CC BY
33
ИЗДАТЕЛЬСКОЕ ДЕЛО. ФИЛОЛОГИЯ
УДК 81'374
У. I. Кулiковiч, К. В. Багдановiч
Беларускi дзяржауны тэхналапчны ушверсытэт
МАДЭЛЬ «СЛОУН1КА БЕЛАРУСК1Х ФЕМШ1ТЫВАУ»
Артыкул прысвечаны атсанню мадэл1 аднамоунага культуралапчнага «Слоушка бела-руск1х фемшгтывау». Разглядаецца такое паняцце як «мадэль», акрэсл1ваецца месца фемшь тывау у сучаснай беларускай мове. Пры стварэнш мадэл1 аутары даследавал1 перспектывы карыстальшкау, вызначыл1 тып лекс1каграф1чнага выдання (навуковы, тлумачальны, адна-моуны друкаваны культуралапчна нашраваны слоушк), чытацш адрас (спецыялкты у сферы рэдагавання, журналютыш, фшалогп, навучэнцы i педагоп агульнаадукацыйных устаноу) i функцьп будучага выдання (прафесiйна-матывацыйная, камушкатыуная, мiждысцыплiнарная, выхаваучая, iмiджавая), акрэслiлi выбар першасных i другасных крынiц для стварэння, распра-цавалi прынцыпы фармiравання слоушка i спосабы лексiкаграфавання уваходных лексчных адзiнак. Прапануецца мiкраструктуру слоушкавых артыкулау мадэляванага даведнiка зрабiць наступнай: загалоуныя словы, арфаэтчныя, акцэнталапчныя, граматычныя, стылютычныя i семантычныя характарыстык1, кантэкст, дзе ужываюцца гэтыя лексемы.
Ключавыя словы: слоушк, фемiнiтывы, лексiкаграфiя, беларуская мова, чытацш адрас, выданне, мадэль, слоушкавы артыкул.
U. I. Kulikovich, K. V. Bogdanovich
Belarusian State Techological University
THE MODEL OF "DICTIONARY OF THE BELARUSIAN FEMINATION"
The article describes the model of a single-language cultural "Dictionary of Belarusian feminitives". Such a concept as a "model" is considered, and the place of feminitives in the modern Belarusian language is outlined. Creating the model the authors studied the prospects of users, determined the type of lexicographic publication (scientific, explanatory, monolingual printed cultural dictionary), the reader's address (specialists in editing, journalism, philology, students and teachers of General education institutions) and the functions of the future publication (professional-motivational, communicative, interdisciplinary, educational, image), authors identified the choice of primary and secondary sources to create dictionary, developed the principles of dictionary formation and methods of lexicography of input lexical units. It is proposed to make the microstructure of dictionary entries in the simulated reference book as follows: capital words, orthoepic, accentological, grammatical, stylistic and semantic characteristics, and the context in which these lexemes are used.
Key words: dictionary, feminitity, lexicography, Belarusian language, the reader's address, edition, model, dictionary entry.
Уводзшы. Стварэнне лексiкаграфiчных прац новага пакалення, яюя напоушцу люструюць багацце лексЫ сучаснай беларускай мовы - адна з прыярытэтных задач нацыянальнай л^вютыю i выдавецкай справы [1]. Нямала увап удзяляецца яе вырашэнню i на кафедры рэдакцыйна-выда-вецюх тэхналогш (РВТ) факультэта прынттэхна-логш i медыякамушкацый (niM) Беларускага дзяржаунага тэхналагiчнага ушверспэта (БДТУ). Тут зараджаецца традыцыя крэатыунага пады-ходу да канцэптуальных распрацовак шавацый-ных лексiкаграфiчных выданняу [2, 3].
Сярод iх актуальным i запатрабаваным для сучаснага грамадства з'яуляецца «Слоушк бе-ларускiх фемшгтывау». Праца над яго стварэн-нем распачалася супрацоyнiкамi БДТУ у рамках студэнцкага гранта № 20191048 «Белорус-скоязычные словари личных существительных: типология, структура, содержание, технология создания и продвижения>. Навуковыя вы-канауцы - студэнткi спецыяльнасцi «Выдавец-кая справа» Крысцiна Багдановiч i Кацярына Трошка, навуковы юраушк - загадчык кафедры Кулiковiч У. I.
