Научная статья на тему 'Modern principles of pharmacotherapy in Neonatology'

Modern principles of pharmacotherapy in Neonatology Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
136
20
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
НәРЕСТЕЛіК КЕЗЕң / НЕОНАТАЛОГИЯ / ФАРМАКОТЕРАПИЯ / ПЕРИОД НОВОРОЖДЕННОЕ / NEWBORN PERIOD / NEONATOLOGY / PHARMACOTHERAPY

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Кунанбай К., Кудабаев Е.Ш., Ералиева А.Б., Суйналиева А.А.

Период новорожденности это особый период в жизни человека. С одной стороны, он характеризуется очень тесной связью организма ребенка и матери: в этот период большинство патологических процессов в организме связаны с действием преи интранатальных факторов. С другой стороны, это период постепенного отдаления от матери и адаптации к самостоятельной внеутробной жизни. Адаптация процесс длительный и сложный, затрагивающий все органы и системы. Проведение фармакотерапии в этом периоде является непростой задачей, поскольку необходимо корректировать патологические процессы, протекающие в постоянно изменяющемся организме.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

СОВРЕМЕННЫЕ ПРИНЦИПЫ ФАРМАКОТЕРАПИИ В НЕОНАТОЛОГИИ

The newborn period is a special period in a person's life. On the one hand, it is characterized by a very close relationship between the body of the child and the mother: during this period, most of the pathological processes in the body are associated with the action of preand intranatal factors. On the other hand, this is a period of gradual separation from the mother and adaptation to an independent extra-uterine life. Adaptation is a long and complex process that affects all organs and systems. Carrying out pharmacotherapy in this period is not an easy task, since it is necessary to correct the pathological processes taking place in the constantly changing organism.

Текст научной работы на тему «Modern principles of pharmacotherapy in Neonatology»

полиненасыщенных жирных кислот, биологически активных веществ и прочие нужные коже соединения. Растительные масла значительно превосходят синтетические средства, и не содержат вредных веществ. Благодаря отсутствию консервантов, отдушек, красителей и прочих химикатов, риск аллергических реакций при их применении минимален, хотя нужно учитывать возможность индивидуальной непереносимости. В большинстве случаев эти средства подходят для самой чувствительной кожи. А главное, по своему составу растительные масла близки к кожному жиру человека, что обуславливает их отличное восприятие кожей, хорошую впитываемость и максимальное усвоение полезных веществ.

Известно, что неизменной остается основа, придающая средству необходимую текстуру, консистенцию и определенные особенности. И чтобы косметический продукт обрел какой-либо

эффект, увлажнял или питал кожу, мы добавили в него соответствующие компоненты - масла, экстракты и комплексы веществ. В данной работе были рассмотрены

характеристики «Кызыл мая» и масло «ши» и их влияние на кожу.

Для приобретения крема твердой текстуры мы использовали пчелиный воск - представляющий собой простые липиды, содержащий в основном мирицилпальмитат, который по консистенции был твердый. По химическом строению воск представляет сложные эфиры жирных кислот и высших одноатомных спиртов. Для придания аромата использовали эфирные масла. Можно использовать различные эфирные масла: лимонный, лавандовый, пихтовый и т.д. В настоящее время разработанный крем передан специалис-там

фармакологам, для проведения анализа на совместимость и изучения действия его на кожу рук, что стало предметом проведения дальнейших исследований для использования в практических целях.

Выводы: Таким образом, нами был проведен тщательный анализ флавоноидов, содержащий в составе разработанного нами крема, обладающая увлажняющим действием. Что позволяет в дальнейшем разрабатывать новые крема на основе данного растительного сырья.

СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ

1 Хабриева, Р.У., Руководство по экспериментальному (доклиническому) изучению новых фармакологических веществ / Р.У. Хабриева. - М.: 2005. - 832 с.

2 Гуськова, Т.А., Доклиническое токсикологическое изучение лекарственных средств, как гарантия безопасности проведения их клинических исследований / Т.А. Гуськова // Токсикологический вестник. - 2015. - №5. - С. 2-5.

3 Ellas M., Carney J. African shea butter: A feminized subsidy from nature // Africa. — Edinburgh, 2007. — Т. 37. - № 1. — С. 37-57.

4 Минаев С. В. Эллас М., Карни Дж. Африканское масляное дерево: Феминизированная природная субсидия // Социальные и гуманитарные науки. Отечественная и зарубежная литература. Серия 9: Востоковедение и африканистика. Реферативный журнал. — М.: Институт научной информации по общественным наукам РАН, 2008. — № 4. — С. 86-90.

Г.М. Саякова, Ш.Т. Сабурова

С.Д. Асфендияров атындагы %аза% улттыцмедициналъщуниверситетi, фармацевтикалъщ пэндер кафедрасы

^O-flFA АРНАЛFАН ЫЛFАЛДАНДЫРАТЫН ЖАЦПА МАЙДЫ ДАЯРЛАУ

tywh: Б1з крректенщрпш, ылгалдандыргыш, картаюга жэне кабынуга карсы acepi бар, майлы бездердц кызметш нормалайтын косметикалык; майлардыц эpтYpлi касиеттерш зерттедк. Осыган байланысты, колга арналган ылгалдандыргыш KpeMi эзipлeндi. Бул жумыста кремнщ курамына гаретш непзп компонeнттepi мен олардыц тер^е жеке эcepi сипатталган. TYrnH4i сездер; ылгалдандыргыш крем, табиги косметика, «Кызыл май» майы, «ши» майы, ара балауызы, эфир майлары.

