CC BY
5
BicHiiK Нацiонального унiверситету '^bBiBCbKa полггехшка". Серiя: "Юридичш науки" Т. 7, № 2, 2020
УДК 343.1
Dr. Arkadiusz P. Szajna
Wyzsza Szkola Zarz^dzania Ochron^ Pracy w Katowicach (Polska) doktor prawa (Ph.D.)
Dr. Mykhailo V. Huzela
Edukacyjny i Naukowy Instytut Prawa, Psychologii i Edukacji Innowacyjnej Politechniki Lwowskiej (Ukraina) Wydzial Prawa Karnego i Procedury Ph. D., Assoc. Prof.
OKAZANIE OSKARZONEGO W SWIETLEREGULY NEMO SEIPSUM ACCUSARE TENETUR: ASPEKTY PRAWNE I KRYMINALISTYCZNE
http://doi.org/10.23939/law2020.26.271
© Szajna A., Huzela M., 2020
Artykul dotyczy problemu okazania oskarzonego w celu identyfikacji oskarzonego (podejrzanego) w post^powaniu karnym na podstawie polskiego prawa karnego procesowego w kontekscie reguly nemo se ipsum accusare tenetur(nikt nie jest winien oskarzonemu). W szczegolnosci dokladnie zbadane s^ proceduralne i kryminalistyczne aspekty okazania oskarzonego oraz sposoby uzyskiwania dowodow w post^powaniu karnym.
Slowa kluczowe: okazanie, okazanie oskarzonego,okazanie oskarzonego w post^powaniu karnym.
Wst^p. Maj^c na uwadze liczne definicje okazania przedstawiane w literaturze przedmiotu warto w tym miejscu zaprezentowac chociazby dwie. Autorem pierwszej jest J. Wojcikiewicz, ktory twierdzi ze, cyt.: "okazanie jest czynnosciq kryminalistycznq, w czasie ktorej osoba rozpoznajqca dokonuje porownania bodzcow percypowanych uprzednio z bodl cami oddzialujqcymi aktualnie, w celu stwierdzenia, czy sq tozsame"[22, s. 12]. Autorem drugiej definicji jest E. Gruza, ktora uwaza ze, cyt.: „ okazanie jest samodzielnq czynnosciq procesowo - kryminalistycznq, polegajqcq na koncentracji tresci oswiadczenia, skladanego przez osobq rozpoznajqcq, na odtworzeniu wyglqdu obiektu identyfikowanego i porownaniu zapami^tanego obrazu z prezentowanym aktualnie w trakcie tej czynnosci i w odpowiednich warunkaach" [6, s. 16].
Warto wspomniec, ze R. Kmiecik w swoich dzielach nie poslugiwal si^ terminem „okazanie" tylko „rekognicja" [12, s. 26]. Upatrywal on poprawnosc tego terminu w tym, iz funkcjonowalo ono przed laty jako synonim okazania. Natomiast S. Waltos uzywal poj^cia „rozpoznanie" na okreslenie odmiany okazania [10, s. 156].
Katalog czynnosci, ktorym oskarzony zobowi^zany jest si^ poddac, zostaly przewidziane w art. 74 § 2 k.p.k. Do obowi^zkow dowodowych wskazanych w ww. przepisie nalezy rowniez okazanie, ktorego generaln^ mozliwosc przeprowadzenia w procesie karnym przewiduje art. 173 k.p.k. [20, s. 58].
