CC BY
0
ТДУ 83,3(2 Т)
DOI 10.51844-2077-4990-2023-4-102-107
ОИДБА БАЪЗЕ Абдуво^идова Та^мина Неъматцоновна, МАСЪАЛАХ^ОИБАЛАНД унвонцуи кафедраи педагогикаи умумии МДТ БАРДОШТАНИСИФАТИТА^СИЛОТИ «ДДХ ба номи акад. Б.Гафуров»(Тоцикистон, КАСБИИ ОМУЗГОРОНИ ОЯНДА Хуцанд)
О НЕКОТОРЫХ ВОПРОСАХ Абдувахидова Тахмина Негматджоновна, ПОВЫШЕНИЯ КАЧЕСТВА соискатель кафедры общей педагогики ГОУ ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО «ХГУ им. акад. Б.Гафурова» (Таджикистан, ОБРАЗОВАНИЯ БУДУЩИХ УЧИТЕЛЕЙ Худжанд)
ON THE SOME PROBLEMS OF RISING Abduvohidova Tahmina Negmatjonovna, research THE QUALITY OF THE PROFESSIONAL worker of the Department of General Pedagogics of EDUCATION OF THE FUTURE the SEI "KSU named after acad. B. Gafurov" TEACHERS (Tajikistan, Khujand),
Е-mail:abduvohidova2680@mail.ru Вожа^ои калиди: сифати таусилот, сифати таълим, омодасозии омузгорони оянда, принсипи бауисобгирии тахассуси омузгорони оянда, принсипи алоцаи таълими фануои забон бо фануои тахассуси, алоцамандии мацсад, восита, натица
Баланд бардоштани сифати таусилот умуман ва таусилоти касби аз цумла аз баланд бардоштани сифати воситауои таълим низ вобаста аст. Зеро дар системаи «мацсад - восита -натица» унсури восита на тануо уамчун унсури маркази, балки боз чун унсури муайянкунанда мавриди назар мегардад. Барои уамин уам баланд бардоштани сифати воситауои таълим барои ноил гардидан ба мацсади таълим ва ба даст овардани натицаи дилхоуи таълим мусоидат хоуад намуд.Яке аз роууои баланд бардоштани сифати воситауои таълим ин риоя намудани банацшагири, коркард ва оиояи воситауои таълим мебошад, зеро агар ин ягонаги вайрон гардад, ин боиси коста гардидан сифати воситауои таълим мешавад, ки ин нисбат ба сифати таълим низ таъсири манфи мерасонад. Барои уамин уам зимни тауияи воситауои таълим ва дар раванди таълими фануои забони риояи намудан ба принсипуои бауисобгирии тахассуси омузгорони оянда ва алоцамандии таълими фануои забон бо таълими фануои тахассуси шарт ва зарур аст, ки аз ин баланд бардоштани сифати таусилоти касби ва баланд бардоштани сифати мутахассисони ояндаи омузгори умуман вобастагии калон дорад.
Ключевые слова: качество образования, качество обучения, подготовка будущих учителей, принцип учета специальности будущих учителей, принцип связи обучения языковым учебным дисциплинам и учебных дисциплин специальности, взаимосвязь цели, средств и результата
В статье рассматриваются вопросы повышения качества образования в целом и повышения качества профессионального образования в частности, что зависит и от повышения качества средств обучения. Поскольку в системе «цель - средство - результат» элемент средства считается не только центральным элементом, но и определенным элементам. Поэтому повышение качества средств обучения, достижение цели обучения и желаемого результата обучения способствует созданию необходимых условий. Отмечается, что одним из путей повышения качества средств обучения является соблюдение единства, взаимосвязи и взаимообусловленности формы и содержания в процессе планирования и разработки средств обучения, поскольку нарушение этой целостности и единства может стать причиной снижения качества средств обучения, что также влияет на снижение качества обучения. Подчеркивается, что в процессе разработки средств обучения и в процессе обучения языковым учебным дисциплинам необходимо четкое и беспрекословное соблюдение принципов учета специальности будущих учителей и связи языковых учебных дисциплин с учебными дисциплинами специальности, от чего зависит повышение качества обучения в частности, а также повышение качества профессионального образования и повышение качества будущих педагогических кадров в целом.
