Научная статья на тему 'Жүктілік және лактация кезіндегі фармакотерапия'

Жүктілік және лактация кезіндегі фармакотерапия Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
779
389
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
жүктілік / лактация / фармакотерапия / аномалиялар. / pregnancy / lactation / pharmacotherapy / anomalies.

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Қ. Құнанбай, Д.А. Дәулетбаев, Э.Қ. Қуантай

Мақалада лактация және жүктіліктің әр кезеңіне ДЗ әсері, тератогенді әсеріне байланысты жіктелуі, түрлі фармакологиялық топтағы ДЗ-дың жүкті әйел мен ұрық ағзасына жанама әсері туралы әдебиеттерден шолу жасалынды. Қазіргі таңда аналары жүктілік кезінде және дейін ем алған жаңа туылған нәрестелердің 1/3 жанама реакциялар анықталған. Кез келген фармакологиялық зат ұрыққа зиян әсер етуі мүмкін, сондықтан жүкті әйелдердің фармакотерапиясы қатаң және нақты негізделген болуы қажет.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PHARMACOTHERAPY IN PREGNANCY AND LACTATION

The paper presents a review of the literature examining the influence of drugs on the body of the pregnant woman and the fetus, the category of drugs depending on teratogenicity. It is now established that 1/3 of births observed adverse reactions to the treatment of expectant mothers, pregnant. Almost any pharmacological drug could have a detrimental effect on the fetus, so pregnant pharmacotherapy should be strictly and clearly justified.

Текст научной работы на тему «Жүктілік және лактация кезіндегі фармакотерапия»

kaznmu.kz • КазНМУ • №1-201 6*

ЖYКТIЛIК ЖЭНЕ ЛАКТАЦИЯ КЕЗ1НДЕГ1 ФАРМАКОТЕРАПИЯ

к. К™АНБАЙ, да. ДЭУЛЕТБАЕВ, Э.К КУАНТАЙ

С.Ж. Асфендияров атындагы Цазац ¥лттъщ медицина университет! Клиникалыц фармакология жэне фармакотерапия кафедрасы

Э0Ж 663.253.41:547.631.4

Мацалада лактация жэне жукт!л1кт!ц эр кезецте ДЗ эсерi, тератогендi эсерше байланысты ж!ктелу{, турлi фармакологиялыц топтагы ДЗ-дыц ЖYктi эйел мен урыц агзасына жанама эсерi туралы эдебиеттерден шолу жасалынды. ^азiргi тацда аналары жуктшк кезнде жэне дешн ем алган жаца туылган нэрестелердiц 1/3 жанама реакциялар аныцталган. Кез келген фармакологиялыц зат урыцца зиян эсер етуi MYMкiн, сондыцтан ЖYктi эйелдердщ фармакотерапиясы цатац жэне нацты негiзделген болуы цажет.

TYÜiHÖi свздер: ЖYктiлiк, лактация, фармакотерапия, аномалиялар.

ЖуктШк жэне лактация кезшдеп фармакотерапия.

^a3ipri кезде дэр^ерлердщ ;арамагындагы дэртк заттардыц саны он мыцдаган, TinTi жуз мыцдаган. Бiздщ мемлекетiмiзде Мемлекеттш реестрге ^ркелш енпзшген ДЗ саны - 13 мыцга жуы; РФ мен ¥лыбританияда 50 мыцнан арты; ал эр TYрлi мемлекеттердегi ДЗ мен олардыц комбинацияларыныц жалпы саны 200 мыцнан асады. ДЗ саны эаресе соцгы жылдары тез артты. 20-30 жыл бурын к^рп к;олданыстагы ДЗ 60-80% белгiсiз болды жэне к;олданылмады. Сонымен ;атар фармакотерапияга ^ркелген жанама эсерлердiц саны да кебеюде. ЖYKтiлiк кезiнде ДЗ ;олданудыц ерекшелштерше зор мэн берiлуi ;ажет .

ДэрМк заттар жэне жYктiлiк.

К^рп тацда аналары ЖYKтiлiк кезiнде жэне дешн ем алган жаца туылган нэрестелердщ 1/3 жанама реакциялар аньщталган. Кезкелген фармакологиялы; зат урывда зиян эсер ету MYMкiн, сондыщтан ЖYKтi эйелдердiц фармакотерапиясы ;атац жэне на;ты негiзделген болуы ;ажет.

