Научная статья на тему 'ОЛИЙ ТЕХНИК ТАЪЛИМ ТАЛАБАЛАРИНИНГ ВЕРТИКАЛ ИНТЕГРАЦИЯЛАШ ОРҚАЛИ ИЖОДИЙ ҲАМКОРЛИК КЎНИКМАЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ'

ОЛИЙ ТЕХНИК ТАЪЛИМ ТАЛАБАЛАРИНИНГ ВЕРТИКАЛ ИНТЕГРАЦИЯЛАШ ОРҚАЛИ ИЖОДИЙ ҲАМКОРЛИК КЎНИКМАЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
56
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
техника / олий таълим / талаба / техник таълим / интеграция / вертикал интеграция / лойиҳалаш / ҳамкорлик / ҳамкорлик педагогикаси. / technical / higher education / student / technical education / integration / vertical integration / design / cooperation / collaboration pedagogy.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Жарқинов Даврон Умаралиевич

Мақолада олий техник таълим талабаларининг ижодий ҳамкорлик кўникмаларини ривожлантиришга таъсир кўрсатувчи ижтимоий-сиёсий, миллиймаънавий, психологик-педагогик омилларнинг ўзаро алоқадорлигини аниқлаш, вертикал педагогика асосида олий техник таълим муассасаалри талабаларида ижодий ҳамакорлик кўникмалари таркибий компанентлари бўлган интилувчанлик, изланувчанлик ва яратувчанлик қобилияти, янгиликка мойиллик, мантиқий, аналитик ва синтетик фикрлаш қобилияти ва юксак касбий интеллектни ривожлантиришнинг назарий асослари таҳлил қилинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DEVELOP CREATIVE COLLABORATION SKILLS THROUGH VERTICAL INTEGRATION OF HIGHER TECHNICAL EDUCATION STUDENTS

The article analyzes the interaction of socio-political, national-spiritual, psychological-pedagogical factors influencing the development of creative cooperation skills of students of Higher Technical Education, the aspiration, questionability and creative ability, tendency to innovation, the ability to think logically, analytically and synthetically, and the theoretical basis for the development of high professional skills in higher technical institutions on the basis of vertical pedagogy.

Текст научной работы на тему «ОЛИЙ ТЕХНИК ТАЪЛИМ ТАЛАБАЛАРИНИНГ ВЕРТИКАЛ ИНТЕГРАЦИЯЛАШ ОРҚАЛИ ИЖОДИЙ ҲАМКОРЛИК КЎНИКМАЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ»

ОЛИИ ТЕХНИК ТАЪЛИМ ТАЛАБАЛАРИНИНГ ВЕРТИКАЛ ИНТЕГРАЦИЯЛАШ ОРЦАЛИ ИЖОДИЙ ^АМКОРЛИК КУНИКМАЛАРИНИ

РИВОЖЛАНТИРИШ Жаркинов Даврон Умаралиевич

Андижон давлат университети таянч докторанти https:Moi.org/10.5281/zenodo.6636343 Аннотация. Мацолада олий техник таълим талабаларининг ижодий ^амкорлик куникмаларини ривожлантиришга таъсир курсатувчи ижтимоий-сиёсий, миллий-маънавий, психологик-педагогик омилларнинг узаро алоцадорлигини аницлаш, вертикал педагогика асосида олий техник таълим муассасаалри талабаларида ижодий уамакорлик куникмалари таркибий компанентлари булган интилувчанлик, изланувчанлик ва яратувчанлик цобилияти, янгиликка мойиллик, мантиций, аналитик ва синтетик фикрлаш цобилияти ва юксак касбий интеллектни ривожлантиришнинг назарий асослари та^лил цилинган.

Калит сузлар: техника, олий таълим, талаба, техник таълим, интеграция, вертикал интеграция, лойиуалаш, уамкорлик, щмкорлик педагогикаси.

