Научная статья на тему '“МУКОЛИМА” МЕТОДИ – ЎҚУВЧИЛАР КОММУНИКАТИВ КОМПЕТЕНТЛИГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ МУҲИМ ВОСИТАСИ: ТАРИХИЙ ТАЖРИБА'

“МУКОЛИМА” МЕТОДИ – ЎҚУВЧИЛАР КОММУНИКАТИВ КОМПЕТЕНТЛИГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ МУҲИМ ВОСИТАСИ: ТАРИХИЙ ТАЖРИБА Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
135
46
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
янгиланаётган педагогик фикр / коммуникатив компетентлик / муколима / ўқувчи компетентлиги / “келажак кўникмалар”. / обновленное педагогическое мышление / коммуникативная компетенция / зубрёжка / «навыки будущего».

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Умаров Баҳром

Мақолада ўқувчиларда коммуникатив компетентлигини ривожлантиришдаги тарихий тажриба: муколима методининг мазмуни ва моҳияти ёритилган. Умумтаълим фанларини ўқитишнинг интерфаол усулларидан фойдаланиш ва ўқувчиларнинг мустақил ишларини ташкил этиш орқали уларнинг коммуникатив компетентлигини шакллантириш борасида услубий тавсиялар тақдим этилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

МЕТОД “ЗУБРЁЖКА” ВАЖНЫЙ ИНСТРУМЕНТ ДЛЯ РАЗВИТИЯ КОММУНИКАТИВНОЙ КОМПЕТЕНТНОСТИ УЧАЩИХСЯ: ИСТОРИЧЕСКИЙ ОПЫТ

В статье раскрывается содержание и сущность метода зубрёжки в развитии коммуникативной компетенции учащихся. Представлены методические рекомендации по использованию интерактивных методов обучения общеобразовательным предметам и формированию коммуникативной компетентности учащихся через организацию самостоятельной работы.

Текст научной работы на тему «“МУКОЛИМА” МЕТОДИ – ЎҚУВЧИЛАР КОММУНИКАТИВ КОМПЕТЕНТЛИГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ МУҲИМ ВОСИТАСИ: ТАРИХИЙ ТАЖРИБА»

Умаров Барром,

Сурхондарё вилояти ХТХК.ТМОХМ, "Тилларни укитиш методикаси" кафедраси мудири

"МУКОЛИМА" МЕТОДИ - У^УВЧИЛАР КОММУНИКАТИВ КОМПЕТЕНТЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ МУ^ИМ ВОСИТАСИ: ТАРИХИЙ ТАЖРИБА

УДК: 372.882

УМАРОВ Б. "МУКОЛИМА" МЕТОДИ - УЦУВЧИЛАР КОММУНИКАТИВ КОМПЕТЕНТЛИГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ МУЦИМ ВОСИТАСИ: ТАРИХИЙ ТАЖРИБА

Маколада укувчиларда коммуникатив компетентлигини ривожлантиришдаги тарихий тажриба: муколима методининг мазмуни ва мох,ияти ёритилган. Умумтаълим фанларини укитишнинг интер-фаол усулларидан фойдаланиш ва укувчиларнинг мустакил ишларини ташкил этиш оркали улар-нинг коммуникатив компетентлигини шакллантириш борасида услубий тавсиялар такдим этилган.

Таянч суз ва тушунчалар: янгиланаётган педагогик фикр, коммуникатив компетентлик, муколима, укувчи компетентлиги, "келажак куникмалар".

УМАРОВ Б. МЕТОД "ЗУБРЁЖКА" - ВАЖНЫЙ ИНСТРУМЕНТ ДЛЯ РАЗВИТИЯ КОММУНИКАТИВНОЙ КОМПЕТЕНТНОСТИ УЧАЩИХСЯ: ИСТОРИЧЕСКИЙ ОПЫТ

В статье раскрывается содержание и сущность метода зубрёжки в развитии коммуникативной компетенции учащихся. Представлены методические рекомендации по использованию интерактивных методов обучения общеобразовательным предметам и формированию коммуникативной компетентности учащихся через организацию самостоятельной работы.

Ключевые слова и понятия: обновленное педагогическое мышление, коммуникативная компетенция, зубрёжка, «навыки будущего».

