CC BY
16Гуманитарные и общественные науки
KONAKLAMA i§LETMELERiNDE DUYGU DURUMLARININ i§ TATMiNiNE ETKiSi: BiSKEK ÖRNEGi(1)
M. Uluta?1, S. gikinov2
doi: 10.15350/24103586.2022.1.5
Özet
Ara?tirmada, konaklama i?letmelerinde duygu durumlan ve i? tatmini ili?kisi incelenmi?tir. Ara?tirmanin örneklemini, Bi?kek'te faaliyet gösteren, konaklama i?letmeleri fali?anlari (N=300) olu?turmaktadir. Ara?tirmada kullanilan ölfeklerin geferliligini sinamak ifin önce "afimlayici (ke?ifsel) faktör analizi" ve sonra "dogrulayici faktör analizi" yapilmi?, güvenirlik ifin "Cronbach's Alpha" testi uygulanmi?tir. Hipotezlerin sinanmasi ifin ise yapisal e?itlik modellemesinden yararlanilmi?tir. Ara?tirmanin bulgularindan elde edilen sonuflar ?unlardir; Ara?tirmanin temel hipotezi olan "Duygu durumlarinin i? tatmini üzerinde bir etkisi vardir" hipotezi yol diyagramindan elde edilen sonuflara göre kabul edilmektedir. Alt boyutlarda ise Negatif duygu ile i? tatmini arasindaki yol katsayisi istatistiksel olarak anlamli bulunmami?tir. Ancak pozitif duygu ile i? tatmini arasindaki yol katsayisi istatistiksel olarak anlamli bulunmu?tur.
Anahtar Kelimeler: Duygu Durumlari, i? Tatmini, Turizm, Kirgizistan, Bi?kek
1 KAVRAMSAL fERfEVE
Duygu ile ilgili fali?malarin, psikoloji bilimi iferisinde yer alan farkli ekollerin, daha fok gözlenebilirlige ve nesnellige odaklanmasi sebebiyle, diger fali?malarla kiyaslandiginda geri planda kaldigi gözlemlenmektedir. Örnegin Platon'a göre duygular, akilci dü?ünmeye engel te?kil eder. Diger taraftan Darwin, duygulari, focuksu, yeti?kinlikten uzak, fig tepkiler olarak degerlendirmektedir. Duygularin, böyle bir geleneksel baki? afisina kar?in, günümüzde büyük bir ilgiyi üzerine fektigi söylenebilecektir (Er, 2006: 22).
Goleman'a (2003) göre, insan ya?amindan var olan hemen her ?ey duygularin kontrolü altindadir. Duygular, insanlari harekete hazirlayan, harekete gefiren, insan hayatina yön verip istikamet kazandiran en önemli unsurdur. Duygular, karar alirken insanlara yol göstermektedir (Goleman, 2003: 17-20; Akt. Bozkurt, 2015: 545).
Duygusal anlamda insanlarin olumsuz bir ruh hali ifinde olmalari, negatif duyguyu ifade eder. Yüksek negatif duyguya sahip insanlarda, ba?kalarina, ifinde ya?anilan topluma, hatta kendine kar?i olumsuz duygular besleme, etrafinda olup biten her ?eyde negatif noktalara odaklanmanin agir basmasi vb. belirgin davrani? bifimleri olarak ortaya fikmaktadir. Negatif duygu yogun insanlarin, pozitif duygu yogun insanlara göre daha yüksek strese maruz kaldigi ifade edilmektedir (Brief vd., 1988: 193).
