Научная статья на тему 'МАЙДАЛОВЧИ БАРАБАНГА ЎРНАТИЛГАН ПИЧОҚ КЎНДАЛАНГ КЕСИМИ ШАКЛИНИНГ ЎҒИТНИНГ МАЙДАЛАНИШИГА ТАЪСИРИ'

МАЙДАЛОВЧИ БАРАБАНГА ЎРНАТИЛГАН ПИЧОҚ КЎНДАЛАНГ КЕСИМИ ШАКЛИНИНГ ЎҒИТНИНГ МАЙДАЛАНИШИГА ТАЪСИРИ Текст научной статьи по специальности «Технологии материалов»

CC BY
5
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Ключевые слова
майдаловчи барабан / ўғит фракциялари / майдаловчи пичоқлар / бункер / сарфланган қувват / пичоқнинг кўндаланг кесими / барабаннинг диаметри / айланишлар сони.

Аннотация научной статьи по технологиям материалов, автор научной работы — Оринбаева С.М

Мақолада қотган минерал ўғитларни майдалагичнинг майдаловчи барабанига ӯрнатилган пичоқ кӯндаланг кесими шаклининг ӯғитнинг майдаланишига таъсирини ўрганиш бўйича ўтказилган экспериментал тадқиқотларнинг натижалари келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «МАЙДАЛОВЧИ БАРАБАНГА ЎРНАТИЛГАН ПИЧОҚ КЎНДАЛАНГ КЕСИМИ ШАКЛИНИНГ ЎҒИТНИНГ МАЙДАЛАНИШИГА ТАЪСИРИ»

МАЙДАЛОВЧИ БАРАБАНГА УРНАТИЛГАН ПИЧОЦ КУНДАЛАНГ КЕСИМИ ШАКЛИНИНГ УГИТНИНГ МАЙДАЛАНИШИГА ТАЪСИРИ

Оринбаева С.М

^оракалпокстон кишлок хужалиги ва агротехнологиялар институти https://doi.org/10.5281/zenodo.10938011

Аннотация. Мацолада цотган минерал угитларни майдалагичнинг майдаловчи барабанига урнатилган пичоц кундаланг кесими шаклининг угитнинг майдаланишига таъсирини урганиш буйича утказилган экспериментал тадцицотларнинг натижалари келтирилган.

Калит сузлар: майдаловчи барабан, угит фракциялари, майдаловчи пичоцлар, бункер, сарфланган цувват, пичоцнинг кундаланг кесими, барабаннинг диаметри, айланишлар сони.

Аннотация. В данной статье приведены результаты экспериментальных исследований показателя работы и влияния формы поперечного сечения ножа, установленного на дробильном барабане для измельчения твердых минеральных удобрений.

Abstract. This article presents the results of experimental studies of the performance indicator and the influence of the shape of the cross-section of the knife installed on the crushing drum for grinding solid mineral fertilizers.

Кириш.

Жахонда котган минерал угитларни майдалайдиган ресурстежамкор янги технологиялар ва техника воситаларини ишлаб чикиш, мавжудларини ресурстежамкорлик йуналишида такомиллаштиришга доир илмий-тадкикот ишлари олиб борилмокда. Бу йуналишда котган минерал угит майдалагич конструкциясини ишлаб чикиш, унинг иш органларининг угит билан узаро таъсирлашиш жараёнларида агротехник курсаткичлар талаблар даражасида булишини таъминлайдиган параметрларини асослаш буйича максадли илмий-тадкикот ишларини олиб бориш долзарб масалалардан хисобланади [1,2,3].

Тадкикот услубияти.

Майдаловчи барабанга урнатилган пичок кундаланг кесими шаклининг угитнинг майдаланиш даражаси хамда курилмани айлантиришга талаб килинадиган кувватга таъсирини урганиш буйича [4] ва [5] меъёрий хужжатлар асосида бир омилли тажрибалар утказилди.

Тажрибаларни утказишда майдаловчи барабанга урнатилган майдаловчи пичок шаклини танлаш максадида кундаланг кесимининг шакли думалок, олти кирра, турт бурчак ва ясси шаклдаги пичоклардан фойдаланилди. Бир параметр узгартирилганда бошка параметрлар узгатирилмасдан колдирилди.

^урилма томонидан майдаланган угит фракцияларининг микдори угит майдалаб булингандан кейин тешикларининг диаметри 5 ва 1 mm булган махсус элаклар ёрдамида урганилди. Х,ар бир элакда колган ва охирги элакдан утган угит ва угит булакларининг массаси ЛИБОР "EL-600" тарозида тортилиб, улчами 5 mm дан катта, 1-5 mm оралигидаги хамда 1 mm дан кичик фракциялар микдори фоизда аникланди [4].

