CC BY
13
Уейгнк КагЫМи №2-2020
УДК 616.711.1-001.33
Омыртка-жулын жаракатнын эпидемиологиясы (эдебиетке шолу)
г2Д.Б. Мустафинов, 1Г.К. Каусова, 2М.А. Алиев, 2М.Ж. Мирзабаев, 3К.С. Исаев
'«КДСЖМ» Казакстандык медицина университет¡; 2№7 Калалык клиникалык аурухана, 3Халыкаралык Казак^р 'к Университет1
Омыртка-жулын жаракаты бар наукастар денсаулык сактау жYЙесiне жедел медициналык гамек^ керсеткен кезецде Fана емес, жаракаттан кейiнгi алFашкы жылдарда да ауыртпалык салады. 0йткенi, омыртка-жулын жаракатына наукастардын eз-eзiн кутудщ шектелуЫе, iшкi аFзалардын теракты eзгерiстерiне, психологиялык жэне коFамдык дезаптацияFа экелетiн айтарлыктай аскынулар, курылымдык жэне функционалдык бузылыстар тэн. ОЖЖ эпидемиологиясын зерттеу денсаулык сактау жYЙесiне алдын алу шараларын жаксырак жYргiзуге септiгiн тигiзедi жэне медициналык ресурстарды дурыс колдануFа кемектеседк Жаракат алFандардын жас курамы мен непзп себептерiн аныктай отырып ОЖЖ эпидемиологиялык анализ жасалды. Зерттеу объекла болып ОЖЖ бойынша улттык жэне аймактык берiлгендерi алынды. Келесi эпидемиологиялык деректер талданды: этиологиясы, жиiлiгi, жаракаттын ауырлыFы мен денгеш, eлiм денгеш, жастык жэне жыныстык ерекшелiктерi. ТYЙiндi сeздер: омыртка-жулын жаракатынын эпидемиологиясы, омыртка-жулын жаракаты, эдебиетке шолу
К1р1спе
Омыртка-жулын жаракаты (ОЖЖ) казiргi медицинанын eзектi мэселесi болып отыр. Вул аFзадаFы ауыр eзгерiстер мен мYгедектiкке алып келiп, физикалык жэне каржылай шыFындарFа экелуiне байланысты[1]. Омыртка-жулын жаракаты эртYрлi параличтер, сезiмталдыктын бузылуына жэне куыктын дисфункциясына экелетiн ен жойкын жаракаттардын бiрiне жатады. Емнiн кунынын жоFары болуы, узак калпына келтiру емi жэне енбекке жарамсыздык адамFа жэне коFамFа ауыр жYк салады [2]. Омыртка-жулын жаракаты бар наукастар денсаулык сактау жYЙесiне жедел медициналык кeмектi кeрсеткен кезенде Fана емес, жаракаттан кешнп алFашкы жылдарда да ауыртпалык салады. 0йткеш, омыртка-жулын жаракатына наукастардын eз-eзiн кYтудiн шектелуiне, шк аFзалардын туракты eзгерiстерiне, психологиялык жэне ^амдык дезаптацияFа экелетiн айтарлыктай аскынулар, курылымдык жэне функционалдык бузылыстар тэн. АК,Ш-та омыртка-жулын жаракатымен байланысты шь^ындар жылына 9,7 млн. АКШ долларына[3], КанададаFы экономикалык шыFын мeлшерi 1,47-3,03 млн. АКШ долларына тен болды [4]. Зерттеу максаты болып жаракат алFандардын жас курамы мен непзп себептерЫ аныктай отырып ОЖЖ эпидемиологиялык анализ жасау. Зерттеу объекта болып ОЖЖ бойынша улттык жэне аймактык берiлгендерi алынды. Келесi
эпидемиологиялык деректер талданды: этиологиясы, жишп, жаракаттын ауырлы^ы мен денгейi, eлiм денгейi, жастык жэне жыныстык ерекшел^ерк
