Научная статья на тему 'OЛИЙ ТAЪЛИМДA ТAЪЛИМ CИФAТИНИ OШИPИШ – ИCЛOҲOТЛAPНИНГ БOШ МAҚCAДИ'

OЛИЙ ТAЪЛИМДA ТAЪЛИМ CИФAТИНИ OШИPИШ – ИCЛOҲOТЛAPНИНГ БOШ МAҚCAДИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
3
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
зaмoнaвий тexнoлoгиялap / Олий таълим / талаба ёшлар / фaн сoҳaлaри / зaмoнaвий тexнoлoгиялap / иннoвaциoн тaълим / таълим сифати. / modern technology / higher education / student youth / fields of science / modern technology / innovative education / quality of education.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Темирова, Светлана Владимировна

Ушбу мақолада Oлий тaълимдa тaълим cифaтини oшиpиш – иcлoҳoтлapнинг бoш мaқcaди шунингдек ушбу ислоҳотларнинг бугунги кундаги аҳамияти ҳамда Замонавий жамият, педагогик усуллар, илғор технологиялар, анъанавий дарс технологияси, лойиҳалаштирилган таълим, шахснинг ривожланиши, таълим технологияси, таълимга технологик ёндашувлар хақида тухталиб утилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

IMPROVING THE QUALITY OF EDUCATION IN HIGHER EDUCATION THE MAIN OBJECTIVE OF ICLOHOTLAP

This article focuses on improving the quality of education in higher education the main goal of iclohotlap, as well as the importance of these reforms today, as well as modern society, pedagogical methods, advanced technologies, traditional lesson technology, designed education, personality development, educational technology, and technological approaches to education.

Текст научной работы на тему «OЛИЙ ТAЪЛИМДA ТAЪЛИМ CИФAТИНИ OШИPИШ – ИCЛOҲOТЛAPНИНГ БOШ МAҚCAДИ»

SJIF 2024 = 7.404 / ASI Factor = 1.7

ОЛИЙ ТАЪЛИМДА ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ -ИСЛОХОТЛАРНИНГ БОШ МАЦСАДИ

Темирова Светлана Владимировна

«Халкаро оммавий хукук» кафедраси катта укитувчиси

АННОТАЦИЯ

Ушбу мацолада Олий таълимда таълим сифатини ошириш ислоуотларнинг бош мацсади шунингдек ушбу ислоуотларнинг бугунги кундаги ауамияти уамда Замонавий жамият, педагогик усуллар, илзор технологиялар, анъанавий дарс технологияси, лойщалаштирилган таълим, шахснинг ривожланиши, таълим технологияси, таълимга технологик ёндашувлар хацида тухталиб утилган.

Калит сузлар: замонавий технологиялар, Олий таълим, талаба ёшлар, фан соуалари, замонавий технологиялар, инновацион таълим, таълим сифати.

This article focuses on improving the quality of education in higher education -the main goal of iclohotlap, as well as the importance of these reforms today, as well as modern society, pedagogical methods, advanced technologies, traditional lesson technology, designed education, personality development, educational technology, and technological approaches to education.

Key words: modern technology, higher education, student youth, fields of science, modern technology, innovative education, quality of education.

X1X-XX асрлар давомида фан ва маданият тараккиёти жихдтидан Европа минтакаси бошкалардан узил-кесил илгарилаб кетди ва натижада "жах,он фани", "умуминсоний кадриятлар" деганда биринчи навбатда Европа маданияти унсурлари тасаввур этила бошланди. Янги даврдаги бу минтаканинг ютуклари куп жихдтдан маданий интеграция жараёнлари билан бoFлик. Бу даврда Европа халклари (инглизлар, немислар, французлар ва х,.к.) минтака микёсидаги узаро маданий ахборот алмашинув доирасидан чикиб, узга минтакаларда яралган бойликларни узлаштира бошладилар. Шаркшунослик кенг ривож олди. Турли фан со^алари шаркшуносларнинг ютукларидан ижодий фойдалана бошладилар. Европаликларнинг Осиё ва Африка мамлакатлари ва халклари хдётини урганиши, бир томондан, уларнинг олам хдкидаги тасаввурларини кенгайтириб, турли минтака халкларининг бир-бирларини тушуниш, узаро эркин мулокот килиш имкониятларини оширган булса, иккинчи томондан, муайян Faрaзли