Walor dowodowy okazania - aspekty wybrane. Kodeks post^powania kamego w art. 173 § 1 k.p.k. przewiduje mozliwosc okazania osoby (inaczej nazywane bezposrednim), jej wizerunku (inaczej nazywane posrednim[16, s.57]), lub rzeczy. Koniecznie trzeba w tym miejscu przytoczyc stanowisko S^du Apelacyjnego w Katowicach w kwestii wartosci dowodowej okazania, zasluguj^ce wedlug mnie na peln^ aprobat^, cyt.: „Walor dowodowy okazania bezposredniego jest nieporównywalnie wyzszy niz okazania wizerunku z uwagi na bardziej dynamiczny jego charakter, a co za tym idzie mozliwosc obserwowania równiez tych cech sprawcy, które z przyczyn naturalnych na fotografii utrwalone byc nie mogq (np. mimika twarzy, sposób poruszania siq). Niemoznosc jego dokonania, co równiez podkreslano wielokrotnie w orzecznictwie sqdowym, nie prowadzi jednak do wniosku, iz okazanie wizerunku osoby dokonane w niezbyt odleglym odstipie czasowym od samego zdarzenia, pozbawione jest wartosci dowodowej. Szczególnego znaczenia dla oceny takiego dowodu nabierajq wówczas nie tylko indywidualne zdolnosci percepcyjne swiadka, ale takze wszystkie te obiektywne okolicznosci towarzyszqce zdarzeniu, które mogq wskazywac na dostateczne zapoznanie sii i zapamiitanie przez swiadka szczegóíów wyglqdu potencjalnego sprawcy. Oceniajqc wartosc dowodowq okazania, zarówno posredniego, jaki bezposredniego, takze w przypadku gdy nie dochodzi do niego niezwlocznie po zdarzeniu, szczególowej analizie poddac nalezy takie okolicznosci, jak: czas obserwacji przez swiadka potencjalnego sprawcy, wzajemne polozenie tych osób (odleglosc), pole obserwacji (np. z profilu, en face, "kqtem oka" czy tez w pelnym polu widzenia), wystqpienie obiektywnych przeszkód utrudniajqcych obserwacji (uksztaltowanie terenu, przejezdzajqce pojazdy, oswietlenie, oslepienie sloncem itp.), dynamiki obserwowanego zdarzenia, pozycji swiadka wzglidem osoby obserwowanej (statyczna czy w trakcie przemieszczania sii którejkolwiek z nich), a takze czynniki szczególne, jak zabarwienie emocjonalne towarzyszqce obserwacji (np. rutynowa obserwacja, zaciekawienie obserwowanymi zdarzeniami czy irytacja), charakter obserwowanego zdarzenia (np. czynnosci codzienne, sytuacja niespotykana, ogniskujqca uwagi) czy tez wreszcie wystqpienie czynników, które mogly spowodowac utrwalenie w pamiici swiadka wizerunku obserwowanej osoby"[25;26;31;32;35]. Z kolei, cyt.: „Swiadek, który rozpoznaje osobi musi w trakcie zeznan tak opisywac przebieg zdarzen, proces zapamiitywania osoby, jej wizerunek, aby taki dowód dla sqdu byl przekonujqcy i logiczny" [33].
Powyzej wskazanym fragmentom orzeczen nalezy przypisac walor zasad skierowanych do organów, które zdecydowaly si^ na przeprowadzenie tej metody identyfikacji oraz do tych, które oceni^ jej wartosc w kontekscie rozpatrywanej sprawy. Pami^tac równiez nalezy, ze okazanie jest czynnosci^ niepowtarzaln^ [17, s.109;9, s.35]. Trudno jestw praktyce zweryfikowac, na ile kazde kolejne okazanie stanowi jeszcze aktualizaj spostrzezen pierwotnych, poczynionych w czasie czynu, na ile zas oddaje juz pózniejsze spostrzezenia, dokonane w toku pierwszego okazania, nawet jesli nie doszlo wówczas do identyfikacji [23;27].
Znoszenie (tzw. pati) - postawa oskarzonego w trakcie przeprowadzania okazania. Oskarzony, jako bierny uczestnik post^powania, nie ma obowi^zku dowodzenia swej niewinnosci ani dostarczania dowodów na sw^ niekorzysc (regula nemo se ipsum accusare tenetur). Analizuj^c przepisy dotycz^ce okazania w kontekscie powyzej zaprezentowanej reguly, nasuwa si^ pytanie, czy oskarzony poza biernym zachowaniem jest obowi^zany do jakiegos dzialania. Wedlug J. Kwiecinskiego od oskarzonego mozna domagac si^ ukazania rozpoznaj^cemu stanowi^cego podstaw^ rozpoznania tzw. portretu kinetycznego sprawcy [14, s.60]. Nalezy zgodzic si^ z opinio wyrazon^ przez A. Lacha, który uwaza, ze z pogl^dem tym nie mozna si^ zgodzic, bowiem uprawnienie organów procesowych do okazywania w zaden sposób nie obci^za go obowi^zkami innymi niz jego znoszenie [15, s.192] . Warto równiez w tym miejscu podkreslic, ze nie mozna zmusic danej osoby do poddania si^ tej czynnosci za pomoc^ srodków przymusu (byloby to sprzeczne z taktyk^ przeprowadzania tej czynnosci) [18, s.55].
