CC BY
22УДК 1
Эбдiбек Э.Д.
«Туран» Университет^ «Мейрамхана ici жэне конак уй бизнеci» мамандыгы, 1 курс студента Алматы, Казакстан
Гылыми жетекшi: Тулекова Г.К.
«Туран» Университет
КОНАК УЙ ИНДУСТРИЯСЫНДАГЫ МЭДЕНИЕТ
Аннотация: бул мацалада, цона^й индустриясындагы цогамныц жалпы мэдениеттщ ажырамас болт реттде царастырып, оны психологиялыц, мэдени, эстетикалыц, уйымдастырушылыц-техникалыц жэне басца да аспектшерде корШс алатын цызмет корсету процестщ белгш даму децгеш (жет1лд1ру дэрежес1) реттде царастырылган.
Ключевые слова: цонац уй, индустрия, бизнес, цонац, цызметкер,тутынушы, сервис жэне
т.б.
Конак уй индустриясындагы сервистш кызметтщ этикалык аcпектiлерi кызмет керсету мэдениетмен тыгыз байланысты. Атакты орыс гуламасы Уткин Э.А. айткандай «Кызмет керсету мэдениет - бул белгiлi бiр ережелерд^ рэшмдерд^ тэжiрибелiкдаFдылар мен icкерлiктi жасау непзшде клиенттерге кызмет керсетуге баFытталFан уйымдастыру мэдениетЬ» деп санайды. Кызмет керсету мэдениет кэсшорын саясатымен белгшенед^ кызмет керсету персоналын ынталандыру жуйешмен жэне баска да бiркатар ic-шаралармен камтамасыз етiледi.
Сервиcтiк кэciпорынныц (немесе фирманьщ) жумысшыларыныц кызмет керсету мэдениет олардыц жумысыныц мынадай кэciби сипаттамаларынын, болуын кездейдi: - кэciби дайындык;
- кэсшкрйльщтын, жогары децгеш (тэртш, жауапкершшк, кэшби дагдыларды мецгеру, шеберлiк, кец ой-eрiсi жэне тшсл жалпы даму);
- ецбектi ^йымдастыру-технологиялык жетiлдiру[1].
Сервис мэдениетшщ ерекшелiктерi эрдайым ецбек мэдениетшщ ^лттык элементтерiмен, саланыц кэшби мэдениепмен жэне корпоративтiк мэдениетпен байланысты. Мысалы, революцияга дейiнгi Ресейде эртYрлi к;олeнершiлер мен сауда корпорацияларында кызмет керсету мэдениетiнiц берiк eлшемдерi калыптасканы белгiлi. Белгiлi бiр шеберлш нормалары, серiктестермен жэне клиенттермен ж^мыс iстеу этикалы; кагидалары саудагерлерде, тракторлар персоналында, моншада, теракты аулаларда эзiрлендi. БYгiнгi кYнi сервис мэдениетiмен байланысты кептеген конструктива дэстYрлердiц кайта жандануы жYрiп жатыр. K^азiргi ресейлiк сервис алдында сервистiк мэдениеттiц ^лттык ерекшелiктерi мен халы;аралы; кагидаттарын Yйлестiру мщдет т^р. Кез келген елде сервис менеджерлерi ^лтты; кызмет керсету дэстYрлерiн колдануга дайын. Кызметкерлермен арнайы сабактар eткiзедi, кызмет кeрсетудегi кателiктердi талдайды [2].
Мэдениеттiц материалдык жэне рухани бeлiнiсi жалпы кабылданган. Сондыктан мэдениет материалдык жэне рухани игiлiктер мен к^ВДылыктардыц жиынтыгын, сондай-ак адамныц оларды к¥ру жэне пайдалану жeнiндегi кызметшщ тэсiлдерiн камтиды.
Кызмет кeрсету этикасы - когамныц жалпы мэдениетiнiц ажырамас бeлiгi. Жэне оны психологиялык, мэдени, эстетикалык, ^йымдастырушылык-техникалык жэне баска да аспектшерде кeрiнiс алатын кызмет ^рсету процесiнiц белгiлi даму децгейi (жет!вдру дэрежесi) ретiнде карастыру керек. Конак Yйлерде б^л аспектiлердiц барлыгы eзара байланысты жэне eзара тэуелдi.
