CC BY
4ГЕОМЕТРИЯ САБАГЫНДАГЫ САЛУ ЕСЕПТЕР1Н ШЕШУ КЕЗ1НДЕ «EUCLIDEA»
ОЙЫН БАГДАРЛАМАСЫН ЦОЛДАНУ
БАДИЕВА ИНДИРА Ж¥МЭД1ЛЦЫЗЫ
«Математика педагогтерiн даярлау» мамандыгы бойынша 2 курс магистрантыД.Ж^банов атындагы Актебе вщрлш Мемлекеттiк Университетi,
Актебе к., ^азакстан
КЕК1ЛБАЙ АЦЕРКЕ АМАНГЕЛДЩЫЗЫ
«Математика педагогтерiн даярлау» мамандыгы бойынша 2 курс магистрантыД.Ж^банов атындагы Актебе вщрлш Мемлекеттiк Университетi,
Актебе к., ^азакстан
МАМБЕТРОЗОВА ДАМИРА ЦАЙРЛЬЩЫЗЫ
«Математика педагогтерш даярлау» мамандыгы бойынша 2 курс магистрантыД.Ж^банов атындагы Актебе вщрлш Мемлекеттiк Университетi,
Актебе к., ^азакстан
Аннотация: "Euclidea" ойын багдарламасы салу мэселелерш шешуге багытталган геометрияны оцытудыц инновациялыц эдшн усынады. Зерттеу Euclidea-щ геометрияны оцыту процес1не жэне оцушылардыц геометриялыц дагдыларын дамыту тшмдштне эсерт царастырады. Багдарламаныц функционалдыгы, оныц гшгнде геометриялыц цуралдар мен есептердщ цурылымы талданады жэне олардыц оцу тацырыптарына сэйкестт багаланады. Зерттеу нэтижелер1 Euclidea-m оцу процес1не енг1зудщ артыцшылыцтарын, соныц 1ш1нде оцушылардыц мотивациясын арттыруды, шыгармашылыц дагдыларды дамытуды жэне геометриялыц угымдарды терец тYсiнудi цалыптастыруды кврсетед1.
Клт свздер: Euclidea" ойын багдарламасы, математика, геометрия, фигуралар, оцушылар.
Summary: The Game program" Euclidea " offers an innovative method of teaching geometry, aimed at solving construction problems. The study examines the impact of Euclidea on the process of teaching geometry and the effectiveness of developing students ' geometric skills. The functionality of the program, including the structure of geometric tools and problems, is analyzed and their compliance with the topics of study is evaluated. The results of the study show the benefits of introducing Euclidea into the educational process, including increasing students ' motivation, developing creative skills, and forming a deep understanding of geometric concepts.
Keywords: Euclidea " game program, mathematics, geometry, figures, students.
Заманауи бшм беру окушылардьщ бшмш тиiмдi игеруге жэне дагдыларын дамытуга ыкпал ететш инновациялык эдiстердi iздеуге тырысады. Осы тургыда окытуга технологияларды енпзу педагогикалык практиканыц ажырамас белшне айналады. Бул багыттыц кернекп екшдерЫц бiрi-геометрия мэселелерш шешуге арналган "ЕисМеа" ойын багдарламасы.
Геометрия сабактарында салу мэселелерш шешуде "ЕисМеа" ойын багдарламасын пайдалану тиiмдi окытуга ыкпал етед^ окушылардыц шыгармашылык ойлауын белсендiредi жэне геометриялык угымдарды Yйренуге деген ынтаны арттырады. Гипотеза Euclidea-дагы интерактивтшк пен визуализация материалды терещрек игеруге жэне геометрияда туракты салу дагдыларын калыптастыруга ыкпал ететiн ынталандырушы оку ортасын жасайды деп болжайды.
Геометрия сабактарында "Euclidea" ойын багдарламасын колдануды зерттеудщ кYтiлетiн нэтижесi дэстYрлi эдiстермен салыстырганда окушылардыц мотивациясы мен оку тшмдшгшщ жогарылауын аныктау, сондай-ак багдарламаны бшм беру процесiне сэтп интеграциялау Yшiн усыныстар калыптастыру болып табылады. Зерттеу нэтижелерi Euclidean-дщ геометрияга деген кызыгушылыгын жэне окушылардыц салу мэселелерш шыгармашылыкпен шешуге кабiлеттiлiгiн арттырудагы элеуетш кeрсетедi деп болжануда.
