Научная статья на тему 'МУСТАҚИЛ ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА МЕДИАРЕСУРСЛАРНИНГ АҲАМИЯТИ'

МУСТАҚИЛ ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА МЕДИАРЕСУРСЛАРНИНГ АҲАМИЯТИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
118
24
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
медиатаълим / медиамаданият / медиаматн / медиаресурс / мустақил таълим / методика. / медиаобразование / медиакультура / медиатекст / медиаресурс / самообразование.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Умарова Захро Абдурахим Қизи

Медиаресурслар воситасида талабалар мустақил таълимини ташкил этиш, когнитив фаолиятдаги фаоллигини ва мустақиллигини таъминлаш, касбий кўникмаларини шакллантириш, креативлик ва танқидий фикрлаш қобилиятларини ривожлантиришда талабаларнинг медиаахборот компетенцияларини шакллантириш методикалари ёритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ЗНАЧЕНИЕ МЕДИАРЕСУРСОВ В ПРОЦЕССЕ САМООБРАЗОВАНИЯ

В статье освещаются методы формирования медиаинформационных компетенций студентов при организации самообучения студентов с помощью медиаресурсов, обеспечении их активности и самостоятельности в познавательной деятельности, формировании профессиональных умений, развития навыков творческого и критического мышления.

Текст научной работы на тему «МУСТАҚИЛ ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА МЕДИАРЕСУРСЛАРНИНГ АҲАМИЯТИ»

Умарова Захро Абдурахим к,изи,

Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети докторанти

МУСЩИЛ ТАЪЛИМ ЖАРАЕНИДА МЕДИАРЕСУРСЛАРНИНГ А^АМИЯТИ

УДК: 370.12:681.142.37

УМАРОВА З.А. МУСТАКИЛ ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДА МЕДИАРЕСУРСЛАРНИНГ АЦАМИЯТИ

Медиаресурслар воситасида талабалар мустакил таълимини ташкил этиш, когнитив фаоли-ятдаги фаоллигини ва мустакиллигини таъминлаш, касбий куникмаларини шакллантириш, кре-ативлик ва танкидий фикрлаш кобилиятларини ривожлантиришда талабаларнинг медиаахбо-рот компетенцияларини шакллантириш методикалари ёритилган.

Таянч суз ва тушунчалар: медиатаълим, медиамаданият, медиаматн, медиаресурс, мустакил таълим, методика.

УМАРОВА З.А. ЗНАЧЕНИЕ МЕДИАРЕСУРСОВ В ПРОЦЕССЕ САМООБРАЗОВАНИЯ

В статье освещаются методы формирования медиаинформационных компетенций студентов при организации самообучения студентов с помощью медиаресурсов, обеспечении их активности и самостоятельности в познавательной деятельности, формировании профессиональных умений, развития навыков творческого и критического мышления.

Ключевые слова и понятия: медиаобразование, медиакультура, медиатекст, медиаресурс, самообразование.

UMAROVA Z.A. THE IMPORTANCE OF MEDIA RESOURCES IN THE PROCESS OF SELF-LEARNING

Methods of formation of students' media-information competencies in the organization of self -learning of students through media resources, ensuring their activity and independence in cognitive activity, the formation of professional skills, the development of creative and critical thinking skills are covered.

Key words and concepts: media education, media culture, media text, media resource, self -learning.

19

Мавзунинг долзарблиги. XXI - аср замона-вий ракамли технологиялар ва ахборот окими асри дея бежизга ном олмади. Бугунги ахбо-ротлашган жамият асрида "Ахборотга эгамисан, демак сен куроллангансан" дея ахборотни - энг кучли курол сифатида талкин этилаётгани бар-чамизга маълум. Шиддат билан ривожланиб бораётган ахборот окимидан нафакат тyFри ва унумли фойдалана олиш, балки уларни яра-тиш, саклаш, кайта ишлаш х,ам талаб этилмокда.

