Научная статья на тему 'ТАЖРИБА ШАРОИТИДА САФОРОФЛАВОНОЛОЗИДНИНГ ГЕПАТОТРОП ФАОЛЛИГИНИ ЎРГАНИШ'

ТАЖРИБА ШАРОИТИДА САФОРОФЛАВОНОЛОЗИДНИНГ ГЕПАТОТРОП ФАОЛЛИГИНИ ЎРГАНИШ Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
56
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
гепатороп фаоллик / сафро ҳайдовчи / “очиқ майдон” усули / Карсил / флаваноидлар / гелиотрин. / гепаторопная активность / желчегонный / модель “открытое полья” / Карсил / флаваноиды / гелиотрин.

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — А.Н. Арипов, О.А. Арипов, Л.Л. Ахунджанова, А.Ў. Набиев, С.З. Нишонбоев

Crocus sativus L. (Зафарон уруғи) ўсимлиги гултожибаргларидан ажратиб олинган флавоноид гликозид софорафлавонолозидни тажриба шароитида 100 мг/кг дозада оғиз орқали юбориб уни жигарнинг сурункали гелиотринли шикастланишида гепатопротектор, сафро ҳайдовчи ва ҳаракат – қидирув фаоллигига таъсирини ўрганилди. Ўтказилган тадқиқотлар асосида олинган натижалар назорат гуруҳи ҳамда таққослама препарат Карсилнинг энг фаол дозаси 50 мг/кг дозаси билан солиштирилди. Дастлабки тадқиқотлар асосида олинган натижалар шуни кўрсатдики, Софорафлавонолозид гепатопроктор ва сафро ҳайдовчи хусусиятлари бўйича солиштирма препарат карсилдан қолишмайди ва ҳатто бироз устун эканлиги аниқланди. Бу эса ўрганилган модда софорафлавонолозидни жигарнинг нормал ва бузилган фаолиятига таъсири борасида янада кенг кўламли чуқур изланишлар олиб боришни тақозо этади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по фундаментальной медицине , автор научной работы — А.Н. Арипов, О.А. Арипов, Л.Л. Ахунджанова, А.Ў. Набиев, С.З. Нишонбоев

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ИЗУЧЕНИЕ ГЕПАТОТРОПНОЙ АКТИВНОСТИ САФОРОФЛАВОНОЛОЗИДА В ЭКСПЕРИМЕНТАЛЬНЫХ УСЛОВИЯХ

Изучено влияние флавоноидного гликозида софорафлавонолозида, выделенного из лепестков растения Crocus sativus L (Шафрана посевного), на гепатопротекторную, желчегонную и ориентировочно-двигательную активность при хроническом поражении печени гелиотрином при пероральном введении в дозе 100 мг/кг в экспериментальных условиях. Результаты, полученные на основе проведенных исследований, сравнивались с контрольной группой и наиболее активной дозой сравнительного препарата Карсил в дозе 50 мг/кг. На основании предварительных результатов исследований было установлено, что Софорафлавонолозид не отстает от карсила и даже немного превосходит сопоставимый препарат по гепатопротекторным и желчегонным свойствам. Это говорит о том, что изучаемое вещество требует более обширного углубленного изучения влияния софорафлавонолозида на нормальное и нарушенное функционирование печени.

Текст научной работы на тему «ТАЖРИБА ШАРОИТИДА САФОРОФЛАВОНОЛОЗИДНИНГ ГЕПАТОТРОП ФАОЛЛИГИНИ ЎРГАНИШ»

Oriental Journal of Medicine and Pharmacology

ORIENTAL JOURNAL OF MEDICINE AND PHARMACOLOGY

journal homepage: https://www.suppQrtscience.uz/index.php/oimp

STUDY OF THE HEPATOTROPIC ACTIVITY OF SAFOROFLAVONOLOSIDE UNDER EXPERIMENTAL CONDITIONS

A.N. Aripov

Doctor of Medical Sciences, Professor

Republican Specialized Pediatric Research and Practice Medical Center Tashkent, Uzbekistan

