CC BY
51
УДК 808.26-311
А. В. Кавалёва
ЛЕКС1КА-СЕМАНТЫЧНЫЯ АСАБЛ1ВАСЦ1 БЕЛАРУСК1Х АЙКОНШАУ-ПЕРАЙМЕНАВАННЯУ САВЕЦКАГА ПЕРЫЯДУ АПЕЛЯТЫУНАГА ПАХОДЖАННЯ
Уводзшы
Тапанiмiчныя адзiнкi з'яуляюцца крынщай разнастайнай лшгвютычнай i экстралшгвютычнай шфармацьп аб дэнатаце, у iх адлюстроуваюцца шматлшя пстарычныя, культуралапчныя, rрамадскiя падзе! Аднак у працэсе функцыянавання у соцыуме па розных прычынах адбываецца зткненне отмау, з'яуляюцца новыя адзшю, адбываюцца працэсы рэнамшацьп ранейшых отмау. Адзначым, што перайменаваннi был вядомы са старажытнасщ, яны мелi месца у кожны пстарычны перыяд (напр., Царград ^ Новы Рым ^ Канстанцтопаль ^ Стамбул, Шкалаеу ^ Каралт ^ Ельск, Крутагор 'е Койданава ^ Дзяржынск). Значны размах гэтая з'ява дасягнула у беларускай айканiмii у 30-я i 60-я гады ХХ стагоддзя, яна была выклшана зменай дзяржаунага ладу, новым рэалiямi. 1дэалапчны падыход да анамастычных адзiнак прывёу да з'яулення тапошмау-мемаратывау (Калтта), вытворчых найменняу (Мелгярацыйная), назвау-амвалау (Акцябр) i iнш. [1, 154]. На думку некаторых даследчыкау, прычынам замен вялшай колькасц1 арыгшальных айкошмау был немшагучныя ц1 абразл1в^1я сэнсавыя адценнi некаторых адзшак (Хапаны), магчымая 1х сувязь з рэлiriяй (Папоука), з былым сацыяльным адносiнамi (Пансю Двор), былым дзяржауным ладам (Царауцы), этнонiмамi (Вялтя Ляхг) i шш. [2], [3].
З'ява перайменаванняу у ХХ стагоддзi была тыповай i для iншых краiн - у Расп гэтыя працэсы разглядалiся у працах А. Супяранскай [1], С. Ншщна [4], Я. Паспелава [5], Э. Мурзаева [5] i шш.; ва Украiне - Я. Оцша [7], Дз. Бучко [8] i iнш.; у Арменii - А. Сапарава [9]; у Славакii -Шт. Крыштофа [10]. Беларусшя айкошмы-перайменаванш яшчэ не былi аб'ектам усебаковага i комплекснага даследавання, хаця на iх звярталi увагу у сваiх працах В. Лемцюгова [11], [12], Л. Лыч [13], Г. Мезенка [3], Я. Рапановiч [14], В. Шур [2] i iнш. Гэтая з'ява выклшае цiкавасць i таму, што спрыяе выяуленню лекачных i словаутваральных адметнасцей адзшак-наватворау iх прадуктыунасщ i спецыфiчнага функцыянавання у традыцыйным тапанiмiчным ландшафце рэпёнау i крашы.
Вмнмк даследавання i 1х абмеркаванне
Мэта нашага артыкула - разгледзець лексша-семантычны аспект адапелятыуных айкотмау-перайменаванняу. З розных крынщ намi выяулена амаль 700 намшацьш, якiя узыходзяць да апелятывау:
- амвалау савецкага перыяду тыпу Зорка;
- назвау грамадсшх падзей тыпу Першае Мая;
- фларыстычных найменняу тыпу Грушаука;
- фаушстычных найменняу тыпу Салаугнае;
- тапаграфiчных тэрмшау тыпу Загорная;
- гiдраграфiчных тэрмшау тыпу Прырэчча;
- назвау пасяленняу тыпу Новы Пасёлак;
- найменняу вышкау гаспадарчай дзейнасцi тыпу Зернавая.
