Научная статья на тему 'МИНТАҚАДА ТУРЗИМ САЛОҲИЯТИ ВА УНДАН ФОЙДАЛАНИШ УНУМДОРЛИГИНИ ОШИРИШ'

МИНТАҚАДА ТУРЗИМ САЛОҲИЯТИ ВА УНДАН ФОЙДАЛАНИШ УНУМДОРЛИГИНИ ОШИРИШ Текст научной статьи по специальности «Прочие социальные науки»

CC BY
2
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Турзим салоҳияти / виза режими / ишлаб сиқариш / божхона ва солиқ режими / солиқ имтиёзлари / давлат томонидан қўллаб-қувватлаш.

Аннотация научной статьи по прочим социальным наукам, автор научной работы — Атамуродов У.Н.

Мазкур мақода минтақада туризм салоҳияти ва ундан фойдаланиш тушунчасининг назарий ва иқтисодий асослари баён этилган. Минтақада туризм салоҳияти ривожланишида солиқ ва божхона имтиёзларининг афзалликлари шакллантирилган. Бундан ташқари ушбу мақолада туризм салоҳиятини давлат томонидан қўллаб-қувватлашнинг ўзига хос хусусиятлари таҳлил қилинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «МИНТАҚАДА ТУРЗИМ САЛОҲИЯТИ ВА УНДАН ФОЙДАЛАНИШ УНУМДОРЛИГИНИ ОШИРИШ»

Атамуродов У.Н.

Тошкент давлат транспорт университеты таянч докторанти Узбекистан, Тошкент

МИНТАКАДА ТУРЗИМ САЛО^ИЯТИ ВА УНДАН ФОЙДАЛАНИШ

УНУМДОРЛИГИНИ ОШИРИШ

Аннотация. Мазкур мацода минтацада туризм салоуияти ва ундан фойдаланиш тушунчасининг назарий ва ицтисодий асослари баён этилган. Минтацада туризм салоуияти ривожланишида солиц ва божхона имтиёзларининг афзалликлари шакллантирилган. Бундан ташцари ушбу мацолада туризм салоуиятини давлат томонидан цуллаб-цувватлашнинг узига хос хусусиятлари таулил цилинган.

Калит сузлар: Турзим салоуияти, виза режими, ишлаб сицариш, божхона ва солиц режими, солиц имтиёзлари, давлат томонидан цуллаб-цувватлаш.

Atamurodov U.N. doctoral student Tashkent State University Uzbekistan, Tashkent

INCREASING LIVELIHOOD COMPETENCE AND PRODUCTIVITY

OF ITS USE IN THE REGION

Abstract. This article describes the theoretical and economic basis of the concept of tourism potential and its use in the region. In the development of tourism potential in the region, advantages of tax and customs benefits have been formed. In addition, this article analyzes the specific features of state support for tourism potential.

Key words: Livelihood potential, visa regime, production, customs and tax regime, tax incentives, state support.

Узбекистан Республикаси бой маънавий-маданий меросга, турли-туман тарихий-археологик объектларга, кулай табиий-икдим шароитига ва куп тармокли ижтимоий инфратузилмага эга булиб, бу эса туризмнинг турли шаклларини илдам ривожлантириш учун барча зарур шарт-шароитларни яратади.

Киска вакт ичида республикада туристик сохани ривожлантириш буйича катор чора-тадбирлар амалга оширилди. Жумладан, Узбекистоннинг туризм салохиятини комплекс равишда ривожлантиришга йуналтирилган 20 дан ортик норматив-хукукий хужжатлар кабул килинди,

улар уз навбатида туризм сохасидаги янги давлат сиёсатига асос булди, туризм сохдсидаги субъектларга ахамиятли тарзда солик ва божхона имтиёзлари ва афзалликларини берди.

Шу билан бир каторда, сохада бир катор хал этилмаган масалалар мавжудлиги, шу жумладан хорижий фукаролар учун виза ва паспорт режимини либераллаштириш ишлари секин олиб борилаётганлиги, улар учун электрон кириш визаларини расмийлаштириш имконияти мавжуд эмаслиги, бой ички ва зиёрат туризмлари салохиятидан суст фойдаланилганлиги, инвестициялар, хусусан, хорижий инвестициялар секин жалб этилаётганлиги сабабли туризм инфратузилмасининг етарлича ривожланмаганлиги, шунингдек, ахборот-коммуникация технологиялари етарлича татбик этилмаётганлиги соханинг ривожланишига тускинлик килмокда.

Кайд этиб утилган масалаларни хал килиш максадида Узбекистон Республикаси Президентининг "Узбекистон Республикаси туризм салохиятини ривожлантириш учун кулай шароитлар яратиш буйича кушимча ташкилий чора-тадбирлар тугрисида"ги Фармони кабул килинди.

