CC BY
10МУЛЬТИМЕДИАЛЫЦ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫЦ МАТЕМАТИКА САБАГЫНДА
ЦОЛДАНУДАГЫ ЭСЕР1
ОМАРОВА БИБIГYЛ ЖАРБОЛЦЫЗЫ
^.Жубанов атындагы Актебе ещрлш университетi, математика кафедрасыньщ PhD докторы,
Актебе, ^азакстан
БЕРД1ХАЩЫЗЫ ЖАНГYЛ
^.Жубанов атындагы Актебе ещрлш университетi, 7M01501 тобыныц магистранты, Актебе,
^азакстан
Ацдатпа: Бул мацала мультимедиалыц технологиялардыц мектепте математика пэтн оцытудыц тшмдштн аныцтауга, оцыту процес1не эсерт багалауга багытталган. Интерактивт1 тацталар, компьютерлт багдарламалар жэне онлайн ресурстар сияцты мультимедиалыц цуралдарды цолдану оцушылардыц оцу тшмдтггне жэне математикалыц тужырымдамаларды мецгеру1не цалай эсер ететшн аныцтайды. Зерттеу нэтижелер1 мугал1мдерге сабац эз1рлеуде жэне ти\ст\ бшм беру технологияларын тацдауда пайдалы болады.
Ктт свздер: мультимедия, ИКТ, оцыту технологиясы, интерактивт1 эд1с-тэс1лдер
Аннотация: Данная статья посвящена изучению эффективности применения мультимедийных технологий в обучении математике в школе и оценке их воздействия на учебный процесс. Анализируется, как использование мультимедийных инструментов, таких как интерактивные доски, компьютерные программы и онлайн-ресурсы, влияет на обучаемость студентов и улучшает понимание математических концепций. Полученные результаты исследования могут быть полезны для учителей при планировании уроков и выборе оптимальных образовательных технологий.
Ключевые слова: мультимедиа, ИКТ, образовательные технологии, интерактивные методы обучения
Annotation: This article is devoted to studying the effectiveness of using multimedia technologies in teaching mathematics at school and evaluating their impact on the educational process. It analyzes how the use of multimedia tools such as interactive whiteboards, computer programs, and online resources affects students' learning and enhances their understanding of mathematical concepts. The findings of the study can be useful for teachers in lesson planning and selecting optimal educational technologies.
Keywords: multimedia, ICT, educational technologies, interactive teaching methods
ХХ1 гасырда заманауи мультимедиалык технологиялар адам кызметшщ барлык салаларына енпзшдь Бшм беру саласын да айналып етпедь Сабакта мультимедиалык технологияларды колдану - бул окушыларды кызыкты материалмен баурап алу мYмкiндiгi гана емес, сонымен катар мрашмнщ eзi ез пэнше жаца кезкараспен карауы.
Заманауи компьютерлш технологиялар бшм беру процесш дамытуга Yлкен мYмкiндiктер береди К.Д. Ушинский «Балалардыц табигаты кернекшкп талап етедЬ» деп айтып кеткендей, казiргi балалар дэстYрлi сабактар мен суреттер емес мультимедиалык технологияларга жакын. Ал мультимедиа дегенiмiз не?
Бiрiншiден, бул колданушага интреактивтi, ягни диалогты, адам мен компьютер арасындагы жумыс режимiн усынатын багдарламалык eнiм. Екшшщен, бул эртYрлi бейне мен аудио эффектшерш колданатын орта.
Мультимедиалык технологияларды пайдалануды оку процесiне енгiзу окытудыц дэстYрлi эдiстерiн жокка шыгару емес, окытудыц барлык кезецдерш толыктырады жэне
ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
бiрiктiредi: бшм алушылардьщ алган бшмдерш eзектендiру, жаца материалды зерделеу, зерттелген материалды беюту, бакылау, рефлексия.
Соцгы уакытта кептеген мультимедиялык eнiмдер жасалып жатыр. Бул eмiрдщ эртYрлi салаларындагы энциклопедиялар, оку багдарламалары, презентациялар, ойындар, интерактивт тесттер жэне т.б. дегенмен, бэрш сабак аясында колдануга болмайды. Сондыктан сабактарда заманауи мультимедиялык окыту к¥ралдарын колдангысы келетiн м¥Fалiм кебшесе осындай багдарламаларды eздерi эзiрлеyi керек.
Жогарыда аталган барлык мультимедиялык eнiмдердi интерактивтi тактага жобалауга болады, бул косымша мYмкiндiктер бередi.
