Научная статья на тему '“КУНЛИК ИШ МАРКАЗЛАРИ”НИ ТАШКИЛ ЭТИШ ВА АҲОЛИ БАНДЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ'

“КУНЛИК ИШ МАРКАЗЛАРИ”НИ ТАШКИЛ ЭТИШ ВА АҲОЛИ БАНДЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
4
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
меҳнат / даромад / иш ҳақи / ишчи кучи / кредит / меҳнат унумдорлиги / ишсиз­ лик / бандлик. / труд / доход / заработная плата / кредит / производительность труда / безработица / занятость

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Мардонов Баҳодир Бахронович

Ушбу мақолада аҳоли бандлигини таъминлаш муаммолари ва уларнинг баъзи ечимлари келти­ рилган. шунингдек, кунлик меҳнат бозори ҳолати таҳлил этилган. Кунлик иш марказининг афзалли­ клари келтирилган. Кунлик иш марказини ташкил этиш йўллари ва вазифалари кўрсатилган, ишлаш механизми ишлаб чиқилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ОРГАНИЗАЦИЯ «ЦЕНТРОВ ЕЖЕДНЕВНОЙ РАБОТЫ» И ОБЕСПЕЧЕНИЕ ЗАНЯТОСТИ НАСЕЛЕНИЯ

В данной статье представлены проблемы обеспечения занятости населения и пути их решения. также анализируется повседневная ситуация на рынке труда. Обозначены пути и задачи организа­ ции ежедневного рабочего центра, разработан механизм работы

Текст научной работы на тему «“КУНЛИК ИШ МАРКАЗЛАРИ”НИ ТАШКИЛ ЭТИШ ВА АҲОЛИ БАНДЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ»

Мардонов Бах,одир Бахронович,

Самарканд иктисодиёт ва сервис институти "Ракамли иктисодиёт" кафедраси докторанти, PhD, доцент

"КУНЛИК ИШ МАРКАЗЛАРИ"НИ ТАШКИЛ ЭТИШ ВА А^ОЛИ БАНДЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ

УДК: 331.5.07 DOI: 10.34920/EIF/VOL_2023_ISSUE_8_5

МАРДОНОВ Б.Б. "КУНЛИК ИШ МАРКАЗЛАРИ'НИ ТАШКИЛ ЭТИШ ВА АЦОЛИ БАНДЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ

Ушбу маколада ах,оли бандлигини таъминлаш муаммолари ва уларнинг баъзи ечимлари келти-рилган. Шунингдек, кунлик мех,нат бозори х,олати тах,лил этилган. Кунлик иш марказининг афзалли-клари келтирилган. Кунлик иш марказини ташкил этиш йуллари ва вазифалари курсатилган, ишлаш механизми ишлаб чикилган.

Таянч суз ва иборалар: мех,нат, даромад, иш х,аки, ишчи кучи, кредит, мех,нат унумдорлиги, ишсиз-лик, бандлик.

МАРДОНОВ Б.Б. ОРГАНИЗАЦИЯ «ЦЕНТРОВ ЕЖЕДНЕВНОЙ РАБОТЫ» И ОБЕСПЕЧЕНИЕ ЗАНЯТОСТИ НАСЕЛЕНИЯ

В данной статье представлены проблемы обеспечения занятости населения и пути их решения. Также анализируется повседневная ситуация на рынке труда. Обозначены пути и задачи организации ежедневного рабочего центра, разработан механизм работы

Ключевые слова: труд, доход, заработная плата, кредит, производительность труда, безработица, занятость.

MARDONOV B.B. ORGANIZATION OF "DAILY WORK CENTERS" AND ENSURING EMPLOYMENT OF THE POPULATION

The article presents the problems of providing employment to the population and some ways of these solution. The daily situation on the labor market is also analyzed. Here are the benefits of a day employment center. The ways and tasks of organizing a daily work center suggested and a work mechanism is developed. Key words: labor, income, wages, credit, labor productivity, unemployment, employment

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2023, 8 (168)

Кириш.