G.M. Sayakova, Sh. T. Saburova

Asfendiyarov Kazakh National medical University cathedra of pharmaceutical Sciences

MANUFACTURE OF MOISTURIZING HAND CREAM Resume. We studied the properties of various cosmetic oils, which have a nourishing, moisturizing, rejuvenating, anti-inflammatory action, normalizing the functions of the sebaceous glands. In this regard, a moisturizing hand cream has been developed. This paper describes the main ingredients of the creams and their individual effect on the skin.

Keywords: moisturizing cream, natural cosmetics, "Kyzyl May" oil, "Shea" oil, beeswax, essential oils.

Э0Ж 618.10.009.689.7

К. Кунанбай, Е.Ш. Цудабаев, А.Б. Ералиева, А.А.Суйналиева

С.Д.Асфендияров атындагы Цазац ¥лттыц Мединица УниверситетI №21шк аурулар кафедрасы Клиникалыц фармакология жэне фармакотерапия курсы

НЕОНАТАЛОГИЯДМЫ ФАРМАКОТЕРАПИЯНЫН, ЗАМАНАУИ К^ИДАЛАРЫ

Нэрестел!к кезец - адам вм!р1ндег! ерекше уацыт. Б1р жагынан, ол ана мен бала агзаларыныц арасындагы тыгыз цатынаспен сипатталады: осы кезецде бала агзасындагы квптеген патологиялыц удер!стер пренатальды жэне интранатальды факторларга байланысты. Еюнш! жагынан, бул анадан б!рт!ндеп аулацтап, жатырдан тыс вм!рге бешмделу кезец!. Бешмделу - узацца созылатын, тугел агза мен мушелер жуйес! цатысатын курдел! удерк. Осыуацытта фармакотерапияны жург!зу оцай шеш!лет!н есеп емес, себебI езгерт отыратын агзадагы патологиялыц урд!стерд! унем! бацылап, тузету керек. ТYйiндi сездер: Нэрестел!к кезец, неонаталогия, фармакотерапия

Ерте неонатальды кезецде нэрестеге анасыныц жуктшш Антигипертензивт дэртк заттар (ингибиторы

кезецшде ;абылдаган фармакалогиялы; дэрШк дэрШк ангиотензинконвертирующего фермента) ¡штеп нэрестенщ

заттар эсер етедь Олардыц эсер1 эр;ашан оц бола бермейдь буйрек функциясын тежеп, туганнан кешн анурияга экелед;

Ейрткелш заттардыц тыныс алу орталыгына депрессивт туыт кезшде тагайындалатын а-адреномиметиктер

эсер ететМ туралы барлыгына мэл1м. Анага терк эсер гломерулярлы фильтрацияныц ;айтымды бузылысына

корсететш бас;а да дэрШк заттар мысал бола алады. экелед1 жэне т.б. Алайда, нэрестеге профилактика ретшде

тагайындалган дэр!л!к заттар да жагымсыз эсер керсету мумк!н. Мерз!м!нен ерте босану ;ау!п! бар кез!нде дексаметазон к;олданылады, нэтижейнде нэрестелерде ресспираторлы дистрес синдромыныц (РДС) жи!л!г! жэне ауырлы; дэрежес! темендейд! (3). Сол мезетте кейб!р магулматтарга к;араганда, антенатальды дексаметазон курсын 1-ден 2-3-ке дей!н кебейткен кезде, баланыц ез!нд!к кортизол синтез! тежелеп, ел!м ;ау!п!н жогарлатады (9) Нэрестелерге дэр!л!к заттарды тагайындаганда ;андай факторларды ескеру керек? Б!р!нш!ден, осы кезецде нэрестеде к;оршаган ортага бей!мделу процесс! журед!, нэтижес!нде мушелер функциясы езгеред!. Ек!нш!ден, шала туылган нэрестелерде патологиялы; процесст!ц эсер! нэтижес!нде, дэр!л!к заттардыц элиминациясы мен с!ц!р!лу!не ;атысатын мушелерд!ц дисфункциясы дамиды. Yш!нш!ден, дэр!л!к заттардыц фармакодинамикасы мен фармакинетикасы б!р багытта болмауы. Дэр!л!к препарттардыц мелшер!, бер!лу тэрт!б! мен енг!зу эд!с! биожет!мд!л!кке, таралуына жэне элиминациясына байланысты. Айтып кеткен м!нездемелерд!ц барлыгы препарат;а, нау;астыц жасына байланысты. Препараттыц биос!ц!р!лу! - енг!зген дэр!л!к заттыц езгермеген куйде ;ан айналым жуйес!не тусу!. Ол препарттыц химиялы; курылысына, !шек рН, шырышты ;абаттыц микроциркуляциясына, микрофлора ерекшел!г!не байланысты. Нэрестелерде, эс!ресе шала туылган балаларда, ас;азан рН с!лт!л! орта, сондьщтан жасы улкен балалармен салыстырганда, нэрестелерде элс!з ;ышылдар нашар с!ц!р!лед!, ал элс!з нег!здер - жа;ысрак;. Сонымен б!рге дэр!л!к заттардыц ана сутшен езара эрекеттесу!н ескеру керек. Жи! ем!зген кезде ас;азанныц босауы келес! ем!зу алдында б!р сагаттан кем емес уа;ытта журед! (нэресте калауынша ем!згенде ас;азан босауы 2-3саг. болады). Дэр!л!к затты ем!зу алдында немесе одан кей!н 2 сагат аралыгында берген жагдайда - кальций, белок т.с.с. заттармен байланыс тузед!.