Геометрия сабактарында салу мэселелерiн шешуде "Euclidea" ойын багдарламасын пайдалануды зерттеу келесi зерттеу мшдеттерш камтуы мYмкiн:
• Геометрияны дэстYрлi эдiстермен окитындармен салыстырганда Euclidean-постро салу есептерiн шешу Yшiн пайдаланатын окушылардыц бiлiм децгейi мен Yлгерiмiндегi eзгерiстердi зерттеу.
• Euclidea пайдалану нэтижесiнде окушылардыц мотивациясы мен геометрияга кызыгушылыгыныц eзгеруiне талдау жасау, окуга катысуды арттыруга ыкпал ететiн факторларды аныктау.
• Euclidea окушылардыц геометриялык дагдыларын дамытуга каншалыкты ыкпал ететшш зерттеу, эсiресе салу мэселелерiн шыгармашыльщ шешу контекстiнде жэне салу сапасыныц жаксартуларын аныктау.
Бул зерттеу тапсырмалары "Euclidea" ойын багдарламасыныц оку процестерiне жэне окушылардыц геометрияны кабылдауына эсерiн жан-жакты талдауга негiз бола алады.
EUCLIDEA багдарламасына шолу:
Математикальщ бшм берудщ мацызды сэттершщ б1р1-накты математикага кабшеттшюч дамыту: математикальщ модельдеу (модель куру жэне нэтижелерд1 туащцру), математиканы колдану, соныц ¡шшде АКТ колдану. Ka3ipri уакытта окушылармен жумыста кептеген езгерютер бар, электронды бшм беру ресурстары пайда болады жэне сабакка белеенд1 енпзшедц бул оку npoueciH кызьщты етуге мумющцк беред1 жэне теорияльщ бшмнщ ем1рде колданылуын керсетуге мумкшдш беред1, ягни балаларга колданбалы жэне компьютерлiк математиканыц колданылуын ашады.
Сабакта жумыс iстеген кезде мугал1м эрдайым кызыгушылык таныткан окушыларга зерттелетш такырыптыц барлык мYмкiндiктерiн керсетуге уакыт беле бермейдi, кептеген балалар Yшiн бул олардыц проблемасы емес, олар зерттейтш материалдыц стандартты кeлемi жеткшкп, бiрак акыл-ойы дамыгысы келетш балалармен элдекайда киын жэне кызыкты бшуге мYмкiндiк iздейдi. Мундай окушылар сабакта байкалмаган жаца нэрселердi косымша ашуга, бшуге жэне дэлелдеуге жумыс iстеуi керек. МуFалiм осындай балалармен жумыс жасай отырып, eзiн дамытады жэне жетiлдiредi.
Окушылардыц eзiмен жэне олармен бiрге математикалык объектiлердi, процестердi жэне кeлемдi модельдердi кeрнекi бейнелеудi жасау, каFазFа жэне тактаFа колмен эскиздер салу, сондай-ак экрандаFы компьютерлiк куралдардыц кeмегiмен математика муFалiмiнiц кэсiби кузыреттшгше енедi, окуFа деген ынтаны арттырады жэне математикалык мэдениетп калыптастырады.
Электрондык бiлiм беру ресурстары ерекше кызыгушылык тудырады, бул сiзге модель куруFа Fана емес, белгiлi бiр элементтер eзгерген кезде не жэне калай eзгеретiнiн анык кeруге мYмкiндiк береди Мундай eзгермелi-динамикалык модельдер балаларFа eз болжамдарын тексеруге мYмкiндiк бередi, ал кeлемдi модельдер оларды буруFа жэне оларды осы тапсырманы шешкен кезде ы^айлы бурышпен карауFа мYмкiндiк бередi (бул дэптерде ешкашан жасалмайды, егер сызбаныц дурыс тацдалмаFан бурышы шешiмдi кeруге мYмкiндiк бермейдi). Заманауи электронды бшм беру ресурстарыныц жаксы жаFы-оларды кез-келген
жагдайда колдануга болады: компьютерде (тiптi интернет байланысы жок), планшетте, телефонда жэне бiр жерде отырудыц кажетi жок, ^з кез - келген ыцгайлы жерде ресурстармен жумыс жасай аласыз-пойызбен жYPу немесе сабак немесе кезек уакыты жэне т. б.