У. I. Кулковн, К. В. Багдановн
57
Актуальнасць распрацоую мадэлi «Слоушка беларускiх фемштывау» абумоулена: а) патрэ-бай актывiзаваць дзейнасць беларускiх наву-коуцау па вывучэнш асабовых назоушкау фемштывау: спосабау утварэння, функцыяна-вання; б) неабходнасцю удасканалення нормау беларускай лнаратурнай мовы i яе распау-сюджвання на тэрыторып Беларусi; в) невялшай колькасцю на кшжным рынку беларускамоу-ных лексiкаграфiчных прац, прысвечаных аса-бовым найменням; г) патрэбай распрацаваць сучасную ушверсальную мiкраструктуру слоу-нiкавага артыкула, iнфармацыйна запатрабава-ную чытачамi.
Задача артыкула - адлюстраваць вынiкi распрацоую мадэлi «Слоушка беларусюх фемш-тывау» з улшам перспектыу яго выкарыстання, тыпу лексiкаграфiчнага выдання, чытацкага адраса i функцый, выбару крынiц для ства-рэння, прынцыпау фармiравання слоушка i спосабау лексшаграфавання уваходных адзiнак.
Навуковая значнасць такой распрацоую ба-чыцца у далейшым развiццi тэарэтычных асноу беларускай лексшаграфп, стварэннi корпуса фемштывау для комплекснага iх даследавання.
Асноуная частка. Пад тэрмшам «мадэль» мы будзем разумець форму адлюстравання пэунага фрагмента рэчаюнасщ (прадмета, з'явы, працэсу, сггуацьп), якая змяшчае ютот-ныя уласщвасщ праектаванага аб'екта i можа быць прадстаулена у абстрактнай (разумовай або знакавай) щ матэрыяльнай (прадметнай) форме [4].
З мэтай атрымаць аб'ектыуную ацэнку за-патрабаванасцi патэнцыйных карыстальшкау мадэляванага выдання намi быу праведзены аналiз iнфармацыi у вiртуальнай прасторы на тэму фемiнiзацыi беларускай мовы. Акрамя гэтага, былi прааналiзаваны вынш выканання алiмпiяднага задання комплекснай работы удзельшкау 2-га этапу рэспублiканскай алiм-пiяды школьшкау па беларускай мове i лнара-туры у 2018 г.
Як сведчыць матэрыял сайтау, блогау, фо-румау, стауленне да асабовых назоушкау жано-чага роду, што суадносяцца з назоyнiкамi мужчынскага роду, неадназначнае. Вялiкая група моуцау не прызнае ужыванне найменняу тыпу аутарка, аргамзатарка, трэнерка, гнжы-нерка, бо яны нават у самiх жанчын выкт-каюць непрыязнасць, «таму што асацыпруюцца з грэблiвымi словамi накшталт Любка, Лерка, Анька, жанчынка, ...», успрымаюцца як дрэн-ны моуны тон, псуюць мiлагучную беларускую мову (рэжым доступу: http://belsmi.by/archive/ article/97697).
Прычына такога адмоунага стаулення, на думку аднаго з даследчыкау феммзацш маулення
У. Гарбацкага, у няведаннi беларускай мовы i беларускай традыцып, кансерватызме i абыякавасцi:
«Гэта стэрэатып, - адзначае У. Гарбацкi, -але ён навязвауся нам стагоддзямi патрыяр-хальнай культуры. Падчас свайго даследавання я зауважыу, што жанчыны часта ставяцца да фемшпывау больш негатыуна за мужчын. Мне шматкроць давялося чуць: «Шякая я не дырэ-тарка, я - дырэктар».
З аднаго боку, гэта праява кансерватыунай сютэмы, дзе жанчыне адводзiцца другасная роля, а з другога - уплыу рускай мовы, у якой суфiкс -ка успрымаецца як гутарковы. Пры тагам традыцыяналюцюм падыходзе падаецца, што больш эфектыуна i выгадна выкарыс-тоуваць назвы прафесiй у мужчынсюм родзе. Вось i з'яуляюцца словы-трансформеры кшталту «жанчына-касманаут», якiя толькi падкрэсл> ваюць гендэрную адрознасць. Тут пытанне не у мове, а у сiстэме мыслення» (рэжым доступу: https://citydog.by/post/feminityvy-bel/).
