Научная статья на тему 'МАЛАКАЛИ КУРАШЧИЛАРНИНГ ЖИСМОНИЙ ВА ТЕХНИК-ТАКТИК ТАЙЁРГАРЛИК ВОСИТАЛАРИ НИСБАТИНИ ОПТИМАЛЛАШТИРИШ'

МАЛАКАЛИ КУРАШЧИЛАРНИНГ ЖИСМОНИЙ ВА ТЕХНИК-ТАКТИК ТАЙЁРГАРЛИК ВОСИТАЛАРИ НИСБАТИНИ ОПТИМАЛЛАШТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Психологические науки»

CC BY
36
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Fan-Sportga
Ключевые слова
ЖИСМОНИЙ ТАЙЁРГАРЛИК / ТЕХНИК - ТАКТИК ТАЙЁРГАРЛИК / ОПТИМАЛЛАШТИРИШ УСЛУБИ / НИСБИЙ ЎСИШ / СТАТИСТИК ХАРАКТЕРИСТИКАЛАР

Аннотация научной статьи по психологическим наукам, автор научной работы — Холиқов Б.Х.

Мақолада малакали курашчиларнинг жисмоний (ЖТ) ва техник тактик тайёргарлик (ТТТ) нисбатини оптималлаштириш услубининг самарадорлигини аниқлаш учун ишлаб чиқилган учта давр (цикл) асосида режалаштирилган ЖТ ва ТТТ воситаларининг нисбатини оптималлаштириш бўйича тажриба гуруҳи машғулотларини ўтказиш дастурининг самарадорлигини аниқлаш бўйича ўтказилган тажриба натижалари ва муҳокамаси келтирилган. Тажриба давомида ўрганилган тестлар натижалари бўйича тажриба гуруҳ синалувчилари натижаларининг ўртача арифметик қийматларини тажриба давомида нисбий ўсишлари назорат гуруҳидаги мос кўрсаткичга нисбатан деярли икки марта кўп ошганлиги аниқланган.В статье приведены результаты проведенного эксперимента по определению еффективности программы проведения занятий экспериментальной группы по оптимизации отношения средств физической (ФП) и технико тактической (ТТП) подготовки, запланированной на основе трех циклов, разработанной для определения еффективности метода оптимизации отношения ФП и ТТП квалифицированных курашистов и их обсуждение. Определен прирост в ходе эксперимента почти в два раза среднеарифметических значений результатов изученных тестов испытуемых экспериментальной группы по сравнению с соответствующими показателями контрольной группы.The article presents the results of the experiment to determine the effectiveness of the program for conducting classes of the experimental group to optimize the ratio of means of physical (PT) and technical tactical (TTT) training, planned on the basis of three cycles, developed to determine the effectiveness of the method of optimizing the ratio of PT and TTP of qualified kurash wrestlers and their discussion. An increase in the course of the experiment was determined by almost two times the arithmetic mean values of the results of the studied tests of the subjects of the experimental group compared with the corresponding indicators of the control group.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «МАЛАКАЛИ КУРАШЧИЛАРНИНГ ЖИСМОНИЙ ВА ТЕХНИК-ТАКТИК ТАЙЁРГАРЛИК ВОСИТАЛАРИ НИСБАТИНИ ОПТИМАЛЛАШТИРИШ»

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

циялар сони бу гурухда 0,19 мартага камайди ва бун-дай холат ушбу гурухда белгиланган вакт-ораликни фарклаш реакциясини ижобий томонга узгарганлиги-дан дарак беради. "Барвакт" реакцияларни вакт улчов бирлигида тахлил килиш натижасида аникландики, 1 боскич теннисчиларда реакцияларнинг уртача вакти дастлаб 243,3±39,6 м/сония билан ифодаланган булса, 7 ойдан сунг ушбу курсаткич нисбатан камайди ва 151,2±28,8 м/ сония ташкил этди. Ушбу реакциялар вактнинг камайиши 112,1 м/ сонияга тенг булганлиги аникланди. 4 боскич теннисчиларида мазкур курсат-кичлар мувофик равишда куйидагича кайд этилди: 214,4±31,8; 151,2±28,8; 63,2 м/ сония этиб белгиланди.