O.A. Aripov

Doctor of Medical Sciences, Senior Research Fellow

Republican Specialized Pediatric Research and Practice Medical Center

Tashkent, Uzbekistan

L.L. Akhundjanova

Candidate of Biological Sciences, Senior Research Fellow Republican Specialized Pediatric Research and Practice Medical Center Tashkent, Uzbekistan

A.U. Nabiev

Junior Research Fellow

Republican Specialized Pediatric Research and Practice Medical Center Tashkent, Uzbekistan

S.Z. Nishonboev

Doctor of Chemical Sciences

S.Yu. Yunusov Institute of Plant Chemistry

Tashkent, Uzbekistan

D.A. Nabieva

Doctor of Medical Sciences, Senior Research Fellow

Republican Specialized Pediatric Research and Practice Medical Center

Tashkent, Uzbekistan

D.I. Akhmedova

Doctor of Medical Sciences, Professor

Republican Specialized Pediatric Research and Practice Medical Center Tashkent, Uzbekistan

T.T. Khamroev

Junior Research Fellow

S.Yu. Yunusov Institute of Plant Chemistry

Tashkent, Uzbekistan

ABOUT ARTICLE

Key words:

choleretic, the "open flavonoids, heliotrin.

Received: 20.05.22 Accepted: 22.05.22 Published: 24.05.22

hepatotropic activity, square" model, Karsil,

Abstract: The effect of the flavonoid glycoside sophoraflavonoloside isolated from the petals of the Crocus sativus L plant (Saffron seed) on hepatoprotective, choleretic and approximate motor activity in chronic liver damage with heliotrin when administered orally at a dose of 100 mg / kg under experimental conditions was studied. The results obtained on the basis of the conducted studies were compared with the control group and the most active dose of the comparative drug Karsil at a dose of 50 mg/kg. Based on preliminary research results, it was found that Soforaflavonoloside does not lag behind karsil and even slightly surpasses a comparable drug in hepatoprotective and choleretic properties. This suggests that the substance under study requires a more extensive in-depth study of the effect of sophoraflavonoloside on the normal and impaired functioning of the liver.

ТАЖРИБА ШАРОИТИДА САФОРОФЛАВОНОЛОЗИДНИНГ ГЕПАТОТРОП

ФАОЛЛИГИНИ УРГАНИШ

А.Н. Арипов

Тиббиёт фанлари доктори, профессор

Республика ихтисослаштирилган Педиатрия илмий-амалий тиббиёт маркази Тошкент, Узбекистон

О.А. Арипов

Тиббиёт фанлари доктори, катта илмий ходим

Республика ихтисослаштирилган Педиатрия илмий-амалий тиббиёт маркази Тошкент, Узбекистон

Л.Л. Ахунджанова

Биология фанлари номзоди, катта илмий ходим

Республика ихтисослаштирилган Педиатрия илмий-амалий тиббиёт маркази Тошкент, Узбекистон

А.У. Набиев

Кичик илмий ходим

Республика ихтисослаштирилган Педиатрия илмий-амалий тиббиёт маркази Тошкент, Узбекистон

С.З. Нишонбоев

Кимё фанлари доктори

С.Ю.Юнусов номидаги Усимлик моддалари кимёси институти Тошкент, Узбекистон

Д.А. Набиева

Тиббиёт фанлари доктори, катта илмий ходим

Республика ихтисослаштирилган Педиатрия илмий-амалий тиббиёт маркази Тошкент, Узбекистон

Д.И. Ахмедова

Тиббиёт фанлари доктори, профессор

Республика ихтисослаштирилган Педиатрия илмий-амалий тиббиёт маркази Тошкент, Узбекистон

Т.Т. Хамроев

Кичик илмий ходими

С.Ю.Юнусов номидаги Усимлик моддалари кимёси институти Тошкент, Узбекистон

_МА^ОЛА ^А^ИДА_

Калит сузлар: гепатороп фаоллик, Аннотация: Crocus sativus L. сафро хайдовчи, "очик майдон" усули, (Зафарон УРУ™) усимлиги