^аз1рп уакытта бiз тiптi табысты балалар геометрия курсын Yйренуi киын екенш кездестiрдiк, ейткенi оларга "сызбаларды керу" киын, эсiресе олар кеп кабатты немесе келемдi болса. Бiрак олимпиадалык тапсырмаларды шешуде геометрия бойынша тапсырмалар эркашан болады. Бiлiм беру YДерiсiн жандандыруга ыкпал ететiн ЭОР саны жеткшкп екенi белгiлi. Бiрак математикалык есептеулерге арналган бiрде-бiр заманауи ресурстарды эмбебап деп санауга болмайды, бул окытуда эртYрлi математикалык багдарламаларды колдануды кажет етедi. Бул зерттеуде бiз "ЕисНёеа" - геометрия мэселелерiн шешуге багытталган ойын багдарламасына назар аударамыз.
БисНёеа-геометрия мэселелерiн шешуге арналган кызыкты жэне бiлiм беретiн ойын багдарламасы. Багдарлама ендiрiлген тапсырмалар мен баскатыргыштарды колдана отырып, геометриялык угымдарды Yйренудщ кызыкты жэне кернекi эдiсiн усынады.
БисНёеа-бул геометриялык фигураларды компаспен жэне сызгышпен ойын тYрiнде салу туралы. Мунда сызбаныц дэлдiгi туралы алацдамайсыз, Euclideaмуны сiз Yшiн жасайды.
Ойын жещлден кYPделiге карай артатын 120 геометриялык есептен, 11 окыту децгешнен турады, эр децгейден етущзге байланысты 10-га дейiн курастыру куралдары (сызгыш, циркуль жэне т.б.) косылады. Кецестер мен зерттеу режимi, автоматты шешiмдi тексеру Yшiн жумыс iстейдi, салынган сызба динамикалык болып табылады.
Ойынныц негiзгi идеясы-барлык жулдыздарды жинау Yшiн минималды козгалыстармен есептердi шешу. Ойынныц мобильдi нускалары бар-Android жэне iOS Yшiн, сонымен катар косымшаны браузер аркылы пайдалануга болады.
^агаздагы сызбадан айырмашылыгы, Euclidea-да салуды жылжытуга болады. Бул сызба элементтерi арасындагы байланыстарды накты зерттеуге жэне мэселенiц дурыс шешiлуiн тексеруге мYмкiндiк бередi.
БисНёеа-да негiзгi куралдар сызгыш пен компас болып табылады. Олардыц кемегiмен аз ею нYкте аркылы тYзу сызып, берiлген центрi бар шецбер кура аласыз. Ойын барысында сiз кол жетiмдi куралдарга автоматты тYPде косылатын биссектриса, перпендикуляр жэне баска объектiлердi куруды Yйренесiз. Жаца куралдарды пайдалану уакытты Yнемдейдi жэне сызбаны артьщ сызьщтармен толтырмауга мумкжд1к бередь
ЕисНс1еа ресурстары окушыларды кызыктыруга мYмкiндiк бередi бастапкы кезецде олар "керуге" жэне сызбаларды курудыц эртYрлi нускаларын ойластыруга Yйретедi, бул балалардыц логикалык ойлауын дамытуга жэне бiр модельдi юке асырудыц бiрнеше тэсiлдерiн карастыруга
мYмкiндiк бередi. Нэтижесiнде куру Yшiн ец "ыцгайлысын" тацдайды. Осы ресурстардагы шартты ойын форматы казiргi балаларды кызыктыруга мYмкiндiк бередi, ейткенi оларда жарыстар, шайкастар, уакыт бойынша немесе салудыц кYPделiлiгi Yшiн жарыстар уйымдастыруга болады, ец кызыктысы-ез мшдеттерш шешу. Бул ойын аздщ бшмщзд1 тексерiп кана коймайды, сонымен катар миды толык куатка итермелейтiн жаца нэрселердi Yйретедi. Ойындагы барлык тапсырмалар киындык децгешне карай белiнедi - ец жещлден киынга дейiн.