Жаца туган балаларда дэр!л!к заттардыц !шек ар;ылы с!ц!р!лу! турленед!. Гестациялы; кезец! 34-37 апталы; нэрестелерде белоктыц с!н!р!лу! !шекте, гидролиз молекуласыз пиноцитоз жолымен етед!. 37 аптадан кей!н, неонатальды уа;ытты ;оса алганда, белоктыц етк!зг!шт!г! темендейд! (4). Б!ра; жага туган балаларда кептеген белок молекулалары толыгымен с!ц!р!лед!. Пассивт! транспорт активт! транспорт;а цараганда басым болады. Оган ;арамастан, пассивт! транспорт жолымен с!ц!р!лген дэр!л!к заттар ересектерге цараганда нашар журед!. Нэрестелерде Б-ксилозаныц с!ц!р!лу! баяу. Дигоксинн!ц жэне фенобарбиталдыц с!ц!р!лу! одан да темен (3). Ек!нш! жагынан, !шект!ц шырышты цабатыныц ферментт!к жуйес!н!ц жет!лмеу! нэтижес!нде дэр!л!к заттар активт! с!ц!р!лед!. Мысалы, глюкуронидаза ферментт!к жуйес!н!ц жет!лмеу! царама-царсы метаболиттерд!ц туз!лу!н темендетед!.

Нэрестел!к кезецн!ц патологиясында т!ндер мен мушелер жуйес!н!ц микроциркуляция бузылысы жи! дамиды. Гипоксия, инфекционды токсикоз кез!нде !шект!к микроциркуляция бузылысы жи! кездесет!нд!ктен, кептеген дэр!л!к заттардыц с!ц!р!лу! баяу журед!. Еске алатыны, бул с!ц!р!лу жолына байланысты емес. Гиперосмолярлы; ер!т!нд!лерд! енг!згенде !шект!ц шырышты ;абатыныц, эс!ресе шала туылган нэрестелерде, за;ымдануы, некротикалы; энтероколитт!ц дамуы мумк!н. Жалпы алганда, дэр!л!к заттарды ауыз ар;ылы тагайындаганды биожет!мд!л!кт!к езгеру эр балада эр турл!. Сонды;тан дэр!л!к заттардыц биожет!мд!л!к коэфицент!н жогарлату уш!н енг!зу жолын парентералды, ал микроциркуляция бузылысы кез!нде - тек тамыр !ш!лк енг!зед!. Неонаталогияда, ;ан тамырды тацдау - тек баланыц жагдайына гана емес, сонымен б!рге фармакодинамикага да эсер етед!. Тамыр !ш!л!к инфузияны енг!зу уш!н ец жи! к!нд!к венасын ;олданады. Туылганнан кей!н, 10-15 минут арасында, аранциев езег! эл! де ашы; болгандыщтан дэр!л!к заттар бауырга барып, трансформацияга ушырайды. Нэтижес!нде оныц жуйел!к концентрациясы болжамнан темен болады. Дэр!л!к заттарды бас;а тамырга енг!зген жагдайда ;ан плазмасындагы концентрациясы жогары болады. Нэрестелерд!ц бас ;ан тамырларын ;олданган

жагымсыз, ce6e6i инфузиялар ми цантамырларыныц агысын езгерту MyMKiH. Эйресе гипоксияда болган нэрестеледе ;олданбаган жен, ce6e6i бас ми перфузия цысымыныц 0згеруi бас шШк ;ан ;уйылуын ;оздыру MYMкiн. Осылайша, перифириялы; тамырларды, ал уза; жэне келемдi инфузияларда орталы; тамырларды колданган тиiмдi. ¥за; тамырiшiлiк енгiзулердi колданганда, кейбiр дэрiлiк заттардыц жарыкка турацсыздыгын ескеру керек (мысалы, амфотерицин), эйресе фототерапия ЖYргiзгенде.

Дэрiлiк заттарды енпу жолын тацдаганда ауру сезiмiн болдырмау жен. Мысалы, катетр болган жагдайда барлы; препарттарды тамыр iшiлiк енпзгеш дурыс. Соцгы зерттерцлерге Караганда нэрестелер, эйресе шала туылгандар ауру сезiмiне ете сезiмтал келедi. Соцгы уацытта жаца туылган балаларга дэрiлiк заттарды ингаляциялы; немесе эндотрахеальды инстиляция жолымен енпзуд жиi колдана бастады. Бронх-еклпелш дисплазия кезiнде глюкокортикоидтарды (беклометазон) ингаляциялы; жолмен тагайындау жацсы клиникалы; эффект керсетш, 0зiндiк кортизолдыц 0ндiрiлуiн тежемейд (3). Липофильдi заттарды мурынныц шырыш асты ;абатына енгiзу Yмiттi. ДэрШк заттарды ректальды жолмен енгiзгенде биожетсмдшш per os ар;ылы бергенмен салыстырганда T0менiрек.

Дэрiлiк заттыц агзада таралуы судыц келемiне, интра- жэне экстрацеллюлярлы суйы;ты; ара-;атынасына,

препараттыц плазма белоктармен байланысу дэрежесiне, MYшелер мен тiндерге троптылыгына, гистогематогендi барьердщ етiмдiлiгiне байланысты болады. Эсiресе заттыц организмдеп таралуына жэне элиминациясына су-электролиттiк алмасу эсер етедi.

