Суфіксальныя фарманты як сродак аддзеяслоўнага словаўтварэння намінацый асобы ў беларускай і нямецкай мовах Текст научной статьи по специальности «Искусствоведение»

УДК 811.161.3 : 811.112

СУФ1КСАЛЬНЫЯ ФАРМАНТЫ ЯК СРОДАК АДДЗЕЯСЛОУНАГА СЛОВАУТВАРЭННЯ НАМШАЦЫЙ АСОБЫ У БЕЛАРУСКАЙ I НЯМЕЦКАЙ МОВАХ

М. М. Кузняцова

мапстр фшалапчных навук, асшрант кафедры беларускага i тэарэтычнага

мовазнауства ГрДУ iMH Янкi Купалы, г. Гродна, РБ

Навуковы шраушк: доктар фшалапчных навук П. У. Сцяцко

У артикуле праводзщца даследаванне беларусюх i нямецюх словаутваральных сродкау аддзеяслоунага утварэння намтацый асобы. Мэта працы - вызначыць суфжсальныя фарманты, яюя служаць для утварэння найменняу асобы ад дзеяслоуных асноу у беларускай i нямецкай мовах. Вызначаюцца найбольш прадуктыуныя суфксальныя фарманты i ix адэкваты, апкваюцца варыянты адпаведткау з выкарыстаннем тшых дэрывацыйных сродкау у кожнай з моу. Матэрыялы даследавання могуць быць выкарыстаны пры распрацоуцы розных пытанняу беларускага i параунальнага мовазнауства. Праца адрасуецца выкладчыкам беларускай i нямецкай моу i даследчыкам параунальнага мовазнауства.

Уводзшы

Утварэнш ад дзеяслоуных асноу складаюць самы шматлЫ падклас назоушкау з новым, намшацыйным значэннем. Словаутваральнай асновай, да якой далучаецца фармант, звычайна выступае аснова шфшггыва [1, 20-21]. У сучасным мовазнаустве значная колькасць прац прысвечана праблемам дэрывацыi асабовых найменняу. Сярод беларусшх навукоуцау, як1я займалiся даследаваннем словаутваральных асаблiвасцей намiнацый асобы, трэба адзначыць Г. Арцямёнка, П. Сцяцко, Т. Юхо, А. Лукашанца, а нямецшя даследчыш J. Erben, W. Fleischer, I. Barz, W. Motsch i iнш. распрацоувалi тэарэтычныя пытанш нямецкага словаутварэння.

Матэрыялам для даследавання паслужылi беларуск1я i нямецк1я дэвербальныя найменнi асобы, утвораныя суфiксальным спосабам, вылучаныя метадам суцэльнай выбарк1 з тлумачальнага слоУнiка беларускай мовы [2] i iнтэрнэт-рэсурсу тлумачальнага слоУнiка нямецкай мовы Duden online [3], з выкарыстаннем перакладных i словаутваральных слоушкау [4], [5]. Прааналiзаваныя намiнацыi асобы у беларускай i нямецкай мовах маюць аднолькавую матывавальную аснову -вербальную. Мэта працы - вызначыць беларусшя i нямецк1я суфжсальныя фарманты, што служаць для утварэння дэвербальных найменняу асобы, выявщь iх прадуктыунасць i наяунасць адэкватау у кожнай з моу.

Для утварэння аддзеяслоуных найменняу асобы у беларускай мове выкарыстоуваецца 64 суфжсы, значную частку яшх складаюць малапрадуктыуныя фарманты (47 суфжсау). З iх дапамогай утвараюцца ад 1 да 10 найменняу (сярод iх 22 суфiксы - па адным прыкладзе, 15 суфiксау - па два, 5 суфшсау - па тры, 2 суфiксы - па чатыры, 1 суфiкс - пяць, 1 суфiкс -шэсць, 1 суфжс - дзевяць назоУнiкаУ). Тольш 16 суфiксау можна аднесцi да разраду актыуных (больш за дзесяць слоу), сярод як1х асаблiва вылучаюцца суфiксы -льн^-ельнк, льшчык/чльшчык, -чык/шчык (больш за 90 слоу) i суфжсы атар (-ятар), -тк, -ун (ад 40 да 80 слоу) [6].