БисНёеа-бул геометрия бойынша тапсырмалар жиынтыгы гана емес. Бул киындык децгейлерi бiртiндеп артып келе жаткан баскатыргыш. Эр кадам-бул жеке мшдет, оны шешу
Yшiн тек циркуль мен сызгыш белшбестен бершедь Бул куралдардыц кeмегiмен тек Yш эрекеттi орындауга болады: нYкте кою, екi нYктенi тYзу сызыкпен косу жэне белгiлi бiр нYктеден eтетiн берiлген центрмен шецбер куру. Мэселеш шешу Yшiн эр жолы геометрияда рефлексия мен бiлiмдi кажет ететiн кiшкене жацалык ашылады. Ойында кецестер мен дайын шешiмдер жок. Жалгыз кемек-зерттеу режимi.
Эзщз Yшiн жаца куралдарды жасауга мYмкiндiк бар. Мысалы, сiз биссектриса куруды Yйренгеннен кейiн, сiзде келесi тапсырмаларды куруды жецшдететш тиiстi курал бар. Сонымен катар, куралды iске коспас бурын, сiз осындай тапсырмалардыц эркайсысын карапайым кадамдармен шешущз керек. Стандартты куралдар ретiнде кол жетiмдi болуы мYмкiн:
• ортацгы перпендикуляр;
• биссектриса;
• параллель тYзулер;
• перпендикуляр;
• бершген радиустыц шецберш курайтын компас.
^аламмен жазылган карапайым кагаздагы салулардан айырмашылыгы, сiз балтамен кесiлмейсiз жэне сызылган сызыктар ез орындарында калады, ЕисМеа-да сызба динамизмге ие. НYктелердi жылжытуга болады жэне олармен бiрге олар аркылы eтетiн сызыктар козгалады. Эрекетп болдырмауга болады.
^олданба математикалык тургыдан кыска жэне стильдi интерфейске ие. Мэселеш шешкеннен кейiн белгiлi бiр жулдыздар саны бар карта пайда болады, содан кешн олар упайларга аударылады. Математиканы бiлетiндер Yшiн дурыс шешiлген мэселе Yшiн сыйакы
Эрбiр шешiм козгалыстыц екi тYрiнде багаланады: L (сызыктар) жэне Е (карапайым евклидтш курылымдар). Бул жагдайда нуктелердщ салуы ескерiлмейдi.
• L куралдардыц эрекеттерiн есептейдi: тYзу, перпендикуляр жэне т.б.
• Б-козгалыс саны, салу тек накты компас пен сызгыштыц кeмегiмен жасалгандай. Эрбiр жетiлдiрiлген куралдыц eзiндiк шартты багасы
бар.
Максат-ец аз козгалыстар аркылы мэселенi шешу. Эр децгейдщ L жэне Е максаттары бар. Олар тэуелсiз. ^теген тапсырмалар екi максатты да канагаттандыратын эмбебап шешiмге ие. Бiрак кейбiр мiндеттердi екi рет шешуге тура келедг L максатына жету Yшiн бiр шешiм, екiншiсi Е максатына жету Yшiн. Жулдыздар саны шешiмнiц оцтайлылыгына байланысты.
1. Дурыс шешшген мэселе-жулдыз.
2. карапайым геометриялык кадамдардыц (L - козгалыстарды) ец жаксы (ец аз) саны Yшiн шешiм - екiншi жулдыз.
3. "куралдарды" (Е - козгалыстарды) пайдалану кадамдарыныц ец жаксы белгiлi саны бар шешiм - Yшiншi жулдыз.
Егер тапсырманыц шартын бiрнеше фигуралар канагаттандырса, сiз барлык жауаптарды (шешiмдердi) бiрден бiр сызбага салу аркылы жасырын V жулдызын ала аласыз. Эдетте косымша шешiмдер белгiлi бiр симметрияны бiлдiредi. Бул мYмкiн болатын децгейлердi eзiцiз болжауыцыз керек, eйткенi V жулдызы табылганга дейiн кeрсетiлмейдi. Сeздердi мукият окып шыгыцыз.