Карсил, флаваноидлар, гелиотрин, гултожибаргларидан ажратиб олинган

флавоноид гликозид софорафлавонолозидни тажриба шароитида 100 мг/кг дозада огиз оркали юбориб уни жигарнинг сурункали гелиотринли шикастланишида гепатопротектор, сафро хдйдовчи ва харакат - кидирув фаоллигига таъсирини урганилди. Утказилган тадкикотлар асосида олинган натижалар назорат гурухи хамда таккослама препарат Карсилнинг энг фаол дозаси 50 мг/кг дозаси билан солиштирилди. Дастлабки тадкикотлар асосида олинган натижалар шуни курсатдики, Софорафлавонолозид гепатопроктор ва сафро хайдовчи хусусиятлари буйича солиштирма препарат карсилдан колишмайди ва хатто бироз устун эканлиги аникланди. Бу эса урганилган модда софорафлавонолозидни жигарнинг нормал ва бузилган фаолиятига таъсири борасида янада кенг куламли чукур изланишлар олиб боришни такозо _этади._

ИЗУЧЕНИЕ ГЕПАТОТРОПНОЙ АКТИВНОСТИ САФОРОФЛАВОНОЛОЗИДА В

ЭКСПЕРИМЕНТАЛЬНЫХ УСЛОВИЯХ

А.Н. Арипов

Доктор медицинских наук, профессор

Республиканский специализированный педиатрический научно-практический медицинский центр

Ташкент, Узбекистан О.А. Арипов

Доктор медицинских наук, старший научный сотрудник

Республиканский специализированный педиатрический научно-практический медицинский центр

Ташкент, Узбекистан Л.Л. Ахунджанова

Кандидат биологических наук, старший научный сотрудник

Республиканский специализированный педиатрический научно-практический медицинский центр

Ташкент, Узбекистан А.У. Набиев

Младший научный сотрудник

Республиканский специализированный педиатрический научно-практический медицинский центр

Ташкент, Узбекистан

С.З. Нишонбоев

Доктор химических наук

Институт химии растений им. С.Ю. Юнусова Ташкент, Узбекистан

Д.А. Набиева

Доктор медицинских наук, старший научный сотрудник

Республиканский специализированный педиатрический научно-практический медицинский центр

Ташкент, Узбекистан Д.И. Ахмедова

Доктор медицинских наук, профессор

Республиканский специализированный педиатрический научно-практический медицинский центр

Ташкент, Узбекистан Т.Т. Хамроев

Младший научный сотрудник

Институт химии растений им. С.Ю. Юнусова

Ташкент, Узбекистан

_О СТАТЬЕ_

Ключевые слова: гепаторопная Аннотация: Изучено влияние

активность, желчегонный, модель флавоноидного гликозида

"открытое полья", Карсил, флаваноиды, софорафлавонолозида, выделенного из гелиотрин. лепестков растения Crocus sativus L

(Шафрана посевного), на гепатопротекторную, желчегонную и ориентировочно-двигательную активность при хроническом поражении печени гелиотрином при пероральном введении в дозе 100 мг/кг в экспериментальных условиях. Результаты, полученные на основе проведенных исследований, _сравнивались с контрольной группой и

наиболее активной дозой сравнительного препарата Карсил в дозе 50 мг/кг. На основании предварительных результатов исследований было установлено, что Софорафлавонолозид не отстает от карсила и даже немного превосходит сопоставимый препарат по гепатопротекторным и желчегонным свойствам. Это говорит о том, что изучаемое вещество требует более обширного углубленного изучения влияния софорафлавонолозида на нормальное и нарушенное _функционирование печени._