Мазкур талаблардан келиб чикиб, барча таъ-лим муассасалари олдига куйиладиган долзарб масалалардан бири - бу таълим олувчиларнинг ахборот саводхонлигини ошириш, уларнинг медиа ва ракамли компетенцияларини ривож-лантиришни амалий ечими сифатида педагогика сох,асида янги йуналиш - медиатаълим тажрибасига булган кизикиш кундан - кунга ошиб бормокда.

Хозирги кунда, медиатаълим ресурсларидан ривожланган мамлакатлар таълим тизими ама-лиётида кенг фойдаланилмокда.

Таълимга, хусусан мустакил таълим жара-ёнига медиаресурслар интеграцияси бир томондан талабаларнинг дунёкараши, ахборот ва медиамаданиятини ривожлантириб, уларнинг ижтимоийлашув х,амда касбга мослашув даражасини оширади. Шунингдек, улар билим-ларни ва укув материалларини яхширок идрок этишни х,амда интерфаол алокани таъминлай-диган укув воситаси сифатида таълимни сама-рали ташкил этиш имкониятини яратади.

Мавзу буйича илмий манбаларнинг к,иск,ача та^лили. Медиатаълим маса-ласи куплаб хорижий тадкикотчилар, жум-ладан А.Федоров, Ю.Усова, И.Челишева, Э.Бондаренко, Л.Мастерман ва бошкалар томо-нидан тадкик килинган.

ЮНЕСКО томонидан медиатаълимни XXI аср педагогика ривожининг устувор йуналиши сифатида бах,оланади ва унга куйидагича таъ-риф берилган: "Медиатаълим медианинг барча турлари (босма ва график, овоз, экранли ва бошкалар) ва турли хил технологиялар билан боFлик; у одамларга уз жамиятларида оммавий коммуникациядан кандай фойдаланилишини тушуниш, бошка одамлар билан мулокотда медиадан фойдаланиш куникмаларини эгал-лашга имкон беради; инсонни кандай килиб:

1) медиаматнларни тах,лил килиш, танкидий талкин килиш ва яратиш;

2) медиаматнларнинг манбааларини, уларнинг контекстини уларнинг сиёсий, ижтимоий, тижорий ва маданий манфаатларини аниклаш;

3) таркатилаётган медианинг медиаматн ва кадриятларини татбик этиш;

4) узларининг шахсий медиаматнларини яратиш ва таркатиш ва уларга кизиккан аудито-рияни жалб килиш учун тегишли медиани тан-лаш;

5) идрок килиш учун х,ам, ишлаб чикиш учун х,ам медиадан эркин фойдаланиш имкони-ятига эга булишга йуналтиради"1.

Медиапедагог А.В.Федоров медиатаълимни «медиа билан алока килиш мадания-тини, ижодий, коммуникатив ва танкидий фик-рлаш кобилиятларни шакллантириш, медиаматнларини талкин этиш, тах,лил килиш ва бах,олаш, медиатехнологияларидан фойда-ланган х,олда узини ифода этишнинг турли шак-лларида укитиш максадида оммавий алока воситалари (медиа) материаллари оркали таълим бериш ва шахсни ривожлантириш жараёни»2, Л.С.Зазнобина эса медиатаълимни «таълим олувчиларни турли хил укув фанларни урганишда медиатаълимий жих,атларни кучай-тириш оркали ахборотлашган маконда яшашга тайёрлов»3 сифатида таърифлайди.

Медиатаълим талабаларга дунё медиама-даниятига мослашиш, оммавий ахборот воситалари тилини узлаштириш, медиамаданият асарларини тах,лил килиш ва х,к ларда ёрдам беришга мулжалланган.