ABSTRACT

КИРИШ

SJIF 2024 = 7.404 / ASI Factor = 1.7

кучлар учун узларига Караганда иктисодий ва харбий жихатдан заифрок булган юртларни босиб олиш, карамлик асоратига солишга булган интилишлари йулида хизмат килди. Мамлакатимизда сунгги йилларда амалга оширилаётган олий таълим тизими борасидаги ислохотлар олий таълим сифатини оширишга йуналтирилганлиги билан ахамиятлидир. Бу эса, уз навбатида, замонавий технологиялар, инновацион таълим ва тарбия жараёнларини тадкик этишни такозо этмокда. Таълимнинг муайян тури ёки модели таълим тизимини камраб оладиган жамият элементлари уртасида урнатилган конуниятлар ва коидалар таъсири остида шаклланади. Ижтимоий тизимнинг муайян турини тавсифловчи ижтимоий-маданий моделлар (умумий даражадаги конунийлик) педагогик конуниятларнинг табиатини белгилаш оркали таълим жараёнида хам яккол намоён булади. Агарда, жамият элементлари орасидаги боFликлик бекарор булиб колса, ёки, тез узгариб бораётган булса, бунда жамиятнинг табиий конуниятларини аниклаш нисбатан кийин кечади.

Натижада, укув жараёнининг элементлари уртасидаги боFликлик хам бекарор тусга киради, муайян бир таълим турининг парчаланишига олиб келади. Шунингдек, янгича ижтимоий тузилмага монанд педагогик конуниятларни аниклаш ва ажратиб олиш жараёни кийин кечади. Окибатда, мос келувчи таълим жараёнини лойихалаштиришнинг тамойил ва коидаларини аниклаш имконсиз булади. Бу холатда, таълим жараёнининг асосий тамойилларини белгилаш ва таълим жараёнини ташкил этишда педагогика факатгина билимга таянади. Амалий фаолиятда шахс уз мехнатини самарали ташкил этишни хохлайди. Бу эса, албатта, инсонни мантикий фикрлашга мажбур этади. Мантикий фикрлаш бошкарувнинг олий даражаси ва куролидир. Тараккиётнинг барча боскичларида, жамиятни, жамоани кобилиятли, билимли кишилар бошкаришига эхтиёж булган. Бошкарув назариясининг такомиллашиб бориши натижасида барча сохани бошкариш усули ва мехнат методологияси юзага келади. Бошкарув назариясида бошкарув тизими, боскичи, муддати ва жавобгар шахслар курсатилади. Бошкарувда назариянинг самараси куп жихатдан ушбу жараённинг асосланганлигига боFливдир. Узбекистонда бошкарув тизими хусусан, таълимнинг муассасаларининг менежменти асосий эътибор каратилаётган муаммолардан биридир.

МУХОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Биз куплаб дастурларни кабул килмокдамиз, лекин уларни амалга оширадиган, ташаббускор ва ватанпарвар, юкори малакали кадрлар етарлими? Олий укув юртларида тайёрланаётган мутахассислар олдимизга куйилган бундай улкан вазифаларни бажаришга кодирми? Уларга таълим бераётган

SJIF 2024 = 7.404 / ASI Factor = 1.7

укитувчи ва профессорларнинг билим ва малакаси давр талабига жавоб берадими? Минг афсуски, бу саволларга жавоб бериш осон эмас1. Бу фикр таълим муассасаларининг профессор-укитувчилари фаолиятини танкидий бахолашлари албатта уринлидир. Мамлакатимизда тахлил килиш, тезкор ва туFри карор кабул килиш куникмаларига эга кадрларга булган талабнинг юкорилиги хеч кимга сир эмас. Мавжуд вазиятда хар бир профессор-укитувчи ривожланган мамлакатлар илFор тажрибасини чукур урганган холда таълим-тарбия жараёнига ушбу сохадаги энг сунгги ютукларни татбик этиши долзарбдир. Узбекистонда олий таълим жараёнида хам тизимли равишда шаклланмокда ва инновацион таълим жорий этилмокда. Хусусан, олий таълим тизимида бошкарув тизими замонавий коммуникация технологиялари асосида такомиллашмокда.

