Научная статья на тему 'МЕЙІРГЕР ІСІНДЕГІ ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ'

МЕЙІРГЕР ІСІНДЕГІ ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
6522
441
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МЕЙіРГЕР іСі / ғЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУЛЕР / МЕЙіРГЕР ғЫЛЫМЫ / МЕЙіРГЕР іСіНДЕГі ғЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУЛЕР

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Оразбакова Г. О., Мұратова Р. Р.

Мейіргер ісі саласындағы зерттеулер шынайы, ғылыми негізделген деректерді алу әдісі. Біз өз кәсіби қызметімізді осы әдіспен жоғары деңгейде дамыта аламыз. Егер біздің мамандық бойынша ғылыми зерттеулер жүргізілмесе, біз қойылған мақсатқа қол жеткізе алмаймыз, мәселелерді шеше алмаймыз және мейіргер ісін дамыту маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыра алмаймыз. Қазақстандағы мейіргер ісіндегі зерттеу тақырыбы бойынша ұсыныстар Delphi study арқылы 2019 жылы анықталды. Барлығы 168 қазақстандық денсаулық сақтау маманы біздің қызметіміздің әр түрлі салаларын ұсынған сұрақтарға жауап берді. Жүргізілген зерттеу негізінде бірнеше маңызды бағыттар анықталды: 1. Ауыр жағдайдағы науқастарға шұғыл медициналық көмек көрсету. 2. Жүрек қан-тамыр аурулары кезіндегі наұқастарға күтім. 3.Онкологиялық мейіргер міндеттерін қарастыру. 4. Кадрлық ресурстарды тиімді пайдалануға оқыту. 5. Мейіргер ісіне жаңа технологияларды енгізу. Респонденттердің көпшілігі Қазақстанда бұл бағыттар жедел зерттеуді қажет етеді деп санайды. Респонденттердің жартысынан астамы мейіргерлердің білімін шұғыл зерттеуге арналған тақырып ретінде бағалады. Сонымен қатар, респонденттердің үштен екісі екі жыл бойы мейіргер ісінің сапасын арттыру, кәсіби даму, денсаулықты нығайту және аурулардың алдын алу мәселелері мейіргерлік қызмет саласындағы зерттеулер аясында зерттелетін тақырып болып табылады деген пікір білдірді. ProInCa жобасының мақсаттарының бірі медициналық университеттерде ғылыми зерттеулер бағдарламасын дамыту болып табылады. Мейіргерлік қызметте жүргізілетін ғылыми зерттеулер- бұл білім беру саласына қатысты клиникалық, басқарушылық мәселелерді анықтауға болатын бір жүйелі процесс. Соңғы жылдары Қазақстанның медициналық жоғары оқу орындарында студенттердің мейіргер ісіндегі бакалавр және магистратура деңгейінде жүзеге асырылды. Мейіргер ісіндегі студенттік зерттеу тақырыптарының арасында Қазақстандағы мейіргерлік істің ағымдағы дамуы, алғашқы медициналық-санитарлық көмек деңгейінде мейіргерлердің міндеттерін анықтау, оңалту кезеңіндегі мейіргерлік іс, сондай-ақ пациенттерді өзіне-өзі қызмет көрсетуге қолдау көрсету және оқыту сияқты өзекті бағыттар бар. Олар проблемалық жағдайларды шешу үшін жаңа ақпарат алуға тырысады. Мейіргер ісіндегі ғылыми зерттеулер жүргізудің басты мақсаты, әрине, оның дамуы, теориялық және клиникалық сапасын арттыру.[1]

