Научная статья на тему 'Натижадорликка йўналтирилганлик – ўзбекистонда бюджет ислоҳотларининг янги босқичи'

Натижадорликка йўналтирилганлик – ўзбекистонда бюджет ислоҳотларининг янги босқичи Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
367
94
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
бюджет / кодекс / босқичлар / қонунчилик / натижадорлик / бюджетлаштириш / баҳолаш / ғазначилик / давлат харидлари / норматив режалаштириш / budget / code / stages / legislation / resulting / budgeting / estimation / treasury / public procurement / normative planning.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Хайдаров М. Т.

2013 йил декабрида қабул қилинган Ўзбекистон Республикасининг Бюджет кодекси бюджет қонунчилигида янги босқич сифатида эътироф этилмоқда. Мақолада бюджетлаштиришнинг натижадорлигини вазирликлар ва идоралар кесимида баҳолаш тизимини ишлаб чиқишга ёндашувлар таклиф қилиниб, уларнинг қўлланилиши давлат бюджетини режалаштиришнинг илғор тизимини жорий этишга ёрдам бериши тахмин қилинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

NEW STAGE OF BUDGET REFORMS IN UZBEKISTAN: TOWARDS RESULTS ORIENTED BUDGETINGING

Adopted in December 2013 Budget code of the Republic of Uzbekistan is considering as new stage of budget legislation development. There are suggested in the article approaches to development of budget performance estimation design among ministries and organizations. That made with the notion that has to stipulate adoption of progressive system of budget planning.

Текст научной работы на тему «Натижадорликка йўналтирилганлик – ўзбекистонда бюджет ислоҳотларининг янги босқичи»

ДАВЛАТ БЮДЖЕТИ ВА FA3HA4l^nMK ТИЗИМИ / ГОСУДАРСТВЕННЫЙ БЮДЖЕТ И КАЗНАЧЕЙСКАЯ СИСТЕМА

>

Хайдаров М.Т. и.ф.н., доцент

НАТИЖАДОРЛИККА ЙУНАЛТИРИЛГАНЛИК -УЗБЕКИСТОНДА БЮДЖЕТ ИСЛО^ОТЛАРИНИНГ ЯНГИ БОСКИЧИ

ХАЙДАРОВ М.Т. НАТИЖАДОРЛИККА ЙУНАЛТИРИЛГАНЛИК - УЗБЕКИСТОНДА БЮДЖЕТ ИСЛОЦОТЛАРИНИНГ ЯНГИ БОСЦИЧИ

2013 йил декабрида к,абул килинган Узбекистон Республикасининг Бюджет кодекси бюджет конунчилигида янги боскич сифатида эътироф этилмокда. Маколада бюджетлаштириш-нинг натижадорлигини вазирликлар ва идоралар кесимида бах,олаш тизимини ишлаб чик,ишга ёндашувлар таклиф килиниб, уларнинг кулланилиши давлат бюджетини режалаштиришнинг илFор тизимини жорий этишга ёрдам бериши тахмин килинган.

Таянч иборалар: бюджет, кодекс, боск,ичлар, конунчилик, натижадорлик, бюджетлашти-риш, бах,олаш, Fазначилик, давлат харидлари, норматив режалаштириш.

ХАЙДАРОВ М.Т. НОВЫЙ ЭТАП БЮДЖЕТНЫХ РЕФОРМ В УЗБЕКИСТАНЕ: КУРС НА РЕЗУЛЬ ТА ТИВНОСТЬ

Принятый в декабре 2013 года Бюджетный кодекс Республики Узбекистан рассматривается как новый этап развития бюджетного законодательства. В статье предлагаются подходы к разработке системы оценки результативности бюджетирования, в разрезе министерств и ведомств, что должно способствовать внедрению прогрессивной системы планирования государственного бюджета.

Ключевые слова: бюджет, кодекс, этапы, законодательство, результативность, бюджетирование, оценка, казначейство, государственные закупки, нормативное планирование.

KHAYDAROV M.T. NEW STAGE OF BUDGET REFORMS IN UZBEKISTAN: TOWARDS RESULTS ORIENTED BUDGETINGING.

Adopted in December 2013 Budget code of the Republic of Uzbekistan is considering as new stage of budget legislation development. There are suggested in the article approaches to development of budget performance estimation design among ministries and organizations. That made with the notion that has to stipulate adoption of progressive system of budget planning.