Podkreslic nalezy zatem, ze organy procesowe nie mog^ wymuszac na oskarzonym odpowiedniej postawy podczas przeprowadzania okazania bezposredniego niejawnego [20, s.67]. Nie mog^ one oddzialywac na zachowanie biernego uczestnika post^powania podczas prezentacji parady
identyfikacyjnej, bowiem jakiekolwiek jego zmuszanie moze przyniesc skutek odwrotny do zamierzonego, np. oskarzony moze manifestowac swój stosunek do calego przedsiçwziçcia, co zniweczy obiektywnosc przeprowadzenia tej czynnosci [20, s. 67].
Techniczne warunki przeprowadzania okazania. Artykul 173 § 4 k.p.k. zawiera podstawç do wydania rozporz^dzenia wykonawczego, wyjasniaj^cego techniczne warunki okazania [2]. Poza wskazanym powyzej przepisem kodeks postçpowania karnego nie zawiera szczególowej regulacji co do sposobu przeprowadzania okazania, ów sposób wynika z rozporz^dzenia Ministra Sprawiedliwosci z dnia 2 czerwca 2003 r. w sprawie warunków technicznych przeprowadzenia okazania. W przypadku przeprowadzania okazania osoby przepis § 5 ust. 1 tego rozporz^dzenia stanowi, ze osoby przybrane do osoby okazywanej powinny byc w zblizonym wieku oraz miec podobny do niej wzrost, tuszç, ubiór i inne cechy charakterystyczne[3S].Interesuj^ca jest regulacja zawarta w § 6 ust. 1 przedmiotowego rozporz^dzenia, w mysl której organ przeprowadzaj^cy okazanie powinien wykonac takie czynnosci, aby wygl^d osoby okazywanej nie róznil siç podczas okazania od jej wygl^du podczas zdarzenia stanowi^cego przedmiot postçpowania. Czy wiçc organ przeprowadzaj^cy okazanie moze zastosowac przymus bezposredni, aby np. ogolic zarost osoby okazywanej ? Odpowiadaj^c na to pytanie M. Kornak stwierdza, ze przywrócenie wygl^du moze polegac na przymuszeniu okazywanego m.in. do sciçcia wlosów, zmiany ich koloru, zgolenia, czy tez zapuszczenia zarostu [11, s.176]. Nalezy jednak wyrazne podkreslic, iz ustawa nie obci^za oskarzonego powyzszymi obowi^zkami, w zwi^zku z czym nie daje podstawy do sformulowania odpowiedzi twierdz^cej na postawione pytanie. Paragraf 6 ust. 1 omawianego rozporz^dzenia mozna wiec odnosic jedynie do zabiegów wykonywanych za zgod^ okazywanego.
