Научная статья на тему 'МИКРОСКОПИК ASPERGILLUS ORYZAE-5 ЗАМБУРУГИ ГИДРОЛИТИК ФЕРМЕНТЛАРИНИ АЖРАТИШ ВА ФАОЛЛИКЛАРИНИ БАХОЛАШ'

МИКРОСКОПИК ASPERGILLUS ORYZAE-5 ЗАМБУРУГИ ГИДРОЛИТИК ФЕРМЕНТЛАРИНИ АЖРАТИШ ВА ФАОЛЛИКЛАРИНИ БАХОЛАШ Текст научной статьи по специальности «Промышленные биотехнологии»

CC BY
18
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Aspergillus oryzae-5 замбуруғи / гидролитик фаоллик / α–амилаза / глюкоамилаза / протеаза / оксил / усиш динамикаси / ажратиш. фракцион чуктириш / куритиш / чиким / тозалик даражаси

Аннотация научной статьи по промышленным биотехнологиям, автор научной работы — М.А.Яхяева, К.Тулаганова, Р.Ахмедова

Махаллий манбаълардан ажратиб олинган микромицет Aspergillus oryzae-5 замбуруғини ўстиришнинг оптимал озука мухити таркиби ва шароитлари танланиб, культуранинг усиш динамикасида гидролитик ферментлар (α–амилаза, глюкоамилаза, протеаза) хосил булишининг вакти аникланди. Глюкоамиалаза фаоллигининг реакцион мухитнинг 55 С хароратида пасайишининг харорат, вакт хамда йулдош протеазага богликлиги кузатилди. Максимал даражада фаолликлар мавжуд булган культурал суюклик таркибидан фермент оксилларини турли усулларда (пуркаб куритиш, аммоний сульфат тузи ва органик эритувчилар (ацетон, этанол) ёрдамида ажратишнинг оптимал усули аниклаб олинди. Энг фаол ва тозалик даражаси юкори булган усул аммоний сульфат тузининг 80 % микдори ва этил спиртининг 1:4 нисбати эканлиги кузатилди. Ажратиб олинган амилолитик ва протеолитик ферментлар ва уларнинг комплекс фракцияларини саноат ва кишлок хужалгининг турли сохаларида куллаш учун тавсия этилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по промышленным биотехнологиям , автор научной работы — М.А.Яхяева, К.Тулаганова, Р.Ахмедова

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «МИКРОСКОПИК ASPERGILLUS ORYZAE-5 ЗАМБУРУГИ ГИДРОЛИТИК ФЕРМЕНТЛАРИНИ АЖРАТИШ ВА ФАОЛЛИКЛАРИНИ БАХОЛАШ»

МИКРОСКОПИК ASPERGILLUS ORYZAE-5 ЗАМБУРУГИ ГИДРОЛИТИК ФЕРМЕНТЛАРИНИ АЖРАТИШ ВА ФАОЛЛИКЛАРИНИ БАХОЛАШ 1М.А.Яхяева, 2З.К.Тулаганова, 3З.Р.Ахмедова

1 3

' Узбекистон Республикаси Фанлар Академияси Микробиология институти 2

Чорвачилик ва паррандачилик илмий тадкикот Институти https://doi.org/10.5281/zenodo.8354152 Аннотация. Махаллий манбаълардан ажратиб олинган микромицет Aspergillus oryzae-5 замбуругини устиришнинг оптимал озука мухити таркиби ва шароитлари танланиб, культуранинг усиш динамикасида гидролитик ферментлар (а-амилаза, глюкоамилаза, протеаза) хосил булишининг вакти аникланди. Глюкоамиалаза фаоллигининг реакцион мухитнинг 55 С хароратида пасайишининг харорат, вакт хамда йулдош протеазага богликлиги кузатилди. Максимал даражада фаолликлар мавжуд булган культурал суюклик таркибидан фермент оксилларини турли усулларда (пуркаб куритиш, аммоний сульфат тузи ва органик эритувчилар (ацетон, этанол) ёрдамида ажратишнинг оптимал усули аниклаб олинди. Энг фаол ва тозалик даражаси юкори булган усул аммоний сульфат тузининг 80 % микдори ва этил спиртининг 1:4 нисбати эканлиги кузатилди. Ажратиб олинган амилолитик ва протеолитик ферментлар ва уларнинг комплекс фракцияларини саноат ва кишлок хужалгининг турли сохаларида куллаш учун тавсия этилади.