9ткен гасырдыц 40- жылдарына дейiн туа пайда болган аномалиялар ту;ым куалайтын патология деп есептелшдъ 1941 жылы Норман Грегг ЖYKтiлiктiц I триместрiнде ;ызамык;пен ауырса, жаца туылган нэрестеде эр TYрлi аномалиялар анык;талатындыгын дэлелдедi. Бул а;парат эмбрионныц дамуына сырт;ы орта факторларыныц эсерi бар екендiгiн ацгартты. 1961 жылы W. Lenz седативт дэрi талидамидтi ЖYKтiлiк кезiнде ;абылдау мен урык;та ая;-;олдарыныц даму аномалиясыныц туындауы арасындагы байланысты аны;тады. Осылайша ДЗ уры;жолдастан ету мумкшдш жэне олардыц тiндер мен мушелердщ дамуына тератогендi эсерi аны;талды.

Зерттеу журпзыу уа;ытында ЖYKтi не ЖYKтi болуы ы;тимал эйелдер ;атысатын клиникалы; зерттеулер арнайы этикалы; комитеттiц ба;ылауында болуы ;ажет. Катац ба;ылау ;ажетттп зерттеуге ;атысатын, бiра; ез келгамш бере алмайтын, сонды;танда оныц денсаулыгына MYMкiн зиян келтiруден барынша ;органысты ;ажет ететiн Yшiншi жа;тыц болуымен TYсiндiрiледi. Зерттеу ма;саты уры; пен эйел денсаулыгына ;ажеттткпен сэцкес келсе, ал олардыц денсаулыгына ;ауш минимальдi болганда гана ЖYKтi эйел зерттеу субъектш болып есептеледi. РФ « Дэрiлiк заттар жайлы » зацыныц 40 бап, 7 тармагында ЖYKтi эйелдерге ДЗ клиникалы; зерттеулерiн журпзуге тыйым салынады деп айтылган. Белгш ;айгылы талидомид о;игасы АКШ аймагында тiркелмедi. Тагамдык; енiмдердi ба;ылау уйымыныц сарапшысы (Federal Drug Administration) Фрэнсис О.Келси ДЗ ЖYЙке ЖYЙесiне эсерi зерттелген клиника алды зерттеулердiц ;орытындысын жеткiлiксiз деп санады, нэтижесiнде АКШ талидомид эсершен дамыган туа пайда болган аномалиялар тiркелмедi. ДД¥ аппараты бойынша тагайындалган жэне

тагайындаусыз фармакологиялы; заттарды, алкоголь, табак

секiлдi элеуметтш фармакологиялык заттарды не зацсыз заттарды (наркотикткр, галлюциногендер) ЖYKтiлiк кезiнде эйелдердщ 90 % кабылдайды. Эр TYрлi мемлекеттерде ЖYргiзiлген зерттеулер бул акпаратты дэлелдейдi. 5564 бразилиялы; эйелдердiц арасында ЖYргiзiлген сауалнама нэтижесiне сэйкес олардыц 4614 (83.8 %) ЖYKтiлiк кезшде ДЗ кабылдаган [1]. А^Ш-та эйелдердщ 62 % ЖYKтiлiк кезiнде кем дегенде бiр ДЗ, 25 % опиоидты заттарды жэне 13 % - психотропты заттарды кабылдайды. Эйелдердщ 15 % жуыгы ЖYKтiлiктiц алгащкы 6 айында ДЗ кабылдайды, соныц iшiнде 75 % - 3-10 дэртк зат;а дейiн [2].Дэрiгер кабылдауында болган ЖYKтi эйелдердiц 38 % ДЗ тагайындалады [3].