РАЗВИВАТЬ НАВЫКИ ТВОРЧЕСКОГО СОТРУДНИЧЕСТВА ПОСРЕДСТВОМ ВЕРТИКАЛЬНОЙ ИНТЕГРАЦИИ СТУДЕНТОВ ВЫСШИХ ТЕХНИЧЕСКИХ

УЧЕБНЫХ ЗАВЕДЕНИЙ Аннотация. В статье анализируется взаимодействие социально-политических, национально-духовных, психолого-педагогических факторов, влияющих на развитие навыков творческого сотрудничества у студентов высшего технического образования, стремления, вопрошаемости и творческих способностей, склонности к инновациям, способности мыслить логически, аналитически и синтетически, а также теоретической основы для развитие высоких профессиональных навыков в высших технических учебных заведениях на основе вертикальной педагогики.

Ключевые слова: техника, высшее образование, студент, техническое образование, интеграция, вертикальная интеграция, дизайн, сотрудничество, педагогика сотрудничества.

DEVELOP CREATIVE COLLABORATION SKILLS THROUGH VERTICAL INTEGRATION OF HIGHER TECHNICAL EDUCATION STUDENTS Annotation. The article analyzes the interaction of socio-political, national-spiritual, psychological-pedagogical factors influencing the development of creative cooperation skills of students of Higher Technical Education, the aspiration, questionability and creative ability, tendency to innovation, the ability to think logically, analytically and synthetically, and the theoretical basis for the development of high professional skills in higher technical institutions on the basis of vertical pedagogy.

Keywords: technical, higher education, student, technical education, integration, vertical integration, design, cooperation, collaboration pedagogy.

КИРИШ

Узбекистан таълим тизими ривожининг х,озирги боскичида хдмкорлик педагогикаси мух,им урин тутади. Педагог олимлар хдм-корлик педагогикасига

«таълим берувчилар ва таълим олувчиларнинг узаро мулокотига асосланган шаклда таълим беришга йуналтирилган ижодий фаолият жараёнидир»[1], дея таъриф беришади. Бу мулокотда таълим берувчи ва таълим олувчи узаро масъулият сезади, томонларнинг хамкорлиги таълим сифатининг ошишига хизмат килади. Укитувчининг хамкорликдаги педагогик жараённи ташкил этишга оид фаолияти биринчи навбатда талабаларнинг жамоада асосий кадрият сифатида узларини намоён килишларини таъминлашга йуналтирилган укув-тарбия жараёнини ташкил этиш йуллари ва усулларини излашга каратилиши лозим. Мана шундай хамкорлик педагогикаси асосида вертикал интегрциялашган тизимни яратиш ва бу асосида узаро хамкорликдаги, алокадоликдаги педагогик жараённни ташкил этиш мумкин булади.

Айникса, олий техник таълимдаги узига хос укитиш тизими ва таълим хусусияти вертикал интеграциялашган таълимни шакллантиришни талаб этади. Зеро, «биз замонавий билим ва технологияларни эгаллаган авлодни тарбиялашимиз керак. Табиий-техник ва ва ихтисослик фанлари бундай мутахассисларни тайёрлаш учун асосий омил экани хам шубхасиз. Аммо янги авлодни халк ва жамият, миллат ва давлат манфаатларини кузлайдиган, узини юрт манфаатлари билан бирга курадиган ва ислохотларга дахлдорликни, ижтимоий масъулиятни сезадиган, етук инсон килиб тарбиялаш» [2] устуворлик касб этмокда. Бунинг учун олий техника таълим муассасалари талабаларида ижодий хамкорлик куникмалрини ривожлантириш ва бу оркали уларда ижодкорлик, инновацияларни яратишга тайёрлик, жамоа булиб технологик тадкикотларни олиб боришга доир билим, куникма ва малакаларни шакллантириш мумкин булади.

ТАДЦЩОТ МАТЕРИАЛЛАРИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

Гарб мамлакатларида вертикал интеграцияш оркали олий техник таълим муассасаси талабаларида ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантиришнинг педагогик, психологик ва фалсафий жихатлари куплаб тадкикотчилар томонидан урганилган. Хусусан, хорижлик олмилар Ж.Мартин, Х.Бек, Ф.Дессауэр, С.Хокинг, Н.Виг, Ж.Эллюль, М.Хайдеггер, К.Ясперс, Д.Медоузларнинг тадкикот ишларида мазкур муаммолар тахлил килинган.