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

КИРИШ

Х,озирги вактда турли этиологияли жигар касалликларининг йилдан-йилга купайиб бориши, жумладан, вирусли, токсик ва бошка генезли гепатитлар жигарнинг огир даражада шикасланиши ва бунинг окибатида хдттоки улим х,олатларини купайишига олиб келмокда [1]. Олимларнинг кузатишлари асосида тупланган маълумотларга кура, дунё буйлаб, х,ар йили сурункали жигар касалликларидан 2 миллиондан ортик улим кузатилади хусусан, жигар циррозидан улим даражаси 1,2 миллион, жигар саратонидан эса 818000 ни ташкил эмокда. Ушбу жигар касалликлари билан богли; улим сабаблари орасида гепатит С вируси етакчи х,исобланади ундан кейинги уринларни Гепатит В ва алкоголли ёки токсик жигар касалликлари эгаллайди. Айникса сунгги 30 йил ичида, асосан юкумли булмаган сурункали касалликлар, шу жумладан сурункали жигар касалликларига утиш билан богли; улим сабаблари ривожланди. Жигарда патологик жараёнларда содир буладиган узгаришлар моддалар алмашинувининг жиддий бузилишларига, иммун, детоксикацион ва микробларга карши функцияларга узгаришига олиб келиши мумкин. Маълумки, сурункали жигар касалликларининг ривожланиши, унинг шикастланишига олиб келган сабаблардан катъи назар, яллигланишдан бошлаб фиброз, цирроз, баъзан жигар саратони ва охир-окибат беморнинг улими билан якунланувчи универсал йулни босиб утади [2]. Жигарнинг вируслар хдмда кимёвий воситалар таъсирига чидамлилигини оширадиган ва стресс шароитида зарарсизлантириш функциясини яхшилаб унинг метаболизмини мъёрлаштирадиган гепатороп воситаларга эх,тиёж ортиб бормокда [3]. Гепатотроп воситалар - жигарда метаболик жараёнларни яхшилайдиган, патоген таъсирларга чидамлилигини оширадиган хдмда турли шикастланишларда уз функцияларини тиклашга ёрдам берадиган булиб улар шартли равишда куйидагича таснифланади [1].

АСОСИЙ ЩСМ

1. Х,айвонлардан олинадиган препаратлар. Булар сирепарлар, гепадиф ва бошкалар.

2. Таркибида табиий ва ярим синтетик флаваноидлар сакловчи усимлик асосидаги гепатопротекторлар; Сут кушкунмаси флавоноидлари. Фаол модда силймарин. Булар гепабен, сибектан, силимар, карсил ва бошкалар.

3. Бошка доривор усимликларнинг флавоноидлари. Булар Лив-52 ва бошкалар.

4. Мухим фосфолипидлар. Булар эссентиале форте, эссливер форте, фосфоглив ва бошкалар.

5. Бошка гепатопротекторлар урсодеоксихол кислота, стероид булмаган анаболиклар ва бошкалар.

6. Синтетик препаратлар;

7. Турли гурухга мансуб препаратлар.

Ушбу таснифда усимлик хосилаларидан иборат дори воситаларининг хам салмоги етарлича булиб, бутун жахонда усимликлар асосида ажратиб олинган дори воситаларига кизикиш ортиб бормокда. Шу сабабли жигар касалликлари учун жигардаги шикастланиш жараёнини меъёрлаштиришга кобилиятига эга усимлик хом ашёси асосида янги моддаларни урганиш долзарб булиб колмокда [4]. Сунги йилларда гепатотроп воситалар спектрининг кенгайиши, тиббиётда биокимё ва молекуляр биологияда янги ютуклардан фойдаланиш, усимлик хом ашёсининг биокимёвий таркибини аниклаш ва янги бирикмалар синтези борасида илмий тадкикот ишлари жадал суратда олиб борилмокда

[5].

Шу муносабат билан, Республика ихтисослаштирилган Педиатрия илмий-амалий тиббиёт марказида, Усимлик моддалари кимёси институти Липидлар кимёси лабораторияси олимлари томонидан Iridaceae оиласига мансуб Crocus sativus L. усимлиги гултожибаргларидан ажратиб олинган флавоноид гликозид софорафлавонолозид (кемпферол-3-о-р-О-софорозид) нинг [6] сурункали гелиотринли гепатитга карши гепатопротектор фаоллигини урганиш борасида тадкикот ишлари олиб борилмокда.

Crocus sativus L. усимлиги гултожибаргларидан ажратиб олинган флавоноид гликозид софорафлавонолозиднинг тажриба шароитида жигарнинг сурункали гелиотринли шикастланишида гепатопротектор, сафро хайдовчи ва харакат - кидирув фаоллигига таъсирини урганиш.