У дэвербальным утварэнш iмён дзеяча удзельшчаюць нямецк1я суфiксы -er, -ling, хаця пераважная большасць нямецк1х дэвербальных найменняу асобы утвараецца пры дапамозе суфжса -er (986 найменняу). Зафжсаваны адзшкавыя утварэннi з фармантамi -sel, -sal. Акрамя таго, тут i iтэрнацынялiзмы з такiмi суфiксальнымi фармантам^ як -and (14), -ant (105), -ar (6), -at (21), -ateur (17), -ator (80), -end (2), -ent (62), -ee (ee, e) (4), -eur (74), -or (30), -ist (30), -it (4), -iteur (4), -itor (8). 1х адэкватамi у беларускай мове выступаюць фарманты -ант(-янт), -ар, -ат, -атар(-ятар), -тар(-ытар), -т(-ыт), чст(-ыст), -ор/-ёр, -энт/-ент. Суфшсы шшамоунага паходжання спалучаюцца (за невялЫм выключэннем) з дзеясловамi на -ieren. Пры гэтым фiнальная частка асновы -ier адцiнаецца.

Разгледзiм больш падрабязна беларуск1я i нямецк1я суфжсальныя фарманты i iх адэкваты, пры дапамозе яшх найчасцей утвараюцца дэвербальныя агентывы у кожнай з моу.

Ta6i^a - KOibKacHbia naKa3HbiKi cnaiynaibHac^ cy^iKcay 3 gBBepöa^bHan MaTbiBaBaibHaö acHOBaH y 6eiapycKaH i HaMe^aö MOBax

OapMaHT 6ea. MÖBU KoabKa^b ag3iHaK OapMaHT hhm. MOBM KoabKa^b ag3iHaK

-HUK/-WHUK 661163 -er 986

-MbHÎK 103 -ant 105

-nbWHblK 95 -ator 80

-amap (-xmap) 68 -eur 74

-HiK 56 -ent 62

-yH 47 -ist, -or 30

AgBKBaTaMi 6eiapycKix agg3eaciOyHbix HaHMeHHay aco6w Ha -huk/-whuk y нaмeцкaн MOBe з'ayпнмццa gэpbIвaтbI 3 cy^ÎKcaM -er (eumpaywHUK - Ätzer m, Beizer m, expöoywHbiK - Werber m; euKnadnuK - Lehrer m , dacnednuK - Forscher m) a6o rnmaMoyHbiMi ^apMamaMi (гpaeipоywнмк -Graveur m; nanipoywHbiK - Polierer m, ycmamywHbiK - Installateur m; daHOCHUK - Denunziant m) i KaMna3iTbi (6paKoywHUK - Warenprüfer m, гонwнuк - Rennfahrer m; aöxodHUK - HbK. Streckenwärter m, nepannëmHUK - Buchbinder m). y HeKaropbix BbinagKax 6eiapycKiM g3Bep6aibHbiM arembiBaM 3 cy^iKcaMi -HbiKl-wHbiK agnaBagae HeKaibKi Bapbiamay нaмeцкix gBpbiBaTay agHanacOBa, ag3iH 3 iHmaMoyHHM, a gpyri - 3 TbinOBa нaмeцкiм cy^iKcaM -er, HanpbiKiag: a^HWHbiK - Taxator m (Ha ay^biëm), Schätzer m (MaëMa^i); dacmaywHUK - Lieferant m, Zusteller m; KanipoywHUK, nepanicHbiK - Kopist m, Abschreiber m, nadnicHbiK - Abonnent m, Bezieher m).