Жамият уз тараккиёти жараёнида турли муаммоларга дуч келади, уларни ечиш, барта-раф этиш асосида ривожланади, юксалишнинг янги поFоналарига кутарилади. Лекин жамият тараккиёти йулида пайдо буладиган муаммолар ичида шундай муаммолар ,ам борки, уларни ечиб, охирига етишнинг имкони йук. Ана шундай муаммолар сирасига а,оли бандлигини таъ-минлаш муаммоси киради. У гуёки булок сувиги ухшайди. Булокдан сув олинганда булокда сув камайгандай буладию, маълум муддат утгандан сунг у яна тулиб тошади. Агар бугун биз бор имко-ниятларимизни ишга солиб, бандлик муаммосини ,ал килсак ва тула бандлик даражасига эриш-сак, салгина вак,т утгандан кейин яна у муаммога айланади. Шу сабабли ,ам а,оли бандлигини таъ-минлаш азалдан энг оFир, энг зиддиятли, энг дол-зарб ва биринчи навбатда ечилиши лозим булган ижтимоий муаммо булган. Айникса утиш мам-лакатларида ушбу муаммо янада кескинлашади. Шунинг учун ,ар бир мамлакат бандлик муаммосини турли ик,тисодий усуллар оркали ,ал этади. Масалан, АКШда а,олига кредит бериш оркали уларни доимий иш билан банд этилади [1]. Ёки айтайлик оилавий тадбиркорликни ривожланти-риш оркали ишсизларни камайтиради.

Узбекистан ,ам мамлакат а,олисига кредит бериш, тадбиркорликни ривожлантириш, ишсизларни кайта касбга укитиш ва уларни тай-ёрлаш, хизмат курсатиш со,асини ривожлантириш оркали иш билан таъминламокда. Бирок, Узбекистонда а,олини иш билан таъминлаш бора-сида олиб бораётган саъйи ,аракатлар, ме,нат ресурсларидан мамлакат равнаки йулида фойда-ланиш борасидаги ислох,отлар олиб борилмасин, ишсизларни доимий иш билан таъминлашнинг имконини булмаяпти. Модомики, ме,нат бозо-ридаги ишчи кучларини доимий иш билан таъминлашнинг имкони булмаса, уларни кунлик иш билан таъминлаш йулларини куриш лозим.

Бизнинг ,исобимиз буйича ,ар бир вило-ятда камида кунлик ме,нат бозорида ишлов-чилар карийб минг кишини ташкил этади. Кунлик иш маркази кишиларга кунлик даромад топиш имконини беради. Ундаги ишловчилар уз ма,оратларини ишга солиб иш берувчиларнинг талаби даражасида фаолият юритади. Иш берув-чининг буюртмасини маълум келишув (даромад) эвазига бажаради ва талабини кондиради. Демакки, кайсидир жи,атдан миллий мах,сулотни

яратишда ва хизмат курсатишда иштирок этади. Шу сабабли "Кунлик иш маркази" мамлакат тараккиёти учун му,им роль уйнайди.

Илмий муаммонинг к,уйилиши.

Ишсизлик унинг мох,ияти, ижтимоий-иктисодий тараккиётга салбий таъсири, ишсизликни юмша-тиш масалалари ,акида бир канча илмий-амалий ишлар олиб борилган. А.Смит [2], Ж.Б.Сэй [3], А.Маршалл [4], й.Шумпетер [5], Ж.М.Кейнс [6] ва бошкаларнинг тадкикотлари шулар жумла-сидандир. МДХ мамлакатларида ,ам бу борада кенг микёсда илмий тадкикот ишлари бажа-рилган. С.А.Кузмин [7], А.И.Рофе [8], С.Ю.Рощин, Т.О.Разумова [9] ва бошкалар ишсизлик ва а,оли бандлигини таъминлашнинг назарий ва ама-лий масалаларига катта эътибор каратишган. Узбекистонда ,ам а,оли бандлигини таъминлаш муаммоларига баFишланган илмий изланишлар олиб борган олимларимиздан КД.Абдурахмонов

[10], М.М.Му,аммедов, Д.Х.Асланова, С.А.Исхакова

[11], Н.Г.Муминов [12] ларни курсатиш мумкин. Улар уз илмий изланишларида мамлакатимизда ме,нат бозорининг ,олати ва а,оли бандлигини таъминлашнинг назарий-услубий муаммоларини тадкик этганлар.