"Кечиккан" реакциялар сони 1 боскич теннис-чиларида дастлаб 3,12±0,45 мартани, 7 ойдан сунг - 3,12±0,39 мартани ташкил этди.

Демак, бундай реакциялар сони камайиши 0,42 мартага тенг булган. 4 боскич теннисчиларида ушбу реакциялар сони дастлаб 2,47±0,35 марта, 7 ойдан сунг 2,33±0,31 марта билан ифодаланди. Демак, мазкур реакциялар сони уч баробарга камайган. "Кечиккан" реакциялар уртача вакти 1 боскич теннисчиларида дастлаб 198,6±28,7 м/ сонияни, 7 ойдан кейин -101,3±20,2 м/ сонияни ташкил этди. Демак, бундай реакциялар ижро этиш вакти бу гурухда 97,3 м/ сония билан ифодаланган экан.

Юкорида кайд этилганидек, замонавий теннисда зарба бериш билан боглик техник-тактик усулларни ижро этишда харакатланаётган объектни кузатиш ва зарур булган вакт ораликни фарклаш аниклиги фойдали натижага эришиш имкониятини яратади. Лекин, мазкур тадкикотга жалб килинган 1 ва 4 боскич теннисчи-талабаларда объектни ва вакт-ораликни фарклаш аниклиги талаб даражасида - деб булмайди. Бундай хулоса утказилган тадкикот натижалари билан хам тасдикланди. Масалан, объект ("ЭС стрелкаси") харакати буйича белгиланган вакт-ораликни фарклаш

аниклигининг такрорланиш сони 1 боскич теннис-чиларида дастлаб уртача 3,03±0,07 мартани, 7 ойдан сунг 3,67±0,4 мартани ташкил этган. Вакт ораликни аник фарклаш сонининг 7 ойлик усиши 0,64 мартагача тенг булган холос. 4 боскич теннисчиларида эса бу курсаткич дастлаб 3,27±0,13 мартага, 7 ой утгандан кейин 5,39±0,16 мартагача усган ёки унинг 7 ойлик усиш суръати 2,12 мартагача ортган. Шундай булса-да, маълум даражада машгулотларда шугулланиш ва мусобакаларда иштирок тажрибасини орттирган. 4 боскич талабаларида обектни кузатиш ва белгиланган вакт-ораликни аниклиги нихоятда суст шаклланган -деб таъкидлаш мумкин.

Хулоса. Утказилган тадкикот натижалари ва уларнинг киёсий тахлилига асосан шуни таъкидлаш жоизки, теннисчи-талабалар билан олиб борилаётган анъанавий машгулотларда харакатланаётган объектни (ракиб ва туп) кузатиш ва зарба бериш учун зарур булган вакт-ораликни аник фарклаш кобиляти модел-лаштирилган махсус машклалар ёрдамида мунтазам шакллантириб борилмас экан - деб хулоса килиш мумкин. Бундай холат, биринчидан мазкур муаммо-нинг ута долзарб амалий ахамиятга эга эканлигидан дарак беради, иккинчидан, ушбу кобилиятни самарали шакллантиришга кодир машк-мажмуаларини ишлаб чикиш ва уларнинг самарадорлигининг педагокик тажриба асосида аниклашга ёрдам беради.

Адабиётлар:

1. Анохин П.К. Узловые вопросы теории функциональной системы.

- М.: Наука, 1980. - 197 с.

2. Физиология движений и активность / Н.А. Бернштейн. - Москва : Наука, 1990. - 496 с.

3. Голенко В.А. Академия тенниса / В.А. Голенко, А.П. Скородумова, Ш.А. Тарпищев. М.: Дедалус, 2002. - 215 с.

4. Безверхов В.П. Теннис: Методика совершенствования юных квалифицированных теннисистов 12-16 лет. - Т.: LiderPress, 2008. - 150 с.

5. Годик М.А. Физическая подготовка футболистов. - М.: Олимпия

- ПРЕСС, 2006. - 272 с.

