Научная статья на тему 'МАКТАБ ИНФОРМАТИКА КУРСИНИ МОБИЛ ТЕХНАЛОГИЯЛАР АСОСИДА ЎҚИТИШ'

МАКТАБ ИНФОРМАТИКА КУРСИНИ МОБИЛ ТЕХНАЛОГИЯЛАР АСОСИДА ЎҚИТИШ Текст научной статьи по специальности «Компьютерные и информационные науки»

CC BY
93
22
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
мобил техналогия / интернет / комьпютер / мультимедия / телефон / инновация. / mobile technology / internet / computer / multimedia / telephone / innovation.

Аннотация научной статьи по компьютерным и информационным наукам, автор научной работы — Абдуқодирова Патмахон Турсунбоевна, Қодиров Одилжон

Ушбу мақолада информатика дарсларида мобил техналогиялар асосида ўқитиш ҳамда қўлланиладиган интерактив методлар, уларни қўллашдан мақсад ва вазифалар келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

TEACHING SCHOOL COMPUTER SCIENCE COURSE ON THE BASIS OF MOBILE TECHNOLOGIES

This article describes the interactive methods used in tearching computer science based on mobile technologies, the goals and objectives of their application.

Текст научной работы на тему «МАКТАБ ИНФОРМАТИКА КУРСИНИ МОБИЛ ТЕХНАЛОГИЯЛАР АСОСИДА ЎҚИТИШ»

МАКТАБ ИНФОРМАТИКА КУРСИНИ МОБИЛ ТЕХНАЛОГИЯЛАР

АСОСИДА УЦИТИШ Абдукодирова Патмахон Турсунбоевна

АндДУ Педагогика институти информатика ва аник фанлар кафедраси

катта укитувчиси ^одиров Одилжон

АндДУ Педагогика институти информатика ва аник фанлар кафедраси укитувчиси

https:/doi.org/10.5281/zenodo.6591784

Аннотация. Ушбу мацолада информатика дарсларида мобил техналогиялар асосида уцитиш уамда цулланиладиган интерактив методлар, уларни цуллашдан мацсад ва вазифалар келтирилган.

Калит сузлар: мобил техналогия, интернет, комьпютер, мультимедия, телефон, инновация.

ПРЕПОДАВАНИЕ ШКОЛЬНОГО КУРСА ИНФОРМАТИКИ НА БАЗЕ МОБИЛЬНЫХ ТЕХНОЛОГИЙ

Аннотация. В данной статье описаны интерактивные методы, используемые в обучении информатике на основе мобильных техналогий, цели и задачи их применения.

Ключевые слова: мобильные технологии, интернет, компьютер, мультимедиа, телефон, инновации.

TEACHING SCHOOL COMPUTER SCIENCE COURSE ON THE BASIS OF

MOBILE TECHNOLOGIES Аnnotation: This article describes the interactive methods used in tearching computer science based on mobile technologies, the goals and objectives of their application.

Keywords: mobile technology, internet, computer, multimedia, telephone, innovation.

КИРИШ

Хрзирда оммавий ахборот воситаларининг жамият хдётида тутган урни кундан-кунга юксалиб бормокда. Инсон хдётининг деярли барча жабхдларини мобил техналогияларсиз тасаввур килиб булмайди. Ахборот билан ишлаш, таркатиш, тасарруф килиш ва узатиш куникмалари замонавий шахснинг компьютер саводхонлик даражасини ва ахборий маданиятини белгилаб бермокда.

Таълим жараёнини ахборотлаштириш замонавий таълимнинг энг мух,им вазифаларидан биридир. Бу таълим муассасаларининг илм-фанни талаб киладиган базасини ривожлантириш, укувчиларга таълим берувчи укитувчиларни кайта тайерлаш ва уларни энг янги укитиш тизимларига мослаштириш билан боглик. Укитишнинг принципиал янги воситаси ва билишнинг кучли воситаси булган медиатехнологияларидан фойдаланиш таълим усуллари, ташкилий шакллари ва методикасини ривожлантириш хдмда сифат жихдтидан такомиллаштиришни талаб килади.