ОЖЖ алып келетЫ жол-кeлiк окиFасы(ЖКО), биiктiктен кулау, спортка байланысты окыс жаFдайлар жэне таFы сондай сиякты эртYрлi себептер бар. Жаракат этиологиясы бойынша эртYрлi мемлекеттер арасында белгiлi айырмашылыктар бар. Жол-кeлiк окиFасы мен бшклктен кулау дамыFан елдерде ОЖЖ непзп себебi болып табылады. Канадада жол-телк окиFасы мен кулау 75% жэне одан да теп жаFдайда ОЖЖ себебi болды[5]. Норвегия, Нидерланды, Испания жэне Финляндияда кулау ОЖЖ непзп себебi болды(41,2-54,2%)[6-10]. ОнтYстiк Африкада жаракаттын непзп себебi шабуыл(59,3%), ЖКО (26,3%) жэне кулау(11,7%) болды[11]. Ли мен Нин (2011г.) КытайдаFы аймактык деректердi бердi. Олардын деректерi бойынша 49% жаFдайда ОЖЖ себебi ЖКО болды, онын iшiндегi 65% жаFдай ею дeнгелектi кeлiктермен байланысты. Тяньцзинь провинциясында кулау нэтижесiнде болFан ОЖЖ
денгеш кeптеген дамыFан мемлекттерге караFанда жоFары болды. Кулаудан болFан ОЖЖ 30 пайыз жаFдайда тетраплегияFа экелдi[12, 13]. Австралия мен Жана Зеландияда ЖКО болFан ОЖЖ жоFары денгейде, сондай-ак карт кiсiлердегi кулау денгейi eсiп келедi. Жана Зеландияда регби 8% жаFдайда ОЖЖ себебi болды [14, 15]. Зерттеу нэтижес бойынша ЖКО себеп болFан ОЖЖ ен жоFары денгейi Сауд Аравиясы мен Катарда тiркелдi - сэйкесiнше 85% жэне 72% [16, 17]. ТYркияда бшклктен кулау ОЖЖ себептерiнiн негiзгiсi болды[18]. Себебi ок тиюден болFан ОЖЖ Иорданияда жоFары денгейде (26%) [19].
Омыртка-жулын жаракатынын жишп Европанын эртYрлi елдерiнде жылына 1 миллион турFынFа 10,4-нан 38,1 -ге дейiнгi денгейде[20-25]. АКШ ОЖЖ жишп 1 миллион турFынFа 27,1-83 курайды. Квебектегi (Канада) зертеулер бойынша (2000-2011 ж.а.) ОЖЖ жишп 1 миллион турFынFа 10,6- 22,6 аралы^ында болFан, жыл сайынFы шы^ын 2,67 млрд. долларды курады [26]. Жулын жаракаты бойынша улттык статистикалык орталыктын есебi бойынша (NSCISC), ОЖЖ жишп, окиFа орнында кайтыс болFан адамдарды санамаFанда 1 миллион турFынFа 40 жаFдайды курайды немесе жылына 11000 жана жаFдайды курайды [27]. Азия елдерЫде (Иордания, Жапония, Тайвань, Фиджи аралдары мен Кытай) ОЖЖ 1 миллион турFынFа 18,0-нан мен 60,6^а дейiнгi жиiлiкте кездесед^28-31]. Австралияда жылына ОЖЖ жиiлiгi 1 миллион турFынFа 21,0-32,3 денгейiнде(1921-2011 гг.). Есептеулер бойынша АвстралиядаFы жыл сайынFы шыFын 2 миллиард автралиялык долларды курайды [32]. Жапонияда деректер бойынша ОЖЖ жиЫп 2011ж. 1 миллион турFынFа 121,4 жаFдайда, 2012ж. 117,1 жаFдайда кездеседi[33].
ОЖЖ алFан наукастардын орташа жасы 30 жас. Жулын жаракаты бойынша улттык статистикалык орталыктын деректерi бойынша (№С^С), 1973 пен 1979 жылдар аралыFында ОЖЖ алFан наукастардын орташа жасы 28,7 жасты кураса, 2000ж. ол кeрсеткiш 37,6 жаска дейiн eскен[27]. СолтYстiк Америкада орташа жас 32 ден 55,4 жаска дешнп аралыкта, ал Европада 37 мен 47,9 жас аралы^ында. Онын Yстiне спорттык жаракат кезЫде наукастардын орташа жасы 12-29 жас аралы^ында^^].