Istotne jest aby okazywanie osoby maj^cej byc rozpoznan^ odbywalo siç wsród odpowiedniej liczebnie grupie osób przybranych. Liczebnosc ta jest rozmaicie regulowana w poszczególnych porz^dkach prawnych, np. w Wielkiej Brytanii liczba ta wynosi S[7, s.16].Natomiast w Polsce podczas czynnosci okazania osoba maj^ca byc zidentyfikowana powinna znajdowac siç w grupie licz^cej co najmniej 4 osoby. Do pozostalych regul prawidlowo przeprowadzonej czynnosci okazania nalezy zaliczyc:
1) pokazywanie grupy osób tylko jednej osobie rozpoznaj^cej,
2) zadna z osób przybranych nie moze byc funkcjonariuszem organu przeprowadzaj^cego czynnosci ani osob^ znan^ rozpoznaj^cemu,
3) liczebnosc grupy osób powinna byc parzysta - ma to zwi^zek ze sklonnosci^ do wybierania z grupy osób podobnych przewaznie osoby stoj^cej w srodku[7, s.16],
4) celem wykluczenia sugestii organ procesowy przeprowadzaj^cy okazanie nie moze dopuscic do wzajemnego kontaktu osób rozpoznaj^cych,
5) zabronione jest okazywanie wiçcej niz jednej osoby podlegaj^cej identyfikacji (gdy zaistnieje potrzeba okazania wiçcej osób, nalezy przeprowadzic tyle okazan ile jest osób maj^cych byc okazanych),
6) organ przeprowadzaj^cy okazanie nie moze dopuscic do tego by osoba rozpoznaj^ca zobaczyla osobç okazywan^ przed rozpoczçciem czynnosci,
7) organ przeprowadzaj^cy okazanie powinien czuc siç zobowi^zany do ustalenia, czy rozpoznaj^cy nie widzial wczesniej okazywanego,
S) osobç rozpoznaj^c^ nalezy poinformowac o celu okazania, akcentuj^c fakt, ze nierozpoznanie osoby równiez jest zrealizowaniem celu czynnosci[S, s.30],
9) osobie, która ma byc rozpoznana nalezy umozliwic wybór miejsca w grupie osób przybranych.
Przed okazaniem bezposrednim mozna przeprowadzic, tzw. „okazanie puste", które polega na tym, ze w grupie osób okazywanych nie ma „rzeczywistego" sprawcy czynu. Swiadek jest z pewnosci^ przekonany, ze w prezentowanej grupie znajduje siç sprawca podlegaj^cy identyfikacji i wskaze osobç podobny do podejrzanego[13, s.154]. Okazanie to znajduje zastosowanie wówczas, gdy organ procesowy ma uzasadnione w^tpliwosci co do obiektywizmu osoby rozpoznaj^cej.
Okazanie osoby mozna podzielic na zwykle okazanie osoby (jawne) oraz okazanie osoby incognito (z ukrycia). Okazanie zwykle ma miejsce wtedy, gdy osoba rozpoznaj^ca i podlegaj^ca zidentyfikowaniu
w trakcie przedmiotowej czynnosci widz^ siç wzajemnie, a z okazaniem osoby incognito spotykamy siç wtedy, gdy rozpoznaj^cy widzi osobç podlegaj^c^ rozpoznaniu, ale ta ostatnia nie ma juz takiej mozliwosci (np. zastosowanie lustra fenickiego, wizjera).
Okazanie wizerunku oskarzonego, moze przybrac postac zaprezentowania[4, s.34]: fotografii,zapisu obrazu w ruchu (tasma filmowa),zestawu obrazów, rysunków, szkiców, modeli.
Okazanie wizerunku, a wiçc okazanie posrednie, moze byc konieczne, gdy nie moze byc dokonane okazanie bezposrednie albo wtedy, gdy wobec uplywu czasu i zmiany wygl^du osoby rozpoznawanej osoba rozpoznaj^ca nie jest pewna co do identyfikacji sprawcy [36].
Odnosz^c siç do rodzajów okazania posredniego warto w tym miejscu przytoczyc fragment orzeczenia S^du Apelacyjnego w Lublinie, w którym to stwierdza, ze dowód z udzialem swiadka i oskarzonych w celu porównania glosów obu oskarzonych moze byc traktowany nie jako eksperyment procesowy (art. 211 k.p.k.), lecz jako sui generis okazanie - tj. rozpoznanie osoby w oparciu o glos, co miesci siç w ramach czynnosci okreslonej przepisem art. 173 k.p.k. [24]. Okazanie glosu powinno odbywac siç w warunkach wyl^czaj^cych sugestiç, a wiçc w grupie co najmniej czterech glosów podobnych do glosu okazywanego. Ponadto, swiadek rozpoznaj^cy glos nie powinien wczesniej slyszec oskarzonego w sytuacji wskazuj^cej na jego rolç procesowy [37].