ЖYKтiлiк кезшде кебше арнайы ЖYKтiлерге арналган дэрумендер тагайындалады, олардыц соцынан полидэрумендер, микробка карсы заттар, анальгетиктер, дерматологиялы; заттар жэне демшпеге карсы заттар журедМ994 жылы А^Ш-та National Disease and Therapeutic IndexTM Survey журпзген зерттеу нэтижейне сэйкес ЖYKтiлiк дэрежесiне байланыссыз 15-44 жас аралыгындагы эйелдерге жасалган тагайындаулар бойынша 3-орын -психотропты заттар, 6-орын - контрацептивтер алады [4]. Данияда 34 334 тагайындауга ЖYргiзiлген зерттеу бойынша ЖYKтiлерге тагайындалган ДЗ 26,6 % потенциалды каушт топка, 28,7 % - классификацияланбаган, ЖYKтiлiк кезiндегi каупi аньщталмаган топка жататындыгы аныкталды [5]. ЖYKтiлiк мерзiмiнде эмбрион мен урьщтыц ДЗ-дыц эсерше ете сезiмтал 3 кауiптi кезецш ажыратады:

I цауши кезец ( ЖYKтiлiктiц 2-аптасы, эмбрионда зат алмасу кушейетш кезец) - эмбрионныц елiмiне алып келетiн ДЗ-тыц тератогендi эсершщ жогары болуы.

II цаушт кезец (жуктшктщ 3-8-аптасы - органогенез кезец ) - урьщтыц елiмiне, аномалиялар дамуына алып келетш ДЗ токсикалык жэне тератогендi эсерi.

III цаушт кезец (18-22-апта) - бас миыныц белсендiлiгi, шеткi ЖYЙке ЖYЙесi, эндокриндi бездер функциясы, гемопоэз езгерiстерi; андрогендер эсершен эйел жынысты урьщтарда сырткы жыныс MYшелерiнiц аномалиясы дамуы MYMкiн. Анасы мен урыкта фармакотерапияга жанама эсерлердщ дамуыныц жогаргы жиiлiгi ЖYKтiлiктiц соцгы триместрiндегi ДЗ фармакокинетикалык ерекшелштерше байланысты:

• ЖYKтiлерде байкалатын гипоальбуминемия канда бос белсендi ДЗ фракциясыныц жогарлауын туд^1рады. Кептеген ДЗ жогаргы концентрациясы жалпы айналымдагы суйыктык келемiнiц улгаюына байланысты темендейдi, ол ез кезепнде ДЗ таралу^1на эсер етедi. (в среднем на 8 л)

• ЖYKтiлiк кезшде бYЙрек кан айналымы 2 есе, шумактык фильтрация жылдамдыгы 70 % артады. Сонд^1ктанда зэрмен шыгарылатын ДЗ жартылай шыгу кезещ ЖYKтiлiк кезiнде темендейдi. рН (> 7,0) жогарылауы ДЗ ионизация дэрежесшщ бузылысы жэне олардыц бYЙрек езекшелерi аркылы реабсорбциясыныц бузылуына алып келедъ

• Nq1 -201 6 • КазНМУ • kaznmu.kz

• ДЗ метаболизмi ЖYKтiлiк Mep3iMiHe жэне бауыр ферменттершщ белсендiлiгiне эсер eTeTiH стероидты гормондардыц децгейiне байланысты 0згередi. Прогестерон мен оныц метобалиттерiнiц жогаргы децгейiне байланысты жуктШктщ ортасында зат алмасудыц тежелуi бай;алады. Керiсiнше, ЖYKтiлiктiц соцгы кезецшде 6-b-гидроксикортизол децгейiнiц жогарылауына байланысты бауырдагы микросомальдi тотыгу ЖYЙесiнiц белсендаршу мумкш. Эсiресе ЖYKтi эйелдердегi токсикоз кезшде 6-b-гидроксикортизол децгейi жогары болады. ЖYKтiлiктiц эр TYрлi мерзiмiнде метоболизм 0згерiссiз болуы, жогарылауы не тeмендеуi MYMкiн.

• Ас;азан перистальтикасыныц элсiреуi жэне ас;азан секреция келемшщ T0мендеуi iшке ;абылдаган ДЗ ащрыутц баяулауына жэне ;андагы жогаргы концентрациясыныц T0мендеуiне алып келедi. К0лемi улгайган жатыр жамбас к0ктамырлары мен теменп ;уыс венасына ;ысым жасап, тш iшектегi ;ан агысыныц iркiлiсiн тудырады жэне тiк iшекке енгiзуге арналган ДЗ сiцiрiлуiн бузылуы MYMкiн. ЖYKтiлiк кезiнде терiасты май ;абатыныц ;алыцдауы ДЗ терiастылык; енгiзгенде, олардыц йщр^ш бузады.