тапаграфчныя тэрмЫы 16,7%
фларыстычныя найменн1 17,0%
назвы грама падзей 12,8%
фаун1стычныя найменн 1,4%
найменн1 вышкау гаспадарчай дзейнасц 10,6%
гщраграфчныя тэрм1ны
9,4%
назвы пасяленняу
6,6%
смвалы савецкага перыяду 25,5%
Дыяграма 1 - Лексiка-семамтычмыя групы айкомiмаy-пераймемаваммяy ХХ ст.
Як паказвае дыяграма, нaйбольшyю семaнтычнyю групу y колькaсныx aдносiнax (25,5%) складаюць aйконiмы, як1я утвораны ад апелятывау-амвалау таго перыяду. Мaтывaвaльнымi aсновaмi y тaкix aдзiнкax выступаюць абстрактныя субстантывы тыпу свабода - «адсутнасць пaлiтычнaгa i экaнaмiчнaгa прыгнёту», прагрэс - «pyx наперад, пеpaxод на больш высокую ступень y развщщ», авангард - «найбольш свядомая, вядучая частка якой-небудзь грамадскай групы», яшя з'яулялшя гpaмaдскa-пaлiтычнымi тэpмiнaмi савецкага часу. Частка ix нярэдка замацоувалася y тaпaнiмiцы без yсялякix змен: Свабода (да 1964 г. Гаруны, Гар.), Авангард (да 1937 г. Камуна, Кал.), Прагрэс (да 1964 г. Лiхадзеi, Слуц.). У якасщ тапаасноу для перайменаванняу выкарыстоувалюя i субстантывы, яшя aбaзнaчaлi рэвалюцыйныя амвалы щ пaняццi тыпу iскра - «пачатак, проблюк»: 1скра (да 1964 г. Бардзялi Вщ.; да 1959 г. Карчагоука, Красн.); знамя (бел. адпаведшк сцяг) - «умацаванае на дрэуку пaлотнiшчa рознай формы; iдэя, якая служыць асновай aдзiнствa»: Знаменка (да 1969 г. Падонт, Лаг.; да 1964 г. Дурычы, Бр.; да 1964 г. Кабылянка, Асш.); зорка - «геаметрычная ф^ра з востраканцовьЕШ выстyпaмi»: Зорка (да 1939 г. Старцы, Веpxн.). Апелятывы зара - «пачатак, зараджэнне чаго-небудзь», свет (бел. адпаведшк святло) - «крынща i прыстасаванне для асвятлення чаго-небудзь» з рознывш тaпaфapмaнтaмi (-ач, -ка i шш.) таксама сiмвaлiзaвaлi y новый нaзвax абнауленне жыцця, новую эпоxy: Зара (да 1957 г. Смольна, Верт; да 1969 г. Трыхвосц/', Ашм.), Светач (да 1969 г. Шалудзью, Смарг.; да 1964 г. Какаль, Светл.; да 1964 г. Горач, Бяр.). Назвы, што абазначаюць щэалапчныя пaняццi i аргашзацып таго часу, таксама выступаюць y якасщ апелятывау: Бальшавiк (да 1950 г. Пасёлак № 1, 2, 3, 4 торфазавода «<Бальшавiк», Гом.), Комсомольск (да 1935 г. Дзюрдзеу, Рэч.), Камсамольст (да 1950 г. Байдак, Бык.) i шш.
Адзначым, што сярод назвау-амвалау зaфiксaвaны пауторы, так, тапаасновы свет i рассвет утвараюць па 10 i S адзшак суадносна.