Асобы творчыя адносяцца да фемшпывау з пашанай. Напрыклад, перакладчыца, шсьмен-нiца Алена Казлова пераканана, што негатыунае успрыняцце фемшпывау звязана з шжэйшым статусам жанчыны у мiнулым. «Калi мы не маркiруем прысутнасць жанчыны у грамадстве, не ужываем фемiнiтывы, атрымлiваецца, што жанчыны выпадаюць з нашага успрыняцця... Так, словы «дырэктарка», «iнжынерка» шмат каго раздражняюць. Магчыма, гэта не зама-цуецца. Але таюя словы звяртаюць увагу на прысутнасць жанчын у грамадстве» (Рублеус-кая Л. Фемшпывы: што такое, i чаму за iх зма-гаюцца? Рэжым доступу: Ьг^оок^).
На наш погляд, адна з прычын непрыняцця масавай свядомасцю падобных слоу i у тым, што мы не маем адмысловага слоушка беларус-юх фемшпывау з адпаведнымi прыкладам> yзорамi iх ужывання. Слоушк У. Гарбацкага не змяшчае неабходных кантэкстау.
Патэнцыйнымi карыстальнiкамi «СлоУнiка беларускiх фемiнiтываy» могуць быць i вучнi агульнаадукацыйных устаноу. З мэтай выявiць узровень старшакласшкау па стварэннi новых слоу iм было прапанавана наступнае заданне: «Ад назоушкау, яюя абазначаюць асоб мужчынскага полу, утварыць назоутю, яюя абазна-чаюць асоб жаночага полу».
Вынш аказалюя прагназаванымк шхто з удзельнiкаy другога этапу рэспублшанскай алiмпiяды школьнiкаУ па беларускай мове i лiтаратуры у 2018 г. (а гэта каля 300 вучняу IX-XI класау Мiнскай, Гродзенскай, Брэсцкай аб-ласцей) не выканау прапанаванае заданне комп-лекснай работы цалкам. Праблемы yзнiкалi з утварэннем фемшпывау ад такiх назоушкау, як аюянолаг, фыолаг, дапрызыумк, выступовец, барон, клоун, вязень, палкоутк, шляхцщ.
58
Мадэль «Слоунка бeлapycкix фемМтышау»
Прычыны невыканання вщавочныя: уплыу рускай мовы, дзе такiя утварэнш не вгтаюцца, нязвыкласць вымаулення фемшпывау накшталт фталагтя, дапрызыунща, палкоунща, адсут-насць зрокавых узорау напiсання падобных назоушкау.
Таюм чынам, аналiз кантэнту вiртуальнай прасторы, а таксама вышкау алiмпiяднага за-дання, якi быу накiраваны на вызначэнне запатрабаванасцi слоушка сярод актыунай катэ-горыi навучэнцау, творчых работшкау, прадэман-стравау актуальнасць распрацоукi мадэлi такога лексiкаграфiчнага выдання. Патэнцыйныя ка-рыстальнiкi упэунены, што масавы прыход жанчын у розныя прафесii i на розныя пасады, у тым лiку кiруючыя, - важкая прычына таго, каб у сучаснай беларускай мове актыуна утва-ралiся i ужывалiся фемiнiтывы тыпу дырэк-тарка, легкаатлетка, лекарка, пастарка, тра-тэхнща, дазормца, вучоная 7 Шш. Тым больш, як засведчыу У. Гарбацю, «з кожным стагод-дзем беларуская мова стварала усё больш фем> нiтывау, нават тады, калi мова была у заня-падзе. У 19 ст. слоушк Цiхiнскага (слоушк, якi не быу выдадзены, знаходзщца у архiве у Вшь-нюсе) зафiксавау 600 фемiнiтывау. У мiнулым стагоддзi iх утварылася больш за 2000, а на-пачатку 21 ст. было ужо больш за 3000 фемь штывау. I гэта заусёды адбывалася у звязцы з эмансшацыяй жанчын. Бачыце, якая эвалю-цыя!» (рэжым доступу: https://citydog.by/post/ :еттйууу-Ье1/).