Мустакил Давлатлар Х,амдустлиги олимларидан В.С.Степанов, В.Степин, М.И.Щадов, Ю.А.Чернегов, Н.Ю.Чернегов ва бошкаларнинг асарларида талабаларда ижодий хдмкорлик куникмаларини ривожлантириш ижтимоий-педагогик жихатлари хам ёритилган.

Узбекистонда хам олий техник таълим муассасалари булажак мутахассисларида техник билимларни ошириш, инновацион ёндашувлар асосида укитиш, ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантиришнинг педагогик асосларини А.Авлакулов, Н.Шермухамедова, О.Файзиев, Э.Усмонов а ва бошкалар томонидан урганилган. Бирок юкорида келтирилган олимларнинг тадкикот ишларида вертикал интеграциялаш оркали олий техник таълим муассасаси талабаларида ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантиришнинг инновацион педагогик асослари махсус урганилмаганлиги хам мазкур тадкикот ишининг ахамиятини оширади.

Олий техник таълим талабаларининг вертикал интеграциялаш оркали ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантиришга эхтиёжни кучайтирувчи катор асослар мавжуд. Бу бевосита инсониятнинг техникага нисбатан ижодий ва хамкорлик

муносабатни шакллантириш, техникани яратиш ва ундан фойдаланишда юксак инноваторлик позициясида туриш билан боглик булган серкирра ва мураккаб жараёндир. Айнан ижодий хамкорлик талаба томонидан техника оламига масъулиятли ёндашувни ва креативликни янги боскичга кутаради. Натижада техника тугрисида талабада нафакат билимлар, балки техник кадриятлар хакидаги тасаввурлар хам узига хос тарзда шакллана бошлайди. Шу билан бирга, техника йуналиши талабаларида яратувчанлик, бунёдкорлик фазилатлари ривожланади, аникроги ижодий хамкорлик ана шундай сифатларни ривожлантириш учун рухлантирувчи, илхомлантирувчи, даъват этувчи восита ролини бажаради. Шунингдек, фанларни укитишда вертикал интеграциялаш тизимини амалга ошириш, куйи боскичларда утилган фанлардаги таянч билим ва куникмалар асосида юкори боскичларда утиладиган мутахассислик фанлари интегрция килиш, бир бирини такомиллаштириш асосида укитиш, янгича билим ва куникмларни шакллантиришга йуналтириш самара беради.

ТАДЦЩОТ НАТИЖАЛАРИ

Олий техника таълим муассасаларида юкори боскич талаблари билан куйи боскич талабалари уртасида интеграциялашган укитиш, хамкорликда урганиш, бир бирига ёрдам беришга асосланган таълимни шакллантириш ривожлангна давлатлар тажрибасида утган методика хисобланади. Ривожланган халкаро олий таълим муассасаларида таълим олишда талабани мустакил урганишга купрок йуналтириш, уни доимий изланишда булишини таъминлаш, аудиторияда пассив маъруза тинглашдан бахс-мунозараларга асосланган таълимни ривожлантириш, шу билан бирга мустакил таълимда талабаларнинг узаро хамкорликка киришишлари, биргаликда илмий изланишларни олиб боришга йуналтирилган, уз кизикшлари доираисда жамоа булиб илмий фаолиятни йулга куиш имкониятини берадиган таълим технологиясини яратиш юкори самарадорликни намоён килади. Бу оркали куйи ва юкори боскич талабаларида кизикишлари буйича хамкорлик килиш, бир бирига ёрдам курсатиш, куйи боскич талабаларини куйи боскич талабаларига ёрдам курсатиш, йуналиш бериш, кизикишларини йуналтиришга каратилган дарсдан ташкари педагогик жараённи ташкил этиш хам мухим ахамият касб этади.