Key words: quality of education, quality of teaching, training offuture teachers, principle of taking into account the specialty of future teachers, principle of connection between teaching language academic disciplines and academic disciplines of the specialty, connection of goal, means, result
Rising the quality of the education in general and rising the quality of the professional education specifically depends also from the quality of the means teaching. Since in the system "aim - means -result" the element of means is considered not only as on central element, but also as on determine element. There fore rising the quality of the means of the teaching and teaching the aim of the teaching and also the wishful result of the teaching contributes to creation of the necessary conditions. One of the
ways of rising the quality of the means of the teaching is the observing the unity, mutual connection and t he mutual dependence of the form and the content in the process of planning and preparation of the means of teaching, since the violation of this integration and unity may be the cause of the reducing of the quality of the means of the teaching, which also influences to the reducing of the quality of teaching. Therefore in the process of the preparation of the means of teaching and in the process of the teaching of language educational disciplines of is necessary distinct and implicitly observing the principles of the acconting the professional line of the future teachers and the connection of the languages educational disciplines with the professional educational disciplines, from which depends rising the quality of the means of teaching in specifically and rising the quality of the professional education and rising the quality of future teachers in whole.
Дар шароити муосири чахонишавй, иктисоди бозоргонй, иттилоотии чомеа, мухочирати мехнатй ташаккули мавкеи фаъолонаи хаётй ва мавкеи фаъолонаи касбй-мехнатй ахамияти махсуси илмй-хаётй касб менамояд. Аз ин лихоз, алхол муаммои омодасозии омузгорони оянда барои мехнат дар бозори мехнати дохилй ва дар бозори мехнати хоричй бояд ба меъёрхои байналмиллалии омодасозии мутахассисони саводнок ва сатхи салохиятно-киашон баланд чавобгу бошад. Талабот нисбат ба сифати касбй-мехнатии мутахассисон боз хам пурзур мегардад. Зеро мутахассисони оянда чй дар бозори мехнати дохилй ва чй дар бозори мехнати хоричй бояд, ки дорои сатхи баланди ракобатпазирй бошанд. Вобаста ба ин вазифахо ташаккули шуур ва фарханги умумиинсонии онхо, ташаккули шуур ва фарханги касбй-мехнатии онхо хамчун яке аз хадафхои арзишманди педагогй-иктисодй арзёбй мегардад. Ин, алалхусус, нисбати омодасозии шуур ва рафтори омуз-горони оянда дахлдор аст. Дар шароити муосир махз омузгор субъект - кувваи пешбарандаи чомеаи миллй дар дохили кишвар ва субъект - кувваи пешбаран-даи чомеаи байналмиллалй дар дар сатхи байналмилллалй, аз ин лихоз субъект кувваи ояндасози на танхо кишвари худ, балки боз субъект - кувваи ояндасози чомеаи ахли башар махсуб меёбад.