Высокай частотнасцю вызнaчaлiся aйконiмы-пеpaйменaвaннi з кампанешаш «чырвоны» i «новы», як1я y большaсцi успрымаюцца як yстойлiвыя спалучэнш з выразнай iдэaлaгiчнaй канатацыяй. Як прасачыла В. Лемцюгова, беларускую тaпaнiмiчнyю сiстэмy «лiтapaльнa зaпaлaнiлi назвы з асноваш або кaмпaнентaмi "красн-ы, чырвон-ы": только y адной Гомельскай вобласщ больш за семдзесят тапошмау» з гэтыеш aзнaчэннямi [12, 12]. Яны ужывалюя пераважна з aпелятывaмi тыпу жыццё - «аснаванне у развщщ», свет, лад - «уклад жыцця, сэнс жыцця» i узнёсла aдлюстpоyвaлi змены у грамадстве, новыя рэалл: Новае Жыццё (да 1930 г. Дубенск, Б-К.), Новы Свет (да 1969 г. Бычю, 1у.), Новы Лад (да 1939 г. Страшныя, Верт), Чырвоны Усход (да 1964 г. Шаламы I, Слауг.). Каларатыу «чырвоны» дадавауся i да апелятывау-амвалау i щэалау таго часу: Чырвная Зорка (да 1969 г. Радзiвiлiмонты, Клец.), Чырвоны Сцяг (да 1924 г. Хатт, Добр.). У не^торыи выпaдкax атрыбутывы «чырвоны» i «новы» зaмянялi только першы кампанент: Крыжовы Лог (да 1964 г., Добр.) ^ Чырвоны Лог; Калонiя Патна (да 1964 г., Драг.) ^ Новая Патна, а таксама дадавалюя да ^н^чы« айкошмау па мaдэлi «ад'ектыу + субстантыу»: Шльшчык ^ Чырвоны Шльшчык (з 192S г., Ельск.); Болецк ^ Новы Болецк (з 1927 г., Гар.).
Да назвау-амвалау можна aднесцi i найменш са станоучай канатацыяй (найменш-пажаданш) тыпу вясёлы - «поуны радасщ, жыццярадасны»: Вясёлы (да 1959 г. Прытьт, nyx.); мiлавiдная - «з прыемным на выгляд тварам, прывабная»: Miлавiдная (да 1969 г. Быт, Вор.); дзiyная - «якая выкткае здзiyленне, незвычайная»: Дзiyная (да 1969 г. Гарадзец, Шарк.). Так1я адзшш, на думку тaгaчaсныx кipaУнiкоУ, ствapaлi ашъЕшстычны настрой, нaгaдвaлi пра новы лад жыцця, але, на жаль, не выконвaлi асноуную анамастычную функцыю - выдзялення аб'екта з шэрагу пaдобныx.
У якaсцi матывавальнык асноу для 12,S% онiмaУ выступаюць назвы ^амадс^ падзей i святау: М1жнародны дзень пpaцоУныx Першае Мая - Першамай (да 1964 г. Плеват, Дзярж.); Майск (да 1964 г. Панскае, Кр.); Майская (да 1941 г. Бiзюкi, Мсщсл.); Першамайск (да 194S г. Кашчыца, Кар.), айкошм Першамайка двойчы зафжсаваны у Рэчыцшм раёне, што Уносiць пэуную блыташну падчас ужывання гэтыx aдзiнaк. Апелятыу кастрычтк (акцябр) як назва месяца, кaлi адбылася Вялiкaя Кастрычнщкая сацыялютычная рэвалюцыя, выкарыстаны у шмaтлiкix пеpaйменaвaнняx (тапааснова кастрычтк засведчана у S a^imax, акцябр - y 12): Кастрычтк (да 191S г. Ламское, Кр.); Акцябр (да 1964 г. Старчыцы, Сал.); Кастрычтцкая (да 1964 г. Кабылле, Вш.). Лексемы перамога - «поспеx y змаганш (вайне, ба^», партызан - «удзельшк
узброенай барацьбы, якая вядзецца атрадамi народных мас на акупаванай тэрыторыi», мiр -«адсутнасць вайны; суiснаванне дзяржау i народау у згодзе мiж сабой» адлюстравалiся у так1х адзiнках, як Перамога (да 1937 г. Шалухоука, Ветк.); Пабеда (да 1918 г. Пагост, Шум.), Пераможац (да 1964 г. Сморкава, Вш.); Партызанаука (да 1964 г. Пляшю, Сл.); Мiрная (да 1964 г. Худзяш, Вщ.), апошняя назва тройчы засведчана у межах Гомельскай вобласцi.
