Научная статья на тему 'МОБИЛ ИЛОВАЛАР ЯРАТИШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ВА УЛАРНИНГ ИМКОНИЯТЛАРИ'

МОБИЛ ИЛОВАЛАР ЯРАТИШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ВА УЛАРНИНГ ИМКОНИЯТЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

1935
259
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
мобил иловалар / дастурлар / андроид / платформа / mobile apps / apps / android / platform

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Эшназарова Марғубахон Юнусалиевна, Ҳасанов Саиджалол Саиджамол ўғли, Жамалов Олимжон Орифжон ўғли

Мазкур мақолада мобил иловалар, мобил иловаларнинг таҳлиллари, мобил технологиялар таҳлиллари, мобил иловалар яратиш дастурлари Site 2 APK Builder; Flip Pdf Профeссионал; Book Creator; Flutter дастурлари тахлиллари келтириб ўтилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам об образовании , автор научной работы — Эшназарова Марғубахон Юнусалиевна, Ҳасанов Саиджалол Саиджамол ўғли, Жамалов Олимжон Орифжон ўғли

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

TECHNOLOGIES FOR MOBILE APPLICATIONS AND THEIR POSSIBILITIES

This article covers mobile applications, mobile app analysis, mobile technology analysis, mobile app creation software Site 2 APK Builder; Flip Pdf Professional; Book Creator; Flutter program analyzes are given

Текст научной работы на тему «МОБИЛ ИЛОВАЛАР ЯРАТИШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ВА УЛАРНИНГ ИМКОНИЯТЛАРИ»

МОБИЛ ИЛОВАЛАР ЯРАТИШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ВА УЛАРНИНГ

ИМКОНИЯТЛАРИ

МарFубахон Юнусалиевна Эшназарова

НамДУ педагогика фанлари номзоди, доцент

Саиджалол Саиджамол ^ли Х,асанов

НамДУ таянч докторант

Олимжон Орифжон ^ли Жамалов

НамДУ укитувчи

АННОТАЦИЯ

Мазкур маколада мобил иловалар, мобил иловаларнинг тахлиллари, мобил технологиялар тахлиллари, мобил иловалар яратиш дастурлари Site 2 APK Builder; Flip Pdf Профессионал; Book Creator; Flutter дастурлари тахлиллари келтириб утилган.

Калит сузлар: мобил иловалар, дастурлар, андроид, платформа

TECHNOLOGIES FOR MOBILE APPLICATIONS AND THEIR

POSSIBILITIES

Margubahon Yunusalievna Eshnazarova

Candidate of Pedagogical Sciences, Associate Professor of NamSU

Saidjalol Saidjamol ogli Hasanov

Doctoral student Namangan state University

Olimjon Orifjon ogli Jamalov

Teacher of Namangan State University

ABSTRACT

This article covers mobile applications, mobile app analysis, mobile technology analysis, mobile app creation software Site 2 APK Builder; Flip Pdf Professional; Book Creator; Flutter program analyzes are given.

Keywords: mobile apps, apps, android, platform

КИРИШ

Даставвал, мобил дарсликлар дея .pdf, .doc, .docx каби форматлардаги дарсликнинг электрон матнини мобил курилмалардаги махсус дастурий воситалар ёрдамида такдим этилиши назарда тутилган булса, эндиликда Андроид учун махсус китоблар яратиш оммалашмокда. Андроид учун электрон китоб бу - .apk иловалар куринишида тайёрланган китоб хисобланади.

АДАБИЕТЛАР ТА^ЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Бу турдаги мобил китобларни яратиб берувчи технологиялар сифатида куйидагиларни санаб утиш мумкин: Site 2 APK Builder; Flip Pdf Профессионал; Book Creator; Flutter

Site 2 APK Builder - бу Андроид тизими учун офлайн веб-сайтларни томоша килиш дастурларини осонгина яратишга имкон берувчи мустахкам дастур. Агар сиз веб-сайтдаги маълумотларни асл шаклида сакламокчи булсангиз, бу Java, бу восита бутун сахифани Андроид курилмаларида ишлайдиган APK файлга айлантиришга имкон беради. Веб-сайт ёки URL-дан дастур яратиш. Web site 2 APK ВшМегдан фойдаланиш осон, содда ва бир неча сония ичида Андроид дастурини яратишга имкон беради. Сиз килишингиз керак булган ягона нарса - бу махаллий сайт папкасини ёки URL манзилини юклаш оркали ишлашни хохлаган режимни танлаш. Аризангиз учун сарлавха, сунгра бошланFич сахифанинг форматини танлашингиз керак.