Шу маънода олий техник таълимда вертикал интеграция мухитини ташкил килиш ва таълимнинг биринчи йилида вертикал интнеграцияни кай даражада самарали булиши, кизикшлар буйича уз жамоаси ва илмий тадкикот йуналишини танлаш учун йуналиш беришга каратилган таълим модулини укитиш самарали булади. Бунда талабанинг ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантиришда "Техник таълимда вертикал инеграциялаш асослари" модулини укитиш ва мазкур фанга доир билим, дунёкараш, малака ва куникмаларни шакллантириш мухим ахамият касб этади.

Мазкур фан оркали олий таълим муассасасига янги кабул килинган талабани кизикшлари, иктидори ва салохиятига караб йуналтириш, бун жараёнда юкори боскич талабалри имкониятлари ва салохиятидан фойдаланиш назарда тутилади. Яъни биринчи курс талабаларини фан ва сохаларга караб кизикшлари ва иктидорини аниклаш максадида юкори курс талабалари томонидан олиб борилаётган илмий изланишлар, фанларни урганишдаги таълимий фаолият ва бошка турли тадкикотларга жалб килиш, таълимнинг биринчи боскичининг илк давридаёк уларни уз кизикиши ва иктидори буйича йуналтиришга имконият беради. Муаммо шундаки, биринчи боскичга кабул килинган

талаба базавий фанларни укиш билан бир укув йилини утказиб юбориши, уни уз сохаси ва турдош сохаларга йуналтириувчи, кизиктирувчи, иктидорини намоён килувчи илмий-педагогик мухитнинг йуклиги, уларни одатий таълимга мослашишларини мажбур килади. Шу боис олий техника таълимида техника ва технологиялар яратиш ва фойдаланишга кратилган таълим мухитида узи кизикан ва кичик булса хам узгариш кила оладиган мутахасисни тарбиялаш мухим ахамият касб этади.

"Техник таълимда вертикал инеграциялаш асослари" модулини укитиш ва тахлил этиш оркали талабада ижодий техник фаолият, унинг имкониятлари хусусидаги хулосалари кенгайишига ёрдаб беради. Талаба таълимдги ижодий хамкорлик асосида ижодкор ва инноваторлик сифатлари ривожланиб боради. Бу оркали куйи боскич талабаларида вертикал интеграцияни ташкил этиш ва бу оркали юкори боскичда таълим олаётган иктидорли, уз изланишларини йулга куйган, салохиятли талабалар билан маълум бир муддат хамкорликда ишлаш, уларга ёрдам бериш ва бу оркали уларнинг хам кизикишини шаакллантириш максад килинади.

Олий техник таълим муассасалари талабаларида вертикал интеграциялашган таълим мухитида ижодий хдмкорлик куникмаларини шакллантириш ва бу асосида фаол илмий тадкикотлар олиб бора олдаиган, кизикшлари ва салохиятини эркин намоён кила олдаиган, киришимли кадрларни тарбиялаш ва бу асосда олий техник таълимда ижодий хамкорлик мухитини карор топтириш, шу билан бирга талабаларида ижодкорлик куникмаларини ривожлантириш мумкин булади. Бунинг учун мазкур модулни укитиш технологясини таснифий белгиларини аниклаб олиш керак булади.

"Техник таълимда вертикал инеграциялаш асослари" модулини укитиш технологиясининг таснифий белгилари куйидагича белгилаб олинди: цулланилиши даражаси ва тавсифи: локал даражада кулланилиш тавсифига эга мезотехнология; фалсафий асоси:1) антропологик; 2) онтологик; 3) диалогик; методологик ёндашуви: инсонпарвар, алгоритмли, амалий йуналтирилган, кадриятга йуналтирилган ёндашув; ривожланишнинг етакчи омиллари: 1) социоген; 2) психоген; тажрибани узлаштиришнинг илмий концепцияси: ассосациатив-рефлексив + фаолиятли + ривожлантирувчи + бихевиористик; мазмунига кура: умумтаълимий; ижтимоий-педагогик фаолият тури: таълимий (дидактик), тарбиявий, ривожлантирувчи; цулланиладиган методлари: 1) диалогли; 2) вазиятли; 3) бир-бирига тушунтириш; 4) бир-бирига ургатиш; 3) мустакил иш; 4) ижодий хамкорлик; 5) уйин; 6) изланишли-тадкикотчилик; ташкилий шакллари: 1) индивидуал; 2) гурухли; 3) жуфтликларда ишлаш; 4) жамоавий; цулланиладиган воситалари: 1) манбалар; 2) хужжатли фильмлар; 3) илмий адабиётлар; 4) мультимедиа; талабанинг илмий фаолиятига ижодий ёндашув ва тарбиявий узаро %аракат тавсифи: шахсга йуналтирилган; модернизацион йуналиши ва анъанавий таълим тизимга муносабати: ижтимоий-тарбиявий функцияни кучайтириш асосидаги педагогик технология; цулланилиш тоифаси: олий таълим муассасалари талабалари учун.