Перайменавант, як1я утвораны ад флоралексем, складаюць 17,0%. Прадуктыуныш з'яуляюцца наватворы з апелятываш малта - «кустовая ягадная раслiна»: Малтаука (да 1964 г. Бязносент, Гар.), Малтавая (да 1964 г. Свiнка, Смарг.); бяроза - «люцёвае дрэва сямейства бярозавых з белай карой»: Бярозаука (да 1966 г. Палят, Рас.); вiшня - «садова-ягаднае дрэва сямейства ружакветных з цёмна-чырвоньЕШ костачкавьЕШ пладамi»: Вшнёвая (да 1964 г. Клюндзеука, Бар.), Вшнявец (да 1964 г. Гнойнща, Гр.); калта - «кустовая раслша сямейства бружмелевых з белывш кветкамi i чырвоныЕШ горкiмi ягадамi»: Калтаука (да 1945 г. Кабылле, Дубр.), Калiнавая (да 1964 г. Блоштю, Мёр.); арэх - «дрэва або куст, на яшм растуць плады у выглядзе ядра у цвёрдай шкарлупцы»: Арэхаука (да 1969 г. Нараты, Смарг.); груша - «фруктовае дрэва сямейства ружакветных з сакавиъЕШ салодкiмi пладамi у форме акруглага конуса»: Грушаука (да 1964 г. Бшьдзейю, Кам.); клён - «дрэвавая або кустовая раслша сямейства кляновых»: Клёнаука (да 1964 г. Скаблы, Гар.); сасна (бел. сшошм-адпаведшк хвоя) - «вечназялёнае дрэва сямейства хваёвых»: Сасновая (да 1964 г. Жарабiлавiчы, Б.). Спарадычна сустракаюцца тапаасновы рабiна - «дрэва сямейства ружакветных, на яшм гронкамi растуць аранжава-чырвоныя плады»: Рабiнаука (да 1964 г. Папоушчына, Пол.); русш адпаведшк ад бел. рамонак - «травяшстая раслша сямейства складнакветных з адзшочныЕШ кветкамi, у яшх пялёск1 звычайна белыя, а сярэдзша - жоутая»: Рамашюна (да 1964 г. Свiналуnы, Гар.), русш адпаведшк ад бел. бэз - «дэкаратыуная раслша сямейства маслшавых з блакiтна-лiловымi кветкам^ як1я утвараюць вялiкiя суквецщ»: арэнеука (да 1964 г. Калонiя Равiны, Драг.). Улiчваючы вялiкую частотнасць ташх онiмаУ (так, лексема вiшня з рознывш тапафармантамi прадстаулена у 15 адзiнках, калта - 13, сасна - 12, малiна - 9, яшя нават часам зафжсаваны i у межах адной вобласщ), нельга не пагадзiцца з думкай Г. Мезенка, што шматлiкая i «празмерная "фларызацыя" i абстрагаванне айкашмжона прыводзiць да страты арыентуючай функцып» так1х адзiнак [3, 41]. Даследуючы тапанiмiю Крыма, А. Супяранская таксама звяртала увагу на прадуктыунасць аднолькавых цi падобных найменняу (шматлiкiя Вiшнёвыя, Вiнаградныя i iнш.), што, безумоуна, ускладняе iх функцыянаванне [15, 232].