ОЖЖ бар наукастарда eлiм денгейi элi жоFары болып отыр. ЭртYрлi деректер бойынша дамыFан елдердеп омыртка-жулын жаракатынан eлiм денгеш 3,1% бен 22,2% аралы^ында,
ал дамушы елдердеп 1,4% бен 20,0% аралы^ында кездесед^5, 13, 36]. Жулын жаракаты кезЫдеп eлiм децгей ец алдымен жулын жаракатыныц ауырлыFына байланысты - 15%-56% жаракlаттанFандар гопитальге дейiнгi кезецде кайтыс болады. СтационардаFы eлiм жулын жаракатыныц ауырлыFына Fана емес, сондай-ак ерте жэне кеш аскынуларFа жэне арнайы кeмектiн кeрсетiлу уакытына байланысты. Жулын мен омыртка закымдалуы нэтижесiндегi мугедектк денгейi 57,5 пайыздан 96 пайызFа дейiнгi децгейде, сонымен катар жулын жаркатынан кейiнгi мугедектер денгейi жыл сайын есуде [3738]. Л.П. Богданованыц деректерi бойынша 2006 жылы Ресейде олардыц саны 250 000 курады [39]. ОЖЖ алFандардын шЫде ер адамдардыц саны эркашан эйел адамдарFа караFанда жоFары болды. Еркектер мен эйелдердiн сандык катынасы дамьтан елдерде 1,10:1 мен 6,69:1 араль№ында[32, 40]. Дамушы елдерге келсек, ол катынас 1,00:1 бен 7,59:1 аралаFында[41, 42].
ОЖЖ ауырлыFы неврологиялык дефицитпен (тетраплегия и параплегия) жэне жулынныц кысылу дэрежеамен(жулын eткiзгiштiгiнiн толык жэне жартылай бузылуы) eлшенедi. НидерландыдаFы зерттеулер бойынша тетраплегиясы бар наукастардыц саны жоFары(57%)[43]. Демографическое исследование, проведенное Джексон жэне баскалар жYргiзген демографиялык зерттеу бойынша АК,Ш-та ОЖЖ наукастардыц арасында тетраплегиясы бар наукастар 54,1% курайды. 30 жаска дейiнгi наукастардыц 40%-да жулын eткiзгiштiгi толык бузылFан. Со^ы зерттеулер жулын eткiзгiштiгi толык бузылFан пациенттердiн саны 50% дейiн eскенiн кeрсетiп отыр[44]. Кытайда жYргiзiлген зерттеулер бойынша тетраплегия параплегияFа караFанда кeбiрек кездескенiн кeруге болады жэне тетраплегиясы бар наукастар Yлесi 54,9 бен 89,0% децгешнде. Жулын eткiзгiштiгi толык бузылFан жаракаттардыц Yлесi 18,17 ден 54,5% дешн. Кeп жаFдайларда толык бузылыска караFанда жартылай бузылыстар жи кездлестi [45-46].
