Научная статья на тему 'О безопасности приема ингибиторов протонной помпы'

О безопасности приема ингибиторов протонной помпы Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
231
33
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ПРОТОНДЫ ПОМПАНЫң ИНГИБАТОРЛАРЫ / ЖАНАМА әСЕРЛЕР / ИНГИБИТОРЫ ПРОТОННОЙ ПОМПЫ / ПОБОЧНЫЕ ЭФФЕКТЫ / PROTON PUMP INHIBITORS (PPIS)

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Темиркулова Ш.Ә., Садырханова Г.Ж., Кулбаева Л.А., Қуандыков Е.К., Рсалиева Ж.М.

В настоящее время широкое применение нашли ингибиторы протонной помпы (ИПП), учитывая их высокую эффективность и малое количество побочных проявлений. Однако для отдельной категории больных, которые вынуждены принимать эти препараты длительно, ИПП представляют собой особый интерес. В статье показана взаимосвязь между приемом ИПП и развитием таких грозных осложнений как остеопороз, острый интерстициальный нефрит, кишечная инфекция, C. difficile-ассоциированная болезнь, бактериальный перитонит. Перед началом длительного лечения необходимо взвешивать все возможные риски.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The problem of using the proton pump inhibitor (Literature review)

In recent decades, proton pump inhibitors (PPIs) have been widely used, given their high efficacy and a low number of adverse events. However, for a particular category of patients who are forced to take these drugs for a long time, PPIs are of particular interest. The article shows the relationship between the use of PPI and the development of osteoporosis, acute interstitial nephritis associated with IPP therapy. The issue of increasing the risk of intestinal infections, C. difficile-associated disease, as well as spontaneous bacterial peritonitis in patients with cirrhosis remains discouraging. PPIs can be regarded only as an additional risk factor, and before the start of long-term treatment it is necessary to weigh the pros and cons.

Текст научной работы на тему «О безопасности приема ингибиторов протонной помпы»

Вестник Ка^НЖУ №2-2018

Ц. Цунанбай, А.Ц. Цаирбеков, Е.Ш. Цудабаев, А.Б. Ералиева, Д.Ц. Муранова

Казахский Национальный медицинский университет им С.Д Асфендиярова Кафедра клинической фармакологии и фармакотерапии

ОПТИМИЗАЦИЯ ТЕРАПИИ ДЕПРЕССИЙ НА СОВРЕМЕННОМ ЭТАПЕ РАЗВИТИЯ ПСИХОФАРМАКОЛОГИИ

Резюме: Представлены современные психофармакологические подходы к терапии депрессий. Обсуждается эффективность антиде- прессантов с моноаминергическим механизмом действия. Рассматривается возможность применения комбинированной тера- пии антидепрессантами и препаратами других фармакологических групп. Отдельное внимание уделяется средствам, антидепрессивный эффект которых не связан с воздействием на моноаминергическую систему.

Ключевые слова: антидепрессанты, механизм действия, депрессия, патогенез, ГАМКергические средства, алпразолам

K. Kunanbai, A.K. Kairbekov, E.Sh. Kudabaeb, A.B. Yeralieva, D.K. Mukanova

Asfendijarov Kazakh national medical university Department of Clinical Pharmacology and Pharmacotherapy

DEPRESSION THERAPY OPTIMIZATION AT THE PRESENT STAGE OF DEVELOPMENT OF PSYCHOPHARMACOLOGY

Resume: The paper presents current psychopharmacological approaches to therapy for depressions. It discusses the efficacy of depressants with a monoaminergic mechanism of action. Whether combination therapy with antidepressants and drugs from other pharmacological groups may be used is considered. Separate attention is paid to the agents whose antidepressant effect is unrelated to their action on the monoaminergic system.

Keywords; antidepressants, mechanism of action, depression, pathogenesis, GABAergic agents, alprazolam.