Вертикал интеграция асосида талабаларга ёндашиш уларда ижодий хамкорликни ривожлантиришга таъсир курсатиши керак. Демак, тадкикот ишининг бош максади олий техник таълим муассасалари талабаларида ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантириш ва унга йуналтирилган педагогик жараён технологиясини аник ва

тезкорликда амалга ошириладиган тизимга келтиришдан иборат. Бунинг учун эса, технологияни ижтимоий ва педагогик талабларидан келиб чиккан холда максадга йуналтирувчи жихаталрини аниклаб олиш максадга мувофик.

Технологиянинг максадга йуналганлик жихатлари: жамият таращиёти билан боглицликда технологиянинг мацсадга йуналтирилганлиги цуйидагиларда ёрцин намоён булади: олий техник таълим муассасалари талабаларида илмий-ижодий уамкорлик куникмалрини ривожлантириш орцали уларда бидрамлик куникмаларини шакллантириш, амалга оширилаётган ислохотлар мохиятини чукуррок англай олиш; масъулият, кишилик жамияти такдирига такдирдошлик, масъуллик туйгусини таркиб топтириш; мантикий мушохада юритиш куникма ва малакаларини таркиб топтириш;

индивидуал ёндашув нуцтаи назаридан эса: талабаларда ижодий хамкорлик куникмаларини асосида илмий фаолият мухитини хосил килиш; ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантириш жараёнида талабанинг уз-узини англаш, уз-узини ривожлантириш, уз-узини такомиллаштириш, уз-узини намоён этишига ёрдамлашиш; унга уз муносабатини билдира олишга йуналтириш ва эркин фикр юритиш куникма ва малакаларини ривожлантириш. Демак, технологиянинг максадга йуналтирилган жихатлари асосида талабаларда ижтимоий масъулиятни ривожлантириш ва индивидуал сифатларни мустахкамлаш мумкин булади. Шунингдек, хар бир фан сохасидаги илмий тадкикот ишининг умумий максади булган ижтимоий наф ва фан ривожига хисса кушиш максади хам мавжуд.

Шу билан бирга олий техник таълим муассасалари талабаларида вертикал интеграция асосида ижодий хамкорлик гоясини ва ишлаб чикишга каратилган таълим тамойилларини хам аниклаб олиш керак. Бунинг учун мазкур технологиянинг диологик, узаро мослик ва креативлий тамойилларини алохида ажратиб курсатиш мумкин.

Диалоглик тамойили. Ижодий хамкорлик талабалар жамоасининг узаро биргаликда хамкорликдаги фаолияти булиб, улар томонидан яратилган моддий ва маънавий маданият куринишида уларни ягона маконга бирлаштиради;

Узаро мослик тамойили. Ижодий хамкорликни ривожлантиришнинг турли шакл, метод ва воситаларининг инсонпарварликка, юксак креативликка йуналганлиги шароитида зарурий ва мухим фазилат сифатида вокеликнинг мохиятини ва узаро бир-бирини тушуниш мухим урин тутади;

Креативлик тамойили. Мазкур тамойил ижодий хамкорликни ривожлантириш жараёнида ижодий ёндашувга асосланиш зарурлиги хамда талабаларинг ижодий уз-узини намоён этишлари учун шароит яратишга имкон берувчи шакл, метод ва воситалардан фойдаланишни талаб этади.