Вай тавассути олоти худ тахсилот, хам тахсилоти умумй ва хам тахсилоти касбй-мехнатй ба шуур ва рафтори насли наврас таъсири бунёдкорона расонида метавонад.Зеро махз тахсилот дорои кувва, неруи ояндасозй мебошад. Дар шароити муосир насли наврас ниёз ба сифати баланди хам тахсилоти умумй ва хам тахсилоти касбй-мехнатй дорад. Алхол тахсилот бояд дорои характери муттасил бошад, ки он чорй намудани тахсилоти муттасиларо такозо менамояд. Ба тахсилоти мутта-сил дар хамаи сохахои хаёт, илм, техника ва санъат як кадам хам ба пеш ниходан имконнопазир аст.Ин, аз чониби дигар, эътибори чиддй додан ба ташаккули дониш, махорат ва малакахои худомузиро дар насли наврас такозо менамояд. Аз ин лихоз худомузй низ чун як шакли махсуси тахсилот мавриди назар мегардад. Зеро бе худомузй чорй намудани тахсилоти муттасиларо тасаввур кардан имконнопазир аст. Вобаста ба ин накш ва макоми омузгор чй дар чомеаи миллй ва чй дар чомеаи байналмиллалии умумибашарй ба куллй тагйир меёбад. Ба гуфти олим, файласуф, педагог Б.С.Гершунский «Тасмим гирифтан мумкин аст, ки дар асри XXI аксарияти омузгорон на танхо одамони баландихтисос, балки боз мухаккик барои идроки гояхои нави эчодй кушод мегардад, ки асоснокй ва самаранокии онхоро мустакилона бахо дода метавонад.» [2, с.4]. Бе гояхои нав, бе муносибати эчодкорона ба хаёт, ба касби худ омузгор ;адаме хам ба пеш гузошта наметавонад. Барои хамин хам ба сифати омодасозии омузгорони оянда, ба фаъолияти касбй-мехнатии омузгорон аз нуктаи назари илмй-методй асоснок назар бояд намуд. Омузгор бояд барои дар амал чорй намудани хамаи намудхои тахсилот хамачониба ва васеъ омода бошад.
Расми № 1. Алоцамандии намудхои тщсилот
Аз чониби дигар сифати омодасозии омузгорони оянда хамон ва;т баланд мегардад, ки агар мо нисбати он аз ну;таи назари мачмуавй-силсилабандй мавриди назар намоем, ки мувофи;и он ин омодасозй мачмуа-силсилаеро мемонад, ки он аз унсурхои зерин иборат аст:
Расми № 2. Алокамандии намуд^ои омодаги
Инак, мачмуа-силсилаи омодагии умумикасбии омузгор чор унсурро дар бар мегирад, ки инхо омодагии тахассусй, омодагии фархангй, омодагии забонй ва омодагии компютерй мебошанд. Хдр яке аз намудхои омодагй ма;сад, вазифахо, мохият, мазмун ва мундаричаи худро доро мебошад, ки онхоро мухтасар мавриди назар менамоем. Омодагии тахассусй -намуд ва самти асосй ва афзалиятноки омодагй мебошад, ки тавассути фанхои тахассусй ва умумитахассусй амалй гардонида шуда, омузгорони ояндаро, ки онхо омузгорони ояндаро бо техника ва техно-логияи таълими фанни худ, ба мохият, мазмун ва мундаричаи таълими фанни худ ва умуман бо техника, технология, методикаи таълим, тарбия ва инкишофи насли наврас мусаллах менамоянд. Омодагии фархангй намуд ва самти омодагии омузгорони оянда барои самаранок фаъолият намудан дар мухити хаётй ва дар мухити касбй-мехнатй дар дохили кишвар ва дар хорича мебошад. Сатхи самаранок мутоби; гардидан ба мухити ичтимой, чй дар дохили кишвар ва чй дар хорича тасаввур кардан имконнопазир аст. Омодагии забонй хамчунин шинос намудан