1-pacM.Site 2 APK Builder иконкаси

Куллаб-кувватланадиган каталог сахифалари форматлари HTML, PHP, HTM, JS ва CSS-ни уз ичига олади. Бундан ташкари, агар сиз веб-URL режимини танласангиз, манзилни ва туFри префиксни - HTTP ёки HTTPS ни такдим этишингиз керак. НотуFри танлов дастурнинг туFри ишламаслигига олиб келиши мумкин. Офлайн куриш учун веб-сайт таркиби мавжуд. Веб-сайтнинг барча елементларини уз-узини илова килишдан сунг, дастур офлайн сайтни куллаб -кувватлайди. Махаллий веб-сайтлар билан ишлашда барча таркиб файллари сакланадиган папкани курсатишингиз керак: Фотосуратлар, матн, мултимедиа ва

FLIP PDF Профессионал - бу жуда куп хусусиятларга эга булган Flip pdf дастурининг профессионал версияси хисобланади. Ушбу дастур ёрдамида 3D эффектли сахифаланувчи электрон китобга видео, аудио, матн, турли шакллар, сахифалар, расмлар, Flash, YuTube видеоларини жойлаштиришингиз мумкин.

НАТИЖАЛАР

Бундан ташкари сиз замонавий электрон китобингиз учун куп сонли созламаларни кушишимкониятига эгасиз. Куплаб олдиндан тайёрланган шаблонлар, стиллар, тасвирлар ва орка фонлардан фойдаланишингиз мумкин. Шунингдек, сиз китобингизга бирон бир плагинни кушишингиз мумкин: баннер, янгиликлар тасмаси, тасвирни ёкиш, мусика плеери, Yu Tube видеоси ва бошкалар. Flip PDF Профессионал билан яратаётган электрон китобингиздаги сахифаларни осонгина узгартиришингиз мумкин. Сахифаларни кушиш, учириш ва кайта тахрирлаш учун сахифа бошкарув панелиданфойдаланасиз ваузгартириш сахифасида шрифтбелгилари булган сахифаларга матн кушишингизмумкин, шу билан бирга эффектлар ва харакатларкушинг, сахифада турли шаклларни жойлаштиринг, чизиклар, эллипслар, туртбурчаклар ва баъзи жойларни таъкидланг. PDF-лар, CWF-лар, расмларни кушиш ёки танланган сахифаларни учириш ва хатто сахифа тартибини узгартириш каби мавжуд лойихалар устида осонликча бошкарувни амалга ошириш мумкин. Дастур электрон китобни жойлаштиришнинг турли усулларини таклиф этади. Электрон китобларни weб-сайт доменининг жойлашувида чекловларсиз HTML-форматда нашр килишингиз мумкин. Бундан ташкари, нашрларни электрон почта оркали жунатишингиз, CD/DVD ёки флеш ташувчиларга ZIP архиви

бошка маълумотлар.

^ FlipBwider

Flip PDF Professional

куринишида ёзиш, MAC иловаси сифатида,FBR форматида ёзишингиз мумкин (Flip Reader бепул дастур билан осонгина укиш мумкин), мобил курилмаларда (iPhone, iPad,iPod Touch ва хатто Андроид билан ишлайдиган курилмаларда) ёки .ехе форматида электрон китобларни тайёрлашингиз хам мумкин.

FLIP PDF Профессионал дастури интерфейси 2-расмда келтирилган.

Я» Coiwt Options View Online H*lp

03 :-O0ft PC* (JjJ) ActJ» Owgi ^ W» ) Mtf UptoKtOrtoc , ■- tiwgt Qrlr« BOO» ¡Pt 3™'' '-Mt

a

• • •

V у

VA

REt

2-расм. FLIP PDF Профессионал дастури интерфейси. Book Creator - электрон китобларни яратишда фойдаланиш учун жуда кулай булган ускуна (инструмент) хисобланади. iPad оркали хам, интернет оркали хам ундан фойдаланса булади.