Мазкур тамойиллар ва уларнинг хусусиятларидан келиб чикиб, олий техник таълим муассасалари талабаларида ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантириш технологяисни амалга ошириш ва самрадорликка эришиш мумкин булади. Бунинг учун эса, ушбу таълим тамойилларидан уз урнида ва аник вазиятларда фойдаланиш талаба этилади.

МУ^ОКАМА

Талабаларда ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантиришда рефлексив ёндашувдан хам окилона фойдаланиш зарур. Унга кура олий техника таълим

муассасалари талабалрида вертикал интеграция муносабатини яратиш ва бу оркали рефлекция хамкорлик амалиётини юзага келтириш мумкрн булади. Бу оркали талабаларда ижодий хамкорликка рефлексив ёндашув юзага келади. Олий техника таълим муассасалари талабларида ижодий хамкорликни ривожлантириш технологияси рефлексив ёндашувнинг концептуал асосларига таянган холда лойихалаштирилиб, максадга йуналтирилган, тизимли тавсифга эга куйидаги боскичларни уз ичига камраб олди: аналитик - техника йуналиши талабаларида вертикал интеграциялашган таълим асосида ижодий хамкорликни ривожлантиришга доир билим, малака ва куникмларини ошириш ва уларни бахолаш; ташкилий-тайёрлов - технологияни амалга ошириш истикболини аниклаштириш, педагогик жараён шакл, метод ва воситаларини танлаш, профессор-укитувчиларнинг методик тайёргарлигини такомиллаштириш; фаолиятга доир - олий техника таълим муассасалари талабларида ижодий хамкорликни ривожлантириш технологиясини боскичма-боскич амалга ошириш; мониторинг - олий техника таълим муассасалари талабларида ижодий хамкорликни ривожлантириш динамикасини бахолаш, зарурият юзага келганда педагогик жараёнга тузатишлар киритиш; натижавий -натижаларни бахолаш ва таълимий-тарбиявий ишларнинг истикболдаги вазифаларини аниклаштириш. Бу оркали талабаларда ижодий хамкорли куникмаларини ривожланиш динамикаси, унга таъсир курсатувчи омилар хам урганилади.

Натижада талабаларда ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантиришнинг изчил ва тизимли технологяисни ишлаб чикиш икоони юзага келади.

Олий техник таълим муассасалари талабаларида вертикал интегрция асосида ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантириш технологяси мазмунли-процессуал ва ташкилий-педагогик кисмларда ташкил топган.

Технологиянинг мазмуни узида когнитив - амалий фаолият - рефлексия бирлиги ва ана шу боскичларни хар бирида узига хос тарзда намоён булувчи ижодий хамкорликни ривожлантириш даражалари (англаш, тушуниш, муносабат ва фикрлаш)ни акс эттиради. Демак, талабалардага ижодий хамкорлик куникмалари уларда илмий билишга, амалий фаолиятга ва рефлекцияга асосланган фаолиятга таняниши келиб чикади.

Олий техника таълим муассасаларида вертикал интеграциялашган таълим асосида ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантириш асосларини алохида фан сифатида укитилмаслигини хисобга олган холда, тугарак машгулотларида фойдаланиш учун 1-4 курсларга мулжалланган "Техник таълимда вертикал интеграциялаш асослари" модулли курс дастури таквим-мавзу режаси ишлаб чикилди. Мазкур таквим-режада ижодий вертикал интегрция таълимнинг самрадорлиги, уни йулга куйиш шартлари ва педагогик талабалари ва бошка жихатларга доир мавзулар киритилган. Шунингдек, талабаларда ижодий хамкорликни урнитишга каратилган топшириклар ва муаммоли вазияларни хосил килиш йуллари игшлаб чикилган. Таквим-режа мавзуларини кетма-кетликда утилиши талабаларда ижодий хамкорликка вертикал интегрция асосида ривожлантириш имконияти ва лаёкати юзага келади. ХУЛОСА

Хулоса килганда, олий техник таълим муассасалари талабаларида вертикал интеграция асосида ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантиришга йуналтирилган

таълим технологясининг мазмунли-процессуал ва ташкилии-педагогик кисмларини тугри ташкил этиш ва олиб бориш юкори самара бериши келиб чикди.