Юкорида келтирилган олимларнинг илмий изланишларида мамлакатимизда а,оли бандлигини таъминлашнинг назарий ва ама-лий жи,атлари кенг ёритиб берилган. Лекин иктисодиётда бандлик даражаси 60 фоиз-дан юкори булишига карамасдан, уларнинг ме,натидан самарали фойдаланиш масаласи, ишсизлик муаммосини янги услубда ,ал этиш йуллари ,али атрофлича ва чукур урганилмаган. Шу сабабли, "Кунлик иш марказ"ларини ташкил этиш кишиларни кунлик иш билан таъминлаш билан боFлик муаммоларни ечишга каратилган илмий изланишларни олиб бориш Янги Узбекистан тараккиётининг ,озирги боскичида ута му,им а,амият касб этади.

Тадкикот методологияси:

Мазкур тадкикотларни амалга оширишда билишнинг аник усуллари йиFиндисига таянган ,олда илмий та,лиллар, социологик суровлар, анализ ва синтез, индукция ва дедукция, тизимли, ёндашув, та,лилнинг мантикий усуллари ,амда натижани илмий урганиш услубларидан фойда-ланилди.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2023, 8 (168)

МЕХНАТ БОЗОРИ ВА ИЖТИМОИй ХИМОЯ / РЫНОК ТРУДА И СОЦИАЛЬНАЯ ЗАЩИТА 41

1-расм. Кунлик иш марказининг афзалликлари1.

Кунлик иш марказининг афзалликлари

Давлат нуктаи назаридан

ЯИМ хджми купаяди

Бюджет даромадлари ошади

Давлат ишсизликни бартараф килиш бсюасидаги хаоажатлаои камаяли

Ишсизлик даражаси кискаради

Камбагаллар сони камаяди

£

Жамият нуктаи назаридан

Ишсизлик муаммоси у3 ечимини топади

Даромад топиш имкониятлари кенгаяди

Жиноятчилик камаяди

Кишиларнинг ижтимоий фаоллиги ошади ва бошкалар

Асосий та^лил ва натижалар:

Мамлакат иктисодиётини юксалтиришда ме,нат ресурслари бошк,а ишлаб чик,ариш омил-ларига нисбатан купрок, самара берадиган ва бел-гиланган максад ва марраларга тезрок эришиш имконини яратадиган бош омил ,исобланади. Инсон омили имкониятларидан унумли фойда-ланган дунёнинг бир катор ривожланган мам-лакатлари - АКШ, Франция, Япония, Канада иктисодий тараккиётининг юкори суръатларига эришдилар ва пировард натижада уз халклари учун муносиб турмуш даражасини таъминлаб беришга муваффак булдилар. Ушбу мамлакат-ларда ме,нат ресурсларидан унумли фойдаланиш ва а,оли бандлигини таъминлаш учун "Иш мар-казлари" ташкил этилган [13].

Бозор иктисодиёти шароитида кимматба,о ресурс сифатида ме,нат ресурсларидан ок,илона фойдаланиш нуктаи назаридан ёлланма ишчилар-нинг доимий иш жойидан ,оли булган вак,тларида кунлик иш билан банд булишлари жамият учун ,ам, тадбиркор учун ,ам ёлланма ишчи учун ,ам фойдали. Назарий тадкикотлар шундан дало-лат берадики, кунлик иш хорижий мамлакат-

1 Муаллиф томонидан ишлаб чикилган.

