Научная статья на тему 'МАЛАКА ОШИРИШ ЖАРАЁНИДА КУРС ТИНГЛОВЧИЛАРИ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ АЙРИМ МАСАЛАЛАРИ'

МАЛАКА ОШИРИШ ЖАРАЁНИДА КУРС ТИНГЛОВЧИЛАРИ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ АЙРИМ МАСАЛАЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
85
16
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
малака ошириш / касбий компетентлик / педагогика / технология / методика / касбий компетентлик / тоифа / тизим. / профессиональное развитие / профессиональная компетентность / педагогика / технология / методология.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Ҳожибоев Илҳомжон Исломжонович

Мақолада малака ошириш жараёнида барча йўналишдаги курс тингловчиларининг касбий компетентлигини шакллантиришнинг муҳим жиҳатлари таҳлил қилиб берилган. Бугунги кун талабига жавоб берадиган ҳар бир педагог ходим касбий компетентлигини қандай қилиб шакллантириб боришининг усул ва услублари ҳақида фикр-мулоҳазалар юритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

НЕКОТОРЫЕ ВОПРОСЫ ФОРМИРОВАНИЯ ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ КОМПЕТЕНТНОСТИ СЛУШАТЕЛЕЙ В ПРОЦЕССЕ ПОВЫШЕНИЯ КВАЛИФИКАЦИИ

В статье анализируются важные аспекты формирования профессиональной компетентности слушателей курсов по всем направлениям в процессе повышения квалификации. Высканы мнения о методах и приемах формирования профессиональной компетентности педагога, отвечающего современным требованиям.

Текст научной работы на тему «МАЛАКА ОШИРИШ ЖАРАЁНИДА КУРС ТИНГЛОВЧИЛАРИ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ АЙРИМ МАСАЛАЛАРИ»

^ожибоев Илх,омжон Исломжонович,

Сурхондарё вилояти Халк таълими ходимларини кайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш худудий маркази укув ва методик ишлар буйича директор уринбосари

МАЛАКА ОШИРИШ ЖАРАЁНИДА КУРС ТИНГЛОВЧИЛАРИ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ АЙРИМ МАСАЛАЛАРИ

УУК: 37.015.31

ЦОЖИБОЕВ И.И. МАЛАКА ОШИРИШ ЖАРАЁНИДА КУРС ТИНГЛОВЧИЛАРИ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИГИНИ ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ АЙРИМ МАСАЛАЛАРИ

Маколада малака ошириш жараёнида барча йуналишдаги курс тингловчиларининг касбий компетентлигини шакллантиришнинг мухим жихатлари тахлил килиб берилган. Бугунги кун талабига жавоб берадиган хар бир педагог ходим касбий компетентлигини кандай килиб шак-ллантириб боришининг усул ва услублари хакида фикр-мулохазалар юритилган.

Таянч суз ва тушунчалар: малака ошириш, касбий компетентлик, педагогика, технология, методика, касбий компетентлик, тоифа, тизим.

ХОЖИБОЕВ И.И. НЕКОТОРЫЕ ВОПРОСЫ ФОРМИРОВАНИЯ ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ КОМПЕТЕНТНОСТИ СЛУШАТЕЛЕЙ В ПРОЦЕССЕ ПОВЫШЕНИЯ КВАЛИФИКАЦИИ

В статье анализируются важные аспекты формирования профессиональной компетентности слушателей курсов по всем направлениям в процессе повышения квалификации. Высканы мнения о методах и приемах формирования профессиональной компетентности педагога, отвечающего современным требованиям.

Ключевые слова и понятия: профессиональное развитие, профессиональная компетентность, педагогика, технология, методология.

KHOHOJIBOEV I.I. SOME ISSUES OF FORMING THE PROFESSIONAL COMPETENCE OF LISTENERS IN THE PROCESS OF PROFESSIONAL DEVELOPMENT

In the article is analyzed important aspects of the professional competence formation of training cource's students of all directions in the process of professional retraining. Opinions were expressed regarding the methods and techniques of the professional competence forming of every getting training teacher, which meets modern requirements.

Key words and concepts: professional development, professional competence, pedagogy, technology, methodology.