ЖYKтiлiктiц екiншi ушайлыгында жасуша iшiлiк суйьщтьщ жалпы суйы;ты; мелшерiнен Yштен бiрiн, ал жасушадан тыс - уштен екi пайызын ;амтиды. ЖYKтiлiктiц соцына осы ;атынас керiсiнше болады. Ерте неонатльды кезецде плаценталы; трансфузия, екпедеп суйы;ты;тыц резорбциясы жэне суйы;тыц жасушадан жасушаралы; тiнге ету салдарынан экстрацеллюлярлы суйы;ты; кебейедi. Суйы;ты;тыц айналыстагы келемшщ (САК) Yлкеюi журек ла;тырысыныц жэне артериялы; ;^1сымныц (А^) жогарлауына экеледь сонымен ;атар журектiк натрий-уретикалы; пептидтiц TYзiлуi артад^1. Нэтижесiнде бYЙректiк артериадагы ;^1сымы жогарлап натрий мен судыц реабсорбциясы темендейдi; спонтанды диурез пайда болады. Жасушадан тыс суйы;ты; келемшщ темендеуiмен бiрге оц жа; журекше мелшерi азайып, артериялы; езек жабылады да, натрийуретикалы; пептидтiц концентрациясы азайады. Кейiн жасушадан тыс суйы;ты; мелешрiнiц езгерiсi жэне ;айта белiнуi бYЙрек функциясына жэне гормонды; су-туз алмасуына тэуелдi болад^1. Ересек адамдарга ;араганда нэрестелерде су-электролиттiк баланстыц ;алпына келу1 Yлкен кернеумен ЖYзеге асады. Бала ту^1лганда буйрек жасушалары толы; ;алыптаспайды. Нефрон TYзiлу процессi 36 аптага дейiн журедi, шала туылгандарда тiптi аз болады. Уа;ытында туылган нэрестелерде беткей нефрондар элi де даму сатысында болады. Сонды;тан, АК^ жогарлаганда жауап ретiнде гломерулярлы фильтрацияны арт;анмен, фильтрация жылдамдыгы 3-4 есес темен болады (6). Демек, нэрестелердщ буйректерь эсiресе шала туылгандарда, САК жедел улкейгенде, дер кезшде жауап бермейдi. Айта кетсек нэрестелердщ буйректерi темен осмосты; ;^1сымд^1 ;ойылта алмайды. Генле iлмегiнiц к;^ICка болуы жэне бYЙректiц милы; ;абатыныц гиперосмостыгы фильтрациядан еткен суд^1ц мелшерiн темендетедъ Шала туылгандарда бул ай;^1н кершедь Натижесiнде, САК жэне/немесе плазма концентрациясы темендегенде нэрестелер суйы;ты;ты улкен келемде устай алмайды да, плазманыц осмосты; ;ысымына жа;ын зэр экскрецияланады. САК ауыт;уы жэне плазманыц осмостыгы нэрестедерге зиян эрекет керсетедъ Суйы;ты; мелшерш тэулiктiк кажеттiлiк мелшерiнен шамадан тыс тагайындаганда, гиперосмосты; ерiтiндiлердi енгiзгенде нэрестенщ элсiз су-эдектролиттiк балансы бузып, катерлi ас;ынуларга экелу MYMкiн (журек жеткткйздМ,

артериалы; езектщ кеш жабылуы, жасушалы; дегидратация).

Алайда дэртк затардыц терапевтикалы; эсер1 мен фармакодинамикасы тек плазмадагы концентрациясынан гана емес, плазмадагы белок пен тшдердеп таралуына байланысты.

Плазма белоктарымен байланысы кеп болган сайын, ;ан тамырдан ету к;абшет1 азайады. Мысалы, дигитоксин плазма белоктарымен 95-97%, ал дигоксин 20-30% байланысады, сонды;тан дигоксиннщ эсер1 ерете кершедъ Жаца туган балаларда белокпен байланыс;ан дэрШк заттыц фракциясы ересектерге ;араганда темен болады. Себеб1 ;ан плазмасында белоктыц, эйресе альбуминнщ, мелешер1 аз болады жэне белоктармен байланыс тузетш заттарга кедерп келт1ретш бос май ;ышк;ылдардыц келем1 жогары болады (3). Гипо-альбуминемия критикалы; жагдайда бауырдыц белокты;-синтетикалы; функциясы бузылганда даму мумкш Дегенмен, б1р ;атар дэрШк заттар плазма белоктарымен емес, тшдермен байланысы жогары жэне мы;ты болады. Мысалы, анапредин мен верапамил концентрациясы ;анга ;араганда тшерде жогары болады. Будан бас;а дэрШк заттардыц таралуы енпзген препарттыц полярлыгына байланысты. Нэрестелерде полярлы емес, майда еритш молекулалардыц плазмадагы концентрациясы жогары болады, себеб1 ересектерге ;араганда агзада май тшшщ келем1 аз. Курамындагы судыц келем1 жогары болгандыщтан суда еритш полярлы заттардыц плазмадагы концентрациясы темен болады. ДэрШк заттардыц таралуында гистогематогенд барьердщ орны ерекше. Кептеген жагдайда нэрестелерде етгазпштш жогары болады. Эйресе гематоэнцефальды барьердщ (ГЭБ) етгазпштМ мацызды. ГЭБ капиллярлардыц эндотелий мембранасынан, периваскулярлы базальды мембранадан жэне глиальды жасушалардыц плазматикалы; мембранасынан турады. Ми капиллярларыныц эндотелиальды жасушалары мен хориоидальды ер1мдершщ арасында тыгыз эпителиальды аралы; контактылар бар. ГЭБ тузетш жасушаларда кейб1р заттарды йщрш экскрециялайтын спецификалы; транаспортты; жуйе бар. Мысалы барлыгы бшетш глюкозаныц мига активт транспорты. Кейб1р заттар ГЭБ ар;ылы тек плазма белоктарымен байланыс;ан кушнде ете алады (21). ГЭБ етгазпштМнде астроглиямен енд1ршетш зат орасан зор рольд ат;арады. Тек солардыц эсершен эндотелий жасушалары тыгыз байланысып, пиноцтоз ;абшетш жогалтады, куыстар азаяды. Гипоксия мен ишемия жагдайында эндотелиоциттер за;ымдалып,