Маълумки, «таълим сифати» тушунчаси 1998 йилда Париж шахрида олий таълим ва унинг сифатини янада такомиллаштириш туFpиcидa утказилган бутун дунё конференциясида узининг халкаро номини олган. Ушбу конференцияда 29 та давлат иштирокида таълимнинг сифатини таъминлаш таълим муассасаларининг узок вактга мулжалланган стратегик вазифаси эканлиги таъкидланганди. Илмий фалсафий адабиётларда таълимга оид сифатнинг мохиятини очиб берувчи ягона ёндашув йук. Олий таълим учун хос булган хусусиятлардан келиб чикиб, файласуфлар хам, педагоглар хам бошка фан вакиллари томонидан ягона таърифни келтириш жуда кийин масала хисобланади. Чунки унга таъсир этувчи бир катор объектив ва субъектив омиллар борки, бу ягона таърифни келтиришга халакит беради. Шунингдек, дунёда идеал хисобланган таълим тизими мавжуд эмаслигини инобатга олсак, янгича талабларни куйиши Таълим сифатини доимий равишда янгилашни талаб этади. Янги кашфиёт ва ихтиролар пайдо булиши хам таълимда ижтимоий узгаришларни амалга ошириш эхтиёжини юзага келтиради.

Таълим сифатини таъминлашнинг омиллари сирасига мутахассислар куйидагиларни киритишади: а) таълим муассасалари; б) профессор-укитувчилар; в) талабалар, битирувчилар; г) ота - оналар; д) истеъмолчилар, кадрлар буюртмачилари. 1998 йилда ЮНЕСКО томонидан ташкил этилган олий таълим муаммоларига баFишланган бутун дунё конференциясида XXI аср учун олий таълимнинг бутун дунё декларацияси» кабул килинди. Декларацияда таълимнинг сифатига алохида эътибор каратилди.

1 Узбекистон Республикаси Президенти Ш.М. Мирзиёевнинг Тадбиркорлар ва ишбилармонлар харакати -Узбекистон Либерал-демократик партиясининг VIII съездидаги "Демократик ислохотларни изчил давом эттириш, халкимиз учун тинч ва осойишта, муносиб хаёт даражасини яратиш - баркарор тараккиёт кафолатидир" мавсусидаги маърузаси. Т.: 20.10.2016 йил.

SJIF 2024 = 7.404 / ASI Factor = 1.7

Oлимлap фикpлapигa муpoжaaт килaдигaн бyлcaк, Джим ^ллинз шундaй тaъкидлaйди: «Буюк кoмпaниялapнинг paxбapлapи ^rna тaшкил этиш жapaёнини уз жaмoacигa кepaкли инcoнлapни oлиш Ba кepaкcиз инcoнлapдaн кутилишдaн бoшлaгaн. Шундaн cyHr ул ap ^йод ToMoHra cузишни тaнлaгaнлap. Acocий Foя 6ap4a нapcaлapни кaдpлap xan килaди, нимa дeгaн cyздaн ким дeгaн cy3 муxимpoк. Чунки кaдpлap - cTpaTer^, бу тaшкилий тузилмa, бу тaктикa. Koмпaниялap бугунги кундa янги cифaт бocкичигa Утиш учун уз acocлapини яpaтиши зapуp. Мeнинг фикpимчa, бу caвoлнинг фундaмeнтaл жaвoби кaдpлap мacaлacи xиcoблaнaди. Биp cy3 билaн aйтaдигaн бyлcaк, «Джим Koллинзнинг ушбу фикpлapи бугунги кундa кaдpлap тaйёpлaш cифaти тaълим cифaтигa мувoфик булиши лoзим, дeгaн cy3 билaн мoc кeлaди. Бунинг учун тaълим муaccacaлapидa иннoвaциoн фaoлиятни oлиб бopишгa ^д^ бyлгaн юкopи мaлaкaли кaдpлapни тaйёpлaш лoзим. Биp cy3 билaн aйтгaндa, кaдpлapни пуxтapoк тaйёpлaмacдaн туpиб, улapни кaдpигa eтмacдaн туpиб биpop-биp cox^a мувaффaкиятгa эpишиб бyлмaйди.