Муаллиф билан богланиш учун:

xoliqov.baxtiyor@mail.ru

СМ СМ

о

см

Мустакил изланувчи Б.Х. ХОЛЩОВ1

Узбекистан давлат жисмоний тарбия ва спорт университети Чирчик шахри, Узбекистон

МАЛАКАЛИ КУРАШЧИЛАРНИНГ ЖИСМОНИЙ ВА ТЕХНИК-ТАКТИК ТАЙЁРГАРЛИК ВОСИТАЛАРИ НИСБАТИНИ ОПТИМАЛЛАШТИРИШ

Аннотация

Annotation

СО

та п

0 d со

1

С СО

В статье приведены результаты проведенного эксперимента по определению еффективности программы проведения занятий экспериментальной группы по оптимизации отношения средств физической (ФП) и технико-тактической (ТТП) подготовки, запланированной на основе трех циклов, разработанной для определения еффективности метода оптимизации отношения ФП и ТТП

Маколада малакали курашчиларнинг жисмоний (ЖТ) ва техник-тактик тайёргарлик (ТТТ) нисбатини оптималлаштириш услубининг самарадорлигини аниклаш учун ишлаб чикилган учта давр (цикл) асосида режалаштирилган ЖТ ва ТТТ воситаларининг нисбатини оптимал-лаштириш буйича тажриба гурухи машгулотларини утказиш дастурининг самарадорлигини аниклаш буйича утказилган тажриба натижалари ва мухокамаси келтирилган. Тажриба даво-мида урганилган тестлар натижалари буйича тажриба гурух синалувчилари натижаларининг уртача арифметик кийматларини тажриба давомида нисбий усишлари назорат гурухидаги мос курсаткичга нисбатан деярли икки марта куп ошганлиги аникланган.

Калит сузлар: жисмоний тайёргарлик, техник - тактик тайёргарлик, оптималлаштириш услуби, нисбий усиш, статистик царактеристикалар.

28

www.fansports.uz

№1-2022

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

квалифицированных курашистов и их обсуждение.

Определен прирост в ходе эксперимента почти в два раза среднеарифметических значений результатов изученных тестов испытуемых экспериментальной группы по сравнению с соответствующими показателями контрольной группы.

Ключевые слова: физическая подготовка, технико-тактическая подготовка, метод оптимизации, относительный прирост, статистические характеристики.

The article presents the results of the experiment to determine the effectiveness of the program for conducting classes of the experimental group to optimize the ratio of means of physical (PT) and technical-tactical (TTT) training, planned on the basis of three cycles, developed to determine the effectiveness of the method of optimizing the ratio of PT and TTP of qualified kurash wrestlers and their discussion.

An increase in the course of the experiment was determined by almost two times the arithmetic mean values of the results of the studied tests of the subjects of the experimental group compared with the corresponding indicators of the control group.

Key words: physical training, Technical and statistical training, Optimization method, Relative gain, Statistical characteristics.

Тадкикот ишларининг вазифаси муаллиф томо-нидан ишлаб чикилган малакали курашчиларнинг жисмоний (ЖТ) ва техник - тактик тайёргарлик (ТТТ) нисбатини оптималлаштириш услубининг самарадор-лигини аниклаш эди. Шу максадда, малакали курашчиларнинг йил давомида учталик цикл асосида режа-лаштирилган ЖТ ва ТТТ воситаларининг нисбатини оптималлаштириш тажриба гурухининг машгулотлар утказиш дастури буйича ишлаб чикилиб, синовдан утказилган хамда тавсия этилган шунингдек, илмий асосланган тадкикот маълумотлари 1 - жадвалда келтирилган.

1 - жадвал

Тажриба гуру^и машгулотларида жисмоний ва техник - тактик тайёргарликни йил давомида оптималлашган нисбати