УДК 616-008.3-21.07J0.03-0.58.07

1 Ш.Э. TeMip^yAOBa, ХГ.Ж. Садырханова, ХЛ.А. Кулбаева, 2Е.К. Куандыков, 3Ж.М. Рсалиева

1К[ожа Ахмет Ясауи атындагы Халъщаралъщ цазац тур1к университетi, 2Оцтустш Казахстан мемлекеттш фармацевтика академиясъь, 3Шъмкент цалалыц квпсалалы аурухана, Шъмкент ц.

ПРОТОНДЫ ПОМПА ИНГИБИТОРЫН ЦОЛДАНУДАFЫ КАУШС1ЗД1Г1 ТУРАЛЫ

(ЭДЕБИ ШОЛУ)

Соцгы жылдары жогаргы эффектифтiлiгi мен жанама эсер кврiнiстерiнiц аз болуына байланысты протон помпа ингибиторлары (ППИ) кец цолданылуда. Ырацта кейбiр узацуацыт цабылдайтын науцастарга ППИ ерекше цызыгушылыц танытуда. Бул мацалада ППИ цабылдауынан дамыган остеопороз, жедел интерстициалды нефрит, iшек инфекциясыныц дамуы С. difficile-ассоцирленген ауруы ППИ терапиясымен ассоцирленген байланысы кврсетлген, бактериалды перитониттщ даму цаупi жогары болгандыцтан толыц шешiм табылмай тур. ППИ цосымша цауiп факторы болып саналады, узац емделу алдында кврсетюш жэне царсы кврсеткiштердi аныцтау цажет.

ТYйiндi свздер: протонды помпаныц ингибаторлары, жанама эсерлер

Зерттеудщ ма^саты. Протонды помпа ингибиторларыныц (ППИ) мумкш болатын ;аупты жанама эсерлершщ механизмдерi туралы соцгы деректердi ;арастыру. Непзп ережелер. Протон помпа ингибиторы - ас;азанныц париетальды жасушаларыныц Н+/К+-АТФ азаны блоктайтын препараттар классы. Осыган байланысты олар жогаргы ас;азан-шек жолдарыныц ;ышк;ылга тэуелдi аурулары бар нау;астарда кецшен ;олданылады. ППИ -ын ;ыс;а уа;ыт ;абылдаганда жа;сы жэне сирек жанама эсерлердi тудырады. ¥за; уа;ыт ;абылдаган кезiнде темiр тапшылыгы, В12 витаминi, магнийдiц есу MYMKiн . ППИ-нi пайдалану жэне остеопороз дамуы арасындагы байланыс ерекше ;ызыгушылык; тудырады. Сонымен ;атар ППИ уза; уа;ыт ;абылдау барысында жедел интерстициалды нефрит, бактериалды перитонит, пневмония, гипомагнемия дамуы MYMKiн.

ППИ - ас;азанныц париетальды жасушаларыныц H+/K+-АТФазаны- блоктайтын препараттар класы [1]. Осылайша, олардыц Heri3ri ма;саты- туз ;ыш;ылыныц секрециясын темендету, ягни жогаргы ас;азан-шек жолдарыныц ;ышк;ылга тэуелдi ауруларын емдеу. Жогары тшмдшк пен ;олайсыз о;игалардыц темен болуына байланысты, соцгы он жылда ППИ-лар кец ;олданыс;а ие болды. Цыс;а курсты Н+/К+-АТФазаны блокаторларын функционалды; диспепсия, гастроэзофагальды рефлюкс ауруы жэне ас;азан жарасын емдеуде ;олданылады. Осындай тагайындаумен болатын жанама реакциялар 1-5% кездеседь Кебiнесе нау;астар журек айнуына, диареяга, iш ;атуга, бас ауруына жэне бертпелерге шагымданады.

ППИ уза; жэне емiр бойы нау;астар ;абылдаганда: Барреттiц ецешi, Золлингер-Эллисон синдромы дамуы туралы керсеткштер бар.Соцгы онжылдыц iшiндеосы препараттарды ;олданудыц нэтижесiнде остеопороз,

Vestnik KazNMU №2-2018

бактериялы; пневмония, iшек инфекциясы, C. difficile байланысты аурулар, интерстициальды нефрит, микроскопиялы; колит, вздiгiнен бактериальды перитонит, сондай-а; микроэлементтердiц жэне витаминдердiц тапшылыгыныц пайда болуы - темiр, магний, В12 витамиш [2,3,4].