Емдiк тактиканы аныктайтын мацызды критерий болып омыртка-козFалткыш сегментЫщ турактылыFы болып табылады. ОЖЖ кезЫде омыртка закымдалуы негiзiнен тураксыз. Казiргi кезде ец танымал АО/ASIA жiктелiмi колданыска ие. Омыртканыц мойын аймаFыныц А2, A3 типтi тураксыз жаракаттары 23,9% жаракаттанFандарда, В типi - у 36,6 %, C тип (ауыр ротационды сыныктар) - 39,4% жаркаттанFандрда кездеседi. А (A2,A3)типтi омыртканыц кеуде аймаFынын жаракаттары 20-36%, В (В2) типi—15-40%, C типн 9,7-35-% наукаста кездеседi. Бел аймакта дистракция (тип В) -40% жэне ротация кYштерiмен (тип C) - 42% жасалFан тураксыз сыныктар жш кездеседк Жулынныц мойын аймаFынын закымданулары 17-61% жаFдайда, кеуде бeлiмiнде -7,2-40% жаFдайда кездеседi. Белдiн жуандаFан жерУц закымдану жиiлiгi 8,7 ден 57,8% дешнп децгейде[47, 48]. Казакстан Республикасыныц Алматы каласына эктраполяциясымен берiлген ОЖЖ эпидемиологиясы деректерi бойынша ОЖЖ алFан наукастар саны жыл сайын 619 жаFдайды курайды(10 мыц турFынFа 7,4жаFдай). Травматизмнiн шыцы 20-39 жас аралы^ында. Франкелдiн неврологиялык бузылыстар бойынша таралуы келесiдей болды: А тобы-22,0%; В тобы -13,8%; C тобы-35,8%; D тобы-28,4%. ОЖЖ курылымында Омыртканыц жабык жаракаты -70,1% курайды(оныц iшiнде омыртка соFылуы 34,2%, омыртканыц аскынбаFан сынуы 35,9%. Жалпы мойын аймаFындаFы ОЖЖ 23,4%; кеуде аймаFыныц - 14,2%; бел-кеуде 31,7%; бел- 25,0%; сегiзкeз-куйымшак-2,5%, кeптеген закымданулар - 3,2% курайды.
Сырткы себептер бойынша 68,6% турмыстык жаракаттар, жол-кeлiк о^асы - 23,3%, eндiрiстiк - 4,8%, спорттык - 1,7%,
баска себептерге - 1,6% тиесiлi. ОЖЖ ауыр формалары жэне eлiм жол-кeлiк ок^алары кезiнде тiркелген. ОЖЖ себебiнен болFан eлiм денгей 100 закымданушыFа 8,7 сэйкес келед^49]. ОЖЖ бар наукастарFа кeмектi уйымдастыру мен эпидемиология бойынша фундаменталды зерттеулер негiзiнен дамыFан елдерде журпзшедк Элем халкынын 80% туратын дамушы елдерде сэйкесiнше деректер жок, eйткенi ОЖЖ бойынша улттык реестр жуйеа жaсaлмaFaн. Казакстан Республикасында ОЖЖ эпидемиологиясы бойынша бiр Faнa зерттеу жaриялaнFaн. Эпидемиология саласын зерттеу Yшiн ОЖЖ мэселесi бойынша улттык реестр куру кажет. ОЖЖ жшлт аймактар мен мемлекеттерге байланысты алуан тYрлi. Адамнын кызмет ету аясы кецейген сайын ОЖЖ жишп сeзсiз жоFaрылaудa, сэйкесiнше мемлектеттщ де наукастарды емдеу Yшiн материалды шь^ындары жоFaрылaудa. Бейбiт кезецде ОЖЖ себептерЫщ iшiнде кулау мен жол-кeлiк о^алары негiзгi орынды алады. Жол-кeлiк о^асы себеп болFaн ОЖЖ Yлесi дамытан елдерде туракты немесе азаюда, бiрaк дамушы елдерде керiсiнше жоFaрылaудa. Дамытан елдердегi aвтокeлiктер кaуiпсiздеу жэне жолдардын да сапасы жоFaры. Дамушы елдерде инфраструктуранын элсiз болуы жэне стандартты емес тасымал кeлiктерiнiн кeп болуы жол-кeлiк окиFaсынa байланысты ОЖЖ теп болуына эсер етедi. Ок тиюден болFaн ОЖЖ жоFaры денгей АКШ пен Бразилияда, ал ен кeп жaFдaй ОнтYстiк Африка Yлесiнде. Тeмен кулаудан (eз бойы денгешнен немесе 1 метр биiктiктен) болFaн жаракаттар дaмыFaн елдерде карт юсшердщ санынын улFaюынa байланысты кeбеюде.
