Научная статья на тему 'ОЛИЙ БОШЛАНҒИЧ ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА ЧЕТ ТИЛЛАРНИ ЎҚИТИШНИНГ ИННОВАЦИОН ЁНДАШУВЛАРИ'

ОЛИЙ БОШЛАНҒИЧ ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА ЧЕТ ТИЛЛАРНИ ЎҚИТИШНИНГ ИННОВАЦИОН ЁНДАШУВЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

25
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
higher education / primary education / teaching process / foreign languages / teaching / innovative approach / knowledge / skills / experience.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Шукурулло Қўлдошевич Мардонов, Онахон Маннаповна Жабборова

мақолада олий бошланғич таълим жараёнида чет тилларни ўқитишнинг инновацион ёндашув тўғрисида фикр юритилган бўлиб, унда инновацион ёндашувларни ишлаб чиқиш методикаси бўйича тавсиялар берилган, бу борадаги имкониятлар кўрсатилган ҳамда чет тилларни ўқитиш жараёнини инновацион ғоялар воситасида кучайтириш ҳамда мазкур таълим соҳасида миллийлик ва халқаро тажрибаларга уйғун таяниш хусусиятлари асослаб берилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The article discusses the innovative approach to foreign language teaching in higher education, provides recommendations on methods of developing innovative approaches, shows the possibilities and strengthens the process of teaching foreign languages through innovative ideas and draws on national and international experience in this field. properties

Текст научной работы на тему «ОЛИЙ БОШЛАНҒИЧ ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА ЧЕТ ТИЛЛАРНИ ЎҚИТИШНИНГ ИННОВАЦИОН ЁНДАШУВЛАРИ»

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | CSPI CONFERENCE 2 | 2021

Innovative Technologies in Teaching Foreign Languages and Learner Assessment in Online Education Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

ОЛИЙ БОШЛАНГИЧ ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА ЧЕТ ТИЛЛАРНИ УКИТИШНИНГ ИННОВАЦИОН ЁНДАШУВЛАРИ

Шукурулло Кулдошевич Мардонов

педагогика фанлари доктори, профессор Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти Чирчик, Узбекистан E-mail: shmardonov@cspi.uz

Онахон Маннаповна Жабборова

Тошкент вилоят Чирчик давлат педагогика институти Чирчик, Узбекистон E-mail: оjabborova@cspi.uz

АННОТАЦИЯ

маколада олий бошлангич таълим жараёнида чет тилларни укитишнинг инновацион ёндашув тугрисида фикр юритилган булиб, унда инновацион ёндашувларни ишлаб чикиш методикаси буйича тавсиялар берилган, бу борадаги имкониятлар курсатилган хдмда чет тилларни укитиш жараёнини инновацион гоялар воситасида кучайтириш хамда мазкур таълим сохдсида миллийлик ва халкаро тажрибаларга уйгун таяниш хусусиятлари асослаб берилган.

ABSTRACT

The article discusses the innovative approach to foreign language teaching in higher education, provides recommendations on methods of developing innovative approaches, shows the possibilities and strengthens the process of teaching foreign languages through innovative ideas and draws on national and international experience in this field. properties.

Keywords: higher education, primary education, teaching process, foreign languages, teaching, innovative approach, knowledge, skills, experience.

КИРИШ

Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 28 февралдаги "Педагогик таълим сохдсини ривожлантириш чора-тадбирлари тугрисида"ги карорида профессионал педагог кадрларни тайёрлаш вазифаси куйилган[1]. Шу

Google Scholar Scientific Library of Uzbekistan

Academic Research, Uzbekistan 119 www.ares.uz

^uxargaH onufi öomnaHFHH TatHHM ®:apaeHHga öyna^äK 6omnaHFHH chh$ yKHTyBHHnapHHH Tafiepnamga neT THnnapHH yKHTumHHHr MyxHM axaMH^TH MaB^yg. ^yHKH 6up eKH 6up Hena neT THnnapHH y3namTHpraH 6omnaHFHH chh$ yKHTyBHHCHHHHr 6hhhm goupacu KeHr, Kac6ufi кoмпeтeнцнflcн nyKyp Ba ^aonHAT acocnapu aManufi fiyHanTHpHnraHnHrH 6unaH MyxHM axaMH^rra эгa. EynapHHHr öapnacu neT THnnapHH yKHTum ®:apaeHHga нннoвaцнoн eHgamyBnapra acocnaHHm MyxHM экaнпнгннн Kypcaragu.