Остеопороз- ;аз1рп уа;ытта остеопороз егде жастагы топтыц пациенттерi Yшiн ец мацызды мэселелердщ бiрi болып табылады. ДД¥ баяндамасына сэйкес, остеопороздан 200 миллионнан астам эйел зардап шегедь 2000 жылы дYние ЖYзiнде остеопорозбен байланысты сынулардыц шамамен 9 млн. жагдайы ^ркелдь Осыган байланысты, остеопороз ;аушн арттыратын факторларды зерттеуге, оныц iшiнде дэршк заттарды ;абылдаудыц эсерiн зерттеуге Yлкен KYш жумсалады. ППИ-дi жиырма жыл бойы кецiнен ;олданганнан кейiн, уза; мерзiмдi ;олдану остеопорозбен байланысты сыны;тар ;аушнщ артуымен байланысты екендiгi туралы деректер пайда болды. Бундай механизмшщ дамуына ППИ тутынудыц фоны бойынша ас;азанныц рН взгеруiне жэне Ca иондарыныц ерiмейтiн тама; туздарынан босатылуына байланысты. Сонымен катар, Ca с^ршушщ бузылуы екiншiлiк гиперпаратироидизмнiц дамуына ы;пал етедi, бул остеокласттардыц CYЙек тшдершщ резорбциясын арттырады [5,6]. Шамамен 30 жыл бурын эксперименталды; жануарлармен ЖYргiзiлген зерттеулер нэтижелерi остеоциттердiц Н+/К+-АТФаза белсендЫпнщ твмендеуiне байланысты ППИ нiц калыпты остеосинтезге кедергi жасау мYмкiндiгiн керсетт [7]. Осылайша, уза; уа;ыт бойы ППИ-ын ;абылдауга мэжбYP болатын наук;астардагы бул болжамды; механизмдер сыну ;аушн арттыруы мYмкiн. 2011 жылы сапалы; критерийлерге жауап беретiн 1 809 зерттеудщ 11-iнiц метанализi ППИ-нiц уза; мерзiмдi тутынуымен сынудыц салыстырмалы ;ауш 1.3 (95% CI 1.15-1.48), ал сан мойынныныц сынуы - 1.34 (95% CI 1.09-1.66) [8,9]. L.E. Targownik и соавт зерттеушщ нэтижелерi бойынша ППИын уза; уа;ыт ;олдану салыстырмалы ;зуштшкп арттыратын айтты. Осылайша, 5 жыл бойы ППИ-ш пайдалану кезшде жамбастыц сынуыныц салыстырмалы ;ауш 1.62 (95% ДИ 1.20-2.58, p = 0.04) жэне 7 жыл жэне одан кеп уа;ыт;а - 4.55 (95% ДИ 1.68-12.29, p = 0.002). Сонды;тан, 2010 жылы, FDA усыныстары бойынша ППИ-ныц жогары дозасын ;олдану немесе уза; уа;ыт ;абылдау жамбас, быезж жэне омырт;а сынуы ;аушн арттырады. Бiрак; сыны;тардыц дамуына нау;астарда ;ауш факторларыдыц бар екенiн умытпау керек: егде жас, эйелдер жынысы, остеопения остеомаляция, анамнезiнде сыны;тар болса, глюкокортикостероидты iшу, эстрогеннiц темендеуi, дене массасыныц темендеуi, ;ант диабетi, гипертиреоз, темек шегу, алкоголизм.