м Фойдаланувчилар узлаРининг биринчи

шахсий электрон китобларини яратишдан олдин, ушбу дастур томонидан такдим этилувчи фойдаланишга доир йул-йурик таянч кулланмаси билан танишиб чикишлари фойдалидир. Электрон китобга нафакат матнли, балки расм, видео ва аудио маълумотларни жойлаштириш имконияти хам мавжуд. Китоб билан ишлашни тугатганингиздан сунг, сиз iBooksdа чоп этишингиз, электрон почта, Air Drop, Googte Drive, Dropbox кабилар оркали тайёр булган мобил ресурсни бошкалар билан булишишингиз хам мумкин.

iPad учун мулжалланган Book Creator ёрдамида .pdf форматидаги электрон китобни тайёрлаб, уларни деярли барча платформаларда укиш ва хаттоки чоп этиш мумкин. Ушбу дасурнинг асосий афзаллиги шундаки, лойихани нафакат компютерда балки планшетни узида хам булутли технологияларда саклаган холда тахрирлаш имкониятидир. Камчилиги сифатида шуни айтиш мумкинки,

маълумотла чизикли тартибда берилади, булим ва пунктларга утиш учун эса т^ридан - туFри гиперссылкалардан фойдаланилади. Шунингдек, рус тилидаги интерфейснинг хам йуклигини хам айтиб утиш жоиз.

Flutter - бу Googleнинг мобил иловаларни яратиш учун очик кодли дастурий таъминотни ишлаб чикиш туплами(SDK)булиб, Android ва iOS учун дастурларни ишлаб чикиш учун ишлатилади ва шу билан бирга Google Fuchsia операцион тизими учун дастурларни ишлаб чикишнинг ягона усули хисобланади. Flutterнинг дастлабки талкини " Sky " деб номланган ва факат Android OS учун иловалар тузилган. У 2015-йилда такдим этилган Dart дастурчилар саммитида такдим етилган секундига 120 фрейм имконият билан такдим этилди. 2018 йил 4-декабр куни Flutter Liveда биринчи баркарор 1.0 талкини эълон килинди. Flutter Dart дастурлаш тилида ёзилган. Flutter - Desktop Embedding ёрдамида Android, шунингдек Windows, macOS ва Linuxда Flutter JIT компилятори булган Dart виртуал машинасида ишлайди. App Storeда динамик код бажарилишидаги чекловлар туфайли Flutter iOS учун AOT компиляциясидан фойдаланади.

МУ^ОКАМА

Dart платформасининг асосий афзалликларидан бири бу тезкор кайта юклаш булиб, дастур кодидаги узгариш дархол уни кайта ишга туширмасдан ишлайдиган дастурий иловада кулланилади.

Flutter двигатели асосан C++ да ёзилган булиб, у Googte Skia график кутубхонаси ёрдамида паст даражадаги куринишни куллаб-кувватлайди. Шунингдек, у Android ва iOS учун платформаларга хос SD^K^ билан узаро алокада булиш кобилиятига ега.

Flutter дастурлари учун фойдаланувчи интерфейси дизайни одатда турли хил виджетлардан фойдаланилади. Flutter виджети - бу фойдаланувчи интерфейсининг баъзи кисмларининг узгармас тавсифи хисобланади. Матн, шакл ва анимация каби барча объектлар виджетлар ёрдамида ишлаб чикилган. Оддий виджетларни бирлаштириб, мураккаб виджетлар хосил килинади.

Flutter узига хос тавсифларга мос келадиган Android OS иловалар дизайни учун Material Design ва Appte iOS иловалар дизайни учун СиреЛ^ номли иккита виджетлар тупламига ега.

Юкорида такдим этилган мобил таълим ресурсларини яратишга мулжалланган ускунавий дастурларнинг имкониятлари ва камчиликларини куриб чикиб, барчасини инобатга олган холда Site 2 APK Builder фойдаланиш

с Flutter

учун энг самарали восита деганкарорга келинди. Ушбу дастурдан фойдаланишни нафакат Информатика укитувчиларига балки бошка фан укитувчиларига хам бемалол тавсия эта оламиз.