11 I 4

1111

а б в г

а - думалок шаклдаги пичок; б - олти кирра шаклдаги пичок; в - туртбурчак шаклдаги пичок; г - ясси пичок. 1-расм. Турли шаклдаги ва улчамдаги пичокларнинг умумий куриниши

^урилмани айлантиришга сарфланган кувватни аниклаш учун лаборатория шароитида HYTAIS TS-201 русумли улчов воситасидан фойдаланилди. Бу улчов комплекти кучланиши 600 В гача булган, бир текис ва нотекис зурикишлар юзага келадиган бир фазали ва уч фазали уч симли ёки уч фазали турт симли узгарувчан ток занжиридаги кувватни аниклашга мулжалланган [6].

Тадкикот натижалари ва уларнинг тах,лили.

Майдаловчи барабаннинг асосий вазифаси майдалагичнинг меъёрлагичидан майдалаш камерасига келиб тушган котган минерал угит булакларини электродвигателдан узатилган хдракат ёрдамида унга урнатилган майдаловчи пичоклар угит булакларини майдалашдан иборат.

Майдаловчи барабанга урнатиладиган пичоклар сифатида думалок (а), олти кирра (б), туртбурчак (в) ва ясси (г) шаклдаги пичоклар кабул килинди ва улар барабандан чикиб турган кисмларининг узунликлари 10 mm интервал билан 100 mm дан 130 mm гача ораликда ростланувчи этиб ишлаб чикилди ва тайёрланди. Барабанда майдаловчи пичоклар бир хил масофада туртта кесимда жойлаштирилди, х,ар бир кесимда беш донагача пичок урнатилди (расм).

Майдаловчи барабанга урнатилган пичок кундаланг кесими шаклининг угитнинг майдаланишига таъсирини тадкик этишда х,ам асосий курсаткич сифатида улчами 1-5 mm оралигида булган фракцияларининг микдори Му хдмда 1 mm дан кичик угит фракцияларининг микдори Мк кабул килинди.

Тажрибаларда майдаловчи пичоклар сифатида кундаланг кесими думалок, олти кирра, туртбурчак ва ясси шаклдаги пичоклар бир-бирига солиштирилди. Бунда майдаловчи барабаннинг диаметри 100 mm, айланишлар сони 980 r/min, пичокларнинг сони 12 дона, барабандан чикиб турган кисмининг баландлиги 110 mm этиб кабул килиниб, бункерга 50 кг микдорида котган минерал угит юкланиб, майдалагич ишга туширилди [7-

16].

Тажрибаларда олинган натижалар жадвалда келтирилган.

1- Жадвал. Майдаловчи пичок шаклининг ^итнинг майдаланишига

таъсири

№ Курсаткичнинг номи Курсаткичларнинг киймати

Майдаловчи пичок шакли

думалок олти кирра турт-бурчак ясси

1 Улчами 1-5 mm оралигидаги угит фракцияларининг микдори Му, % 94,3 94,1 93,2 92,7

2 Улчами 1 mm дан кичик угит фракцияларининг микдори МК, % 5,7 5,9 6,8 7,3

3 Майдаловчи барабанни айлантиришга сарифланган кувват Р, kW 0,98 1,06 1,27 0,81

Олинган натижалардан куриниб турибдики, майдаловчи пичок сифатида кундаланг кесими думалок шаклдаги пичок урнатилган майдаловчи барабан билан жих,озланган лаборатория курилмасининг иш жараёнида улчами 1-5 mm оралигидаги фракциялар микдори 94,3 фоизни, улчами 1 mm дан кичик фракциялар микдори эса 5,7 фоизни, айлантиришга сарифланган кувват 0,98 kW ни ташкил этди.

Майдаловчи пичок сифатида кундаланг кесими олти кирра шаклдаги пичок урнатилганда майдаловчи барабан билан жих,озланган лаборатория курилмасининг иш жараёнида улчами 1-5 mm оралигидаги фракциялар микдори 94,1 фоизни, улчами 1 mm дан кичик фракциялар микдори эса 5,9 фоизни, айлантиришга сарифланган кувват 1,06 kW ни ташкил этди.