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

IMPORTANT ROLE OF SCIENTIFIC RESEARCH IN NURSING

Research in nursing is a method of obtaining reliable, evidence-based data. We will develop our professional activities at a high level using this method. If scientific research is not carried out in our field of profession, we will not be able to achieve our goal, we will not be able to solve problems and we will not be able to form an idea about the development of nursing. Recommendations on the topic of research in nursing in Kazakhstan were determined using Delphi study (ProInCa project) in 2019. A total of 168 Kazakhstani healthcare professionals answered questions in which half of them represented various areas of our activity. Based on the study, several important areas were identified, such as: 1. Providing emergency medical care and care for patients in serious condition. 2. Stroke and heart failure patient care. 3.Consideration of the duties of an oncological nurse. 4. Training in the effective use of human resources. 5.Introduction of new technologies in the field of education and nursing staff activities, etc...Research in nursing is a method of obtaining reliable, evidence-based data. We will develop our professional activities at a high level using this method. If scientific research is not carried out in our field of profession, we will not be able to achieve our goal, we will not be able to solve problems and we will not be able to form an idea about the development of nursing. Recommendations on the topic of research in nursing in Kazakhstan were determined using Delphi study (ProInCa project) in 2019. A total of 168 Kazakhstani healthcare professionals answered questions in which half of them represented various areas of our activity. Based on the study, several important areas were identified, such as: 1. Providing emergency medical care and care for patients in serious condition. 2. Stroke and heart failure patient care. 3.Consideration of the duties of an oncological nurse. 4. Training in the effective use of human resources. 5.Introduction of new technologies in the field of education and nursing staff activities, etc. The majority of respondents believe that in Kazakhstan these areas need operational research. More than half of the respondents rated the knowledge of nurses as an urgent topic. In addition, two-thirds of respondents expressed the opinion that within two years the issues of improving the quality of nursing, professional development, health promotion and disease prevention are the subject of research in the field of nursing. One of the goals of the ProInCa project is to develop a research program at medical universities. Research conducted in nursing is one systematic process that can be used to identify clinical and managerial problems related to education. In recent years, in medical universities in Kazakhstan, students ' Nursing was mainly carried out at the bachelor's and master's level. Among the topics of student research in nursing, there are such topical areas as the current development of nursing in Kazakhstan, the transfer of responsibilities of nurses at the level of primary health care, Nursing at the stage of rehabilitation, as well as providing support and training for patients in self-care. They are trying to get new information to solve problem situations. The main goal of conducting research in nursing is, of course, to develop it and improve its theoretical and clinical quality.

Текст научной работы на тему «МЕЙІРГЕР ІСІНДЕГІ ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ»

VeStnik KQzfimU № I - 2020

T.M. Avstanova, G.A. Dzhunusbekova, N.Zh. Usebaeva, L.S. Baglanova

Kazakh Medical University of Continuing Education

METHODS OF INCREASING THE ADMINISTRATION TO OPTIMAL THERAPY OF PATIENTS WITH ITS YOUNG AGE AT THE OUT-PATIENT STAGE

Resume: Coronary heart disease in cardiology. Coronary heart disease is myocardial infarction (MI). MI is a condition characteristic of cardiomyocyte necrosis, the diagnosis of laboratory and instrumental studies.

MI is a life-threatening pathology. The disease can lead to serious complications in the future. MI at a young age (up to 40 years).

There are many studies of pathogenesis, providing statistical data. This article provides a literature review with regards to therapy in young people, which is at the prehospital (outpatient) stage.

Keywords: myocardial infarction, young age, ambulatory care

УДК 614.253.52:001.891

Г.О. Оразбакова, Р.Р. Муратова

С.Ж. Асфендияров атындагы К,азац ¥лттыцмедицинаyHueepcumemi

МЕЙ1РГЕР 1С1НДЕГ1 FЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУ Ж¥МЫСТАРЫНЫН, МАН,ЫЗДЫЛЬ№Ы

Мешргер ici саласындагы зерттеулер шынайы, гылыми негiзделген depeKmepdi алу aàici. Бiз вз кэаби цbi3MemiMi30i осы эдкпен жогары децгейде дамыта аламыз. Егер бiздiц мамандыц бойынша гылыми зерттеулер ЖYргiзiлмece, 6i3 цойылган мацсатца цол жетюзе алмаймыз, мэceлeлeрдi шеше алмаймыз жэне мешргер icrn дамыту мацыздылыгы туралы тYciнiк цалыптастыра алмаймыз. Цазацстандагы мешргер iciндeгi зерттеу тацырыбы бойынша усыныстар Delphi study арцылы 2019 жылы аныцталды. Барлыгы 168 цазацстандыц денсаулыц сацтау маманы бiздiц цызмeтiмiздiц эр тYрлi салаларын усынган сурацтарта жауап бeрдi. ЖYргiзiлгeн зерттеу нeгiзiндe бiрнeшeмацызды багыттар аныцталды:

1. Ауыр жагдайдагы науцастарга шугыл медициналыц квмек кврсету.

2. Журек цан-тамыр аурулары кeзiндeгi науцастарга кyтiм. З.Онкологиялыцмешргермшдеттерш царастыру.