METO^HAP BA TAX.HH.MAP

Onufi negaroruK TatHHM ®:apaeHHga öyna^aK 6omnaHFHH chh$ yKHTyBHunapura neT THnnapga yKHTumga нннoвaцнoн eHgamyBnapHHHr MyxuMnurura эtтн6opнмнзнн KaparaMH3:

1. Y3ÖeKHCTOH Pecny6nHKacu Munnufi ManaKanap paMKacuga öyna^aK yKHTyBHHnapHHHr 6hhhmh, Maxopara, KyHHKMacu, maxcufi Ba Kac6ufi кoмпeтeнцнflcн Tanaönapu 6enrHnaHraH[2]. ffly caöaönu onufi negaroruK TatHHM ^apaeHHga neT THnnapHH yKHTumHHHr нннoвaцнoн eHgamyBHHH umnaö HHKumga Munnufi ManaKanap paMKacuga öenranaHraH KyfiHgarunapra acocnaHHm KyrnnraH caMapaHH 6epagu:

a) neT Tunnap (^yMnagaH, HHraH3 thhh) $aHH Syfiuna öepunaguraH ÖHHHMnap Ma^MyHHHHr x&®mh, MypaKKaönuru, нннoвaцнaвнfiпнгн, Ha3apufi Ba aManufi xycycH^raapuHH aHHK 6enruna6 Kyfium;

6) neT Tunnap Syfiuna maKmaHTHpunagHraH Maxopar Ba KyHHKManapga BapuaHTHH^HK, aHHK Ba3H$aHHHr 6enrunaHHmH, HoaHHKguKHH 6apTapa$ этнm Ba ynapHHHr pHBo^naHu6 6opumHHH Ha3apga TyTHm;

b) neT THnnap 6yfiHna pHBo^naHTHpunaguraH 6yna«:aK 6omnaHFHH chh$ yKHTyBHHnapH кoмпeтeнцнaпapнga pax6apnHK KyHHKMacu, H^po hhth3omh xaMga negaroruK ^aonnHK MaxoparaapuHH TapKu6 Tonumura acocufi эtтн6opнн KapaTHm;

r) neT rarnap 6yfiHna 6yna^aK 6omnaHFHH chh$ yKHTyBHHnapHHHHr MHnnufi ManaKanapuHH xa^Kapo TatHHM gacTypnapuga 6enrunaHraH ManaKa Tana6napura moc paBHmga TapKu6 TonTHpum.

EyHgafi eHgamyB 6omnaHFHH TatHHM 6yfiHna TafiepnaHaguraH yKHTyBHHnapHHHr Kac6ufi кoмпeтeнцнacнga neT THnnap 6yfiHna KyHHKMa, ManaKa Ba MaxopaTHHHr KyrnnraH gapa^aga 6ynumH hmkohhhh 6epagu. ffly ca6a6nu aMangaru neT THnnap $aHH yKyB gacTypnapu Ba ynapHH yKHTum MeTognapu Y36eKHcTOH Pecny6nHKacu Munnufi ManaKanap paMKacu acocuga TaKoMHnnamTHpHHHmH MaKcagra MyBo^HK 6ynagu.