ТАДЦЩОТ МАТЕРИАЛЛАРИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

Укувчини маълумот билан ишлашга, мустакил таълим хдмда ахборотни узлаштиришга ургатиш замонавий мактабнинг мух,им вазифасидир. Бугунги кунда таълим сифатини оширишда медиатехнологияларидан фойдаланмасликнинг имкони йук. Таълим муассасасида Интернетга уланишга эркин рухсат бериш нафакат аудитория хоналарида,

балки каридорларда, библиотекада, фаоллар залида махсус худудлар ташкил этиш максадга мувофик.

Мобил таълимнинг афзалликлари куйидагилардир:

1. Таълим олувчиларга жойни эркин узгартириш имкониятини беради;

2. Имконияти чекланган таълим олувчиларга мобил воситалардан фойдаланган холда укиш имкониятини беради;

3. Шахсий компьютер ва когозли укув адабиётига эхтиёж булмайди;

4. Замонавий симсиз технологиялар ёрдамида фойдаланувчилар орасида укув ресурслар таркалиши енгиллашади (WAP, GPRS, EDGE, Bluetooth, Wi-Fi);

5. Мобил укитишда мультимедияли контентдан фойдаланилади, яъни, ахборотлар турли шаклларда ифода этилади: матнли, график, овозли.

Шундай холатда таълим олувчиларда укув ресурсини узлаштириш ва эслаб колиш самарадорлиги ошади, таълим олиш мотивацияси ривожланади. Агарки таълим олувчиларда топширикларни бажаришга кизикиш булса, бундай холда ихтиёрий укитувчи аудитория жонланиши, таълим олишга мотивация ривожланиши хамда узлаштириш самарадорлиги ошишини хеч иккиланмасдан айта олиши мумкин булади.

ТАДЦЩОТ НАТИЖАЛАРИ

Мобил технология бу - уяли алока учун ишлатиладигантехнологиядир. Сунгги бир неча йил ичида мобил технологиялар тез фурсатда ривожланди. Оддий мобил курилма бугунги кунга келиб оддийгина мобил телефон, GPS-навигация мосламаси, урнатилган веб-браузер ва тезкор хабарлар мижози ва кулда уйин консолига айланди. Купгина мутахассисларнинг фикрига кура, компьютер технологияларининг келажаги симсиз тармок оркали мобил компьютерларга боглик.

Планшетли компьютерлар ёрдамида мобил хисоблаш янада оммалашмокда. Асосан симсиз курилмаларнинг симсиз технологияларига (жумладан, ноутбуклар, планшетлар, мобил телефонлар ва бошкалар) ахборот технологияларини интеграциялаш ускуналари.

Ахборот технологиялари ва алока технологияларининг интеграцияси бизнинг ижтимоий хаётимизга катта узгаришларни олиб келди. Мобил технологиялар ва Интернет ахборот-коммуникация технологиялари ривожлантиришнинг асосий харакатлантирувчи кучларига айланди.

Мобил таълим (М-learning) атамаси бундан 15 йиллар олдин инглиз тилидаги педагогик адабиётларда, хозирги кунда эса бизнинг мамлакатимизда хам бу атама хам купрок фойдалана бошланди. Мобил таълим мобил ва портатив курилмалардан фойдаланиб, укишни ва таълимни ташкиллаштириш имконини беради. Мобил курилмалар ёрдамида назарий ва амалий таълим беришга багишланган хориждаги йирик лойихалардан куйидагиларни алохида айтиб утишимиз мумкин.

• Мобил таълим тизими (The Mobile Learning Network Project-MoleNet)

Буюк Британия

• Мобил таълим мухити (Mobile Learning Environment Project-The Mole)

А^Ш

• Бутун хаёт давомида таълимда мобил техналогиялар (Mobile

Technologies in Lifelong Learning: best practices-MOTIIL) Европа иттифоки

• Мобил таълим консерсиуми (Mlearning Consortium) Канада.

Мобил таълим учун куйидаги мобил алока мухити ва курилмалардан фойдаланилади:

- смартфонлар, айфонлар, планшетлар;

- MP4 плейерлари, Неткитоблар, електрон уйинлар учун курилма (Nintendo DS), iPodlar, GPS-навигаторлар ва ^.к.;

- портатив компьютерлар (ноутбуклар, ултрабуклар, трансформерлар).