4. Кадрлыц ресурстарды тиiмдi пайдалануга оцыту.

5. Мешргер icrne жаца технологияларды eнгiзу.

Рecпондeнттeрдiц квпшлг Цазацстанда бул багыттар жедел зeрттeудi цажет eтeдi деп санайды. Респонденттердц жартысынан астамы мeйiргeрлeрдiц бшмт шугыл зерттеуге арналган тацырып реттде багалады. Сонымен цатар, рecпондeнттeрдiц Yштeн e^ci ек жыл бойы мешргер кшц сапасын арттыру, кэаби даму, денсаулыцты ныгайту жэне аурулардыц алдын алу мэceлeлeрi мeйiргeрлiк цызмет саласындагы зерттеулер аясында зерттелетш тацырып болып табылады деген птр бiлдiрдi. ProInCa жобасыныц мацсаттарыныц бiрi медициналыцуниверситеттерде гылыми зерттеулер багдарламасын дамыту болып табылады. Мeйiргeрлiк цызметте ЖYргiзiлeтiн гылыми зерттеулер- бул бшм беру саласына цатысты клиникалыц, басцарушылыц мэceлeлeрдi аныцтауга болатын бiр ЖYйeлi процесс. Соцгы жылдары Цазацстанныц медициналыц жогары оку орындарында cтудeнттeрдiц мешргер iciндeгi бакалавр жэне магистратура децгешнде жyзeгe асырылды. Мешргер iciндeгi cтудeнттiк зерттеу тацырыптарыныц арасында К,азацстандагы мeйiргeрлiк icтiц агымдагы дамуы, алгашцы медициналыц-санитарлыц квмек децгешнде мeйiргeрлeрдiц мшдеттерш аныцтау, оцалту кeзeцiндeгi мeйiргeрлiк ic, сондай-ац пациeнттeрдi взiнe-взi цызмет кврсетуге цолдау кврсету жэне оцыту сияцты взeктi багыттар бар. Олар проблемалыц жагдайларды шешу Yшiн жаца ацпарат алуга тырысады. Мешргер iciндeгi гылыми зерттеулер жyргiзудiц басты мацсаты, эрине, оныц дамуы, теориялыц жэне клиникалыц сапасын арттыру.[1]

Tyumdi свздер: мешргер ici, гылыми зерттеулер, мешргер гылымы, мешргер iciндeгi гылыми зерттеулер.

Мешргер керсететш купм барынша жогары нэтижелерге к;ол жетгазуд ;амтамасыз ету ушш к^рп замандагы бШмдер мен гылыми зерттеулерге негiзделуi тшс. Мешргер зерттеулершде курылган берш дэлелi бар жаца бтм базасын жасайды. Метргерлер гылыми зерттеулер ар;ылы кэйби бШмд дамытуга ез улесш крсуга жауапты. "Зерттеу сауаттылыгы" немесе "зерттеу хабардарлыгы" термит метргерлердщ зерттеулерi ХХ1 гасырда болуы керек деген магынада кептеген зерттеушшермен ;олданылады. Метргерлердщ сыни ойлау ;абшетттп, аналитикалы; жэне критикалы; дагдыларга ие болуы, зерттеулер мен дэлелдемелерге ;ол жетюзу процестерш сыни тусшуге ие болуына ы;пал етедъ Зерттеуге байланысты этикалы; мэселелер туралы хабардар болуы бар зерттеуд сынай б^, багалау жэне дэлелдемелердщ бас;а да турлерш б^ керек. Осы дагдыларга жэне "зерттеу эдебиетше" ие бола отырып, мешргер езшщ практикалы; ;ызметшде дэлелдемелердщ на;ты турлерш пайдаланудыц орындылыгын багалай бiлуi тшс.[2]

Флоренс Найтингейл жш бiрiншi мешргер -зерттеушi ретшде ;арастырылады. Оныц зерттеулерi 1850^i жылдары Кырым согысы кезшде сарбаздардыц аурушацдыгы мен елiм - жтмше шогырланган. Найтингейл тэж1рибеде "зерттеу" сура;тарын аньщтап, осы мэселелерге