Пневмония -кебше ППИ ;абылдау барысында ауруханадан тыс пневмонияга кецiл белiнедi. Бул ;ауштщ дамуына Yш механизм бар деп болжануда [10,11]. Жогары ас;азан-шек жолдарыныц РН езгеруiне байланысты бактериялармен жэне олардыц тыныс алу жолдарына ендiрiлуiмен колонизациялануы мYмкiн. Н+/К+-АТФ аза протондары екпенiц эпителий жасушаларында аны;талды, сонды;тан ППИ-ын ;абылдау муциндердiц секрециясыныц бузылуына экелуi мYмкiн. Тагы бiр механизм - бул NK- жасушаларыныц цитотоксикалы; белсендiлiгiнiц темендеуi [12,13]. 2011 жылы зерттеушшер пневмонияныц дамуна мета-анализ ЖYргiзiлдi. ППИ-iн ;абылданган кезде салыстырмалы ;ауш 1,27 болды (95% CI 1.11-1.46), Н2-блокаторларын пайдалану кезiнде бул 1,22 (95% CI 1.09-1.36) тецесть Кейбiр зерттеулерде ППИ-ны уза; уа;ыт ;олдану ;ауш факторын азайтады- алгаш;ы ^нде ол максимальды болады. Жиi ;аушт болып екпенiц созылмалы аурулары бар ;арт адамдар, иммуносупрессор жэне ГКС ;абыдайтын адамдар,антибиотико терапия ;абылдауды ;ажет ететiн екпенiц созылмалы

инфекциялы; аурулары бар адамдар болып табылады. ППИ-ын ;абылдаудыц алгаш;ы KYндерiндегi пневмонияныц жогаргы ;ауш идисинкризиялы; реакция типт пневмонит,оныц бактериалды инфекция вршуiнiц непзИ ce6e6i болуы мYмкiн. Сонды;тан, ППИ-ын ;абылдау механизмiнiц пневмония дамуындагы ;ауш толы; аньщталмаган. Антибиотикалы; терапияны талап ететш созылмалы вкпенiц жу;палы аурулары бар нау;астарда созылмалы екпе аурулары, иммуносупрессорлар немесе глюкокортикостероиды бар егде жастагы нау;астарда ец Yлкен тэуекел бар [14,15,16]. PPI ;абылдаудыц алгаш;ы KYндерiнде пневмонияныц жогары тэуекелi пневмониттщ тYрi бойынша мYмкiн болатын идиосинкратикалы; жауапты, кейiннен бактериялы; инфекцияныц дамуын керсете алады. Осылайша, ИПП-ныц пневмонияны дамыту тэуекетiнiц на;ты механизмдерi толыгымен аны;талмады. Iшектiц инфекциялары жэне C. Difficile-ас;азан ;ыш;ылы сырттан келетiн микробтарга ;арсы мацызды ;органыс функциясы ретшде белгiлi. Осыпан байланысты ППИ-ын ;абылдаганда iшек инфекциялары жэне C. difficile даму ;аупш багалау ете ;ызы;ты. Ас;азан селiнiц рН темендеуi теменп ас;азан-шек жолында C. Difficile-нiц вегетативт тYрлерiмен , сондай-а; iшек инфекцияларымен, мысалы, Salmonella enteritidis RR немесе Salmonella typhimurium DT104 ар;ылы колонизациялануы мYмкiн. NK жасушаларыныц белсендiлiгiнiц темендеуi де мацызды рел ат;аруы мYмкiн. S. Dial зерттеуiне сэйкес, C. difficile инфекциясымен инфицирленгендерде ППИ-ын

;олданганда салыстырмалы ;ауш 2.9 (95% ДИ 2.4-3.4), шек ;абыну ауруы 3.6 (95% ДИ 2.6-5 , 1), бYЙрек жеткiлiксiздiгi бар нау;астарда - 3,7 (95% CI 2.4-5.6). Ауруханага жат;ызылган нау;астарды талдау нэтижелерi бойынша ППИ мен антибиотиктердi бiрлесiп енгiзгенде жогары ;ауш керсетт (салыстырмалы ;ауш 5.4, 95% ДИ 2.2-13.2), сондай-а; ППИ ,антибиотиктер жэне химиотерапияныц араласуы (салыстырмалы ;ауш 43.2 , 95% ДИ 5,7-330,4). Осылайша, ППИ-ын пайдалану C. difficile инфекциясыныц дамуындагы ;ауш факторларыныц бiрi ретшде ;арастырылуы мYмкiн. 2007 жылы 11 000-нан астам пациенттердi ;амтитын зерттеу ЖYргiзiлдi: ППИ-ын ;абылдау кезiнде шек инфекцияларын дамытудыц салыстырмалы ;ауштшп 3.3 (95% ДИ 1.84-6.02) [10,16].