Бугунги кунда хорижда таълимий максадларда мобил курилмалардан фойдаланиш асосида уйдан туриб билим олиш, университет томонидан тайёрланган видеодарслардан фойдаланиш, ишлаб чикаришдан ажралмаган холда таълим олиш, шунингдек бир вактнинг узида кушимча тарзда бошка йуналишларда таълим олиш ва шахсий кизикишлари буйича салохиятини ошириш тажрибаси кенг татбик килинмокда.

2020 йил март ойида эълон килинган карантин туфайли Наманган давлат университети Педагогика ва математика факультети 2 курс талабалари билан биргаликда онлайн дарслар Zoom тизимида ташкил этилгани, шунингдек аксарият талабалар машFулотларга мобил курилмалар оркали амалга оширганини таъкидлаб утишимиз жоиз. Шу муносабат билан талабалардан мобил курилма ёрдамида таълим олиш, айрим машFулотлар мобил илова ёрдамида амалга оширилганини хисобга олиб суровнома ташкил этилди. Уларнинг мобил курилма ва иловалардан дарс жараёнида фойдаланиш буйича утказилган суровномага берган натижалари куйидагича курсатди[1]:

• АТ буйича таянч билимларни ургатади - 81 %

• К,изикувчанликни раFбатлантиради - 77%

• Локал ва глобал ходисалар хакида маълумотларни билишга ёрдам беради - 74 %

• Бошкалар билан узаро алокаларнинг янги усулларини яратади - 70%

• Масъулиятли булишга ургатади - 69%

• Креативликни ривожлантиради - 64%

• Узлаштириш мотивациясини оширади - 63%

• Масалаларни ечишга ургатади - 63%

• Жамоа ходисалари (муаммолари) атрофида бошка талабалар билан бирлашишни ургатади - 58%

• Контентдан нафакат фойдаланишни, балки уни яратишни хам ургатади- 57%

• Талабаларга коидаларни тушунишга кумак беради -52 %

Талабалар килган асосий хулоса: Мобил курилма ва иловалар ижодий

хамда хаётий куникмаларни ривожлантиради.

Суровнома давомида «Мобил курилмалар оркали таълим олиш мумкинми?» мазмундаги берилган саволга 80,9 % талаба «Ха, мобилкурилмалар оркали хам таълим олиш мумкин» деган фикрни билдиришган. Айрим талабалар

мобил технологияларидан таълимий максадларда фойдаланаётганликлари, хусусан, тил урганаётганликларини хам айтиб утишган.

Мобил технологиялар ёрдамида таълим олиш кундан-кунга ривожланиб бориши бир катор узига хос хусусиятларга эга булмокда:

> Мобил таълимда жой ва вакт тушунчаларининг ахамияти йук. Яъни мобил таълим бу - мобил технология ёрдамида исталган жойда ва исталган вактда таълим олиш имкониятидир;

> Мобил технологиялардан таълимий максадларда фойдаланиш талабаларнинг билим олиш мотивациясини ошириш сифатида фойдаланувчи воситахисобланади;

> Мобил таълим - бу укув материалларини мобил телефонларга шунчаки жойлаштириши эмас,балки инновацион методларни жорий этиш йулидир;

> Мобил таълим - жараёни иштирокчилари уртасида ахборотларнинг алмашинуви замонавий симсиз технологиялар (Wi-Fi, Bluetooth, WAP, GPRS ва х.к.) оркали амалга ошириш имконияти булади;

> Мобил таълим имконияти чекланган инсонларга хам таълим олиш имкониятини яратади;

> Талабалар имкониятларини фаоллаштиради ва уларнинг мустакил ишлаш фаолияти самарадорлигини оширади.

Таълим жараёнида мобил технологияларнинг имкониятларидан фойдаланиш, мобил технологияларни жорий килиниши хозирги Пандемия даврида, айникса таълим муассасаларида онлайн укишлар давом этаётган бир вактда бу каби имкониятлардан бизнинг талабалар хам фойдалана олишига хизмат килади.

Шуни таъкидлаш керакки, таълим жараёнига мобил технологияларни жорийкилиш, укитишнинг энг истикболли усули булиб, анъанавий таълим жараёнига укитишнинг янги шаклларини жорий этиш имкониятини такдим этади.