А.В.Шариков4 медиатаълимни «педагогик назария ва амалиётда билимлар сох,асининг махсус ва автоном бир кисми сифатида караладиган замонавий оммавий ахборот воси-таларини узлаштириш учун амалий куникмалар ва назарияни укитиш» сифатида, профессор

1 Educating for the Media and the Digital Age// International Conference. - Vienna: UNESCO, 1999, p.273-274

2 Федоров А.В. Медиаобразование: история, теория и методика. - Ростов н/Д.: ЦВВР, 2001. - С. 19.

3 Федоров А.В., Челышева И.В. Сравнительный анализ медиаобразовательных моделей // Медиаобразование. 2007. №2. - С. 64. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/ sravnitelnyy-analiz-mediaobrazovatelnyh-modeley

4 Шариков А.В. Экспериментальные программы меди-аобразования для старших классов школ гуманитарной ориентации [Текст] / А. В. Шариков, Е. А. Черкашин. - М.: Академия педагогических наук, НИИ средств обучения, 1991.- 43 с.

г

20

Ю.Н.Усов1 уз тадкикотлари давомида медиа-таълимни таълим олувчи шахсини ривожлан-тиришда "оммавий ахборот ва коммуникация воситалари (босма, радио, кино, телевидение, видео, компьютер технологиялари, фотосурат-лар) дан фойдаланиш тизими сифатида куриб чикади. Ривожланиш тизимининг узи, билим-ларни туплайдиган анъанавий укув фанлари-дан фаркли уларок, авваламбор, таълим олув-чининг х,иссий ва интеллектуал ривожланиш жараёнини, унинг имкониятларини симуляция киладиган бадиий-ижодий фаолият амалиётини назарда тутади".

Бугунги кунга келиб университетларда меди-атаълимни жорий этиш муаммоси тобора мух,им ах,амият касб этмокда. Медиатаълимни барча давлатларнинг миллий укув дастурла-рига, кушимча, ноформал ва «умр буйи» таълим тизимларига жорий этиш учун тавсия этилмокда. И.Челишева2 "Замонавий педа-гогнинг медиакомпетенциясини ривожлан-тиришнинг назарияси, методикаси ва амали-ёти" номли илмий асарида замонавий мактаб ва университет укитувчиси фаолиятида медиа-таълим бир неча (интеграциялашган, махсус ёки факультатив) йуналишларда амалга оширилиши мумкинлигини айтиб утган. Интеграциялашган йуналиш медиатаълим таркибий кисмларини укув блокининг турли фанларига киритишни уз ичига олади. Агар бир неча йил олдин медиатаълим элементлари асосан адабиёт, тарих каби гуманитар блок фанларига киритилган булса, сунгги йилларда укитувчилар кимё, биология, физика ва бошкаларни урганишда медиатаълимни интеграциялаш, медиатаълим компо-нентларини интеграцияси медиатаълимнинг энг истикболли йуналишларидан бири сифатида, дарс жараёни ёки маърузаларга медиамада-ният ишланмалари парчаларидан фойдаланган х,олда интерфаол элементларни киритиш имко-нини беради.

Тадк,ик,отнинг мацсади - олий таълим муассасалари талабаларини мустакил таъ-лимини медиаресурслар воситасида ташкил этишни илмий асослаш ва методикасини тако-миллаштириш.

1 Усов Ю.Н. Экранные искусства — новый вид мышления/искусство и образования. 2000. - №3. - С. 48-69.

2 Челышева И.В. Теория, методика и практика развития медиакомпетентности современного педагога : монография / И. В. Челышева. —Москва ; Берлин : Директ-Медиа, 2019. - 149 с.