Oлий тaълим муaccacaлapи фaoлиятидa тaълим дacтуpлapини бaxoлaш тaoмиллapини тaкoмиллaштиpиш кaби вaзифaлap eчимини тoпишни юклaмoкдa. Чунки oлий тaълим, уз нaвбaтидa, элитap тaълим Ba мутaxaccиc тaйёpлaшнинг acocий бyFини булиб, жaмиятгa киpиб бopиш, уз ypнини тoпиш учун пoйдeвop вaзифacини бaжapaди.

Шиддaтли технологик Ba ижтимоий Tapa^^ëT жaрaёни жaмият yзгapишининг зaмoнaвий тaлaблapигa тездa мocлaшиш xaмдa xap кaндaй вaзиятлapдa пpoфеccиoнaл Ba ижтимоий мaкcaдлapгa ечим тoпa олиш, муcтaкил билим Ba кyникмaлapни эгaллaш кобилиятини тaлaб этмoкдa. Бугунги кундa, фaкaт фикpлaш кобилиятининг узи кaмлик килaди. Тaълим тизимини дaвp тaлaблapигa мocлaштиpиш oлaмшумул муaммoгa, буни тушуниш эca тaълим тизимигa дaвлaт, жaмият Ba фукapoлap мунocaбaтининг acocий белгиcигa aйлaнди. Узбекиcтoндa олий тaълимни xaлкapo тaжpибaлap acocидa pивoжлaнмoкдa Ba тaълим тизимидaги муaммoлapни xan килишдa мухим омил булиб xизмaт килмoкдa.

Уз нaвбaтидa Оcиëдa нуфузи жиxaтдaн юкори бyлгaн Жaнубий Kopея тaълим тизимининг acocий xуcуcиятлapидaн бири корес Ba инглиз тилидa тенг тaълим олиш имкони бyлca, иккинчиси хорижий тaлaбaлap учун осиклиги xaмдa мaxcуc cтипендиялap тизими мaвжудлигидиp. Шунингдек, Сингaпуpдa xaм уз ота тили Ba инглиз тилидa тенг тaълим олиш имконияти Жaнубий ^реяга yxшaш бyлca, лекин мутaxaccиc фaнлapнинг мoxиятидaн келиб чикиб фaкaт coxara aлoкaдop фaнлapни чукур Уpгaниш белгилaнгaнлиги Сингaпуp

SJIF 2024 = 7.404 / ASI Factor = 1.7

таълим тизимининг узига хослигидир. Хорижлар талабаларнинг ишлашларига имкон берилмаслиги факат таълимда банд булиши кераклиги катъий талаблардан бири сифатида сингапурда кабул килинган. Тайванда хам олий таълим тизимининг узига хос механизмларидан бири давлат ва хусусий университетларнинг тизими йулга куйилганлигининг истикболларидир. Олий таълим тизими юкори технологиялар шароитида ишлай оладиган мутахассисларни тайёрлашга йуналганлиги асосий хусусиятидир. Гонконг олий таълим тизими Британия тизими асосида ташкил этилади, лекин шаркона баFрикенглик, мехнатсеварликка асосланади.

Олий таълим тизимида ахбороттехникаси: талабаларга таълим беришни янада самарали фаолиятга айлантириши мумкин. У консультатив функцияларнинг катта кисмини бажаришга кодир. Бу талабаларга укув режалари ва дастурлари, булажак мутахассислар, урганилувчи фанлар, уй вазифалари хакидаги суровларга зудлик билан жавоб олиш имконини беради. Мамлакатимизда олий таълим тизимини сифат боскичига кутариш борасида сунгги уч йил ичида бир канча хукукий-меъёрий хужжатлар кабул килиниб, амалиётга фаол жорий этиб келинмокда. Ана шундай мухим стратегик хужжатлар дан бирида Узбеки стон Республикаси Президентининг 2019 йил 8 октябридаги «Узбекистон Республикаси олий таълим тизимини 2030 йилгача ривожлантириш концепциясини тасдиклаш туFpиcидa» 2 ги Фармонида белгиланган устувор вазифаларнинг мохияти ва мазмунига эътибор берсак, унинг максадидан келиб чиккан холда муайян вазифаларни изчиллик билан амалга ошириб бориш назарда тутилган.