ларда ,ам кенг таркалган булиб, у ме,нат бозо-рида ишчи кучига булган талаб ва унинг таклифи уртасидаги мувозанатни уЙFунлаштиришда му,им роль уйнайди.

Бундан ташкари, бандликнинг ушбу шакли а,оли даромадларини шакллантиришнинг ва уни купайтиришнинг му,им манбаларидан бири булиб хизмат килади. Шулардан келиб чиккан ,олда, бозор муносабатлари тобора муста,камланиб бораётган Янги Узбекистонда ме,нат ресурсла-рини кунлик иш билан таъминлашни ижобий ба,олаш учун барча асосларимиз бор.

Хозирги кунда кунлик ме,натда банд булганларнинг топаётган даромадлари 150,0-200,0 минг сумни ташкил этади [14]. Кунлик ме,натда банд булганларнинг ойлик даромади, мамлакат-нинг уртача ойлик иш х,ак,ига тенг, ,атто ундан ,ам зиёд (Узбекистонда уртача ойлик иш ,аки 2022 йилнинг иккинчи чорагида 3540,0 минг сумни ташкил этган). Худудларда доимий ишда ёлла-ниб ишлаётган ишчиларнинг иш ,аки микдори 2,0-2,5 млн сумни ташкил этади. Демак, кунлик иш билан банд булган ёлланма ишчининг топаётган даромади, доимий иш билан банд булган ишчининг иш х,ак,и микдоридан 1,4 мартага ортик,. Шу

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2023, 8 (168)

1-расм. Суралганларни жинси буйича таркиби1, фоизда.

2-расм. Кунлик мех,нат бозоридаги ёлланма ишчиларнинг таркиби2, фоизда.

50

сабабли хам бугунги кунда кунлик ишда ишлашни хохловчилар сони ортиб бормокда [15].

Аммо Узбекистонда ахолини кунлик иш билан таъминлаш муаммосини тартибга солувчи бирон-бир хукукий норманинг ишлаб чикилмагани, ёки айталик худудларда (махаллаларда) кунлик ишлаш истагини билдирувчилар ва кунлик ишга жалб этувчилар фаолиятини мувофиклаштирадиган, манфаатларини бирлаштирувчи марказни таш-кил этилмаганлиги учун уларнинг фаолиятини тартибга солишда турли кийинчиликларни кел-тириб чикармокда. Масалан, кунлик иш хажмини аниклаш, иш хакини белгилаш, мехнат шароит-ларини урганиш ва бошкалар.

Кунлик мехнат бозоридаги ёлланма ишчи кучи-дан мамлакат равнаки йулида унумли фойдала-ниш максадида Самарканд вилоятининг бир неча туманларида социологик тадкикот утказилди. Суровларга жами 200 нафар ёлланма ишчилар жалб килинган булиб, улардан 136 нафари (68%) эркаклар, 64 нафари (32%) аёллардан иборат (1-расм).

1 Социологик суров натижалари асосида муаллиф томо-нидан тайёрланди.

2 Социологик суров натижалари асосида муаллиф томо-нидан тайёрланди.

Социологик суров жараёнида кунлик мехнат бозоридаги ёлланма ишчиларнинг «Кунлик иш марказини» ташкил этиш т^рисида фикрлари хам урганилди. Социологик тадкикотларимиз кунлик мехнат бозорига нафакат ишсизлар балки, хафтасига тулик иш билан банд булмаганлар, укувчи талабалар хамда ёши улFайган пенсио-нерлар чикаётганлигини хам аниклади. Жумла-дан, суровларда иштирок этганларнинг 47 фоизи -ишсизлар, 21 фоизи - укувчи талабалар, 20 фоизи эса - иш билан тулик банд булмаганлар, (яъни хафтада тулик иш билан банд булмаганлар) колган 12 фоизи - ёши улуF пенсионерлар ташкил этган (2-расм).