Жедел интерстициальды нефрит - бул инфексиялы; емес бYЙректiц ;абыну процесi, патологиялы; процес бYЙректiц интерстици мен нефрондардыц каналды; аппаратын ;амтиды. ЖИН клиникалы; керiнiсi езiнде ;ызбаныц, бертпелердiц жэне артралгиялардыц пайда болуын ;амтиды. Сонымен ;атар, арнайы емес шагымдар болуы мYмкiн - ЖYрек айнуы жэне / немесе ;усу, элсiздiк, салма; жогалуы. Лабораториялы; керсеткiштерiнде ;ан сарысуын дагы креатинин децгейiнiц жогарылауы жэне зэрде -пиурия, гематурия, протеинурия сия;ты езгер^тер аны;талды. 2013 жылы ЖИН туралы 850-ден астам анализ ;орытындылары жарияланган,ал ба;ылау тобына 3000-нан астам нау;асты алды. ППИ-ын ;абылдаган кезде ЖИН салыстырмалы ;ауш факторы жогарлаган (салыстырмалы ;ауш 1,72, 95% ДИ 1,27- 2,32). СЕКДП ;олданган кезiнде (салыстырмалы ;ауш 1,64, 95% ДИ 1.35-2.00), диуретиктер (салыстырмалы ;ауш 2,28, 95% ДИ 1,78-2,92), антибиотиктер (салыстырмалы

;ауш 3, 66, 95% ДИ 2,86-4,68). Сонымен ;атар созылмалы аурулардыцда мацызды релi бар соныц iшiнде артериалды гипертония (салыстырмалы ;ауш 1,51, 95% ДИ 1,21-2,89), ;ант диабетi (салыстырмалы ;ауш 2,74, 95% ДИ 2,09- 3,60), бауыр аурулары (салыстырмалы ;ауш 7,38, 95% ДИ 2,8818,91), iркiлiстi ЖYрек жеткыжаздИ (салыстырмалы ;аш 9,51, 95% ДИ 3,90-23,20 ). Кептеген жагдайларда бYЙрек жетiспеушiлiгi 2-3 аптадан кейiн ;алпына келуi мYмкiн, бiра; бYЙректiц концентрациялы; функциясыныц бузылысы 2-3 ай немесе оданда кеп уа;ыт са;талуы мYмкiн.

Jïnimtiuz ЭСа^ЖМЩ W" 2-20 IS ^ '

ЖИН белгiлерi KepiHreHeH бул препаратты енгiзудi токтату керек. Ke6iHece емдеу симптоматикалык терапиямен шектеледi (кажет болган жагдайда диуретиктердi, гипотензивтi препараттарды тагайындау, су- электролит -балансын тузету). Белогы аз тагамдарды колдану. Глюкокортикоидтар мен гемодиализ сирек кажеттшп бар

[14.17].

Спонтанды бактериялык перитонит -бауыр циррозмен ауырган наукастарда ацсит кзушэт аскыну болып табылады. 2011 жылы перитонит кезшде ППИ колдану каушшщ дамуы жайлы метанализ жарияланды. Орташа ;ауш 2.77 (95% CI 1.82-4.23). К^ауш жогарлаган сайын iшек микрофлорасы мен асказан свлiнiц рн жогарлайды. Алайда бауыр циррозымен сыркаттанган 500 ауруга мулитицентрлiк зерттеу ЖYргiзгенде, корытындысы бойынша ППИ-ын кабылдау фонында СПБ даму каушшщ жогарлауы аньщталмады.Тэуекелдщ жогарылау механизмi ретiнде iшек микрофлорасыныц взгеруi асказан свлiнiц рН-нiц всуiмен байкалды. Алайда, кейiннен бауыр циррозы бар 500-ден астам наукастарды камтитын многотаскаралык зерттеулердщ нэтижелерi IPP терапиясыныц аясында SPB-нiц даму каушнщ артуын растады. Казiргi уакытта циррозы мен асцит бар наукастардагы деректердiц сэйкесаздИ ескерiле отырып, ППИ тагайындау кезшде ыктимал тэуекелдi елшеуге, сондай-ак СБК уактылы диагностикалауга кажетт шараларды колдану усынылады