Тажрибалар тана массаси 275-310 г булган ок зотсиз каламушларда олиб борилди. Дастлаб тажриба хайвонлари корин бушлигига гелиотрин улдирувчи дозаларда юборилди: 100 мг/кг дозада хафтада 3 махал, кейин 70 мг/кг хафтада 3 махал 2 хафта давомида, туртинчи хафта 50 мг/кг дозада хафтада 3 маротаба, охирги хафтада 30 мг/кг дозада 3

маротаба юборилди [7,8]. Сурункали интоксикация тадкикотнинг 35 кунида тажриба хайвонларининг харакат - кидирув фаоллигини "очи; майдон" усулида бахолаш [9], морфологик ва биокимёвий курсаткичларнинг динамикада узгаришлари натижасида тасдикланди [8]. "очи; майдон" усулида квадратларга булинган майдоннинг хар бир квадрати марказида думало; ёриклар мавжуд булиб, тажриба хдйвонларининг квадратлар оркали утиши харакат фаоллигини, ёриклар оркали караши эса кидирув фаоллигини англатади. Шунингдек, сафро ажралишига таъсирини урганиш учун тажриба хайвонларига Сафорофлавонолозид 100 мг/кг дозада ва назорат гурухига худди шу микдорда дистилланган сув огиз оркали 28 кун давомида юборилиб, наркоз остида (этаминал натрий 40 мг/кг) корин бушлиги очилиб ут йулларига конюла куйилди хамда 4 соат давомида сафро ажралишини урганилди [10]. Тадкикот асосида олинган натижалар назорат гурухи ва Карсил дори воситаси билан солиштирилиб урганилди.

Тадкикотлар натижасида софорафлавонолозид тажриба хайвонларининг харакат фаоллигини мос равишда назорат гурухига нисбатан тадкикотнинг 1 чи кунида 1,2; 14 чи кунида 1,7 ва 28 кунида 2,6 мартагача, Карсилга нисбатан тадкикот кунларига мос равишда 1,08; 1,1 ва 1,12 мартагача кидирув фаоллигини эса тадкикотнинг 1 чи кунида 1,6; 14 чи кунида 2,5 ва 28 кунида 3,8, Карсилга нисбатан тадкикот кунларига мос равишда 1,2; 1,3 ва 1,1 мартагача оширганлиги кузатилди (1 жадвал).

1 жадвал. Сафорофлавонолозид ва Карсилни сурункали гелиотринли гепатитда жигар ферментларининг функционал холатига таъсири буйича солиштириш

Тажриба Доза- Дастлабки 1 кун 14 кун 28 кун

гурухлари лар мг/кг да

Хдр. фаол ^ид. фаол ^ар. фаол ^ид. фаол ^ар. фаол ^ид. фаол Хдр. фаол ^ид. фаол

Назорат Дис.с 11,2±0, 10,8±0, 11,4± 11,2± 11,6± 10,8± 10,7± 10,1±0,

гурухи ув 24 48 0,24 0,48 0,48 0,72 0,72 48

Сафорофла- 100 11,6±0, 10,2±0, 13,7± 17,9± 19,7± 27±0, 27,8± 38,4±1,

вонолозид мг/кг 72 24 1,2 1,2 0,24 48 1,2 2

Карсил 50 10,8±0, 11,2±0, 12,7± 14,9± 17,9± 20,6± 24,8± 35,4±2,

мг/кг 72 24 0,24 1,2 2,4 1,2 0,24 4

Изох: * - назорат гурухи маълумотларига нисбатан фарклар - P<0,005 Софорафлавонолозид тажриба хайвонларининг харакат ва кидирув фаоллгини модда кабул килмаган назорат ва Карсил препарати юборилган гурухга нисбаттан сезиларли даражада оширди.

Гелиотрин киритилиши натижасида каламушларда жигарнинг токсик шикастланиши жигар хужайраларининг функционал холатининг бузилишига олиб келди. Сурункали ГГ булган каламушларда кон зардобида трансаминазалар (АСТ ва АЛТ)

фаоллиги назорат гурухида мос равишда 2,39 ва 2,58 мартагача ошганлиги кузатилди. Софорафлавонолозид жиганинг шикастланиши натижасида ошган ферментлар фаоллигини назорат гурухига нисбаттан мос равишда 1,36 ва 1,37 мартагача камайтириб, Карсил препарати юборилган гурух билан ухшаш натижа кайд этди (2 жадвал).