Zdaniem Z. Czeczota rozpoznanie glosu jest czynnosci^ trudn^ i dlatego przy przesluchaniu swiadka opieraj^cego siç glównie na wrazeniach sluchowych nalezy przede wszystkim d^zyc do sprawdzenia i wyjasnienia, czy ma on zdolnosc slyszenia w granicach normy fizjologicznej oraz jakie posiada zdolnosci do zapamiçtywania i rozpoznawania glosu[5, s.112]. Dlatego tez zdaniem M. Ciarki wazne jest, aby w przypadkach, gdy podczas okazania mowy zostanie rozpoznany glos, przeprowadzony zostal dowód z opinii bieglego celem ustalenia, czy rozpoznaj^cy posiada i w jakim stopniu zdolnosc do zapamiçtywania i rozpoznawania glosu[3, s.32]. Dopiero bçd^c w posiadaniu takiej opinii zajdzie mozliwosc pelnego odniesienia siç do wyników czynnosci dowodowej rozpoznania glosu [3, s.32].
Nalezy pamiçtac, ze identyfikacja glosu opiera siç na zalozeniu, ze kazda osoba ma inn^ strukturç organów anatomicznych mowy, uzywa zróznicowanych wzorców mowy, co sprawia, ze posluguje siç charakterystycznym glosem, posiadaj^cym wiele cech indywidualnych [19, s.118].
Wartoscrozpoznania czlowieka wyl^cznie w oparciu o jego glos moze byc rózna i zalezy tak naprawdç nie tylko od sily subiektywnego przekonania osoby dokonuj^cej takiej identyfikacji, ze siç nie myli, choc jest to niew^tpliwie okolicznosc istotna[34].Uzalezniona jest ona od szeregu czynników tworz^cych obiektywne warunki umozliwiaj^ce tego rodzaju rozpoznanie. Istotne s^ zarówno warunki, w jakich doszlo do kontaktu glosowego bçd^cego podstaw^ rozpoznania, bardziej lub mniej sprzyjaj^ce, jak i cechy glosu osoby rozpoznawanej, które mog^ ulatwic, b^dz wrçcz utrudnic jego identyfikacjç[34]. Nie podlega dyskusji, ze znacznie latwiej jest rozpoznac kogos po glosie, jesli ma on silne cechy charakterystyczne, zwi^zane np. z jego wysokosci^, tonem, barw^ czy tez wymow^ poszczególnych glosek [34].
Zakonczenie. Koncz^c wywód dotycz^cy okazania, nalezy przytoczyc i w pelni poprzec stanowisko S^du Apelacyjnego w Lublinie, który uwaza ze, cyt.: „Jakkolwiek okazanie swiadkowi domniemanego sprawcy przestçpstwa tylko wtedy ma stosownq wartosc identyfikacyjnq, gdy przebiega wedlug okreslonych zasad, w tym zwlaszcza w warunkach wylqczajqcych sugestiç, to przepisy prawa nie ograniczajq przedmiotowej czynnosci wylqcznie do bezposredniego okazania osoby. Brak jest takze zakazu przeprowadzenia w ramach tego samego postçpowania okazania zarówno osoby, jak i wizerunku. Rzecz bowiem w tym, by w realiach faktycznych i dowodowych konkretnej sprawy rozwazyc przydatnosc kazdej z tych czynnosci, a nadto, by sposób i rezultat ich przeprowadzeniapoddac kompleksowej ocenie" [28; 29; 30].
Maj^c powyzsze na uwadze, nalezy równiez dodac, iz wynik prawidlowo przeprowadzonego okazania nie powinien byc uznawany jako przes^dzaj^cy dowód o winie czy niewinnosci oskarzonego. Niemniej jednak moze on stanowic czçsc materialu dowodowego zgromadzonego w sprawie. Zatem za
istotne nalezy uznac odpowiednie i rzetelne jego przygotowanie, celem zapewnienia poszanowania praw oskarzonego i wiarygodnosci uzyskanych informacji.
