Научная статья на тему 'МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ ТАРБИЯЧИЛАРНИНГ АХБОРОТ БИЛАН ИШЛАШ КЎНИКМАЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ МУАММОЛАРИ'

МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ ТАРБИЯЧИЛАРНИНГ АХБОРОТ БИЛАН ИШЛАШ КЎНИКМАЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ МУАММОЛАРИ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
мактабгача таълим / тарбиячи / кўникма / ахборот билан ишлаш / маҳорат / билим / баркамол авлод.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Р.И.Тошпўлатов

Мактабгача таълим ташкилотлари тарбиячиларининг ахборот билан ишлаш кўникмаларини ривожлантириш масалаларига бағишланган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям , автор научной работы — Р.И.Тошпўлатов

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ ТАРБИЯЧИЛАРНИНГ АХБОРОТ БИЛАН ИШЛАШ КЎНИКМАЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ МУАММОЛАРИ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "INTERNATIONAL EXPERIENCE AND MODERN APPROACHES IN PRESCHOOL EDUCATION"

15 MAY, 2024

МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ ТАРБИЯЧИЛАРНИНГ АХБОРОТ БИЛАН ИШЛАШ КУНИКМАЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ

МУАММОЛАРИ

Р.И.Тошпулатов

КДПИ Информатика кафедраси дотценти https://doi.org/10.5281/zenodo.11202281

Аннотация. Мактабгача таълим ташкилотлари тарбиячиларининг ахборот билан ишлаш куникмаларини ривожлантириш масалаларига багишланган.

Калит сузлар: мактабгача таълим, тарбиячи, куникма, ахборот билан ишлаш, майорат, билим, баркамол авлод.

Узбекистонда амалга оширилаётган ислохотлар муваффакияти жамиятда олиб бориладиган педагог-тарбиячиларнинг ахборот билан ишлаш куникмаларини шакллантиришга муносабатни тубдан узгартириш заруратини келтириб чикарганлиги сабабли, хозирги кунда замонавий таълим технологияларини куллашга ва янада ривожлантиришга гоят мухим эътибор каратилмокда.

Маълумки, таълимда илгор педагогик ва янги ахборотлар технологияларини татбик этиш укув машгулотларининг самарадорлигини оширибгина колмай, илм-фан ютукларини амалиётда куллаш оркали мустакил ва мантикий фикрлайдиган, хар томонлама баркамол юксак маънавиятли шахсни тарбиялашда мухим ахамият касб этади.

Юкорида таъкидлаган фикрларга асосланиб, узок истикболдаги максадли вазифалардан келиб чикиб, мактабгача ва мактаб таълими тизимини ривожлантиришда МТТ тарбиячиларнинг билим олишга булган мотивациясини ошириш максадида хамда кизикишлари ва талабларини эътиборга олган холда ахборотлар билан ишлаш компетентлигини ривожлантиришга каратилган имкониятларини кенгайтирган холда таълим беришни ривожлантириш каби устувор йуналишлар концепцияда белгиланган.

Мактабгача таълим жараёнида ахборот билан ишлаш компетентлигига асосланиб, тарбиячиларни ахборот билан ишлашга тугри йуналтира билиш лозим. Бу муаммо бугунги кун тарбиячи-педагоглари зиммасига катта ва эътиборли масъулият юклайди.

Ахборотлар билан ишлаш компетецияси мавжуд ахборот манбаларининг (интернет, телевизор, радио (аудио-видео ёзув), телефон, компютер, электрон почта ва бошк.) айримларидан фойдаланишнинг бошлангич даражасидаги билимга эга булиши, медиа воситалардан зарур булган ахборотларни кумак ёрдамида излаб топишга интилиши, кундалик фаолиятда учрайдиган хужжатлар билан кисман ишлай олиши (оддий табрикномалар ёза олиши, анкеталарни тулдириши ва бошк.) эътиборга олинади.

Тарбиячи-педагогларда ахборотлар билан ишлаш компетентлигини шакллантириш тугри ташкил этилса:

Ахборотлар билан ишлаш натижасида назарий билимлар ва амалий махоратга эга буладилар;

У Ахборотлар билан ишлаш жараёнида кутилаётган натижалар; Ахборотлар билан ишлашда ишончлилик;

У Ахборотлар билан ишлашда инновацион методлардан фойдаланиш куникмаларига эга булиш;

Ахборотлар билан ишлашга эхтиёжининг ошиши;

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "INTERNATIONAL EXPERIENCE AND MODERN APPROACHES IN PRESCHOOL EDUCATION"

15 MAY, 2024

Зарур булган ахборотлар хдкида тасаввурга эга булиш;

Мавжуд муаммоларни х,ал килиш, муаммоли вазиятлардан чика олиш ва бах,олашни урганадилар.