Узбекистон Республикаси Президентининг «Олий таълим тизимини янада ривожлантириш чора-тадбирлари туFрисида»ги карорида курсатилганидек, олий таълим муассасаларини замонавий ахборот-коммуникация технологиялари воситалари билан таъминлаш, талабалар, укитувчи ва ёш тадкикотчиларнинг жахондаги илFор таълим ресурслари, илмий адабиётлар ва маълумотлар базаси буйича электрон каталогларга кириш имкониятини кенгайтириш бугунги куннинг долзарб масаласига айланиб улгурган 3 . Хдкикатдан, таълим тизимларида менежмент сохасидаги янгиланишлар, таълимнинг мазмунини, уни ташкил этиш шакллари ва усулларини узгартириш, таълим жараёнининг бутунлай янгича технологик таъминотини яратиш йули

2 www.lex.uz.

3 Узбекистон Республикаси Президентининг «Олий таълим тизимини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тугрисида»ги карори. Узбекистон Республикаси конун хужжатлари туплами, Тошкент ш., 2017 йил 20 апрель, Щ-2909 сон.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences

SJIF 2024 = 7.404 / ASI Factor = 1.7

ÖHjaHrHHa gaBp Tajaö.apHra ^aBo6 öepumjapH Ba puBo^jaHHmHHHr xa^H^HH pecypcura aHjaHumjapH MyMKHH.

Y3 CH^aTH ÖHjaH aHpuM MaMjaKaT.apHHHr Ba 6yryH HHcoHHflTHHHr pHBO^naHHm gapa^acu Ba CH^aTHHH TatMHHjamra Kogup 6yjraH TatjHM MogejH, TatjHM 6om^apyBH - y3.yKCH3.JHK Ba th3hmjhhjhk, HHcoHnapBap.HK Ba HHgHBHgyajjHK Tana6.apHHH KaHoaTjamupumH jo3hm. Ey эca y3 y3ugaH TatjHM MeHe^MeHTHHH pHBo^namupHm MexaHH3M.apHra эгa 6y.Hm, a^hh MyxHM

xycycH^T - th3hm.h ëHgamyB ÖHjaH TaBCH^jaHumu gapKop. HmuMouH Tapa^KHëTHHHr xo3upru Öoc^unuga TatjHM puBo^naHHmHHHr acocuH pecypc.apugaH Öupura aHjaHca, нннoвaцнoн omhj puBo^naHHmHHHr My^appap э.ементн xHcoÖjaHagu.

ÄHTHm MyMKHHKH, ^apMOHga 6ejrHjaHraH Ba3H^anapHH HCTHKÖojga aMa.HëTra $ao. TagÖH»; этнm op^aju ojjhh TatjHM th3hmh ch^thhh ornHpHm ÖH.aH 6up KaTopga, gyHëga MaM.aKaTHMH3 Hy$y3H Ba oöpycHHHHr omHmHra xaMga gyHëHHHr eTaKHH MaM.aKaT.apH Tapa^KHëTH gapa^acura эpнmнm ynyH xH3MaT KHJHmH my6xacH3gup» fflyHHHrgeK, OapMoHga Ha3apga TyTHjraH MaM.aKaTHMH3 axojHCHHHHr ojhh TatjHMHHHr ^aMpoB gapa^acHHH omHpHm op^ajH ^ajca^aHHHr acocuH KoHyHjapugaH 6upu «MH^gop y3rapHm.apH ÖHjaH CHçaT y3rapHmH»ra yTHm op^aju CHçaTjH Kagp.ap TaHëp.am Hyjra KyHHm Ba Kagp.ap ypTacuga cofjom pa^oöaT MyxHTHHH puBo^naffrapum, nupoBapg HaTH^aga CH^arau Kagp.apra 6yjraH эxтнë^нн ^oHgupum ynyH MatjyM MatHoga xH3MaT KHjagH.

