Научная статья на тему 'МАЪНАВИЙ ТАҲДИДЛАРГА ҚАРШИ КУРАШДА ОИЛА ИЖТИМОИЙ ОМИЛ СИФАТИДАГИ РОЛИ'

МАЪНАВИЙ ТАҲДИДЛАРГА ҚАРШИ КУРАШДА ОИЛА ИЖТИМОИЙ ОМИЛ СИФАТИДАГИ РОЛИ Текст научной статьи по специальности «История и археология»

258
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
глобаллашув / ѐшлар / таълим / тарбия / оила / маънавият / қадрият / таҳдид / милий ғоя / мафкуравий иммунитет / маънавий таҳдидлар / мафкуравий тарбия / баркамол инсон / умуминсоний қадрият

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Баҳриддин Асрорович Муқимов

Жамиятнинг маънавий соғлом ва мустаҳкам пойдевори унинг барқарор тараққиѐтига замин яратиши шубҳасиз. Лекин афсуски бугунги кунда ана шундай мустаҳкам пойдевор яратишимизга тўсиқ бўлувчи омиллар ҳам борки, уни ҳеч бир нарса билан тўсиб бўлмайди. Ана шундай хавфли омиллардан бири глобаллашув ва унинг оқибатида юзага келадиган маънавий таҳдидлардир. Жамиятда рўй бераѐтган глобаллашув жараѐнлари, глобаллашувнинг мафкурага ва маънавиятга таъсири масалалари мазкур мақолада илмий-назарий таҳлил этилган. Шунингдек мақолада оиланинг – мафкуравий тарбияни шакллантиришдаги муҳим ижтимоий институт эканлиги ѐритилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «МАЪНАВИЙ ТАҲДИДЛАРГА ҚАРШИ КУРАШДА ОИЛА ИЖТИМОИЙ ОМИЛ СИФАТИДАГИ РОЛИ»

МАЪНАВИЙ ТАХДИДЛАРГА ЦАРШИ КУРАШДА ОИЛА ИЖТИМОИЙ

ОМИЛ СИФАТИДАГИ РОЛИ

Бахриддин Асрорович Мукимов

"Тошкент ирригация ва кишлок хужалигини механизациялаш

мухандислари института" миллий тадкикот университети укитувчиси

АННОТАЦИЯ

Жамиятнинг маънавий соглом ва мустахкам пойдевори унинг баркарор тараккиётига замин яратиши шубхасиз. Лекин афсуски бугунги кунда ана шундай мустахкам пойдевор яратишимизга тусик булувчи омиллар хам борки, уни хеч бир нарса билан тусиб булмайди. Ана шундай хавфли омиллардан бири глобаллашув ва унинг окибатида юзага келадиган маънавий тахдидлардир. Жамиятда руй бераётган глобаллашув жараёнлари, глобаллашувнинг мафкурага ва маънавиятга таъсири масалалари мазкур маколада илмий-назарий тахлил этилган. Шунингдек маколада оиланинг - мафкуравий тарбияни шакллантиришдаги мухим ижтимоий институт эканлиги ёритилган.

Калит суз: глобаллашув, ёшлар, таълим, тарбия, оила, маънавият, кадрият, тахдид, милий гоя, мафкуравий иммунитет, маънавий тахдидлар, мафкуравий тарбия, баркамол инсон, умуминсоний кадрият.

КИРИШ

Глобаллашув жараёни хозирги дунёнинг мухим хусусиятидир. У мураккаб ва зиддиятли, айни пайтда объектив жараён эканлиги билан характерланади хамда ижтимоий хаёт сохалари билан боглик. "Янги Узбекистонни уз хаётидан рози, бахтли инсонлар мамлакатига, хар томонлама ривожланган ижтимоий маконга айлантириш ушбу йуналишдаги ислохотларим изнинг асосий максадидир"[1]. Бу бир томондан, ижтимоий хаёт талаблари, глобал ютукларга булган эхтиёжи билан боглик булса, иккинчи томондан глобаллашув турли халклар, миллатлар ижтимоий хаёт сохаларига турли хил таъсир курсатмокда.