Keywords: budget, code, stages, legislation, resulting, budgeting, estimation, treasury, public procurement, normative planning.

Узбекистон Республикаси Олий Мажлис Цонунчилик пала-таси томонидан 2013 йил 28 ноябрда цабул цилиган, Сенат томонидан 2013 йил 12 декабрда маъцулланган ва Президент томонидан 2013 йил 26 декабрда тасдицланган Узбекистон Республикасининг Бюджет кодекси академик давраларда, амалиётчилар, цонуншунослар, экспертлар жамиятлари ва турли даражаларда бюджет мабла*ларини олувчилар ора-сида бюджет соцасидаги ислоцотларни янги ривожланиш даражасига кутарадиган Цонун цужжати сифатида цар то-монлама муцокамалар мавзусига айланиб цолди.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2014, 3

~ДДВЛДТБЮДЖЁТИВДТДЗНАЧЙЛЙКТЙЗЙМИТ Г^ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ БЮДЖЕТ И КАЗНАЧЕЙСКАЯ СИСТЕМА _.

Узбекистон Республикаси бюджет конунчилиги доирасидаги ислох,отлар урганилмокда, барча йуналишларда Узбек модели учун хос булган боскичма-боскичлик тамойилига риоя килиниши билан бирга, кабул килинаётган конун х,ужжатлари оркали мух,им ва долзарб муаммоларнинг ечимини акс эттирадиган кетма-кетликнинг х,ам мав-жудлигини кайд этиш мумкин.

Жумладан, мамлакат мустакиллиги кулга киритилиши билан х,ал килинадиган бюджет вазифаларининг биринчи боскичи мамлакат-да макроиктисодий баркарорлик ва бюджет мувозанатининг таъминланиши билан боFлик булди. Собик иттифокининг таркалиши ре-жали иктисодиёт шароитида сунъий асос-да ушлаб турилган мамлакатнинг молиявий баркарорлигида салбий таъсир этди. Шунинг-дек, энг аввало, асосий сох,алар х,исобланган ва мух,им экспорт салох,иятини ташкил эт-ган кишлок хужалиги мах,сулотлари, газ ет-казиб бериш ва бошка стратегик хом ашё мах,сулотларига нарх белгилашдаги хато-лик ва чалкашликлар мах,аллий корхоналар-нинг паст даражада даромад олишига сабаб булди. Чунки бу мах,сулот турларидан асосий даромадлар уша даврда иттифокнинг бошка минтакаларида олинар эди. Бу ре-спубликамизнинг марказлашган манба-лардан катта трансфертлар олишга маж-бур килар эди. СССР нинг таркалиши, БМТ х,исоб-китобларига кура, Узбекистонни ялпи ички мах,сулотнинг 21% и микдоридаги молиявий тушумлардан айирди1. Бундай ша-роитда узок муддатли даврга бюджет даро-мадлари х,амда харажатларини режалашти-ришнинг истикболини белгилаш инфляци-янинг юкори суръатлари туфайли мумкин булмади. Шунинг учун х,ам, мустакилликнинг дастлабки йилларида мамлакат бюджети х,ар бир квартал учун тузилар ва кабул килинар эди. Маълум вакт давомида макроиктисодий баркарорликни таъминлаш, гиперинфля-цияни бартараф килиш х,амда бюджет даромад ва харажат кисмини узаро ва мамлакат эх,тиёжларига мувофиклаштириш та-лаб этилди. Бирок утган асрнинг 90-йиллари иккинчи ярмида ялпи ички мах,сулот ишлаб

1 Uzbekistan. Common Country Assessment. UN. 2003. P. 12.

чикариш инкирозолди даражасига эришди, 2000-йилларнинг бошларида эса ялпи ички мах,сулотнинг усиш суръатлари ах,олининг усиш суръатларидан ошиб кетди.

