Научная статья на тему 'ҚЎҚОН ШАХРИДА ТУРИЗМНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ'

ҚЎҚОН ШАХРИДА ТУРИЗМНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Прочие социальные науки»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
туризм / ресурс / сарой / арк / ўрда / рекрацион ресурслар. / tourism / resources / barn / arch / sector / recreation.

Аннотация научной статьи по прочим социальным наукам, автор научной работы — Қўзибоева О.М., Махкамов Ж.

Туризм, туризмни ривожланишидаги географик ресурслар, туризм истиқболлари, Худоёрхон ўрдаси, ўрдани таркибий тузилиши, Қўқон шаҳрида туризмни риқожлантириш истиқболлари ёритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PROSPECTS OF TOURISM DEVELOPMENT IN THE CITY OF KOKON

Tourism, development of geographical education, tourism, tourism, tourism, tourism, education, budget preparation, professional development and advanced training.

Текст научной работы на тему «ҚЎҚОН ШАХРИДА ТУРИЗМНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ»

Кузибоева О.М. география фанлари доктори, доцент

Махкамов Ж. тадцицотчи

КУКОН ШАХРИДА ТУРИЗМНИ РИВОЖЛАНТИРИШ

ИСТЩБОЛЛАРИ

Аннотация. Туризм, туризмни ривожланишидаги географик ресурслар, туризм истицболлари, Худоёрхон урдаси, урдани таркибий тузилиши, Куцон шаурида туризмни рицожлантириш истицболлари ёритилган.

Таянч иборалар: туризм, ресурс, сарой, арк, урда, рекрацион ресурслар.

Koziboeva O.M., doctor of geography associate professor Makhkamov J. researcher

PROSPECTS OF TOURISM DEVELOPMENT IN THE CITY OF

KOKON

Annotation. Tourism, development of geographical education, tourism, tourism, tourism, tourism, education, budget preparation, professional development and advanced training.

Keywords: tourism, resources, barn, arch, sector, recreation.

Туризм француз тилидан олинган булиб "сайр", "сайёхат" сайёхат килиш деган маъноларни англатади. Туризм инсонларни дам олиши ва хордик чикариши, соFломлаштириш кабилар билан боFлик жараёндир. Дастлаб туризм ривожланиши XIX аср бошларига туFри келиб, Англиядан Францияга сайёхат уюштирган инглиз рухонийси Томас Кук 1843 йилда 1 -темир йул туризмини ташкил килган. 1866 йилларга келиб эса Англиядан АК,Шга сайёхлик туризми ташкил этилди. Осиё халклари орасида эса Ибн Баттута жуда куп давлатларга сайёхат уюштиргани маълум. У етти йил давом этган сайёхати даврида 15 минг км йулни босиб утган. Ибн Баттута асосан шаркий ва шимолий шаркий Африкага куплаб сайёхатлар уюштириб, борган улкаларини иклимини, ахолисини ва халк хужалигини урганишга харакат килган.

Мовороуннахрда эса илк сайёхатларни биз Амур Темур ва Темурийлар даврида фаоллашганлигига гувохи буламиз. Фрацуз кироли

Карл IV ва инглиз кироли Генрих IV билан доимо алокаларини ривожлантириб борган.

Бугунги кунга келиб барча давлатларда туризмни ривожлантириш буйича истикболли режалар тузиб, ривожлантириш имкониятларини излашмокда. Узбекистон республикасида хам туризмни ривожлантириш учун "Узбектуризм" миллий компонияси 1992 йил 27 июлда тузилган. Бу компаниянинг асосий максади республикамизда туризмни ривожлантириш, туризм инфраструктурасини ишлаб чикиш, чет эл сармоясини жалб килиш максадида замонавий туризм комплексларини ташкил этиш, янги туризм йуналишларини аниклаш ва уларни ривожлантиришдан иборат. Бу борада президентимизни хам бир канча туризмни ривожлантириш борасида олиб бораётган конун ва фармонлари билан тинишишимиз мумкин.

Хар бир мамлакатга турстлар окимини купайтириш учун авваламбор турстлар учун шарт - шароитлар мукаммал даражада булиши керак. Туристлар кайси давлатга ташриф буюришидан катъий назар уларни марокли дам олишлари учун мехмонхоналар, сайир килишлари учун турли хил табиий,тарихий- маданий, истирохат боFлари ташкил этилган булиши керак.