АДАБИЁТЛАР ТАХДИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Жамиятда руй бераётган глобаллашув жараёнлари, глобаллашувнинг мафкурага ва маънавиятга таъсири куплаб сиёсатшунос, файласуф ва бошка ижтимоий-гуманитар соха вакиллари, олимлар томонидан илмий-назарий тахлил этилиб

June, 2022

301

келинаётганини тадкикотимизни урганиш жараёнида гувохи булдик. Аввало айтиш жоизки, ушбу муаммо нафакат мамлакатимиз олимлари, балки халкаро микёсда хам кенг урганилмокда. Чунки муаммонинг илмий-назарий ечими дунё микёсида миллатлар маданиятининг ранг-баранглигини, инсон хукукларини таъминлашда ва шунингдек ахлокий муаммоларни бартараф этишда мухим ахамиятга эгадир. Жумладан "Глобалашув", унинг мохияти, глобаллашувни маънавий мафкуравий таъсири масалаларида Гринин Л.Е. А.Очилдиев, А.Эркаев, С.Отамуродов, ШДаххарова, Баходир Зокир, М. Куронов, А. Ганиев, Ш.Пахрутдинов, И.Исламов, Ш.Рузиев каби олим ва тадкикотчиларнинг илмий ишларида муаммонинг турли хил жихатлари узига хос тарзда урганилганлиги аникланди. Лекин шуни алохида таъкидлаш жоизки, биз урганишга киришган "Глобаллашув шароитида маънавий-ахлокий тахдидларга карши курашда оиланинг узига хос хусусиятлари" яхлит тарзда фалсафий тахлил этилганлигини урганилган тадкикотларда кузга ташланмади.

МУ^ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Бугунги кунда бутун дунё халкларини ташвишга солган терроризм, диний экстремизм ва бошка глобал хавф-хатарлар орасида яна бир кузга ташланмас хавф, ёт гояларнинг миллатга ва миллийликка тахдиди хам пайдо булдики, утмиши бакувват, илдизлари чукур, дунё хамжамиятида уз урни ва мавкеига эга булган халклар бу хавфнинг аянчли окибатлар келтиришини дархол англаган холда унга карши тегишли чоралар курмокда. Маънавий тахдидларга карши курашдаги асосий вазифа халкимизнинг онги ва калбига миллий гояни сингдириш оркали уларда мафкуравий иммунитетни хосил килиш кераклиги хакида биз юкорида таъкидлаб утган эдик. Дархакикат, бу вазифани амалга оширишда мафкуравий тарбиянинг урни катта. Мафкуравий тарбия эса жамиятда, авваламбор, оила, мактабгача болалар муасссалари, мактаблар, лицей-коллежлар, олий укув юртлари, оммавий ахборот воситалари, жамоат ташкилотларининг биргаликдаги фаолиятини таказо килади. Шуни алохида таъкидлаш лозимки, мафкуравий тарбия таъсирида шакллантирилган мафкуравий иммунитет маънавий тахдидларни олдини олишда ва ёшларни унинг таъсирида химоя килишда мухим омил хисобланади. Айни вактда маънавий тахдидларга карши курашда институционал асосда фаолиятни ташкил этиш самарали натижа бериши шубхасиздир. Турли ижтимоий гурухлар, оила, махалла, миллий-маданий марказлар, сиёсий партиялар, жамоат бирлашмалари, халкнинг интеллектуал салохиятини юксалтиришга йуналтирилган таълим-тарбия

June, 2022

302

тизимининг конуний хукукий асослари ва дастурлари; оммавий ахборот воситалари; умуман, жамият миллий гоясини шакллантириш ва уни халк ишонч эътикодига айлантиришнинг маънавий-маърифий комплекси асосида олиб бориладиган мафкуравий тарбия оркали маънавий тахдидларни бартараф этишда самарали натижага эришиш мумкин. Бу омилларнинг хар бири маънавий тахдидларни олдини олишда, миллий гояни кенг жамоатчилик онгига сингдиришда мухим урин тутади.