Бюджетнинг мувозанатлигига эришиш билан бирга давлат бюджети маблаFларидан максадли фойдаланиш вазифаси долзарб х,исобланади. Давлат бюджетининг банк ти-зими оркали ижроси шароитида давлат бюджети маблаFлари тижорат банкларида х,исоб ракамларига эга булган бюджет таш-килотларининг тижорат бинкларидаги х,исоб ракамларида ёйилиб ётар эди. Бунда давлат бюджети маблаFларининг айланувчанлиги даражаси зиён курар эди. Чунки ташкилотлар х,исобларидаги бюджет маблаFларининг х,ар кунлик колдиFи миллиардлаб суммани ташкил этарди. Баъзи х,олларда бюджет ташки-лотлари бу маблаFларни тасдикланган хара-жатлар сметасига риоя килмаган х,олда ишла-тар эдилар. Назорат-тафтиш бошкармалари томонидан амалга ошириладиган назоратда бюджет интизомининг куп сонли бузилиш-лари аникланар эди. Тижорат банклари бюджет маблаFларидан максадли фойдаланиш-ни назорат килиш буйича уларга юклатил-ган вазифаларни х,ар доим х,ам бажаравер-мас эдилар. Назорат тафтиш бошкармалар томонидан амаога ошириладиган назорат бюджет интизомининг бузилишини анмклар эдилар. Мантикан, бюджет конунчилиги тараккиётнинг мазкур боскичида, давлат бюджети Fазна ижроси жорий этишни талаб этар эди, ва бу борада

2004 йил "Давлат бюджети Fазна ижроси туFрисидаги" Конун кабул килинди.

Fазначилик тизимининг жорий этилиши давлат бюджети маблаFларидан фойдала-нишнинг самарадорлигини анча оширди.

Кейинги боскич давлат бюджети харажатларини арзонлаштиришни, талаб этди. Бу ва-зифа икки хил усул билан х,ал килинди:

- молиялаштиришнинг меъёрий (норматив) усулларини жорий этиш;

- давлат харидларининг илFор тизимини жорий этиш оркали макбул сифатдаги товар-ларнинг энг кам нархлардаги бюджет хари-дини амалга ошириш.

Бу боскичда бюджет тизими ислох,оти боскичида максимал иштирокчилар сони катнашган электрон савдоларга асосланган

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2014, 3

' 4 ДДВЛДТ^ЮДЖЁТИВДТДЗНДЧЙЛЙКТЙЗЙМЙ"/-.__ГОСУДДРСТВЕННЫЙ БЮДЖЕТ И КДЗНДЧЕЙСКДЯ СИСТЕМД

давлат харидларини ташкил этишнинг тулик тизимини жорий этиш билан боFлик булди.

Татбик этилган тизим шу зумдаёк ижо-бий самара бера бошламади. Трансакцион харажатларга сарфлар, бюджет ташкилотла-ри хисобчиларининг мехнат сиFимдорлиги усиши, уларга малакавий талабларнинг орти-ши, Fазна идоралари харажатлари, электрон савдоларни ташкил килиш харажатлари-ни хисобга олганда, унинг киймати баъзида жуда сезиларли буларди.

Бирок давлат харидлари тизимини тако-миллаштириш устида максадли фаолият юри-тувчи хукумат ва махаллий комиссиялар фа-олияти купгина муаммоларни, хусусан, савдо харажатларини пасайтириш, куйилган савдо-лар муддатларини камайтириш масалалари-ни боскичма-боскич хал килар эди. Давлат харидлари тизимини ташкил килиш жараёни мунтазам такомиллаштирилиб борилмокда.

Халкаро андазаларга мос келадиган янги бюджет таснифининг кабул килиниши (2010 й.) бюджет тизимини ислох, килишда мухим боскич булди. Янги бюджет таснифи асосида Узбекистон Республикасида жорий килинган бюджетни режалаштириш, унинг бажарили-ши ва хисоботи замонавий ва махаллий ша-роитларга мослаштирилган холда, Халкаро валюта Фондининг тавсияларига кура юри-тила бошланди. Жорий килинган тасниф-нинг Функционал кодларининг ишлаб чикилганлиги бюджет маблаFлари хисобидан амалга оширилаётган ишларни мужассам-ланган холда бахолаш имкониятини, бу иш-ларнинг рационал режалаштирилиши ва ба-жарилишини бахолаш учун кенг замин ярат-ди.

Узбекистон Республикаси Бюджет кодек-сининг кабул килинишини мамлакат бюджет сохаси конунчилиги ислохотининг янги, юкори сифат даражаси сифатида каралиши лозим булади. Бу боскич бюджет жараё-нини такомиллаштириш ва тартибга солиш буйича барча илгари кабул килинган тадбир-ларнинг мантикий давомидир. Бу боскичда бюджет тизимини такомиллаштиришнинг мухим йуналишларидан бири бюджет харажатларини натижавийликка йуналтириш хисобланади.