Duygu durumlari ile ili?kilendirilen kavramlar iferisinde en önemlisi, bireylerin duygulari tanimalari ve duygularini ifade etmeleridir. Duygunun ifadesi, hissedilen duygunun sözel olarak ya da sözel olmayan bir bifimde davrani?a dönü?mesi ?eklinde tanimlanmi?tir. Öte yandan, duygunun ifadesinde ba?arisiz olmak, ki?isel geli?ime negatif yönde tesir etmekte, depresyon, anksiyete vb. psikolojik kimi rahatsizliklara sebebiyet vermektedir (Akt. Kuyumcu vd., 2019: 453). Duygu yönetimi, insanlarin ne
1Mehmet Uluta§ - Dof. Dr., Kirgizistan-Türkiye Manas Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu, Turizm ve Otel i^letmeciligi Bölümü.
2Süyünbek £ikmov - Dof. Dr., Kirgizistan-Türkiye Manas Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu, Turizm ve Otel i^letmeciligi Bölümü.
zaman ve ne tür duygular hissedip, hissettikleri bu duygulan nasil tecrübe ettikleri ve ortaya koyduklarina ilijkin algilama sürefleridir (Bilgin, 2019: 45).
Russell ve Carroll'a (1999) göre, pozitif ve negatif duygular arasinda, biri artarken digeri azalan türde bir ilijki söz konusu degildir. Negatif duygu durumu yüksek olan bireylerin pozitif duygu durumlari düjük olmayabilecegi gibi, düjük olanlarin pozitif duygu durumlari da yüksek olmayabilecektir. Sonuf olarak, her iki duygu durumu, birbirlerinden tamamen bagimsiz bifimde, iki ayri duygu hali olarak dikkate alinmalidir (Akt. Kuyumcu, 2013: 67).
Kuyumcu (2013: 73), üniversite ögrencileri üzerine yaptigi ampirik falijmada, duygu durumlarinin ögrencilerin psikolojik iyi olujlari üzerine etkisini incelemijtir. £alijmadan elde edilen bulgular, pozitif duygu durumlarinin psikolojik iyi oluju yordadigini göstermijtir. Buna göre, ögrencilerin jefkat, zevk vb. pozitif duygularina sahip bulunmasi, bajkalariyla daha olumlu ilijkiler gelijtirmelerine yardimci olacaktir. Pozitif duygu yogunlugu yüksek olan ögrenciler, negatif duygu yogunlugu yüksek olanlarla kiyaslandiginda, fok daha enerji dolu, sosyal ilijkileri kuvvetli ve iyimser bireyler oldugu ifade edilmektedir.
ij tatmini ise literatürde bireylerin falijtiklari kurumdan yaptiklari ij ile ilgili elde ettikleri tecrübelerden zevk alma, memnuniyet duyma vb. pozitif duygu halleri olarak ifade edilmektedir (Hancer ve George, 2003: 85; Locke, 1976).
2 YÖNTEM
Ara^tirmanin Amaci ve Modeli
Arajtirmada, Bijkek'teki konaklama ijletmelerinde duygu durumlari ve duygu durumlarinin örgütsel adalet ve ij tatmini ile ilijkisi incelenmijtir. Buna göre falijmanin amaci, konaklama ijletmelerinde duygu durumlarinin örgütsel adalet ve ij tatminindeki önemini ortaya fikarmak, sonuflarinin ijgörenlere ve ijletmelere faydalarini belirlemektir. Yapilan analizler ile duygu durumlari ile örgütsel adalet ve ij tatmini arasinda istatistiksel olarak anlamli bir ilijki olup olmadigi ortaya konmujtur.
Duygu durumlari ile ilgili birfok arajtirmaci tarafindan yapilmij fok sayida falijma bulunmaktadir. Bu falijma ile de Bijkek'te faaliyet gösteren konaklama ijletmelerindeki duygu durumu, örgütsel adalet ve ij tatmini ilijkisi ortaya konarak literatüre katki saglanmij bulunmaktadir.
Evren ve Örneklem
Arajtirmanin evrenini, Bijkek'te faaliyet gösteren iflerinde 4 ve 5 yildizli otellerin falijanlari olujturmaktadir. Bijkek'te faaliyet gösteren turizm ijletmelerinin sayisini belirlemedeki zorluk dolayisiyla, evrenin tam sayisina ulajmanin güf olacagi düjünülerek tesadüfi olmayan örnekleme türlerinden kolayda örnekleme yönteminin kullanilmasina karar verilmijtir.