• ЖYKтiлiк кезiнде журек-;антамыр ЖYЙесiнде ай;ын 0згерiстер бай;алады: тамырлы; ;арсыластык;, айналымдагы ;ан к0лемi, журек ла;тырыс к0лемi. Прогестерон эсерiнен артериолалар кецейедъ Плацентарлы ;арсыластыгы томен ;осымша «;ан айналымыныц» пайда болуы тамырлы; ;арсыластык;ты т0мендетедi. Плазма к0лемi мен эритроцитарлы масса есебiнен айналымдагы ;ан к0лемi артады. Журектiц жиырылу жиШп, журек ла;тырысы жогарылайды, жергiлiктi ;ан айналымы 0згередi. Осыныц барлыгы ДЗ таралуына эсер етедi. Журек лак;тырысыныц ( 30-50 %) жогарылауы ДЗ ;андагы емдiк концентрациясына жету ушш оныц м0лшерiн арттыруды ;ажет етедъ

К0птеген мемлекеттерде ДЗ урывды MYMкiн болатын ;аушш болжау ушiн ЖYKтiлiк кезiндегi ;ауш топтарыныц жiктемесiн пайдаланады. Алгаш;ы жiктеме (FASS) 1978 жылы Швецияда енгiзiлген, кейiнгiсi элемде кец таралган FDA жiктемесi (1979). Олардыц непзшде 1989 жылы австралиялы; жштеме ;урастырылдым (ADEC). FDA (Federal Drug Administration) усынысы бойынша тератогендiк эсерше байланысты ДЗ келесi топтарга б0леда:

• A тобы: бул топ;а жататын ДЗ ЖYKтiлiктiц бYкiл мерзiмiнде урывды зиянсыз ( калий хлорида темiр дэрiлерi, полидэрумендер, трийодтиронин);

• В тобы: тэжiрибелiк зерттеулер кезшде тератогендш эсерi аньщталмаган не жануарларда бай;алган ас;ынулар аналары ЖYKтiлiк кезшде осы топтын ДЗ ;абылдаган нэрестелерде тератогендш эсер аньщталмаган (инсулин, аспирин, метронидазол);

• С тобы: жануарларга жургiзiлген зерттеулерде ДЗ тератогенд жэне эмбриотоксикалы; эсерi аньщталган, ба;ыланатын зерттеулер жургiзiлмеген не ДЗ эсерi зерттелмеген (изониазид, фторхинолондар, гентамицин, паркинсонга ;арсы ДЗ, антидепрессанттар);

• D тобы: ДЗ ;олдану урывда белгiлi бiр ;ауш тудырады, бiра; оларды ;олданудыц пайдасы мумкiн болатын жанама эсерлерден арты; (диазепам, доксициклин, канамицин, диклофенак);

• X тобы: бул топтыц ДЗ тератогендi эсерi дэлелденген. ЖYKтiлiк кезiнде жэне дейш ;олдануга болмайды (изотретиноин, карбамазепин, стрептомицин). Тетрациклиннiц к0п M0лшерiн парентральдi енгiзгенде, эсiресе жуктШктщ соцгы кезецiнде, урьщта жедел дистрофиялы; бауырдыц саргаюы дамуы MYMкiн. ЖуктШктщ соцгы кезецiнде тетрациклиннiц аз м0лшерш ;;абылдаудыц 0зi нэресте тiстерiнiц сары туске боялуын, гипоплазиясын, сондай-а; бассуйек дамуыныц тежелуш туындатуы мумкiн. Стрептомицин уры;жолдастан тез 0тiп (уры; ;анындагы концентрациясы ЖYKтi эйел ;анындагы концентрациясыныц 50 % ;урайды), нейротоксикалы; (ототоксикалы;) эсер K0рсетедi. ЖYKтiлiктiц соцгы триместршде сульфаниламидтердi тагайындауга болмайды

(эсiресе уза; эсер ететш), олар плазма акуыздарымен байланысып, билирубиндi ыгыстырады, бул жагдай саргыштанудыц себебi болуы MYMкiн. Ко-тримоксазол фолий цышцылыныц алмасуын анасында да, урыцта да бузуы MYMкiн.