UMAROV B. MEMORIZATION METHODOLOGY AS AN IMPORTANT TOOL FOR THE FORMATION OF STUDENT S COMMUNICATIVE COMPETENCY. HISTORICAL EXPERIENCE

The article reveals the content and essence of the cramming method in the development of the communicative competence of students. Methodical recommendations of interactive methods implementation in teaching general education subjects and the formation of communicative competence of students through the organization of independent work are presented.

Key words and concepts: updated pedagogical thinking, communicative competence, cramming, "skills of the future".

Кириш. Маълумки, янги аср малакаларини эгаллаш жараёни, факатгина, ёшларнинг фаол мустакил фаолияти, шу жумладан, коммуника-тив компетенциясини эгаллаши ва узларининг коммуникатив майдонини яратиш шарти билан муваффакиятга эришиш мумкин. Шу асосда таъ-лим тараккиётини белгиловчи мухим мезон сифа-тида укувчиларнинг укув ютуFи нафакат унинг эгаллаган шахсий ва ижтимоий компетентлиги, балки ракобатбардош "келажак куникмалари"ни узлаштириши билан белгиланмоFи зарур1.

Узбекистан Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2017 йил 6 апрелдаги «Уму-мий урта ва урта махсус, касб-хунар таъ-лимининг давлат таълим стандартларини тасдиклаш туFрисида"ги 187-сонли карори билан тасдикланган мактаб таълимининг ДТС, укув режа ва укув дастурларида компетенци-явий таълимга асосланган ёндашувнинг маз-мунига укувчиларнинг коммуникатив компе-тенцияси «асосий ваколатлар» блокида етакчи хисобланади2. Бу эса, умумий урта таълим мак-таби укувчиларида коммуникатив компетент-ликни ривожлантириш тузилмаси, компонентлари, мезонлари ва курсаткичларини аниклаштириш, юкори синф укувчиларида коммуникатив компе-тентликни ривожлантириш модели ва дидактик таъминотини такомиллаштиришни так,озо этади.

Коммуникатив компетенция ижтимоий вази-ятларда энг аввало она тилида хамда хорижий тилда узаро самарали мулокотга кириша олиш, мулокотда муомала маданиятига амал килиш, ижтимоий мослашувчанлик, хамкорликда жамо-ада самарали ишлай олиш лаёкатини назарда тутади.

Инсон уз олдига куйган барча вазифаларни тил ёрдамида мулокот килиш оркали хал килади, ёкимли мулокот кила билиш эса, ракобат ва бозор муносабатларида муваффакиятли хаёт кечириш-нинг асоси хисобланади.

Мактаб ёшидаги укувчиларнинг коммуникатив вазиятлари, учрайдиган муаммоли вазиятларнинг намоён булиши, улардаги мулокотни амалга оши-ришда адекват мулокот куникмалари шакллан-ганлик даражасининг пастлиги, мулокотга кири-шишдаги тусикларни енгиб утиш усулларини мав-

1 Umarov B. Some judgements on the issues of the formation of « future skills"in students. Scientific research results in pandemic conditions. Proceedings of International Multidisciplinary Conference. June, 2020.

2 https://lex.uz/docs/3153714

жуд эмаслиги ёки камлиги укувчилар уртасидаги шахслараро муносабат ва таълим олиш самара-дорлигига салбий таъсир этиши табиий.

Умумтаълим тизимида катта ёшдаги мактаб укувчиларининг коммуникатив компетентли-лик масаласи таълим-тарбиянинг мухим тарки-бий асосларидан бири сифатида тахлил этилган-лигига карамасдан, инновацион ёндашув асо-сида укувчиларда коммуникатив компетенци-ялар тизимини шакллантириш технологияси ва дидактик таъминотини такомиллаштириш дол-зарб ахамият касб этмокда. Шунингдек, бу соха муаммоси буйича инновацион ёндашув масала-ларига хорижий ва республикамизда амалга оши-рилган тадкикотлар билан танишиш мазкур педа-гогик ходисанинг ягона талкини мавжуд эмасли-гини курсатди.

Мавзунинг долзарблиги мактаб укувчиларнинг коммуникатив компетентлигини шакллантириш борасида махаллий инновацион жараёнларнинг аксиологик (кадрият) ривожлан-маганлиги ва коммуникатив компетенция маз-мунига мос келадиган ташхис мезонига булган эхтиёжни хисобга олган холда белгиланди.