Хусусан, Бюджет кодексининг 14-модда-сида бюджет тизими бюджет маблаFларидан

фойдаланишнинг натижавийлиги тамой-или келтирилиб, бунда: "Бюджет жараёни иштирокчилари бюджет тизими бюджет-ларини тузиш ва ижро этишда узларига бе-рилган ваколатлар доирасида бюджет тизими бюджетларининг белгиланган хажмдаги маблаFларидан фойдаланган холда натижа-га эришиш заруриятидан келиб чикади" деб белгиланган.

Давлат ва махаллий бюджетларни тузиш ва бажаришга бундай ёндашув "Натижага йуналтирилган бюджетлаштириш" - НЙБ тизимини ишлаб чикиш ва жорий этишнинг за-рурлигини кузда тутади.

Натижага йуналтирилган бюджетлашти-ришни жорий этиш нафакат бюджет олув-чилар харажат эхтиёжларини шаклланти-ришдаги, яъни бюджет харажатларини ре-жалаштиришдаги узгаришларнигина бел-гилайди, - балки узгаришлар улар ижроси-нинг бахоланишини камраб олиши керак булади. Натижага йуналтирилган бюджетлаштириш, одатда, давлат харажатларининг самарадорлигини ошириш ва амалга оши-рилган харажатлар буйича аник олинган на-тижаларни бахолаш учун татбик этилади. Яъни гап - вазирликлар, идоралар ва бошка бюджет маблаFлари олувчилар кесимида, максадли дастурлар буйича молиялаштириш жараёнини доимий кузатишни амалга ошириш хисобига бюджет маблаFларидан рационал фойдаланиш туFрисида - бормокда. Молиялаштириш режаларида хар бир бюджет маблаFларини олувчи фаолиятининг давлат бюджетининг функционал таснифига мувофик улар олдида турган максадлар, ва-зифалар, бюджет муассасаси фаолияти нати-жаларининг индикаторлари, натижадорлик ва самарадорлик курсаткичлари курсатилган холдаги баёни кузда тутилади.

Натижага йуналтирилган бюджетлашти-ришни жорий этиш, бюджет маблаFларини олувчилар - давлат, махаллий хокимият ор-ганлари ва бошка жамият аъзоларига зарур булган хизматларни такдим этишларини на-зорат килиш имконлари яратилади. Бунда кийинчилик бюджет маблаFлари харажатлари амалга оширилганда бюджет ташкилот-лари курсатилган хизматларнинг натижадор-лигини хисоблаш, тахлил килиш ва самара-

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2014, 3

~ДдвлдтБюДжЁтИвдТдз^ 5 >

ГОСУДАРСТВЕННЫЙ БЮДЖЕТ И КАЗНАЧЕЙСКАЯ СИСТЕМА _.

дорлигини бах,олаш курсаткичларини ишлаб чикиш ва жорий этишдан иборат булади.

Бу Бюджет кодексининг 16-моддаси-да келтирилган бюджет тизимининг бошка тамойили - бюджет жараёни иштирок-чиларининг жавобгарлиги тамойили би-лан бевосита боFликдир. "Бюджет жараёни катнашчиларининг жавобгарлиги тамойили шундан иборатки, бюджет жараёнининг х,ар бир иштирокчиси х,ар бир боскичдаги уз хатти-х,аракатларига жавобгар булади".

Натижага йуналтирилган бюджетлашти-ришни жорий этиш вазирликлар ва идо-ралар, бошка давлат ва минтакавий му-ассасалар маъсулиятини оширишга ёр-дам беради. Натижадорлик ва самарадор-лик курсаткичлари х,акикатда келишил-ган, сифат ва микдор жих,атдан улчанадиган курсаткичларга мувофик, маълум хизматлар-ни такдим килганлик учун уларга масъул му-ассасалар устидан назорат урнатади.

Франция, Туркия ва бошка мамлакат-лар тажрибасининг курсатишича, натижага йуналтирилган бюджетлаштириш харажат эх,тиёжларини бандма-банд белгилашдан чекинишни, лекин бажарилган ишларнинг функционал таснифига кура мувофиклашган холда ялпи харажатларнинг бах,олашни кузда тутади. Яъни, режалаштиришда ба-тамом бошкача услуб кулланилади. Шун-га кура, режа бажарилишининг бахоланиши, маблаFларнинг узлаштирилишини эмас, аж-ратилган маблаFлар эвазига бажарилган ишларнинг натижасига кура амалга оширилади.

