Научная статья на тему 'МОБИЛ ТАЬЛИМ ВА МОБИЛ ПЛАТФОРМАЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ НАЗАРИЙ АСОЛАРИ'

МОБИЛ ТАЬЛИМ ВА МОБИЛ ПЛАТФОРМАЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ НАЗАРИЙ АСОЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

438
98
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
мобиллик / платформа / педагогика / технология / mobile / platform / pedagogic / technology

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Эшназарова Марғубахон Юнусалиевна, Настинов Садриддин Тожиддин ўғли

Мазкур мақолада мобил таълим, мобил таълимнинг педагогик асослари, ривожланиш тенденциялари, мобил платформалар, уларнинг тахлиллари келтириб ўтилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам об образовании , автор научной работы — Эшназарова Марғубахон Юнусалиевна, Настинов Садриддин Тожиддин ўғли

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THEORETICAL BASIS OF MOBILE LEARNING AND USE OF MOBILE PLATFORMS

The article describes mobile education, pedagogical foundations of mobile education, development history, mobile platforms and their analysis.

Текст научной работы на тему «МОБИЛ ТАЬЛИМ ВА МОБИЛ ПЛАТФОРМАЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ НАЗАРИЙ АСОЛАРИ»

МОБИЛ ТАЬЛИМ ВА МОБИЛ ПЛАТФОРМАЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ НАЗАРИЙ АСОЛАРИ

MapFy6axoH Юнусалиевна Эшназарова

Наманган Давлат Университети педагогика фанлари номзоди, доценти

Садриддин Тожиддин ^ли Настинов

Наманган Давлат Университети укитувчиси

АННОТАЦИЯ

Мазкур маколада мобил таълим, мобил таълимнинг педагогик асослари, ривожланиш тенденциялари, мобил платформалар, уларнинг тахлиллари келтириб утилган.

Калит сузлар: мобиллик, платформа, педагогика, технология

THEORETICAL BASIS OF MOBILE LEARNING AND USE OF MOBILE

PLATFORMS

Margubahon Yunusalievna Eshnazarova

Candidate of Pedagogical Sciences, Associate Professor, Namangan State University

Sadriddin Tojiddin oglu Nastinov

Teacher, Namangan State University

ABSTRACT

The article describes mobile education, pedagogical foundations of mobile education, development history, mobile platforms and their analysis.

Keywords: mobile, platform, pedagogic, technology

КИРИШ

Технологик нуктаи - назарга кура, мобил таълим - WAP ёки GPRS технологияси ёрдамида, Интернетга чика олувчи, материалларни излаш ва олиш, форумда саволларга жавоб бериш, синаб (тестлаб) куриш каби имкониятларга эга булган ихтиёрий портатив мобил курилмада укув материалларини узатиш ва кабул килиб олишдир.

Мобил таълим - бу ихчам, кучма, мобил курилмалар ва технологиялар оркали мунтазам равишда олиб бориладиган фаолият булиб, таълим олувчиларга

ахборот олиш ёки яратиш, мулокот килиш оркали таълим жараёнини янада самарали булишига имкон беради.

АДАБИЁТЛАР ТАХЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Мобил таълим - бу хар кандай форматдаги маълумотларни шахсий мобил курилмаларга кабул килиб олиш ёки такдим этиш имкониятидир.[2]

Ж. Трахлернинг[4] таъкидлашича: «Мобил таълим бутун таълим жараёнини узгартириб юборади.Таълим уз вактида етарли ва индивидуаллаштирилган булиб колади».

Д.Келли[3] мобил таълим-бу укув материалларини кичик экранга кучириш ва мобил курилмалардан фойдаланиш жараёни эмас, балки инновацион таълим шаклларини жорий этиш йули: таълим микроблоглари, янгиликлар лентаси, укув курси эшиттиришлари ва бошкалар билан ишлаб чикиладиган инновацион мобил таълим материалларини ишлаб чикиш жараёни эканлигини таъкидлайди.

Таълим жараёнида мобил технологиялардан фойдаланиш куйидаги имкониятларни беради:

1. Иштирок этишни назорат килиш имкониятининг мавжудлиги (Иштирокни мониторингкилиш);

2. Таълим жараёнининг рухлантирувчи (мотивацион) характерга эгалиги;

3. Таълим олувчиларнинг билим даражасини бир хил назорат килиш;

4. Укувжараёнииштирокчилари уртасидаахборот алмашинувини жадаллаштириш;

5. Таълим олувчиларнинг шахсий психологик ва физиологик хусусиятларидан келиб чикиб, индивидуал ёндашишда мобил курилмаларнинг мослашувчанлиги (Индивидуал ёндашув).