HaHMeHHHM 3 cy^iKcaM -whuk y HaMe^aö MOBe agnaBagaro^ TaKcaMa agcy6cTaHTbiyHbia gэрbIвaтbI (eanb^ywHUK - Walzwerker m), ciOBa3iy^HHi i pa3ropHyTbia TiyMa^HHi (eudyMWHUK -pa3M. erfinderischer Mensch; HieempoywHbiK - Spezialist für Nihilismus), a 3 cy^iKcaM -huk - cy6cTaHTbiBbi, yTBOpaHbia miaxaM KaHBepcii (adKasHbw - wpud. Beklagte sub m, f , Verantwortliche sub m, f).

EeiapycKaMy cy^iKcy -mhîk agnaBagae нaмeцкi cy^iKc -er aMaib y 90% BbinagKay agg3eaciOyHara yтвaрэннa HaHMeHHay acO6bi: ebixaeanbHrn - Erzieher m, sacHaeammK - (Be)gründer m, Stifter m, KapbicmanbHiK - Benutzer m, Nutzer m. HeBamKaa KOibKac^ agBKBaray 3 iHmaMoyHbiMi cy^iKcaMi: -ator ^mdaxbHiK - Kommentator m, HamxHmbHÎK - Inspirator m, nepaymeapanbHÎK -Reformator m, Reorganisator m), -ent (cnawbieanbHiK - Konsument m; -eur: ymaùMaeanbHÎK -Dompteur m), -at (ampbmanbHÎK - Adressat m). BapbiaHTaMi agnaBegHiKay 6eiapycKiM gэвeр6a^bннм gэрbIвaгaм 3 cy^iKcaM -nbHÎK з'ayIaroццa нaмeцкia KaMna3iTbi (na3UHanbHÎK - Darlehensnehmer, Kreditnehmer m, namypanbHÎK - Helfershelfer m, npucmacaeanbHÎK - Konjunkturmensch) i HeBbrrBopHbia agBKBaTbi (ebwpadanbHÎK - Dieb m).

EeiapycKaMy cy^iKcy -nbWHUK, aKi TaKcaMa ciy^b^b gia yтвapэннa gэвep6aIbHbIx areHTbiBay, agnaBagaro^ y нaмeцкaн MOBe cy^ircc -er, KaMna3iTbi agHanacoBa 3 -er (aK BapbiaHTbi ga agHaro i Taro ® 6eiapycKara HaHMeHHa) a6o yiacHa KaMa3iTbi, napayH.: eud3iManbWHUK - Bläser m, emamwHbiK -Stricker m, dy6inbWHUK - Gerber m; MmxMbWHbiK - Geldwechsler m, Wechsler m, HacrnbWHbiK -Gepäckträger m, Träger m; грaнiмbwнмк - Steinschleifer m, nadnanbWHbiK - Brandstifter m. 3BepHeM yBary, mTO ga 6eiapycKara npuöipanbWHbiK y nepaKiagHbiM c^oymKy нaмeцкaн mobh nagag3eHbi agHbi TO^bKi HaHMeHHi ^aHonara pogy, aKia з'ayIaroццa KaMna3iTaMi (Aufwartefrau f, Aufräumefrau f, Putzfrau f, Rein(e)machefrau f) a6o agcy6cTaHTbiyHbiMi gэpнвaтaмi (Raumpflegerin f) [4, 392].

EeiapycKia gэвep6aIbHbIa HaHMeHHi aco6b Ha -amap(-xmap) cynagaro^ y 6oIbmacцi BMnagKay 3 ix HaMe^iMi agnaBegHiKaMi Ha -ator. Pa3aM 3 thm, cioyHiKi ^iKcyro^ npMKiagM agnaBegHiKay TOibKi Ha -er (apaHdamap - Pächter m, 3aeadamap - Anstifter m, Urheber m, Anführer m; экспnуamamap - Ausbeuter m), a6o aK gagaTKOBbia HaMe^aMoyHbia BapbiaHTbi 3 ^apMamaM -er (apгaнiзamap - Organisator m, Veranstalter m; $anbci$rnamap - Falsifikator m, Fälscher m; экзaменamap - Examinator m, Prüfer m), KaMna3iTbi (anepamap - Operator m, Kameramann m; дэгусmamap - Degustator m; Geschmacksprüfer m) i ciOBa3iy^HHi (mMÖmamap - schlauer Fuchs; findiger Patron).