микровакуольдер тузшед, жасушааралы; байланыстар деформацияланып, ГЭБ етгазпштМ жогарлайды. Менингит, энцефалит кезшде эндотелий мембранасын иммунды комплекстер ;оршап, аллергиялы; типт ;абынуга экелед де тыгыз эпителий аралы; байланыстар бузылады. Бауырдыц детоксикалы; функциясы бузылганда асроциттердц соцгы тарма;тары за;ымдалып, ГЭБ-де на;ты езгер1й бай;алады (2). Осылайша, жаца туган балаларга тэн аурулар кезшде ГЭБ етгазпштМ жогарлайды. Гиперосмосты; заттар ГЭБ-дщ етюзпштшш жогарлатады, сонды;тан одарды а;ырын салу керек. ОЖЖ за;ымдану ;ауш1 бар балаларга муледем тагайындамайды. ГЭБ ;ызметше елеул1 эсер рН етед. Ацидоз кезшде элйз ;ышк;ылдар ОЖЖ оцай етед. ГЭБ-дщ функциясын дексоза тура;тандырады (2).

Бас;а органдарда да дэршк заттарга рецепторлары болады.Бул дэртк заттар (мысалы, гормондар) организмде б1ркелга таралмаган. Осылайша жаца туылган нэрестелердц организмнде салыстырмалы турде су(70%, ал ересектер 60%)жэне жасуша аралы; суйы;тык; келем(40% , ал ересектер 20%)кеп болады, сол себептще кептеген дэрлш заттарды ;абылдау ушш ;андагы плазмалы; консентрациясы жогары болуы ;ажет; акуыз фракциясыменбайланыспаган дэрШк заттар, коптеген дэртк заттар дэрлш заттыц тшге енуш жылдамдатады, ал кей б1реулер1 темендетед1; Гематоэнцефалды тос;ауылдан кептеген дэртк заттар жа;сы етед.ДэрШк заттыц организмнен биотрансформация жолымен непз бауыр, буйрек ар;ылы белшу жузеге асады. Б1ршш1 кезецде биотрансформация тотыгумен, екшш1 кезецде -

конъюгирлену жолымен жузеге асады. Цитохром Р-450 жуйес1, кепш1л1к тотыгузаттары, бауыр ец жогары белсенд1л1г1мен жузеге асады. Кейб1р тотыгу ен1мдер1 енжар, б1ра; кейб1р бастап;ы материал (мысалы, фенобарбитал улы тотыгу ен1мн1ц, триметоприма) арты;-реактивт1 к;аб1лет1 болып табылад^1. б1ршш1 кезецнен кей1н бос радикалд^1 процестердщ дамытуына байланысты уыттылы; кушейед1.Ек1нш1 биотрасформацияныц конъюгация ар;ылы орындалады. Ол процесске глюкуронилтрансфераза, глутатионредуктаза,

ацетилтрансфераза ферметтер1 ;атыссад^1.Конъюгаттар тотыгу ешмдершен фармокологиялы; белсенд1л1г1 болмауымен ерекшеленед. ¥ры;тыц белсенд1 цитохром Р-450 жуйейнщк;ызмет1 1/5 бастап 4/5 ке дешн ересектерге ;араганда белсенд1.Оныц улкен белсендшп бауырда емес, буйрек уст1 безшде жузеге асад^1. ¥ры;тыц эндогенд1 ешм1экзогенд1ге ;араганда жа;сы

тотыгад^1.Глутатионтрансфераза белсенд1л1г1 - жогары. ¥ры;та ферменттерд1ц индукцияга биотрансфармациясы темен. Ферменттерд1ц кноъюгациялы; жет1лу б1ркелга. Туылган кезде нэрестелерде тотыгу жылдамдыгы цитохром Р-450, НОДО жэне цитохром С ересектермен салыстырмалы турде темен болады; ереже бойынша, толы; сульфаттану, метилидену- б1ршш1 айд^1ц соцында, глюкуронидация- 2 айга дей1н, глутатион бар ;осылыстар ушш - 3 айга дей1н(бас;а кездердш айтуынша жаца туган нэрестелерде жогары болад^1), глицин - 6 айда жузеге асады (3, 5). Глюкуронилтрансферазаныц темен белсендтп адреналин, кофеин, журек гликозидтер1, анальгин, парацетамол, сульфанилаламид, левомицитин тобыныц антибиотктер, викасолдыц метаболизденуш темендетед1.Созылмалы ;урса; ¡ш1л1к гипоксияда глутатионредуктаза белсенд1л1г1 темендейд1, оныц белсенд1л1г жогарылаганда В2 витамин1н тагайындайды. Осылайша, нэрестелерде, эйресе шала туылган балаларда биотрансформация жуйей жетк1л1кс1з болады жэне непзп болып медикаментерд1 шыгаруд^1 буйрек ат;арады. Сонымен ;атар нэрестелерде буйрект1ц шыгарылуы мен суз1лу1 жогарыласа , дэрлш заттар шыгарылуы улкен жил1кпен буйрект1 за;^1мдайд^1 жэне неонатальды кезецде су- электролит алмасуыныц бузылысына алып келедШсылайша, реанимацияда балалар арасында буйрек ауруыныц жи1л1г1 34% ;урайд^1, ал буйрек жедел буйрек жетгалшйздМ (ЖТН) - 5,5%(6). Кейб1п типт1к жагдайлард^1 ;арастырсак;,дэрШк заттард^1ц элиминация сы жэне белу келемшщ езгеру1не алып келед1.Ауыр гипоксия жагдайында уры;тыц ;ан айналымы мейл1нше темендейдъ Балалардагы буйрек за;^1мдану^1ныц жогаргы жшлп, реанимациялы; шаралар, кептеген зерттеулерд1 керсетть (1, 6). Сонымен ;атар, балалардыц бул тобы ;арк;^1нд^1 медициналы; терапияны ;ажет етед1. Осы балалардыц кепшШп шума;тагы суз1лу багамыныц темендеу1не байланысты б1рнеше кун бойы диурезд1 темендедь Нэтижес1нде, жасушадан тыс суйы;тык;тыц шамадан тыс кеп мелшерде белшбеу1 жэне ¡йктш синдром пайда болады. Бул кептеген дэрШк заттард^1ц таралу келемшщ артуына жэне олардыц экскрециясын^1ц азаюына экелед1. Б1р жагынан, бул жагдайда буйрекет1 ;анмен жабды;талуын арттыру ;ажет, ал бас;а жагынан, суйы;ты;тыц жэне электролиттердщ аясын шектеу екпе ¡йнушщ ;алыптасуын болд^1рмау мумк1н емес. Атап айт;анда, жедел ТБС бар шала туылган балаларда интерстициальд^1 екпе ¡йну1 нег1зг1 проблемасы болып табылады. Сонды;тан ТБС мен туылган балаларда диурездщ теменду1не ;арамастан етпел1 кезецде(дене салмагыныц физиологиялы; темендеу кезец1 жэне олигурия)аз келемд1 суйы;тык; тагайындау усынылад^1, физиологиялы; дене салмагы 5-10%-дан темен жогалтпауы уш1н. Балалар шок жагдайында туылганда (асфиксия,;ан жогалту салдарынан) туылганнан соц айналымдагы ;ан келем1 жогарыламайд^1, керкшше темендейд1,суйы;ты; ;ан кету салдарынан жогалады (мысалы, уры; жолдастыц сылынуы) немесе интерстицияга булану салдарынан (асфиксия, инфекциоялы; токсикоз кез1нде) болады. Гиповолемияныц диагностикасында клиникалы; белг1лер1 ;иын, ец а;паратты эд1с айналымдагы ;анныц келем1н1ц темендеу^ б1ра;та микроциркуяциядагы ай;^1н бузылысты «а; да;» сиптомы керсетед1, 3 секунт ба;^1лаймыз.Айналымдагы ;ан