жауап табуга тырысу ушш деректерд ЖYЙелi турде жинауды ;олга алды. Оныц" зерттеуi " ауру адамдар ушш, ;оршаган ортадагы езгерiстер, оныц шшде тазалы; желдету, таза су жэне дурыс тама;тануныц мацыздылыгын атап айтып кеттi. Ол 1959 жылы зерттеу шгарталас тобымен, мейiргер зерттеушiлерi ушш алгаш;ы езiн-езi кемек керсету тобын курды. Бул бYгiн де жалгасып жат;ан мейiргер iсi колледжiнiц зерттеу ;огамы болуда жалгасты. Мейiргер id саласындагы зерттеулердщ есу баяу болса да, ол дамуды жалгастырады жэне практикамен, саясатпен, бтм берумен жэне бас;арумен байланысты кец ау;ымга ие болды. Оган, мысалы, мейiргерлiк купм тиiмдiлiгi туралы зерттеулер, медициналы; кемек керсетудщ жаца TYрлерiн эзiрлеу жэне багалау, мешргерлш iстiц теориялары мен тужырымдамаларын кецейту, саясаттыц тэжiрибеге эсерь мейiргерлiк персоналды о;ытудыц жаца релi мен жаца тэсiлдерi кiредi.[3]

Мешргер мамандыгы ез зерттеу корпусын дамыту жэне денсаулы; са;тау жэне элеуметтш гылымдар саласындагы зерттеулерге ез улесш ;осу Yшiн Yнемi есiп келедь Медициналы; зерттеулердiц табигаты KYрделi. Бiз к^рдщ езiнде нау;астарды KYту саласындагы зерттеулер ЖYргiзе отырып, тэжiрибе, кртм, бiлiм беру жэне бас;ару нэтижелерi саласындагы зерттеулердi ;амтып, кец сипат;а

Вестник К03НМУ № I - 2020

ие деп болжадык. Сонымен катар, мейiргерлер кэсiби командалар курамында жэне TYрлi медициналык мекемелерде жумыс iстейтiнiн есте сактаган жен. Осыган байланысты кэсiби жумыспен байланысты бiркатар проблемалар мен мэселелер туындауы MYMкiн. Бул факторлар мейiргерлiк зерттеулершде эсер етедi. Мейiргер ici саласындагы зерттеулердi аныктау барысында, мейiргер кшде зерттеумен айналысатын адамдардыц кезкарасын керсетедъ Денсаулык сактау жэне медициналык кызмет керсету саласындагы зерттеулердi сипаттай отырып, зерттеудiц ЖYЙелi жэне катац процей ретiнде аныктайды, оныц максатын сипаттау жэне TYciндiру, тужырымдамалары мен теорияларын эзiрлеу болып табылады. Ол бШмнщ гылыми жиынтыгына ез Yлеciн косуга багытталган . Содан кейiн бул зерттеулер баска да денсаулык сактау саласындагы пэнаралык зерттеулердiц мацыздылыгын TYciнуге кешедi. Олардыц эркайсысы зерттеудiц мэн-магынасын аныктайды жэне ол калай ЖYргiзiлуге тиic деген ез кезкарасымен келедi. Осылайша, мейiргер ici саласындагы гылыми зерттеулердi аныктау кезiнде зерттеу топтарыныц элеуеттi пэнаралык сипатын жэне зерттеу проблемаларыныц кец аукымын шешу Yшiн пайдаланылатын "сапалык" жэне "сандык" зерттеу эдicтерiнiц будан туындайтын кец спектрш ескеру кажет.[4] Fылыми зерттеулер аныктамаларын карауга кешпес бурын, непзп пайдаланылатын, дизайн, зерттеу багытын жэне зерттеу эдостерш сапалык жэне сандык талдау жэне медициналык зерттеулердiц KYPделiлiк мэcелеciн шешу Yшiн екi тэйл де бiрiктiрiлуi MYMкiн екенiн TYciну мацызды. Бiрiншi зерттеу ЖYргiзу алдында зерттеу такырыбын аныктап оны талдау керек. Непзп мэселеш аныктап, алга максат коя бiлу керек. Максатка сай мiндеттердi дайындаймыз. Зерттеу барлык жагынан нормативтi кукыкты базага, кужаттарга , этикалык принциптерге сай болуы кажет. Зерттеу барысында калай, гаммен жумыс icтейтiнiн аныктаймыз. Келiciм шарт ЖYргiзiледi,зерттеу TYрiне байланысты ягни эксперементальды ма немесе бiр уакыт аралыгында бакылау ма соган сай интерью, сауалнама немесе араласулар ЖYргiзiлYi MYMкiн.[5] Зерттеу тэсiлi - зерттеушiнiц устанымы мен болжамдарын, зерттеу процеciн жэне деректердi жинау мен талдау эдкш камтитын тутас курылым. Сапалы зерттеулер узак уакыт бойы элеуметтiк жэне мiнез - кулык гылымдарыныц бiр белiгi болган интерпретативтi немесе конcтруктивиcтiк устанымныц бiр белiгi болып табылады. Бул тэйл жеке перспективалар мен уайымдарды сипаттау жэне туйну Yшiн колданылады. Мысалы, сапалы зерттеулер пациенттiц тэжiрибеci немесе кызметкерлердщ жаца жумыс тэciлдерiн кабылдауы немесе мейiргерлiк icте жаца релдер туралы сурактарга жауап беру ушiн пайдаланылуы мумкiн. Сапалы зерттеу, мысалы, улттык денсаулык сактау кызметi, пациенттщ тiкелей бастан кешкен кандай мэселелерд зерттей алады? Пациент жергiлiктi денсаулык сактау кызметтершщ дамуына калай карайды? Жеке кезкарастар мен уайымдар туралы акпаратпен бiрге карау жэне бакылау, акпарат жинау сиякты зерттеу эдicтерi колданылады. Мейiргерлiк ic зерттеулерiнде сандык тэйлдер бiр KYтiмнiц баскага караганда жаксы эcерi бар ма екешн елшеу Yшiн пайдаланылуы MYMкiн. Мысалы, сандык курылымдар сиякты зерттеу сурактарына жауап бере алады "А KYтiмi жаксыма Б KYтiмi ма?" Сандык зерттеулер сандык деректерд жинау мен талдауга формальды тэciлдi колданады.[6] Мешргер ici саласындагы зерттеулердiц KYрделi сипатын ескере отырып, олардыц бiрiнде консенсуска жеткен бiр аныктаманы табу киын. Алайда, зерттеудiц кептеген аныктамаларында жуйелiк процеcтiц кейбiр элементтерi бар - жаца бiлiмдi iздеу немесе жоспарлы жэне кисынды болып табылатын кызмет™ туciнудi терецдету, сондай-ак суракка жауап iздеу ж. т. б. Мешргерлш тэжiрибе, бiлiм беру жэне саясат туралы жаца бШмд дамытып оны мецгеруге умтылудагы мэселелерге жауап беру жэне проблемаларды шешу максатында акпаратты жинауда ЖYЙелi тэciлэнде дэлелды тэжiрiбе мацызды орын алады.[7]

