиш муддати;

норматив-хукукий хужжатнинг расмий нашрларда эълон килиниши тугрисидаги маълумотлар;

норматив-хукукий хужжатга узгартириш ва кушимчалар киритиш хамда уз кучини йукотганлиги тугрисидаги маълумотлар;

норматив-хукукий хужжатнинг Узбекистон Республикаси ^онунчилик тармоклари умумхукукий классификатори буйича коди; бошка маълумотлар (изох).

Давлат хисобига олинган норматив-хукукий хужжатларнинг матнлари хронологик тартибда тизимлаштирилади ва махсус йигмажилдлар хамда маълумотларнинг электрон базаларида сакланади.

Тизимнинг ахамиятли томони шуки, барча турдаги конунчилик хужжатлари Адлия вазирлиги томонидан марказлаштирилган холда давлат руйхатидан утказилади. Бу тартиб хужжатларнинг умумий сони буйича аник статистикасини юритиш хамда конунчиликдаги узгаришлар динамикасини кузатиш имконини беради.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

2017-2021 йиллар давомида жами булиб 12 619 та норматив-хукукий хужжат давлат хисобига олиш учун Адлия вазирлига такдим этилган булиб, 2019 йилда энг куп, яъни 2 971 та норматив-хукукий хужжат давлат хисобига олинган.

1991 йилдан шу кунга кадар 35 мингдан ортик хужжатлар давлат хисобига олинган булиб, сунгги беш йилда кабул килинган хужжатлар сони хукукий базанинг деярли 30 фоизини ташкил этади.

Жорий йилнинг I чорагида Адлия вазирлигига давлат хисобига олиш учун такдим этилган жами 288 та норматив-хукукий хужжат кабул килинган булиб, 2021 йилнинг хос даврига нисбатан 49 тага (жами 239 та) купрокдир.

Кабул килинган хужжатларнинг 19 тасини (6%) Конунлар ташкил килса, колган 269 таси (94%) конуности хужжатларига тугри келади.

ХУЛОСА

Шу билан бирга, Президент ва Хукумат хужжатларининг аксарият кисми яхлит хужжатларни ташкил килса, Конун ва идоравий хужжатлар асосан узгартириш ва кушимча киритишни назарда тутиб, уларнинг баркарорлигини таъминлашга эътибор каратишни такозо этади.

Маълумот учун: 19 та Цонун (4 та яхлит, 15 та узгартириш ва цушимчалар киритиш тузрисида), 16 та Президент Фармони (13 та яхлит, 3 та узгартириш ва цушимчалар киритиш тузрисида), 81 та Президент царори

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

o

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

(78 ma nxnum, 3 ma yssapmupum ea KymuMuamp Kupumum myspucuöa), 106 ma Ba3upmp Ma^KaMacu Kapopu (94 ma xxxum, 12 ma y3sapmupum ea KymuMuamp Kupumum myspucuöa), 66 ma uöopaeuü yywwam (15 ma xxxum, 51 ma y38apmupum ea KymuMuamp Kupumum myspucuöa).

REFERENCES

1. "HopMaraB-xyKyKHÖ xy^^araap TyrpHCHga"rH ^OHyH - ^OHyHHunHK Mat.yMOT.apH mh..hh 6a3acu, 20.04.2021 h., 03/21/682/0354-coh

2. Y36eKHCTOH Pecny6.HKacu npe3HgemuHHHr 2018 hh. 13 anpe.garu n^-3666-coh Kapopu - ^OHyH xy^^araapu Mat.yMOT.apu mh..hh 6a3acu, 14.04.2018 h., 07/18/3666/1073-coh

3. Ba3up.ap MaxKaMacuHHHr 2020 hh. 30 OKraöpgaru 678-coh Kapopu - ^OHyH xy^^ar.apu Mat.yMOT.apu mh..hh 6a3acu, 31.10.2020 h., 09/20/678/1442-coh

4. HopMaTHB-xyKyKufi xy^^aT.apHHHr xhcoöhhh ropuram KOuga.apuHH TacguK.am Tyrpucuga (Y36eKHCT0H Pecny6.HKacu ag.ua Ba3upuHHHr Syfipyru, 19.06.2021 HH.ga pyöxargaH yrraH, pyfixar paKaMH 3311) - ^OHyHHH.HK Mat.yMOT.apu mh..hh 6a3acu, 19.06.2021 h., 10/21/3311/0577-coh

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.