Адзiнкi, што узыходзяць да фаутстычных апелятывау, складаюць 1,4% - сокал «драпежная птушка сямейства сакалшых»: Сокал (да 1961 г. Амерыка, Кругл.), салавей - «маленькая пеучая птушка атрада вераб'iных»: Салауёука (да 1969 г. Тараканаука, Лаг.) i шш.
Значную групу складаюць перайменавант, што апелятывамi узыходзяць да тапаграфiчных тэрмiнау, як1я абазначаюць характар раслiннасцi - дуброва «невялiкi люцёвы лес»: Дуброва (да 1965 г. Бубалi II, Шум.); луг - «сенажаць, пераважна залiуная, пакрытая шматгадовай травянiстай раслiннасцю»: Лугавая (да 1969 г. Хвасты, 1у.); лес - «маау зямлi, зарослы дрэвамi»: Лясная (да 1964 г. Пузава, Вш.); Прылессе (да 1964 г. ЦарковШча, Тал.); бор - «стары густы сасновы лес, як расце на высошм месцы»: Зялёны Бор (да 1964 г. Гадзень, Сал.); асаблiвасцi рэльефу - гара «участак зямной паверхш, як1 высока узшмаецца над мясцовасцю»: Горная (да 1964 г. Дзiракi, Вш.); Загорная (да 1964 г. Вялiкая Балвань, Клец.); месцазнаходжанне аб'екта у прасторы: Пауднёвы (да 1964 г. Нехацяеука, Гом.); Дальняя (да 1964 г. Брак, Слауг.) i iнш.
Шырока у^тальныЕ^ (9,4%) у якасщ утваральных асноу ташх наватворау з'яуляюцца гiдраграфiчныя тэрмiны i звязаныя з iмi паняццi тыпу возера - «запоуненае вадой прыроднае паглыбленне сушы, замкнутае у сваiх берагах»: Азёрная (да 1964 г. Мужычок, Хоц.); крынща -«натуральны выхад падземных вод на паверхню зямлi»: Крынщы (да 1969 г. Дзяю, Ваук.); рака -«прыродны вадаём, як1 пастаянна цячэ па пракладзеным вадой рэчышчы»: Зарэчная (да 1964 г. Пярхайлы, Вал.); ручай - «невялЫ вадзяны паток, утвораны выхадам на паверхню падземных вод»: Сярэбраны Ручай (да 1937 г. Круты Роу, Крыч.) i шш. У межах Гарадоцкага раёна сустракаюцца два айкошмы-перайменаванш Прудок.
У якасщ апелятывау зафшсаваны таксама субстантывы, што абазначаюць назвы пасяленняу -пасёлак «населены пункт гарадскога тыпу»: Чырвоны Пасёлак (да 1938 г. Пагосцiшча, Лёзн.);
сяло - «любы населены пункт негарадскога тыпу»: Роднае Сяло (да 1964 г. Дзяруг1, Сенненсш); горад - «буйны населены пункт»: Загародная (да 1964 г. Зламышле, Кам.) i шш.
Тапаасновамi для ошмау-перайменаванняу выступаюць i найменнi, яшя сведчаць аб гаспадарчай дзейнасщ - мелгярацыя «астэма мерапрыемствау, накiраваных на паляпшэнне зямель шляхам асушэння»: Мелгярацыйная (да 1969 г. Пусташы, Пол.); зерне - «дробны плод, семя злакау»: Зернавая (да 1964 г. Бядтшт, Клец.); ураджай - «колькасць збожжа, пладоу, трау, ягад, якая урадзшася»: Ураджайная (да 1964 г. Бабавозаушчына, Мш.); сад - «участак зямл! засаджаны дрэвамi, кустамi i кветкамЬ»: Садовая (да 1964 г. Фальварак, Сенненсш) i iнш.
