Научная статья на тему 'МАТЕМАТИКА ЎҚИТУВЧИСИНИНГ ИШ ЎРНИ'

МАТЕМАТИКА ЎҚИТУВЧИСИНИНГ ИШ ЎРНИ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

99
49
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
компьютер / дастурий таъминот / автоматлаштирилган иш ўрни / математика ўқитувчисининг иш кабинети / computer / software / automated workplace / math teacher's office

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Шухрат Фахридинович Кучкаров

Мақолада математика ўқитувчисининг автоматлаштирилган иш ўрни, унинг хусусиятлари ва вазифалари баѐн қилинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE WORKPLACE OF A MATHEMATICS TEACHER

The article describes the automated workplace of a math teacher, its features and functions.

Текст научной работы на тему «МАТЕМАТИКА ЎҚИТУВЧИСИНИНГ ИШ ЎРНИ»

МАТЕМАТИКА УКИТУВЧИСИНИНГ ИШ УРНИ

Шухрат Фахридинович Кучкаров

Чирчик давлат педагогика институти магистранти

АННОТАЦИЯ

Маколада математика укитувчисининг автоматлаштирилган иш урни, унинг хусусиятлари ва вазифалари баён килинган.

Калит сузлар: компьютер, дастурий таъминот, автоматлаштирилган иш урни, математика укитувчисининг иш кабинети.

THE WORKPLACE OF A MATHEMATICS TEACHER

ABSTRACT

The article describes the automated workplace of a math teacher, its features and functions.

Keywords: computer, software, automated workplace, math teacher's office.

КИРИШ

Мамлакатимизда узлуксиз таълим тизимини такомиллаштириш, сифатли таълим хизматлари даражасини ошириш, таълим муассасаларининг моддий-техника базасини мустахкамлаш, ахборот-коммуникация технологияларини ривожлантириш борасида олиб борилаётган ислохотлар таълим жараёнларида илгор педагогик ва замонавий ахборот технологияларидан фойдаланган холда укитишни жадаллаштириш, компьютерлаштириш ва компьютер тармоклари негизида таълим жараёнини ахборот билан таъминлашни ривожлантириш имкониятини яратмокда [2]. Шунингдек замонавий ахборот технологияларидан хар бир мутахассис уз касбий сохасида фойдаланиши мухим ахамият касб этмокда. Бу эса математика укитувчисининг иш кабинетини хам замонавий ахборот технологиялари билан жихозлашга алохида эътибор каратиш лозимлигини такоза этади.

МЕТОДОЛОГИЯ

Математика укув хоналарини замонавий талаблар асосида жихозлаш укитувчиларда методик ижодиётга шароит яратиб бериб математика хонаси укитувчининг тайёргарлигига юкори талаб куяди. Укитувчи хонадаги техник

жихозлар мазмуни билан яхши таниш булиши керак. Чунки хар томонлама жихозланган укув хонасидаги бор материалларни дарсда комплекс фойдаланиш масаласи туради. Бундай укув хоналар таълим жараёнида кулланиладиган метод ва натижаларига, укувчиларнинг ривожланиши ва тарбиясига таъсир этади. Укув хонаси укувчиларда кизикиш уйготадиган, тафаккурини устирадиган уринда булиши керак.

Математика укув хоналарини замонавий талаблар асосида жихозлаш, таълим тарбия ишларида катта эффект булишини таъминлашга каратилиши керак. Жахон талабларига жавоб берадиган математика укув хоналарида укитувчи ва укувчиларнинг фаолиятини юксалтирадиган жихозлар талаб килинади. Автоматик бошкариладиган техник укитиш усуллари катта ахамиятга эга хисобланади. Пулт билан бошкариладиган техника воситаси агар у укитувчи столида урнатилса хам вакт тежалади хам математика фанида ургатилаётган мавзу хакида купрок маълумотлар бериш имкониятини яратиб беради.

Математика укув хоналарида укитувчи бошчилигида укувчиларнинг макетлар, моделлар тайёрлаш айникса катта ахамиятга эга. Чунки укув хонасини жихозлаш айнан укувчилар ёрдамида амалга ошириш келажакда уларда хам уз фаолиятига караб хоналарни жихозлаш куникмасини хосил килади.

Маълумки хар бир мактабда ёки олий таълим муассассида, тулик ёки кичик махсус жихозланган математика синф хоналари мавжуд. Хрзирда замонавий математика укитувчисининг иш кабинети куйидагилар билан жихозланган булиши лозим: жавонлар уч улчамли геометрик шакллар билан: деворларда формулалар ва графикалардан иборат куплаб жадваллар, шкафлар алгебра ва геометрия буйича дарсликлар, намойиш материаллари ва кургазмали куроллар. Бу Давлат таълим стандартининг математика синфини жихозлаш талабларига тулик жавоб беради. Аммо ахборотлашга жамиятда буларнинг узи етарли эмас.

Давлат таълим стандарти буйича математика синфини жихозлаш талабларига мувофик мактабда юкори сифатли таълим жараёнини ташкил этиш ва математик билимларни укитувчидан укувчига узатиш учун замонавий укитиш воситаларидан фойдаланилади. Буларга куйидагилар киради:

1. Техник укув воситалари:

-шахсий компьютер билан автоматлаштирилган укитувчининг иш жойи;

-мультимедиали проектор;

- юкорига жойлаштирилган проектор; -экран.

2. Укув ва амалий жихозлар: -доска;

-графикалар чизишга мулжалланган доска;

-талаба доскада ишлаш учун асбоблар: (турли узунликдаги чизгичлар, транспортир, циркуль);

- планиметрик жисмларнинг намойиш килиш ва таркатиш тупламлари;

- стереометрик жисмларни намойиш килиш ва таркатиш тупламлари;

3. Виртуал лаборатория.