Кызмет кeрсету мэдениетi эр конак Yйде eндiрiледi. Бiр конак Yйлерде ол eте тeмен, ал екiншiлерiнде - eте жогары болуы мYмкiн. Кызмет ^рсетудщ жогары мэдениетiн кeрсету кызметкерлердщ мшез-к¥лкы аркылы аныкталады, ол кез келген жагдайда калай эрекет ететшш жэне одан клиенттер мен басшылык не кYтетiнiн анык бiледi, сондай-ак жогары мэдениет барлык кызметкерлердi максатты етедi жэне eзiнiц конак Yйiне к^рметпен карауга мэжбYP етедi.
Кызмет ^рсету этикасы-бул кешендi угым, оныц косылыстары:
- кызмет шрсету кезiндегi каушшздж жэне экологиялык;
- интерьер эстетикасы, кызмет ^рсетуге колайлы жагдай жасау;
- жеке тулганыц психологиялык ерекшелiктерiн жэне кызмет ^рсету процесiн бiлу;
- кызметкерлердщ эстетикалык кызмет кeрсету нормаларын бiлуi жэне сактауы;
- конактарга кызмет ^рсету тэртiбi мен кезектiлiгiн белгшейтш персоналдыц бiлуi жэне сактауы [3].
Кызмет ^рсету мэдениетiнiц курамдас бeлiгi персоналдыц мшез-кулык мэдениетi болып табылады. Конак уй сервисi саласы кызметкерлершщ мiнез - кулкыныц мэдениетi туралы айта отырып, екi жакты бeледi: мейманмен байланыс жэне персоналмен байланыс, олар бiрiншi кезекте туруды уйымдастыруды жэне ец бастысы-мейманмен карым-катынасты бiлдiредi. Интерьерге жэне конак Yйде туру жагдайларына карамастан, мейманмен кызмет ^рсету жэне карым-катынас децгейi eте мацызды болып кала бередi.
Кызмет кeрсетушi персоналдыц максаты ашык, достык атмосфераны куру болып табылады, сондыктан мейманга аты-жeнiмен немесе тегi бойынша жугiнгенде конак Yйдiц кез келген кызметкер1 конактыц орналасуына кол жетюзе алады. Конактар мен кызметкерлер тец кукыкты iскерлiк серiктес бола отырып, eзара сыйластыкта eз катынастарын куруы тиiс. Эрбiр конак eзiнiц проблемалары мен жумыстарымен бiрге конак Yйдiц кез келген кызметкерiне жYгiнуi жэне оныц кYтулерi акталуы кажет. Кызмет ^рсетудщ дэл осындай децгейi конак рт кызметтерi нарыгында емес табыска жэне бэсекеге кабiлеттiлiкке кепiлдiк болып табылады.
Кез келген конак Yйдiц кызметкерлер1 конактарга кызмет кeрсетудi Yнемi жетiлдiретiн жаца жолдар мен eзгерiстер Yшiн ашык болуы тиiс. Кызметкерлердщ eзара карым-катынасы да мацызды рeл аткарады. Егер Конак уй кызметкерлер1 кeп ултты болса, кызметкерлер бiр-бiрiне курметпен карауга тиiс.
¥жымныц эрбiр мYшесi конакYЙ усынатын тауарлар мен кызметтермен бiртутас болып келедi.
Конак рт кызметкершщ мшез-кулык мэдениетi адамныц сырткы жэне iшкi
мэдениетiнiц барлык жактарын камтиды, атап айтканда: юру жэне карым-катынас
25
ережелер^ ез ойын дурыс жетюзе бiлу, сейлеу этикетiн сактау. Сыпайылык адамныц мэдениетш, оныц жумыска жэне ужымга деген кезкарасын керсетедi [4].