Мавзу буйича илмий изланишлар-нинг цисцача та^лили. Мамлакатимиз-нинг етакчи олимларидан Н.Н.Азизхужаева, У.Ш.Бегимкулов, Р.Х.Жураев, У.И.Иноятов, Н.А.Муслимов, О.М.Мусурманова,

Э.А.Сейтхалилов, Н.М.Эгамбердиева,

Ф.Р.Юзликаев, З.Э.Азимоваларнинг илмий изла-нишларида укувчиларда коммуникатив ком-петентлиликни шакллантиришнинг ижтимоий-педагогик, интеграл-педагогик жихатлари, узлук-сиз таълим тизимига компетенциявий ёнда-шувни жорий этишнинг концептуал ва мето-дологик асослари М.Вахобов, О.Мусурмонова, М.Мирсолиева, М.Пардаева, Ш.Ураков, Б.Ходжаев, М.Пардаевалар, укувчиларда ижодий фаоллик ва креативликни ривожлантиришнинг дидактик имкониятлари Б.Адизов, К.Иноков, Д.Якубжанова кабилар томонидан тадкик этилган.

Мустакил давлатлар хамдустлиги мамлакат-лари олимларидан Ю.Н.Емельянов, В.А.Кан-Калик, С.Л.Братченко, А.Н.Ивашов, В.Н.Гришина, У.Томас, А.А.Бодалёв, А.И.Донцов, Ю.М.Жуковларнинг тадкикотларида шахслараро хамкорликдаги фао-лиятни ташкил этиш тамойиллари, шахслараро мулокотнинг ижтимоий-психологик масалалари ёритиб берилган.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 2 (99)

Хорижий давлатлар олимлари Ж.Бивин, Ж.А.Грэхем, Ж.Равен, Д.Шонларнинг илмий изла-нишларида укувчиларда коммуникатив ком-петентлиликни шакллантиришнинг ижтимоий-маданий, педагогик-психологик ва лингвистик жихатлари очиб берилган.

Умумтаълим тизимида катта ёшдаги мактаб укувчиларининг коммуникатив компетентли-лик масаласи таълим-тарбиянинг мухим тарки-бий асосларидан бири сифатида тахлил этилган-лигига карамасдан, инновацион ёндашув асо-сида укувчиларда коммуникатив компетенци-ялар тизимини шакллантириш технологияси ва дидактик таъминотини такомиллаштириш дол-зарб ахамият касб этмокда. Шунингдек, бу соха муаммоси буйича инновацион ёндашув масала-ларига хорижий ва республикамизда амалга оши-рилган тадкикотлар билан танишиш мазкур педа-гогик ходисанинг ягона талк,ини мавжуд эмасли-гини курсатди.

Илмий муаммонинг куйилиши. Умумтаълим мактаб укувчиларини коммуникатив компетент-лигини шакллантиришда аждодларнинг тарихий тажрибаларига таянган холда коммуникатив вази-ятларда баркарор муносабат, самарали мулокот стратегияларини танлашда инновацион ёндашув-нинг кайта алокага киришиш даражасини хисобга олиш борасида тадкикотлар олиб бориш куннинг долзарб масалаларидан биридир.

Тадкикотнинг объекти. Умумтаълим мактаб укувчилари, укитувчилар, оила.

Асосий кисм.

Утмишнинг бугун ва келажак билан боFлик1лиги, бир-бирини тулдириши, янги авлод тарбияси, улар дунёкарашининг туFри шаклланиши хак,ида фикр юритилганда мана шу уЙFунлик кузда тути-лади. Тарих унутиб булмайдиган ноёб хотира, аждодларнинг ибратли ишларини эслаш, тарихий тажрибалардан туFри хулоса чик,ариб яшаш, утмишни келажак билан боFлаш деганидир.

Маълумки, янгиланаётган педагогик фикрлар таълим жараёнини ташкил этишда укитишнинг анъанавий усулидан технологик, ижодий ва изла-нувчан усулга утиш имконини берди.

Янгиликларни тах^ил килишдаги бошланFич нукта сифатида Роберт Парк "билимлар шакли", яъни утмиш ходисаларининг руйхати ва уларни муайян кетма-кетликда тизилишидан иборат тарих

билан уларнинг солиштирилишини танлайди1. Куйида унинг асосий хулосаларидан айримлари келтирилган:

• янгиликлар энг сунгги ёки такрорланувчи вокеаларни акс эттиради;

• янгиликлар тартибли эмас: улар дискрет ходиса ва вокеалар билан боFлик; янгиликлар оркали узлаштириладиган олам, бир-бири билан боFлик булмаган ходисалардан юзага келади, уларни изохлаш янгиликларнинг асосий вази-фаси эмас;

• янгиликлар абадий эмас: улар вокеа уз долзарблигини йукотмагунча мавжуд, кейин эса кайд этиш, фойдаланиш учун уларнинг урнини бошка турлари эгаллайди.