Шундай холатда таълим олувчиларда укув ресурсини узлаштириш ва эслаб колиш самарадорлиги ошади, таълим олиш мотивацияси ривожланади. Агарки таълим олувчиларда топширикларни бажаришга кизикиш булса, бундай х,олда ихтиёрий укитувчи аудитория жонланиши, таълим олишга мотивация ривожланиши хдмда узлаштириш самарадорлиги ошишини х,еч иккиланмасдан айта олиши мумкин булади.

Талаба таълимнинг анъанавий кундузги шаклидаги дарс машFулотларини лойих,алаштиришда мобил технологиялардан фойдаланиш жараёнига турлича ёндашиши мумкин. Масалан, А. Амиров, А.Ашимбекова, А.Темировалар[1] укув жараёнида мобил курилмалардан фойдаланишни куйидаги гурухларга таксимлашган:

❖ Мултимедияли укув - weб ресурслар (аудио файллар,

видеофильмлар, графика, харита ва тасвирлар)ни намойиш этиш учун;

❖ Укув сайтлари, ресурслар, маълумотномалар, луFатларга тезкоркиришни таъминлаш;

❖ Таълим жараёнидаги мулокотни таъминлаш учун (СМС хабарлар, Twitter, Telegram, We6 семинарлар вабошкалар).

НАТИЖАЛАР

Ю. Шишковская[5] мобил курилмалардан таълим максадларида фойдаланишнинг бир неча йули хакида гапирганда куйидагиларни санаб утган:

Биринчидан, мустакил таълим олиш: Бунда, мобил таълим технологиялари асосида материаллардан фойдаланишнинг кулайлиги ва соддалиги, интерактивлик хамда уз узини бошкариш ва узини узи бахолаш имконини берувчи махсус иловалар мавжудлиги учун мустакил таълим олиш имконияти яратилади.

Иккинчидан, М^еагп^ FOялари таълим тизимида, шунингдек, олий таълим муассасаларида анъанавий укув жараёнида хам бирдек кулланилиши мумкин.

Учинчидан, мобил таълим масофавий ёки корпоратив укув курсларига самарали тулдирувчи вазифасини уташи мумкин.

Мобил платформалар Android, Windows Pho^, IOS хакида маълумот бериб утсак (1-жадвал):

Android платформаси аллакачон Wi-Fi Direct, NFS-ни куллаб-кувватлайди ва мултимедиа файлларини узатишга имкон беради. Шунингдек, ушбу операцион тизимга асосланган смартфон ва планшет компютерларни USB порт оркали улаш мумкин: камералар, телевизор тюнерлари, флеш-хотира воситалари. Урнатилган ва янгиланган хавфсизлик тизими сертификациз ва зарарли дастурларни кабул килишга йул куймайди. Андроид 4.3 ^еПуВеап) версиясида Bluetooth smart функциялари куллаб-кувватланади, бу сизга хар кандай Bluetooth курилмалари билан наушниксиз алока килиш имконини беради ва сиз OpenGLES3.0 дастури билан ишлашингиз мумкин.

Windows Phone 8-нинг чикарилиши билан фойдаланувчилар узларининг смартфонларини, планшет компютерларини ва шахсий компютерларини битта тизимга бирлаштириш имкониятига ега булмокдалар (бу мобил дастурлар ишлаб чикувчиларига дастурларни турли хил курилмаларга кучириш имкониятини беради). Ушбу платформанинг асосий фарки - бу фонда дастурларни ишга тушириш ва оператив хотиранинг хажмини мустакил бошкаришдан иборат.

IOS мобил платформаси содда ва тушунарли интерфейсга эга булиб,

дастурий таъминот тез ва самарали ишлайди. Ишончли хавфсизлик тизимига эга булиш шубхали дастурларни ишга туширишининг олдини олади ва шу билан тизимга зарар етказади. Ушбу платформанинг камчиликлари шундаки, у NFS ва Wi-Fi Direct технологияларини куллаб-кувватламайди, шунинг учун мусикани факат iTu^s оркали юклаб олиш мумкин. Кушилган янгиликлар сизга мусикани онлайн тинглаш имконини беради.

1-жадвал

Мобил телефонлар учун операцион системаларнинг статистикаси %

Android 70,43

iOS 29,06

Samsung 0,16

KaiOS 0,11

Windows 0,07

Tizen 0,02

Series 40 0,02

Nokia 0,02

BlackBerry OS 0,01

Linux 0,01

Other 0,09

МУХОКАМА

Бугунги кунда таълим максадлари йулида муваффакиятли ишлатилиши мумкин булган бир катор мобил иловалар мавжуд. Укитувчилар учун дарс жараёнида мобил технологияларникуллашда фойдали булиши мумкин булган айрим манбаларни батафсил куриб чикамиз.