келем!н!ц жэне АК темендеу кеш спонтанды диурезд!ц жэне созылмалы олигоурияныц кер!н!с!не алып келед!.Осы жагдайда зэр айдайтын заттарды ;олдану ;ател!к болар ед!-кей!нен айналымдагы ;ан келем!н!ц азаюына мушелерде гипоперфузия нашарлауына, соныц !ш!нде бас миында, балалар уза; немесе ауыр асфиксия болганда ми ;ан айналымын реттеу мумк!н емес. Дэл осы жагдайда айналымдагы ;ан келем!н ;ата ;алпына келт!ру терапиясын бастауымыз ;ажет жэне организмдег! физиологиялы; суйы;ты; мелшер!не ;айта келу!м!з керек, кейде диурезд! ;алпына келт!ру жетк!л!кт!. Дэр!л!к заттарды тагайындау, мушелерге тасмалдануын нашарлатып жэне элиминациясы ;иындатады. БЖЗ олигоуриялы; формасыныц болуына назар аударгым келед (диурез > 1 мл/кг с, креатинин > 130 ммоль/л). Осы жагдайда жогаргы диурез филтрацияныц жогарылауына алып келмейд!, натрийд!ц реарбсорбциясы жэне ез!мен б!рге судын темендеу!не алып келед!. Демек, бул жагдайда, креатинин клиренс!, жэне, кептеген дэр!л!к заттарды айтарлы;тай ;ыс;аратын болады жэне оларды аз жэне жи! енг!зу керек. Бурект!ц ;олайла бей!мделу! жайлы жалган кер!н!с терец шала туылган балаларда дамуы мумк!н. Бундай балалар жетл!п туылган нэрестелермен салыстырганда улкен дене беткей болады, физиологиялы; дене салмагын жогалту ар;ылы дене массасыныц 20 % булану жэне зэр ар;ылы жогалтады. Экстрацеллюларлы суйы;тык;тыц осмотикалы; концентрациясыныц жогарылуы, плазмадагы натрийдыц концентрациясыныц жогарылауы жэне буйрек жумысыныц темендеу! жогары концентациялы зэрд!ц бел!ну!не алып келед!. Буйрект!ц консентрациялы; функциясы ;алыпты деген кер!н!с дамиды. Ал агзада суйы;тык; интнесциалды кец!ст!ктен плазмага етед!, сонымен ;атар жасуша !ш!л!к дегидатация ар;ылы суйы;тык; жогалады. Бундай балаларга натрий -калий ер!т!ндэлер!н енг!зу ;арсы керсет!лед!, ал туссыз ер!т!нд!лерд!ц улкен келем!мен жогалган суйы;ты;тыц орнын толтыру (арты; 180 мл/кг/ сут) ауыр ас;ынуларга алып келу! мумк!н, фетальд! циркуляцияныц персистелу , екпе !с!ну! жэне бас;а. Сонымен , ден! сау нэрестеде : а) дэр!л!к заттардыц буйрекпен шыгарылуы темендеген , эс!ресе физиологиялы; олигоурия кезец!нде буйрекпен шыгарылатын дэр!л!к заттардыц жартылай шыгарылуы узарады. б) бауырдагы биотрансформация темендейд!; в) кеп дэр!л!к заттар жогары осмолярлы болгандыщтан оларды ер!т!п енг!зу керек (дигоксин 3647 мосм/л, 7,45% р-р хлорида калия — 1840 мосм/л (3). Оданда арты; дэр!л!рд!ц фармакодинамикасындагы езгер!стер! эр турл ! аурулар кез!нде дамиды. Су-электролит алмасуы бузылысы жэне буйрек функцисяныц бузылыстарыныц жи! кездесу! дэр!л!к заттардыц элиминациясы мен таралуына эсер етед!, сонды;тан енг!з!лген дэр!лерд!ц тэрт!б!мен дозасын индивидуальды корекциялау керек. Осы ма;сатта ауыр жагдайдагы нэрестелерде КСК АК диурезд! ба;ылау мен ;атар орталы; венозды ;ысым интенсивт!лг!н, буйрек