Дэлелдi тэжiрiбе дегенiмiз не? Пациенттерге мейiргерлiк кемектщ кандай TYрiн усыну туралы шешiм кабылдау киын емес. Алайда олардыц накты дэлелi бар TYрiн тэжiрiбеде колдануы, нэтижеciнiц тиiмдiлiгiн аныктау, багалау ете мацызды. Себебi эр бiр адам организмы жеке ягни индивидуалды болып келедi. Дэлелдi тэжiрибенiц аныктамаларыныц бiрi пациенттерге KYтiм жасау туралы шешiм кабылдау кезiнде ец жаксы накты деректерд пайдалану болып табылады. Осы аныктамадан бiз шешiмнiц агымдагы Yздiк дэлелдемелерге, сондай-ак мейiргерлердiц жеке тэжiрибеciн пайдалануга негiзделуi тиic екешн жэне шешiм анык жасалуы тшс екенiн кере аламыз. БYгiнгi куш пациенттiц пiкiрi, жеке адамга медициналык кемек керсету туралы кабылданатын кез келген шешiм бiрiншi кезекте карастырылады. Сондыктан дэлелдi тэжiрiбенiц уш айкын негiзгi компонентi бар деп айтуга болады. Накты пациентке KYTiM жасау туралы гылыми негiзделген шешiмдi кабылдай отырып, мейiргер казiргi уакытта бар ец жаксы деректердi пайдалануы, накты пациенттщ калауын ескеру, ез бiлiмi мен тэжiрибеciн шешiм кабылдау ушш пайдалануы тиic.[8] Пациенттi калай куту туралы шешiм кабылдаган кезде мешргер ез тэжiрибеciнде бар ец жаксы дэлелдемелердi iздеуi жэне пайдалануы тшс, олар пациенттщ талаптарын, кундылыктарын, мэн-жайларын жэне калауын еcкеруi тиic жэне олар ез кэйби тэжiрибеciн, бiлiмi мен пайымдауларын шешiм кабылдаган кезде бiрiктiруi тиic. Барлык уш элемент бiрге пайдаланылуы тиic, бiрак олардыц эркайсысыныц мацыздылыгы эр TYрлi жагдайларда эр TYрлi. Басты принцип адам емiрiнiц сапасын барынша арттыру ушiн негурлым тиiмдi KYTiM жасау болып табылады. Fылыми негiзделген практиканыц есу денсаулык сактаудыц барлык салаларында сыншыларга ие жэне гылыми негiзделген практиканыц кундылыктарына катысты шектеулi консенсус бар. Дэлелдемелерге непзделген тэжiрибенi тиiмдi енпзу дэлелдемелердiц иерархиясына кедергi келтiредi, ол дэлелдемелердщ жогары TYрi ретiнде рандомизацияланган бакылау сынактарына ыкпал етедi жэне ец уздш тэжiрибенi эзiрлеу кезшде рефлексия кундылыгын мойындауды елемейдi.[9] Мешргерлер езiнiц кэciби тобында да, жалпы медициналык жэне элеуметтiк кызметтерде де накты деректерге непзделген практикамен байланысты шгарталастар туралы хабардар болуы тшс. Денсаулык сактаудыц барлык аспекплершде гылыми негiзделген, бiрак iшiнара наукастарды кутушдеп бiраз шектеулер бар. Бiрiншiден, мешргерлш ктщ кейбiр салаларында зерттеулердiц жеткпеу бар, бул мейiргерлiк KyTiM тшмдШгш аныктау Yшiн пайдалы. Олар клиника , теория немесе баскару жагынан болсын барлык жагынан мейiргер кш дамытуга умтылады.Теорияны дамытпай бiз практикага улес коса алмаймыз, практикада жаца технологияларды мецгере алмаймыз. Сол себептен бiрiншi оку багдарламасын езгерткен кезшде барлык жагынан оны зерттеп, бiздiц елге cэйкеcтендiрiп, жаца технологияларды енпзу кажет.[10]