[17.18].

Микроскопиялык колит (МК) - калыпты рентгендiк жэне эндоскопиялык керш^те сулы диарея жэне iшектiц ауырсынуымен керiнетiн, ток iшектiц созылмалы кабыну ауруы. Диагноз морфологиялык зерттеудiц кемепмен гана койылуы мYмкiн. Жогарыгы рн эсершен iшектiк микрофлорада, олатын езгер^терден белек ППИ-ы К+ Н+ жуан шектщ эпителииалды жасушаларыныц АТФ азасын белсендiредi, соныц эсерiнен электролиттiк баланыс бузылады. Invitro жэне invivo зерттеулердщ корытындысы бойынша ППИ -ы эпителиоциттер арасындагы тыгыз байланысты кызметтi бузады соныц эсерiнен шырышты кабаттыц етмзпшэтп жогарлайды. Кейбiр авторлардыц атап керсетуi бойынша омепразол жэне лансопразол кабылдау кезшде тепс булшыкеттердiц босансуы жэне оныц жиырылу касиетiнiц темендеуi байкалады. Голандияда 95 МК-тiк жагдайлардыц анализi ЖYргiзiлдi. ППИ -ын кабылдайтын наукастарда бул аурудыц пайда болу кауiптiлiгi 4.5 (95% ДИ 2.0-9.5), СЕККП 2.3 (95% CI 0.8-6.5),

АПФ ингибиторы 1,8 (95% CI 0,5-4,4). Сондыктан казiргi тацда кептеген зерттеу корытындысы бойынша ППИ-ын кабылдау МК дамуына алып келедi [19,20]. Темiр мен В12 витаминiнiц тапшылыгы-асказанныц сел кышкылы витаминдер жэне микроэлементтердщ абсорбциясында мацызды рел аткарады: рн темендеген жагдайда олардыц тагамдардан толык босап шыгуы жэне ерiмейтiн байланыстан еритiн байланыска алмасуы ЖYредi. Мысалы кышкылдык ортада R протеиннiц В12 витаминiне косылуы ЖYредi, бул пайда болган комплекстiц 12 елi шекке тасмалдау Yшiн кажет. ППИ-ныц эсерше катысты зерттеулердiц корытындылары накты емес. Кейбiр авторлар ППИ-ын узак кабылдау кезшде В12 витамин дефиуцитiнiц пайда болу каушшщ жогарлауын атап керсетед^ 12 айга дейiн кабылдау 1.03 (95% CI 0.462.31), 12 айдан астам, 4.46 (95% CI 1.49-13.33).Алайда жагымсыз эсерлердщ жоктыгы туралы деректерде бар. 3 жылдан астам уакыт аралыгында ППИ-ын кабылдайтын 65 жастан аскан 125 наукас бакылауга алынды. туз кышкылы гемаз темiрдi екi валенттi темiрге айналдыруда мацызды рел аткарады,ягни аскорбин кышкылы мен канттыц абсорбциясы Yшiн кажет.Кейбiр зерттеулерде ППИ-ын кабылдау барысында темiрдiц сiцiрiлуiнiц бузылысы рн жогарлауымен байланыстырады. Казiргi кезде ППИ-ын колданатын наукстарда кан сарысуында темiр мен В12 витаминнiц дэрежесiн бакылау кажет емес [21, 22]. Цорытынды. ППИ-ы асказан шек жолдарыныц жогарга белжтершщ кышкылга тезiмдi аурулары кезiнде утымды колданылады. ППИ-ныц кыска курсы наукастарга жаксы жэне аз жагымсыз эсер бередь ¥зак колдану барысында остеопорозбен косарласкан сыныктаргадшектж инфекция C. Difficile, темiр тапшылыгымен жэне В12 витаминнщ кауiпi жогарлайды. Сондыктан ППИ-ын тагайындаудан алдын баскада ауруладыц кауiп факторларын жэне олардыц мYмкiн болатын диагностикалык аскынуларды багалау керек. 8мiрге каушт аритмия жэне де жедел интерстициалды нефриттщ даму кауiпiмен ЖYретiн электролиттердщ бузылуы керiнiс берген жагдайда терапияны жедел токтату керек. Кептеген жагымсыз эсерлер Yлкен жастагы наукастарда жэне фондык ауруы бар наукастарда байкалады. Сондыктан ППИ-ын косымша кауiп факторы ретшде карастырылады. ППИ-ын кабылдау кезшде идиосинкразиялык реакция болып табылатын жедел интерстициалды нефрит кана шектелген болып табылады.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Пасечников В.Д. Ключи к выбору оптимального ингибитора протонной помпы для терапии кислотозависимых заболеваний // РЖГГК. - 2004. - №3. - С. 51-59.