Ойлар Сентабр Октабр Ноябр

Микроцикл № 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

ЖТ, % 90 90 90 85 85 80 70 60 50 40 30 20

ТТТ, % 10 10 10 15 15 20 30 40 50 60 70 80

Юклама С З С З С З Б З С З Б З

МС сони 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6

Даврлар Тайёргарлик даври Мусобака даври

Ойлар Декабр Январ Феврал

Микроцикл № 1 2 3 4 4 1 2 3 4

ЖТ, % 65 65 70 70 75 80 90 90 90 85 85 80

ТТТ, % 35 35 30 30 25 20 10 10 10 15 15 20

Юклама С М М М С С С С З С З

МС сони 1 2 3 4 4 5 6 7 8

Даврлар Утиш даври Тайёргарлик даври

Ойлар Март Апрел Май

Микроцикл № 1 3 4 2 3 4 1 2 4

ЖТ, % 85 80 70 60 50 40 30 20 70 70 75 80

ТТТ, % 15 20 30 40 50 60 70 80 30 30 25 20

Юклама С Б З С З Б З С М М С

МС сони 1 3 4 2 3 4 5 6 8

Даврлар Мусобака даври Утиш даври

Ойлар Июн Июл Август

Микроцикл № 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

ЖТ, % 90 90 90 85 85 80 70 60 50 40 30 20

ТТТ, % 10 10 10 15 15 20 30 40 50 60 70 80

Юклама С З С З С З Б З С З Б З

МС сони 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6

Даврлар Тайёргарлик даври Мусобака даври

Шартли белгилар: УЖТ - умумий жисмоний тайёргарлик; МЖТ - махсус жисмоний тайёргарлик; МС - микроцикл.

1 - жадвалда тадкикот утказилаётган вактда йил давомида тажриба гурухи машгулотларида куллан-ган жисмоний ва техник-тактик тайёргарликнинг оптималлашган нисбатлари ёритилган булиб, ушбу нисбатлар тажриба гурухининг машгулотлари дастури асосида мазкур ишнинг илмий асосланган тадкикот маълумотлари ётади. Келтирилган маълумотларга му-вофик микроциклларда М-кичик, С-уртача, З - аха-миятли ва Б-катта юкламалар ва турли юналишдаги машгулотлар рационал алмашлаб утказилди. Х,ар бир мезоцикл 4 та микроциклдан иборат булиб, улардан йил давомида:

- тайёргарлик даври 20 та микроциклдан ва 5 та мезоциклдан;

- мусобака даври 20 та микроциклдан ва 5 та мезоциклдан;

- утиш даври 8 та микроциклдан ва 2 та мезоцикл-дан иборат булди.

Шу билан бирга йил давомидаги тайёргарлик жараёни 48 та микроциклдан ва 12 та мезоциклдан иборат булди.

Педагогик тадкикот бошланишида махорати ва тайёргарлик даражаси бир-бирларига якин булган курашчилардан иборат булган назорат (НГ) ва тажриба (ТГ) гурухлари ташкил етилди. Уларнинг хар бирига 12 нафардан спортчи киритилди. Тадкикот давомида назорат гурухида машгулотлар анъанавий - режа асосида, тажриба гурухида эса машгулотлар ТТТ даражасини оширишга юналтирилган машклар-дан фойдаланган холда оптималлашган юкламалар билан иш олиб борилди ва уларнинг самарадорлиги аникланди. Шу билан бирга, малакали спортчилар машгулотларида ЖТ ва ТТТнинг оптималлашган нисбатини самарадорлиги тадкикот бошида ва охи-рида бахоланди.

Асосий педагогик тадкикот бошида тадкикотда иштирок этаётган гурухлар (2-жадвал): тажриба ва назорат гурухлари ТТТ барча тестлари буйича деярли бир хил курсаткичларга эга эдилар (бу гурухлар кур-сатган наижаларининг уртача арифметик кийматлари фарки учун Стюдент мезонининг цт киймати 0,17 ва 0,22 ораликда тебранади ва, демак, Р > 0,05).

Курашчиларининг тажриба охирида аникланган техник-тактик тайёргарлик курсаткичлари ва уртача арифметик кийматлари буйича киёсий маълумотлар

см см о см

го та t

0

w

1

с го

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

(3- ва 4-жадваллар) иккала гурух курашчиларида хам техник - тактик курсаткичлар ортганлигини кузатиш мумкин. Фадат тажриба гурухидаги ижобий узгари-шлар назорат гурухи курашчилари муваффадиятла-ридан анча сезиларли эканлигини таъкидлаш лозим.