EyHHHr ynyH TatjHM ^apaëHHra y^HTHmHHHr 3aMoHaBHH negarorHK TexHo.orHajapHHH ^opuH этнm op^aju y^yB ^apaëHH caMapagopjurHHH omHpHm xaMga TatjHM CH^aTHHH AHaga axmujamra эpнmнm jo3hm. Ey xycycga npe3HgeHT ffl.M.Mup3HëeB myHgaH KypcaTMa 6epraH: «MaM.aKaTHMH3ga hjmhh Ba нннoвaцнoн ^ ao jh^thh pHBo^namupum ynyH, aBBajo, ëm, H^THgopjH Kagp.ap 3apyp. fflyHH Ha3apga TyTraH xojga, 6h3 CH3.apHHHr 6oH öhjhm Ba Ta^puöaHrrora Ta^HaMH3. ffly Ma^cagga CH3.apHH, hjmhh HyHajumjapHHrrogaH Keju6 hh^hö, pecnyö.HKaMH3garH ojhh y^yB ropraapu, ypTa Maxcyc, Kac6-xyHap TatjHMH Myaccaajapura xaMga Hm.a6 HH^apum KopxoHajapura, Ba3upjHK Ba ugopajapra, HupHK öaHKjapra ÖHpHKTHpumHH jo3hm TongHK

XY^OCA BA TAK^H^^AP.

EyryHru KyHga ÖH3 negarorHKa coxacugaru HjFop ycy. Ba TexHO.oruajapHH KeHrpoK Ba ny^yppo^ y3.amTHpHmHMH3, y.apHH y3 MHHTa^aMH3ra moc xojga

4 Oajca^a acocjapu / Ty3yBHH ^.Ha3apoB. - TomKeHT: Y36eKHCTOH, 2005. 2005. - E. 151.

SJIF 2024 = 7.404 / ASI Factor = 1.7

кайта ишлаб чикишимиз керак булади. Педагогик технология тушунчасига хозирги кунда турлича таърифлар берилмокда. Мухими шуки, педагогик технология кузлаган максадга кафолатланган натижа сифатида эришишни ифодаловчи жарайондир. Педагогик технология ва таълим технологияси купинча синоним сифатида ишлатилади, чунки «таълим» атамасининг замонавий талкини шахсиятни тарбиялашни хам уз ичига олади, унга маълум бир киёфани беради. Юкоридагиларни умумлаштирган холда шуни таъкидлаш керакки, умумий маънода педагогик жарайонни технологиялаштириш унинг ривожланиш тенденцияси булиб, у укув жарайони самарадорлигини оширишга каратилган, талабаларнинг режалаштирилган таълим натижаларига эришишини кафолатлайди.

REFERENCES

1. Узбекистон Республикаси Президенти Ш.М. Мирзиёевнинг Тадбиркорлар ва ишбилармонлар харакати - Узбекистон Либерал-демократик партиясининг VIII съездидаги "Демократик ислохотларни изчил давом эттириш, халкимиз учун тинч ва осойишта, муносиб хаёт даражасини яратиш - баркарор тараккиёт кафолатидир" мавсусидаги маърузаси. Т.: 20.10.2016 йил.

2. 2.Saparbaevna, R. R., Allanazarovna, E. R., & Nawbahar, O. (2020). Physiological Ergogenic Medicines: Modern Trends Of Application In The Training Of Athletes. European Journal of Molecular & Clinical Medicine, 7(03), 2020.

3. Reymbaeva Roza, Ernazarova Raya, Joldasbaeva Gulchexra, & Allambergenova Laura. (2023). HANDBALL EFFICIENCY IN THE SYSTEM OF PHYSICAL EDUCATION. Innovations in Technology and Science Education, 2(14), 721-725. Retrieved from https://humoscience.com/index.php/itse/article/view/1774

4. Roza, R., Talgat, K., Raya, E., & Aynura, P. (2023). THE CONTENT AND FORMS OF SUPPORT FOR PROFESSIONAL SELF-DETERMINATION OF STUDENT TEACHERS. Innovations in Technology and Science Education, 2(10), 273-279.

5. Saparbaevna, R. R., Erejepovich, K. D., Allanazarovna, E. R., & Sabitovna, P. A. (2022). Organization Of Rational Nutrition of Athletes in Training and Competitive Activities. Specialusis Ugdymas, 2(43), 3566-3568.

6. Saparbaevna, R. R., & Allanazarovna, E. R. (2020). Aspects Of Studying Snakes In The Fauna Of Uzbekistan. Solid State Technology, 63(6), 3765-3771.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.