Калит сузлар: Aspergillus oryzae-5 замбуруги, гидролитик фаоллик, а-амилаза, глюкоамилаза, протеаза, оксил, усиш динамикаси, ажратиш. фракцион чуктириш, куритиш, чиким, тозалик даражаси,

Аннотация. Подобран оптимальный состав питательной среды и условии для максимального образования гидролитических ферментов (а-амилаза, глюкоамилаза, протеаза) в динамике роста местного штамма гриба Aspergillus oryzae-5. Показано снижения активности глюкоамилаза в реакционной смеси в процессе использования при температуре 55 С, возможно за счет действия сопутствующей протеазы. .Использованием методов распилительной сушки, осаждения с 80 % сульфатом аммония и органическими осадителями (ацетон, этанол) были выделены комплекс гидролитических ферментов с высоким выходом, актиности и степенью чистоты.

Ключевые слова: Aspergillus oryzae-5, гидролитическая активность, а-амилаза, глюкоамилаза, протеаза, белок, динамика роста, выделение, фракционное осаждение, органические оадители, выод, степень чистоты.

Abstract. The optimal composition of the nutrient medium and conditions for maximum formation of hydrolytic enzymes (а-amylase, glucoamylase, protease) in the growth dynamics of the local strain of the fungus Aspergillus oryzae-5 were selected. It was shown that glucoamylase activity in the reaction mixture decreased during use at a temperature of 55 C, possibly due to the action of the accompanying protease. Using the methods of sawing drying, precipitation with 80% ammonium sulfate and organic precipitants (acetone, ethanol), a complex of hydrolytic enzymes with high yield, activity and degree of purity was isolated.

Keywords: Aspergillus oryzae-5, hydrolytic activity, а-amylase, glucoamylase, protease, protein, growth dynamics, isolation, fractional precipitation, organic additives, output, degree of purity.

КИРИШ. Маълумки, хозирги кунда бутун жахон амалиётида микроорганизмларнинг гидролитик ферментларга катта эхтиёж сабабли улар саноат микёсида ишлаб чикарилиши лозим булган энг зарур ферментлардир. Айникса, амилолитик, протеолитик, целлюлолитик ферментлар Республикамизнинг бижгиш, тукимачилик, озик-овкат, кишлок хужалиги каби куплаб сохаларда кенг кулланилмокда ва катта валюта х,исобига х,орижий мамлакатлардан келтирилмокда.

Республикамизда саноат талаби учун етарли микдорда, ракобатбардош, ута юкори фаолликка эга булган тоза фермент препаратлари ва уларнинг комплексларини ишлаб чикарилиши яхши йулга куйилмаган. Х,озирда Республикамизда фаолият олиб бораётган куплаб ишлаб чикариш корхоналари, кишлок хужалиги ва халк хужалигининг куплаб тармокларида кулланиб келинаётган фермент перапаратлари хориждан, айникса, Дания, Хитой, Россия, Украина, Туркия, Германия, Х,индистон, Белоруссия, Болтик буйи каби куплаб мамлакатлардан катта валюта эвазига келтирилмокда.

Бирок, импорт килинаётган ферментларнинг фаолликлари, уларнинг хусусиятлари махдллий саноат талабларига тулик жавоб бера олмай, айникса уларни куллаш жараёнларидаги оператив фаолликлари пасайиб, юкори хдрорат, паст босим каби шароитларда фаолликларни намоён этмаслиги куплаб муаммоларни келтириб чикармокда. Натижада, махсулот сифатининг пасайиб, махсулот таннархининг ортиб кетишига сабаб булмокда.

Шу сабали, махдллий шароитларда куллашга мос, фаоллиги юкори ва тез суръатларда етарлича микдорда ферментлар олиш, уларнинг продуцентларини арзон ва кулай усулларда, айникса, саноат ва кишлок хужалиги экинлари чикиндилари аосида микроорганизмлардан фойдаланиб, фермент препаратларини тайёрлаш технологиясини яратиш айни долзарб йуналишлардан биридир.