4

Кириш. Турли тоифадаги мутахассис-лар педагогик компетентлиги ва унга таъ-сир этувчи омилларни тадкик этишга кейинги пайтларда кизикиш анча кучайиб бормокда. Бу борадаги карашлар, фикр-мулох,азаларнинг турли-туманлиги мазкур муаммо хусусида х,озирча тизимлаштирилган, ягона концептуал модель яратишга имкон бермаяпти. Албатта, касбий педагогик компетентликни тушуниш шахс фаолиятининг турли куринишларини тах,лил этиш баробарида аниклаштирилади, шунинг учун биз ушбу муаммога укитувчи фаолиятини урганиш мисолида мурожаат килмокчимиз.

Муаммонинг урганилганлик даражаси.

Турли сох,аларда "компетенция" ва "ком-петентлик" атамаларига турлича тавсиф бери-лади. А.А.Машиньян1 узининг илмий излани-нишлари натижаларига кура ушбу икки тушун-чага куйидагича изох, беради.

Компетенция - маълум бир фаолият тури ёки аник бир тоифадаги вазифаларни амалга оширишдаги билим, куникма, малакаларнинг тизимли йиFиндиси х,исобланади. Компетенция педагогикада мох,иятига кура олий даражада ривожланган куникма, кобилиятлар тавсифи сифатида талк,ин этилади. Инсонларнинг маълум бир компетентликка эга булиши учун шу сох,ага доир компетенцияларни эгаллаши талаб этилади. "Компетентлик" ва "компетенция" тушунчаларидан фойдаланишда дастлаб улар-нинг мох,иятини ажратиб олиш лозим. Компетентлик шаклланувчи, ривожланувчи хусу-сият х,исобланади, компетенция эса фаолият структураси сифатида узлаширилади. Айрим х,олларда тадкикотчилар томонидан "компе-тенцияни шакллантириш, ривожлантириш" каби жумлалардан фойдаланиш х,олатлари учрайди2. Бу маъно ва мазмун жих,атдан хато х,исобланади.

Компетенцияларни узлаштириш деганда, биринчидан, фаолиятни ташки тузилмасини узлаштириш тушунилса, иккинчидан, фаолият-нинг туб мох,иятини ташкил этувчи элементар

1 Машиньян А.А., Кочергина Н.В. О компетентности

и компетенциях в образовании. - pnojournal.wordpress. com/archive15/15-0. С. 43-46. Элекетронный ресурс. Дата обращения 20.12.2021.

2 https://journal.fledu.uz/uz/horizhij-tillarni-%D1%9E%D2%9Bitishda-badiij-adabiyotdan-fojdalanish-reproduktiv-kompetencziyani-shakllantirish-omili-sifatida/

билим, куникма, малакаларни чукур эгаллаш тушунилади.

Хозирда замонавий укитувчидан таълим тизимига куйилаётган янги-янги талабларга жавоб бериши, уларнинг мазмун-мох,иятини туFри англаши, укувчиларни психологик, педагогик куллаб-кувватлаш учун турли воси-таларга (метод, методика, техникалар) эга булишлари лозим. Узбекистан Республикаси Президентининг 2021 йил 25 январдаги "Халк таълими сох,асидаги илмий-тадкикот фаолиятини куллаб-кувватлаш х,амда узлуксиз касбий ривожлантириш тизимини жорий килиш чора-тадбирлари туFрисида"3ги ПК-4963-сон карорига кура малака ошириш курсини тамом-лаган тингловчилар келгуси фаолиятда наза-рий билим ва амалий куникмаларни куллай олиш, фанни укитиш, педагогик ва ахборот коммуникация технологияларига оид компе-тенцияларга эга булиши кераклиги белгилан-ган.

Илмий муаммони цуйилиши ва унинг долзарблиги. Малака ошириш жараёнида укитувчилар эх,тиёжини тах,лили уларнинг укув жараёни х,амда укувчиларни психологик ва педагогик куллаб-кувватлаш бора-сида етарлича куникмаларга эга эмасликлари, таълим-тарбия сифатини ошириш буйича мак-таб маъмурияти х,амкасблари,психологлар ва ота-оналар жамоаси билан х,амкорликда фаолият олиб бориш кобилиятига эга эмасли-гини курсатди4.

