Научная статья на тему 'МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИ ТАРБИЯЧИЛАРИНИНГ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ– ДОЛЗАРБ МУАММО СИФАТИДА'

МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИ ТАРБИЯЧИЛАРИНИНГ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ– ДОЛЗАРБ МУАММО СИФАТИДА Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
мактабгача таълим / тарбиячи компетентлиги / мустақил дунёқараш / билим / малака / кўникма.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Феруза Мамажонова

Мақолада мактабгача таълим тизимида амалга ошириладиган муҳим тадбирлар қаторида мутахассисларнинг янги авлодини шакллантириш, маънавий-ахлоқий жиҳатдан етук, мустақил дунёқарашга эга, ижодий фикрловчи, бой миллий мерос, шунингдек, умуминсоний ва миллий қадриятларга садоқатли баркамол шахсни тарбиялаб, вояга етказиш вазифалари хақида баён этилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИ ТАРБИЯЧИЛАРИНИНГ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ– ДОЛЗАРБ МУАММО СИФАТИДА»

МАКТАБГАЧА ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИ ТАРБИЯЧИЛАРИНИНГ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТЛИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ- ДОЛЗАРБ МУАММО СИФАТИДА

Феруза Мамажонова

Наманган вилояти, Норин тумани 31 мактабгача таълим ташкилоти мудираси

https://doi.org/10.5281/zenodo.11210173

Аннотация. Мацолада мактабгача таълим тизимида амалга ошириладиган мущм тадбирлар цаторида мутахассисларнинг янги авлодини шакллантириш, маънавий-ахлоций жщатдан етук, мустацил дунёцарашга эга, ижодий фикрловчи, бой миллий мерос, шунингдек, умуминсоний ва миллий цадриятларга садоцатли баркамол шахсни тарбиялаб, вояга етказиш вазифалари хацида баён этилган.

Калит сузлар: мактабгача таълим, тарбиячи компетентлиги, мустацил дунёцараш, билим, малаш, куникма.

Мактабгача таълим муассасалари тарбиячилари уз фаолиятида шахсий, ижтимоий, иктисодий ва касбий муносабатларга киришиши, жамиятда уз урнини эгаллаши, дуч келадиган муаммоларнинг ечимини хал этиши, энг мухими уз сохаси, касби буйича ракобатбардош булиши учун зарур булган куникма ва малакаларга эга булиши лозим. Янги иктисодий сиёсатга утиш шароитида таълим-тарбиядан кузда тутилаётган максадларга эришиш, мактабгача таълим тарбияланувчилари хилма-хил фаолиятини уюштириш, уларни билимли, одобли, эътикодли, мехнасевар, баркамол инсон килиб устириш тарбиячи зиммасига юклатилган.

Компетентли ёндашув тарбиячиларнинг ижтимоий, коммуникатив, информацион, касбий ва бошка шахсий сифатларни шакллантиришга йуналтирилган булиб, тарбиячидан билим, малака ва куникмаларни тарбияланувчиларга оддийгина етказиш булибгина колмасдан, балки уларда касбий билимдонликни ривожлантиришни ва кафолатли узлаштирилишини хам такозо этади.

Узбекистон Республикасида таълимнинг узлуксизлиги, баркамол шахсни тарбиялашга йуналтирилганлигидан келиб чиккан холда айтиш мумкинки, мактабгача таълим муассасалари педагог кадрлари иш фаолиятининг изчиллигини таъминлаш максадида куйидаги таянч ва кушимча вазифаларни улар узида мужассам этиши керак:

> уз фикрини огзаки ва ёзма тарзда аник, тушунарли баён кила олиш, мавзудан келиб чикиб саволларни мантикан тугри куя олиш ва жавоб бериш;

> ижтимоий мослашувчанлик, узаро мулокотда муомала маданиятига амал килиш, жамоавий хамкорликда ишлай олиш;

> мавжуд ахборот-коммуникация манбаларидан фойдалана олиш;

> зарур булган ахборотларни излаб топа олиш, саралаш, кайта ишлаш, узатиш, саклаш, хавфсизлигини таъминлаш ва фойдаланишда медиа-маданиятга риоя килиш;

> маълумотлар базасини ярата олиш, асосийларини танлай олиш ва уларни тахлил кила билиш;

> кундалик фаолиятда учрайдиган хужжатлар билан ишлай олиш;

^ шахс сифатида доимий равишда уз-узини ривожлантириш, жисмоний, маънавий камолотга интилиш;

^ хаёт давомида укиб-урганиш, билим, тажрибани мустакил равишда мунтазам ошириб бориш;

> уз хатти-харакатини бахолаш, узини назорат кила билиш;

> жамиятда булаётган вокеа, ходиса ва жараёнларга дахлдорликни хис этиш ва фаол иштирок этиш;

> узининг фукаролик бурч ва хукукларини билиши, унга риоя килиш;

> мехнат ва фукаролик муносабатларида муомала, иктисодий, хукукий маданиятга эга булиш;

^ касбий мавкеининг усишига интилиш билан жамият ва оиласи манфаатлари учун хизмат килиш, ёрдамга мухтожларга саховатли булиш.