Arajtirmaya katilan oteller junlardir; Ambassador Hotel, Solutel Hotel, Plaza Hotel Bishkek, Garden Hotel, Golden Hotel, Rixon Hotel, Soluxe Hotel, Asia Hotel, Evropa Hotel, Bishkek Boutique Hotel, Silk Road Lodge, Ramada by Wyndham Bishkek Centre, Seven Hotel Bishkek, Onyx Hotel Bishkek, Asian Mountains, City Hotel Bishkek, Golden Dragon, B Hotel Bishkek, Dostuk Hotel, Apart Home Hotel, Orient Hotel, Grand Hotel.
Veri Toplama Araci ve Verilerin Toplanmasi
Arajtirmada veriler, anket teknigiyle toplanmijtir. Olujturulan anket formu iki kisimdan olujmaktadir; Birinci bölümde katilimcilarin demografik özellikleri ile ilgili 5 soru bulunmaktadir.
ikinci bölümde, duygu durumlarini belirlemeye yönelik 20 soru yer almaktadir. Duygu durumu ölfegi, Watson vd. (1988) tarafindan gelijtirilmij,. Genföz (2000) tarafindan Türkfeye uyarlanmij ve son olarak arajtirmada Bilgin'den (2019: 48) alinmij haliyle kullanilmijtir.
ij tatmini ölfegi, Brayfield ve Rothe (1951) tarafindan gelijtirijmij, Gürbüz (2015) tarafindan Türkfeye uyarlanmij ve Bilgin (2019: 48) tarafindan kullanilmij haliyle arajtirmada yer almijtir.
Degijkenlerin ölfülmesinde katilimcilarin ölfekteki önermeleri degerlendirme sefenekleri; "1: Kesinlikle Katilmiyorum, 2: Katilmiyorum, 3: Kararsizim, 4: Katiliyorum, 5: Kesinlikle Katiliyorum" bejli Likert ölfegi ile belirlenmijtir.
Söz konusu konaklama ijletmelerine toplam 400 anket dagitilmijtir. Ankete farkli ijletmelerden toplam 319 adet geri dönüjüm saglanmijtir. Anketlerin veri tabanina girilmesi ajamasinda 19 adet anket formunun eksik ve gelijigüzel
dolduruldugu tespit edilmigtir. Bu s^eç sonunda degerlendirmeye alinan anket sayisi ise 300 olmugtur.
З BULGULAR
Demografik Bulgular
Katilimcilarin demografik özellikleri gu gekildedir;
1.Cinsiyet: Katilimcilarin %40,0'i (120 kigi) erkeklerden olugmaktadir. Kadin katilimcilarin orani ise %60,0 (180 kigi)'dir.
2.Ya?: Katilimcilarin %82,0'i (246 kigi) 18-35 yag arasi, %12,0'i (36 kigi) 36-5Q yag arasi, %6,0'i (18 kigi) 50 yag ve üstü yag grubundadir.
3.Medeni Durum: Katilimcilarin %63,0'i (189 kigi) bekar ve %37,0'i (111 kigi)
evlidir.
4.Egitim Düzeyi: Katilimcilarin %24,0'i (72 kigi) ilkokul düzeyinde, %12,3'ü (37 kigi) lise düzeyinde, %63,7'si (191 kigi) üniversite düzeyinde egitim almigtir.
5.Çali?ma Süresi: Katilimcilarin %46,0'i (138 kigi) 1 yildan az, %40,7'si (122 kigi) 1-6 yil arasi, %13,3'ü (40 kigi) 6 yildan fazla bir süredir igyerlerinde çaligmaktadir
Güvenirlik ve Geçerlik Analizine ili?kin Bulgular
Aragtirmada kullanilan ölçeklerin geçerliligini sinamak için önce "açimlayici (kegifsel) faktör analizi" ve sonra "dogrulayici faktör analizi yapilmig, güvenirligini sinamak için ise "Cronbach's Alpha" testinden yararlanilmigtir.