Бугунги кунда инсоннинг уз касбий салох,иятига туFри бах,о бера олиши жуда мух,им. Малака ошириш таълимининг х,ам бугунги кундаги энг долзарб вазифаларидан бири бу мутахассисларда уз касбий билим ва салох,иятига танкидий рух,ни шакллантириш, уз устида ишлашга булган интилишни таркиб топтиришдир. Ушбу жараённи куйидаги психологик механизмлар оркали амалга ошириш мумкин:

3 Узбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 25 январдаги "Халк, таълими сохасидаги илмий-тадк,ик,от фаолиятини куллаб кувватлаш хамда узлуксиз касбий ривожлантириш тизимини жорий килиш чора-тадбирлари туFрисида" ги ПК.-4963-сон карори. - https:// lex.uz/docs/5239538

4 Морева Н.А. Основы педагогического мастерства. Практикум. Учебник для ВУЗов. - М.: Просвещение, С-73.

с

5

1) мутахассисдаги мавжуд касбий куникма, малака ва янги касбий талаблар уртасидаги номутаносибликларни бартараф этиш;

2) уз ахамиятини йукотган, замон тала-бларига мос булмаган касбий установка, дунёкарашни узгартириш;

3) уз-узини касбий ривожлантириш, касбга доир кобилиятларини намоён этишга нисбатан мотивациянинг мавжуд булиши ва х.к.1

Ушбу механизмлар малака ошириш курс-ларининг энг мухим устувор йуналишларини аниклашга асос булиб хизмат килади.

Замонавий педагогик психологи-яда "укитувчининг касбий компетенцияси" ва унинг таркибий кисмлари турлича талкин этилади.

А.К.Марковага кура касбий компетентли педагог юкори даражада педагогик фаолият, педагогик мулокот олиб бора олади, шунинг-дек укувчилар таълим-тарбиясида хам аъло натижаларга эриша олади. Шу билан бирга педагогнинг компетентли эканлиги унинг касбий билим, малака даражаси ва касбга булган муносабати, психологик сифатларининг узаро уЙFунлиги билан хам белгиланади2.

Н.В.Кузьминанинг3фикрига кура укитувчи замон билан хамнафас булиб юриши учун ундаги компетентлик куйидаги беш таркибий кисмдан иборат булиши лозим:

1) дарс бериладиган уз фани сохасида махсус ва касбий компетенция;

2) укувчилар билим ва куникмаларини шакллантиришга доир услубий компетенция;

3) мулокотга доир ижтимоий-психологик компетенция;

4) укувчиларга мотив бериш, уларни кобилият ва йуналишларини бошкаришга оид дифференциал-психологик компетенция;

5) уз касбий ва шахсий сифатларига бахо беришга оид аутопсихологик компетенция.

1 Психологические условия личностно- профессионального развития педагога в системе повышения квалификации. автореф. дис. ... канд. псих, наук / А.Д.Тасмуханова. - А.. 2011. - 57 с.

2 Маркова А.К. Психологический анализ профессиональной компетентности учителя // Советская педагогика. - 1990. - № 8. - С. 82-88

3 Кузьмина Н.В. Специалисты — субъекты изучения

продуктивности своей деятельности (в свете акмеоло-

гической теории фундаментального образования) // Акмеология-2005. Методологические и методические проблемы. СПб.: Изд-во ЦСИ, 2005.

Шу билан бирга А.К.Маркова4 укитувчи касбий компетенлигини турт таркибий кисмга ажратади:

1) касбий психологик ва педагогик билим-лар;

2) касбий-педагогик куникма;

3) касбий установкалари;

4) укитувчининг касбий билим ва куникмалар эгаллашига асос булувчи шахсий сифатлари; шунингдек, укитувчи мехнат фаолиятининг турт жабхаси:

- педагогик фаолият (технология);

- педагогик мулокот (ижтимоий мухит);

- шахслилик (кадриятлар йуналганлиги, ички рухий олами);

- укувчиларнинг таълим,тарбия олганлик даражаси.

А.К.Маркова5 фикрича, укитувчи мехнатига укувчиларнинг психик ривожланишига караб бахо бериш лозим. Укитувчининг болаларга психологик таъсир эта олиш имконияти бир-ламчи восита вазифасини бажарсагина, ижо-бий натижага эришиш мумкин.

Тадк,ик,отнинг мацсади - малака ошириш жараёнида халк таълими ходимлари касбий компетенциясини ривожлантиришга оид ама-лий таклиф ва тавсиялар ишлаб чикиш.

Тадк,ик,отнинг объекти - малака ошириш тизимида касбий компетенцияни ривожланти-риш жараёни.