Шунингдек, улар орасида аёллар хам биз-нинг хисобимиз буйича 32 фоизни ташкил эта-япти. Кунлик мехнат бозоридаги ёлланма ишчиларнинг 17 фоизи олий маълумотли, 50 фоизи урта махсус маълумотли, колган 33 фоизи эса урта ва тугалланмаган урта маълумотлилардир. Уму-ман олганда кунлик мехнат бозоридаги ёлланма ишчиларнинг аксарият купчилиги маълум маъ-лумотга ва касб-хунарга эга булган кишилардан иборат (3-расм).

Суровларимизда ёлланма ишчиларнинг 66 фоизи кунлик мехнат бозорида узларини нокулай хис этмаётганлигини билдиришди. Демакки, кун-

ИК.ТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2023, 8 (168)

3-расм. Суралганларнинг маълумоти буйича таркиби1, фоизда.

4-расм. Кунлик мех,нат бозорида "Кунлик иш маркази" ташкил этилиши буйича суров2, фоизда.

лик ёлланма ишчиларнинг бундай х,олатлари уларни доимо кунлик мех,нат бозорида фаол иштирок этишига ундайди. Шунингдек, ёлланма ишчиларнинг 83 фоизи кунлик мех,нат бозори-нинг узига хос кулайлик томонларини эътироф этишган. Масалан, келишилган иш жойига бориш ва овкатланиш харажатлари иш берувчи томо-нидан копланиши, кунлик даромадга эга булиш, белгиланган ишни муддатидан олдин бажариш ва бошкалар.

"Кунлик иш маркази" ташкил этилса унга муро-жаат килармидингиз ва у билан шартнома асо-сида ишлашни истайсизми деган саволлар берил-ганда эса 68 фоиз ёлланма ишчилар "Ха" деган жавобларни маъкуллашган (4-расм). Демак кунлик мех,нат бозорини тартибга солиш учун аввало " Кунлик иш марказларини" ташкил этиш максадга мувофикдир.

Аммо кунлик мех,нат бозорида иш берувчи ва кунлик ишловчи уртасида муносабат-ларни тартибга соладиган мукаммал конун-коидалар йуклиги учун баъзи муаммолар келиб чикаяпти. Охирги пайтларда ижтимоий тармокларда кунлик мех,нат бозоридан ёллан-

1 Социологик суров натижалари асосида муаллиф томо-нидан тайёрланди.

2 Социологик суров натижалари асосида муаллиф томо-нидан тайёрланди.

ган ишчилар бахтсиз х,одиса окибатида ноги-рон булаётганлигини ва уларга х,еч кандай мод-дий ёрдам курсатилмаётганлиги таъкидланмокда. Ёки айтайлик, иш берувчи х,ам кунлик ишловчи-нинг мех,натидан коникмаётганлиги сабабли унга нисбатан аник чора кура олмайди. Бундай х,олат кунлик мех,натга чикувчилар ва иш берувчилар уртасида турли низоларни келтиради. Шунинг учун кунлик мех,нат бозорини тартибга солиш ундаги ишчилар мех,натидан мамлакат равнаки йулида унумли фойдаланиш максадида кунлик мех,нат бозорларида «Кунлик иш маркази» ташкил этилса, максадга мувофик булар эди. Кунлик мех,нат бозорида «Кунлик иш маркази» аввало, ёлланма ишчиларни х,укукларини х,имоя килади, мех,нат хавфсизлигини иш берувчининг зимма-сига юклайди. Шунингдек, яна бир канча мух,им вазифаларни бажаради. Кунлик мех,нат бозорларида "Кунлик иш марказларини" ташкил этиш учун куйидаги механизмларни амалга ошириш таклиф этилади:

Кунлик иш марказининг ишлаш механизми куйидагича амалга оширилади (5-расм):

Кунлик иш марказининг асосий вазифалари сифатида куйидагиларни тавсия киламиз:

- кунлик ишларга ёлланиш учун руйхатга олинган фукароларга хизматлар курсатиш;

ИК.ТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2023, 8 (168)

44 МЕХНАТ БОЗОРИ ВА ИЖТИМОИй ХИМОЯ / РЫНОК ТРУДА И СОЦИАЛЬНАЯ ЗАЩИТА

5-расм. Кунлик иш марказининг ишлаш механизми1.