Тадк,ик,отнинг вазифалари:

• мустакил таълим жараёнида медиаре-сурсларнинг дидактик имкониятларини тах,лил этиш;

• талабаларнинг электрон таълимий медиамух,итида мустакил таълим олиш жараёнида ахборотларни идрок килишининг педагогик-психологик жих,атларини тавсифлаш;

• талабалар мустакил таълимини ташкил этиш учун медиаресурслар базасини яратиш ва амалиётга жорий этиш методикасини ишлаб чикиш;

• медиаресурслар воситасида талабалар мустакил таълимини электрон таълимий медиамух,итда ташкил этиш, уларда ракамли, медиа ва ахборот компетенцияларини ривож-лантириш, бах,олаш мезонларини ишлаб чикиш ва тажрибадан утказиш;

• олий таълим муассасаларида «таълимда ахборот технологиялари» фанини укитиш жараёнида талабаларнинг мустакил таълимини ташкил этиш методикасини такомиллаштириш.

Тадк,ик,от усуллари. Сох,ага доир педа-гогик - психологик, илмий - методик ада-биётларни киёсий х,амда танкидий урганиш ва тах,лил килиш, суровнома, анкета сурови, назарий тах,лил, мотивацион - натижали мето-дикалар, натижаларни математик ва статистик кайта ишлаш методлари.

Тадк,ик,отнинг объекти - педагогик олий таълим муассасалари талабаларининг мустакил таълим олиш жараёни.

Мазкур тадкикотнинг тажриба синов ишлари Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети 5110100 - "Математика укитиш методикаси" ва 5110300 - "Кимё укитиш методикаси" бакалавриат таълим йуналишлари 2-курс талабаларига 2020-2021 укув йилида "Таълимда ахборот технологиялари" фани дои-расида ташкил этилди х,амда таклиф этилаётган методиканинг самарадорлиги бевосита таълим жараёнида синовдан утказилди.

Тадкикотнинг предмети - медиаресурслар воситасида талабалар мустакил таълимининг мазмуни, шакл ва методлари.

Мамлакатимиз олий таълим тизими укув дастурларида медиатаълимда укитиш буйича махсус дарслар кузда тутилмаганлигини х,исобга олсак, бугунги кунда медиатаълимнинг энг кенг ривожланган, медиатаълим компонентларини

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 6 (103)

21

интеграциясида истикболли таълим турларидан бири - мустакил таълим х,исобланади.

Мустакил таълим талабалар таълим ва тар-бия тизимининг ажралмас кисми булиб, таълим олувчилар томонидан кушимча таълим дастурларини эркин танлаш ва узлаштиришга каратилган.

Мустакил таълим тизимида талабалар-нинг мустакил ижодий ва илмий фаоли-ятга кизикишлари ривожлантирилади, уз кобилиятларини намоён этиб замонавий жами-ятда яшашга имкон берадиган ёш авлод учун мух,им булган мослашув жараёнлари амалга оширилади, бу эса олий таълим муассасалари амалга оширадиган мустакил ва етук кадрларни тайёрлаш жараёнида мух,им роль уйнайди.

Маълумки, мустакил таълим мурак-каб жараён х,исобланади. Мазкур жараён-нинг самарадорлиги мустакил таълим жараёнида таълим олувчи шахсининг ташаббускор-лиги ва фаоллиги, укув максадларининг аник ва туFри куйилганлиги, кучли укув мотивацияси, таълим мазмунининг кизикарлилиги ва жози-бадорлиги каби куплаб омилларга бевосита бOFЛ и к.

Тадкикот ишимиз доирасида педагогик олий таълим муассасалари талабаларига "Таъ-лимда ахборот технологиялари" фани буйича мустакил таълимни ташкил этишда «МЕТос-фера» муаллифлик методикасидан фойдаланиш FOяси таклиф этилган. Медиаресурслар воси-тасида талабалар мустакил таълимини ташкил этиш методикасининг асосий мазмуни шундан иборатки, талабаларнинг мустакил таълим фао-лияти махсус яратилган электрон мустакил таълим медиамух,итида руй беради, укув контенти нафакат сузлар, балки тасвир, инфографика, анимация, аудио - видео каби таълимий медиа-ресурсларни камраб олади.