Майдаловчи пичок сифатида кундаланг кесими турт бурчак шаклдаги пичок урнатилганда майдаловчи барабан билан жих,озланган лаборатория курилмасининг иш жараёнида улчами 1-5 mm оралигидаги фракциялар микдори 93,2 фоизни, улчами 1 mm дан кичик фракциялар микдори эса 6,8 фоизни, айлантиришга сарифланган кувват 1,27 kW ни ташкил этди.

Хулоса:

Хулоса килиб айтганда, майдаловчи пичок сифатида ясси шаклдаги пичок урнатилган майдаловчи барабан билан жих,озланган лаборатория курилмасининг иш жараёнида улчами 1-5 mm оралигидаги фракциялар микдори 92,7 фоизни, улчами 1 mm дан кичик фракциялар микдори эса 7,3 фоизни, айлантиришга сарифланган кувват 0,81 kW ни ташкил этди.

Таклиф ва тавсиялар:

Утказилган экспериментал тадкикотлардан олинган натижалар буйича майдаловчи барабанга кундаланг кесими думалок шаклдаги пичок урнатилиши максадга мувофик булади. Чунки бунда угитнинг кам энергия сарфлаган х,олда талаб даражасидаги майдаланиши таъминланади.

REFERENCES

1. Оринбаева С.М. ^отган минерал угит майдалагичнинг майдаловчи барабани айланишлар сонини назарий асослаш //Finland International Scientific Journal of Education, Social Science & Humanities. - 2023. - Т. 11. - №. 6. - С. 1677-1681.

2. Хамидов Н. М. Актуальные проблемы и перспективы агроинженерных исследований //Молодой ученый. - 2019. - №. 15. - С. 74-76.

3. Хамидов, Н. (2022). Сабзавот экинлари уругларини экадиган сеялка пуштаолгичининг турини танлаш буйича утказилган дала синовлари натижалари.

4. ГОСТ 21560.1-82 Удобрения минералные метод определения гранулометрического состава - Москва, 1983. - 17 с.

5. ГОСТ 28714-2007 Машины для внесения твердых минеральных удобрений - Москва, 2008. - 44 с.

6. O'z DSt 3193:2017 ^ишлок хужалиги техникасини синаш. Машиналарни энергетик бах,олаш усули - Тошкент, 2017. - 14 б.

7. Nurabaev B. U., Xamidov N. M., & Niyetullaev A. Q. (2022). STUDYING THE TERMS OF PRODUCTION AND USE OF A COMBINED SEEDER. Spectrum Journal of Innovation, Reforms and Development, 9, 402-405.

8. Tukhtakuziev Abdusalim, Ibragimov Abdirasuli Abdikarimovich, Khamidov Nurmukhammad Muxtarovich, & Eshdavlatov Akmal Eshpulatovich. (2022). The Results of Experimental Studies on the Determination of the Optimal Values of the Parameters of Levels Mounted on Vegetable Seeding Machine. Eurasian Journal of Engineering and Technology, 5, 17-22.

9. Хамидов Н. М. Ресурсосберегающие технологии выращивания сельскохозяйственных культур //Традиции и инновации в развитии АПК. - 2019. - С. 511-517.

10. Хамидов Н. М. Обеспечение эксплуатационной надежности сельскохозяйственной техники //Традиции и инновации в развитии АПК. - 2019. - С. 530-534.

11. Хамидов Н. Параметры комбинированного ботвоуборочного агрегата //Международная научно-техническая конференция молодых ученых БГТУ им. ВГ Шухова. - 2018. - С. 2234-2236.

12. Хамидов Н. Теоретическое исследование устойчивости движения комбинированного машинно-тракторного агрегата //Студенческая наука Подмосковью. - 2018. - С. 601602.

13. Xamidov N.M. Tuproqqа tаsmаli ishlov berаdigаn vа chigit ekаdigаn kombinаtsiyalаshgаn аgregаt// "Qurilish va ta'lim" ilmiy jurnali. - 2023-10-18. - B. 248-251.

14. Muxtarovich X. N. Sаbzаvot Yetishtirishdаgi M^mmo^ming Sаmаrаli Yechimi //Amaliy va tibbiyot fanlari ilmiy jurnali. - 2023. - Т. 2. - №. 12. - С. 144-145.

15. Хамидов Н. М. Пиёз экиладиган пушталарнинг улчамларини назарий асослаш //Gospodarka i Innowacje. - 2023. - Т. 42. - С. 136-139.

16. B.U. Nurabaev, N.M.Xamidov and A.S. Baltaniyazov 2024. To the determination of the traction resistance of the experimental working body of the cultivator. European Journal of Agricultural and Rural Education. 5, 1 (Jan. 2024), 22-26.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.