Да таго ж, падача фемштывау у iснаваных тлумачальных слоушках даволi часта бывае несiстэматызаванай, што выклшае пэуныя цяжкасцi падчас пошуку патрэбнага слова.
У межах сучаснай тыпалоги лексiкаграфiч-ных выданняу праектаваны слоушк плануецца зрабщь навуковым выданнем, паколью ён будзе утрымлiваць матэрыялы лшгвютычных дасле-даванняу у галiне фемшзацьи беларускай мовы, па лексiкаграфiчнай форме атсання моуных адзiнак - тлумачальным, бо яго асноуная задача будзе заключацца у тым, каб паказаць значэнш фемiнiтывау з iх падрабязнай семантыка-функ-цыянальнай характарыстыкай i прадэман-страваць кантэксты, дзе гэтыя фемшпывы ужываюцца. Па колькасцi моу - аднамоуны (беларускамоуны), па фармаце - друкаваны. Акрамя адзначаных характарыстык, немала-важнае значэнне будзе мець i культуралагiчная накiраванасць выдання. Плануецца, што яно будзе адлюстроуваць рэалii навакольнага свету, становшча жанчыны у грамадстве, месца фемi-нiзацыi у сферах паттыю i культуры. Акрамя гэтага, асобныя слоУнiкавыя артыкулы будуць змяшчаць культуралагiчны каментар, якi дапа-можа глыбей спазнаць культуру Беларуш i узбагацiць свае фонавыя веды.
Верагоднымi актыунымi карыстальнiкамi будучага «СлоУнiка беларусюх фемiнiтывау», мэта якога сiстэматызаваць найменш жаночага роду як лексем, што адлюстроуваюць змен-лiвую рэальнасць (прыход жанчын у розныя прафесп), могуць стаць спецыялюты сферы рэдагавання, журналiстыкi, фшалоги, наву-чэнцы i педагогi агульнаадукацыйных i устаноу сярэдняй спецыяльнай i вышэйшай адукацыi. Асноуныя задачы слоушка дзве: 1) папулярыза-ваць фемшпывы i прасоуваць iх у розныя сферы грамадскага жыцця Беларусi; 2) спрыяць падвы-шэнню статуса жынчыны у сучасн^1м грамадстве.
Мадэль будзе адрозшвацца ад папярэднiх, тэматычна блiзкiх мадэляу тым, што яна шмат-функц^1янальная. Прывядзем яе асноун^1я функцш.
1. Прафесiйна-матывац^IЙная. Слоунiк арыен-таваны не толькi на навучанне школьшкау цi студэнтау, але паралельна i на перападрых-тоуку настаунiкау, на удасканаленне iх агуль-най метадычнай квалiфiкацыi.
2. Камунiкатыуная функцыя. Прадугле-джвае пазнавальнасць слоу у тэкстах, дасвед-чанасць, паiнфармаванасць моуцау адносна наяунасщ назоУнiкау-фемiнiтывау. Яна спрыяе запатрабаванасцi iх для частага выкарыстання.
3. Мiждысцыплiнарная функцыя. Прадвыз-начае мiжпрадметныя i унутрыпрадметныя блокi i тэхналогii навучання.
4. Выхаваучая функцыя. Згодна з ёй, чытач зможа вывучаць культурную спадчыну сваёй краiны; вучыцца любщь i цанiць родную мову, не дапускаць ужывання ненарматыунай лексiкi, пазбягаць залшняга ужывання у гутарцы за-межных слоу, якiя маюць аналап у беларускай мове.
5. 1мщжавая функцыя. Яна найперш у тым, каб сфармiраваць давер да фемштывау, выпра-вiць зменлiвыя, скажоныя уяуленш пра iх, раз-веяць памылковыя стэрэатыпы.
Пры складаннi мадэлi любога лексiка-графiчнага даведнiка вельмi важным з'яуляецца пытанне аб крынiцах слоушка. Вылучаюцца першасныя i другасныя крынщы для фармiра-вання карпусоу слоушкау. Першаснымi крынi-цамi для дадзенага выдання сталi працы на-вукоуцау, што даследавалi фемiнiтывы (М. Пау-ленкi, У. Гарбацкага i шш.). Другаснымi крынi-цамi з'яуляюцца юнаваныя лексiкаграфiчныя выданнi 19-21 стст.: I. Насовiча, В. Ластоускага, Я. Станкевiча, Граматычны слоунiк назоунiка, Этымалагiчны слоушк беларускай мовы [5], Пстарычны слоушк беларускай мовы [6], Тлумачальны слоушк беларускай мовы [7] i шш.