Нaмeцкia gэвep6aIbHbIa HaHMeHHi 3 cy^iKcaM -ator a6a3Hanaro^ acO6y, aKaa BbiKOHBae g3eaHHe, Bbipa^aHae g3eaciOBaM (Agitator m, Illustrator m, Operator m), a TaKcaMa npbi6Opbi, anapaTbi, MambiHbi, aKia мaroцb знaнэннe g3eaHHa a6O внкapнcтoУвaroццa gia BbKaHaHHa arO (Perforator m, Indikator m). Ag3Hana^^ BapbiaHTbi naMm acHOBaMi g3eaciOBa i Ha3OyHiKa: -izieren/-ikator, -ifizieren/-ifikator.

Беларуск1м дэвербальным найменням асобы з суфiксам -HiK адпавядаюць нямецшя агентывы на -er (заступтк - Verteidiger m, Fürsprecher m; вынаходтк - Erfinder m; прадстаутк -Vertreter m), -ling (i як дадатковы варыянт - субстантывы з шшамоyнымi фармантамг захопшк -Eindringling m, Okkupant m; шкодтк - Schädling m, Saboteur m); субстантывы, утвораныя шляхам канверсй (адпускнж - Beurlaubte (sub) m; працаутк - Werktätige (sub) m; adcmynHiK - Abtrünninge (sub) m, Abweichler m; вандроутк - Reisende (sub)m, Wanderer m); кампазпы (ахоунт - Wachsoldat m; будаутк - Baumeister m (тжынер, дойлiд); Bauarbeiter m (рабочы); жартаутк - Spaßmacher m, Spaßvogel m); словазлучэнш (зайздростк - neidischer Mensch, Neider m) i разгорнутыя тлумачэнш (разлучтк - einer, der Zwietracht sät (stiftet)).

Беларусшя дэвербальныя агентывы з суфжсам -ун абазначаюць асоб паводле уласшвага iм дзеяння i называюць асоб па занятку, спецыяльнасш (лятун, пяюн, бягун) або характарызуюць ix па схшьнасш да адпаведнага дзеяння, найчасцей з эмацыйна-экспрэаунай афарбоукай (ласун, фарсун, буркун, пястун, шчабятун). У перакладным беларуска-нямецюм слоушку зафiксаваны наступныя варыянты нямецк1х адэкватау да гэтых найменняу: нямецк1я агентывы на -er (фарсун -Stutzer m, сапун - Schnaufer m, шгун - Lügner m), кампазиы (крыкун - разм. Brüllaffe m, перан. Großmaul n, ласун - разм. Leckermaul n, Naschkatze f), дэрываты з суфшсам -ling (пястун -Günstling m, Liebling m), словазлучэнш (маучун - разм. schweigsamer Mensch, рагатун - разм. lachlustiger Mensch), разгорнутыя тлумачэнш (шаптун - разм. 1. (яю щха гаворыць) einer, der flüstert; 2. (знахар) Kurpfuscher m, Wunderdoktor m, хрыпун - разм. einer, der eine heisere Stimme hat), невытворныя назоушш (вястун - Bote m, Herold m) i субстантывы, утвораныя шляхам канверсй (пявун - разм Singlustige (sub) m) [4].