ва мусаллах намудани омузгорони яондаро бо асосхои забони адабй, забони илмй, забони таълимй ва забони касбй-мехнатй та;озо менамояд. Сатхи баланди забондонй барои омузгорони оянда самти афзалиятноки касбй арзёбй мегардад. Омодагии компютерй дар шароити муосири техникй-технологй зимни омодагии омузгорон ба фаъолияти касбй-мехнатй мухим мебошад. Зеро омузгорони оянда бо техника ва технологияи коммуникатсионй ва иттилоотй бояд дар сатхи баланд коргузорй карда тавонанд. Дар замони муосири техникй-технологй арзиши сиёсй, педагогй, равоншиносй, и;тисодй ва фархангии иттилоот хеле баланд мегардад. Ташаккули шуур ва фарханги насли наврасро бидуни иттилоот тасаввур кардан имконнопазир аст. Омузгорони ояндаро ба ;абул, коркард, чамъбаст ва натичаи самараноки иттилоот омода намудан лозим аст. Бана;шагирй, коркард ва тахияи мундаричаи тахсилоти касбй-мехнатй бо дарназардошти ма;сад, вазифахо, мазмун ва мундаричаи хамаи намудхои омодагй бояд ба сомон расонида шавад. Вобаста ба мундаричаи тахсилоти касбй-мехнатй мундаричаи таълими касбй-мехнатй, мундаричаи таълими фархангй, мундаричаи таълими забонй, мундаричаи таълими компютерй муайян карда мешавад. Хдмаи ин намудхои мундаричаи таълимй тавассути фанхои муайяни таълимй дар шакли мачмуа-силсилаи дидактикй-диалектикй, яъне интегратсия, ало;амандии байнихамди-гарй ва аз хамдигар вобастагй омузонида мешаванд. Дар чунин холат а;идае, ки дониш, махорат ва малакахои касбй-мехнатй танхо тавассути фанхои тахассусй омузонида мешавад, ё худ забон танхо тавассути фанхои забонй, ё худ кор кардан бо компютер танхо дар машгулиятхои фанни «Технологияхои иттилоотй», яъне «Информатика» омузонида мешавад, сарфи назар карда мешавад. Зеро дар раванди таълими фанхои тахассусй ташаккули дониш, махорат ва малакахои касбй-мехнатй самти асосй, самти афзалиятноки омузонидан ва омузиш ва самти ташаккули дониш, махорат ва малакахои фархангй, алалхусус фарханги касбй-мехнатй, забономузонй ва забономузй, омузонидани кор бо компютер, самти ёрирасон мавриди назар мегардад. Дар хамин радиф дар раванди таълими фанхои забон, аз чумла таълими забони англисй агар самти
забономузонй ва забономузй хамчун самти асосй, самти пешбар мавриди назар гардад, он гох самти омузонидани дониш, махорат ва малакахои касбй, ё худ касбомузонй, ки вобаста ба фанхои тахассусй алоца-манд мебошанд, хамчун самти ёрирасон мавриди назар мегардад. Дар мачмуъ ин барои риоя намудани принсипи алоцамандии байни фанхо шароити мусоиди дидактикй-методй фарохам меоварад. Мундаричаи таълим тавассути воситаи таълим мавриди омузонидан ва омузиш царор мегирад. Дар раванди хама гуна фаъолият, аз чумла дар раванди фаъолияти таълимй-маърифатй бояд, ки ягонагии «мацсад - восита - натича» риоя карда шавад, яъне восита, ки он мазмун ва мундаричаро дар худ тачас-сум менамояд, дарбар мегирад, бояд он ба мацсад мувофиц бошад, хамон вацт натичаи ба мацсад мувофиц хосил мегардад. Дар акси хол натичаи ба мацсад мувофиц хосил намегардад. Аз ин лихоз восита дар силсилаи «мацсад-восита-натича» хамчун