• янгиликлар, асосан, билимларнинг урнини босувчи эмас, балки дик,к,ат-эътиборнинг йуллантирувчилари ва курсаткичлари булиб хиз-мат килади.

Кейинчалик ушбу к,араш киск,арок таърифда уз ифодасини топди: «янгилик, бу - аслини олганда, "эскиликдир"2.

Ушбу ифода эътибори билан бугунги кунда катор ривожланган мамлакатларда таълим-тарбия жараёнининг самарадорлигини кафолатловчи укувчиларнинг коммуникатив компетенциялари асосий восита сифатида белгиланмокда.

Урта буFин таълим иштирокчиларининг коммуникатив компетентлигини шакллантириш метод ва воситаларини танлашда бой тарихий тарак,к,иёт йулини босиб утган утмиш таълим-тарбия таж-рибаларидан фойдаланиш максадга мувофикдир. Тарихий манбалар тахлили шундан далолат бера-дики, утмишдаги масжид хузуридаги мактаб ва мадрасаларда, толиби-илмларнинг мулокот лаёк,атларини шакллантиришга фавкулодда жид-дий муносабатда булганлар.

Ахлок шаклида юзага келган нуткий лаёкат сабокларида махоратли воиз ва воизлик санъати-нинг улкан билимдони Хусайн Воиз Кошифийнинг "Футувватномайи Султоний», «Ахлок,и Мухсиний»

1 Абдурахмонова Х. Оммавий ахборот восита-лар контенти (янгиликлар тахлили). https://journal. fledu.uz/wp-content/uploads/sites/3/2019/04/Hilola-Abdurahmonova.pdf

2 Абдурахмонова Х. Оммавий ахборот восита-лар контенти (янгиликлар тахлили). https://journal. fledu.uz/wp-content/uploads/sites/3/2019/04/Hilola-Abdurahmonova.pdf

асарларлари уз давридаёк, мадрасаларда дарс-лик сифатида кулланилган1.

Таникли олим Ф. Бобожонова. "Бухоро амир-лигида таълим тизими (XIX аср охири ва ХХ аср бошларида)" илмий-тадкикот ишида таъкидлага-нидек, Бухоро мадрасаларида тахсил олган тала-балар купинча кунжаки домладан нутк сабоFини олишган2. Кунжаки домланинг асосий вазифаси мадрасада белгиланган муайян курс ёки китобни урганишда кушимча шуFуллантиришдан иборат эди.

Википедия маълумотлар базасида мадрасалар-даги таълим-тарбия жараёни хакида куйидагича маълумот берилган: "МашFулотлар эрталаб соат туртдан соат унгача давом этган, соат ун иккидан намоз укилган, тушлик, кейин муколима ва муно-залар утказилган. Соат ун олтидан танаффус, кечки овкат ва яна муколима тунгача булган. Хар бир аудиторияда уз укувчилари (жамоа) ва уз гурух рахбарлари (кори-жамоаси) булган"3.

Юкоридаги иктибос утмиш таълим-тарбиясида укувчи-ёшларнинг нуткий лаёкати, яъни комму-никатив компетентлигини шакллантиришда муколима (бирга такрор килиш) методидан фаол фой-даланилган.

Урганишларимизда аникландики, бу метод -бирор фаолият ёки муаммони узаро мулокотда, узаро бахс-мунозарада фикрлаш асносида, хамжихатлик билан хал этишдир. Бу усулнинг афзаллиги шундаки, бутун фаолият укувчи-талабани мустакил фикрлашга ургатишга каратилган. Натижада укув материали мустакил урганиланади. Утмишда бу методга икки киши орасидаги хулк, нутк ва муносабатни тартибга солиш инструменти сифатида ёндашилган.

Замонавий мактабларимизда "муколима" методи оркали укувчиларнинг коммуникатив компетентлигини шакллантиришда дарснинг анъа-навий ёндашувларини саклаб колган холда уни таълим олувчилар фаолиятини фаоллаштиради-ган турли-туман методлар билан бойитиш таълим

1 Махмулов Н. Укитувчи нутки маданияти. - Узбекистон Миллий кутубхонаси нашриёти (2-нашри). Тошкент. 2009 йил. 13-бет.