2021 йилнинг 26 март куни Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев томонидан имзоланган "Маънавий-маърифий ишлар тизимини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тугрисида"ги П^ - 5040-сон ^арорининг бош максади хам асосан ёт гояларнинг олдини олишга каратилган булиб, унинг миллий кадриятларимизни, урф-одатларимизни саклаш ва ёшларимизни унинг таъсиридан асраб-авайлашдаги ахамияти бекиёсдир. Чунки янги аср бошиданок ёшларимиз онгига бегона турмуш тарзини таргиб этиш оркали уларни миллийлигидан узлигидан бегоналаштирадиган ахборот хуружларига, бизга мутлако ёт булган аксилмафкуравий таргиботга карши курашни ташкил килиш хаётий эхтиёжимизга айланиб бормокда.

"Демократия" шиори остида кириб келаётган гояларнинг магзига эътибор каратадиган булсак, хатто ота-она ва фарзандлар уртасида шаклланган узаро мехр-окибатни четга суриб куювчи "Ота-онанг кексайса нима килипти, шунга хам бош котириб утирасанми, ана, кариялар уйи бор, олиб бориб куй. Яшайверади-да, - кабилидаги бизнинг кадриятларимизга мос келмаган маслахатларни учраши, уларни демократия, эркинлик сифатида кайд этилиши миллий маънавиятимизни парокандаликка олиб келувчи маънавий тахдидларнинг бир куринишидир"[2]. Бизда азалдан ота-онани хурмат килиш, улар кексайганда холидан хабар олиш энг катта савоб иш сифатида каралиб келинган. Ота утирган томнинг устига чикишни гунох билиш, ота-она кексайганда етти кават курпачага утказиб сийлаш каби одатларимиз халкимиз орасида фарз деб каралиши хам бежиз эмас. Чунки фарзандига узи еб утирган овкатини бериб, бундан корни хам кунгли хам туладиган, огир машаккатларга дош бериб фарзандларининг эхтиёжларини кондиришга узини фидо килган ота-оналаримизни канчалик хурматини жойига куйсак хам камлик килади.

"Оммавий маданият"нинг зарарли таъсири турли куринишларда фукароларимизнинг дунёкарашини эгаллашга интилмокда. Бу узига хос монипуляция булиб, у дастлаб одамлар уртасида мехр-окибат ришталарини узиб ташлайди. Кишиларни бир-

June, 2022

303

SupugaH y3oKgamTHpagu, TyH-a3a, axmu-eMoH KyHnapgaru ogaMnapuMH3HHHr enKagomnuru, Sup-SupuHH Ky-maS-KyBBaraamH, xaM^uxaraHK Kunumu Sh3hh y3 HypuFura ropgupumra ypuHaeTraHnapra FañpHTaSHHH Tyronagu. fflyHHHr ynyH ynap FapSoHa geMoKparnaHH emnapuMH3 oHrura raoSan caHtaT, raoSan MagaHuaT, raoSan xaeT Tap3uga, ®:axoHra KupuS Sopum nynu cu^araga cuHrgupumra ypuHMOKga. EyHHHr 3aMHHuga эca Su3HHHr khhomh3hh TOMoma kh^, Su3HHHr ponuKnapuMH3ra Ky^OK oc, Su3HHHr MycuKanapuMH3HH эmнт Ba Srogañ ama, Su3 KaSu khhhh, Srogañ ynna xaMga Su3 KaSu $HKp kh^, geraH MaKcagnap eTumu Ky3ra KypuHMac, neKHH Munnarau unugaH eMupyBHH MatHaBHH Taxguggup.