У вынiку мадэляваны даведнiк уяуляе спро-бу стварэння слоУнiка, дзе будуць пададзены як агульнаужывальныя, так i састарэлыя або па-тэнцыйныя найменнi (неалагiзмы) асоб жаночага
У. I. Кулiковiч, К. В. Багдановiч
59
полу розных тэматычных груп. Адзначаныя крынiцы дазволяць стварыць навукова-абгрун-таваную мадэль даведнiка, у яюм знойдзе ад-люстраванне як моуная iнфармацыя пра кан-крэтнае слова, так i экстрашнгвютычныя звестю.
Мегаструктура мадэляванага даведнiка будзе адпавядаць традыцыйнай трохчастковай структуры (уводзiны, слоушк, шэраг дадаткау) i будзе уключаць кампаненты, характэрныя для тлумачальных слоушкау беларускай мовы: 1. Змест. 2. Прадмова. 3. Спiс выкарыстаных крынщ i умоуных скарачэнняу. 4. Сшс слоу (слоУнiк). 5. Раздзел дадаткау (артыкулы, у якiх разглядаюцца пытанш стварэння i функцыяна-вання фемшпывау).
Макраструктура слоyнiка. У прапанаванай мадэлi слоУнiка уваходныя адзiнкi, а гэта на-зоyнiкi, якiя абазначаюць асоб жаночага полу, будуць размешчаны у алфавiтным парадку.
Паводле тэматычнага дыяпазону не пла-нуюцца нiякiя абмежаванш. У слоУнiк трапяць фемiнiтывы, што азначаюць жанчын па месцы жыхарства, нацыянальнасщ (аплгтнка, басчанка, балгарка, буратка); па рысах характару, па-водзшах (абръдмца, агръгзнща, брулька, бун-таунща); па прафесшнай дзейнасцi (аб1раннща, адвакатка, акторка, алейнща); па маёмаснаму стану, ладу жыцця (абшарпанка, багатырка); па паштычных i рэлiгiйных перакананнях (анар-х1стка, бонапартыстая, бальшавща, буд-дыстая); па узросце (бязлетка, блазнотка); па сваяцтве (адз/дака, багданка, бабьтка, банда-ранка, бяздзетнща); па сацыяльным статусе i грамадсюх адносшах (абаронмца, абраканнща, адзоумца, бяздольшца, бюракратка) i г. д.
Мшраструктура слоУнiкавых артыкулау, што будуць прадстаулены з аднаслоУнымi Уваходнымi адзiнкамi, наступная: загалоунае слова з абазначэннем нащскнога складу, грама-тычныя формы слова у адзiночным i множным лiку з адпаведнай акцэнтуацыяй, дадатковая семантыка-функцыянальная характарыстыка (ДСФХ), тлумачэнне i вербальныя iлюстрацыi. Загалоуныя словы слоушкавых артыкулау вы-дзелены тлустым шрыфтам. Рэпертуар ДСФХ уключае розныя вiды памет: стылютычныя, сфера ужывання. Вартасцю слоушка будзе з'яуляцца этымалагiчны каментар: шфармацыя пра паходжанне лексемы. У слоушкавы арты-кул могуць уключацца фразеалапзмы, у складзе якiх маецца загалоунае слова.
Так, напрыклад, выглядаюць слоушкавыя артыкулы да слоу абатыса, спадабанка:
абатьЫса - Р абаты1сы, ДМ абагасе, абаты1су, абаты1сай (-аю); мн. абагасы, РВ абаты1с, аба-тысам, абатЬIсамi, аб абаты1сах. 1гумення (настаяцельнща) каталiцкага жаночага манас-тыра (абацтва), якая валодае толькi адмiнiстра-
цыйнай уладай над падначаленымi i не надзя-ляецца абацкiмi знакамi адрознення (нагрудным крыжам, пярсцёнкам, посахам). Прыгожая абатыса. «Ягоны кожны вершаваны экззэрыс / Вырыгвау даукую аскомктасць мел1сы / У спякот-ных похвшчах самотных абатыс» (Г. Ганчароу).