Тадк,ик,от методлари. Тадкикот жараёнида укув режа, дастурлар, кузатиш, сухбат, ташхис-лаш методларидан фойдаланилди.

Та^лил ва асосий натижалар.

Сурхондарё вилояти халк таълими ходим-ларини кайта тайёрлаш ва уларнинг малака-сини ошириш худудий марказида малака ошириш курси ишчи укув дастурлари юкорида келтирилган талаблар асосида мунтазам янги-ланиб борилади. Асосий эътибор, тингловчи-ларнинг нафакат хабардорлигини ошириш, балки янги методика, технологияларни амалда куллай олиш кобилиятларини ривожлантиришга каратилади.

Малака ошириш курси ишчи укув дастурлари фанга оид, психологик, педагогик, умуммаданий тайёргарлик, ижтимоий-

4 Маркова А.К. Психология профессионализма. - М.: Знание, 1996. - 308 с.

5 Маркова А К. Психология профессионализма. - М.: Знание, 1996. - 308 с.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 11 (108)

иктисодий узгаришларга мослашувчанлик кобилиятларини шакллантириш каби узлук-сиз таълим тамойилларига асосланган холда ишлаб чикилади. Марказда малака ошириш курслари ташкил этишда асосий эътибор халк таълими ходимларининг касбий ривожлани-шига каратилган.

Фикримизча, И.Я. Лернер1, В.В. Краевский2, А.В. Хуторский3 асарларида педагогик компе-тентлик умумий тузилмасининг мухим тарки-бий кисмлари янада макбул тарзда ифодалан-ган:

- когнитив (педагогик ва махсус билим-ларга эга булиш);

- технологик (педагогик хамкорлик ва фанни укитишга доир метод, технология, кобилиятларнинг мавжудлиги);

- шахслилик (шахс, психологик, ахлокий хусусиятлар, установкалар).

Ушбу холатда компетенциянинг тарки-бий кисмлари назарий билимлар, технологи-ялар, кадриятлар асосида узаро бир-бирига боFланган булади. Укитувчининг уз педагогик ва фанга оид махсус билимларини ошириб бориши мустакил укиб-урганиш, турли шак-лдаги малака ошириш курсларида иштирок этиш, конференция, давра сухбатларида иштирок этиш оркали амалга оширилади. Педагогик хамкорлик ва фанни укитишга доир метод, технология, кобилиятлар эса ихтисослашган ама-лий машFулот, ишчанлик уйинлари, тренин-гларда иштироки оркали ривожланиб боради. Методист, укитувчи ёки бошка тегишли масъ-уллар учун энг мураккаб вазифа педаго-гларнинг тегишли шахс сифатларини ривож-лантириш учун муносиб шарт-шароит яра-тишдир. Четдан туриб укитувчининг касбга булган муносабати, мотивациясини шак-ллантириш мумкин эмас, бунга факатгина уни куллаб-кувватлаш, шарт-шароит яратиш, раFбатлантириб бориш оркали эришиш мум-кин.

Узлуксиз таълим тизимида асосий эътибор мутахассиснинг шахс сифатларини ривож-лантиришга каратилиши керак. Чунки кас-

1 Лернер И.Я. Философия дидактики и дидактика как философия. - М.: Педагогика, 1995. - 97 с.

2 Краевский В.В., Бережнова Е.В. Методология педагогики: новый этап. - М.: Академия, 2006. - 394 с.

3 Хуторской А.В. Педагогика: Учебник для вузов. Стан-

дарт третьего поколения. - СПб.: Питер, 2019. - 608 с.

бий сохада уз олдига туFри максад куя олиши, узгаришларга онгли муносабатда булиши педагогнинг ривожланишдаги х,ар кандай тусикларни енгиб утишини таъминлайди. Ком-петенцияга оид шахсий сифатлар куйидаги курсаткичлар билан ифодаланади:

- асосий эътиборини таълим-тарбияга каратиш ва касбий ривожланишга кизикиш;

- таълим технологияларини фаол ва максадли куллашга нисбатан кучли мотив;

- мустакиллик, катъиятлилик;

- танкидий тафаккур;

- ижтимоий хамкорликка тайёрлик ва х,.к.4

Малака ошириш курси амалий машFулотларини ишлаб чикишда тингловчи-ларнинг таълим ва касбга оид муаммоли вази-ятларни аник ва объектив баён этиш, максад ва вазифаларни туFри режалаштириш, хар бир модул якунида уз-узини бошкариш, эришган натижаларига муносиб бах,о бера олишларига алохида эътибор каратилади.