Шу боис, мазкур макола Aspergillus авлоди замбуругларидан оптималлаштирилгнга шароитларда гидролитик ферментлар (амилаза, протеаза) олиш, уларнинг мажмуасини паррандачилик саноатида куллаш ишларига багишлангна..

ИЗЛАНИШ УСУЛЛАРИ ВА МАТЕРИАЛЛАРИ

Микромицет Aspergillus oryzae-5 замбуруги устиришнинг оптимал шароитларини яратишда модифицирланган Чапек-Докс озука мух,итига ягона углерод манбаи сифатида бугдой кепаги, картошка крахмалининг турли микдорларидан фойдаланилди. а-амилаза ва глюкоамилаза фаоллиги ГОСТ 20264.4-89 [1] буйича, протеаза фаоллиги ГОСТ 20264.2-88 ва модифицирланган Ансон [2] усулида, оксил микдори Лоури [3] усулларида аникланди.

Гидролитик фаол ферментларни ажратиб олиш куйидаги усулларда:

КС (культурал суюклик) суспензиясини пуркаб сочиш оркали курук препарат олиш, аммоний сульфат тузининг 60 % ва 80 % концентрацияларида оксилларни чуктириш оркали оксилларни ажратиш хамда органик эритувчилар (этил спирти, ацетон) ёрдамида ферментатив фаол оксилларни ажратиш оркали олиб борилди.

Aspergillus oryzae-5 замбуруги культурал суюклиги усишнинг 7- суткасида фильтрланиб биомассадан ажратиб олинди ва Усимлик моддалари кимёси институти "Саноат " тажриба курилмасида цитотрон пуркагич курилмасида, кучли центрифуга ротор суспензияли 1мл/секунд окимида 1000 С хдроратда юкори тезликда вакуум хдвода пуркаш оркали 3-хил фракцияларга (суммар: кукунсимон майда, уртача дисперс ва майда дисперс)

ажратилди. ^урук суммар препарат таркибидаги энзимлар фаоллиги ва оксилнинг микдорий курсаткичлари урганилди.

Ажратиб олинган фермент сакловчи комплекс перапартларнинг фаолликлари, чикимлари, оксил микдорлари аникланди.

ОЛИНГАН НАТИЖАЛАР ВА УЛАРНИНГ ТАХЛИЛИ

Маълумки, Aspergillus авлодига мансуб замбуруглар танланган ва озука элементлари билан микдорлари оптималлаштирилган мухитда усиш жараёнида гидролитик фаолликни намоён этади. Бирок, уларнинг хосил булиш ва пасайишдаги динамик жарёнларини кузатиш оркали, хар бир ферментнинг узига хос хусусиятлари,

фаолликлари ва оксилларга нисбатан булган таксимланишини аниклаш мумкин (1-расм).

( ^

Aspergillus oryzae-5 замбуруFи усиш динамикасида ферментатив фаоллик

таксимоти

Усиш соатлари

■ Глюкоамилаза микдори, бир/мл ■ а-амилазамикдори, бир/мл ■ Протеаза микдори, бир/мл

V_!_1_;_!_J

1-расм. Aspergillus oryzae-5 замбуругининг ферментатив фаолликлар таксимоти динамикаси

Озика мух,ити: бугдой кепаги-2,0 % , бугдой уни-1,0 % (Узбекистон -3 нави), CaCÜ3-0,5%, KH2PO4-0,1 % , (NH4)3PO4*3H2O-1 %, рН-5,0-5.2.

Бунда, глюкоамилаза фаоллиги устиришнинг 12- соатидан бошлаб, 24 ва 36-соатларда кескин кутарилиши, кейинги 48- соатда 50 бир/мл, 60- соатда эса фаолликнинг ортиб бориб, 96- соатда эса 74 бир/млга етиши кузатилди. Замбуруг культуралари, айникса Aspergillus авлоди вакиллари асосан кандлантирувчи фермент - глюкоамилаза продуцентлари булишларига карамасдан, Aspergillus oryzae-5 култураси а-амилаза ферментини х,осил килиши кузатилди ва унинг энг юкори фаоллиги 72- соатда 52 бир/мл ни намоён этди. Йулдош протеаза фаоллиги эса 48- соатгача паст булиб (1,4- 2,7 бир/мл), усишнинг 72- соатида 2 бараварга, 96- соатида эса 3,5-4 бараварга, яъни 9,4 бир/млга ортиши кузатилди. Бирок, унга мос равишда амилолитик фаоллик кескин камайиши, яъни 96 соатда энг юкори микдорга етган ГЛФ ва АФ ферментлари фаоллиги 108 соатда кескин камайганлиги аникланди. Шуни таъкидлаш лозимки, ушбу вактларда оксил микдори х,ам параллел равишда юкори курсаткичга эга булган (2-расм).