Мазкур Фармонда Исроил давлати, Индонезия Республикаси, Корея Республикаси, Малайзия, Сингапур Республикаси, Туркия Республикаси ва Япония фукаролари, шунингдек, Узбекистон Республикасига мунтазам авиакатновларни амалга оширувчи хорижий авиакомпаниялар хаво кемалари экипажининг аъзолари учун Узбекистон Республикаси худудига кирган кундан эътиборан 30 кунлик муддатга визасиз режим белгиланиши кузда тутилган.

Шунингдек, Европа иттифоки, Шаркий Осиёнинг бир катор давлатлари ва Якин Шарк мамлакатларининг, хамда Х,индистон Республикаси, Канада, Янги Зеландия, Америка Кушма Штатлари каби 39 та мамлакат фукаролари учун Узбекистон Республикаси Ташки ишлар вазирлигига туристик ваучерни ёхуд Узбекистон Республикасига таклиф килаётган юридик ёки жисмоний шахснинг мурожаатномасини такдим этишга оид талаб бекор килинишини хамда хужжатларни кабул килиш куни хисобга олинмаган холда икки иш куни мобайнида визани расмийлаштиришни кузда тутадиган туризм визаларини расмийлаштиришнинг 2018 йил 10 февралдан эътиборан соддалаштирилган тартиби киритилди.

Мамлакатнинг туристик, маданий, табиий ва спорт салохиятини таргиб килиш буйича ишларни янада фаоллаштириш максадида Узбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат кумитаси хузуридаги «Миллий туризм махсулотини таргиб килиш маркази» ДУК Узбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат кумитаси хузуридаги «Миллий PR-маркази» ДУК сифатида кайта ташкил этилди хамда унга республиканинг туризм салохиятини таргиб килишни ташкил этиш буйича вазифалар юклатилди.

Шу билан бирга, 2018 йилнинг 1 июлидан эътиборан бир катор хорижий мамлакатлар фукаролари учун электрон кириш визаларини бериш тизими жорий этилади.

Фармон кабул килиниши билан республикада «Узбекистон буйлаб саёхат кил!» номи остида мамлакат буйлаб таништирув саёхатлари ва турларини ташкиллаштиришнинг кенг микёсли дастури ишга туширилмокда, унинг доирасида бир миллионга якин фукароларимиз, шу жумладан укув муассасаларининг укувчилари ва талабалари, ногирон болалар ва кам таъминланган оилалар фарзандлари, ишчилар, нафакахурлар, махалла фаоллари, аёллар ва ахолининг бошка катламлари хам мамлакат буйлаб саёхат килиш имконига эга буладилар.

Туризм сохасидаги тадбиркорлик субъектларини куллаб-кувватлаш максадида мехмонхоналар, улар буйидаги йул, мухандислик ва коммуникация инфратузилмаларини куриш буйича инвестиция лойихаларини биргаликда молиялаштириш учун туризм сохаси тадбиркорлик субъектларига кредит маблагларини ажратиш максадида Узбекистон Тикланиш ва тараккиёт жамгармасининг кредит линияларини очиш назарда тутилган.

Асосий фаолияти тематик хиёбонлар хизматларини ташкиллаштиришдан иборат булган юридик шахслар тематик истирохат богларини фойдаланишга топшириш санасидан бошлаб 3 йил муддатга юридик шахслардан олинадиган фойда солиги, ер солиги ва мол-мулк солигини хамда ягона солик туловини тулашдан озод этилади.

Шунингдек, тематик хиёбонлар, мехмонхоналар ва бошка жойлаштириш воситаларини куриш, реконструкция килиш ва жихозлаш учун тематик хиёбонлар, мехмонхоналар ва бошка жойлаштириш воситалари томонидан 2022 йил 1 январгача олиб кирилаётган жихозлар, техника, хом ашё, бутловчи буюмлар ва захира кисмлари ва курилиш материаллари ва Узбекистон Республикасида ишлаб чикарилмайдиган бошка материаллар божхона туловларидан озод этилади.

Бундан ташкари, туризм сохасида фаолият юритадиган тадбиркорлик субъектлари республика худудига олиб кирилаётган туристик тоифадаги транспорт воситалари хамда канат йули, тог-чанги кутаргичлар, фуникулёрлар ва бошка шунга ухшаш объект ва иншоотларни куриш, реконструкция килиш ва жихозлаш учун жихозлар, механизмлар ва захира кисмлари, шунингдек, хаво шарлари, аэростатлар, квадроцикллар ва моторли кайиклар учун 2022 йил 1 январгача божхона туловларидан озод этилади.