2020 йил март ойидан буён онлайн таълим олган талабаларимизнинг аксарияти мобил курилмалар ёрдамида таълим олиб келишди. Амалиёт шуни курсатмокдаки, мобил технологиялар таълим жараёнига мукаммал даражада мос келади ва хатто уни янада самараликилиш имконини беради. Таълим жараёнида мобил технологиялардан фойдаланиш концепциясининг таълим сохасида янги стандарт даражасигача кутарилиши соха мутахассисларининг купчилиги томонидан ишонч билан айтилмокда.

Талабалар мобил технологияларни яхши курадилар ва уни мунтазам равишда шахсий хаётларида куллашади. Шу сабабли, ёшлар узларининг таълим олиш жараёнларини янада кизикарли ва индивидуаллаштириш учун мобилкурилмалар билан ишлашни исташлари бизни хеч ажаблантирмайди.

Технологик жихатдан бой тадбирлар ва дарс машFулотлари камрок технология жалб этилган фаолият билан таккосланганда талабалар билан ишлашнинг юкори даражасини ва тенгдош хамкорлигини куллаб-кувватлаши аникланган. Шу сабабли, замоннининг узи, хозирги XXI аср таълим олувчиларининг талаблари укитувчилардан тарбиявий максадларни режалаштириш ва амалга оширишда таълим самарадорлигини ошириш, таълим шароитларини яхшилаш, бушликларини тулдириш учун мобил курилма ва технологияларни ишга солишлари кераклигини курсатмокда.

Мамлакат равнаки учун биз кейинги авлод педагогларини, дастурчиларини, олимларини, кашфиётчиларини, мухандисларини ва тадбиркорларини тарбиялашимиз керак.

Мобил таълим дарс машFулотларини ташкил этиш шароитини таълим муассасаси имконият даражасидан кенгайтира олиш, таълим олиш вактини белгиланган чегараларидан хам ошираолиш имконини беради. Барчамизга маълумки, таълим муассасаларида хар бир таълим олувчини компютер билан таъминлашнинг иложи йук. Афсуски, хар бир таълим олувчига компютер ва Интернет тармоFига кириш имкониятини яратиш учун таълим муассасасидан катта маблаF талаб этилади.

ХУЛОСА

Аммо ёшларнинг аксариятида телефон бор, бу эса укитишни узгартириш, таълим олиш шароитларини яхшилаш учун хакикий имкониятдир. Бу хаттоки, таълим олувчиларнинг уйдан туриб таълимий ресурсларга эга булиши, укитувчилар билан мулокот килиши ва онлайнда жамоавий тарзда тенгдошлари билан ишлаш имконини беради. Таълим жараёнида мобил курилмаларнингкиймати таълим олувчиларнинг ракамли таълимга йуналтирилган ресурслардан фойдаланиши, мулокот килиши, хамкорлик килиши ва яратиш имконини бериши билан бахоланади.

REFERENCES

1. Эшназарова М. Мобиллик - олий педагогик таълимни модернизация килиш сифатида. НамДУ Илмий ахбороти№12, Наманган, 2019 йил, -327-332.

2. Эшназарова М. Некоторые требования и принципы мобильного обучения. НамДУ Илмий ахбороти№2, Наманган, 2019 йил, -Б. 270-274

3. Akhmedov, B. A., & Khasanova, S. K. (2020). Public education system methods of distance in education in development of employees. Journal of Innovations in Engineering Research and Technology, 7(1), 252-256.

4. Ахмедов, Б. А. (2020). Математические модели оценки характиристик качества и надежности программного обеспечения. Eurasian Education Science and Innovation Journal, 3(10), 97-100.

5. Гулбоев, Н. А., Дуйсенов, Н. Э., Ахмедов, Б. А., & Рахманова, Г. С. (2020). Модели систем управления электрическими сетями. Молодой ученый, 22(312), 105-107.

6. Мухамедов, F. И., Ахмедов, Б. А. (2020). Инновацион "Klaster mobile" иловаси. Academic Research in Educational Sciences, 1 (3), 140-145.

7. Ахмедов, Б. А. О развитии навыков интерактивных онлайн-курсов в дистанционных условиях современного общества (модель-программа для преподавателей образовательных учреждений). Журнал «Universum: технические науки» (Издательство «МЦНО») ЭЛ № ФС77-54434 ISSN: 23115122 //URL: https://7universum.com/ru/tech/archive/item/10992.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.