Ерекше жетютш-салу мэселесiн ец аз кадамдармен шешу. ЕисМеа ВК жэне Facebook желшк кауымдастыктарында ец оцтайлы шешiмдi табу Yшiн нагыз халыкаралык жарыс eтедi.
- эдем! афоризм.
***
■
Эзiрлеушiлер психология зацдары мен математиканы окыту эдютемесш жаксы ескердi. Euclidea окытуды ойын тYрiнде eткiзуге мYмкiндiк бередi. Осылайша, Euclidea KOMerÏMeH планиметрия курсын окуды немесе кайталауды уйымдастыруга болады.
Бул зерттеу инновациялык окыту эдютершщ окушылардьщ геометриялык бiлiмi мен дагдыларын калыптастыруга эсерiн талдай отырып, бiлiм беру инновациялары саласына Yлес косу эрекет болып табылады.
Окыту эдктемеск Геометрия сабагында багдарламаны бiрiктiру:
1. Жаца материалды енгiзу:
- Жаца геометриялык угымдарды керсету Yшiн Euclidea пайдалана алады. МуFалiм окушыларга интерактивтi мысалдар мен тапсырмаларды колдана отырып, баFдарламамен калай жумыс iстеу керектiгiн керсете алады.
2. Практикалык жаттыFулар:
- Euclidea-да геометриялык есептердi шешу Yшiн колдана алады.
Окушылар тапсырмаларды ез бетшше орындай алады, бул оларFа теориялык бiлiмдi iс жYзiнде белсендi колдануFа кeмектеседi.
3. Окытуды даралау:
- БаFдарламамен жумыс iстеу муFалiмге тапсырмалардыц эртYрлi кYPделiлiк децгейлерiн усынуFа мYмкiндiк бередi. Бул окушылармен дайындык децгейi мен кызыFушылыктарына сай жеке жумыска мYмкiндiк бередi.
4. Нэтижелердi талкылау:
- Тапсырмаларды шешкеннен кешн окушылар eздерiнiц тэсiлдерiн, шешiм стратегияларын
талкылай алады, идеялар мен шешiмдермен алмасады. Бул материалды талкылауды жэне терец тYсiнудi ынталандырады.
Геометрия сабактарында Euclidea колданудыц артыкшылыктары:
1. Интерактивтiлiк жэне визуализация: баFдарлама геометриялык уFымдарды кeрнекi тYPде интерактивтi куралдар аркылы керсет^ усынады, оларды тYсiнiктi жэне есте каларлыктай етедi.
2. Окытуды даралау: окушылардыц эр тYрлi дайындык децгейлерш ескере отырып, Euclidea эр окушы^а сэйкес келетiн эр тYрлi киындыктаFы тапсырмаларды тацдауFа мYмкiндiк береди
3. Жедел керi байланыс: окушылар мэселелердi шешуде жедел керi байланыс алады, бул кателердi тYзетуге жэне материалды жаксы тYсiнуге кeмектеседi.
4. ^ызы^ушылыкты ынталандыру: ойын форматы мен интерактивтшгшщ аркасында Euclidea окушылардыц геометрияFа деген кызыFушылыFын оятып, сабактарды кызыкты ете алады.
Дэстурл1 эдктермен салыстыру:
1. Кeрнекi презентация: баFдарлама геометриялык уFымдарды визуализациялауFа мYмкiндiк бередi, бул окулыктаFы немесе тактадаFы теориялык презентациямен салыстырFанда тиiмдi.
2. Оку процесшщ интерактивтiлiгi: Euclidea окушыларFа материалды eз бетiнше зерттеуге мYмкiндiк бередi, бул бiлiмдi жаксы мецгеруге ыкпал етедь
3. Даралау жэне икемдiлiк: БаFдарлама окытуды жекелендiрудiц икемдi мYмкiндiктерiн усынады.