У заходнееурапейсюх мовах паходзiць з лащнскай abbatissa - (хрысцiянская эпоха, з IV ст.) Затым тэрмш трапiy у старапольскую мову abatysa, abatysza (1541 г.), страбеларускую аббатиса (1633 г.), абатиса (1566 г.) [Булыка 41/1, 1981: 66; ГСБМ 1: 56]. Пасля, магчыма, пад уплывам старабеларускай мовы зама-цавауся у рускай мове, дзе ён вядомы з першага дзесящгоддзя XVIII ст. [Черных, Т. 1, с. 21]. Фемшпыу утвораны ад назоУнiка абат пры дапамозе суфiкса -ыс-;
спадабанка - Р спадабаню, ДМ спадабанцы, спадабанку, спадабанкай (-аю); мн. спадабанк1, РВ спадабанак, спадабанкам, спадабанкамi, аб спа-дабанках. Так называюць у народнай мове жанчы-ну, якая падабаецца мужчыну, да якой ён мае вяль кае сардэчнае пачуццё. Сiнонiмы любая, каханая.
Аутарства гэтага каларытнага i мшагучнага слова, лёгкага для вымаулення i успрымання, гаваркога, адпаведнага духу беларускай мовы, часта прыпiсваюць Уладзiмiру Дубоуку. Паэт-навуковец выкарыстау яго пры перакладзе з англшскай мовы санета № 41 Ушьяма Шэкс-тра: «Але, на жаль, юнацю твой запал, / Але, на жаль, юнацю твой гмпэт / Прыязт нашай лтасЦ не дау, / А двойчы пакрышыу яе ушчэнт: / Заплям1у здрадаю душу сваю / I спадабанку спакуау маю».
На самай справе гэта не зусiм аутарсю на-ватвор. Пюьменшк, верагодна, пачуу яго у народнай песш «Ой ты, дзяучынка, спадабанка мая», зашсанай у пач. 20 ст. на Лщчыне вя-домым збiральнiкам беларускага фальклору, педагогам i выдауцом беларускiх народных песень Антонам Грыневiчам. Пачуу i з поспе-хам выкарыстау як адпаведнiк да рускага на-зоyнiка «возлюбленная».
Утворана слова ад дзеяслова спадабацца 'выкткаць схiльнасць (у асоб iншага полу); сiмпатыю да каго-небудзь'. Спосаб утварэння суфiксальны. На узор: кахаць ^ каханка 'тая, каго кахаюць'. Патэнцыйны назоyнiк мужчынс-кага роду - спадабанец.
Заключэнне. Стварэнне мадэлi «Слоушка беларусюх фемiнiтываy» стане яшчэ адной спробай аднавiць сацыяльную справядлiвасць у адносшах да жанчын, дапаможа зняць пшха-лагiчны бар'ер у выкарыстанш фемiнiтываy у паусядзённым маyленнi, паспрыяе належным чынам ацанiць працоуную ролю жанчын у сучасным грамадстве. Прапанаваная мадэль слоушка распрацавана з улшам прынцыпау i
60
Мадэль «Слоунка беларусюх фемМтышау»
метадалоги айчыннай лексiкаграфii. У мадэлi падаецца шфармацыя моунага зместу (вы-
практычнага слоушка прымаюцца сучасныя мауленне, нашсанне, формазмяненне, грама-
напрамкi ушфшацьи слоушкавых артыкулау тычныя характарыстыкi, словазлучэннi, фразеа-
(лiнгвiстычная, энцыклапедычная iнфармацыя), лагiзмы, сказы).
Л^аратура
1. Кулiковiч У. I. Складню культуры беларускага маулення: да пытання падрыхтоую вучэбных слоушкау // Труды БГТУ Сер. 4, Принт- и медиатехнологии. 2019. № 1. С. 103-108.
2. Кулiковiч У. I. Актуальнасць стварэння арфаграфiчнага слоушка «Ужыванне i напiсанне прыставак / часцщ не (ня), нi (аш)» // Труды БГТУ. 2016. № 9 (191): Издат. дело и полиграфия. С. 77-81.