Мойын aймaFынын закымдануы дaмыFaн елдерде де, дамушы елдерде де ен теп тaрaлFaн жаракат болды. Жулын eткiзгiштiгiнiн толык бузылуы мойын мен кеуде aймaFынын жаракаттарына тэн. ОЖЖ эсерЫен болатын мYгедектiк пен eлiм Yлесiнiн жоFaры денгейде сакталып отырFaндыктaн, осы aлынFaн мэлiметтер омыртка-жулын жаракатынын сырткы себептерУн жэне медициналык, экономикалык салдарынын алдын алу Yшiн кажет. Кортынды
K1aзiргi зaмaнFы жaFдaйдa ОЖЖ козFaлыс, сезiмтaлдык бузылыстарына жэне куыктын дисфункциясына экелiп соктыратындыктан шыFыны кeп жаракаттардын бiрi болып табылады. Зерттеуледiн деректерi бойынша ОЖЖ кeп таралуы жэне айтарлыктай экономикалык эсерi туралы aйтуFa болады, eйткенi, бундай жаракаттар кезЫде реабилитациялык кeмек, кымбат eзiндiк темек кажет жэне мYгедектiкке байлагысты енбекке кaбiлеттiлiк тeмендейдi. Омыртка-жулын жаракаты бар наукастар денсаулык сактау жYЙесiне жедел медициналык темект кeрсеткен кезенде Faнa емес, жаракаттан кейiнгi aлFaшкы жылдарда да ауыртпалык салады. 0йткенi, омыртка-жулын жаракатына наукастардын eз-eзiн кутуд^ шектелуiне, iшкi aFзaлaрдын туракты eзгерiстерiне, психологиялык жэне KOFaмдык дезaптaцияFa экелетЫ айтарлыктай аскынулар, курылымдык жэне функционалдык бузылыстар тэн. ОЖЖ эпидемиологиясын зерттеу денсаулык сактау жYЙесiне алдын алу шараларын жаксырак жYргiзуге септiгiн тигiзедi жэне медициналык ресурстарды дурыс колдaнуFa кeмектеседi. Эдебиеттi талдау жас, енбекке кабшетп контингенттi закымдауына, eлiм мен мYгедектiктiн кeп болуына байланысты ОЖЖ эпидемиологиясын зерттеу eзектiлiгiн кeрсетiп отыр. Кeп зерттеулердiн нэтижесi бойынша ОЖЖ ер адамдарда эйелдерге кaрaFaндa кeбiрек кездеседi. ОЖЖ aлFaн наукастардын орташа жасы 30 жас. ДaмыFaн елдерде карт адамдардын саны кYрт eсуде. Карт адамдар дегенрaтивтi eзгерiстерге байланысты омыртка жаракаттарына осал келед^ сондыктан алдын алу Yлкен мaнызFa ие.
Vestnik KazNMU №2-2020
e^EBI/IETTEP TI3IMI
1 Ramer M. S., Progress in spinal cord research—a refined strategy for the International Spinal Research Trust / M. S. Ramer, G. P. Harper, E. J. Bradbery // Spinal cord.-2002.-Vol. 38. - P. 449-472.
2 Kang Y., Epidemiology of worldwide spinal cord injury: a literature review / Kang Y, Ding H, Zhou HX, Wei ZJ, Liu L, Pan DY, Feng SQ // Journal of Neurorestoratology.-2017- Vol. 6. - P. 1-9.
3 Berkowitz M, O'Leary P, Kruse D, Harvey C . Spinal Cord Injury: An Analysis of Medical and Social Costs. Demos Medical Publishing Inc. - New York: 1998. - 136 p.
4 Farry A, Baxter D . The incidence and prevalence of spinal cord injury in canada: overview and estimates based on current evidence // Rick Hansen Institute and Urban Futures Institute. -2010. - P. 1-49.
5 Lenehan B, Street J, Kwon BK, et al. The epidemiology of traumatic spinal cord injury in British Columbia, Canada // Spine.
- 2012. - №37(4). - P. 321-329.
6 Cripps R, Lee B, Wing P, Weerts E, Mackay J, Brown D . A global map for traumatic spinal cord injury epidemiology: towards a living data repository for injury prevention // Spinal Cord. - 2011.
- №49. - P. 493-501.