2-жадвал

Тажриба бошида тажриба ва назорат гурухи курашчилари-нинг техник - тактик тайёргарлик курсаткичлари ва уртача цийматлари буйича циёсий маълумотлар (тажриба ва назорат гурухларида n = 12 тадан)

№ Тажриба гурухи Назорат гурухи Абсолют фард Нисбий фард %

- а В,% X а В,%

1 18,32 1,71 9,33 18,17 1,69 9,30 -0,15 0,82

2 27,34 2,26 8,27 27,16 2,28 8,39 -0,18 0,66

3 24,22 2,4 9,91 24,06 2,33 9,68 -0,16 0,66

4 28,47 2,59 9,10 28,29 2,61 9,23 -0,18 0,63

5 29,62 2,44 8,24 29,42 2,44 8,29 -0,20 0,68

СМ

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

см о см

го га t

0 Q. W

1

Изох: тест синовлари жадвалларда дуйидагича белгиланган: 1- Манекенни 10 марта ташлаш вадти (с); 2- Кулидан тортиб, дулидан икки дул билан ушлаб белдан ошириб 10 марта ташлаш вадти (с); 3- Кул ва белини бирлаштириб ушлаб кукракдан ошириб 10 марта ташлаш вадти (с); 4- Унг оёд билан тусиб - ёнбошдан ошириб 10 марта ташлаш вадти (с); 5- Ичкаридан оёдни ураб - оёд билан илиб 10 марта ташлаш вадти (с).

Х,амма жадваллардаги маълумотларда: * - натижа-лар узгариши учун р<0,05, ** - р<0,01, *** - р<0,001 ва долган барча холларда натижалар узгариши статистик ишончиз, яъни р>0,05; р>0,1; р>0,2 ва хоказо белгиланган.

Маълумки, назорат ва тажриба гурухлари сина-лувчиларининг танланган тестлар буйича педагогик тажриба бошида курсатган натижаларининг гурухдаги уртача арифметик дийматлари бир-бирига ядин були-ши мадсадга мувофид булиши ва демак, бу педагогик тажриба тугри ташкил этилганлигини далолати эканлигини англатади. Биз утказган таждрибада хам, бу вазият гурухлардаги натижалар асосида хисобланган вариация коеффициентларининг градацияси (НГ да V =8,29 % дан V =9,68 % оралигида; ТГ да эса V =8,24 % дан 9,91 % гача оралидда, яъни яхши даражада эканлиги) ордали хам, хамма тестлар натижалари буйича уртача арифметик дийматларининг статистик ишончсиз (р > 0,05 ва ундан хам ёмон) узгарганлиги билан хам тасдидланган. Педагогик тажриба бошида НГ ва ТГ синалувчиларининг урганилган хамма тест-ларнинг уртача арифметик дийматларини нисбий фардлари уртачаси 0,69 % ни ташкил этди.

3-жадвал

Тажриба давомида назорат гурухи курашчиларининг техник-тактик тайё'ргарлик курсаткичлари ва уртача цийматлари буйича циё'сий маълумотлар (n = 12 )

№ Тажриба бошида Тажриба охирида Абсолют усиш Нисбий усиш %

X С В,% X а В,%

1 27,16 2,28 8,39 25,69 1,94 7,55 -1,47 5,41

2 24,06 2,33 9,68 22,46 2,09 9,31 -1,6 6,65

3 28,29 2,61 9,23 26,34 2,24 8,50 -1,95 6,89

4 29,42 2,44 8,29 27,59 2,15 7,79 -1,83 6,22

нилган хамма тестлар натижалари буйича ижобий узгаришлар кузатилди. Шунинг билан бирга, тажри-ба охирида хам синалувчилар курсатган натижалар асосида хисобланган вариация коеффициенти дий-матлари хамма тестлар буйича тажриба бошидагига нисбатан (тажриба бошидаги V=8,29 % дан V =9,68 % оралигидага нисбатан тажриба охирида V =7,55 % дан 9,31 % гача оралидда) яхшиланганлиги кузатилди.

НГ да урганилган тестлар орасида тажриба давомида энг кам ижобий нисбий усиш 5,41 % булиб, у "Кулидан ва ёдасидан ушлаб елкадан ошириб 10 марта ташлаш" тестида кузатилди (р > 0,05 ахамиятлилик даражасида) ишончсиз, энг катта ижобий нисбий усиш "Манекенни 10 марта ташлаш" тестида булиб, у 7,87 % ни ташкил этди ва бу тест буйича (р<0,05 ахамиятлилик даражасида) статистик ишончли усиш анидланди. Колган тестлар буйича ижобий (6,22 % дан 6,89 % гача) нисбий узгариш (р > 0,05 ахамиятлилик даражасида) статистик ишончсиз эканлиги анидланди.