Наркотикалык емес анальгетиктер.

ЖYKтiлiк мерзiмiнде анальгетиктердi цолдану цажеттШп болганда, олардыц мэлшерш (цысца уацытца) пайдалану усынылады. Салыстырмалы цаушйз деп парацетамол жэне ацетилсалицил цышцылыныц аз м0лшерi саналады. ЖYKтiлiктiц соцгы кезецiнде наркотикалык; емес анальгетиктердi цолданса, простагландиндердiц тежелу эсерiнен ЖYKтi эйел мен урыцта мерзiмiнен асцан ЖYKтiлiк, ЖYKтi эйел мен урыцта цан кетулер, 0кпе гипертензиясыныц дамуымен ЖYретiн боталл 0зегiнiц ерте бiтелуi секiлдi асцынулар болуы MYMкiн ( эйресе индометацин мен вольтарендi цолданганда жш).

Нейролептик аминазиндi ЖYKтiлер токсикозын емдеу Yшiн цолданады. Ол урыцжолдас арцылы 0тiп, тератогендi эсер мен ретинопатия дамуы MYMкiн. Антигипертензивтi заттар.

ЖYKтiлiк кезiнде пропранололды тагайындаса, оныц эсершен жатыр тонусы жогарлауы, журек лацтырысы т0мендеуi, урыцта жэне урыцжолдаста гипотрофия дамуы MYMкiн. ДЗ урыцжолдас арцылы 0згермеген турде 0тедi урыцта гипоксия, гипергликемия, гипербилирубинемия мен брадикардия тудырады. Сондай-а; гипоксияга жауап ретшде дамыган компенсаторлы тахикардияны т0мендетедi. Босану процейнен кейiн жаца туылган нэрестеде тыныс тежелуi MYMкiн.

Босану алды кезецiнде магний сульфатын к0ктамырга не булшыцетке енгiзсе, цацца булшьщеттершщ тонусы T0мендеуi жэне жаца туылган нэрестеде айцын тежелу байцалады. Тиазидтi диуретиктерд цолданганда, тромбоцитопения жэне электролиттiк тепе-тецдш бузылысы дамуы MYMкiн.

ААФ ингибиторларын цолданганда урыцта эр турлi бузылыстар дамиды: бYЙрек жетiспеушiлiгi, неонатальдi гипотония, ашыц артериалды 0зек, респираторлы дисстресс синдромы,0кпе гипоплазиясы, цурсащшШк 0лiм. Сонымен цатар нэресте бет CYЙегiнiц оссификация бузылысы дамуы ыцтимал. Кальций антагонистi нифедипин тахикардия, бас ауруы, цуйылулар секiлдi жанама эсерлер шацырады. Гормональдi дэрьлж заттар.

ЖYKтiлiгiнiц 8-17-апталарында диэтилстильбэстерол цабылдаган эйелдердiц цыздарында цыныптыц аденокарциномасыныц даму цауш жогары. Сондай-а; сыртц^1 жыныс MYшелерiнiц анатомиялы; жэне физиологиялы; аномалиялары: жатыр мойнындагы к0лденец цатпарлар, Т-тэрiздi жатыр, жатыр гипоплазиясы, аналы; без дисфункциясыныц даму к;аупi де жогарылайды. Журек жэне аяц-цолдардыц даму бузылысы мен улдарда жалган гермафродитизм даму MYMкiндiгi болу^1на байланысты эстрогендер мен прогестиндерда ЖYKтiлiктiц алгашцы 4 айында цолданбаган ж0н. Гормональдi контрацептивтердiц тератогендi эсерi VACTERL

синдромымен сипатталады (вертебральдь тiк iшектiк, кардиальдi, кецiрдектiк, эзофагеальдь ренальдi аномалиялар жэне ая;-;олдард^1ц цалыптасу аномалиялары).