7 Koskinen EA, Alen M, Vaarala EM, Rellman J, Kallinen M, Vainionpaa A. Centralized spinal cord injury care in Finland: unveiling the hidden incidence of traumatic injuries // Spinal Cord.
- 2014. - №52. - P. 779-784.
8 Van den Berg ME, Castellote JM, Mahillo-Fernandez I, de Pedro-Cuesta J. Incidence of spinal cord injury worldwide: a systematic review // Neuroepidemiology. - 2010. - №34(3). - P. 184-192.
9 Njendijk JH, Post MW, van Asbeck FW. Epidemiology of traumatic spinal cord injuries in The Netherlands in 2010 // Spinal Cord. - 2014. - №52(4). - P. 258-263.
10 Montoto-Marqués A, Ferreiro-Velasco ME, Salvador-de la Barrera S, Balboa-Barreiro V, Rodriguez-Sotillo A, Meijide-Failde R. Epidemiology of traumatic spinal cord injury in Galicia, Spain: trends over a 20-year period // Spinal Cord. - 2017. - №55(6). -P. 588-594.
11 Sothmann J, Stander J, Kruger N, Dunn R. Epidemiology of acute spinal cord injuries in the Groote Schuur Hospital Acute Spinal Cord Injury (GSH ASCI) Unit, Cape Town, South Africa, over the past 11 years // S Afr Med J. - 2015. - №105(10). - P. 835-839.
12 Li J, Liu G, Zheng Y, Hao C, Zhang Y, Wei B et al The epidemiological survey of acute traumatic spinal cord injury (ATSCI) of 2002 in Beijing municipality // Spinal Cord. - 2011. -№49. - P. 777-782.
13 Ning G-Z, Yu T-Q, Feng S-Q, Zhou X-H, Ban D-X, Liu Y et al Epidemiology of traumatic spinal cord injury in Tianjin, China // Spinal Cord. - 2011. - №49. - P. 386-390.
14 Cripps R . Spinal cord injury, Australia, 2006-07. In. Injury Research and Statistics Series // AIHW. - 2008. - №48. - P. 86-94.
15 Dixon GS, Danesh JN, Caradoc-Davies TH . Epidemiology of spinal cord injury in New Zealand // Neuroepidemiology. - 1993.
- №12. - P. 88-95.
16 Alshahri S, Cripps RA, Lee BB . Traumatic spinal cord injury in Saudi Arabia: An epidemiological estimate from Riyadh // Spinal Cord. - 2012. - №50. - P. 882-884.
17 Quinones M, Nassal M, Al Bader KI, Al Muraikhi AE, Al Kahlout SR . Traumatic spinal cord in Qatar: An epidemiological study // Middle East Journal of Emergency Medicine. - 2002. - №2. - P. 15.
18 Karacan I, Koyuncu H, Pekel O, Sumbuloglu G, Kirnap M, Dursun H et al Traumatic spinal cord injuries in Turkey: a nationwide epidemiological study // Spinal Cord. - 2000. - №38. - P. 697-701.
19 Otom AS, Doughan AM, Kawar JS, Hattar EZ . Traumatic spinal cord injuries in Jordan-an epidemiological study // Spinal Cord. -1997. - №35. - P. 253-255.
20 Lheritier K, Ravaud JF, Desert JF, Pedelucq JP, O'hanna F, Daures JP . Survival of tetraplegic spinal cord injured persons after the first admission of a rehabilitation center and prognosis factors: a multicenter study of 697 subjects in French centres // Rev Epidemiology Sante Publique. - 2001. - №49. - Р. 449-458.
21 Levi R . The Stockholm spinal cord injury study: medical, economical and psycho-social outcomes in a prevalence population // Doctoral Dissertation. - 1996. - №8. - Р. 52-59.
22 Albert T, Ravaud JF, Tetrafigap group. Rehabilitation of spinal cord injury in France: a nationwide multicentre study of incidence and regional disparities // Spinal Cord. - 2005. - №43. - Р. 357365.
23 van Asbeck FW, Post MW, Pangalila RF . An epidemiological description of spinal cord injuries in The Netherlands in 1994 // Spinal Cord. - 2000. - №38. - Р. 420-424.