Урганилган хамма тестлар буйича ушбу гурух синалувчилари натижаларининг уртача арифметик дийматларини тажриба давомида нисбий усишлари-нинг уртачаси 6,61 % ни ташкил этди.

4-жадвал

Тажриба давомида тажриба гурухи курашчиларининг техник - тактик тайё'ргарлик курсаткичлари ва уртача цийматлари буйича циё'сий маълумотлар (n= 12 )

Тажриба бошида Тажриба охирида Абсолют усиш

№ X а В,% X а В,% Нисбий усиш %

27,34 2,26 8,27 24,36 1,77 7,27 -2,98 10,90**

2 24,22 2,4 9,91 21,14 1,96 9,27 -3,08 12,72*

3 28,47 2,59 9,10 24,84 1,92 7,73 -3,63 12,75***

4 29,62 2,44 8,24 25,86 1,83 7,08 -3,76 12,69***

Педагогик тажриба охирига келиб, НГ да урга-

Педагогик тажриба охирига келиб, ТГ да урганил-ган хамма тестлар натижалари буйича НГ га нисбатан яхширод ижобий узгаришлар кузатилди. Шунинг билан бирга, тажриба охирида хам синалувчилар курсатган натижалар асосида хисобланган вариация коеффициенти дийматлари хамма тестлар буйича тажриба бошидагига нисбатан (тажриба бошидаги V =8,24 % дан V =9,91 % оралигидага нисбатан тажриба охирида V =7,27 % дан 9,27 % гача оралидда) яхши-ланганлиги кузатилди.

ТГ да урганилган тестлар орасида тажриба даво-мида энг кам ижобий нисбий усиш 10,90 % булиб, у "Кулидан ва ёдасидан ушлаб елкадан ошириб 10 марта ташлаш" тестида кузатилди (р < 0,01 ахамиятлилик даражасида) ишончли, енг катта ижобий нисбий усиш "Манекенни 10 марта ташлаш" тестида булиб, у 15,12 % ни ташкил етди ва бу тест буйича (р<0,001 ахамиятлилик даражасида) статистик ишончли усиш анидланди. Колган тестлар буйича ижобий (12,69 % дан 12,75 % гача) нисбий узгариш (р<0,05 ва р< 0,001 ахамиятлилик даражаларида) статистик ишончли эканлиги анидланди.

Урганилган хамма тестлар буйича ушбу гурух синалувчилари натижаларининг уртача арифметик дийматларини тажриба давомида нисбий усишлари-нинг уртачаси 12,84 % ни ташкил этди.

30

www.fansports.uz

№1-2022

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

5-жадвал

Тажриба якунида тажриба ва назорат гурухлари курашчила-рининг техник - тактик тайёргарлик курсаткичлари ва уртача цийматлари буйича циё'сий маълумотлар (n = 12 )

№ Тажриба бошида Тажриба охирида Абсолют фарк Нисбий фарк %

X С В,% X (7 В,%

24,36 1,77 7,27 25,69 1,94 7,55 1,33 5,46

21,14 1,96 9,27 22,46 2,09 9,31 1,32 6,24

24,84 1,92 7,73 26,34 2,24 8,50 1,5 6,04

25,86 1,83 7,08 27,59 2,15 7,79 1,73 6,69*

5-жадвалда тажриба якунида тажриба ва назорат гурухлари курашчиларининг техник - тактик тайёргарлик курсаткичлари ва уртача арифметик кийматлари буйича киёсий маълумотлар келтирилган. Ундаги маълумотлар ТГ ва НГ синалувчилари курсатган натижаларнинг уртача арифметик кийматларини тажриба давомидаги нисбий фарки турлича узгарганлигини курсатади.

Тажриба охирига келиб ТГ ва НГ да урганилган тест-лар орасида тажриба давомида энг кам нисбий фарк 5,46 % булиб, у "Кулидан ва ёкасидан ушлаб елкадан ошириб 10 марта ташлаш" тестида кузатилди (р > 0,05 ахами-ятлилик даражасида) ишончсиз, энг катта нисбий фарк еса "Манекенни 10 марта ташлаш" тестида булиб, у 7,65 % ни ташкил етди ва бу тест буйича (р<0,05 ахамият-лилик даражасида) статистик ишончли фарк еканлиги аникланди. Колган тестлар буйича (6,04 % дан 6,69 % гача) нисбий фарк (р > 0,05 ахамиятлилик даражаларида) статистик ишончсиз эканлиги аникланди.