MaHunynaTop y3 TatcupuHH Su3HHHr KagpuaTnapHMH3HH Kagpcu3naHTHpum xucoSura эpнmнmнн MaKcag KH^raH. fflyHHHr ynyH Su3 ynap THKumTupaeTraH '^pkhhhhk" SunaH Su3HHHr aHtHaBHH эpкннпнгнмнзнннг, ynap TacaBBypugaru "xyKyK" SunaH 6n3HHHr xaeTHMH3ra cHHrgupunraH xyKyKHHHr Karra $apKH SopnuruHH aHrnamHMH3 ynyH WKopngarn ^acnnapga TatKHgnaraHHMH3geK, Ma^KypaBHH HMMyHHTeTHH maKnnaHTHpnmHMH3 KepaK Synagu.

Ma^KypaBHH, FoaBHH Ba нн$opмaцнoн Kypamnap KyHañuS SopaeTraH xp3HprH MypaKKaS Ba TaxnuKanu gaBpga emnapuMH3 ypTacuga MatHaBHH-Matpn^HH nmnapHH 3aMOH TanaSnapu acocuga Tammn этнm opKanu ynapHH Typnu Ma^KypaBHH xypy^napgaH xuMoa KH^um, xaeTra oHrau MyHocaSaT SunaH eHgamumura эpнmнm, eH-aTpo^ga W3 SepaeTraH BoKeanapra gaxngopnuK xhcchhh KynaHTHpum Ba THHH-ocoñHmTa xaeTHMH3ra xaB$ TyFgupumu MyMKHH SynraH Ta^;oBBy3napgaH xuMoanamra ннcтнтyцнoнaп acocga ^aonuaTHH TaKoMunnamTupum 3apypnuru Hynugaru энг caMapanu KagaM geñum MyMKHH.

roKopuga Kañg этнпгaн Kapopga $yKaponapuMH3ga Ma^KypaBHH HMMyHHTeTHH MycTaxKaMnam, MatHaBHH Taxgugnapra Kapmu KypamHHHr gon3apSnuruHH aHa Sup Sop u^oga этagн. YmSy Kapopga BaraHHMH3 MycTaKH^^HrHHHHr MatHaBHH acocnapuHH MycTaxKaMnam, mh.mhh KagpuaTnapHMH3, aHtaHa Ba yp$-ogaraapuMH3HH acpaS-aBañnam, xanKHMH3, aHHHKca, em aBnog KanSu Ba oHrura oHa ropTra MyxaSSaT, ucTHKgonra cagoKaT TyHFynapuHH nyKyp cuHrgupum MacananapuHHHr ToSopa gon3apS axaMuaT KacS этaeтгaнпнгн ynyH Sup KaTop Ba3H$anapHH aManra omupum 3apypnuru KypcaTuS yTunraH.

fflyHH anoxuga TatKugnam ho3hmkh, ymSy Ba3H^aHH aManra ompumga ouna, Maxanna HHcTHTyTnapuHH ponuHH KynaHTHpum MyxuM axaMuaTra эгa. CyHrru Hunnapga ®;axoHHHHr KynrHHa MaMnaKaTnapuga ouna HHKupo3HHHHr TaxguKanu KypuHumu Ky3ra TamnaHMoKga. A^panumnap, HoMyKaMMan ounanap, hhkoxch3 TyFunraH