Вазирликлар ва идоралар кесимида тур-ли тармоклар учун максадли курсаткичларни тасдиклаш, микдорий курсаткичларни бел-гилаш давлат томонидан х,ар бир бюджет маблаFларини олувчига маълум натижаларга эришишни режалаштириб, улар биргаликда х,ар бир молиялаштириладиган йуналишлар буйича давлат сиёсатини амалга оширишни таъминлайди.

Шу нуктаи назардан Бюджет кодекси-да бюджет суровини ишлаб чикиш ва йил-лик бюджет жунатмаларини тайёрлаш тарти-би белгилаб куйилган. Масалан, Бюджет кодексининг 85-моддасида Бюджет суровининг таркиби белгиланган.

Бюджет лойихасини тузиш куйидагиларни:

бюджет ташкилотининг, бюджет маблаFлари олувчисининг ва бюджет маблаFларини таксимловчининг бюджет ти-зими бюджетлари маблаFларидан фойда-ланиш билан боFлик фаолиятининг микдор ва сифат курсаткичларини уз ичига олувчи, утган йилда эришилган натижалар ва жорий йилда кутилаётган натижалар туFрисидаги тах,лилий х,исоботни;

- харажат мажбуриятларининг уларни ки-ритиш (ижро этиш) учун асос буладиган х,амда молиялаштириш манбалари ва амал килиш муддатларини белгилайдиган норматив-^укукий ^ужжатлар, шартномалар ва (ёки) уларнинг алох,ида коидалари курсатилган ре-естрини;

- бюджет маблаFларини таксимловчининг ривожлантириш дастурини;

- бюджет маблаFларини таксимловчининг ривожлантириш дастури билан узвий боFлик х,олда тузилган келгуси давр учун бюджет бу-юртмасини уз ичига олади.

Шундай килиб, бюджет буюртмалари-ни тузишда такдим этилаётган хизматлар х,ажми ва, мос равишда, уларнинг киймати курсатилиши керак. Бунда х,ар бир бюджет маблаFларини таксимловчи камида уч йил-лик даврга мулжалланган ривожланиш дастурини ишлаб чикиши ва кабул килиши керак.

Вазирликлар, идоралар, давлат корхона-лари дастур максади ва вазифаларини, бу максадга эришиш тадбирларини х,амда бу-нинг учун талаб килинадиган инсон, капитал ва ахборот ресурсларини аниклаган х,олда узининг харажатлар э^тиёжини шу тарика кайд этади.

Давлат томонидан кабул килинган дастур-ларни амалга оширишнинг натижадорлиги ва самарадорлигининг назорати тасарруф этув-чи томонидан амалга оширишни ва кейин-ги молиявий даврга молиявий маблаFлар аж-ратишда карорлар кабул килишнинг самара-дорлигини оширишнинг имконини беради.

Шундай килиб, бюджет маблаFларини таксимловчилар харажатларини режалашти-ришдан олдин:

давлат бюджети функционал таснифи буйича кодлари курсатилган харажат мажбу-риятлари реестрини;

бажарилиши билан аник вазирликлар ва идораларнинг иш натижалари бах,оланадиган

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2014, 3

1-жадвал

БЮДЖЕТ МАБЛАМАРИНИ ТАСАРРУФ ЭТУВЧИЛАРНИНГ ХАРАЖАТ МАЖБУРИЯТЛАРИ РЕЕСТРИ1

№ Амалга оширишга маъсуллар Хизматлар номи Давлат бюджети функционал таснифланиши кодлари Вазифаларнинг бажарилиш индикаторлари Жами келтирилган кодлар буйича давлат бюджети ассигнациялари

1 2 3 4 5 6 7

Хал к, таълими вазирлиги Мактабгача таълим, умумий урта таълим тизими буйича давлат сиёсатини шакллантириш ва амалга ошириш 7098 400 Лабораториялар, устахоналарда яратилган янги укувчи жойлари сони, дона Таъмирланган бинолар майдони, м2

Мактабгача ва мактаб таълими сох,асида Узбекистон Республикаси фук,ароларининг хукумари буйича давлат сиёсатини амалга ошириш 7098 400 Ёшлари буйича гурухланган болалар ва усмирларнинг умумий таълим билан к,амраб олинганлиги