Туман бандликка кумакпашиш маркази

£

Солик булими

3

Касаба уюшмаси

Кунлик иш маркази

Иш берувчи

Кунлик ёлланма ишчи

- кунлик ишларга ёлланган фукароларни кунлик иш билан таъминлаш максадида жисмо-ний ва юридик шахслардан (иш берувчи) буюр-тмалар кабул килиш;

- кунлик ёлланма ишчиларга иш берувчи-лар томонидан таклиф этилаётган кунлик ишлар туFрисида маълумотлар бериш;

- кунлик иш кидираётган фукаролар ва иш берувчиларни кунлик ишларни бажаришнинг асо-сий коидалари билан таништириш;

- кунлик ишларни бажарувчи фукароларни узини-узи банд килган сифатида руйхатдан утиши ва электрон шаклдаги маълумотнома олишга шарт-шароит яратиш;

- кунлик ишчилар сони, уларнинг таркиби туFрисида аник, хисоб-китобини амалга ошириш;

- кунлик ишларни бажарувчи фукароларни уз хохишига кура амалга ошираётган фаолият тур-ларини (хизматларини) реклама шаклида омма-вий ахборот воситалари ва интернет оркали бепул эълон килиш;

- кунлик ёлланма ишчиларга корхона ва ташкилотлардаги буш (вакант) иш уринлари билан мунтазам таништириб бориш ва доимий ишга жойлаштиришга кумаклашиш;

- мехнатни мухофаза килиш туFрисида конунчиликка риоя этиш масалалари буйича кунлик ёлланма ишчилар хамда иш берувчи-ларга маслахат ва услубий ёрдам курсатиш, иш жараёнида бахтсиз ходисалар ва жарохатланиш холатларининг олдини олиш борасида тушунти-риш ишларни олиб бориш ва шу кабилар.

1 Муаллиф тадк,ик,отлари асосида ишлаб чикилди.

Хулоса ва таклифлар.

Биринчиси, кунлик мехнат бозорида давлат хусусий шерикчилиги асосида "Кунлик иш мар-казини" ташкил этиш ва у оркали ёлланма ишчи-ларни жалб этиш лозим. Шу максадларда кунлик ёлланма ишчиларни факат "Кунлик иш маркази" оркали иш излашларини ва унга мурожаат килишларини, шунингдек иш беруви хам "Кунлик иш маркази" оркали ишчиларни жалб этишга ургатиш буйича, масалан, "кунлик иш марказига" мурожаат килинг!, "Кунлик иш маркази" сиз учун ташкил этилган!, "Иш маркази" хакида нима-ларни биласиз? каби мавзуларда илмий оммавий рисола, оммавий ахборот воситалар оркали уни тарFибот ва ташвикот килиш, ушбу масала юза-сидан давра сухбатларини утказиш оркали кунлик даромад топиш истагида булганларни "Кунлик иш маркази" га жалб этиш мумкин;

Иккинчиси, кунлик мехнат бозоридаги давлат хусусий шерикчилиги асосида ташкил этилган "Кунлик иш маркази" фаолиятини хукукий жихатдан мустахкамлаш. Бу борада "Кунлик иш маркази фаолияти" туFрисида конун ишлаб чикиш. Ушбу конун кунлик ёлланма ишчилар ва иш берувчиларни хукукларини химоя килади, мажбуриятларини белгилаб беради. Шунингдек, иш жараёнида иш берувчи ва кунлик ишловчи уртасида юзага келадиган турли хил низоли холатларни, келишмовчиликларни адолатли хал этишда хизмат килади.