June, 2022

304

болалар, оиладан ташкарида яшовчи шахслар сони ва хоказолар тобора ортиб бормокда. Факат узини уйлаш, худбинлик каби иллатлар оилаларни бузилиб кетишига таъсир курсатмокда. Лекин Узбекистонда оила мохият-эътибори билан ишончлилик, баркарорлик кафолати, халк маънавий согломлигининг мустахкам таянчи эканлигини намоён этмокда. Бу биринчи навбатда, оиланинг анъанавий кучли мавкеи сакланганлиги, никох ва оилага умрбод иттифок сифатида карашнинг мажбурийлиги билан изохланади. Дархакикат, оила -инсоннинг мукаддас уйи, энг асосий тарбия масканидир. Оила - мафкуравий тарбиянниг энг мухим ижтимоий омилларидан биридир. Оила хаётнинг абадийлигини, авлодларнинг давомийлигини таъминлайди ва урф-одатларимизни саклайди, келажак авлоднинг кандай инсон булиб етишишини белгилайди. Миллий истиклол гоясини халкимизнинг онги ва калбига сингдириш оркали уларда маънавий, мафкуравий иммунитетни шакллантирар эканмиз, у аввало оиладан бошланади. Айнан боболар угити, отанинг шахсий ибрати, онанинг мехри оркали миллий гоя авлоддан-авлодга, инсондан-инсонга утади, онг ва шуурда мухрланиб боради. Х,ар томонлама иктисодий, маънавий-маърифий, маданий, ахлокий, гоявий-тарбиявий жихатдан соглом булган оила негизидаги жамият ва мамлакат мустахкам булади. Оиладаги соглом мухит -соглом мафкурани шакллантириш манбаидир.

Узбекистон Республикаси Биринчи Президенти Ислом Каримовнинг "Юксак маънавият - енгилмас куч" асарида маънавий тахдидларга карши курашда, болаларнинг маънавиятини юксалтиришда оилага алохида эътибор каратилганлиги хам бежиз эмас. Жумладан, хар кайси миллатнинг узига хос маънавиятини шакллантириш ва юксалтиришда, хеч шубхасиз, оиланинг урни ва таъсири бекиёслиги; Боланинг характерини, табиати ва дунёкарашини белгилайдиган маънавий мезон ва карашлар - яхшилик ва эзгулик, олижаноблик ва мехр-окибат, ор-номус ва андиша каби мукаддас тушунчаларнинг пойдевори оила шароитида карор топиши табиий эканлиги; оила мухитида пайдо буладиган ота-онага хурмат, уларнинг олдидаги умрбод карздорлик бурчини чукур англаш хар кайси инсонга хос булган одамийлик фазилатлари ва оилавий муносабатларнинг негизини, оиланинг маънавий оламини ташкил этиши хакидаги фикрлар баён этилган[2, 52]. Дархакикат, инсоннинг энг соф ва покиза туйгулари, илк хаётий тушунча ва тасаввурлари биринчи галда оилада шаклланади. Узбек оиласида бола онгида соглом гоя ва билимлар шаклланиши жараёнида оиланинг катталари -боболар, момолар, якин кариндош-уруглар хам бевосита иштирок этади. Айтиш мумкинки бир оилада уч авлод бир

June, 2022

305

булиб яшашади. Уч авлоднниг хаётий тажрибаси бир козонда кайнайди. Агар бир одам мисол учун 70 ёшга кирса, у узидан етмиш йил олдинги тажрибаларни хам катта-кичикдан эшитиб юриб узлаштириб олади. Ана шу тажрибаларни катталар кичикларга ургатадилар, анъаналар силсиласи узилиш билмай давом этаверади. Азалий удумга биноан, бола тарбиясида ота-онадан хам кура бобо бувиларнинг таъсири кучлирок булади. Улар оиладаги маънавий мухитнинг бошкарувчилари хисобланади. Бундай тарбия анъанаси буюк аждодларимиз такдирида мухим урин тутган. Масалан, Амир Темурнинг неваралари тарбияси билан уларнинг оналари эмас, улуг боболари - бувилари шугулланган. Хусусан, Шохрух Мирзо, Мухаммад Султон Мирзо, Х,алил Султон Мирзо, Улугбек Мирзо сингари темурий шахзодалар Сароймулкихоним кулида тарбия топган. Бир суз билан айтганда ота-она уз боласини ахлоки ва хукукий маданияти учун жамият олдида жавобгардир.