1. Вертикал интеграциялаш оркали ташкил этилган педагогик жараёнда тизимли-жараёнли ёндашув, аксиологик ва рефлексив ёндашув, шахсиИ-фаолиятга йуналтирилган ёндашувни комплекс куллаш ва уйгунликда олиб бориш керак булади. Бу оркали олий техник таълим муассасалари талабаларида ижодий хамкорлик куникмаларини ривожлантиришда энг кичик жихатларгача эътибор каратиш имконини беради.

2. Укув лойихаларини ишлаб чикиш ва амалга ошириш оркали талабаларда ижодий хдмкорлик куникмлари лойихаларни хамкорликда яратиш ва унинг концептуал асосларини ишлаб чикиш ва амалга ошириш имконини беради. Олий техник таълимда лойхилашга доир илмий топширифкларни бериш ва мустакил таълимда лойихалашдан фойдаланиш самарали булдаи. Чунки лойихалаш хамкорликдагина самара беради ва талабаларга уни бажаришда ижодий ёндашувни талаб килади.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР

1. Х,асанбоев Ж., Туракулов Х. Педагогика назарияси фанидан изохли лугат. -Тошкент.: «Фан», 2008. -Б.182.

2. Мирзиёев Ш.М. Янги Узбекистон стратегияси. -Тошкент.:Узбекистон. 2021. -Б. 232

3. Авлакулов А.М. Техноген цивилизация ва таълим-тарбия жараёнлари. -Тошкент.: 2016. -Б. 12.

4. Ибрагимов С. Таълим олувчиларнинг креатив кобилиятларини ривожлантиришнинг ахамияти. // Academic research in educational sciences. VOLUME 1. ISSUE 4. 2020. -Р. 408.

5. Bakhromovich SI. The impact of managerial professional development on the effectiveness of Higher Education institution management. Academicia: an international multidisciplinary research journal. 2020;10(12):1014-20.

6. Siddikov, I. B. (2019). Философско-педагогические аспекты развития интеллектуальной культуры студентов. Вестник Ошского государственного университета, (3), 38-42.

7. Bakhromovich, S. I. Development trends and transformation processes in academic mobility in higher education in Uzbekistan and the world.

8. Bakhromovich, S. I. (2021). A comparative induction of the epistemological and theological views of medieval Islamic oriental scholars. Berlin Studies Transnational Journal of Science and Humanities, 1(1.7 Philosophical sciences).

9. Bakhromovich, S. I. (2021). Views on the role of science in human and society life in islamic teaching. International Journal of Philosophical Studies and Social Sciences, 1(3), 79-86.

10. Bakhromovich, S. I. (2020). Effects of Objective and Subjective Factors to Develop Intellectual Culture of Youth. Canadian Social Science, 16 (2), 55-59 p.

11. Bakhromovich, S. I. (2018). Social and philisophical performance of making youth's intellectual culture. European science review, (7-8).

12. Bakhromovich, S. I. (2020). Analysis Of Modern Approaches To Ensuring The Effectiveness Of Management In Higher Education Institutions. The American Journal of Social Science and Education Innovations, 2(12), 364-369.

13. Bakhromovich, S. I. (2021). Philosophical comparative studies of the epistemological and theological views of medieval eastern scholars. Turkish Journal of Physiotherapy and Rehabilitation. Turkey, 2021. №32 (3), (Scopus) - P. 30338-30355

14. Bakhromovich, S. I. (2022).Dialectical and synergetic features of the development of theological and epistemological views in medieval eastern islam. European Journal of Humanities and Educational Advancements (EJHEA), - Las Palmas, Spain, Volume 3, Issue 2 February, 2022. - P. 79-83

15. Nurullayevna, N. M., & Muhlisa, T. (2021, December). SOME PROBLEMS AND SHORTCOMINGS IN THE HIGHER EDUCATION SYSTEM. In Archive of Conferences (pp. 61-62).

16. Nasritdinova, M., & Khokimova, K. (2021, October). LANGUAGE IS THE MIRROR OF THE NATION. In Archive of Conferences (pp. 92-94).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.