Малака ошириш курслари укув машFулотларида турли интерактив, тингловчи-ларни мустакил ишлаш, ташаббус курсатишга ундовчи методлардан фойдаланилади. Бирок айрим тоифадаги, узини намойиш этишни истамайдиган, тайёр услубий махсулотларни маълумот учун олишни истовчи тинглов-чилар х,ам учрайди. Шунингдек, машFулот утувчи профессор-укитувчилар орасида х,ам тингловчиларнинг юкори даражада фаол булмаслиги, монологик маъруза укишни афзал курувчилари х,ам учраши мумкин.

Асосий цисм.

Сурхондарё вилояти халк таълими ходим-ларини кайта тайёрлаш ва уларнинг малака-сини ошириш худудий маркази тингловчи-лари касбий компетентлигини шаклланти-риш омилларини тадкик этиш учун "Уз-узини бахолаш"5 суровномасидан фойдаланилди. Тадкикот доирасида 2019-2021 укув йилида Сурхондарё вилояти халк таълими ходимла-рини кайта тайёрлаш ва уларнинг малака-сини ошириш худудий маркази малака оши-

4 Развитие коммуникативной компетенции педагога начального общего образования в системе повышения квалификации. автореф. дис. ... канд. псих, наук / Н.А.Ротова. - С.. 2015. - 84 с.

5 Кодиров Б.Р. Касбий ташхис методикалари. - Т.: 2003. - Б.69.

6

1-расм. Уз-узини бах,олаш суровномаси натижаларига кура касбий компетентлик курсаткичлари.

□ курс бошида

□ курс якунида

юк,ори курсаткич

уртзна курсаткич

к,уии курсаткич

риш курси тингловчилари (п=216) иштирокида суровнома утказилди. Утказилган суровнома натижаларига кура 79,2 фоиз тингловчи-лар бугунги кунда касбий ривожланишнинг накадар ах,амиятли эканлигини англаши, уз шахсий ва касбий сифатларига нисбатан холис, танкидий муносабатда булиши аникланди.

Узбекистон Республикаси Президенти-нинг 2018 йил 5 сентябрдаги "Халк таълими тизимига бошкарувнинг янги тамойилларини жорий этиш чора-тадбирлари туFрисида"1ги ПК-3931-сон карорига кура педагогларнинг амалий куникмаларини ривожлантиришга купрок эътибор каратилиб, малака ошириш курслари укув режасига биноан бугунги кунда жами аудитория соатининг 82 фоизини амалий машFулот, тренинглар ташкил этади. Бу уз навбатида кисман булсада педагогларда киска муддатда энг зарур булган касбий компетен-цияларни шакллантириш, ривожлантириш, уларни замонавий билим ва куникмалар билан куроллантириш имконини беради. Амалий машFулот ва тренингларнинг дидактик восита сифатидаги самараси реал педагогик вазият-ларни моделлаштириш, педагогик тафаккурни ривожлантириш, болалар ва уз ички дунёси, имкониятларини туFри идрок этиш учун шарт-шароит яратиши билан белгиланади. Ама-

1 Узбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил

5 сентябрдаги "Халк таълими тизимига бошкарувнинг янги тамойилларини жорий этиш чора-тадбирлари туFрисида"ги ПК-3931-сон карори. - https://lex.uz/ docs/3893416

лий машFулот, тренинглар натижасида педагогларда уз касбий компетенциясини ривожлантириш, уз устида ишлашга нисбатан кучли раFбатни х,ис этадилар. Зеро, катталар таъли-мида мустакил укиб-урганишга булган иштиёк мух,им ах,амиятга эга.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Малака ошириш дастурларининг кай дара-жада тингловчилар максадига мос эканлиги курс якунида утказилган суровнома натижасида аникланди. Тингловчилар курс бошла-ниши ва якунида уз компетенциялари дара-жаси узгарганлигини суровнома оркали узлари белгилайдилар (1-расм).

Суровнома натижаларига кура курс якунида педагоглар касбий компетентцияси курсаткичлари сезиларли даражада усган. Курс бошланишида 42% синалувчилар уртача компетенция курсаткичини кайд этган булсалар, якунда бу курсаткич 58%ни ташкил этган. Юкори компетенция курсаткичи 0 % дан 21 % га усганлигини куришимиз мумкин. Шунинг-дек, куйи курсаткич 5 % дан 32 % га усган.

