Научная статья на тему 'МАКТАБ ЎҚУВЧИЛАРИГА ТАЪЛИМ–ТАРБИЯ БЕРИШДА ОТАОНАЛАР ВА ЎҚИТУВЧИ ЎРТАСИДАГИ УЗВИЙ БОҒЛИҚЛИКНИ ТАЪМИНЛАШ'

МАКТАБ ЎҚУВЧИЛАРИГА ТАЪЛИМ–ТАРБИЯ БЕРИШДА ОТАОНАЛАР ВА ЎҚИТУВЧИ ЎРТАСИДАГИ УЗВИЙ БОҒЛИҚЛИКНИ ТАЪМИНЛАШ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

87
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
таълим-тарбия / педагог / ўқувчи / тўгараклар / хулқ-атвор / концепция / донишманд / Алишер Навоий. / образование / учитель / ученик / кружки / персонаж / концепция / мудрец / Алишер Навои.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Шоҳида Ражабовна Муродова

Ушбу мақолада мактаб ўқувчиларига таълим-тарбия беришда отаоналар ва ўқитувчи орасида узвий боғлиқликни таъминлаш, мактаб ўқувчиларининг бўш вақтларини самарали ва мазмунли ташкил этиш, уларни тўгаракларга қатнашишини таъминлаш, ҳар бир ўқувчи характерига тўғри ѐндашиш, унга тўғри йўл кўрсатиш, ота-она ва ўқитувчи зиммасида эканлиги, боланинг катта одамларга қараганда мия фаолиятининг яхшироқ қабул қилиши, шунинг учун уларга шеър ѐдлаттириш, тез айтишларни ўргатиш, топишмоқлар топтириш орқали боланинг миясини ривожлантириб бориш каби педагогик методлар тўғрисида фикр юритилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

В ВОСПИТАНИИ УЧЕНИКОВ СРЕДНЕ-ОБРАЗОВАТЕДЬНЫХ ШКОЛ ОБЕСПЕЧИТЬ ВЗАИМОСВЯЗЬ МЕЖДУ РОДИТЕЛЯМИ И УЧИТЕЛЯМИ

Данная статья обеспечивает неразрывную связь между родителями и учителями в воспитании школьников, эффективную и содержательную организацию досуга школьников, обеспечение их участия в клубах и кружках, правильный подход к характеру каждого ученика, правильный путь к нему, учитываются педагогические методы, такие как заучивание стихов, обучение их быстрому разговору, развитие детского мозга путем нахождения загадок.

Текст научной работы на тему «МАКТАБ ЎҚУВЧИЛАРИГА ТАЪЛИМ–ТАРБИЯ БЕРИШДА ОТАОНАЛАР ВА ЎҚИТУВЧИ ЎРТАСИДАГИ УЗВИЙ БОҒЛИҚЛИКНИ ТАЪМИНЛАШ»

МАКТАБ УЦУВЧИЛАРИГА ТАЪЛИМ-ТАРБИЯ БЕРИШДА ОТА-ОНАЛАР ВА УКИТУВЧИ УРТАСИДАГИ УЗВИЙ БОГЛЩЛИКНИ

ТАЪМИНЛАШ

Шо^ида Ражабовна Муродова

Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти Мактабгача ва бошлангич таълим факультети бошлангич таълим ва спорт иши йуналиши

II боскич талабаси

АННОТАЦИЯ

Ушбу маколада мактаб укувчиларига таълим-тарбия беришда ота-оналар ва укитувчи орасида узвий богликдикни таъминлаш, мактаб укувчиларининг буш вактларини самарали ва мазмунли ташкил этиш, уларни тугаракларга катнашишини таъминлаш, хдр бир укувчи характерига тугри ёндашиш, унга тугри йул курсатиш, ота-она ва укитувчи зиммасида эканлиги, боланинг катта одамларга караганда мия фаолиятининг яхширок кабул килиши, шунинг учун уларга шеър ёдлаттириш, тез айтишларни ургатиш, топишмоклар топтириш оркали боланинг миясини ривожлантириб бориш каби педагогик методлар тугрисида фикр юритилади.

Калит сузлар: таълим-тарбия, педагог, укувчи, тугараклар, хулк-атвор, концепция, донишманд, Алишер Навоий.

В ВОСПИТАНИИ УЧЕНИКОВ СРЕДНЕ-ОБРАЗОВАТЕДЬНЫХ ШКОЛ ОБЕСПЕЧИТЬ ВЗАИМОСВЯЗЬ МЕЖДУ РОДИТЕЛЯМИ И

УЧИТЕЛЯМИ

АННОТАЦИЯ

Данная статья обеспечивает неразрывную связь между родителями и учителями в воспитании школьников, эффективную и содержательную организацию досуга школьников, обеспечение их участия в клубах и кружках, правильный подход к характеру каждого ученика, правильный путь к нему, учитываются педагогические методы, такие как заучивание стихов, обучение их быстрому разговору, развитие детского мозга путем нахождения загадок.

Ключевые слова: образование, учитель, ученик, кружки, персонаж, концепция, мудрец, Алишер Навои.