2 Бобожонова Ф. Бухоро амирлигида таълим тизими. (XIX аср охири XX аср бошлари). Тарих фан.ном.дисс... автореф. Т.: 2011. -Б.18.

3 https://ш.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B 4%D1%80%D0%B5%D1%81 %D0%B5_%D0%A1%D1%80% D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B9_%D0% 90<Ш 0%B7%D0%B8%D0%B8 (Узбек тилига таржима муаллиф томонидан бажарилган)

олувчиларнинг узлаштириш даражаси усишига олиб келади.

"Муколима" методи - хар бир укувчи мустакил равишда уйда ёки дарс жараёнида шароитга караб 3-5 тадан савол тузади ва тузган саволларини бошка укувчи билан алмашади. Бир укувчи тузган саволларга бошка укувчи уз жаво-бини ёзади ва саволлар карточкаси уз эгасига кайтарилади. Укувчилар бир-бирини жавобла-рини текшириб куришгач туFри жавобларни ёзи-шади. Натижалар эълон килинади ва укувчилар уз хатоларини англаб олишади. Юкори натижа курсатган укувчилар бахоланади. "Муколима" методининг ёзма ва оFзаки шаклларидан фойда-ланиш мумкин. ОFзаки шаклида укувчи томонидан тузилган саволга таълим олувчиларнинг хар бири уз фикрини оFзаки билдиради. Таълим олувчилар уз жавобларини аник ва киска тарзда баён этади-лар. Ушбу метод туFри ва ижобий кулланилганда шахсни эркин, ижодий ва ностандарт фикрлаш, очик мулокот олиб боришга ургатади.

Бунинг учун дарс жараёни окилона ташкил килиниши, таълим берувчи томонидан таълим олувчиларнинг кизикишини орттириб, улар-нинг таълим жараёнида фаоллиги муттасил раFбатлантириб турилиши, укув материалини кичик-кичик булакларга булиб, уларнинг маз-мунини очишда кичик гурухларда ишлаш, бахс-мунозара, муаммоли вазият, йуналтирувчи матн, лойиха, ролли уйинлар каби методларни куллаш ва таълим олувчиларни амалий машкларни мустакил бажаришга ундаш талаб этилади.

Таълим методининг тавсифи: Ушбу метод ёрдамида укувчиларни мустакил ишлашга ургатиш, дарсда вактдан унумли фойдаланиш, укувчиларни дарсга кизикишини ошириш ва раFбатлантириш, деярли барча фанлар ва дарс-ларда куллаш мумкинлиги, таълим сифатининг оширилишига эришиш ва укитувчи ишининг сези-ларли даражада енгиллашишига ёрдам беради. Бундан ташкари, "Муколима" методидан фойда-ланилганда таълим олувчиларнинг барчасини жалб этиш имконияти булади, шу жумладан таълим олувчиларда мулокот килиш ва мунозара олиб бориш маданияти шаклланади. Таълим олувчилар уз фикрини факат оFзаки эмас, балки ёзма равишда баён этиш махорати, мантикий ва тизимли фикр юритиш куникмаси ривожланади.

Дарснинг цайси цисмида куллаш мумкинлиги: дарснинг такрорлаш, янги мавзуни

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 2 (99)

1-жадвал. "Муколима" методининг тузилмаси

№ Савол Жавоб Т^ри жавоб Балл

1

2

3

4

5

мустахкамлаш ва уйга вазифа бериш кисмларида куллаш мумкин.

"Муколима" методи таълим берувчи томони-дан куйилган мак,садга караб амалга оширилади:

1. Таълим олувчиларнинг бошланFич билим-ларини аниклаш максад килиб куйилганда, бу метод дарснинг мавзуга кириш кисмида амалга оширилади.

2. Мавзуни такрорлаш ёки бир мавзуни кейинги мавзу билан боFлаш максад килиб куйилганда - янги мавзуга утиш кисмида амалга оширилади.

3. Утилган мавзуни мустахкамлаш максад килиб куйилганда мавзудан сунг, дарснинг мустахкамлаш кисмида амалга оширилади.

"Муколима" методини куллашдаги асосий коидалар:

Билдирилган фикр-тоялар мухокама килинади ва бахоланади.

Билдирилган хар кандай фикр-Fоялар, улар хатто туFри булмаса хам инобатга олинади.

Хар бир таълим олувчи катнашиши шарт.