Давлат статистика кумитасининг 2021 йил 1 январь холатидаги маълумотларига караганда Узбекистон Республикасида 8 871 412 та оила мавжуд. Х,ар бир оила узига хос олам. Унинг авлоддан-авлодга утиб келаётан анъаналари, расм-русмлари, ахлокий-маънавий кадриятлари бор. Зеро, оилада шахс инсон сифатида шаклланади, яшашни, мехнат килишни урганади, хар томонлама баркамол, иймон-эътикоди бутун инсонлар соглом мухитли оилаларда тугилиб вояга етадилар.

Маълумки, шарк халклари фарзанд тарбиясига ута масъулият билан караб келганлар ва уларни вояга етишида халк анъаналарига катъий риоя килишган. Энг аввало мехнат тарбиясига катта эътибор беришган. Оилада хеч бир фарзанд мехнатсиз колмаган, ота-она уз фарзандларига касб сирларидан сабок берганлар, натижада болаларда мехнатга хурмат ва малака пайдо була бошлаган. Ота-она, кариндош-уруг ва умуман инсонлар мехнатини кадрлаш куникмаси аввало, оилада таркиб топган. Ёшликдан эл-юртга фойдаси тегадиган мехнат фаолиятига йуналтириш хам мафкуравий ахамиятга эгадир. Ота-оналар фарзандларининг мактабда, олий укув юртларида олаётган билимларига, касб танлаш маданияти, эхтиёжи шаклланишига бефарк карашлари мумкин эмас. Болалар доим бирор фойдали иш билан банд булишини таъминлаш хам катта ахамиятга эга. Бирор иш билан банд булишга урганган ёшлар мехнатсевар буладилар, уларда жуда ёшлигиданок маълум мехнат малакалари шаклланади. Буш вактларида, улар узлари севган иш билан шугулланишга урганиб коладилар. Бундай болаларнинг жиноят килишга ёки ножуя ишлар билан шугулланишга вакти хам булмайди.

June, 2022

306

Ота-оналар билиши, амал килиши лозим булган яна бир мухим масала фарзандларига бераётган тарбия давр рухига, замон имконияти ва эхтиёжларига, давлат белгилаган режалар тизимига кай даражада мос келишини яхши тасаввур этишдир. Ота-онанинг кузи олдида ширин фарзандлари билан бир каторда, уларнинг жамият, миллат тараккиёти, давр эхтиёжлари ва имконияти билан узвий богланган келажаги хам турмоги керак. Афсуски баъзи ота-оналар уз фарзандларининг кизикишларига, унинг тафаккурида руй бераётган узгаришларга ахамият беравермайдилар. Шунингдек, оила отанинг узини тутишни билмаслиги, ахлок-одоб бобида фарзандига урнак булолмаслиги табиийки, фарзандларнинг маънавий оламининг шаклланишига салбий таъсир курсатади. Агарда, оилада фиску фасод, игво мухити хукмрон булса, хеч шубхасиз фарзанд тарбиясига узининг носоглом таъсирини курсатмай колмайди. "Оилавий тарбия масаласида хатога йул куймаслик учун аввало хар кайси хонадондаги маънавий иклимни узаро хурмат, ахлок-одоб, инсоний муносабатлар асосига куриш айни муддао булур

Ота-оналар фарзанд тарбиясида асрлар давомида шаклланган анъаналарга, бу борадаги умуминсоний кадриятларга таянганида, давр рухи ва эхтиёжларини эътиборга олганида яхши натижаларга эришадилар. Бу ишнинг самараси купрок тарбиянинг максади ва усулларига боглик булади. Тарбиявий ишларнинг мазмуни, йуналиши, усуллари эса узгариб, янгиланиб, такомиллашиб туради. Бунга хар бир конкрет тарихий даврнинг сиёсий, иктисодий, ижтимоий, маънавий, мафкуравий, эхтиёжлари хам таъсир этади.