IN THE UPBRINGING OF PUPILS OF SECONDARY EDUCATIONAL SCHOOLS TO ENSURE RELATIONSHIP BETWEEN PARENTS AND

TEACHERS

ABSTRACT

This article provides an inextricable connection between parents and teachers in the upbringing of schoolchildren, an effective and meaningful organization of schoolchildren's leisure time, ensuring their participation in clubs and circles, the correct approach to the character of each student, the correct path to it, pedagogical methods are taken into account, such as memorizing poetry, teaching their quick conversation, the development of a child's brain by finding riddles.

Keywords: education, teacher, student, circles, character, concept, sage, Alisher Navoi.

Ёш авлодни тарбиялаш, уларни келажагимиз пойдевори сифатида илмли, онгли дунёкарашини кенгайтириш, зукколигини, топкирлигини ошириш, хозиржавоблигини, нуткини устириш умуман олганда интелектуал салохиятини бойитиш биз педагогоглар зиммасида.

Хрзирги пайтда информацион технологиялар ривожланган бир пайтда педагог укувчининг диккатини жалб эта олиши, кизиктира олиши учун укитувчидан тинимсиз изланишлари талаб этилади. Бошлангич синф ёшидаги болаларда купрок уйинга булган мойиллик купрок булгани учун, уйинли хаётдан масъулиятли укиш жараёнига утиш бир канча болага кийинчилик тугдириши табиий. Мана шу хусусиятларни хисобга олган холда уйнаб-уйлаб укишларини таъминлаш , ахборот технологияларига мурожаат килган холда, хар хил мавзуга оид мультроликлардан фойдаланиш ижобий самара бера олади.

Биргина рагбатлантиришнинг узи болага мотивация бера олади, тугри рагбатлантириш эса рухини кутаради, узига булган ишончни оширади. Мактаб укувчиларига таълим-тарбия беришда ота-оналар ва укитувчи орасида узвий богликликни таъминлаш, мактаб укувчиларининг буш вактини самарали ва мазмунли ташкил этиш, уларни тугаракларга катнашишини таъминлаш ва бунга шароитлар яратиб бериш биз педаголарнинг доимий дастуримиз булиши керак.

Усиб келаётган ёш авлод ёш нихолга ухшайди. Бу даврда уларни тугри йуналтириш,керакли маслахат бера олиш, боланинг кунглига йул топа олиш

педагогнинг махоратига боглик.Бу масалада ота-онанинг хам роли катта, шу билан бирга боланинг шаклланишида атрофдаги одамлар, яьни куни кушнининг хам узвий богликлигини эътиборга олиш бир болага етти кушни ота-она деган хикматли наклга тугри ёндашмок лозим [1;2;3].

Х,еч качон болани уртоклари олдида камситмаслик, зарур булса ёлгиз узи билан гаплашиб, тугри тушунтириш ишларини олиб бориш керак, ижобий ва салбий ходиса, вокеъликларни тугри тушунтириб бориш хар кимнинг хам кулидан келадиган иш эмас.

Мактаб укитувчиларининг укувчилар ота-оналари билан биргаликда фанларни узлаштиришларини назорат килиб боришлари, укувчиларни мактабда укитувчи уз назоратига олиши, уйда эса уларни ота-оналари хар бир хатти - харакатларини, хулк - атворини, фанларни узлаштириш даражасини доимий назорат килиб бориши хам яхши самара беради. Х,ар бир укувчи характерига тугри ёндашиш, унга тугри йул курсатиш, ота-она ва укитувчи зиммасида, бола аклини таний бошлаши билан шакллана бошлайди, катта одамларга караганда мия фаолияти яхширок кабул килади, шунинг учун шеър ёдлаш, тез айтишларни ургатиш, топишмоклар топтириш оркали боланинг миясини ривожлантириб бориш узининг ижобий натижаларини беради. Х,ар бир укувчининг ёшлик давридан бошлаб уз олдига аник максадлар куйиши, унинг билими, дунёкараши, айтайлик бошлангич синфлардан бошлаб "Мен духтир буламан", "Мен укитувчи буламан", "Мен учувчи буламан" деб уз олдиларига аник максад куйишлари, уларни шахс сифатида камол топишларига, келажакда бу болаларнинг жамият учун, узининг халки учун фидойи, уз халкини она ватанини севиб ардоклайдиган, унинг равнаки йулида хормай-толмай мехнат киладиган, яхши ёмоннинг фаркига борадиган хакикий етук инсонлар булиб етишиши -биз педагогларнинг энг катта ютугимиздир.

Юкоридаги методлар хам самарали усуллардан бири эканлигини укувчиларга доимий уктириб боришимиз ва бу уларнинг хотираларини мустахкамлашини мактаб укувчиларига тугри тушунтириб боришимиз керак.Таълим тарбиянинг концептуал масалаларидан бири хам - усиб келаётган ёш авлодни она ватанни севиш, унинг равнаки йулида билимли, илмли килиб тарбиялаш биринчи галдаги энг асосий вазифамиз ва бош максадимиз булиши кераклиги таъкидлаб утилган [1;3;4].