4. Кутубхона:

- барча даражадаги математика таълим стандартлари;

- барча даражадаги укиш учун тавсия этилган математик дастурлар; -муаллифлик дастурлари;

-дарсликлар; -кушимча адабиётлар;

- математика фанидан тест когозлари тупламлари; -Давлат имтихонига тайёрланиш учун материаллар; -услубий адабиётлар;

- илмий-оммабоп адабиётлар;

- асосий математик формулаларни ёдлаш учун кулланмалар.

5. Босма материаллар:

- математик олимларнинг портретлари;

- алгебрага оид жадвалли материаллар ва тахлилнинг бошланиши.

6. Математик дастурнинг асосий булимлари учун ракамли таълим тизимлари, муаммоли китоблар учун маълумотлар базалари ва бошкалар.

7. Экран ва товуш аппаратлари: математиканинг ривожланиш боскичларига оид ёки буюк математик олимларнинг фандаги хаётига багишланган видеоматериаллар.

МУ^ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Бу эса математика укитувчисининг автоматлашган иш жойи булишини талаб этади.

Ижодкор укитувчи укитиш методикасига хилма-хилликни, жумладан, уйин, уйин-кулги элементларни ва хатто энг кийин мавзуни тушунтиришга

ностандарт ёндашувни олиб кира олади. Зеро, норасмий ва кизикарли такдимот билан тавсифланган материалларни укувчилар яхширок тушинади.

Автоматлаштирилган иш жойи - математика укитувчисининг муайян функцияларини бажариш учун бирлаштирилган ахборот ресурслари, шахсий ва жамоавий фойдаланишнинг дастурий-техник хамда ташкилий-технологик воситалари мажмуаси сифатида белгиланиши мумкин.

Укитувчининг автоматлаштирилган иш жойига алохида эътибор каратилган булиб, унинг максади куйидагилардан иборат: укитувчига укитиш методикаси буйича кумак бериш, шунингдек ижодий ташаббусларни амалга ошириш ва укув материалини самарали ургатиш учун, укитувчининг укитиш воситалари ва усулларини танлаш ва амалга ошириш кобилиятини кенгайтириш; укитувчини алмаштирмасдан ёки анъанавий босма дарсликларни алмаштирмасдан, билимларни узатиш учун кушимча ахборот каналини яратиш.

Автоматлаштирилган иш жойи куйидаги хусусиятларга эга.

- фойдаланувчига мавжуд булган техник, дастурий, ахборот ва бошка воситалар мажмуи;

- компьютер ускуналарини фойдаланувчининг иш жойига якин жойлаштириш;

- муайян фаолият сохасида автоматлаштирилган маълумотларни кайта ишлаш лойихаларини яратиш ва такомиллаштириш кобилияти;

- фойдаланувчи томонидан маълумотларни кайта ишлашни амалга ошириш;

- маълум бир предмет сохаси муаммоларини ечиш жараёнида хам, уларни лойихалаш жараёнида хам Фойдаланувчининг компьютер билан узаро мулокоти диалог режими[3].

Укитувчи автоматлаштирилган иш жойининг асосий вазифаларига куйидагилар киради:

укувчиларнинг кобилиятларини, уларнинг индивидуал кобилиятларини ва билимларнинг дастлабки даражасини аниклаш;

укув материаллари (матнлар, укув ва назорат топшириклари, индивидуал иш учун карточкалар ва бошкалар);

укув материалини такдим этиш ва уни мураккаблик даражасига, ахборотни такдим этиш суръатига кура мослаштириш;

укувчиларнинг билиш фаолиятини бошкариш;

укувчиларнинг ишлаш курсаткичларини аниклаш;

хар бир укувчи ва умуман гурух томонидан материални узлаштириш жараёни курсаткичларини руйхатга олиш ва статистик тахлил килиш (алохида топширикларнинг характери ва бажарилиши, умумий иш вакти, хатолар сони ва бошкалар).

Автоматлаштирилган иш жойи яратиш ахборотни туплаш, саклаш ва кайта ишлаш буйича асосий операциялар компьютер технологиясига берилишини назарда тутади ва компьютер мутахассис ижодий ёндашувни талаб килувчи кулланмаларнинг айримларини бажаради.

ХУЛОСА ВА ТАКЛИФЛАР

Укувчиларнинг фан асосларини эгаллашга булган эхтиёжларини кондириш, кизикишларини ортириш, таълим-тарбия жараёнида миллий ва умуминсоний кадриятлар устуворлигини таъминлаш, инсон, жамият ва атроф мухитнинг узаро муносабатларини уйгунлаштириш, таълим олувчиларда онгли интизом, инсоний кадр-киммат туйгуси, юксак, хукукий маданият ва маънавий хамда ижодий фикрлашни таркиб топтириш максадида укитиш жараёнига янгича, замонавий талаблар асосида ёндашишни талаб этади. Автоматлаштирилган иш урни шунингдек масофавий таълим шароитида хам юкори натижага эришишни кафолатлайди.

REFERENCES

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 19 февралдаги ПФ-5349-сонли "Ахборот технологиялари ва коммуникациялари сохасини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тугрисида"ги Фармони.

2. Юлдошев И.А. Тармок технологияси асосида «информатика ва ахборот технологиялари» фанини укитиш самарадорлигини ошириш методикасини такомиллаштириш (касб-хунар коллежлари мисолида). Автореферат. 13.00.02 -Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (информатика).

3. Бесекерский В.А. Теория систем автоматического управления. - СПб.: Профессия, 2007. - С. 365.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.