Самым прадуктыуным нямецшм фармантам аддзеяслоунага утварэння намшацый асобы з'яуляецца суфжс -er. У беларускай мове вельмi багаты спектр адпаведных яму суфжсальных фармантау i шшых дэрывацыйных сродкау, напрыклад: -чык/-шчык (Anweiser m - распарадчык, Abwerber m - вярбоушчык), -тк/-льтк (-альнк) (Abgänger m - выпусктк, Absänder m - адпраутк, Bedrücker m - прыгнятальтк, Deuter m - тлумачальтк), -ар(-яр) (Bäcker m - пекар, Händler m -гандляр), -ор/-ёр(-ер) (Tänzer m - танцор, Ankleider m - касцюмер), -ец (Fänger m - лавец, Verleger m -выдавец), -анец/-енец(-энец) (Schaukler m - прыстасаванец, Aussiedler m, Umsiedler m -перасяленец), -цель/-щель (Ansprecher m - прасщель, Ernäher m - кармщель), -ц-а/-уц-а (Totschläger m - забойца, Trinker m - п 'янща, Kenner m - знауца), -г-а/-уг-а (Streuner m - бадзяга, валацуга), -л-а (Anreißer m -зазывала, Vorsänger m -запявала), -к-(а) (Zecher m - гуляка, Prahler m - выхваляка, хвалько), -ант(-янт) (Besetzer m - акупант, Heimkehrer m, Rückkehrer m - рэпатрыянт, рээм^рант), -энт(-ент) (Bewerber m - прэтэндэнт, Berichter m - карэспандэнт; дакладчык, рэферэнт), -ун (Schnarcher m -храпун,сапун, Meckerer m - буркун, буркатун), 4ст/-ыст (Bergsteiger m - альпткт, Programmierer m - праграмкт, Erpresser m - шантажыст), -ач (Weber m - ткач, Zuschauer m - глядач), -ок (Esser m -ядок), бяссуфшсальныя дэрываты (Dichter m - паэт, Leisetreter m - праныра, пралаза, Faulenzer m -гультай, лодар), словазлучэнш (Bestatter m - аргатзатар пахавання), разгорнутыя тлумачэнш (Aufschläger m - гулец, як выконвае падачу, Bläser m - музыкант, як ia'рае на духавым iнструменце), субстантывы, утвораныя шляхам асноваскладання i канверсй (Frevler m - злачынец, лiхадзей; Abholer m - пасыльны). Для нямецшх дэвербальных агентывау на -er характэрна частая наяунасць некальшх беларусюх сшошмау, напрыклад: Anfänger m - пачатковец, навiчок, дэбютант; Begutachter m - эксперт, рэцэнзент, крытык.

Нямецшя аддзеяслоуныя найменш на - ant маюць аналапчныя беларусшя адпаведшш на -ант(-янт), напрыклад: Debütant - дэбютант, Konsultant - кансультант, Spekulant -спекулянт, Emigrant - эмiaрант. У некаторых выпадках да беларусюх дэвербальных дэрыватау з семантыкай персанальнасш на -ант(-янт) юнуюць два або некалью варыянтау нямецюх адпаведшкау адначасова, адзш з суфжсам -ant, друп - з тыпова нямецюм -er, напрыклад: эмiaрант - Emigrant m, Auswanderer m; рэпрэзентант - Repräsentant m, Vertreter m; спекулянт -Spekulant m, Schieber m. Да наймення акупант у беларуска-нямецюм слоушку падаюцца аж тры варыянты магчымых адпаведшкау з суфiксамi -ant, -er i -ling: Besatzer m, Okkupant m, Eindringling m (захопнк) [7, 261].

Нямецюя дэвербальныя найменш з суфшсам -and абазначаюць асобу або рэч паводле дзеяння, выражанага дзеясловам (Diplomand m, Doktorand m, Rehabilitand m). Суфшс -ant, наадварот, утварае назвы асобы або рэчы, якая выконвае дзеянне, выражанае дзеясловам (Bummelant m, Diskutant m, Spekulant m). Суфжс -end сустракаецца часцей, чым яго варыянт -and.

Пры дапамозе суфжсау -at/-iat у нямецкай мове утвараюцца словы шшамоунага паходжання -назвы асобы: Adressat m, Delegat m, Trassat m.