Фармон билан Коракалпогистон Республикасида руйхатга олинган лицензияга эга булган туризм операторларига истисно тарикасида экстремал турларни ташкил килиш учун олиб кирилаётган двигатели хажми 2,4 л. дан кам булмаган юкори утиш кобилиятига эга булган транспорт воситаларига автотранспорт воситаларини руйхатга олиш буйича алохида

давлат раками сериясини татбик этган холда ва улардан факатгина Коракалпогистон Республикаси худудида фойдаланиш шарти билан 5 йил муддатга булиб-булиб тулаш оркали амалдаги ставканинг 25 фоизи микдорида бож туловларини тулашга рухсат этилади.

Ахборот-коммуникация технологияларини туризм сохасига жадал татбик этиш максадида Фармон билан куйидагилар назарда тутилган:

2018 йилнинг 1 январидан эътиборан туризм махсулотларини сотиш ва туризм хизматларини онлайн бронлаш буйича хизмат курсатувчи хужалик юритувчи субъектларга электрон туловлар, бронлаш, эквайринг ва бошка электрон хизматларни татбик килиш, шунингдек, туризм хизматларининг замонавий турларини таклиф килувчи ихтисослаштирилган интернет-сайтлар ва порталларни йулга куйишни рагбатлантиришга йуналтирилган солик имтиёзларини такдим килиш;

жамоат жойларида Интернет тармогига симсиз бепул уланиш худудлари (Wi-Fi) билан жихозлаган операторлар, провайдерлар ва бошка хужалик юритувчи субъектларга фойдаланувчиларнинг шахсини мажбурий тартибда аниклаш билан биргаликда тегишли сифатдаги уланишни таъминлаш буйича мажбурият куйилди;

уз худудида Интернет тармогига симсиз бепул уланиш худудларини (Wi-Fi) урнатган хужалик юритувчи субъектларга тегишли сифатдаги симсиз уланиш худудини кенгайтириш учун асбоб-ускуналарни харид килиш ва интернет-трафикни сотиб олишга йуналтирилган солик имтиёзларини жорий килиш;

Интернет тармогига симсиз бепул уланиш худудларини (Wi-Fi) барпо этган операторлар, провайдерлар ва бошка хужалик юритувчи субъектларга бундай худудлар ташкил этилган жойда бегараз асосда 18 кв.м.дан ортик булмаган майдондаги реклама баннери ёки ромларини урнатиш хукукини такдим этиш.

Туну-кун намойиш этиладиган «Dunyo Bo'ylab» телеканали Узбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат кумитасининг ички туризм, дам олишнинг фаол турлари ва спорт туризмини ривожлантириш, маданий мерос объектлари ва табиий бойликлар, шу жумладан курикланадиган табиат худудларини саклаш ва улардан фойдаланиш буйича утказиладиган тадбирларни ёритиш масалалари буйича ахборот хамкори сифатида белгиланди.

Фармонда белгиланган тадбирларнинг амалга оширилиши ички ва зиёрат туризмларини жадал ривожлантириш ва уларнинг бой салохиятидан хар томонлама фойдаланиш учун янада кулай шароитлар яратади.

Фойдаланилган адабиётлар руйхати: 1. Узбекистон Республикаси Президентининг 26.04.2023 йилдаги Республикада турзим салохиятини жадал ривожлантириш хамда махаллий ва хорижий туристлар сонини янада оширишга доир кушимча чора-тадбирлар тугрисида"ги ПК-135-сон карори.

2. 1. EarraöaeB M.P., TyxnneB H.C., Ca^apoB E.ffl., AögyxaMHgoB C.A. "TypH3M: Ha3apna Ba aMannëT". ^apcnHK. T.: "OaH Ba TexHonorHa" 2018 h. 2. TyxnneB, H. C., & HöagynnaeB, H. E. (2011). TypH3M oneparopnHK xH3MaraHH TamKHnnamTHpnmHHHr acocnapn. YKyB KynnaHMa. C.: CaMHCH, 256. 3. Tukhliev, I. S., & Muhamadiyev, A. N. (2019). SMART-TOURISM EXPERIENCE IN GEO INFORMATION SYSTEMS. Theoretical & Applied Science, (4), 501-504.

3. Amriddinova, R. S., & Abdukhamidov, S. A. (2021). Factors for Determining the Specialization of the Regions of the Republic of Uzbekistan in Tourism and the Assessment of Tourist Attractiveness. CENTRAL ASIAN JOURNAL OF INNOVATIONS ON TOURISM MANAGEMENT AND FINANCE, 2(10), 5155

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.