Ташм чынам, у адзiнках-перайменаваннях апелятыунага паходжання тапаасновамi выступаюць у сваёй большасцi субстантывы, што абазначаюць сiмвалы эпохi (дружба, ¡скра, прагрэс), значныя грамадскiя падзеi (Першае мая, Перамога), фларыстычныя найменш (бяроза, калта), гiдраграфiчныя i тапаграфiчныя тэрмiны (возера, рака, гара, луг) i iнш. Характэрнымi прыкметамi перайменаванняу ХХ стагоддзя з'яуляюцца аднастайнасць тапаасноу, вялшая iх прадуктыунасць нават у межах адной адмшштрацыйнай адзiнкi, непадпарадкаванне ташх наватворау граматычным законам беларускай мовы, тапанiмiчным нормам i правшам, аб чым сведчаць шматлiкiя зафшсаваныя рускамоуныя апелятывы (труд, пабеда, акцябр, барба, звязда i iнш.).
Атрыманыя вынiкi могуць быць выкарыстаны пры далейшым вывучэннi станаулення i функцыянавання ташх анамастычных адзшак.
Стс прынятых скарачэнняу
Вывады
Акц. - Акдябрсш Асш - Асiповiцкi Ашм. - Ашмянск Б. - Баранавiцкi Бар.- Барысауск Бр. - Брэсцкi Бых. - Быхауск Б-К. - Буда-Кашалёускi Бяр.- Бярэзшсш Вал. - Валожынск Ваук. - Ваукавысш Верхн. - Верхнядзвшсш Ветк. - Веткаусш Вш. - Вшейсш Вщ. - Вiцебскi Вор. - Воранаусш Гар. - Гарадоцш Глыб. - Глыбоцш Гом. - Гомельсш Гр. - Гродзенскi Дзярж. - Дзяржынсш Добр. - Добрушсш Драг. - Драгiчынскi Дубр. - Дубровенсш Ельск. - Ельсш 1у. - 1уеуск1 Кал. - Калiнкавiцкi Кам. - Камянецш Кар. - Карэлщш
Клец. - Клецш Кл!м. - Кл!мавщк1 Красн. - Краснапольсш Кр. - Крупсш Кругл. - Круглянсш Крыч. - Крычаусш Лаг. - Лагойсш Лёзн. - Лёзненсш Мал. - Маладзечансш Мёр. - Мёрсш Мш - Мшсш Мсщсл. - Мсщслаусш Нясв. - Нясв!жсш Пол. - Полацш Пух. - Пухавщш Рас. - Расонсш Рэч. - Рэчыцш Сал. - Сал!горсю Светл. - Светлагорсш С. - Сенненсш Сл. - Слошмсш Слауг. - Слаугарадсш Слуц. - Слуцш Смарг. - Смаргонсш Тал. - Талачынсш Хойн. - Хойнщш Хоц. - Хощмсш Шарк. - Шаркаушчынсш Шум. - Шумшнсш
Лтаратура
1. Суперанская, А. В. Что такое топонимика? / А. В. Суперанская. - М. : Наука, 1984. - 182 с.
2. Шур, В. Беларусюя уласныя iMeHbi: бел. антрапашмжа i тапанiмiка : дапам. для настаушкау / В. Шур. - Мшск : Маст. лiт., 1998. - 239 с.
3. Мезенко, А. М. Экология топонимии и уроки переименований / А. М. Мезенко // Z badan nad wspolczesnymi j^zykami wschodnioslowianskimi i polskim / red. nauk. : B. Tichoniuk. - Zielona Gora, 2001. - С. 33-42.
4. Никитин, С. А. Лингвистические аспекты переименований географических объектов в России : дис. ... канд. филол. наук : 10.02.21 / С. А. Никитин. - Москва, 2003. - 220 л.