Интерактивтi такта, кэдiмri компьютер экранын ауыстыра отырып, компьютердi баскаруга, презентация слайдтарын ^руге, олардыц Yстiне сурет салуга, арнайы маркердщ кeмегiмен эртYрлi белгiлер жасауга, графиктердi, диаграммаларды бейнелеуге, нысандар мен жазуларды жылжытуга, интернетке шыгуга жэне т.б. мYмкiндiктерiн бередi [1].
Зерттеу математиканы окытуда мультимедиалык технологияларды колдануды камтитын эртYрлi зерттеу эдiстемелерiн талдауды, сондай-ак муFалiмдер мен окушылардыц сауалнамаларыныц нэтижелерiн eзiндiк эмпирикалык бакылауларды жэне талдауды камтиды.
Математика сабактарында мультимедиялык технологияны колданудыц бiркатар артыкшылыктары бар:
1. Акпаратты усыну формаларын утымды ету: окyшыларFа бiр уакытта бiрнеше тYрмен жетюзшетш акпарат - мэтiн, кескiн, дыбыс аркылы - элдекайда тиiмдi кабылданады. Кeптеген адамдар еспгендершщ 15% жэне ^ргендертш 25% есте сактайды. Аудио жэне бейне акпаратты бiр уакытта пайдалану есте сактау кабiлетiн 65% дешн арттырады.
2. Жылдам керi байланыс алу: мультимедиялык интерактивтiлiк демонстрацияныц реттшгш баскарады; бакылау сурактарын кою аркылы диалог жYргiзy мYмкiндiгi жэне т. б., бул муFалiмнщ жумысын едэyiр дэрежеде модельдейдi жэне окушылардыц коммуникативтш кабiлеттерiн дамытyFа ыкпал етедi;
3. Окушылардыц Fылыми жэне мэдени кызы^ушылыктары мен сураныстарына жауап беру;
4. Оку процесш даралау жэне саралау принциптерш iске асыру [2].
Математика сабактарында оку процесш жаксарту жэне математикалык уFымдарды тYсiнy Yшiн эртYрлi мультимедиялык технологияларды колданyFа болады. Олардыц катарында:
1. Математика сабаFында мультимедиялык технологиялардыц шшде 3D кiтаптарды колдану тиiмдi. 3D ютаптартарды арнайы 3D PageFlip Professional баFдарламасын KOлданyFа болады. 3D Pageflip Professional баFдарламасымен Flash / HTML немесе баFдарламалаy даFдыларын бiлместен бiрнеше минут iшiнде керемет шынайы интерактивт 3D журналдар, каталогтар, брошюралар, газеттер немесе электронды кiтаптар жасаyFа болады. Екiншi бiр тYрi интернетте кещнен таралFан Anyflip электронды кiтап жасау ортасы да кYнделiктi мектеп ютаптарын 3D кiтап тYрiнде усынады [3].
2. Виртуалды жэне кецейтiлген шындык: соцFы жылдары виртуалды жэне кецейтшген шындыктар кол жетiмдi болды, оларды интерактивтi математикалык сценарийлер мен модельдер жасау Yшiн пайдаланyFа болады. Бул окyшыларFа оку материалына терецiрек енуге жэне виртуалды кещстштеп математикалык уFымдармен тэж1рибе жасаyFа мYмкiндiк бередi [4].
3. Графикалык жэне анимациялык куралдарды пайдалану математикалык уFымдар мен процестердi визyализациялаyFа мYмкiндiк бередi. Бул окyшыларFа абстрактiлi уFымдарды жаксы тYсiнyге жэне оларды ю жYзiнде кeрyге ^мектеседь ^орытындылай келе, мультимедиялык технологиялар заманауи бшм беруде шешyшi
рeл аткарады жэне оку процесiн жандандырyFа жэне окушылардыц пэнге деген
ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
кызыгушылыгын арттыруга ыкпал ететiн математиканы окытудыц тиiмдi к^ралы болып табылады.
ПАЙДАЛАНЫЛFАН ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1. Крымова, Л.Н. Интерактивная доска на уроках математики [Текст] / Л.Н. Крымова // Математика в школе. - 2008. - № 10.- С.31-39. - (Технические средства обучения).
2. Алешин, Л.И. Информационные технологии: учебное пособие [Текст] / Л.И. Алешин. -М.: Литера, 2008. - С. 206-207.
3. https://anyflip.com/qmwb/civg
4. http://school9-orsha.by/index.php?option=com content&view=article&id=893&Itemid=185
ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