Мехнат ва ах,олини ижтимоий мухофаза к,илиш вазирлиги 1. Ахоли бандлиги, иш хак,и ва мехнат мухофазаси эквивалентлиги сиёсатини шакллантириш ва амалга ошириш. 7109 110 Ахоли бандлик даражаси (мехнат ресурслари сонига нисбатан % да); банд булмаган ахоли сонининг табиий ишсизлик даражасига нисбати

2. Ижтимоий таъминот ва ижтимоий мухофаза масалалари буйича сиёсатни шакллантириш ва амалга ошириш. 7109 110 Ижтимоий ночор ахолининг ижтимоий химояга мухтож умумий ахоли сонидаги салмо-ги (мазкур гурухга оид оилаларнинг умумий оилалар сонидаги улуши).

Ички ишлар вазирлиги 1 Жамоатчилик тартиби мухофазаси ва ижтимоий хавфсизликни таъминлаш масалалари буйича сиёсатни шакллантириш ва амалга ошириш 7031 101 - Ахоли жон бошига жиноятчилик даражаси; - хук,ук,ни мухофаза к,илиш органлари томонидан юзага келган вазиятларда жиноий иш кузтатиш ва ёпишнинг аник/1анган холатлари сони.

2. Транспорт воситалари техник андазаларини таъминлаш хизматларини курсатиш 7031 101 Техник курикдан утган транспорт воситалари сони. Аник/1анган камчиликлар бартараф к,илингандан кейин руйхатга олинган транспорт воситалари улуши.

3. Х,ук,ук,ий ва жисмоний шахсларга транспорт воситаларини руйхатга олишни таъминлаш хизматларини курсатиш. 7031 101 Ахоли жон бошига руйхатга олинган транспорт воситалари сони.

о~>

О

п <

£ > со >

СП СЛ ГП

5

>

>

ио

и) л X

> ь

П

>

П

п

о

О X О

ио

Жадвалда харажат мажбуриятларининг танланма-намуналари, функционал таснифланиши буйича уларнинг кодлари бир нечта мисолларда келтирила-ди. Давлат бюджети ассигнациялари булими (7-устун) - молия органлари ва бюджет мабла-глари так,симловчилари иштирокида тулдирилиши керак. Барча вазирликлар, идоралар ва бошк,а бюджет мабла-гларини так,симловчилар буйича жадвалларнинг тулдирилиши уларнинг таркибига кирадиган бюджет таш-килотларига кейинги йил учун так,симловчиларнинг урта муддатли тарак,к,иёт дастурларига кура узларининг бюджет буюртмаларини ишлаб чик,иш имко-нини беради. (Вазирликлар ва идоралар кесимида батафсилрок, маълумотни олиш учун Инновацион технологиялар марказига мурожаат к,илиш мумкин).

1-жадвалнинг давоми.

С-N

о

3=1

о т. о

№ Амалга оширишга маъсуллар Хизматлар номи Давлат бюджети функционал таснифланиши кодлари Вазифаларнинг бажарилиш индикаторлари Жами келтирилган кодлар буйича давлат бюджети ассигнациялари

1 2 3 4 5 6 7

Со-глик,ни сак^лаш вазирлиги 1. Ахоли саломатлигини сак^лаш ва яхшилашни, со-глом авлодни тарбиялаш учун шароитларни шакллантириш, профилактик со-глик,ни самашни ривожлантириш, со-глом турмуш тарзини кенг тар-гиб к,илишни таъминлайдиган давлат сиёсатини амалга ошириш. 7076100 Ах,олининг со-глик,ни сак,лаш хизматлари билан таъминланганлиги. Х,ар 100 ишловчига х,исобланган мех,натга лаёк,атликнинг вак,тинчалик йук,отилиши; -Ахоли улими ва уртача умр куриш курсаткичлари; - Урганилаётган касаллик тоифасига кирадиган, ёрдам курсатиш мумкин булган касалликлар сонининг купайиши.

2. Малакали тиббий хизматдан фойдаланиш буйича фук,ароларнинг конституцион хукумарига кура х,имояланиши, давлат томонидан кафолатланган ах,олига тиббий-санитар ёрдам курсатиш даражаси ва сифатини, ах,олининг барча курсатиладиган тиббий хизмат турларидан тенг хукуми фойдалана олишини таъминлаш 7076100 - Битта стационардан чик,к,ан кишига тугри келадиган лаборатория тадк,ик,отлари сони; Х,ар 100 амбулатор к,абулга тугри келадиган анализлар сони; Х,ар бир кузатилаётган (стационар ва амбулатор) кишига тугри келадиган тадк,ик,отлар сони; - Берилган эксперт бах,олашлар буйича иккинчи марта госпиталлаштирилганлар сони.