Туризм ёндошувидан фойдаланиб уни куйидаги концепцияларини ишлаб чикиш мумкин:

- Географик ресурслари

- Туристлар

- Туристик индустрия

Географик ресурсларни биз яна 4 тоифага ажратворишимиз мумкин. Масалан: 1 Табиий ресурслар буларга табиий куркам хушманзара жойлар киритилади. Бизнинг мамлакатимизда хам хозирги кунда

Туристларни узига жалб киладиган бир канча турстик зоналарни мисол келтиришим мумкин. Масалан Чорвок, Шохимардон, Чодак, Чимёнсой каби дам олиш зоналари

2. Иктисодий ресурслар; буларга йирик ва кадимги шахарлар, саноат районлари ва парклари, транспорт инфраструктуралари; Мамалакатимизда йирик туристларни узига жалб кила оладиган шахарлардан Тлшкент, Самарканд, Бухоро, Хива, Шахрисабз, Кукон каби шахарларни мисол келтиришимиз мумкин.

3. Археологик ёдгорликлар; Мамлакатимиз худудида куплаб археологик ёдгорликларни мисол тарикасида келтира оламиз. Масалан, Ахсикент, Нуротадаги

4. Диний туризм объектлари. Кейинги йилларда айникса мамлакатимизда бунга булган талаб ортиб бормокда. ФарFOна вилоятида хам бцндай масканлар куплаб топилади. Бувайда туманидаги Пошопирим, Бумозор, Бостонбува: Учкуприк туманида эса Йигитпирим, кабилардир.

Куплаб кадимги шахарларда туристларни диккат эътиборларини тортган меморий- рамзий обидаларни учратишимиз мумкин. Франияда

Нотр-Дамм ибодатхонаси ва Эйфел минораси, Самаркандда Регистон, Хиндистонда Тожмахал, Шахрисабзда- Оксарой, Бухорода Минораи Калон, Хивада Исломхужа макбараси булса Кукон шахрида Худоёрхон урдасини курсатиб утишимиз мумкин. Республикамизнинг 3 та шахрида кадимги хонлар даврида сакланиб колган саройларни куришимиз мумкин. Булар Бухорода Арк, Хивада Нурулловой, Куконда Худоёрхон урдаси.

Худоёрхон урдаси Кукон шахрига улуFворлик, курк, салобат бахш этиб турган нодир меъморий ёдгорликлар каторидан урин олган." Урда " сузи Кадимги туркий халкларида иттифок, салтанат, давлат маъноларини англатган. Тарихга назар ташласак " Турк урдаси", " МуFул урдаси", "Олтин урда", "Кук урда", " Ок урда", " Алаш урда " каби давлатлар мавжуд булган. Шунинг учун хам хон, хоконлар кароргохи урда деб ном олган. Баъзида давлат бошликлари кароргохлари "арк" ва "сарой" деб хам ном олган. Урда турт таркибий кисмдан иборат булган: 1 Ташки сарой ( калъа) 2. Урта сарой 3. Ички сарой 4. БоF.

Урда биноси хам маъмурий жихатдан бир неча йирик кисмларга булинади: а) калъа ( харбий кисм), б) давлатхона, с) харам, д) шахнишин, е) хужалик булими, ё) маънавий булим.

Кейинги йилларда Кукон шахрига хам туристларни окими купайиб бораётганлигини сезишимиз мумкин. Масалан 2018 йилда Кукон шахрига 8351 та турист ташриф буюрган булса, 2019 йилда 11810 та турист келган. 2020-2021 йилларда карантин булганлиги сабабли туристлар ташриф буюрмаган. 2023 йилда январ ойида 109 та, февралда 110 та, мартда 425 та, апелда 841 та, майда 902 та, июн ойида 495 та, июлда 482 та, август ойида 1044 нафар турист ташриф буюрган. Энг куп турист Хитой, Россия, Франция, Италия, Испания каби дафлатлар ахолиси ташкил этади. Уртача турист келадиган мамлакатларга Голландия, Венгрия, Австрия, Бразилия, Эрон, АКШ, Греция, Япония, Украина, Швеция, Словакия, Буюк Британия, Болгария, Австралия, Янги Зеландия, Полша, Грузия, Марокаш, Туркия, Чехия, Дания, Бирлашган Араб Амирлиги, Татаристон каби давлатлар киради.

Фойлаланилган адабиётлар:

1.Мухаммад Яхёхон Хукондий Худоёрхон урдаси. "Водий Медиа" нашриёти 2021 й.

2.Кузибоева О.М., Махкамов Ж.А. Кукон шахрида туризмни ривожлантириш истикболлари. Farg'ona vodiysida turizmni rivojlantirishnmg hududiy jihatlari va istiqbollari, Farg'ona shahri. б-255

3.Маматкулов Х.М, Бектемиров А.Б, Норчаев А.Н Халкаро туризм Дарслик Тошкент 2009

4.Тошмуродов Х Туризм 2007.

5.Урда музейи маълумотлари

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.