Шунингдек, уларнинг хар томонлама юксак касб эгаси булиш учун уларнинг маънавий-ахлокий дунёкарашини ривожлантириш талаб этилади. Бунинг учун куйидаги вазифаларга эътиборли булиш лозим:

^ ватанга садокатли, инсонларга мехр-окибатли хамда умуминсоний ва миллий кадриятларга эътикодли булиш;

^ ораста кийиниш, юриш-туришда маданий меъёрларга ва соглом турмуш тарзига амал килиш;

> умумбашарий ахамиятга эга булган кадриятларни билиш, унга хурмат билан муносабатда булиш;

> узгаларга нисбатан мехр-мурувват, сахийлик, узгаларнинг дунёкараши, диний эътикоди, миллий ва этник хусусиятлари, анъана ва маросимларини хурмат килиш;

^ халкининг тарихий, маънавий ва маданий меросини авайлаб асраш, жамиятда урнатилган одоб-ахлок коидаларига риоя килиш.

Яна шуни кайд этиш жоизки, тарбиячилар касбий фаолиятининг сифат мезонларидан бири уларнинг малака савиясига караб белгиланади.

Мактабгача таълим муассасалари тарбиячиларининг касбий компетентлилигини ривожлантириш жараёнларини ташкил этишда алохида эътибор каратилиши зарур булган омиллардан бири тарбиячи фаоллигини таъминлаш ва мустакил фаолиятини ташкил этиш булиб, мазкур жараёнлар самарадорлиги нафакат уларнинг малакасини оширишни ташкил этишга, балки мустакил таълимни йулга куйиш, тарбиячиларда узини-узи тарбиялаш куникмаларини шакллантириш, шунингдек, рефлексив таълимий мухитни хамда узаро таъсир жараёнини ташкил этишга боглик булади.

Юкорида келтирилган фикрларимиз тарбиячиларнинг касбий компетентлилигини ривожлантириш жараёнларини ташкил этиш ва бошкаришда тарбиячиларга ва уларнинг кизикишини ривожлантиришга ахамиятли таъсир курсатувчи субъектив хамда объектив омилларга алохида эътибор каратиш зарурлигини тасдиклайди.

Демак, тарбиячининг касбий компетентлилиги турли шакллардаги педагогик жараёнларда шаклланиб, ривожланиб боради ва мазкур жараёнларда тарбиявий муносабатлар узига хос ахамият касб этади, бунинг энг асосий сабаби тарбиячилар узаро бир-бирини ва устоз педагогларнинг хатти-харакатини, педагогик фаолиятини кузатади, фикрлайди хамда уларнинг килган ва килаётган ишларидан хулосалар чикаради, дунёкараши узгаради, тушунчалари ривожланади.

REFERENCES

1. Development of professional skills and competencies of teachers Turgunov, S. T., Daniyarov, B. K., Umaralieva, M. A., Shodmonova, S. S., Turgunova, S. M., & Tojiboeva, H. M. (2012). Development of professional skills and competencies of teachers. Tashkent "Sano-standart". Tashkent.-2012.

2. Pedagogical conditions of forming professional competence of teachers Umaralieva, M. (2017). Pedagogical conditions of forming professional competence of teachers. Eastern European Scientific (ISSN 2199-7977). Journal.-Dusseldorf-Germany.

3. The Development of Professional Competencies of Teachers on the Basis of an Innovative Approach Turgunov, S., & Umaralieva, M. (2016). The Development of Professional Competencies of Teachers on the Basis of an Innovative Approach. Journal of Foreign Language Teaching and Applied Linguistics, (2), 119-125.

4. THE ROLE OF CREATIVE TECHNOLOGIES IN DEVELOPMENT OF PROFESSIONAL COMPETENCY OF GENERAL SECONDARY PUPILS IN COLLABORATIVE PEDAGOGY ABDUGAPPAROVNA, U. M. (2019). THE ROLE OF CREATIVE TECHNOLOGIES IN DEVELOPMENT OF PROFESSIONAL COMPETENCY OF GENERAL SECONDARY PUPILS IN COLLABORATIVE PEDAGOGY. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol, 7(5).

5. Pedagogical Conditions of Forming Professional Competence of Teachers Based on Innovative Approach Umaraliyeva, M. A. (2017). Pedagogical Conditions of Forming Professional Competence of Teachers Based on Innovative Approach. Eastern European Scientific Journal, (4), 65-68.

6. The Conceptual Direction of Prevention Informational Threats in Academic and Educational Publications.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.