унсури марказй мацоми муайянкунандаро мебозад. Ба эътибор гирифтани ин нуцтаи назар ва хамчун цоида риоя намудани он аз чониби субъекти фаъолият ин гарави самаранок гардонидани раванди фаъолият ва ноил гардидан ба сифати баланди натичаи фаъолият мебошад. Масъалаи баланд бардоштани сифати таълим ва масъалаи баланд бардоштани самаранокии сифати воситахои таълим робитаи бевосита дорад. Муаммохои илмй-методии марбут ба воситахои таълим дар тадцицотхои олимон хамачониба мавриди баррасй царор гирифтааст. Аз чумла, таърифи мафхуми воситахои таълим (В.В.Краевский, Л.Я.Зорина, Г.И.Хозяинов), мафхуми воситахои таълими забонй (Э.Г.Азимов, А.Н.Шукин), китоби дарсй хамчун воситаи таълим (А.И.Миркушевич, С.Г.Шепотоленко), воситахои техникии таълим (Н.М.Шахмаев, А.П.Прессман), компютер хамчун воситаи таълим (Б.С.Гершунский,В.Г.Ч,итомирский, А.Н.Литвинова, Е.И.Малибитс, Ю.А.Первин, Л.Я.Терешенко, В.П.Попов, С.Г.Майоркин, Г.А.Федотова ва диг.), функсияи китоби дарсй (Д..Зуев), сухани омузгор хамчун воситаи таълим (Т.А.Илина, Л.Клингберг, В.И.Загвязинский), аёният хамчун воситаи таълим (Я.А.Коменский, И.Т.Песталотсй, А.Дисторвег, К.Д.Ушинский, Л.Н.Толстой ва диг.) ба чахор нуцтахои такягохй, навиштачотхои такягохй, овезахои такягохй хамчун воситаи таълим (В.Ф.Шаталов, С.Д.Шевченко, С.Н.Лисенкова ва диг.) мавриди назар гардидааст. Яке аз масъалахои мухими марбут ба нацш ва мацоми воситахои таълим дар мактаби олй ин муносибати байни воситахои таълим ва мундаричаи тахсилоти касбй арзёбй мегардад. Хдллу фасли самараноки он барои баланд бардоштани сифати воситахои таълим шароити мусоид фарохам меоварад. Зеро чй тавре ки тахлили восита-хои таълими забони англисй барои омузгорони ояндаи ихтисосхои гайрита-хасусй нишон медихад, баъзан зиддият байни воситахои таълим ва мазмуну мундаричаи тахсилоти касбй, мазмуну мундаричаи таълими касбй-мехнатй ба назар мерасад, ки ин боиси паст гардидан ва ба талаботхои муосири илмй-методй чавобгу нагардидани воситахои таълим мегардад. Ин зиддият зиддияти дидактикй-диалектикии байни шакл ва мазмун мебошад. Аз ин нуцтаи назар шакл ва мазмун, яъне дар мисоли мо воситахои таълим ва мазмуну мундари-чаи онхо бояд, ки ягонагии дидактикй-диалектикй, бо хамдигар алоцамандй ва аз хамдигар вобастагиро ташкил диханд. Аммо вацте ки шакл ва мазмун бо хам мувофиц намеоянд ва байни онхо зиддият ба назар мерасад, сифати воситаи таълим дар мисоли мо коста мегардад. Аз нуцтаи назари илмй «Мазмун ва шакл категорияхои фалсафавй буда, дар алоцамандии байнихам-дигарии онхо мазмун ба хайси чониби муайянкунандаи ягонагии хамаи унсур-хои объект, хосиятхои он, равандхои дохилй, алоцамандихо ва тамоилхо мавриди назар гардида, шакл ва тарзи хаётй ва ифодаи мазмун мебошад [5,с.621]. Вайрон, коста гардидани таносуби байни мазмун ва шакл боиси вайрон гардидани предмет, ходиса ва раванд мегардад. Дар мавриди тахцицоти мо ин боиси вайрон гардидани сифати воситахои таълим мегардад, ки он дар мачмуъ боиси вайрон гардидани омодасозии омузгорони оянда ба фаъолияти касбй-мехнатй мегардад. Мутахассиси варзидаи сохаи санъатшиносй Б.