«Евклидиянын кемег1мен геометриялык эстафета» атты 10-сыныптар арасында сыныптан тыс iс-шара жоспары:
Максаты: Бiлiм алушылар геометриялык фигураларды куру, олардыц касиеттерiн талдау жэне эстафеталык форматта дэйектi курылымдар жасау Yшiн Euclidea баFдарламасын колдана отырып, геометриядан алFан бiлiмдi колдана алатын интерактивтi оку ортасын куру, эр тYрлi геометриялык объектiлер арасындаFы байланысты терец тYсiнуге ыкпал ету.
Уакыты: 60 мин
К1р1спе (5 мин)
Барлыгына сэлем! БYгiн 6Ï3 кызыкты эдiс - Евклидея аркылы геометрия эстафетасын пайдаланып кeцiлдi геометрия сабагын eткiземiз. Бiздщ 6YriHri максатымыз - геометрия элемше ену, эр тYрлi тшшдердщ бiр-бiрiмен калай байланысатынын жэне олардыц 6iр-6iрiне калай эсер ететiнiн тYсiну.
Yш6урыш, шаршы, тiктeрт6урыш, шецбер жэне т.б тшшдермен жумыс жасаймыз. Естерiцiзге сала кетешк, бул фигуралардыц эркайсысыныц езшдш сипаттамалары бар: бурыштары, кабыргалары, радиустары, диаметрлерi, олардыц курылысы жэне касиеттерш тYсiну Yшiн мацызды.
БYгiнгi сабак 6iзге геометриялык фигураларды жасауга жаттыгып кана коймай, олардыц эркайсысыныц баскалармен байланысын, езара эрекеттестiктiц кYPделi жYЙесiн курайтынын керуге мYмкiндiк 6ередi. Геометрия элемшдеп кызыкты саяхатымызды бастайык!
Ойын ережелерi мен эстафета угымын mYciHdipy (5 мин)
«Геометрия эстафетасы» интерактивт эдю болып табылады, онда эр топ окушылары кезекпен Евклиде багдарламасы аркылы геометриялык пiшiн бойынша тапсырманы орындайды. Бiр топты куру нэтижес келесi топтыц бастапкы нYктесi болады, ол алдыцгы нэтиженi пайдаланып курылысты жалгастырады.
Эр топ Евклидия аркылы белгш 6iр геометриялык фигураны курастырудан бастайды. Бул курылыстыц нэтижесi келес топка 6ерiледi жэне курылыстыц келес кезецiнiц бастапкы нYктесi болады. Осылайша, эр6iр келесi топ тапсырманыц келеЫ 6eлiгiн орындау Yшiн алдыцгы топтыц нэтижесш пайдалана отырып, курылысты жалгастырады. Бул геометриялык фигуралардыц дэйект т1з6егш жасайды, мунда эр6iр пiшiн алдыцгыга негiзделедi, эстафетага уксас, эр катысушы келесiге эстафета таякшасын 6ередi.
Окушътарды топтарга белу (5 мин)
Окушылар 3-4 адамнан туратын шагын топтарга белшедь Бул топтарды калыптастырудыц ец жаксы тэсш-окушылардыц 6iр-6iрiне Yйренуi жэне кeмектесуi Yшiн эркайсысында эртYрлi бшм немесе дагдылар децгейлерi болуы
Эр командага салу керек геометриялык фигуралардыц тiзiмi 6ерiледi.
- 1-топ: Yшбурыш салу.
- 2-топ: Yш6урыштыц бiр жагын пайдаланып, тiктeрт6урыш жасацыз.
Эстафета етк1зу (35 мин)
Тапсырманыц басталуы:Эр команда тапсырманы белгшенген уакыт шецбершде Euclidean кeмегiмен тагайындалган фигураны курудан бастайды.
Нэтижет беру: Фигураныц курылысы аякталганнан кейiн нэтиже келесi командага бершедь Муны кодты, суреттi немесе келес суреттi салу Yшiн фигураныц кай 6eлiгiн пайдалану керектiгi туралы нускаулык беру аркылы жасауга болады.
Эстафетаныц жалгасы: Эрбiр келесi команда алдыцгы топтыц нэтижесш келес фигураны курудыц бастапкы нYктесi ретiнде колдана отырып жумысын жалгастырады.