На падставе прааналiзаваных нямецк1х дэвербальных агентывау на -at/-ant мы зауважаем, што наступныя пары найменняу маюць аднолькавую словаутваральную аснову (адзш i той жа дзеяслоу, да якога дадаюцца розныя суфшсы), але процiлеглую семантыку: Assekurat m -'застрахаваная асоба' або 'той, хто у як1м-небудзь стархавым таварыстве застрахавауся ад чаго-небудзь' i Assekurant m - 'страхавальшк, страхоушчык' (ад ням. assekurieren); Trassat m - 'той, хто абавязаны заплацщь па перавадным вэксалi' i Trassant m - 'асоба, якая выстауляе трату, выдае перавадны вэксаль'. Пры гэтым дэрываты на -ant абазначаюць асобу з актыуным значэннем, а утварэнш на -at - паауны стан асобы. Аднак такiя дэвербальныя найменнi, як Arrestat m i Arrestant m з'яуляюцца семантычна тоесньЕШ i у абодвух выпадках называюць асобу, якая была арыштавана, i характарызуюць яе як суб'ект щ як вынiк дзеяння.

У нямецкай мове зафжсаваны выпадк1, калi найменш асобы, утвораныя ад аднаго i таго ж дзеяслова пры дапамозе розных афжсау, адрозшваюцца пам1ж сабой семантычна. Напрыклад, нямецк1я дэрываты ад дзеяслова kurieren Kurat - Kurant - Kurator у кожным асобным выпадку абазначаюць шшую асобу. Так, Kurat m - гэта духоуная асоба, якая займаецца душпастырствам, Kurant m - 'асоба, якая знаходзщца на лячэнш', а Kurator m - 'куратар, папячыцель, апякун'.

Дэвербальныя дэрываты з суфшсаш -eur /-ateur/-iteur часцей за усе абазначаюць асобу паводле прафесшнай прыметы (Exporteur m, Graveur m, Redakteur m). Пры гэтым суфжс -iteur сустракаецца значна радзей, чым яго варыянты -eur /-ateur. У беларускай мове iм адпавядаюць найменнi на -ер (Exporteur m - экспарцёр), -ар (Instrukteur m - incmpyKmap), -ор (Kascheur m -бутафор), -ыр (Deserteur m - дэзерщр), -amap (Dekorateur m -дэкаратар), -ытар (Spediteur m -экспедытар), -шчык (Dekateur m - тэкст. дэка^роушчык), -тк (Eskamoteur m - фокустк), а таксама словазлучэнш i разгорнутыя тлумачэнш (Detacheur m - работтк хiмчыcmкi, cпецыялicm па вывядзент плямау, Charmeur m - той, хто умее ceaiM шармам зачараваць жанчыну, рус. женский обольститель).

Нямецшя дэвербальныя агентывы на -ent не только супадаюць з беларускiмi субстантывамi на -энт/-ент (Abonnent m - абанент, Assistent m - аастэнт, Rezensent m -рэцэнзент, Dozent m - дацэнт), але маюць i шшыя фарманты-адпаведшш, ташя як -нiк/-льнiк (Exponent m - прадстаутк, Konsument m - карыстальтк), -ор (Dirigent m - дырыжор), -ытар (Expedient m - экспедытар), -цель (Regent m - правщель), -ец (Rekonvaleszent m - ачунёвец), -ц-(а) (Produzent m - вытворца), -чык (Subskribent m - падтсчык). Найменням з -ent адпавядаюць таксама беларускя назоунЫ, утвораныя шляхам асноваскладання (Repetent m - другагодтк, Kontribuent m - падаткаплацельшчык) i канверсй (Inquirent m - следчы), словазлучэнш (Kontravenient m - парушальтк закону, Interessent m - зацкауленая асоба) i разгорнутыя тлумачэнш (Submittent m - удзельнк таргоу на атрыманне падраду).