24 Martins F, Freitas F, Martins L, Dartigues JF, Barat M . Spinal cord injuries epidemiology in Portugal's central region // Spinal Cord. - 1998. - №36. - Р. 574-578.
25 Silberstein B, Rabinovich S . Epidemiology of spinal cord injuries in Novosibirsk, Russia // Paraplegia. - 1995. - №33. - Р. 322-325.
26 Pickett GE, Campos-Benitez M, Keller JL, Duggal N. Epidemiology of traumatic spinal cord injury in Canada // Spine. -2006. - №31. - Р. 799-805.
27 National Spinal Cord Injury Statistical Center. Spinal Cord Injury Facts and Figures at a Glance // Information Sheet. - 2005. - №6.
- Р. 88-97.
28 Chen HY, Chen SS, Chiu WT, Lee LS, Hung CI, Hung CL et al A nationwide epidemiological study of spinal cord injury in geriatric patients in Taiwan // Neuroepidemiology. - 1997. - №16. - Р. 241247.
29 Shingu H, Ohama M, Ikata T, Katoh S, Akatsu T . A nationwide epidemiological survey of spinal cord injuries in Japan from January 1990 to December 1992 // Paraplegia. - 1995. - №33. - Р. 183-188.
30 Maharaj JC . Epidemiology of spinal cord paralysis in Fiji: 19851994 // Spinal Cord. - 1996. - №34. - Р. 549-559.
31 Wang D . The Prevention of Acute Traumatic Spinal Cord Injury (ATSCI) in China // ISCoS Workshop 111, 28th October. - Delhi, 2010. - Р. 8-12.
32 O'Connor PJ . Prevalence of spinal cord injury in Australia // Spinal Cord. - 2005. - №43. - Р. 42-46.
33 Ide M, Ogata H, Tokuhiro A, Takechi H . Spinal cord injuries in okayama prefecture: an epidemiological study '88-'89 // J UOEH.
- 1993. - №15. - Р. 209-215.
34 Blumer CE, Quine S . Prevalence of spinal cord injury: an international comparison // Neuroepidemiology. - 1995. - №14. -Р. 258-268.
35 Wyndaele M, Wyndaele JJ . Incidence, prevalence and epidemiology of spinal cord injury: what learns a worldwide literature survey? // Spinal Cord. - 2006. - №44. - Р. 523-529.
36 Dryden DM, Saunders LD, Rowe BH, et al. The epidemiology of traumatic spinal cord injury in Alberta, Canada // Can J Neurol Sci.
- 2003. - №30(2). - Р. 113-121.
37 Кузнецова Е.Ю., Гаркуша Л.Г., Сидорова Г.В. Клинико-эпидемиологическая характеристика инвалидов с осложненной позвоночно-спинномозговой травмой, как основа базовой программы реабилитации // Тез. докл. Всеросс.научн.-практ. конф. VIII Поленовские чтения. - СПб., 2009. - С. 96-97.
38 Бывальцев В.А., Сороковиков В.А., Калинин А.А., Алиев М.А. Результаты хирургического лечения неосложненных субаксиальных повреждений при использовании корпэктомии и телескопических протезов: ретроспективное когортное исследование // Журнал Политравма. - 2008. - №4.
- С. 42-51.
39 Богданова Л.П. Восстановительное лечение больных с травматической болезнью спинного мозга при осложненных переломах позвоночника // Тез.докл. VI Всеросс. съезда физиотерапевтов. - СПб., 2006. - 188 с.
40 Oteir AO, Smith K, Stoelwinder JU, Cox S, Middleton JW, Jennings PA. The epidemiology of pre-hospital potential spinal cord injuries in Victoria, Australia: a six year retrospective cohort study // Inj Epidemiol. - 2016. - №3(1). - Р. 25-31.
41 Rahimi-Movaghar V, Saadat S, Rasouli MR, et al. Prevalence of spinal cord injury in Tehran, Iran // J Spinal Cord Med. - 2009. -№32(4). - Р. 428-431.