Aspergillus авлоди замбуруглари органик кислоталар, хусусан шовул, олма ва лимон кислоталарини х,осил киладилар. Шунга кура КС да мух,итнинг рН курсаткичи нейтралдан кислотали томонга силжиши ва нордон протеазалар х,осил булишига сабаб булади. .

Замбуругнинг усиш динамикасида тупланган оксил микдори усишнинг 48- соатида

5 мг/мл булса, бу курсаткич 96 соатга келиб 8,2 мг/мл даражасига етди (2-расм).

f \ Aspergillus oryzae-5 замбуруFининг усиш курсаткичлари

■ Оксил микдори мг/мл. ■ рН курсаткичи. ■ Биомасса микдори мг/ мл.

V_I_J

2-расмЛspergШш oryzae-5 замбуруги усиш, ривожланиш динамикаси ва мухитнинг рН-курсаткичлари.

Биомасса фаол х,олда тупланиши усиш вактининг 36- соатида кескин ортиб, 108 -соатда 100 мл КС мух,итда 10,3 г ни х,осил килди. Замбуруг усиш динамикаси давомида рН курсаткичи дастлабки нейтрал х,олатдан кислотали томонга силжиши, яъни рН-6,3 дан хатто рН-3,8 га кадар пасайиши кузатилди.

Маълумки, а-амилаза ва глюкоамилаза ферментлари бугунги кунда саноат эхтиёжлари учун асосий ферментлар хисобланади. Шу боис, уларнинг сакланиш вакти, термостабиллиги ва оператив фаолликлари алохида ахамитяга эгадир. Зеро, уларни ташиш, саклаш, куллаш вактларида йулдош эндопротеазалар таъсирида ГлФ ферменти гидролизга учраб, фаолигининг пасайиши ёки кескин тушиб кетишига олиб келиши мумкин.

Ушбу негатив эффект таъсирини билиш учун янги тайёрланган энзиматик суюкликнинг вакт ва саноатда ишлатиш хдроратида (550С) стабиллик (тургунлик) х,олати ва энзиматик фаоллиги урганилди (1-жадвал).

1-жадвал

Глюкоамилаза ферменти фаоллигининг 550 С харорат ва турли рН даражалари хамда реакцион мухитнинг инкубация вактига боглик фаоллик курсаткичлари

Реакцион Назорат, Инкубация вакти, соатларда

мухитнинг рН- фаоллик,

1 2 4 6

курсаткичи бир/мл

2,5 65,6 55,9 50,1 26,2 17,1

5,5 85,6 80,4 65,5 35 18,7

7,2 110,4 100,6 80,2 40,7 22,8

9,5 100,7 85,3 75,4 32,4 19,2

Уртача 90,5+9,8 80,5+9,25 67,8+6,65 33,5+3,01 20,9+2,65

фаоллик

Жавдалда келтирилган маълумотларга кура, протеолитик фаолликнинг мух,ит рН -2,5 булганда тушиб кетиши, нордон протеазанинг х,осил булиши ва унинг ГлФ фаоллигини протеолизга учратишидан дарак беради.

ISSN: 2181-3337 | SCIENTISTS.UZ

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL SCIENCE AND INNOVATION

ISSUE DEDICATED TO THE 80TH ANNIVERSARY OF THE ACADEMY OF SCIENCES OF THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN

Шу боис, Aspergillus oryzae-5 замбуруги КС таркибидаги фаол оксилларни ажратиш, фермент препаратлари олиш максадида, а-амилаза хдмда глюкоамилаза ферментларининг максимал даражада фаоллик тупланган КС таркибидан ажратиш оркали олиб борилди (3-расм).