2 Бордин Д.С. Безопасность лечения как критерий выбора ингибитора протонной помпы больному гастроэзофагеальной рефлюксной болезнью // Consilium Medicum. - 2010. - Том 12. - № 8. - С. 146-157.

3 Лапина Т.Л. Ингибиторы протонной помпы: от фармакологических свойств к клинической практике // Фарматека. - 2002. - № 9. - С. 3-8.

4 Маев И.В., Вьючнова Е.С., Балашова Н.Н., Щекина М.И. Применение омепразола и эзомепразола у больных бронхиальной астмой, сочетающейся с ГЭРБ // Экспериментальная и клиническая гастроэнтерология. - 2003. - № 3. - С. 26-31.

5 Маев И.В. Место и значение ингибиторов протонной помпы в современном лечении язвенной болезни // Экспериментальная и клиническая гастроэнтерология. - 2003. - № 3. - С. 12-13.

6 Морозов С.В., Цодикова О.М., Исаков В.А. и др. Сравнительная эффективность антисекреторного действия рабепразола и эзомепразола у лиц, быстро метаболизирующих ингибиторы протонного насоса // Экспериментальная и клиническая гастроэнтерология. - 2003. - №6. - С. 28-34.

7 Лапина Т.Л. Ингибиторы протонной помпы: как оптимизировать лечение кислотозависимых заболеваний // Русский медицинский журнал. - 2003. - Т.11., №5. - С. 174-183.

8 Старостин Б.Д. Переход к другому ингибитору протонной помпы при неэффективности предыдущего у пациентов с гастроэзофагеальной рефлюксной болезнью // Российский журнал гастроэнтерологии, гепатологии, колопроктологии. - 2006. - №5. - С. 13-18.

9 Ивашкин В.Т. Метаболическая организация функций желудка. - Л.: Наука, 1981. - 215 с.

Vestnik KazNMU №2-2018

10 Исаков В.А. Терапия кислотозависимых заболеваний ингибиторами протонного насоса в вопросах и ответах // Consilium Medicum. - 2006.- №7. - С 3-7.

11 Михеева О.М. Применение ингибиторов протонной помпы для лечения кислотозависимых заболеваний // Терапия. - 2016. -№2(6). - С. 43-46.

12 Клинические перспективы гастроэнтерологии, гепатологии. - 2009. - 216 с.

13 Белоусов Ю.Б., Леонова М.В.Основы клинической фармакологии и рациональной фармакотерапии. - М.: ОАО Изд-во «Бионика», 2002. - 258 с.

14 Mazer-Amirshahi M., Mullins P.M., van den Anker J.Meltzer A., Pines J.M. Rising rates of proton pump inhibitor prescribing in US emergency departments // Am J Emerg Med. - 2014. - №32(6). - Р. 618-622.