М.Немен-ский оиди ба инобат нагирифтани муносибати байни мазмун ва шакл чунин изхори ацида менамояд: «Худи малакахо чун малакахои шакли бадей бояд тахия ва азхуд карда шаванд. Риоя накардан ба ин цоида хатарнок аст, забони шакли бадеиро азхуд накарда, инсон дар назди асари бадей очиз мемонад, кушиш менамояд, ки маънии расмро бидуни донистани забони шакл дарк намояд. Ин дархол ногузир уро аз маънй дур мебарад, зеро маънй махз дар образи аёнй, яъне дар шакл, ба хеч вачх ба таври дигар арзи вучуд надорад» [3,с.74]. Дар мавриди тахцицоти мо ба хайси шакл забони таълимй ва ба хайси мазмун - мазмун ва мундаричаи таълими касбй мавриди назар аст. Аз ин лихоз забони таълимй ва мазмун ва мундаричаи таълими касбй бояд, ки ягона-гии дидактикй-диалектикй, бо хамдигар
ало;амандй ва аз хамдигар вобаста-гиро ташкил диханд. Дар ин сурат таълим самаранок мегардад. Сухан дар бораи на;ш ва ма;оми таълими фанхои забонй: забони модарй ва забонхои хоричй дар омодасозии касбй-омузгории омузгорони оянда меравад. Дар ин раванд субъектхои таълим бояд, ки ба ду принсип риоя намоянд. Якум, прин-сипи ба эътибор гирифтани тахассуси омузгорони оянда зимни таълими фанхои забон. Дуюм, принсипи ало;амандии таълими фанхои забон бо фанхои тахассусй. Чй тавре ки мебинем, ин ду принсип бо хам ало;амандии зич доранд. Мушохида ва тахлили таълими фанхои забон, чй забони модарй ва чй забони хоричй, нишон медихад, ки ин ду принсип хамон ва;т аз чониби субъектхои таълим на хама ва;т риоя карда мешавад. Дар натича байни шакл ва мазмун чудой, зиддият ба ву;уъ меоя. Ин дар он зухур меёбад, ки ба чои мазмун ва мундаричаи касбй-тахассусй мазмун ва мундаричаи гайри касбй-тахассусй омузонида мешавад. Хол он ки мазмун ва мундаричаи таълими забонро бояд махз мазмун ва мундаричаи таълими касбй-тахассусй ташкил дихад. Зеро махз маълумоти касбй-мехнатй хамчун ма;сад ва натичаи тахси-лоти касбй-мехнатии омузгорони оянда арзёбй мегардад. Барои хамин хам забономузонй ва забономузй бо касбомузонй ва касбомузй бояд ки ягонагии дидактикй-диалектикй, ало;амандии байнихамдигарй ва аз хам вобастагиро ташкил диханд. Зеро забономузонй ва забономузй бидуни касбомузонй ва касбомузй аз лихози ма;сад ва натичаи таълими фанхои забон нодуруст буда, он боиси паст гардидани сифати таълим мебошад. Вобаста ба ин амсилаи таълими фанхои забон дорои чунин шакл мебошад:
Омузгорони фанхои забонй Макотиби олй забономузонй Мундаричаи таълими забонй забономузонй Донишчуён омузгорони оянда
Мундаричаи таълими забони модарй
касбомузонй принсипи бахисобгирии тахассуси омузго-рони оянда принсипи ало;аи таълими фанхои забон бо фанхои тахассусй Мундаричаи таълими забони хоричй касбомузонй
Мундаричаи таълими забони касбй-мехнатй
Расми № 3. Амсилаи забономузонй - касбомузонй ва забономузй - касбомузй дар раванди таълими фанхои забон
Вобаста ба ало;амандии шакл ва мазмун дар воситахои таълим се сатхи сифати таълимро мавриди назар намудан лозим аст, ки онро дар шакли чадвал чунин тасвир намудан мумкин аст:
Цадвали № 1. Вобастагии сат^и сифати воситахои таълим аз сат^и алоцаи воситахои таълим бо ундарицаи таълим
Сатхи фалсафавй Сатхи дидактикй
№ Сатхи ало;аи шакл бо мазмун Сатхи ало;аи воситахои таълим бо мазмун ва мундаричаи таълим Сатхи сифати воситахои таълим
1. Ягонагии диалектикй, ало;амандии байнихамдигарй, аз хамдигар вобастагии шакл ва мазмун Ягонагии дидактикй-диалектикй, ало;амандии байнихамдигарй ва аз хам вобастагии мазмун ва мундаричаи таълим Баланд
2. Кисман ягонагии диалекти кй, ало;амандии байнихамдигарй, аз хамдигар вобастагии шакл ва мазмун Кисман ягонагии дидактикй-диалектикй, ало;амандии байнихамдигарй ва аз хам вобастагии воситахои таълим ва мундаричаи таълим Миёна
3. Ч,удоии шакл ва мазмун Ч,удоии дидактикй-диалектикии
воситахои таълим аз мундаричаи Паст
таълим
Ба хамин тариц, ташкили илмии мехнат дар макотиби олй зимни омодасозии омузгорони
оянда ба ф аъолияти касбй-мехнатй тацозо менамояд, ки:
1) Дар раванди таълими фанхои забон ба принсипхои бахисобгирии тахассуси омузгорони оянда ва алоцаи фанхои забон бо фанхои тахас-сусй хатман бояд риоя намуд;
2) Зимни тахияи воситахои таълим дар макотиби олй, аз чумла китоби дарсй, матни лексияхо, презентатсия (муаррифй), дастурхои таълими методй барои КMPО (кори мустацилона бо рохбарии омузгор), КMД (кори мустацилонаи донишчуён), ба принсипи ягонагии дидактикй-диалектикй, алоцамандии байнихамдигарй ва аз хамдигар вобастагии шакл ва мазмун хатман бояд риоя намуд.
ПАЙНАВИШТ:
1. Азимов, Э.Г. Словарь методических терминов (теория и практика преподавания языков)/ Э.Г.Азимов, А.Н. Щукин. - Спб.: Златоуст, 1999-472 с.
2. Гершунский, Б.С. Философия образования. - M.: Флинта, 1998.- 432 с.
3. Неженский, Б^. Myдрость красоты: О пробл. Эстет. Воспит.: Кн. для учителя. - M.: Просвещение, 1987. - 255 с.
4. Перспективы развития системы непрерывного образования / Под ред. Б.С. Гершунского. -M.: Педагогика, 1990. - 224 с.
5. Философский энциклопедический словарь/Гл. редакция: Л.Ф.Ильичев, П.Н.Федосеев, В.Г.Попов. - M.: Сов. Энциклопедия, 1983. - 840 с.
6. Фридман, Л^. Педагогический опыт глазами психолога: Кн. для учителя. - M.: Просвещение, 1987. - 224 с.
REFERENCES:
1. Azimov E.G., Shukin A.N. Glossary of lingvistic terms (theory and practice of languages teaching). Spb.: "Zlatoust", 1969. - 472 p.
2. Gershunsky B.S. Philosophi of education/ - M.: Moskows psychologist-social institute, Flinta, 1998. - 432 p.
3. Nemensky B.M. Wisdom of the beauty: about the probl. of the aesthetically upbringing: The textbook for teachers. - M.: Prosveshenie, 1987. - 255 p.
4. The perspective of the development of the system of the continuously education I Edited by B.S.Gershunsky. - M.: Pedagogica, 1990. - 224 p.
5. Philosophy encyclopedic dictionary I Chief editorial board: L.F.Ilichev, P.N. Fedoseev, S.M.Kovalev, B.G.Ranov. - M.: Sov. Encyclopaediya, 1983. - 840 p.
6. Fridman L.M. The pedagogical experience by the eyes of psychologist: The text-book for teachers. - M.: Prosvesheniye, 1987. - 224 p.