Биз таклиф этаётган методикага кура, медиаресурслар асосида талабалар мустакил таълимини ташкил этишда талабаларнинг тан-лови ва эх,тиёжига кура ташкил этилган махсус дастурлар буйича ракамли таълим шаклида таълим бериш ва таълим олиш жараёнлари бошкарилади.

Замонавий ижтимоий-маданий шароит-ларда медиаресурслар асосида мустакил таълим жараёнларини ташкил этилиши талабалар учун таълимий ва ривожланиш имкониятларни такдим этади. Улар талабаларнинг х,ам укув

фанлари буйича, х,ам медиа сох,асида билим-ларини ошириш, медиамаконини узлаштириш маданиятини ривожлантиришга х,исса кушиш ва ижтимоий фаолликни ривожлантиришга имкон беради. Бундан ташкари, медиаресурслар асосида ташкил этилган мустакил таълим жараёнида таълим олувчилар уз индивидуал-лигини, фикрлаш мустакиллигини, кобилиятини, медиаидрок этишни, медиаматнларни талкин килиш ва тах,лил килиш кобилиятини ривож-лантириш ва умуман медиамаданияти туFрисида янги билимларни олиш имкония-тига эга буладилар. Мазкур методиканинг яна бир мух,им жих,ати шундаки, унинг ракамли таълим амалиётига мос эканлиги х,исобланади, яъни талаба ихтиёрий вактда ва ихтиёрий жойда мустакил равишда медиаресурслар асосида таълим олади х,амда амалий топшириклар ва лойих,авий вазифаларни бажариш оркали ахборот - медиа ва ракамли компетенцияларни шакллантириш имкониятига эга булади.

Тадк,ик,от натижалари. Биз таклиф этаётган усул турли методикаларнинг афзалликларини узида мужассам этган х,олда хусусан, медиа-таълимда кулланилаётган методикалар сингари таълим жараёнига медиаресурслар интеграци-ясини, Монтессори методикасидаги каби махсус ташкил этилган таълим мух,итида мустакил урганиш, таълим олишни назарда тутади. Шу уринда, биз таклиф этаётган методика ва Монтессори методикасининг узаро ухшаш тамой-иллари х,акида кискача тухталадиган булсак, мазкур методикаларнинг асосий FOясини куйидагича изох,лаш мумкин: "Буни узим килишимга ёрдам беринг".

Яъни таълим олувчига нимани урганиши ва нима билан шугулланишини эркин ва мустакил танлаш х,амда индивидуал темпда мустакил таълим олиш, уз тажрибасига таяниб урганиш: хатоларга йул куйиш ва уларни туза-тишга асосланган, бунда педагог укув матери-алларини таълим олувчининг ихтиёрига топши-ради ва ушбу материаллар билан ишлашнинг туFри усулини курсатади. Сунгра, у таълим олувчига материални мустакил равишда урганиш имкониятини беради. Таълим олувчи аввал материал билан курсатилганидек ишлайди, урганади, сунгра турли машкларни бажаради. Агар талаба хато килса, укитувчи аралашмас-ликка х,аракат килади, таълим олувчига хатони топиб, уни узи тузатишига имкон беради. Агар

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 6 (103)

г

22

таълим олувчи ёрдам сураса, дархол укитувчи буни амалга оширади, яъни хатоларини изохлайди ва тушунтиради.

Методик жихатдан таълим жараёнида меди-аресурслардан фойдаланишнинг ахамияти шун-дан иборатки, медиаресурслар таълимнинг ихтиёрий шаклига мос келади, улар ёрдамида материални урганишнинг янги, ноанъанавий методларидан фойдаланиш имконияти ярати-лади1.

Хорижий амалиёт тажрибаси шундан дало-лат берадики, университетларда медиатаъ-лимни ташкил этишда лойихавий фаолиятдан тобора купрок фойдаланилмокда. Биз таклиф этаётган методикада хам медиаресурслардан ташкил топган таълимий кейс-лойихаларидан фойдаланилади. Улар когнитив фаоллик, ижод-корликни ривожлантириш ва шу билан бирга талабаларнинг шахсий фазилатлари ва кас-бий куникмаларини шакллантиришнинг мухим воситаси булиб хизмат килади.