Адренокортикотропты гормонныц тератогендi эсерi цатты тацдай жырыгымен сипатталад^1. ЖYKтi эйелдерде глюкокортикостероидтарды цатац бац^1лаумен тагайындау керек, себебi буйрек Yстi безшщ гипоплазиясы даму^1 MYMкiн.

Наркотикалык анальгетиктер, тыныштандыртыш жэне жансыздандыруFа арналFан дэрШк заттар.

Эфир, хлороформ, азот тотыгы урыцжолдас арц^1лы 0тiп, урыцтыц тыныс алу орталыгын тежейдi, сондыцтанда бул ДЗ босану не кейр тшш кезiнде жансыздандыру мацсатында цолданбаган ж0н.

Морфин, барбитураттар да урыцжолдас арцылы тез 0тiп, тыныс алу орталыгын тежейдi ( урыцтыц ОЖЖ олардыц концентрациясы жук^ эйелдiкiне цараганда жогарырац).

kaznmu.kz • КазНМУ • №1-201 6*

Бул ДЗ ЖYKтi эйел кеп к;олданса, жаца туылган нэрестеде отмена синдромы дамуы mymkîh. ¥й;ысыздык; кезiнде ЖYKтi эйелдерге транквилизаторлар тагайындауга болады, бiрак; ЖYKтiлiктiц соцгы апталарында ;абылдауды то;тату керек, себебi жаца туылган нэрестеде тыныс тежелуi MYMкiн. Тиреостатиктердi, эйресе ЖYKтiлiктiц 4-айынан бастап, ;абылдау туа пайда болган гипотиреоидизмнiц дамуына алып келуi MYMкiн. ЖYKтiлiктiц 4-айынан бастап урьщтыц ез цалцанша безi цызметш бастайды. Антикоагулянттар.

Гепарин урыкжолдас ар;ылы 0тпейдi жэне ;ажет болган жагдайда ЖYKтi эйелдерде к;олданылады. Тiкелей емес антикогулянттар езгермеген TYPДе урыкжолдас ар;ылы 0тiп, ЖYKтi эйелде геморрагиялы; синдром белгiлерi болмаса да, уры;та ;ан ;уйылу дамуы MYMкiн. ЖYKтiлiктiц I триместршде тiкелей емес антикогулянттар эмбриотоксикалы; жэне тератогендi эсер к0рсетедi ( мурын гипоплазиясы, ;олдардыц ;ыск;аруы, кез атрофиясы, катаракта). ЖYKтi эйелдердiц аспириндi ;абылдауыныц нэтижесiнде дамыган жаца туылган нэрестелердеп гемостаз бузылысы петехиалды бертпелер, гематурия, субконьюктивиалды ;ан ;уйылулурмен сипатталады. Осыган байланысты ауру сезiмiн басу Yшiн ЖYKтi эйелдерде парацетамолды пайдалану усынылады. Гипо жэне гипервитаминоздар уры; дамуыныц бузылыстарына алып келуi MYMкiн. В2 дэруменiнiц жетiспеушiлiгi кезiнде - ая;-к;олдардыц даму аномалиялары, ;атты тацдай жырыгы, А дэруменiнiц жетiспеушiлiгi -;атты тацдай жырыгы мен анэнцефалия (кеп мелшерi тератогендi эсер тудырады), фолий ;ыщ;ылыныц жетiспеушiлiгi - керу MYшелерi (микро- жэне анофтальмия, катаракта) мен ЖYрек-;антамыр ЖYЙесiнiц даму аномалиялары, С дэрумешнщ жетiспеушiлiгi (кеп мелшерi