в 160 -|

в р

и о в 140 -

о £ в S р CS п сг 120 -

гр п и S в ы н 100 -

П. н ы о u- ^¡м о р 80 -

и 60 -

S р J? г/ М р 40 -

е в 20 -

/ п

*=R ■ЧЧ

ЗВ

24 48 60 72 96 Усиш вакти, соат

120

144

0

□ а-амилаза □ Глюкоамилаза □ Оксил □ рН

3-расм. Aspergillus oryzae-5 замбуруFининг оксил ва амилолилитик ферментлари фаоллиги.

Бунда, глюкоамиалаза фаоллиги 24-60 соатларда жуда паст булиб, усишнинг 72-соатида кескин кутарилиши, яъни 155 бир/мл га етиши, 96 -чи соатидан сунг эса фаоллик пасайиши 144 соатга кадар кузатилди.

Замбуруг усишининг 72 соатида тухтатилиб, центрифуга ёрдамида КСдан биомасса ажратилиб, супернатант турли усулларда перапарат ажратиб олиш етарли микдорда тайёрлаб олинди.

Гидролитик фаол ферментларни ажратишда КС суспензиясини пуркаб сочиш оркали курук препарат олиниб, а-амилаза фаоллиги 1034 бир/г, глюкоамилаза фаоллиги эса 430 бир/г ни курсатди. Назорат, яъни КС да а-амилаза фаоллиги 16,5 бир/мл, глюкоамилаза эса 4,33 бир/мл, оксиллар микдори комплекс препаратда 27 г., КС да эса 8,5 мг/мл булганлиги аникланди (2-жадвал).

2-жадвал

Гидролитик фаол Aspergillus oryzae-5 замбуруFидан фермент оксилларини пуркаб куритиш оркали олинган комплекс препарати (43 г) фаоллик курсаткичлари

Препарат Оксил микдори, мг/мл, грамм куритилган препаратнинг умумий микдори а-амилаза бир/г бир/мл Глюкоам илаза бир/г бир/мл

1. КС (назорат) 8,5 мг/мл 1000 мл 16,5 бир/мл 4,33 бир/мл

1.Пуркаб куритилган комплекс препарат (1000 мл) чикими 27 г 43,5 г 1034 430

9-жадвал

Оксиллар ни ажратиш боскичла ри Фермент атив фаоллик , бир/мл, бирл/г Соли ш тирма фаолл ик, бир/м л, бир/м Оксил, мг/мл мг/г Умум. оксил, мг/мл, мг/г Умум. фаоллик АС, бир./мл бир/г Фаолл ик буйича чиким, % Оксил, чикими , % Тозалик даража си, марта

г, бир/г

^уритилган препаратнинга -амилолитик фаоллиги

КС (1000 мл) 72,2 4,78 15,1 15 100 72 200 100 100,0 1,0

Препарат (27,0) 503,4 1,2 432 11 664 13 592 19,0 51,0 3,48

Глюкоамилаза фаолли ги

КС (1000 мл) 155,4 10,3 15,1 15 100 155 400 100 100,0 1,0

Препарт оксил чикими (27 г) 4300 9,9 432 11 664 116 100 74 77,2 1,04

Жавдаллардаги натижаларда, пуркаб куритиш оркали тайёрланган препаратнинг курук вазни 43,5 грамм булиб, ундаги оксил микдори 27,0 граммни ташкил килди. куритиш оркали оксил микдори 2,91 мартага, а-амилаза фаоллиги 1,47 мартага, тозалик даражаси 3,48 мартага, глюкоамилаза фаоллиги эса 4,02 мартага, тозалик даражасининг 9,52 мартага ортиши кузатилди. Демак, тезкор роторли куритгич мосламасида пуркаб куритиш оркали юкори фаолликга эга глюкоамилаза ва йулдош а-амилаза ферментлари комплексини олиш мумкин экан.

Кейинги боскичда юкори фаолликга эга КС таркибидаги амилолитик ферментлар, оксиллар ва уларни балласт моддалардан ажратиш учун аммоний тузининг 60 % ва 80 % микдорларидан фойдаланилди. Бунда 60 % ли чукмада а-амилаза (АФ) фаоллиги 96,2 бир/мл, глюкоамилаза (ГлФ) 33,3 бир/мл ни, 80 % ли чукма оксилларида а-амилаза фаоллиги 60 бир/мл, ГлФ фаоллиги эса 5,8 бир/мл ни курсатди. Чуктиришдан олдин КС да а-амилаза фаоллиги 72,2 бир/мл, ГлФ -15,1 бир/мл, оксиллар микдори КС да 10 мг/мл, 60 % ли чукмадаги чикимда 750 мг, 80 % ли чукмада эса чикими 9,3 грамм булиб, 200 мг эканлиги аникланди.