Талабаларнинг мустакил тадкикот фао-лиятига йуналтирилган медиа кейс-лойиха усули, янги билимларни узлаштириш ва олин-ган билимларни амалда куллашга каратилган. Медиаматериаллари асосида лойихавий фао-лиятни ташкил этиш таълим олувчиларни укув жараёнининг фаол иштирокчисига айланишига имкон беради, хамда креативлик, танкидий фикрлаш кобилиятларини ривожлантиришга улкан хисса кушади. Талабалар танкидий фикрлаш кобилиятларини ривожлантириш жараёнида лойихавий фаолият алохида ахамиятга эга. "Чунки мустакил таълим жараёнида медиа кейс-лойихадаги ижодий ишлар одатий «дарс» тизимида укитиш кийин булган «конструктив танкидий фикрлашни» шакллантиришга ёрдам беради. Бунда «бу туFри, бу эса нотуFри» бахолаш схемаси ишламайди" ва талабалар маълумотларга нисбатан узларининг тахлилий нуктаи назарларини ишлаб чикадилар.

Медиатаълимда лойихавий методикалар-нинг самарадорлиги куйидаги сабабларга боFлик:

- лойиха методикалари шахсга йуналтирилган, айнан таълимнинг ривож-лантирувчи жихати медиатаълимида етакчи уринлардан бирини эгаллайди;

1 Умарова З.А. Ракамли медиа таълим мухити: медиаресурслар ва уларнинг роли / Марказий осиё ижтимоий тадкикотлар журнали, №1, 2020. - 65-72 б.

- лойихани амалга ошириш жараёнида урганиш уз-узини мотивацияловчи-дир, бу эса бажарилаётган ишга жалб этилиш ва кизикишни ошишини англатади;

- нихоят, лойиха методикаларида «укитувчи ва талаба» муносабатларининг иерархияси анъанавий укитиш усулларидан сезиларли даражада фарк килади.

Хорижий давлатлар тажрибасида куйидаги лойихавий фаолият турларини кузатишимиз мумкин: педагогик университетларнинг «Media Education» ихтисослиги доирасида талабалар билан ижодий медиатаълим лойихалари устида ишлаш, масалан, уз медиамахсулотларини (фильмлар, газеталар, ижтимоий-педагогик реклама ва бошкалар) яратиш ва ижодий мужассамлаш, турли ёшдаги укувчилар учун мактаб тадбирлари сценарийларини ишлаб чикиш ва бошкалар. Маълумки, амалда бажа-рилиши мумкин булган бундай вазифалар таълим олувчилар учун алохида кизикиш уЙFотади.

Медиатаълим моделларида таклиф килинган методика, одатда, укитувчилар томони-дан укиш ва укишдан ташкари фаолиятларда муваффакиятли фойдаланиладиган ижодий ва уйин вазифаларининг циклларига (блокла-рига, модулларига) асосланади.

Медиаматериалларга асосланган ижодий вазифалар укитиш, мослашиш, ривожлантириш ва бошкариш функцияларини бажаради

• укув функцияси назария ва конунлар, медиаматнларни идрок этиш ва тахлил килиш усуллари хакидаги билимларни узлаштиришга каратилган;

• мослашиш функцияси - билимларни бошка вазиятларда куллаш кобилиятини назарда тутади;

• ривожлантирувчи функцияси - инсон-нинг мотивацион, иродавий ва бошка хусуси-ятлари ва фазилатларини, медиа билан ижодий алока тажрибасини ривожлантиришга каратилган;

• бошкарув функцияси - медиатаълимни барча жараёни учун энг яхши шароитларни яратишни кузда тутади2.

Хулосалар.