артериясындагы ;ан айналымын , ми ;ан айналымы, ашы; артриальды езектег! гемодинамиканы багалау керек. Инфузионды терапияны тагайындаган кезде тэул!кт!к суйы;тык;ты ;ажет етуд! улгайтуды немесе темендетуд! болдырмау керек, жалпы ;а айналым мелшер! б!рден езгерту жэне плазманыц осмулярлыгын тура;ты устап туру керек. Кептеген балаларда критикалы; жагдайда дэр!л!к заттарды енг!згенде буйрек элиминациясын ескеру керек. Кей дэр!л!к заттардыц буйрект!ц функциясынада эсер!н ескеру керек. Мысалы талозолин жэне бета-адрено блокаторлар екпел!к гипертензиясыныц ем!нде, индометацин буйрек вазоконстрикциясына жэне перфузиясына алып келед!. Дэр!л!к заттарды оптимальды енг!зу режим! нэрестелердег! гормондардыц бел!ну!н циркатты режим!н ескеру керек. Бурын нэрестелерде циркатты ритм эл! туз!лмеген деп есептел!нет!н, б!ра; соцгы зерттеулер картизол бел!ну!н!ц циркатты ритм! 2 аптадан басталып, 8 аптада толы;тай жет!лет!н!н аны;тады. Нэрестелердег! патологиялардыц б!рнеше болуы практикада полипрагмазияга алып келед!. Теменде ец жагымсыз дэр!л!к заттардыц комбинатциясы жэне олардыц нэтижес! жазылган. Дэр!л!к заттардыц жанама эсер! улкен жастагы балалардада езгеше болады. Эдибеттердег! мэлметтер бойынша гидрокортизон, теофиллин, сальбутамолда жанама эсерлер! ец жи! кездесед!. Сонымен ;оса горманальды дэр!л!к заттарды 35 кунге дей!н тагайындау геноерализденген кандидоздыц даму ;ауп!н арттырады. Олигоурида жи! тагайындалатын фуроцемид ашы; артериальд езек персистирлену ;ауп!н жогарылатады, гиперкальциурия, ;алк;анша мацы без!н!ц ек!нш!лк бузылуларына алып келед!. Соцгы кезде неонатальды ел!м мен нэрестелерд!ц инвалидизациясын темендету ма;сатында кец таралган нэрестел!к кезецдег! аурулардыц ба;ылау профилактика мен емдеу жуйелер! курылып жатыр. Осындай алгорит!м ТБС, перивентрикулярлы ;ан ;уюларга жасалады.

Цорытынды: Осылайша нэрестелердег!

фармакотерапияныц келес! ерекшел!ктер!не сай емдеуде ескерет!н жагдайлар:

1. Ересектердег!дей дэр!л!к заттарды дозалауга арналган б!р!цгай формула жо; б!ра; дене салмагына байланысты есептел!нед!;

2. Биожет!мд!л!к ас;азан !шек жолы мен микроциркуляция жагдайына байланысты езгер!п отырады;

3. Дэр!л!к заттардыц кеб!с! буйрек ар;ылы шыгарылады сонды;тан буйрек жетк!л!кс!здг! кез!нде дозаны корекциялау;

4. Дэрл!к заттардыц элиминациясы баяу, журед! сонды;тан оларды сиректеу енг!зу;

5. Енг!зу жолын тацдаган кезде нэрестелер стрест! жагдайга сез!мтал екен!н ескеру;

6. Нэрестелердег! дэр!л!к заттардыц езара эсерлесу! ескеру керек.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1. Антонов А. Г., Буркова А. С., Байбарина Е. Н. Пери- иинтравентрикулярные кровоизлияния у новорожденных: профилактика их возникновенияи прогрессирования. //Педиатрия. - 1996. - №5. - С. 39-42.

2. Турина О.И. Клинико-иммунологическая оценка нарушений функций гематоэнцефалического барьера у недоношенных детей с перинатальным поражение центральной нервной системы. дисс.... канд.мед.наук. - М., 1996. - 142 с.

3. Маркова И.В, Шабалов Н.П. Клиническая фармакология новорожденных. - СПб.: Сотис, 1993. - 72 с.

К. Кунанбай, Е. Ш. Кудабаев, А.Б. Ералиева, А.А. Суйналиева

Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова Кафедра внутренних болезней №2 c курсом клинической фармакологии и фармакотерапии

СОВРЕМЕННЫЕ ПРИНЦИПЫ ФАРМАКОТЕРАПИИ В НЕОНАТОЛОГИИ

Резюме: Период новорожденности — это особый период в жизни человека. С одной стороны, он характеризуется очень тесной связью организма ребенка и матери: в этот период большинство патологических процессов в организме связаны с действием пре -и интранатальных факторов. С другой стороны, это период постепенного отдаления от матери и адаптации к самостоятельной внеутробной жизни. Адаптация — процесс длительный и сложный, затрагивающий все органы и системы. Проведение фармакотерапии в этом периоде является непростой задачей, поскольку необходимо корректировать патологические процессы, протекающие в постоянно изменяющемся организме.