Ахборот билан ишлаш - кетма-кетликда бажариладиган боскичлардир (гарчи х,ар бир боскич бошкалар билан параллел равишда амалга оширилиши мумкин). Аммо асосий нарса боскичларнинг мавжудлиги. Бунинг учун нималарни билиш лозим?

1. Ахборотлар билан ишлаш боскичларини;

2. Х,ар бир боскични бажариш усулларини билиши лозим.

Бу эса ахборотлар билан ишлаш технологияларидир. Умумий куринишдаги боскичларига: цидириш ва йигиш ^ цайта ишлаш (тизимлаштириш, та^лил цилиш, кодификатсия) ^ фойдаланиш ^ сацлаш киради.

Кун сайин ривожланиб бораётган жамиятда муваффакиятларга эришиш учун инсон юкори даражадаги ахборотлар билан ишлаш кобилиятига эга булиши керак, бу эса куйидагиларни англатади:

✓ ахборотларга булган эх,тиёжларни тугри аниклаш ва уни шакллантириш;

✓ турли хил ахборотлар билан ишлаш, керакли ахборотни топиш ва танлаш, таснифлаш, умумлаштириш, танкидий муносабатда булиш;

✓ ахборотлат билан ишлаш жараёнида технологиялардан самарали фойдаланиш;

✓ тупланган билим асосида х,ар кандай ахборот муаммосини аник ва самарали х,ал килиш колилиятларига эга буладилар.

Ахборот компетентлиги:

* ахборот манбалари билан ишлаш куникмаларига эга бо'лиш: китоблар, дарсликлар, ма'лумотномалар, атласлар, хариталар, энтциклопедиялар, каталоглар, луг'атлар, Интернет;

* муаммоларини х,ал килиш учун маълумотни мустакил равишда цидириш, олиш, тизимлаштириш, та^лил цилиш ва танлаш, уни ташкил цилиш, узгартириш, сацлаш ва узатиш;

* ахборотлар билан ишлашда курилмаларидан фойдаланиш куникмаларига эга булиш: компютер, телевизор, магнитафон, мобил телефон, факс, принтер, модем, копирайтер;

* ахборот окимларида хдракат килиш, улардаги асосий ва зарур булган ахборотларни ажрата олиш; оммавий ахборот каналлари орцали тарцатиладиган маълумотларни онгли равишда идрок эта олиш.

Ахборотлар билан ишлаш компетентлигини шаклланишида укувчи шахсини ривожлантиришга ёрдам берадиган куникмалар мавжуд. Буларга: максадга эришиш мотивининг мавжудлиги, билим, куникма ва уларни фаолиятда куллаш кобилиятининг мавжудлиги. Бу компетенсиялар тарбияланувчиларнинг фаолиятлари буйича мавжуд булган ахборотларга нисбатан куникмаларини таъминлайди.

Ахборотлашган жамиятда таълимнинг вазифаси ахборот кобилиятига эга булган тарбияланувчиларни тарбиялашдир, ахборотни кидириш, узгартириш, улардан фойдаланиш билан боглик турли хил муаммоларни х,ал килишдир. Мактаб таълимининг биринчи боскичида ахборот билан ишлашнинг ургатилади бу эса келажакда укитишнинг муваффакиятли калитига айланади.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE INTERNATIONAL EXPERIENCE AND MODERN APPROACHES IN PRESCHOOL EDUCATION

15 MAY, 2024

Xynoca ypHuga myHu TatKugnam «oh3kh, TapÖHa^aHyBHH^apra 3aMOH Ta.na6.napH gapa^acuga 6h.hm 6epyBHH Tap6uaHH-negaror, aBBa.no, y3H aHa myHgaM 6u.HM.ap 6unaH KyponnaHraH 6y.Hmu Ba y.apHH aManueTga TaT6uK этa o.umu 3apyp.

REFERENCES

1. Y36eKHCTOH Pecny6.HKacuHHHr "TatnuM TyrpHCHga"rH ^OHyHH.-T.: Y36eKHCTOH, 2020.

2. Y36eKHCTOH Pecny6.HKacu npe3ugeHTHHHHr 2019-hh. 29-anpengaru "Y36eKHCTOH Pecny6.HKacu XanK TatnuMH th3hmhhh 2030-HH.rana puBO^naHTupum" TyrpucugarH nO-5712-coH.u ^apMOHu

3. Y36eKucTOH Pecny6nuKacu Пpезнgентннннг 2022-hu. 28-HHBapgaru "2022-2026-Munnapra Myn^annaHraH AHru Y36eKucTOHHuHr TapaK^ueT CTpaTeruacu тyFpнcнga"гн nO-60-coh.u OapMOHu.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.