Конак Yй кызметкерi Yшiн конактармен езара карым-катынаста эдепт болу, адамга деген курмет туралы Yнемi есте сактау ете мацызды. Конак Yй кызметкерлершщ тактикалык тэртiбi бiркатар факторлардан турады. Оныц бул кабшет нашарлай емес, кателер мен кемшiлiктердi мшез-кулкы конак емес, кеп кещл белу керек, оларга кецiл танытуга артык кызыгушылыгымен, олардыц киiм, салт-дэстурге. К&жетшз сурактар коюга, ез iстерi туралы айтуга, мазасыздык керсетуге болмайды. Мейманга оныц саган унайтынын немесе унамайтынын керсетуге, кажетшз ескертулер жасауга, адамгершiлiк бiлiм алуга, тYрлi наразылыктар айтуга, конактардан олардыц жеке емiрi туралы сурауга болмайды.
Келушiлерге катысты езiн эдепт устау кажет - оларды сапардыц максаты туралы сурауга, сондай-ак тургынныц руксатынсыз немiрге юруге болмайды.
Эдептiлiк мейманга ыкыласпен кершедг Егер конак ауырып калса, оган дэрi алып, телефон аркылы коцырау шалу керек. Эсiресе карт адамдарга мукият жэне эдептi болу керек, олардыц элшзджтерш кешiру керек - ейткеш олар жиi кYлiп, умытшак жэне жаран.
Мiнез-кулык жэне карым-катынас мэдениет сейлеу мэдениетi тYсiнiгiмен байланысты. Конак Yй кызметкерi ез ойларын сауатты, анык баяндай бiлуi керек. Сейлеу мэдениетш, тон сиякты, Yнемi кадагалау керек. Сейлеу этикетiнiц мэдениетi тек сейлей бшу гана емес, сонымен катар тыцдау кабiлетiн де болжайды. Мукият тыцдап эцгiмелесушi емес перебивая оны танытуга бул ретте шынайы катысуы - енер.
Кеп нэрсе конакты дурыс кездестiруге байланысты. Конак эюмшшк жэне кабатта карсы болуы керек: мБiздiц конак Yйге кош келдщз!".
Оган конак Yйдiц кыскаша сипаттамасы жэне туру тэртiбi, ол пайдалана алатын кызметтер туралы накты акпарат берiлуi тиiс [5].
Осылайша, конак Yй кызметтерш усыну сапасын арттыруды уйымдастыру меншiк
нысанына карамастан конак Yй экiмшiлiгiнiц туракты назарыныц курамдас белiгi болып
табылады. Кызмет керсету саласындагы сапага кол жетюзу-кэсшкерлш табысты
камтамасыз ететiн мацызды мшдет. Конакжайлылык саласындагы кызмет
26
кызметкерлер мен конактар арасындагы байланыс пен Yйлестiрудщ жогары децгешн болжайды. Бул магынада жиi кездесетш эрекеттер конак уй кэсшорындарынын, сапасын жаксартуга жэне бакылауга багытталган (ыстык су температурасы, СYлгiлер саны, тамак дайындау шарттары жэне т.б.). Алайда, конак уй кызметшщ сапасы ютщ техникалык жагынан гана емес. Конак уй индустриясы кэсiпорындарыныц кYш-жiгерi дэстYрлi тYPде клиенттердi тартуга, конактардыц тшектерш барынша орындауга, сенiм бiлдiруге багытталган. Бул тек олардыц толык канагаттануына кепiлдiк бере алады. Сондыктан конак Yйлерде конак Yй кызметтерш керсету сапасын арттыру стратегиясы сондай-ак клиенттер мен конак Yй кэсiпорны арасындагы карым-катынас пен карым-катынасты жет!вдруге ерекше назар аударуы тиiс.
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ:
Уикипедия — ашык энциклопедиясынан алынган мэлiмет https ://kk.wikipedia. org/ wiki; БИЧКОВСКОЕ Р. Управление качеством / Учебное пособие. - Львов: "Львовская политехника", 2000.
Правила пользования гостиницами и аналогичными средствами размещения и предоставления гостиничных услуг, утвержденные приказом Государственной туристической администрации Украины от 16 марта 2004 № 19.; Агафонова Л.Г., Агафонова А.С. Туризм, гостиничный и ресторанный бизнес: ценообразование, конкуренция, государственное регулирование: Учеб. пособие. для студ. высш. учеб. закл. / Киевский ун-т туризма, экономики и права. - М .: Знание Украины, 2002. - 352 с.;
Культура обслуживания https://xstud.ru/107871/marketing/kultura obsluzhivaniya