LISTA UZYTYCH ZRÓDEL
1. Ustawazdnia 06.06.1997 r. - Kodekspostçpowaniakarnego (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 30) 2.Rozporz^dzenieMinistraSprawiedliwoscizdnia 02.06.2003
rokuwsprawiewarunkówtechnicznychprzeprowadzeniaokazania (Dz. U. z 2003 r., nr 104 poz. 9S1). Bibliografía. 3. Ciarka M., Problematyka okazania glosu, Prawo Europejskie w praktyce 2009, nr 2 4.Cielecki W., Grochowski T., Okazanie jako czynnosc procesowa, Wyd. CSP w Legionowie, Legionowo 2003 5. Czeczot Z., Kryminalistyczna problematyka osobowych srodków dowodowych, Wyd. UW, Warszawa 1976 6. Gruza E., Okazanie. Problematyka kryminalistyczna, Wyd. Comer, Toruñ 1995 7. Jerzyñski Cz., Kryminalistyczna problematyka okazania, Policja 2011, nr 3 S. Juszka K., Zasada prawdy materialnej a sugestia w okazaniu, Przegl^d Policyjny 2009, nr 1 9. Juszka K., Zasady procesowe i kryminalistyczne a powtarzalnosc okazania w praktyce, Problemy kryminalistyki 2009, nr 269 10. Karlik P., Okazanie - problemy nierozwi^zane, Problemy wspólczesnej kryminalistyki 2010, t. 14 11. Kornak M., Kilka uwag w kwestii okazania osób i rzeczy. Problematyka kryminalistyczno-procesowa [w:] L. Bogunia (red.), Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, t. 19, Wyd. UWr, Wroclaw 2006 12. Kmiecik R., Rekognicja i konfrontacja w swietle zalozeñ dowodu scislego, Nowe Prawo 19S1, nr 5 13. Kulicki M., Kryminalistyka, cz. l, Wyd. UMK, Toruñ 1972 14.Kwieciñski J., Rekognicja - okazanie w celu rozpoznania, WPP 199S, nr 1-2 15. Lach A., Granice badañ oskarzonego w celach dowodowych. Studium w swietle reguly nemo se ipsum accusare tenetur i prawa do prywatnosci, Wyd. TNOlK Dom Organizatora, Toruñ 2011 16.Lisiecki M., Bezposrednie i posrednie okazanie osób w procesie karnym, Prok. i Pr. 1997, nr 3 17.Lisiecki M., Zasady i warunki techniczne okazania, Prok. i Pr. 1999, nr 4, s. 109. 1S. Lisiecki M., Okazanie w nowym kodeksie postçpowania karnego, Prok. i Pr. 199S, nr. 3 19. O.E. de Briton Alvarenga, ldentyfikacja glosu ludzkiego, Problemy Kryminalistyki, nr. 1 20. Sikora A., Oskarzony obiektem okazania. Uwagi dotycz^ce obowi^zku oskarzonego poddania siç okazaniu w celach rozpoznawczych, lnternetowy Przegl^d Prawniczy TBSP UJ 2017/7 21. Szczepaniec M., Dopuszczalnosc okazania glosu, Zeszyty Prawnicze UKSW 2011, nr 11.2 22. Wójcikiewicz J., Okazanie. Studium porównawcze z pogranicza kryminalistyki i procesu karnego, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagielloñskiego - Prace Prawnicze 19S5, nr 117. Orzecznictwo. 23. Wyrok SN z dnia 1S.07.2013 r., sygn. akt: lll KK 92/13, OSNKW 2013/11/9S 24. Wyrok SA w Lublinie z dnia 05.07.2017 r., sygn. akt: ll AKa 116/17, LEX nr 2355SS0 25. Wyrok SA we Wroclawiu z dnia 0S.11.2017 r., sygn. akt: ll AKa 300/17, LEX nr 2412S64 26. Wyrok SA w Katowicach z dnia 17.06.2016 r., sygn. akt: ll AKa 149/16, LEX nr 20S7S66 27.Wyrok SA w Bialymstoku z dnia 17.02.2015 r,. sygn. akt: ll AKa 9/15, LEX nr 1659036 2S. Wyrok SA w Bialymstoku z dnia 17.09.2015 r., sygn. akt: ll AKa 147/15, LEX nr 1934430 29. Wyrok SA w Lublinie z dnia 21.10.2015 r., sygn. akt: ll AKa 229/15, LEX nr 1957350 30. Wyrok SA w Krakowie z dnia 13.02.2014 r., sygn. akt: ll AKa 2S0/13, LEX nr 15404S0 31. Wyrok SA w Krakowie z dnia 2S.11.2013 r., sygn. akt: ll AKa 235/13, LEX