3. Куликович В. И., Архипова Я. И. Читательский адрес и назначение словаря «Ужыванне i нашсанне прыставак / часцщ не (ня), ш (аш)» // Издательское дело и полиграфия: тез. 81-й науч.-техн. конф. проф.-преподават. состава, науч. сотрудников и аспирантов (с междунар. участием), Минск, 1-12 февр. 2017 г. / Белорус. гос. технол. ун-т; отв. за издание И. В. Войтов. Минск, 2017. С. 9.
4. Степин В. С., Ивин А. А., Голдберг Ф. И. Модель [Электронный ресурс] // ИАА Центр гуманитарных технологий. URL: https://gtmarket.ru/concepts/7024 (дата обращения: 15.02.2020).
5. Этымалапчны слоушк беларускай мовы: у 14 т. Мшск: Беларус. навука, 2010-2017.
6. Пстарычны слоушк беларускай мовы. Вып. 35. Мшск: Беларус. навука, 2015. 414 с.
7. Тлумачальны слоушк беларускай лггаратурнай мовы: больш за 65 000 слоу / пад рэд. М. Р. Суд-шка, М. Н. Крыуко. 3-е выд. Мшск: БелЭн, 2002. 784 с.
References
1. Kulikovich V. I. Components of Belarusian speech culture: on the issue of training dictionaries. Trudy BGTU [Proceedings of BSTU], ser. 4, Print and Mediatechnologies, 2019, no. 1, pp. 103-108 (In Belarusian).
2. Kulikovich V. I. Relevance of creating a spelling dictionary "Using and spelling of prefixes / particles not, nor". Trudy BGTU [Proceedings of BSTU], 2016, no. 9 (191): Printing and Publishing, pp. 77-81 (In Belarusian).
3. Kulikovich V. I., Arhipova Ya. I. The relevance of creating a spelling dictionary "The use and spelling of prefixes / particles is not (not), nor (not at all)". Tezisy 81-y nauchno-tekhnicheskoy konferentsii profes-sorsko-prepodavatel'skogo sostava, nauchnykh sotrudnikov i aspirantov (s mezhdunarodnym uchastiyem) "Izdatel'skoye delo ipoligrafiya" [Theses of the 81st scientific and technical conference of teaching staff, researchers and postgraduates (with internat. participation) "Publishing and printing"]. Minsk, 2017, pp. 9 (In Russian).
4. Stepin V. S., Ivin A. A., Goldberg F. I.Model' [Model]. Available at: https://gtmarket.ru/concepts/7024 (accessed 15.02.2020).
5. Etymalagichny slounik belaruskay movy: u 14 tamakh [Etymological dictionary of the Russian language: in 14 volumes]. Minsk, Belaruskaya navuka Publ., 2010-2017.
6. Gistarychny slounik belaruskay movy. Vypusk 35 [Historical dictionary of the Russian language. Issue 35]. Minsk, Belaruskaya navuka Publ., 2015. 414 p.
7. Tlumachal'ny slounik belaruskay litaraturnay movy: bol'sh za 65 000 slow [Dictionary of Bela-russian literary language: more than 65,000 words]. Minsk, BelEn Publ., 2002. 784 p.
1нфармацыя аб аутарах
Кулiковiч Уладзiмiр 1ванав1ч - кандыдат фшалапчных навук, дацэнт, загадчык кафедры рэ-дакцыйна-выдавецюх тэхналогш. Беларусю дзяржауны тэхналапчны ушверсгот (220006, г. Мшск, вул. Свярдлова, 13а, Рэспублша Беларусь). E-mail: [email protected]
Багдановiч Крысцша Вжтарауна - студэнтка. Беларусю дзяржауны тэхналапчны ушверсггэт (220006, г. Мшск, вул. Свярдлова, 13а, Рэспублша Беларусь). E-mail: [email protected]
Information about the authors
Kulikovich Uladzimir Ivanavich - PhD (Philology), Associate Professor, Head of the Department of Editing and Publishing Technology. Belarusian State Technological University (13a, Sverdlova str., 220006, Minsk, Republic of Belarus). E-mail: [email protected]
Bogdanovich Kristina Viktorovna - student. Belarusian State Technological University (13a, Sverdlova str., 220006, Minsk, Republic of Belarus). E-mail: [email protected]
Пастушу 10.02.2020