Бугунги кунга келиб, мобил технологиялари ривожланиб боргани сари, аклли телефон (smartphone)лар уз фойдаланувчиларига исталган вактда, узлари истаган электрон китобни мутолаа килиш, узлари кизиккан соха сир-

синоатларини урганиш, киска килиб айтганда таълим олишлари учун ажабланарли даражада имкониятлар яратиб яхши дуст булишгаулгурди.

Смартфонлар куп максадли курилмалардир. Электрон китобларни укиш хеч качон уларнинг асосий максади булмайди, албатта. Бирок, улар ихтиёрий жойда ва исталган вактларда китоб укишга шароит яратиши билан жуда фойдали.

ХУЛОСА

Мобил илова куринишидаги дарслик ва укув кулланмалар таълим олувчиларга куйидаги афзалликларни такдим этади:

• авваламбор, OFир китобларни узингиз билан олиб юришга хожат колмайди. Барча зарур дарсликлар, китоблар ва кулланмалар исталган вактда кулингиздабулади;

• мобил китоблар йуколиб колмайди, йиртилмайди ваэскирмайди;

• мобил дарсликлар фойдаланиш учун жудакулай булиб, улардан фойдаланганда созламаларни узингизга мос холда урнатишингиз мумкин, яъни матнни каттарок шрифтда куриш, расмларни катталаштириш, керакли жойларда хат чуплар урнатиш, мутолаани келган жойдан давом эттириш ва хоказолар;

• мобил дарслик ва укув кулланмалар мавзуни мустакил урганиш ва билимларни мустахкамлашда кумаклашади.

Фойдаланилган адабиётлар

REFERENCES

1. Амиров А. Ж., Ашимбекова А. М., Темирова А. Е.Рольсовременных мобильных приложений в учебном процессе вуза \\ Молодой ученый. 2017.— №1. — С. 13-15. — УРЛ https:\\moluch.ru\archiveU35\37927\

2. Еремин Ю., Крылова E.. Использование мобильных технологий в самостоятельной работе студентов по иностранному языку в неязыковомвузе.^ЬАр: \\goo.gl\xpmi

3. Келли Д. Тонкостизапуска проектовпо мобильномурбучению^^: \\ www.ispring.ru\elearning-insighs\debbi-richards-pro-m-learning\

4. Трахлeр.Ж. Surrent state of mobile learning \\ Mobile learning: Transforming the Delivery of Education and Training.-2009.(http:\\www.aupress.sa\index.php\books\120155)

5. Шишковская.Ю. Электронные учебники: рекомендации по разработке, внедрению и использованию интерактивных мультимедийных электронных учебников нового поколения для общего образования на базе современных

мобильных электронных устройств. - М.: Федеральный институт развития образования, 2012.

6. Эшназарова М. Мобиллик - олий педагогик таълимни модернизация килиш сифатида. НамДУ Илмий ахбороти№12, Наманган, 2019 йил, -327-332.

7. Эшназарова М. Некоторые требования и принципы мобильного обучения. НамДУ Илмий ахбороти№2, Наманган, 2019 йил, -Б. 270-274

8. Akhmedov, B. A., & Khasanova, S. K. (2020). Public education system methods of distance in education in development of employees. Journal of Innovations in Engineering Research and Technology, 7(1), 252-256.

9. Ахмедов, Б. А. (2020). Математические модели оценки характиристик качества и надежности программного обеспечения. Eurasian Education Science and Innovation Journal, 3(10), 97-100.

10. Гулбоев, Н. А., Дуйсенов, Н. Э., Ахмедов, Б. А., & Рахманова, Г. С. (2020). Модели систем управления электрическими сетями. Молодой ученый, 22(312), 105-107.

11. Мухамедов, F. И., Ахмедов, Б. А. (2020). Инновацион "Klaster mobile" иловаси. Academic Research in Educational Sciences, 1 (3), 140-145.

12. Ахмедов, Б. А. О развитии навыков интерактивных онлайн-курсов в дистанционных условиях современного общества (модель-программа для преподавателей образовательных учреждений). Журнал «Universum: технические науки» (Издательство «МЦНО») ЭЛ № ФС77-54434 ISSN: 23115122 //URL: https://7universum.com/ru/tech/archive/item/10992.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.