Умуман олганда компетентликни ривожлантириш жараёни узига хос булиб, шахс хусусиятлари, дунёкараши, олдига куйган максади билан бевосита боFлик. Айрим киши-лар мазмуний компонентларга эътиборни каратадилар, уларни энг аввало, назарий билим, маълумотлар кизиктиради. Бу эса улар-нинг касбий нуктаи назардан янада савод-хон булишларини таъминлайди, бирок ком-петентли хулк-атворли булишларига етар-

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2021, 11 (108)

8

лича имкон бермайди. Яна бир тоифадаги укитувчилар педагогик усул, воситаларни, узаро таъсир сирларини урганишга каттик харакат киладилар, бирок уларнинг назарий асосларига диккатларини каратмайдилар. Яна бир гурух педагоглар хам борки, улар пухта эгаллаган билимларини хар кандай шароитда имкон кадар максадга мувофик куллай била-дилар, касбий компетентликларини доимий равишда ривожлантириб борадилар.

Хулоса ва таклифлар.

Хулоса урнида куйидагиларни таъкидлаб утиш лозим:

1. Малака ошириш ва кайта тайёрлаш таълимида амалий, тренинг машFулотларга купрок эътибор берилиши, фаол, интерактив хамда замонавий методлардан кенгрок фойда-ланиш, тингловчиларда касбий компетентлиги самарали ривожини таъминлайди.

2. Малака ошириш ва кайта тайёрлаш жараёнида тингловчиларда мустакил уз устида ишлаш, уз-узини ривожланти-риш куникмаларини шакллантириш долзарб ахамият касб этиши лозим. Чунки, олий маъ-лумотли, куп йиллик мехнат фаолиятига эга педагоглардан киска муддатда катта хажмдаги маълумотларни эслаб колиш, ёдлашни талаб килиш тескари натижа бериши мумкин.

3. Компетентлик кенг тушунча сифатида педагог, укитувчининг уз профессионал, касбий вазифаларини бажаришга булган назарий ва амалий тайёрлигини, субъект сифа-тида ташки олам, кишилар билан муносабатла-рини туFри йулга куйишини англатар экан, таъ-лим жараёнида мазкур хусусиятни карор топ-тириш олдимизда турган мухим вазифалардан хисобланади.

Адабиётлар руйхати:

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 25 январдаги "Халк таълими сохасидаги илмий-тадкикот фаолиятини куллаб кувватлаш хамда узлуксиз касбий ривожлантириш тизимини жорий килиш чора-тадбирлари туFрисида"ги ПК-4963-сон карори. - https://lex.uz/docs/5239538

2. Абрамова Г.С. Практическая психология. - Москва, «Академический проект», 2001.

3. Дустмухамедова Ш.А., Нишонова З.Т. ва бошкалар. Ёш даврлари ва педагогик психология. - Т.: Фан ва технологиялар, 2013.

4. Краевский В.В., Бережнова Е.В. Методология педагогики: новый этап. - М. Академия, 2006. - 394 с.

5. Кузьмина Н.В. Специалисты - субъекты изучения продуктивности своей деятельности (в свете акмеологической теории фундаментального образования) // Акмеоло-гия-2005. Методологические и методические проблемы. СПб.: Изд-во ЦСИ, 2005.

6. Лернер И.Я. Философия дидактики и дидактика как философия. - М.: Педагогика, 1995.

7. Маркова А.К. Психологический анализ профессиональной компетентности учителя // Советская педагогика. - 1990. - № 8. - С. 82-88

8. Морева Н.А. Основы педагогического мастерства. Практикум. Учебник для ВУЗов. -М.: Просвещение, 2006. - С.73.

9. Хуторской А.В. Педагогика: Учебник для вузов. Стандарт третьего поколения. -СПб.: Питер, 2019. - 608 с.

10. Ротова Н.А. Развитие коммуникативной компетенции педагога начального общего образования в системе повышения квалификации. автореф. дис. ... канд. псих, наук / - С.. 2015. - 84 с.

11. Тасмуханова. А.Д. Психологические условия личностно- профессионального развития педагога в системе повышения квалификации. автореф. дис. ... канд. псих, наук /. - А.. 2011. - 57 с.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.