О

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

П <

£ >

гп 1 X СП

Р

СЛ ГП >

ЦО л

> ь

-с ^

р.;*

п >

П

ио

п

' 8 ДДВЛДТ^ЮДЖЁТИВДТДЗНАЧЙЛЙКТЙЗЙМЙ"/-.__ГОСУДАРСТВЕННЫЙ БЮДЖЕТ И КАЗНАЧЕЙСКАЯ СИСТЕМА

индикаторлар (курсаткичлар)ни ишлаб чикиш зарур.

Бу жих,атдан харажат мажбуриятлари ре-естри деганда, биз бюджет маблаFларини таксимловчиларнинг бюджет маблаFларини олганда бажаришлари лозим булган мажбуриятлари руйхатини тушунамизки, х,исоботда айнан шу мажбуриятларни бажарганла-ри микдор ва сифат курсаткичлари буйича бах,оланишлари лозим булади.

Харажат мажбуриятларининг реестри бюджет ташкилоти, бюджет маблаFлари олувчи ва бюджет маблаFларини таксимловчи то-монидан узлари амалга ошираётган хара-жатларнинг асосланганлиги нуктаи назари-дан тах,лил килиш учун бюджет таснифига мувофик тузилади1.

Баъзи вазирликлар буйича харажат мажбуриятларининг тахминий реестри жадвал куринишида келтирилган (1-жадвал).

Давлат бюджети функционал таснифлани-ши буйича кодларни курсатган х,олда харажат мажбуриятлари реестрини х,амда бюджет маблаFлари тасарруф этувчилари ишининг натижавийлигини бах,олаш индикаторларини вазирликлар ва идоралар кесимида ишлаб чикиш кейинги йилга бюджет лойих,асини ишлаб чикишни тезлаштириш буйича ишлар-ни анча силжитиш имконини берди.

Инновацион технологиялар маркази ил-мий ишланмаларининг натижалари киска муддатларда давлат бюджети функционал таснифланиши буйича кодлари курсатилган харажат мажбуриятлари реестрлари х,амда мамлакатнинг х,ар бир вазирлиги (идора-си) буйича индикаторларни тайёрлаш х,амда уларни урта муддатли истикболда стратегик ривожлантириш дастурини ишлаб чикиш имконини беради.

Адабиётлар:

1. Узбекистон Республикаси Бюджет Кодекси.

2. Узбекистон Республикаси Президенти Ислом Каримовнинг 2013 йилда мамла-катни ижтимоий-иктисодий ривожлантириш якунлари ва 2014 йилга мулжалланган иктисодий дастурнинг мух,им устувор йуналишларига баFишланган Вазирлар Мах,камасининг йиFилишидаги маърузаси. // "Халк сузи", 2014 йил 18 январь, 13-сон.

3. Управленческие задачи, решаемые на основе бюджетирования, ориентированного на результат. http://www.intalev.ru/agregator/pbb/id_70875/

4. Принципы казначейского исполнения государственного бюджета. // Хайдаров М.Т., Тешабаев Х.Ф., Кучкаров Т.С., Эшназаров Т. Коллективная монография. - Т., 2005.

5. Uzbekistan. Common Country Assessment. UN. 2003. page 12.

6. Узбекистон Республикаси Президентининг 2011 йил 7 февралдаги "Давлат ха-ридлари тизимини макбуллаштириш ва унга кичик бизнес субъектларини жалб килиш туFрисида"ги 1475-сонли Фармони.

7. Хайдаров М.Т. Иктисодий ислох,отларнинг институционал жих,атлари. // «Иктисод ва молия», 2012, 6-сон. -2-7-б.

8. Узбекистон Республикасининг "Давлат бюджети Fазна ижроси туFрисида" ги Конуни ( 26.08.2004 й. 664-П-сонли) (уз кучини йукотган).

9. Узбекистон Республикасининг "Бюджет тизими туFрисида"ги Конуни (14.12.2000 й. 158-П-сонли) (уз кучини йукотган).

1 Узбекистон Республикаси Бюджет Кодекси 87- моддаси.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2014, 3

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.