Duygu Durumlarl Ôlçegi Açimlayici Faktör Analizi Sonuçlari
Duygu durumlari ölçegi üzerine yapilan açimlayici faktör analizi ile öncelikle ö^egin KMO ve küresellik testi sonuçlarina bakilmigtir.
Tablo 1
Duygu Durumlari Ôlçegi'nin Kaiser-Meyer-Olkin Örneklem Yeterliligi Degeri ve Bartlett's Küresellik Testi Sonuçlari_
Ôlçek Kaiser-Meyer-Olkin Örneklem Yeterliligi Degeri Bartlett's Küresellik Testi Sonucu
Duygu Durumlari Ôlçegi Q,868 X2: 1584,841 df: 1Q5 ve p<,QQQQ
"Faktör çikarma metodu: Temel bilegenler analizi; Döndürme metodu: Varimax"
Tablo 11'de görülecegi üzere, duygu durumlari ö^eginin Kaiser-Meyer-Olkin örneklem yeterliligi %86,8; Bartlett's Küresellik Testi için Ki-Kare 1584,841; df degeri
105 ve p<0,01 olarak tespit edilmigtir.
Tablo 2
_Duygu Durumlari Ôlçegi Açimlayici Faktör Analizi Sonuçlari _
Sorular E? Kökenlilik Faktör Yükü
Negatif Duygu Faktörü (Özdeger: 4,879; Açiklanan Varyans: %32,469; Ortalama: 1,9596; Güvenirlik:.849)
lg yerimde kendimi genellikle tedirgin hissediyorum ,572 ,756
lg yerimde kendimi genellikle ürkmüg gibi hissediyorum ,563 ,74Q
lg yerimde kendimi genellikle korkmug hissediyorum ,528 ,7Q9
lg yerimde kendimi genellikle utanmig hissediyorum ,474 ,686
lg yerimde kendimi genellikle suçlu gibi hissediyorum ,454 ,666
lg yerimde kendimi genellikle sinirli hissediyorum ,416 ,644
lg yerimde kendimi genellikle mutsuz hissediyorum ,423 ,639
lg yerimde kendimi genellikle dügmanca duygularla dolu hissediyorum ,419 ,623
lg yerimde kendimi genellikle sikintili hissediyorum ,329 ,569
Pozitif Duygu Faktörü (Özdeger: 2,657; Açiklanan Varyans: %17,716; Ortalama: 3,6333; Güvenirlik:.840)
lg yerimde kendimi genellikle gururlu hissediyorum ,648 ,8Q2
lg yerimde kendimi genellikle hevesli hissediyorum ,6Ю ,758
lg yerimde kendimi genellikle gûçlû hissediyorum ,573 ,75Q
lg yerimde kendimi genellikle aktif hissediyorum ,544 ,737
lg yerimde kendimi genellikle kararli hissediyorum ,512 ,7Q5
lg yerimde kendimi genellikle uyanik hissediyorum ,464 ,665
Afimlayici faktör analizi ile ig tatmini ölfegi iferisinde yer alan 20 (yirmi) ifade, faktör analizine tabi tutulmugtur. Veri seti üzerine temel bilegenler analizi yöntemi kullanilmak suretiyle duygu durumlari ölfeginin boyutlari tespit edilmigtir. Faktör sayisi tespitinden özdegeri 1'den büyük olanlar sefilmig, analiz sirasinda 0,500'ün altinda faktör yükü olan ifadelerin analizden fikarilarak Varimax döndürme yönteminin tekrarlanmasi yöntemi uygulamigtir.
