Chirchik State Pedagogical University Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023
Effectiveness of Introduction of Digital Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni
ТесЬпОо^е^ПвввЕшшшяшшшшшО
МОБИЛ УКИТИШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИНГ ДИДАКТИК ИМКОНИЯТЛАРИНИ ОЛИЙ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИ УКУВ
ЖАРАЁНИДА КУЛЛАШ
А. Р. Саттаров
Узбекистан Миллий Университети Жиззах филиали, Жиззах, Узбекистон
sattarov79@gmail.com
АННОТАЦИЯ
Ушбу ишда олий таълим муассасаларида мобил укитиш технологияларини куллашнинг имкониятлари, афзалликлари ва кулайликлари хакида фикр юритилган. Мобил технологияларининг олий таълим муассасаларидаги анъанавий укув жараёнини куллаб-кувватловчи ва таълим сифатини оширувчи дитактик имконияти урганилган.
Калит сузлар: мобил укитиш технологияси, геймификация, укув жараёни, мобил курилмалар, таълим технологиялари, web-quest.
Маълумки, бугунги кунда жахонда мобил таълим тушунчасига катта эътибор берилмокда, мобил таълим технологияларини таълим жараёнида уз урнида кулланиши таълим сифатини ошириш учун янги имкониятлар эшигини очиб бермокда. Талабалар ва укитувчилар томонидан смартфонлар ва планшетларнинг таълим жараёнида кулланилиши эса уларнинг йулда, уйда, кутубхоналарда таълимни узлуксиз ва самарали олиб борилишини таъминламокда. Мобил курилмалардан фойдаланиш учун махсус мобил иловаларнинг кулланилиши эса таълимни тугри ташкил этиш учун мухим хисобланади ва мувофаккиятга эришишда калит ролини утайди [1].
Мобил укитиш технологияларнинг дидактик имкониятларини аниклашда мазкур тизимга тегишли булган атамаларнинг мазмун-мохиятини англаб олиш лозимлигини белгилайди.
Мобил укитиш технолологияларининг куплаб дидакти имкониятларидан бири бу - таълимни уйинли шаклдаги укитишни ташкил этиш имкониятидир. Таълим муассасаларида укув жараёнини ташкил этишда фойдаланиладиган уйин технологиялари ва "геймификация" дан замонавий компьютерларнинг кичиклаштирилган русуми булиб хисобланган мобил курилмалардан фойдаланиш оркали таълим олувчилар шахси ривожланиши учун янги-янги йулларни кашф этмокда.
https://cspi.uz/
October 20, 2023 Republican Scientific and Practical Conference
513
Chirchik State Pedagogical University Effectiveness of Introduction of Digital
Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni
etish samaradorli
jort^
Бундай куринишда ташкил этилган укитиш шаклидан фойдаланиш сценариялари укитувчининг бевосита уйин жараёнига жалб этилиши, шунингдек, укитувчи ва таълим олувчиларнинг мустакиллиги билан ажралиб туради. Тахлиллар натижасида хулоса килиш мумкинки, бугунги кунда квестлар компьютерлар ва Интернет тармоги оркали ташкил этиладиган таълимий мазмундаги уйинларининг энг оммабоп ва фойдаланиш нуктаи назаридан содда турларидан бири булиб хисобланади [2].
Квест (инглизча "quest" - "кидириш" сузидан олинган) - уйин иштирокчисидан ишлаб чикилган уйин сценарияси асосида харакатланиши учун фикрлашга оид масалаларни хал этишни талаб килувчи уйин туридан бири булиб хисобланади. Мавжудлик даражасига кура, уйин шаклидаги машгулотларни ташкил этиш жараёнида фойдаланиладиган барча квестларни хакикий ва виртуал турларга ажратиш мумкин. Квестлар оркали ташкил этилган уйинли фаолият узининг жозибадорлиги ва нашккорлиги туфайли таълим олувчининг мантикий фикрлашини ривожлантириш, диккат-эътиборини фаоллаштириш, шунингдек фаоллигини оширишга имкон беради [3].
Тахлиллар шуни курсатдики, таълим олувчиларнинг укув мотивациясини кучайтириш ва уларнинг гурухли шаклдаги тадкикотчилик фаолиятини ташкил этиш учун хозирги кунда таълим муассасаларида web-топширикларнинг куйидаги куринишларидан тез-тез фойдаланилмокда:
• таълим олувчилар узаро ва укитувчи билан мулокот килишлари учун зарур булган Интернет тармогидан керакли ахборотларни излаш ва кидириб топишни амалга оширишга мужалланган топшириклар;
• якка ва жамоавий холда бажариш учун мулжалланган, Интернет тармогида жойлаштирилган ахборот ресурсларидан фойдаланиш кузда тутилган ролли уйинлар элементларни уз ичига олган муаммоли топшириклар мажмуаси;
• бажариш учун таълимга олувчи керакли булган алохида олинган ёки барча маълумотларни турли хил web-сайтлар оркали топиш мумкин булган web-лойихалар.
Юкоридаги мулохазаларни умумлаштириб, "таълимий web-квест" тушунчасини: уйин мухитини яратиш; web технологиялардан фойдаланиш (квест билан ишлаш хамда улар билан интернетга уланган курилмалар оркали ишлаш учун); танланган фан мавзулар билан ишлаш учун етарлича web-квестларни яратиш деб таърифлаш мумкин.
https://cspi.uz/
October 20, 2023 Republican Scientific and Practical Conference
514
Chirchik State Pedagogical University Effectiveness of Introduction of Digital Technologies in the Educational Process
Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni joriv etish samaradorligi
g
я
Web-квестлардан педагогика таълим муассасаларида якка тартибдаги ва гурухли укитиш шаклларини хамда талабаларни аудиториядаги ва аудиториядан ташкаридаги мустакил таълимни ташкил этишда фойдаланиш мумкин. Бундан ташкари, агар олий таълим муассасаси аудиториясида интерактив электрон доска ёки мультимедиали проекторларидан фойдаланган холда, квестлардан укув жараёнида фойдаланиш укитувчи ва талабаларг хамкорликда бажарадиган ишининг маълум бир кисми сифатида каралиши мумкин. Машгулотнинг бундай куриниши талабаларни рагбатлантиради, укув материалини кизикарли баён этиш ва ахборотларни кургазмали намойиш килиш оркали уларнинг таълим олувчи томонидан самарали узлаштирилишини таъминлаш ва мустахкамлаш мумкин булади.
REFERENCES
[1] Саттаров А.Р. Мобил технологияларни олий таълим муассасалари укув жараёнида куллаш. // УзМУ ХАБАРЛАРИ илмий журнали, Тошкент 2019, 143-148 бетлар.
[2] Klopfer, E., & Squire, K. Environmental Detectives - the development of an augmented reality platform for environmental simulations. Educational Technology Research and Development, 56 (2), 2008, p. 203-228.
[3] Sattarov A. R. Organization of the independent work of students of higher education using the web-quest method. // International Journal on Integrated Education. 2021, January, Volume 4, Issue I. 67-71 p.
https://cspi.uz/
Republican Scientific and Practical Conference
October 20, 2023