Ключевые слова: Период новорожденное, неонаталогия, фармакотерапия

K. Kunanbai, E. Sh. Kudabaeb, A.B. Yeralieva., A.A. Suinaliyeva

Asfendiyarov Kazakh National Medical University, Department of Internal Medicine №2 With the course of clinical pharmacology and pharmacotherapy

MODERN PRINCIPLES OF PHARMACOTHERAPY IN NEONATOLOGY

Resume: The newborn period is a special period in a person's life. On the one hand, it is characterized by a very close relationship between the body of the child and the mother: during this period, most of the pathological processes in the body are associated with the action of pre-and intranatal factors. On the other hand, this is a period of gradual separation from the mother and adaptation to an independent extrauterine life. Adaptation is a long and complex process that affects all organs and systems. Carrying out pharmacotherapy in this period is not an easy task, since it is necessary to correct the pathological processes taking place in the constantly changing organism. Keywords: newborn period , neonatology, pharmacotherapy

УДК 615.322: 615.012/. 014: 615.7

И.А. Абдукаюмов, Wirginia Kukula-Koch, З.Б. Сакипова

КазНМУ имени С.Д.Асфендиярова

ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗРАБОТКИ ТЕХНОЛОГИИ И СТАНДАРТИЗАЦИИ ЛЕКАРСТВЕННЫХ СРЕДСТВ ИЗ АЯНИИ КУСТАРНИЧКОВОЙ « AJANIA FRUTICULOSA (LEDEB.) POLJAK»

В обзорной статье представлены предварительные результаты проведенных интродукционных исследований Ajania fruticulosa (Ledeb.) Poljak, направленных на разработку технологии получения растительных субстанций и их стандартизацию. Ключевые слова: Аяния кустарничковая, лекарственное растительное сырье, технологическая схема.

Актуальность темы. Одной из основных целей Государственной программа индустриально-

инновационного развития Республики Казахстан на 20152019 годы - снижение импорта лекарственных средств и увеличение использования отечественных

производственных мощностей, сырьевого ресурса и научно-технического потенциала[1]. Одной из главных задач государства в фармацевтической отрасли остается достижение 50% обеспечения внутреннего рынка фармацевтическими препаратами отечественного производства. Развитие фармацевтической

промышленности в Республике Казахстан предусматривает проведение комплекса организационных, экономических, технологических, управленческих мероприятий, в том числе разработку и освоение производства новых конкурентоспособных лекарственных препаратов, а также создание сырьевых баз в регионах из отечественного лекарственного растительного сырья в соответствии со стандартами GMP. [2].

Флора Казахстана богата лекарственными растениями, рациональное использование и переработка которых должно способствовать увеличению объемов продукции новых конкурентоспособных лекарственных препаратов отечественного производства. В настоящее время во многих странах мира фитопрепараты занимают большую часть от общей номенклатуры лекарственных средств, которые разрабатываются инновационными методами и все более широкое применение находят лекарственные средства растительного происхождения. Поэтому особую актуальность приобретает расширение номенклатуры отечественных лекарственных фитопрепаратов. В современных условиях фармацевтический рынок Казахстана является одним из самых развитых в СНГ. В определенной степени преодолен дефицит и обеспечена насыщенность разнообразными видами готовых лекарственных средств и изделий медицинского назначения. В Казахстане наблюдается динамичное развитие фармацевтического рынка, но необходимо отметить, что значительная доля лекарственных средств закупается в ближнем и дальнем зарубежье, а также остро стоит вопрос о развитии собственного фармацевтического производства полного цикла: от субстанций до готовых лекарственных форм. В связи с вышеизложенным, актуальными являются научные разработки новых фармацевтических продуктов для здравоохранения РК Преимущество лекарственных средств из растений это их низкая токсичность, возможность их длительного применения, редкое индуцирование аллергических реакций, что особенно важно в случае заболеваний, требующих

длительного лечения. Поэтому цель настоящей работы направлена на изучение свойств и разработку новых средств на основе фитосубстанций, способных заменить импортную продукцию. В качестве объекта исследования выбрано эндемическое растение Аяния кустарничковая -Ajania fruticulosa (Ledeb.) Poljak.

Ajania fruticulosa (Ledeb.) Poljak - достаточно изучена, рядом авторов проведен широкий комплекс исследований химико-биологических свойств и экспериментального применения[3,4,5,6,7,8,9,10]. Но, несмотря на это, при изучении нами возможности использования исследуемого сырья для получения лекарственных препаратов из Ajania fruticulosa (Ledeb.) Poljak, было отмечено, что не осуществлена полная стандартизация по составу биологических активных веществ, и не осуществляется производство фармацевтических препаратов на основе данного лекарственного растения в промышленном масштабе.

Анализ Государственного Реестра лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники РК по состоянию на май 2017 года не показал наличие на рынке Казахстана лекарственных средств содержащих Ajania fruticulosa (Ledeb.) Poljak, как основной компонент. Цель исследования. Фармакотехнологическое

исследование Ajania fruticulosa (Ledeb.) Poljak, разработка технологии получения новых лекарственных средств и медицинских изделий и их стандартизация. Для достижения данной цели исследования было поставлено решение следующих задач:

• Провести маркетинговые исследования препаратов на основе фитосубстанций;

• Провести фармакогностические и фармако-технологические исследования травы Ajania fruticulosa (Ledeb.)

• Разработать технологию получения субстанций в виде экстрактов и провести их стандартизацию

• Исследовать стабильность полученных субстанций, установить сроки и условия хранения;

• Провести биоскрининг субстанций, изучить критерии безопасности.

• Разработка новых фармацевтических продуктов на основе полученных фитосубстанций из Ajania fruticulosa (Ledeb.) Poljak.

Исследовательская работа является частью научного направления факультета фармации и технологии фармацевтического производства КазНМУ им. С.Д. В работе использованы методы исследования: стандартные

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.