Шундай килиб, медиатаълимнинг асосий услубий принциплари ва методлари талабаларнинг ижодий ва интеллектуал салохиятни

2 Федоров А.В. Медиаобразование: история, теория и методика. - Ростов н/Д.: ЦВВР, 2001. - С. 65.

23

ривожлантиришга, дунёкарашини кенгай-тиришга, билим жараёнларини ва уз-узини англашга каратилганини инобатга олган х,олда, медиаресурслар воситасида талабалар мустакил таълимини ташкил этиш методикаси КуИидаги катор имкониятларни такдим этади:

- х,ар бир таълим олувчи учун мослашув-чан таълим олиш темпи;

- ахборотни идрок этиш каналларини инобатга олувчи медиаресурслар шаклидаги укув контентидан фойдаланиш;

- мустакил таълим жараёнида таълим олувчиларнинг фаол иштирокини таъминлаш;

- таълим жараёнига компетенциявий ёндашиш;

- замонавий медиатехнологиялар ва медиаресурслар оркали таълим олиш ва таълим бериш амалиётининг самарадорли-гини ошириш, уни янги сифат боскичига олиб чикилишига эришиш.

Шунингдек, медиаресурслар воситасида талабалар мустакил таълимини ташкил эти-лиши замонавий ахборот ва коммуникация технологиялари, хусусан ракамли технологи-ялардан фойдаланишни такозо этади. Бу эса уз навбатида талабаларнинг ахборот - медиа ва ракамли компетенцияларини шакллантириш,

х,амда фанга доир мустакил таълим олишга булган кизикишини оширишга хизмат килади.

Талабалар мустакил таълимини медиаресурслар воситаларидан фойдаланиб ташкил этишда самарадорликка эришиш учун куйидагилар таклиф этилади:

• талабаларнинг психологик, физиологик хусусиятлари, ахборотларни идрок этиш канал-лари ва индивидуал шахс сифатларини ино-батга олган х,олда медиаресурсларни туFри тан-лаш;

• медиаресурслар воситасида мустакил таълимни ташкил этишда таълим контенти ва укув топширикларининг талаба тах,сил ола-ётган таълим тилига мос келиши, агар мустакил таълим жараёнида хорижий тилдаги контент-дан фойдаланилган булса, унинг талаба тах,сил олаётган таълим тилидаги таржимаси, ёки изох,ининг такдим этилиши;

• мустакил таълим жараёнига медиаресурслар воситасида геймификация (уйин оркали ургатиш) элементларини жорий эти-лиши;

• мустакил таълим жараёнида талабаларнинг амалий, ижодий фаолиятга йуналтирилганлигини таъминлаш.

Адабиётлар руйхати:

1. Educating for the Media and the Digital Age//International Conference. - Vienna: UNESCO, 1999, p.273- 274

2. Умарова З.А. Ракамли медиатаълим мух,ити: медиаресурслар ва уларнинг роли / Марказий осиё ижтимоий тадкикотлар журнали, №1, 2020. - 65-72 б.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3. Усов Ю.Н. Экранные искусства — новый вид мышления // Искусство и образование. 2000. - №3. - С. 48-69.

4. Федоров А. В., Челышева И. В. Сравнительный анализ медиаобразовательных моделей // Медиаобразование. 2007. №2. - С. 64. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/ sravnitelnyy-analiz-mediaobrazovatelnyh-modeley

5. Федоров А.В. Медиаобразование: история, теория и методика. - Ростов н/Д.: ЦВВР, 2001 -С. 19 - 65

6. Челышева И.В. Теория, методика и практика развития медиакомпетентности современного педагога : монография / И. В. Челышева. — Москва; Берлин: Директ-Медиа, 2019. - 149 с.

7. Шариков А.В. Экспериментальные программы медиаобразования для старших классов школ гуманитарной ориентации [Текст] / А. В. Шариков, Е. А. Черкашин. - М. : Академия педагогических наук, НИИ средств обучения, 1991.- 43 с.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.