2 жадвал. Сафорофлавонозид ва Карсилни сурункали гелиотринли гепатитда жигар

ферментларининг функционал холатига таъсири буйича солиштириш

Тажриба Интакт Назорат Сафорофлавоно Карсил

гурухлари гурух гурухи лозид

Дозалар мг/кг Дист. сув гелиотри н 100 мг/кг 50 мг/кг

АЛТ ед/л 95,8±2,4 268,9±9,6 196,6±14,6 185,8±12, 1

АСТ ед/л 156,6±4, 373,6±11, 275,4±13,6 246,4±12,

8 21 1

Изох: * - назорат гурухи маълумотларига нисбатан фарклар - P<0,005

Софорафлавонолозид жигардаги ферментлар фаоллигини яхшилаш буйича назорат гурухига нисбатан яккол устун булиб, ушбу хусусияти буйича фаоллиги карсилдан кам эмас.

Шикастловчи токсик модданинг сурункали киритилиши жигарнинг оксил синтези вазифасининг бузилишига ва бунинг окибатида тажриба хайвонлари кон зардобида уммуий оксил микдорининг камайиши шунингдек, умумий билирубин микдориниг ортиши билан намоён булди. Софорафлавонолозид таъсирида карсил таъсири остида булгани каби умумий оксил микдорини назорат гурухига нисбатан 1,06 мартагача ошган булса, умумий билирубин микдорини назорат гурухига нисбатан 1,64 мартагача, карсилга нисбатанэса 1,37 мартагача камайди (3 жадвал).

3 жадвал. Сафорофлавонозид ва Карсилни сурункали гелиотринли гепатитда жигар ферментларининг функционал холатига таъсири буйича солиштириш

Тажриба гурухлари Интакт гурух Назорат гурухи Сафорофлавонолозид Карсил

Дозалар мг/кг Дист. сув гелиотрин 100 мг/кг 50 мг/кг

Умумий оксил (г/л) 85,6±4,8 58,7±2,9 62,5±3,4 63,8±4,34

Албумин г/л 48,5±2,9 33,3±3,6 37,4±2,4 36,2±2,9

Умумий Билирубин мкмоль/л 2,15±0,96 5,12±0,96 3,12±0,48 4,27±1,2

Изох: * - назорат гурухи маълумотларига нисбатан фарклар - P<0,005 Софорафлавонолозид умумий оксил микдорини оширди, умумий билирубин микдорини эса назорат ва карсилга нисбаттан яккол камайтирди.

Сафорофлавонолозид 100 мг/кг микдордаги дозада сафро ажралишини назорат гурухига нисбатан 1,33 марта ёки 33,5 % гача, Карсилга нисбатан эса 1,01 мартагача ёки 1,1 % гача, оширди (4 - жадвал).

4 жадвал. Сафорофлавонозид ва Карсилни тажриба хайвонларида сурункали гелиотринли гепатитда жигарнинг ут ажратиш функциясиясига таъсирини солиштириш.

Моддалар ва гурухлар Дозалар мг/кгда Ут ажралиши тезлиги мг/дак. 100 г тана вазни хисобида 4 соатда Умумий ажралган ут микдори (мг/100г)

1 соат 2 соат 3 соат 4 соат

Интакт гурухи Дис.сув 4,21±0,72 4,86±0,4 8 4,54±0,9 6 3,8±0,2 4 1044,0±24, 1

Назорат гурухи (гелиотрин) Дис.сув 2,28±0,48 2,61±0,2 4 2,48±0,4 8 2,14±0, 72 570,7±12,1

Сафорофлавонолозид 100 2,98±0,24 3,24±0,2 4 3,33±0,7 2 3,14±0, 24 761,7±16

Карсил 50 3,06±0,72 3,16±0,2 4 3,31±0,4 8 3,03±0, 96 753,4±13,6

Изох: * - назорат гурухи маълумотларига нисбатан фарклар - P<0,005

Сафорофлавонолозиднинг сафро хайдаш хусусияти урганилган дозада карсил билан деярли бир хил булиб, назорат гурухига нисбатан яккол устунлик намоён килди.