^атысушымен жумыс жасау барысында этикалык принциптерге непзделе жумыс жасауымыз кажет.Зерттеу ЖYргiзiлу ережеciмен катысушыны таныстыру,келгамш алу, сурактарына жауап беру, оныц кукыктарын атап айту. ^атысушыны толык акпараттандыру зерттеушiнiц негiзгi максатыныц бiрi болып келедi.

Кррытындылай айтканда мешргер ici салалары, оныц багыттары KYрделi жэне оны дамыту Yшiн, зерттеулер кептеп журпзшу керек. Накты дэлелденген ем-ку^мд халыкка усынып, оныц тшмдШгш керсете алу да KYрделi жумыс. Мешргерлердщ бiлiмiн дамыту казiргi тацда езекп мэcелелердiц бiрi.Зерттеу ЖYргiзу немесе оган катысу аркылы мейiргер улкен тэжiрiбе алады. Iзденic барысында жаца акпарат жинайды.жаца акпаратты баскалар мен белкедьСол аркылы мейiргер iciндегi зерттеулер мацыздылыгы, оныц дамуыныц наукас ку^мше тиiмдiлiгiн анык керсете алады. Мешргер icrn дамыту бiздiц колымызда!

WW

ЭДЕБИЕТТЕР

Esther I. PhD Essential First Step in Research, Quality Improvement, and Implementation of Evidence-Based PracticeBernhofer, RN-BC // Journal for Nurses in Professional Development. - 2015. - №5. - Р. 22-28. Двойников С.И. Активизация научных исследований в сестринском деле - необходимое условие повышения качества медицинской помощи / / Главная медицинская сестра. - 2004. - №7. - С. 88-93.

Касимовская Н. А., Шустикова Н.М., Фомина Е.В. Доказательная сестринская практика-перспективы развития сестринских клинических исследований. - М.: 2017. - 174 с.

Mikamanovich V.K. The role of nurse at the present stage of development of public health // Medical news. - Minsk: State Institute of management and social technologies of the Belarusian State University, 2015. - №12. - P. 68-70. Полит Д.Ф., Бек К.Т. Основы сестринского исследования: методы, оценка и использование. -

Т1З1М1

Филадельфия: Lippincott Williams & Wilkins, 2006. - 349 Р.