Бизнинг доно халкимизда "Бола бошидан" деган ажойиб пурмаъно накл мавжуд, мана шу наклга асосланган холда бола тарбиясини бошидан бошлаш керак деб уйлайман ва бу коидага амал килишга даъват этаман.

Мана шу ерда бир ривоятга назар солишни жоиз деб билдим. Ота боласини етаклаб бир донишманднинг хузурига боришибди. Ота дебди, болам анча усиб колди, энди уни тарбиялашни бошласам буладими? Дониманд отадан суради, углингиз неча ёшда? - Ота жавоб берди, углим 7 ёшга тулди. Шунда донишманд сиз етти йилга кечикибсиз дейди. Х,икоядан шундай хулоса килиш мумкинки биз ота-оналар болалар тарбиясини у дунёга келишидан хам олдин она корнида булган пайтда бошлашимиз керак, бу пайтда асабийлашиш мумкин эмас, уша даврда амалга оширган хар бир хатти харакатимиз боламизга бизнинг танамиздаги кон оркали утади [1;2;3;4].

Мактаб укувчиларини тарбиялашда уларнинг ота-оналарининг билим даражаси хам катта роль уйнайди. Оилада боланинг тарбиясида асосий ролни она уйнайди, онанинг билимли, зукко булиши - у боланинг келажакда ким булиб етишишида катта амалий ахамият касб этади. Мактаб укувчисини касбга йуналтиришда айникса ота-оналарнинг роли, масалан кимё ва биология фанларини чукур урганса келажакда тиббиёт олийгохларига укишга кириши учун замин хозирлаши, мухандис, архитектор каби касбларни эгаллаши учун физика ва математика фаналарини чукур узлаштириши, умуман олганда барча фанларни укишлари кераклиги, бу фанлар бир-бирини тулдириб бориши, хаётда барча фанлар маълум бир жойда керак булишини доимий уктириб боришлари шарт.

Буюк мутафаккир, суз мулкининг султони, кенг ва чукур фалсафий мушохада юритиш истеъдодига эга булган шоир, давлат арбоби ,меъмор, мухандис, буюк ислохотчи, Алишер Навоий ота-онанинг фарзанд хаётидаги ролини шундай таърифлайди "Оламда ой билан куёш канчалик ахамиятга эга булса, фарзанд учун ота-она хам шунчалик кимматга эга!" Буни шундай мисраларда куришимиз мумкин.

Бошни фидо айла ато кошига,

Жисмни кил садка ано бошига.

Тун-кунунгга айлагали нур фош,

Бирисин ой англа, бирисин куёш.

Мутафаккир адиб чиндан хам ой туфайли тун ёришса, куёш туфайли кун ёруг булганидек: ота фарзандининг тунини ёритса, она фарзандининг кунини ёритади.

Буюк хакнавис шоир устоз ва шогирд уртасидаги муносабатлари хусусида хам жуда чукур, кенг маъноли фикрларини илгари сурган "хак йулида кимки машаккат чекиб, унга биргина харф ургатган булса юз хазина

бойлик билан хам унинг хаккини адо этолмас"лигини таъкидлаб утади. Буюк шоир буни шундай ифодалайди.

Х,ак йулинда ким сенга бир харф ургатмиш ранж ила, Айламак булмас адо онинг, хакин юз ганж ила.

Ота - она уз фарзандини билимли, илмли килибгина колмай одоб-ахлок хакида хам билим беришдан тонмаслиги даркор. Агар ёшларимиз илмли, одоб-ахлокли булса биз узлигимизни йукотмаймиз янада гуллаб, янада яшнаймиз, миллатимиз хор булмайди, саноатда, курилишда, фан тараккиётида янада ривожлана бораверамиз! Бунда эса ёш авлодга таълим-тарбия гояларини тугри ургата олсак марра бизники. Зеро, буюк саркарда бобомиз Амир Темур "Куч-адолатда" деб бежиз таъкидламаганлар. Биз буюк инсонлар авлодиданмиз, шундай экан биз болаларимизга тугри йул курсатиб, уларни буюк инсонлар килиб тарбиялашимиз уларга она-ватанга мехр уйготишимиз, она-табиатни куз корачигидек асрашга ургатишимиз ва шу рухда тарбиялашимиз шарт.

REFERENCES

1. Azizxodjayeva N.N. Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat. O'quv qo'llanma.-T.; 2013yil.

2. Yoldoshev J.G„. Zamonaviy dars. Malaka oshirish; muammolar, izlanishlar, yechimlar. A.Avloniy nomidagi XTXQTMOM.-T.; 2017yil.

3. Muslimova, A.F. O'z-o'zini takomillashtirishga va ijodiy o'zini namoyon qilishga intilishlarni rivojlantirish / A.F. Muslimova // O'rta maxsus kasb ta'limi. -2010 yil - № 4.

4. Skobeleva T.M. O'rta maxsus kasb-hunar ta'limi o'quv yurtlarida zamonaviy o'qitish texnologiyalari / T.M. Skobelev. - M.: "Yangi darslik" nashriyot uyi, 2010 yil ("Ta'limni rivojlantirish federal dasturi kutubxonasi seriyasi).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.