1-топ тапсырмасы:
2-топ тапсырмасы:
Эстафетаны аяцтау: Эстафета тiзiмдегi барлык фигуралар салынганга дейiн немесе белiнген уакыт аякталганга дейiн жалгасады.
Нэтижелердi талцылау (10 мин)
Эстафета аякталганнан кешн нэтижелердi талкылап, тапсырманы орындау барысында туындаган киындыктар мен кызыкты сэттердi аныктаймыз.
Фигураларды цуру стратегияларын талцылау: Эр команданы ез фигураларын куру Yшiн колданган эдiстерi туралы сейлесуге шакырамын. Буган белгiлi бiр бурыштарды, сегменттердiц узындыктарын тацдау, фигуралардыц касиеттерш колдану жэне баска тэсiлдер кiруi мYмкiн.
Фигуралар мен цурылыс эд1стер1 арасындагы байланысты аныцтау: Окушылардан кешнп курылымдарды салу Yшiн пайдаланылган фигуралардыц жалпы элементтерiн немесе касиеттерiн белектеудi сураймын. Мысалы, бiр фигураныц белгш бiр жагы немесе бурышы келес фигураныц бастапкы нYктесiне калай айналды, жаца фигураларды салу Yшiн кандай касиеттер колданылды жэне олар калай байланысты болды.
ЭртYрлi фигураларга ортак негiзгi элементтердi белектеп жэне салу кезшде геометриялык нысандар арасындагы байланысты тYсiнудiц мацыздылыгын атап, корытындылаймын.
Сабакты корытындылау (5 мин)
^урметп окушылар, бYгiнгi геометрия эстафетасы аркылы еткен геометрия сабагымыз фигуралар мен фигуралар элемше кызыкты саяхат болды. Бiз Евклидияныц кемегiмен эртYрлi геометриялык фигураларды салуды Yйрендiк жэне бiздiц кYш-жiгерiмiздi тYгендеу мацызды. Бiз пiшiндердi салудыц эртYрлi стратегияларымен таныстык жэне олардыц арасындагы касиеттер мен байланыстарды талкыладык. Эрбiр пiшiн келесi Yшiн бастапкы нYкте болды жэне бiз эрбiр элементтiц жаца геометриялык конструкцияларды куруда мацызды рел аткарганын кердiк.
Бул сабак бiзге пiшiндер арасындагы байланысты тусшудщ мацыздылыгын жэне оларды калай салу керектшн Yйреттi. Эрбiр тшш баскалармен езара байланысты болды жэне бiздiц курылыс кYш-жiгерiмiз жаца, кYPделiрек геометриялык нысандарды жасаудыц кiлтi болды. Бiз геометрияныц жай гана фигуралар жиынтыгы емес, комбинациялардыц шексiз санын жасауга болатын езара байланысты элементтердщ кYPделi жYЙесi екенiн терецiрек тусшдш.
Сабактыц соцы: Осы сабакка катыскандарыцыз Yшiн барлыгыцызга рахмет. Геометриялык фигураларды салу жэне талдаудагы бул тэж1рибе сiздi куантады жэне геометрияны терещрек тYсiнуге кемектеседi деп Yмiттенемiн. Сабак аякталды, бiрак бiздiц геометриялык пiшiндердi зерттеуге деген куштарлыгымыз ендi гана басталады!
Салыстырмалы талдау:
10 А жэне 10 Б сыныптарыньщ салыстырмалы сапа KepceTKrai
60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
52%
40%
1 -токсан
2 - токсан
Окушылар eKi топка бeлiндi: 6ip топ геометрия сабактарында Euclidean багдарламасын пайдаланды, ал eкiншi топ багдарламаны пайдаланбады жэне дэcтYpлi окыту эдютерш колдана отырып материалды зepттeдi.
EKi топ бipдeй сынактардан, тапсырмалардан eiri жэне геометриядагы бipдeй критерийлер мен ешмдшк стандарттары бойынша багаланды.
Зерттеу кезеш окушылардыц оку Yлгepiмiндeгi eзгepicтepдi багалау Yшiн бeлгiлi бip уакыт аралыгында жYpгiзiлдi.