nr 1466265 32. Wyrok SA w Krakowie z dnia 31.07.2013 r., sygn. akt: ll AKa 130/13, LEX nr 1362720 33. Wyrok SA w Poznaniu z dnia 11.09.2012 r., sygn. akt: lll K 147/11, LEX nr 1237532 34. Wyrok SA w Katowicach z dnia 30.11.2012 r., sygn. akt: ll AKa 459/12, LEX nr 1236456 35. Wyrok SA w Krakowie z dnia 07.12.2011 r., sygn. akt: ll AKa 225/11, LEX nr 114759S 36. Wyrok SA w Lublinie z dnia 04.02.2010 r., sygn. akt: ll AKa 234/09, LEX nr 5S36S1 37.Wyrok SA we Wroclawiu z dnia 0S.09.2010 r., sygn. akt: ll AKa 103/10, OSAW 2011/2/21S 3S.Wyrok SR w Swidnicy z dnia 31.05.2013 r., sygn. akt: ll K 719/11, LEX nr 1953927
REFERENCES
1. The Act of 06.06.1997 - Code of Criminal Procedure (i.e. Journal of Laws of 2020, item 30) 2. The Ordinance of the Minister of Justice of June 2, 2003 regarding the technical conditions of conducting the presentation (Journal of Laws of 2003, No. 104 item 9S1). Bibliography. 3. Ciarka M., Problems of voting, European Law in practice 2009, No. 2 4. Cielecki W., Grochowski T., Presentation as a procedural act, Ed. CSP in Legionowo, Legionowo 2003 5. Czeczot Z., Forensic issues of personal means of evidence, ed. UW, Warsaw 1976 6. Gruza E., Showing. Forensic issues, ed. Comer, Toruñ 1995 7. Jerzyñski Cz., Forensic issues of presentation, Police 2011, No. 3 S. Juszka K., The Principle of Material Truth and Suggestion in Presentation, Police Review 2009, No. 1 9. Juszka K., Procedural and criminal principles and the repetition of practical demonstrations, Problems of forensics 2009, no. 269 10. Karlik P., Opportunity - unsolved problems, Problems of modern forensics 2010, vol. 14 11. Kornak M., Some remarks regarding the presentation of persons and things. Criminal and procedural issues [in:] L. Bogunia (ed.), New Codification of Criminal Law, vol. 19, ed. UWr, Wroclaw 2006 12. Kmiecik R., Rekognicja and confrontation in the light of the assumptions of strict proof, Nowe Prawa 19S1, no. 5 13. Kulicki M., Forensics,
part I, ed. UMK, Torun 1972 14. Kwiecinski J., Rekognicja - presentation for recognition, WPP 1998, No. 1-2 15. Lach A., Limits of examining the accused for evidence. A study in the light of the nemo se ipsum accusare tenetur rule and the right to privacy, ed. TNOIK Dom Organizer, Torun 2011 16. Lisiecki M., Direct and indirect presentation of persons in criminal proceedings, Prok. and Pr. 1997, No. 3 17. Lisiecki M., Terms and conditions of the technical presentation, Prok. and Pr. 1999, No. 4, p. 109. 18. Lisiecki M., Presentation in the new Code of Criminal Procedure, Prok. and Pr. 1998, no. 3 19. O.E. de Briton Alvarenga, Identification of the human voice, Problems of Forensics, no. 1 20. Sikora A., Accused with an object of presentation. Comments on the obligation of the accused to submit to the examination purposes, Internet Legal Review TBSP UJ 2017/7 21. Szczepaniec M., Admission to vote, Zeszyty Prawnicze UKSW 2011, No. 11.2 22. Wojcikiewicz J., Okazanie. Comparative study on the borderline of forensics and criminal trial, Scientific Notebooks of the Jagiellonian University - Legal Studies 1985, No. 117. Jurisprudence. 