16 15,1

техник курсаткичлар ■ Назорат гурухи I Талиба гуруя!

1-расм. Тажриба ва назорат гурух техник - тактик курсаткичлари уртача кийматларининг тажриба давомида нисбий усишлари.

Хулоса. Педагогик тажриба давомида урганилган хамма тестлар буйича назорат гурух синалувчилари натижаларининг уртача арифметик кийматларини тажриба давомида нисбий усишларининг уртачаси 6,61 % ни ташкил этган булса, ТГ да мазкур кур-саткич 12,84 % ни ташкил етди. Бундан ташкари, гурухлардаги синалувчилар курсатган натижаларнинг тажриба давомида узгаришини статистик ишончли-лиги НГ га нисбатан ТГ да анча юкори ахамиятлилик даражасида статистик шончли эканлиги аникланди. Бу фактлар еса тажриба гурухига тадбик етилган учталик сикл асосида режалаштирилган ЖТ ва ТТТ воситаларининг нисбатини оптималлаштириш буйича машгулотлар утказиш дастурининг самарадорлиги педагогик тажриба давомида исботланганлигини курсатиб турибди.

Адабиётлар:

1. Акбаров Аххматжон, Спортда педагогик тадкикот натижаларини интерпретация килиш усулларини солиштириш,

Фан-спортга, 62-64, 2021, № 6

2. Акбаров А., Артиков З.С., Холиков Б.Х., Применение подвижных игр в технической подготовке квалифицированных борцов,

Достижения науки и образования, 21-23, 2020

3. Неъматов Б.И., Болалар ва усмирлар спорт мактабининг бо-шланFич тайёргарлик гуру^ларида шурулланувчиларнинг жисмоний тайёргарлик даражасини бахрлаш динамикаси , Фан-спортга, 2018 г., №1, с.22-26.

4. Тангриев А.Ж., БошланFич синф укувчиларида жисмоний си-фатларни уйин машклари ёрдамида шакллантиришнинг афзаллиги, Фан-спортга, 2019 й., №1, с.11-15.

5. Сергеева А.Г., Караван А.В., Рогожников М.А., Применение эстафет на полосах препяцтвий в процессе базовой технической подготовки юных тхеквондистов, Теория и практика физ.культуры1, № 11, 2019, с. 68-69.

6. Федяев Н. А., Формирование арсенала индивидуальных технических действий юнык дзюдоистов, дисс. и автор-т , канд пед наук, 2015, 200 с.

Муаллиф билан богланиш учун:

iamshid-0505@mail.ru

Педагогика фанлари номзоди, профессор Д.Х. УМАРОВ1

1 Узбекистан давлат жисмоний тарбия ва спорт университети Чирчик шахри, Узбекистон

СПОРТ ТАКОМИЛЛАШУВ БОСЦИЧИДА СПОРТ ГИМАСТИКАЧИЛАРДА ПСИХОЛОГИК КОМПЛЕКС НАЗОРАТНИНГ САМАРАДОРЛИГИНИ АСОСЛАШ

Аннотация

Annotation

В этой статье автор рассматривает личную тревожность высококвалифицированных гимнасток по шкале (Тейлора и Спилбергера), а уровень теста сравнивается с показателями тестирования и показателями конкуренции.

Ключевые слова: личная тревожность, ситуационная тревожность, гимнастика, соревнования, спорт, исследования, опрос.

Ушбу маколада муаллиф юкори малакали гимнастикачиларнинг шахсий вахималиликни (Тейлор ва Спилбергер) шкалалари ёрдамида аниклаган хамда тест даражаси тест баллари ва мусобакалар баллари билан таккосланган.

Калит сузлар: шахсий вацималилик, вазиятли вацималилик, гимнастика, мусобацалар, спорт, тадцицот, суров.

In this article, the author considers the personal anxiety of highly qualified gymnasts on a scale (Taylor and Spielberger), and the level of the test is compared with test scores and competition scores.

Key words: personal anxiety, situational anxiety, gymnastics, competitions, sports, research, survey.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.