"Билдирилган фикрлар бахоланиши таълим олувчиларда фанга нисбатан кизикиш уЙFотади. Бу метод таълим олувчиларда мулокот лаёкати ва ижодий тафаккурни ривожлантириш учун хиз-мат килади.

Куйида (1-жадвал) "Муколима" методининг тузилмаси келтирилган.

"Муколима" методининг боскичлари куйидагилардан иборат:

- таълим олувчилар мустак,ил тарзда савол тузишади ва улар саволлар ёзилган карточка-ларни алмаштириб уз жавобларини (фикр, Fоя ва мулохаза) ёзишлари (билдиришлари) суралади;

- таълим олувчилар савол буйича уз фикр-мулохазаларини ёзишади (билдиришади);

- таълим олувчиларнинг жавоблари ёки фикр^оялари укувчиларнинг (савол тузган укувчининг) узлари текшириб бахолашади;

- туFри жавоблар карточкаларга ёзилади хато ва камчиликлар аникланади;

- "муколима" методи таълим жараёнини такомиллаштиришга, укувчиларининг коммуникатив лаёкатини шакллантиришда бевосита ва билвосита шакллантиришга ёрдам беради;

- укувчилар уртасида эркин фикр алмашиш, муносабат билдириш, бир-биридан урганиш ва ургатишга имкон берадиган дустона, ижодий мухитни яратади;

- мазкур инструментдан фойдаланиш ижти-моий фаол фукарони, хаётда дуч келинадиган муаммоларни хал килишда вазиятларни купрок мухокама килиш, бошкаларга тушунтириб бера олишда кутилган самарани беради;

- укувчиларда узгариш истаги пайдо булади, назария ва амалиётнинг мутаносиблиги, гурух билан эмоционал алока таъминланади.

Хулоса ва амалий таклифлар.

1. Умумий урта таълим иштирокчилари-нинг коммуникатив компетентлигини шакллантириш метод ва воситаларини танлашда бой тарихий тараккиёт йулини босиб утган утмиш таълим-тарбия тажрибаларига замонавий ёнда-шиш максадга мувофикдир.

2. Хамкорликка асосланган "муколима" методи укувчиларнинг фаоллигини оширишга мулжалланган булиб, уларга бошкаларнинг фикрини эшитиш, тушуниш, хурмат килиш, узгалар манфаатлари билан хисоблашиш, улар-дан урганиш, уларга ургатиш, таъсир кила олиш, узини ва бошк,аларнинг «мен»лигини сезиш, х,ис килиш, узини бошкариш, фикрини лунда ва аник баён кила олишга ургатишга каратилган таълим усулидир.

3. Урта таълим буFин иштирокчилари-нинг коммуникатив компетентлигини шакллан-тиришда утмиш таълим-тарбиясида укувчи-ёшларнинг нуткий лаёкатини шакллантиришда кулланилган тажрибалардан самарали фойдаланиш укувчиларни дарсга кизикишини ошириш ва раFбатлантириш, укувчиларни мустакил ишлашга ургатиш, самарали мулокот лаёкатларини шак-ллантиради.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 2 (99)

с 86 МАКТАБ ТАЪЛИМИ / ШКОЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ N у

Адабиётлар руйхати:

1. Абдурахмонова X. Оммавий ахборот воситалар контенти (Янгиликлар тах,лили). -https://journal.fledu.uz/uz/ommavij-ahborot-vositalar-kontenti/

2. Бобожонова Ф. Бухоро амирлигида таълим тизими. (XIX аср охири XX аср бош-лари). Тарих фан.ном.дисс...автореф. - Т.: 2011. -Б.18.

3. Бегматов Э., Турсункулов М. Узбек нутк маданияти асослари. - Тошкент: "Укитувчи", 1991.

4. Введенская Л.А., Павлова Л.Г., Чихачев В.П. Культура и техника речи. - Ростов н/Д.: Издательство Ростовского университета, 2004.

5. Мах,мулов Н. Укитувчи нутки маданияти. 2-нашр. - Тошкент: Узбекистон Миллий кутубхонаси нашриёти, 2009. 13-бет.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

6. Umarov B. Some judgements on the issues of the formation of « future skills"in students. Scientific research results in pandemic conditions. Proceedings of International Multidisciplinary Conference. June, 2020.

7. Формановская Н.И. Культура общения и речевой этикет. - М.: Издательство ИКАР, 2005.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.