6 Сборник статей и нормативных документов в помощь старшей медицинской сестре. - 2009.

7 Перфильева Г.М., Маркова Ю.Н., Туркина Н.В.,Камынина Н.Н., Зайцев П.Е. «Научные исследования в сестринском деле: история вопроса». - М.: Медицинская сестра, 2016.

- 276 с.

8 Новиков А.М., Новиков Д.А. Методология научного исследования. - М.: Либроком, 2010. - 280 с.

9 Скобелева О.А., Островская И.В. Научно-исследовательские компетенции медсестер. - М.: Медицинская сестра, 2015. - 479 с.

10 Павлов Ю.И., Холопов А.А. Работа с информацией при проведении научных исследований в сестринском деле.

- М.: Главная медицинская сестра, 2012. - 261 с.

2

3

4

5

Г.О. Оразбакова, Р.Р. Муратова

Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова

ВАЖНАЯ РОЛЬ НАУЧНЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ В СЕСТРИНСКОМ ДЕЛЕ

Резюме: Исследования которые проводятся в области сестринского дела являются методом получения достоверных, научно обоснованных данных. Мы будем развивать свою профессиональную деятельность на высоком уровне этим методом. Если в нашей области профессии не проводится научные исследования, мы не сможем достичь поставленной цели, не сможем решить проблемы и не сможем сформировать представление о развитии сестринского дела. Рекомендации по теме исследования в сестринском деле в Казахстане были определены с использованием Delphi study (проект ProInCa) в 2019 году. Всего 168 казахстанских специалистов здравоохранения ответили на вопросы, в которых половина представляла различные сферы нашей деятельности. На основе проведенного исследования было выявлено несколько важных направлений, такие как:

1. Оказание экстренной медицинской помощи и ухода за больными, находящимися в тяжелом состоянии.

2. Инсульт и сердечная недостаточность уход за больными.

3. Рассмотрение обязанностей онкологической медицинской сестры.

4. Обучение эффективному использованию кадровых ресурсов.

5. Внедрение новых технологий в сестринскую деятельность.

Большинство респондентов считают, что в Казахстане эти направления нуждаются в оперативном исследовании. Более половины респондентов посчитали, что проблемы получения инновационных знаний медицинскими сестрами

требуют быстрого решения. Кроме того, две трети респондентов высказали мнение, что в течение двух лет вопросы повышения качества сестринского дела, профессионального развития, укрепления здоровья и профилактики заболеваний являются темой, изучаемой в рамках исследований в области сестринской деятельности. Одной из целей проекта Рго1пСа является развитие программы научных исследований в медицинских университетах. Научные исследования, проводимые в сестринской деятельности - это один системный процесс, с помощью которого можно определить клинические, управленческие проблемы, относящиеся к сфере образования. В последние годы в медицинских ВУЗах Казахстана в основном обучение студентов Сестринскому делу осуществлялось на уровне бакалавриата и магистратуры. Среди тем студенческих исследований были такие актуальные направления, как текущее развитие сестринского дела в Казахстане, передача обязанностей медицинских сестер на уровне первичной медико-санитарной помощи, сестринское дело на этапе реабилитации, а также оказание поддержки и обучения пациентов самообслуживанию. Исследователи пытались получить новую информацию для решения проблемных ситуаций. Главная цель проведения научных исследований в сестринском деле, конечно, ее развитие, повышение теоретического и клинического качества. Ключевые слова: сестринское дело, научные исследования, сестринская наука, исследования в сестринском деле.

Вестник К03НМУ № I - 2020

G.O. Orazbakova, R.R. Muratova

Asfendiyarov Kazakh National medical university

IMPORTANT ROLE OF SCIENTIFIC RESEARCH IN NURSING

Resume: Research in nursing is a method of obtaining reliable, evidence-based data. We will develop our professional activities at a high level using this method. If scientific research is not carried out in our field of profession, we will not be able to achieve our goal, we will not be able to solve problems and we will not be able to form an idea about the development of nursing. Recommendations on the topic of research in nursing in Kazakhstan were determined using Delphi study (ProInCa project) in 2019. A total of 168 Kazakhstani healthcare professionals answered questions in which half of them represented various areas of our activity. Based on the study, several important areas were identified, such as:

1. Providing emergency medical care and care for patients in serious condition.

2. Stroke and heart failure patient care.

3.Consideration of the duties of an oncological nurse.