Шу боис аклан етук, рухан тетик ва соглом, эркин ва танкидий фикрловчи, айни пайтда, ижтимоий масъулиятни тугри хис этадиган, муайян касб-хунарни эгаллаган баркамол авлодни тарбиялаш Узбекистонда янги жамият барпо этишнинг таркибий кисмига, асосий шарт-шароитига ва максадига айланди[3, 20].

Хулоса килиб айтганда, бугунги кунда ёшларнинг ахлокий жихатдан камол топишида оиладаги узаро хурмат, хушмуомалалик, мехнатсеварлик, ватанпарварлик каби кадриятлар маънавий тахдидларга карши курашдаги мухим омиллардан бири дейишимиз мумкин. "Оила соглом экан - жамият мустахкам, жамият мустахкам экан - мамлакат баркарордир"[2, 58]. Дархакикат, оилада соглом турмуш

эди"[4].

ХУЛОСА

тарзининг карор топиши оиланинг ижтимоий-иктисодий

June, 2022

баркарорлиги, фаровонлигига эришиш, билимли, акд-заковатли баркамол инсонни тарбиялашда мухим роль уйнайди. Бундай оилалар ахлоксизлик, эътикодсизлик, акидапарастлик, хоинлик, гиёхвандлик каби иллатларни олдини олишга, уларни пайдо булишига йул куймасликка уз хиссаларини кушадилар.

Умуман олганда оилада амалга ошириладиган тарбиянинг мазмунини фарзандларда уз ота-онасидан, оиласи, аждодлари, тугилиб усган улкаси, ватани, миллати, халки, тили, дини, анъаналаридан гурурланиши хиссини уйготишдан иборат. Буюк аждодларимизнинг бетакрор ва ноёб илмий-маънавий мероси биз учун доимий харакатдаги хаётий дастурга айланиши керак. Бу улмас мерос хамиша ёнимизда булиб, бизга доимо куч-кувват ва илхом багишлаши лозим. Бунинг учун олим ва мутахассисларимиз, хурматли уламоларимиз бу маънавий хазинани бугунги авлодларга содда ва тушунарли, жозибали шаклларда етказиб беришлари зарур.

REFERENCES

1. Мирзиёев Ш. Янги Узбекистон - тараккиёт стратегияси. - Тошкент: "Узбекистон", 2022.

2. Каримов И. Юксак маънавият - енгилмас куч. - Тошкент: "Маънавият", 2008. 52, 53-б.

3. Узбекистонда барпо этилаётган жамият. - Тошкент: «Ijod dunyosi» нашриёти, 2002. 20-б.

4. рандов Б.М. Глобаллашув жараёнида инсон хукукларининг ижтимоий фалсафий тахлили. Фалсафа фанлари буйича фалсафа доктори (PhD)... дисс. автореферати. - Тошкент: 2020. - 47 б.

5. Отамуродов С. Глобаллашув ва миллат. Т., Янги аср авлоди, 2008

6. ^аххарова Ш. Глобал маънавият -глобаллашувнинг гоявий асоси. Т.: Тафаккур, 2009.

7. Kuyliev Tulkin (2022). Ensuring Regional Security is the Main Criterion of the Foreign Policy of Uzbekistan // European Journal of Life Safety and Stability. - pp. 93-97.

8. Kuyliev T. (2020) The role of national heritage and values in formation of self-consciousness. / Theoretical & Applied Science. - pp. 753-757.

9. Tulkin Kuyliev (2020) Духовное наследие как мировоззренческий фактор в развитии общества / Theoretical & Applied Science. - pp. 69-72.

10. Saparov B., Kuyliev T. (2020) Spiritual heritage as a worldview factor in the development of society / ISJ Theoretical & Applied Science, - pp. 69-72.

June, 2022

308

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.