110 А "10 Б
Кут1лет1н
корытындылар
мен
"Euctdaa' net ы it багдарламасы бойыша еэ омычылбен бвлюни
нэтижелер:
• Euclidea багдарламасымен жумыс icтeйтiн окушылар тобы багдарламаны пайдаланбаган топпен салыстырганда Yлгepiмнiц жаксарганын кepceтуi мYмкiн. Бул багдарламаныц геометриялык угымдарды игеруге оц эcepiн тигiзуi мYмкiн.
• Euclidean колданатын окушылар багдарламаныц интерактивтшп мен eзiн-eзi зерттеу мYмкiндiгiнiц аркасында геометриялык угымдарды терещрек тYciнугe мYмкiндiк алды.Euclidean-мeн жумыс ютеген окушылар логикалык ойлау дагдыларын жэне геометриялык eceптepдi шешуге деген сешмдшкп дамытка болуы мYмкiн.
• Euclidean багдарламасын пайдалану окушылар Yшiн сабактарды кызыкты эpi кызыкты ете алды, бул e3 кeзeгiндe олардыц мотивациясы мен окуга катысуын жаксартуга эсер eтуi мYмкiн.
Дорыта келе, геометрия сабактарында Euclidean багдарламасын колдану оку процесше оц эсер eттi, бул окушылардыц нэтижeлepi мен пiкipлepiмeн растауга болады.
Бул куралдыц каншалыкты тшмд1 екендш материалды тусшуд1 жаксарту, геометрияны Yйpeнугe деген кызыгушылыкты арттыру жэне eceптepдi шешу дагдыларын дамыту аркылы cуpeттeлдi. Euclidea визуализациясы мен интерактивтшп геометриялык угымдарды терещрек жэне кepнeкi тусшуге ыкпал eтeдi. Бул окушылардыц бiлiмдi ic жYзiндe колдану жэне тапсырмаларды тшмд1рек шешу кабшетше эсер етедь Нэтижелер эpi карайгы зерттеулердщ бастапкы нYктeci болып табылады. Yлгiнi улгайту жэне узак бакылау кезещн жYpгiзу багдарламаныц тиiмдiлiгiн нактылауга жэне растауга ^мектеседь
¥сыныстар:
• Euclidea-ны геометрия бойынша оку жоспарына косымша оку куралы peтiндe eнгiзу усынылады. Бул окушылардыц геометриялык угымдарды визуализациясы мен тYciнуiн жаксартуга кeмeктeceдi.
• Багдарламаны тиiмдi пайдалану Yшiн муFалiмдepдi Euclidea-мен жумыс icтeу эдicтeмeciнe Yйpeту жэне оку пpоцeciн колдау Yшiн кажeттi ресурстармен камтамасыз ету кажет.
• Окушылардыц Yлкeн Yлгiciндeгi жэне эpтYpлi бiлiм беру жаFдайлаpындаFы нэтижeлepдi растау Yшiн зepттeулepдi жалFаcтыpу усынылады.
»1—| ;IMIH awtyuMUl^^-' «ОС*ар4<«м«рмш immhu
Оннип' ■
lawepwa lobw«
Вл*т«<апаи#* цяшы WM*7pMf»«w *Mj> Ту»
«evncTKta
ОДмфщшты
СЬбиии» "iww- *кпч1 мы'
art* бщ« и<ч|«0М1М
БаFдарламаныц интерактивт мYмкiндiктерiн Yнемi жацарту жэне дамыту окушылардыц KызыFушылыFын сактауFа жэне оку тиiмдiлiгiн арттыруFа кeмектеседi. Зерттеу Euclidea-ныц геометрияны окытуFа оц эсерш растады. Оны пайдалану оку процесш айтарлыктай байыта алады, бул оны интерактивт жэне окушыларFа тYсiнiктi етедi. Алайда, максималды тиiмдiлiк Yшiн баFдарламаныц кол жетiмдiлiгiн Fана емес, сонымен катар муFалiмдер мен бшм беру мекемелерiнiц жан-жакты колдауын камтамасыз ету кажет.
ПАЙДАЛАНЫЛГАН эдебиеттер
1. Euclidea - Геометрические построения с помощью циркуля и линейки