де) - ЖYKтiлiктiц Yзiлуi. Сонымен цатар С дэруменiнiц гиповитаминозы кезшде цантамырлардыц 0ткiзгiштiгi kypt артып, тшдш тыныс алуды бузады. Е дэрумешнщ гиповитаминозы эмбрион дамуыныц бузылысына, жш 0лiмiне алып келедi. Жаца туылган нэрестелерде к0з, ми, цацца CYЙектерiнiц аномалиялары аныцталады. Дэр1л1к заттар жэне емшекпен eMi3y кезещ. К0птеген ДЗ ана супмен шыгарылады жэне жаца туылган нэрестеге эсер етедъ ДЗ ана сутше енуше эсер ететш факторлар: суг бездерiндегi цан айналымы, ДЗ метаболизмi, олардыц молекулярлы массасы, ионизация дэрежесi, суда жэне майда ертштт, сут жэне плазма ацуыздарымен байланысу дэрежесi, ана цаны мен суттеп рН ацырмашылыгы. Сондай-ац нэресте цанындагы ДЗ концентрациясы емiзудiц уацытына, жиiлiгiне, узацтыгына, пайдаланылатын сут к0лемше, нэресте агзасыныц ДЗ-ты биотрансформациялау цабшетше тэуелдi. Нэресте агзасында ферменттiк жуйенщ жетiлмегендiгiне байланысты ДЗ жартылай шыгарылу кезецi узагырац болады.

Емшекпен емiзу кезiнде цолдануга болмайтын ДЗ: ципрофлоксацин (артропатия), хлорамфеникол (суйек кемiгiнiц тежелуЦ, радиоактивтi йод (цалцанша безiнiц деструкциясы), алтын препараттары (б0ртпе, нефрит, гепатит), циклофосфамид (нейтропения), цурамында йод бар ДЗ жэне амиодарон (цалцанша безшщ зацымдалуы), андрогендер, эрготомин (цусу, диарея), ш айдайтын ДЗ (диарея).

Кейбiр ДЗ лактация кезецiн тежейдi (бромкриптин, тиазидовые диуретики, комбинированные оральные контрацептив), ол ДЗ емiзiп журген эйелдердщ цолданбаганы ж0н.

3AEBHETTEP TI3IMI

1 Mengue S.S., Schenkel E.P., Duncan B.B., Schmidt M.I. Drug use by pregnant women in six Brazilian cities / / Rev Saude Publica. - 2011. -№35. - P. 415-420.

2 Brucker M.C. Top ten pharmacologic considerations in pregnancy. Program and abstracts of the 5th Annual Conference of the National Association of Nurse Practitioners in Women's Health. - Scottsdale, Arizona: 2002. - №2. - 354 p.

3 National Center for Health Statistics, CDC. 2007 National Ambulatory Medical Care Survey (public use data files).

4 Weiss S.R., McFarland B.E., Corelle C. et al. Patterns of drug use in pregnancy [abstract] // Pharmacoepidemiol Drug Saf. -2009. - №6. -Suppl. 2. - P. 69.

5 Weiss S.R. Prescription Medication Use in Pregnancy / / Medscape Pharmacotherapy. - 2011. - №2. - P. 2.

6 Olesen C., Sorensen H.T., de Jong-van den Berg L. et al. Prescribing during pregnancy and lactation with reference to the Swedisp classification system. A population-based study among Danish women. The Euromap Group // Acta Obstet Gynecol Scand. - 2009. - №78. - P. 686-692.

К. К™АНБАЙ, да. ДЭУЛЕТБАЕВ, Э.К. КУАНТАЙ

ФАРМАКОТЕРАПИЯ ПРИ БЕРЕМЕННОСТИ И ЛАКТАЦИИ

Резюме: В статье приставлен обзор литературы, рассмотривающий влияние ЛС на организм беременной женщины и плода, категории ЛС в зависимости от тератогенности. В настоящее время установлено, что у 1/3 новорождённых наблюдаются побочные реакции на лечение будущих матерей, беременных. Практически любой фармакологический препарат может оказать вредное влияние на плод, и поэтому фармакотерапия беременной должна быть строго и чётко обоснованной. Ключевые слова: беременность, лактация, фармакотерапия, аномалии.

K. KUNANBAI, D.A. DAYLETBAYEV, E.K. KUANTAY

PHARMACOTHERAPY IN PREGNANCY AND LACTATION

Resume: The paper presents a review of the literature examining the influence of drugs on the body of the pregnant woman and the fetus, the category of drugs depending on teratogenicity. It is now established that 1/3 of births observed adverse reactions to the treatment of expectant mothers, pregnant. Almost any pharmacological drug could have a detrimental effect on the fetus, so pregnant pharmacotherapy should be strictly and clearly justified.

Keywords: pregnancy, lactation, pharmacotherapy, anomalies.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.