23. Judgment of the Supreme Court of 18.07.2013, reference number act: III KK 92/13, OSNKW 2013/11/98 24. Wyrok SA in Lublin of 05.07.2017, reference number act: II AKa 116/17, LEX No. 2355880 25. Judgment in Wroclaw of 08.11.2017, reference number act: II AKa 300/17, LEX No. 2412864 26. Judgment in Katowice of 17.06.2016, reference number act: II AKa 149/16, LEX No. 2087866 27. Judgment in Bialystok of February 17, 2015. ref. act: II AKa 9/15, LEX No. 1659036 28. Judgment in Bialystok of 17/09/2015, reference number act: II AKa 147/15, LEX No. 1934430 29. Judgment in Lublin of October 21, 2015, reference number act: II AKa 229/15, LEX No. 1957350 30. Judgment in Cracow of February 13, 2014, reference number act: II AKa 280/13, LEX No. 1540480 31. Judgment of SA in Krakow of 28.11.2013, reference number act: II AKa 235/13, LEX No. 1466265 32. Judgment in Cracow of July 31, 2013, reference number act: II AKa 130/13, LEX No. 1362720 33. Wyrok SA in Poznan of 11.09.2012, reference number act: III K 147/11, LEX No. 1237532 34. Judgment in Katowice of November 30, 2012, reference number act: II AKa 459/12, LEX No. 1236456 35. Judgment of SA in Krakow of 07.12.2011, reference number act: II AKa 225/11, LEX No. 1147598 36. Judgment in Lublin of February 4, 2010, reference number act: II AKa 234/09, LEX No. 583681 37. Judgment in Wroclaw of 08.09.2010, reference number act: II AKa 103/10, OSAW 2011/2/218 38. Judgment of the SR in Swidnica of 31.05.2013, reference number act: II K 719/11, LEX No. 1953927
Дата надходження: 23.03.2020р.
Аркадiуш Шайна
Вища школа управлшня охороною пращ в Катовще (Польща) доктор права
Михайло Гузела Навчально-науковий шститут права, психологи та шновацшно! освгги Нацюнального ушверситету "Львiвська полггехшка" (Украша), доцент кафедри кримшального права i процесу кандидат юридичних наук, доцент
ПРЕД'ЯВЛЕННЯ ДЛЯ ВП1ЗНАННЯ ОБВИНУВАЧЕНОГО В КОНТЕКСТ ПРАВИЛА NEMO SE IPSUM ACCUSARE TENETUR: ПРАВОВ1 ТА КРИМШАЛ1СТИЧН1 АСПЕКТИ
Розглянуто проблему пред'явлення для втзнання обвинуваченого (тдозрюваного) в кримтальних провадженнях за кримтальним процесуальним законодавством Польщi в контекст дй" правила nemo se ipsum accusare tenetur (тхто не зобов'язаний сам себе обвинувачувати). Зокрема, грунтовно дослвджуються процесуальт та кримталктичт аспекти пред'явлення для втзнання як слвдчоТ (розшуковоТ дй) та як способу отримання доказш у кримтальному проваджент.
Ключовi слова: втзнання, пред'явлення для втзнання, пред'явлення для втзнання обвинуваченого в кримтальному проваджент.
Arkadiusz P. Szajna
College of Occupational Safety Management in Katowice (Poland) Ph. D.
Mykhailo V. Huzela
Institute of Jurisprudence, Psychology and Innovation Science Lviv Polytechnic National University(Ukraine) Department of Criminal Law and Procedure Ph. D., Assoc. Prof.
PRESENTATION OF THE ACCUSED IN THE LIGHT
OF THE NEMO SE IPSUM ACCUSARE TENETUR RULE: LEGAL AND FORENSIC ASPECTS.
The article concerns the problem of convicting the accused in order to identify the accused (suspect) in criminal proceedings under Polish procedural criminal law in the context of the nemo se ipsum accusare tenetur rule (no one is guilty of the accused). In particular, the procedural and criminal aspects of the accused's conviction and the means of obtaining evidence in criminal proceedings are thoroughly examined.
Key words: presentation, presentation of the accused, presentation of the accusedin criminal proceedings.