3-жадвал.

Гидролитик фаол Aspergillus oryzae-5 замбуруги фермент оксилларини аммоний сульфат (NH4)2SO4) тузи ёрдамида фракцион ажратиш боскичлари ва фаоллик курсаткичлари

Оксилларни Ферме Соли Оксил, Уму Уму Фаолли Оксил Тозалик

ажратиш нтатив ш м. м. к чикими, даражас

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

боскичлари фаолл мг/мл фаол буйича % и, марта

ик, тирма окси лик чиким,

бир/мл фаолл мг/г %

ик, бир/мг л, мг/м л, мг/г а-АФ бир/ мг

Ажратилган оксилларнинг а-амилаза фаоллиги

КС (1000 мл) 72,2 4,78 15,1 мг/мл 15 100 72 200 100 100,0 1,0

60% (чукма 9,3г) 96,2 96,27 750 мг/г 6 975 894 660 12,39 69,75 20,1

80% (чукма 2,9 г) 60,0 3,34 200 мг/г 580 174 000 2,41 13,24 0,7

Ажратилган оксилларнинг глюкоамилаза )аолликларининг таксимланиши

КС (1000 мл) 111,3 11,13 15,1 мг/мл 10.00 0 1570 0 100 100 1,0

60% (NH4)2SO4 тузи (9,3 г) 33,3 22,5 750 мг/г 6 975 3096 90 44,4 69,75 1.99

80% (NH4>SO4 тузи (2,9 г) 5,8 29 200 мг/г 580 1682 0 11,59 5,8 2.6

Ажратилган оксилларнинг протеолитик фаолликларининг таксимланиши

КС (1000 мл) 11,3 1,34 15,1 15 100 113 000 100 100 1,0

60% (чукма 9,3 г) 7,8 10,4 750 мг/г 6 975 5440 5 48 46 7, 76

80% (чукма 2,9г) 6,9 34,5 200 мг/г 580 200 10 17,71 34,5 3,84

3-жадвалда Aspergillus oryzae-5 замбуруги а-амилаза фаоллик чикими 12,39 %, оксил чикими 69,75 булиши, тозалик даражаси 20,1 марта, хдмда глюкоамилаза фаоллик чикими 44,4 %, оксил чикими 69,75% булиб, тозалик даражаси деярли 2 марта ошганлиги курсатилган. Протеолитик ферментнинг 60 %-аммоний сульфат тузида фаоллик чикими 48%, оксил чикими 46% булиши, тозалик даражаси эса 7,76 -мартага етиши, протеазанинг ферментини 80% ли туйинтирилган тузда эса фаоллик чикими 17,71%, оксил чикими 34,5% ва тозалик даражаси эса 3,84 мартага ошганлиги кузатилди.

Ферментатив фаол оксилларни ажратиш органик эритувчилар ёрдамида давом эттирилиб, бунда ацетон ва этил спирти: КС нинг турли нисбатларидан фойдаланилди (4-жадвал).

4-жадвал

Aspergillus oryzae-5 замбуруFи гидролитик ферментларини органик эритувчилар ёрдамида ажратиш

Органик эритувичлард а ажратиш боскичлари а -амилаза фаолли ги бир/мл, Соли ш тирма фаолл икбир/ мг Оксил мг/мл мг/г Умум. оксил, мг/мл, мг/г Умум. фермен татив фаолли к бир/мг Фаолл ик буйича чиким, % Оксил чиким и, % Тозали к даража си, марта

Културал суюкликдаги а -амилаза фаоллиги бир/мл

КС (1000 мл) 72,2 4,78 15,1 мг/мл 15 100 72 200 100 100,0 1,0

Амилолитик ва протеолитик ферменнтларини ажратиш усуллари, микдорлари х,амда фермент фаолликлари

КС, чукма ва Супернатант Оксил, мг/мл а- амила за, бир/м л Солиштирма фаоллиги Тозали к дараж аси Протеа за, бир/мл, бирл/г Солиш тирма фаолл иги Тозал иги марта