Ривожланган мамлакатлар каторида бизнинг давлатимизда хам мобил курилма ва

телефон эгаларининг сони жадал тарзда ортиб бормокда. Купгина таълим муассасалари таълимнинг BYOD (Bring Your Own Device - Уз курилмангни олиб кел) услубига утмокда. Бу услуб таълим муассасаларини компьютер курилмалари билан жихозлаш харажатларини камайтиришга сабаб булади, чунки мобил курилма эгалари уз курилмаларини, муассаса компьютер жихозларини янгилашига нисбатан тезрок янги моделга алмаштиради. МУ^ОКАМА

Замонавий укитиш усулларидан бири булган VAK tearching: (Visual -куриш, Auditory-эшитиш, Kinesthetic-тахлил сезги ёки харакат) ни карайдиган булсак бунда укувчига куриш, эшитиш ёки тана-харакат оркали билим олиш таъсирини аник куриш мумкин. Бу сезгиларни уч тоифага ажратсак: визуал, аудио ва китестетик (харакат). Бундай укитиш усуллари ёрдамида таълим жараёнини самарали ташкил этилиши бевосита мобил курилмалари билан ишлашга боглик булади.

Инновацион таълим шароитида айнан инновацион характерга эга булган воситалар амалиётга жорий этилмокда. Мазкур воситаларнинг техналогик-дидактик имкониятлари укувчиларнинг укув когнитив фаоллигини такомиллаштириш билан бир каторда таълим сифатини ошириб, узлаштириш самарадорлигини оширишга ёрдам беради. Мактаб таълимида ташкил этилаётган дарс жараёни бундан тахминан ун йиллар аввал факатгина компьютер, сканер, проектор, модем, телефон, микрафон, карнай(калонка), флешка кабилар кулланилган булса, бугунги кунга келиб улар каторида интерактив доска, электрон корпус(купрок тилларни урганишда) каби техник воситалар, смартфон, андроид, AI, SMART Board, Simpodium интерактив дисплейлари, Multimodal Learning, GoogleClassroom, SMARTNotebook каби смарт-техналогияларга кирувчи дастурий таъминотлар, Access, OER ва OEP маълумотлар омборлари, вебинар техналогиялар, Moode, LMS, EMS, CMS, VLE, E-Learning, MOOC каби масофавий хамда онлайн таълим платформалари, Zoom, Big Blue Button каби онлайн конференция платформалари, видео тайёрловчи BrainPOP, Flocabulary, iSpring, Flash, PowerPoint каби инновацион характерга эга воситалар самарали фойдаланилмокда. ХУЛОСА

Укувчилар билан укув машгулотларини Microsoft Power Point ёки Macromedia Flash каби дастурий пакетларда яратилган мультимедиали презентациялар ёрдамида утказиш одат тусига кирган. Лекин одатий такдимот техналогиялари билан бир каторда, таълим сохасига интерактив деб номланган янги техналогиялар кириб келмокда, бу эса такдимотдан слайд-шоу куринишида узоклашишга имкон беради. Интерактив ускуна ёрдамида такдимотнинг янги шакли (SMART-интерактив доскалари, Simpodium

интерактив дисплейлари) - маърузачи уз нут;и давомида яратган такдимот -реал вак;тда, х,озирнинг узида яратилган такдимот.

Фойдаланилган адабиётлар

1. Закирова Ф. М. Подготовка будущих учителей к профессиональной деятельности в среде ИКТ // Информатика и образование. - 2007. -N 10. - С. 101103.

2. Sulaymanova D.B. "Experience in the application of mediatechnologies in teaching informatics in 5thgrade of schools! //Middle European Scientific Bulletin, ISSN 2694-997080, volume 12 May 2021, 80-83 б. ((Impact Factor 7.525)https://cejsr.academicjournal.io/index.php/journal/article/view/517/464https://doi.o rg/10.47494/mesb.2021.12

3. Абдукадыров А., Тайлаков Н., Болтаев Б. и др. Основы информатики и вычислительной техники. 9 класс. Учебник. — Ташкент: Издательско-полиграфический творческий дом имени Чулпана, 2006.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.