42 Lehre MA, Eriksen LM, Tirsit A, et al. Outcome in patients undergoing surgery for spinal injury in an Ethiopian hospital // J Neurosurg Spine. - 2015. - №23(6). - Р. 772-779.
43 van Asbeck FW, Post MW, Pangalila RF . An epidemiological description of spinal cord injuries in The Netherlands in 1994 // Spinal Cord. - 2000. - №38. - Р. 420-424.
44 Jackson AB, Dijkers M, Devivo MJ, Poczatek RB . A demographic profile of new traumatic spinal cord injuries: change
and stability over 30 years // Arch Phys Med Rehabil. - 2004. -№85. - Р. 1740-1748.
45 Ye C, Sun T, Li J, Zhang F. Pattern of sports- and recreation-related spinal cord injuries in Beijing // Spinal Cord. - 2009. -№47. - Р. 857-860.
46 Ning GZ, Mu ZP, Shangguan L, Tang Y, Li CQ, Zhang ZF, et al. Epidemiological features of traumatic spinal cord injury in Chongqing, China // J Spinal Cord Med. - 2016. - №39. - Р. 455460
47 Dragun V.M., Bersnev V.P., Musikhin V.N., et al. Operative approaches in the treatment of subluxations in cervical spine // International conference on recent advances in neurotraumatology. - 2010. - 153 р.
48 Mlyavyh S., Morozov I. Orthopedic-surgical rehabilitation and regenerative treatment patients with spinal cord injury in the intermediate and late period // International conference on recent advances in neurotraumatology. - 2010. - Р. 160-161.
49 Акшулаков C. К., Керимбаев Т. Т. Эпидемиология травм позвоночника и спинного мозга // Материалы III съезда нейрохирургов России. - СПб., 4-8 июня 2002. - С. 12-18.
Д.Б. Мустафинов, Г.К. Каусова, М.А. Алиев, М.Ж. Мирзабаев, К.С. Исаев
ЭПИДЕМИОЛОГИЯ ПОЗВОНОЧНО-СПИННОМОЗГОВОЙ ТРАВМЫ (ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ)
Резюме: Больные с позвоночно-спинномозговой травмой приносят значительный экономический ущерб на систему здравоохранения не только на этапе оказания неотложной помощи, но и в первые годы после травмы, так как ПСМТ характеризуется значительным числом осложнений, развитием структурных и функциональных нарушений, приводящих к ограничению самообслуживания
и передвижения, стойким изменениям со стороны внутренних органов и систем, высоким показателем летальности. Изучение эпидемиологии ПСМТ помогает системе здравоохранения лучше проводить профилактические меры
и разумно распределять медицинские ресурсы. Проведен анализ эпидемиологической характеристики национальных и региональных данных по ПСМТ с выявлением основных причин и возрастного состава пострадавших. Проанализированы эпидемиологические данные: этиология, распространенность, уровень и тяжесть травм, осложнения и смертность от ПСМТ, возрастные особенности и соотношение по половому признаку.
Ключевые слова: эпидемиология позвоночно-спинномозговой травмы, позвоночно-спинномозговая травма, литературный обзор
D.B. Mustafinov, G.K. Kausova, М.А. Aliyev, М2Ь|. Mirzabaev, K.S. Issayev
EPIDEMIOLOGY OF SPINAL CORD INJURY (LITERATURE REVIEW)
Resume: Patients with acute spinal cord injury suffered extensive damage to the health system not only relief activities , but in the first years after a trauma like effects of traumatic spinal cord injury, which accompanied by significant number of complications, development of structural and functional disorders, leading to limitation of self-service and movement, persistent change from the side of internal organs and systems, high performance of mortality.
Research on the Epidemiology of effects of traumatic spinal cord injury is helped the health care system takes preventive actions and sensible distribute of medical resources.
Analysis was conducted of epidemiological condition the national and regional information about effects of traumatic spinal cord injury with identification main reasons in the age group of injured.
The epidemiological evidence were analyzed: etiology, prevalence, severity of injury , complications and mortality, age features, gender percentage
Keywords: epidemiology of spinal cord injury, spinal cord injury, literature review