4. Training in the effective use of human resources. 5.Introduction of new technologies in the field of education and nursing staff activities, etc.

The majority of respondents believe that in Kazakhstan these areas need operational research. More than half of the

respondents rated the knowledge of nurses as an urgent topic. In addition, two-thirds of respondents expressed the opinion that within two years the issues of improving the quality of nursing, professional development, health promotion and disease prevention are the subject of research in the field of nursing. One of the goals of the ProInCa project is to develop a research program at medical universities. Research conducted in nursing is one systematic process that can be used to identify clinical and managerial problems related to education. In recent years, in medical universities in Kazakhstan, students ' Nursing was mainly carried out at the bachelor's and master's level. Among the topics of student research in nursing, there are such topical areas as the current development of nursing in Kazakhstan, the transfer of responsibilities of nurses at the level of primary health care, Nursing at the stage of rehabilitation, as well as providing support and training for patients in self-care. They are trying to get new information to solve problem situations. The main goal of conducting research in nursing is, of course, to develop it and improve its theoretical and clinical quality. Keywords: Nursing, research, nursing science, research in nursing.

УДК 616.33-053.5-036.12

Г.К. Рахымжан12, А.Т. Душпанова1, Ж.В. Романова1, А.Н. Нурбацыт3

1 Казахский национальный университет имени аль-Фараби, Алматы, Казахстан 2Городская многопрофильная больница, Тараз, Казахстан 3Казахстанскиймедицинский университет «ВШОЗ» », Алматы, Казахстан

МЕДИКО-СОЦИАЛЬНЫЙ ПОРТРЕТ ПАЦИЕНТОВ, ПОЛУЧИВШИХ ЛЕЧЕНИЕ В ЭНДОСКОПИЧЕСКОМ ОТДЕЛЕНИИ МНОГОПРОФИЛЬНОГО СТАЦИОНАРА

Целью исследования является изучение медицинской активности пациентов, обратившихся в эндоскопическое отделение городской больницы №1 г. Тараз.

Для определения медицинской активности пациентов поступивших в эндоскопическое отделение городской больницы №1 г. Тараз было проведено анкетирование.

Опрос проводился с ноября 2019 года по февраль 2020 года. Всего в опросе приняли участие 66 пациентов, из них 27 - пациенты, получившие экстренную эндоскопическую помощь, 39 - плановую.

Не было выявлено статистически значимых различий ни по одному из изучаемых показателей среди пациентов, обратившихся за экстренной и плановой эндоскопической помощью. В целом была отмечена невысокая приверженность пациентов к принципам здорового образа жизни, низкая медицинская активность, а также наличие сопутствующих хронических заболеваний. Ключевые слова: эндоскопическая помощь, медико-социальный портрет пациентов

Введение.

Здоровье - индикатор благосостояния народа, поэтому комплексное изучение его является основой для разработки политики, определения приоритетов социально-экономического развития государства и разработки новых методов лечения и профилактики различных заболеваний. Однако определяющим моментом в данном вопросе все же является активность человека в плане личного взаимодействия с системой здравоохранения [1]. В ряду общей патологии хирургическая занимает значительное и особое место. По мнению многих исследователей, в этой группе больных перспективным путем хирургического вмешательства для лечения многих заболеваний, является эндоскопический.

Лапароскопические и гистероскопические операции с применением микрохирургической техники, лазерной техники, криодеструкции и т.д. радикально расширяют возможности сберегающей хирургии при хирургической

патологии. В настоящее время не вызывает сомнения тот факт, что эндоскопия является ведущим методом диагностики и лечения в ургентной хирургии брюшной полости [2].

Целью нашего исследования является изучение медицинской активности пациентов, обратившихся в эндоскопическое отделение городской больницы №1 г. Тараз.

Материалы и методы

Для определения медицинской активности пациентов поступивших в эндоскопическое отделение городской больницы №1 г. Тараз было проведено анкетирование. Анкета состояла из пяти блоков вопросов: демографическая часть, состояние соматического здоровья в анамнезе, медицинская активность (т.е. посещаемость медицинских организаций по различным причинам), приверженность к принципам здорового образа жизни и некоторые аспекты удовлетворенности качеством медицинской помощи.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.