Шундай килиб, сафорофлавонолозид сурункали гелиотринли гепатит фонида назорат ва солиштирма препарат карсилга нисбаттан тажриба хайвонлари харакат ва кидирув фаолигини, сафро ажралишини яккол оширди, кон зардобидаги умумий билирубин микдорини эса яккол камайтирди. Тажриба хайвонлари кон зардобида ферментлар фаоллиги ва умумий оксил микдорига таъсири буйича карсил билан ухшаш натижа кайд этди.

ХУЛОСА

Crocus sativus L. усимлиги гултожибаргларидан ажратиб олинган флавоноид гликозид софорафлавонолозид жигарнинг узгарган ёки бузилган функцияларини яхшилаш билан бир вактда тажриба хайвонларининг харакат ва кидирув фаоллигига хам ижобий таъсир курсатди. Олинган натижаларга асосан софорафлавонолозид жигарни химояловчи ва сафро хайдовчи хусусиятга эга модда булиб, бу борада гепатотроп хусусияти буйича солиштирма препарат карсилдан фаоллиги кам эмас. Ушбу олинган маълумотлар Сафорофлавонолозидни жигар фаолиятига таъсири борасида чукур изланишлар олиб боришни такозо этади.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РУЙХАТИ

1. Селевич М.И, Лелевич М.И., Виницкая А.Г. и др. Влияние салсоколлина на метаболические показатели печени крыс после введения этанола и его отмены / . // Патол. физиол. и эксперим. тер. 2001. - № 3. - С. 26-28.

2. Королева Л.Р. Современные гепатопротекторы//Российский медицинский журнал. 2005. - Т 67, № 2. - С. 35-37.

3. Влияние салсоколлина на метаболические показатели печени крыс после введения этанола и его отмены / М.И. Селевич, М.И. Лелевич, А.Г. Ви-ницкая и др. // Патол. физиол. и эксперим. тер. 2001. - № 3. - С. 26-28.

4. Новиков В.Е., Климкина Е.И. Фармакология гепатопротекторов//Обз. клин. фармакол. лек. тер. - 2005. - Т. 4, № 1 - С. 2-20.

5. Королева Л.Р. Современные гепатопротекторы // Российский медицинский журнал. 2005. - Т 67, № 2. - С. 35-37.

6. Охундедаев Б.С., Бобакулов Х.М., Хотамжонов А.Х., Хусаинова Р.А., Нишанбаев С.З., Шамьянов И.Д., Тухтаев Б.Ё. ФЛАВОНОЛЫ ИЗ ЛЕПЕСТКОВ ШАФРАНА ПОСЕВНОГО// Farmatsevtika sohasining bugungi holati: muammolar va istiqbollar. 215-217 бет. Тошкент 2019 йил 15-16 ноябр.

7. Абдуллаев Н.Х., Каримов Х.Я. Печень при интоксикациях гепатотропными ядами. - Ташкент: Медицина, 1989. - 98 с.

8. Aripov A.N., Akhunjanova L.L., Khamroev T.T. Differential Analysis of Chronic Toxic Hepatitis Caused by The Introduction of Heliotrin Solution in Various Ways. Texas Journal of Medical Science. A Bi-Monthly, Peer Reviewed International Journal page 58-62 Volume 4 .27.01.2022.

9. Майборода А.А., Калягин А.Н., Зобнин Ю.В., Щербатых А.В. Современные подходы к подготовке оригинальной статьи в журнал медико биологической направленности в свете концепции«доказательноймедицины» // Сибирский медицинский журнал (Иркутск). - 2008. - Т. 76. №1. - С.5-8.

10. Махмадалиев Х.Ж., Калдыбаева А.О., Абдусаматов А.А., Набиев А.Н. Гепатозащитное действие стимусола при экспериментальном хроническом гепатите. Сибирский медицинский журнал, 2010, № 8. ст. 144-146.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.