Ташм чынам, найбольш прадуктыyнымi суфiксамi для утварэння дэвербальных намшацый асобы у беларускай мове з'яуляюцца -шчык, -льтк, -льшчык, -атар (-ятар), -чык, -тк, а у нямецкай мове - суфжс -er i шшамоуныя фарманты -ant, -ator, -eur, -ent. Ддэкватамi беларусшх аддзеяслоуных найменняу асобы у нямецкай мове з'яуляюцца дэрываты з суфшсам -er, адсубстантыуныя дэрываты, найменш з шшамоунывш суфжсальнывш фармашаш, словазлучэнш i разгорнутыя тлумачэнш, а таксама субстантывы, утвораныя шляхам асноваскладання i канверсй. Гэта ж датычыць i нямецшх дэвербальных агентывау: у беларускай мове вельмi багаты спектр найменняу з адпаведнывш iм суфжсальнывш фармашаш i шшым дэрывацыйныЕШ сродкам^ што з'яуляецца агульнай рысай для абедзвюх моу. У некаторых выпадках беларусшм суфжсальным фармантам адпавядае некальш нямецк1х варыянтау адначасова, адзiн з як1х - фармант шшамоунага паходжання, а другi - тыпова нямецк1 суфiкс -er. Часам нямецшя найменш асобы, утвораныя ад аднаго i таго ж дзеяслова пры дапамозе розных афжсау, адрозшваюцца семантычна (Assignat m - 'той, хто павшен заплацщь па грашовым вэксалц трасат; аагнат' i Assignant m -'вэксалядауца, трасант, аагнант' (ад ням. assignieren), а у беларускай мове так1я yтварэннi з'яуляюцца сiнонiмамi (вандровец, вандроутк; aбдзipaлa, aбдзipaч; аглядальтк, аглядчык).

Cnic умоуных скарачэнняу

m - (ням.) назоУнiк мужчынскага роду f - (ням.) назоушк жаночага роду n - (ням.) назоушк сярэдняга роду

sub - (ням.) субстантываванае

ням. - нямецкае

паэт. - паэтычнае

перан. - пераноснае

разм. - размоунае

рус. - рускае

тэкст. - тэкстыльнае

чыг. - чыгуначнае

Лтаратура

1. Сцяцко, П. У. Беларускае народнае словаутварэнне. Афжсальныя назоунт / П. У. Сцяцко ; рэд. М. В. Бiрыла. - Мшск : Навука i тэхнiка, 1977. - 320 с.

2. Тлумачальны слоушк беларускай мовы : у 5 т. / пад рэд. К. Атраховiча. - Мшск : БелСЭ, 1977-1984. - 5 т.

3. Duden online [Электронны рэсурс]. - Рэжым доступу : http://www.duden.de/woerterbuch. - Дата доступу : 10.05.2013.

4. Беларуска-нямецк слоушк = Belarussisch-Deutsches Wörterbuch : больш за 70 тысяч слоу i выразау / пад рэд. Мжалая Кур'яню, Лявона Баршчэускага i Томаса Вайлера. - Мшск : Змщер Колас, 2010. -608 с.

5. Кур'янка, М. I. Нямецка-беларусю слоушк = Deutsch - belarussisches Wörterbuch: больш за 50 000 словау / М. I. Кур'янка. - Мшск : Змщер Колас, 2006. - 976 с.

6. Словаутваральны слоушк беларускай мовы / А. М. Бардовiч, М. М. Круталевiч, А. А. Лукашанец. - Мшск : Беларуская навука, 2000. - 413 с.

7. Кузняцова, М. М. Вывучэнне персанальных субстантывау у сучасным параунальным мовазнаустве / М. М. Кузняцова // Наука-2009 : сб. науч. ст. : в 2 ч. / ГрГУ им. Я. Купалы ; редкол. : А. И. Борко (отв. ред.) [и др.]. - Гродно : ГрГУ, 2009. - Ч. 1. - С. 241-242.

Summary

The author presents a research of the Belarussian and German word-building means of verbal construction of names of persons. The goal of the work is to define suffixal formants, which are used in building names of persons with deverbal stem in the Belarusian and German languages. The most productive suffixal formants and their equivalents are pointed out, variants of equivalents with application of other derivative means in both languages are described. The material of the research can be useful for different issues of the Belarusian and comparative linguistics. The work is addressed to professors of the Belarusian and German languages and researchers of the comparative linguistics.

Пастуту у рэдакцыю 01.10.13