15 Mc Carthy D.M. Adverse effects of proton pump inhibitor drugs: Clues and conclusions // Curr Opin Gastroenterol. - 2010. - №26(6). - Р. 624-631.

16 Johnell O., Kanis J.A. An estimate of the worldwide prevalence and disability associated with osteoporotic fractures // Osteoporos Int. -2006. - №17(12). - Р. 1726-1733.

17 Eom C.S., Park S.M., Myung S.K., Yun J.M., Ahn J.S. Use of acid-suppressive drugs and risk of fracture: A metaanalysis of observational studies // Ann Fam Med. - 2011. - №9(3). - Р. 55-64.

18 Tuukkanen J., Vaananen H.K. Omeprazole, a specific inhibitor of H+-K+-ATPase, inhibits bone resorption in vitro // Calcif Tissue Int. -1986. - №38(2). - Р. 123-125.

19 Маев И.В., Самсонов А.А., Андреев Д.Н. Болезни желудка. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2015. - 976 с.

20 Маев И.В., Самсонов А.А., Андреев Д.Н. Инфекция Helicobacter pylori. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2016. - 256 с.

21 Маев И.В., Андреев Д.Н., Кучерявый Ю.А., Дичева Д.Т., Заборовский А.В., Парцваниа-Виноградова Е.В. Диагностика и лечение инфекции Helicobacter pylori: положения консенсуса Маастрихт V (2015 г.) // Архивъ внутренней медицины. - 2017. - №2. - С. 85-94.

22 Калинин А.В. Хронический гастрит // Гастроэнтерология и гепатология: диагностика и лечение. - М.: Миклош, 2007. - С. 59-92

1 Ш.Э. Темiр^улова, 1Г.Ж. Садырханова, 1Л.А. Кулбаева, 2Е.К. Цуандыков, 3Ж.М. Рсалиева

1Международный казахско-турецкий университет имени Ходжи Ахмеда Ясави 2Южно-Казахстанская государственная фармацевтическая академия, 3Шымкентская городская многопрофильнаяь больница, г.Шымкент

О БЕЗОПАСНОСТИ ПРИЕМА ИНГИБИТОРОВ ПРОТОННОЙ ПОМПЫ

Резюме: В настоящее время широкое применение нашли ингибиторы протонной помпы (ИПП), учитывая их высокую эффективность и малое количество побочных проявлений. Однако для отдельной категории больных, которые вынуждены принимать эти препараты длительно, ИПП представляют

собой особый интерес. В статье показана взаимосвязь между приемом ИПП и развитием таких грозных осложнений как остеопороз, острый интерстициальный нефрит, кишечная инфекция, С. difficile-ассоциированная болезнь, бактериальный перитонит. Перед началом длительного лечения необходимо взвешивать все возможные риски. Ключевые слова: ингибиторы протонной помпы, побочные эффекты.

1Sh.A. Temirkulova, 1G.Zh. Sadyrkhanova, 1L.A. Kulbaeva, 2E.K. Kuandykov, 3G.M. Rsalieva

1International Kazakh-Turkish University named after Kh.AYassawi 2South-Kazakhstan state pharmaceutical academy, 3Shymkent city multidisciplinary hospital, Shymkent city

THE PROBLEM OF USING THE PROTON PUMP INHIBITOR (LITERATURE REVIEW)

Resume: In recent decades, proton pump inhibitors (PPIs) have been widely used, given their high efficacy and a low number of adverse events. However, for a particular category of patients who are forced to take these drugs for a long time, PPIs are of particular interest. The article shows the relationship between the use of PPI and the development of osteoporosis, acute interstitial nephritis associated with IPP therapy. The issue of increasing the risk of intestinal infections, C. difficile-associated disease, as well as spontaneous bacterial peritonitis in patients with cirrhosis remains discouraging. PPIs can be regarded only as an additional risk factor, and before the start of long-term treatment it is necessary to weigh the pros and cons. Keywords: proton pump inhibitors (PPIs)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.