2. Олий бошлангич таълим жараёнида чет тилларни укитишда инновацион ёндашувларни ишлаб чикиш хамда жорий этиш масаласида халкаро таълим дастурлари тавсияларига асосланиш кутилган самарни беришини таъкидлаб утиш жоиз. Жумладан, биз бу борада STEAM халкаро таълим дастурининг[3] тавсияларига асосан чет тилларни укитиш буйича инновацион ёндашувларни ишлаб чикиш мухимдир, деб хисоблаймиз. Чунки мазкур халкаро таълим Дастурида куйидагилар тавсия этилган:

а) укитишда укув фанлари буйича эмас, мавзуларга асосланиш;

б) укитиш жараёнида хаётий талаблардан келиб чикиб илмий-техник билимларга асосланиш;

в) таълим олувчиларда танкидий фикрлаш ва муаммони хал этиш куникмаларини шаклланишига эътибор бериш;

г) таълим олувчиларда узига ва билимига ишончни таркиб топтириш;

д) таълим олувчиларни мустакил фикрлаш хамда укув фанига кизикиш муносабатида булишини шакллантириш.

НАТИЖА

Бундай ёндашувлар олий педагогик таълим жараёнида чет тилларни укитиш буйича инновацион усуллар, воситалар ва технологияларни самарали ишлаб чикиш имконини беради. Шу жихатдан STEAM халкаро таълим дастури тавсиялари асосида чет тилларни укитиш буйича шакллантириладиган инновацион ёндашувлар натижасида булажак бошлангич синф укитувчилари куйидаги турт касбий компетенцияга эга булишини таъкидлаб утиш жоиз:

1) коммуникатив куникмага эга булиш;

2) касбий хамкорлик махоратига эга булиш;

3) танкидий фикрлаш;

4) касбий фаолиятда янгиликлар асосида фаолият юритиш.

Айнан мана шу касбий компетенциялар булажак бошлангич синф укитувчиларининг чет тиллар буйича куникмаларни эгаллашида мухим асослардан хисобланади.

Олий педагогик таълим жараёнида Чет тилларни укитиш буйича инновацион ёндашувлар, методлар ва технологияларни ишлаб чикишда миллий хамда халкаро таълим малака талабларининг уйгунлигига таяниш такозо этилади. Бунда миллий малака талаблари мамлакатимизнинг ижтимоий, иктисодий, технологик ва педагогик имкониятларидан келиб чикишни, халкаро таълим малака талаблари эса укитиш жараёнида тезкорлик, техник жихозларга асосланган технологияларга асосланиши хамда таълим олувчиларнинг

махоратларини самарали ривожлантиришга таянишни такозо этади. Шу сабабли олий педагогик таълим жараёнида чет тилларни укитишнинг янгича асосларини ишлаб чикишда бу хусусиятларни эътиборга олиш максадга мувофик булади.

Бундан ташкари, олий педагогик таълим жараёнида чет тилларни укитиш буйича инновацион ёндашувларни ишлаб чикишда мамлакатимиз таълим тизимида мавжуд тажрибалардан хам келиб чикиш кутилган самарани беради. Чунки бизнинг миллий таълим тизимимизда хам чет тилларни укитиш буйича узига хос индивидуал ва макбул тажрибаларнинг мавжудлигини инкор килиб булмайди.Бунинг учун бундай тажрибалар чукур урганилиши, улардан фойдаланиш механизмлари ишлаб чикилиши ва уларнинг илмий, амалий хамда педагогик таргиботлари амалга оширилиши лозим. Бу иш айникса, махаллий шароитда профессионал бошлангич синф укитувчиларини тайёрлаш жараёнида мухим ахамиятга эга.

ХУЛОСА

Бизнинг ёндашувимизга кура, чет тилларни укитиш буйича хорижий тажрибаларни урганиб бориш макбул. Лекин улардан фойдаланиш учун миллий малака талабларига асосланиш энг мухим вазифалардан булиб турибди.

Олий педагогик таълим жараёнида булажак бошлангич синф укитувчиларини тайёрлашда чет тилларни укитиш тезкор, кулай ва самарали тизимларга асосланиши максадга мувофик. Бунинг учун соха буйича амалий тажрибага эга укитувчиларни янада касбий фаоллаштириш мухимдир.

АДАБИЁТЛАР

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 28 февралдаги "Педагогик таълим сохасини ривожлантириш чора-тадбирлари тугрисида"ги карори. // www. ziyonet.uz.

2. Узбекистон Республикаси Миллий малакалар рамкаси. // www. ziyonet.uz.

3. STEAM образование. // www.google.uz

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.