Учинчиси, кунлик ёлланма ишчиларни "Кунлик иш марказига" жалб этишнинг раFбатлантириш механизмини ишлаб чикиш ва уни амалиётга жорий этиш. Бунинг учун "Кунлик иш маркази"

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2023, 8 (168)

орк,али кунлик ишга жойлашиб даромад топаётган ишчиларни молиявий куллаб-кувватлаш. Маса-лан, истеъмол кредитини олишда "Кунлик иш мар-кази" кафолат бериши, ёки айтайлик, фарзанд-ларини ёзги дам олиш масканларига жойлашти-ришга ёрдамлашиш каби ишлар амалга оширилса кунлик мехнат бозорига чикувчилар факатгина "Кунлик иш маркази" оркали иш топишга инти-лади ва бу катта самара беради.

Туртинчиси, кунлик ишчиларни кунлик топаётган даромадларидан мажбурий солик, ундириш

эмас балки, уларнинг уз ихтиёрига куйиб, кунлик топаётган даромадидан келгусида масалан айтайлик, ишга яроксиз булган вактларда ундан фой-даланиш учун пенсия жамFармасига узи истаган микдорда маблаF куйишини таъминлаш лозим. Бу эса кунлик ишловчиларни келгусида кимга-дир бокиманда булмаслигига, ёки мажбурий туловларни, жумладан коммунал туловларини мунтазам туланишига эришилади ва бу жами-ятга хам, узига хам катта фойда беради.

Фойдаланилган адабиётлар руйхати:

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

1. Барчук И.Д. Америка: рыночная экономика и обораз жизни. -Москва: 2001. - 18-14 стр.

2. Смит А. Исследование о природе и причинах богатства народов. Пер. с анг. Майбурда Е.М. - М.: 1993, - 152 с.

3. Сей Ж.Б. Тракт по политической экономии. - М.: Дело, 2000.

4. Маршалл А. Принципы экономической науки / Пер. с анг. - М.: 1993. Т.1, - 311 с.

5. Шумпетер й. Теория экономического развития / Пер. с нем. Автономова В.С. и др. -М.: 1982.

6. Кейнс Ж.М.. Общая теория занятости, процентов и денег. Пер. с анг. - М.: 1978. - 576 с.

7. Кузмин С.А., Занятость: стратегии России. - М.: Эдиториал УрСС, 2001. - 304 с..

8. Рофе А.И. Рынок труда. Учебник длая вузов. - Москва: МИК, 2003.

9. Рощин С.Ю., Разумова Т.О.. Экономика труда: экономическая теория труда. Учебное пособие. - М.: ИНФРА-М, 2000.

10. Абдурахмонов К.Х. Мехнат иктисодиёти. - Тошкент: "Мехнат», 2004.

11. Мухамедов М.М., Асланова Д.Х., Исхакова С.А. Рынок труда Узбекистана: региональные проблемы безработицы и занятости. - Самарканд.: Изд-во «Зарафшан», 2008.

12. Муминов Нозим Гаффарович. Пути эффективного использования трудовых ресурсов и повышения занятости населения в регионах Республики Узбекистан// Современные технологии управления. ISSN 2226-9339. — №3 (96). Номер статьи: 9606. Дата публикации: 2021-11-01 . Режим доступа: https://sovman.ru/article/9606/

13. Ludo Struyven, Line Van Hemel. The local integration of employment services: assessing network effectiveness of local job centres in Flanders. Environment and Planning C: Government and Policy 2009, volume 27, pages 1055 1071. doi:10.1068/c0858l

14. Мардонов Б.Б. Мустафоев F.C Кунлик мехнат бозори холатини урганиш ва уни тар-тибга солиш. // Рисола. СамДЧТИ нашр матбаа марказида чоп этилди. Самарканд 2020.Б9.

15. Мардонов Б.Б. Мустафоев F.C Кунлик мехнат бозори холатини урганиш ва уни тар-тибга солиш. // Рисола. СамДЧТИ нашр матбаа марказида чоп этилди. Самарканд 2020.-45б.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2023, 8 (168)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.