5. Поспелов, Е. М. Переименования городов и сел в СССР / Е. М. Поспелов // Топонимика СССР / АН СССР, Моск. Филиал географического общества ; под ред. Е. М. Поспелова [и др.]. - М., 1990. - С. 54-73.
6. Мурзаев, Э. М. Топонимика и география / Э. М. Мурзаев. - М. : Наука, 1995. - 302 с.
7. Отин, Е. С. О некоторых явлениях в топонимии Донбасса советского периода / Е. С. Отин // Труды по языкознанию / Е. С. Отин. - Донецк, 2005. - С. 248-255.
8. Бучко, Дз. Радянська дшсшсть i ойкошмшна система Украши / Дз. Бучко // Науковi записки Тернопшьського педушверситету. - Тернопшь, 2000. - Вип. 1 : Мовознавство. - С. 3-7.
9. Saparov, A. The alteration of place names and construction of national identity in Soviet Armenia / A. Saparov // Cahiers du monde russe, 2003. - Vol. 44, № 1. - Р. 179-198.
10. Kristof, S. O jednej skupine geografickych nazvov v SSR po roku 1945 / S. Kristof // Onomastica. Pismo poswiejone nazewnictwu geograficznemu i osobowemu. - Wroclaw-Warszawa-Krakow, 1982. - Rocznik XXVIII. - С. 71-90.
11. Лемцюгова, В. Роздум над лёсам i праватсам беларусюх уласных геаграфiчных назвау / В. Лемцюгова // Звязда. - 2002. - 3-5 крас. - С. 4.
12. Гапоненка, I. А. Назвы населеных пунктау Рэспублт Беларусь: Мш. вобл. : нармат. давед. / I. А. Гапоненка, I. Л. Капылоу ; пад агул. рэд. В. П. Лемцюговай. - Мшск : Тэхналопя, 2003. - 605 с.
13. Лыч, Л. М. Назвы зямлi беларускай / Л. М. Лыч. - Мшск : Ушверсггэцкае, 1994. - 128 с.
14. Рапанжч, Я. Новыя назвы населеных пунктау Беларуа / Я. Рапанжч // Весщ Акад. навук Беларускай ССР. Сер. грамадсюх навук. - 1982. - № 1. - С. 92-100.
15. Теория и методика ономастических исследований / А. В. Суперанская [и др.] ; под общ. ред. А. П. Непокупного. - М. : Наука, 1986. - 256 с.
16. Тлумачальны слоушк беларускай мовы : у 5 т. / рэдкал. : К. Атраховiч (гал. рэд.) [i шш.]. -Мшск : БелСЭ, 1977-1984. - Т. 5.
Summary
The article deals with one of the actual problems in Belarusian onomastics - the alteration of the place names in the XXth century. The semantic groups of the renamed onyms of the appellative origin are analyzed. The most typical appellatives, which denote symbols of the Soviet period, social events, fauna and flora, hydrographical and topographical terms etc. are described in the article. It is stated that the majority of such renamed oyconyms is formed against the toponymic norms and rules.
Пастуту у рэдакцыю 23.05.07.
УДК 81'37+81'38
Н. С. Касюк
ОСОБЕННОСТИ СИНТАГМАТИЧЕСКОЙ СЕМАНТИКИ ПРОСТРАНСТВЕННОЙ И ТЕМПОРАЛЬНОЙ ЛЕКСИКИ (НА МАТЕРИАЛЕ ПОЭЗИИ «СЕРЕБРЯНОГО» ВЕКА)
Введение
Изучение способов и приемов интерпретации авторской картины мира, воплощенной в слове писателя, является одной из фундаментальных научных проблем современной лингвопоэтики. Актуальность и новизна исследования обусловлена новейшей семасиологической проблематикой, связанной с изучением семантики слова в художественном тексте, интерпретацией и трансформацией слова и его компонентов в речевой деятельности. Цель данного исследования - проследить семантические процессы, способствующие формированию художественного значения слова, показать его отношение к значению узуальному.