бир/м г

КС (назорат) 15,1 72,2 4,78 1 11,3 0,75 1

Ацетондаги (1:2) чукма (9,6 г) 32,75 1612 49,22 10,3 370,01 11,29 15,72

Этил спиртидаги (1:4) чукма (11,0 г) 30,89 1229,3 39,7 8,3 1640,7 33.11 44,15

Ацетондаги чукма усти(супернат ант) 2,12 6,54 3,08 0,65 8,28 3,9 5,2

Этил спиртидаги чукма усти (супернатант) 2,9 8,45 2,9 0,61 5.6 1,93 2,6

Бунда, ацетоннинг 1:2 нисбатдаги чукмасида а-амилаза фаоллиги 49,2 бирл/мг, тозалик даражаси 10,3 мартани ва оксил микдори 32,75 мг/млни курсатди. Этил спиртининг 1:4 нисбатдаги чукмасида эса а-амилаза 39,7 бирл/мг, тозалик даражаси 8,3 мартани ва оксил микдори 30,9 мг/млни курсатди

Протеолитик фаоллик эса этил спирти чукмасида энг юкори булиб, яъни 33,1 ед/мг, тозалик даржаси 44,15 мартани ташкил килди, ацетоннинг 1:2 нисбатида унинг фаоллиги 11, 29 бир/мг оксилни курсатди, тозалиги эса 15,72 марта эканлигини куриш мумкин.

Демак, Aspergillus oryzae-5 замбуругидан фаол фермент препарат олишда кулланилган реагентлар турлича натижаларни курсатди. Жумдладан, этанол ёрдамида ажратилган а-амилаза фаоллиги 1229,3 бир/мл,тозалик даражаси 8,3 марта, ацетон ишлатилганда а-амилаза фаоллиги эса 1612 бир/мл, тозалик даражаси 10,3 мартани ташкил этди.

Шу билан бир каторда, этанолдаги чукма оксиллари протеазаси фаоллиги 1640,7 бир/мл, тозалик даражаси 44,15 марта, ацетондаги чукма оксиллари протеазаси фаоллиги эса 370,01 бир/мл, тозалик даражаси 15,72 мартани ташкил этди.

Энг макбул усуллардан бири, яъни энзиматик фаол оксилларни ажратишда энг макбул усул аммоний тузининг 80 % -микдори хамда этанол оркали чуктириш эканлиги кузатилди.

Шундай килиб, утказилган тажрибалар асосида махаллий замбуруг культураси Aspergillus oryzae-5 фаол КС таркибидан гидролитик фаол ферментларни (а-амилаза , глюкоамилаза, протеаза) ажратиш усуллари танланиб, хар бир ферментни ажратишнинг энг макбул усули аникланди.

Бунда йулдош протеазанинг, амилолитик ферментлардан ажратиш катта ахамиятга эга булиб, саноатнинг, аникса озик-овкт ва бижнгиш саноатида ва ишлаб чикаришнинг турли сохаларида амилолитик ферментларни протеолиздан химоялашда куллаш ишларига асос була олади. Маълум даражада тозалик даражасига эга гидролитик ферментлар мажмуасини эса таркибида крахмал сакловчи гетероген сусбстратлардан турли оралик ва гомоген кандлар, углеводлар, киёмлар, биокушилмалар олиш имконини беради.

REFERENCES

1. ГОСТ 20264.4-89 Группа С09 Межгосударственный стандарт препараты ферментные Методы определения амилолитической активности Enzyme preparations. Methods for the determination of amylase activity МКС 07.100.30 65.120 ОКСТУ 9291 Дата введения 1990-07-01

2. ГОСТ 20264.4-89 Группа С09 Межгосударственный стандарт препараты ферментные Методы определения амилолитической активности

3. ГОСТ 20264.2-88 Препараты ферментные. Методы определения протеолитической активност.

4. Lowry O.H., Rosebrough N.J., Farr A.L., Randall R.J. Protein measurement with Folin phenol reagent // J. Biol. Chem. 1951. V. 193. №1. P. 265-275.

5. Dubois, M., Gilles, K. A., Hamilton, J. K., Rebers, P. A., Smith, .Colormetric method for determination of sugars and related substances.Analytical Biochemistry. 28, 350-358 (1956

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.