Faktör analizinde, faktör yükleri uygun dagilmayan, "ig yerimde kendimi genellikle asabi hissediyorum", "ig yerimde kendimi genellikle ilgili hissediyorum", "ig yerimde kendimi genellikle heyecanli hissediyorum", "ig yerimde kendimi genellikle ilham almig hissediyorum", "ig yerimde kendimi genellikle dikkatli hissediyorum" ifadeleri ölfekten fikarilmigtir.
Faktör yükleri uygun dagilmayan ifadeleri ölfekten fikarilmasi akabinde, toplam 15 ifadeden olugan ve özdegeri 1'den büyük anlamli iki faktör elde edilmigtir. Söz konusu iki faktör, toplam varyansin %50,185'ini afiklamaktadir.
Tablo 2'de görüldügü üzere, duygu durumlari ölfegini en yüksek varyansla afiklayan (%32,469) birinci faktör dokuz ifadeden olugmaktadir. Bu boyutta duygu durumlari ölfeginin negatif duyguya iligkin önermeleri bir araya gelmigtir. Bu nedenle bu faktöre "Negatif Duygu Boyutu" adi verilmigtir. ikinci faktör pozitif duygu boyutu ile iligkilidir ve varyansin %17,716'sini afiklamaktadir. Bu nedenle bu faktöre "Pozitif Duygu Boyutu" adi verilmigtir.
Duygu durumlari ölfeginin alt boyutlari, faktör analizi ile belirlendikten sonra, söz konusu iki faktör ifin güvenirlik analizi yapilmigtir.
Tablo 3
Duygu Durumlari Ölfegine Ait Güvenirlik Analizi (Cronbach Alpha) Sonuflari
Faktörler Güvenirlik (Alfa) Soru Sayisi
Negatif Duygu 0,849 9
Pozitif Duygu 0,840 6
Duygu durumlari ölfegi, yapilan afimlayici faktör analizi neticesinde, dokuz ifadeden olugan negatif duygu boyutu, alti ifadeden olugan pozitif duygu boyutu olmak üzere iki alt boyut ile afiklamigtir. Ölfegin alt boyutlari ifin yapilan güvenirlik analizi sonuflari Tablo 23'te gösterilmigtir. Buna göre negatif duygu boyutunun alfa katsayisi.849; pozitif duygu boyutunun alfa katsayisi.849 olarak tespit edilmigtir.
Alan yazina göre; "1) 0,00 < a < 0,40 ise ölfek güvenilir degildir, 2) 0,40 < a < 0,60 ise ölfegin güvenilirligi dügüktür, 3) 0,60 < a < 0,80 ise ölfek oldukfa güvenilirdir, 4) 0,80 < a < 1,00 ise ölfek yüksek derecede güvenilir bir ölfektir". Duygu durumlari ölfegine iligkin yukarida belirtilen alfa katsayilari, sosyal bilimler literatüründen beklenen en dügük alt sinir olan.70'in üzerinde oldugu dikkate alindiginda duygu durumlari ölfeginin güvenilir bir veri toplama araci oldugu ifade edilebilecektir.
Duygu Durumlari Öl9egi Dogrulayici Faktör Analizi Sonu9lari
Afimlayici faktör analizinden sonra AMOS paket programi yardimiyla $ekil 1'de görülecegi üzere dogrulayici faktör analizi yapilmigtir.
Çekil 1: Duygu Durumlari Ôlçeginin Dogrulayici Faktör Analizi Sonuçlari Ôlçege ait uyum iyiligi degerleri Tablo 4'de gösterilmigtir;
Tablo 4
Degigkenler X2 df CMIN/ DF <5 GFI >.85 AGFI >.80 CFI >.90 NFI >.90 TLI >.90 RMSEA <.08
Duygu Durumlari 206,6 70 8 9 2,322 0,917 0,888 0,922 0,872 0,908 0,066
Tablo 4'de görülecegi üzere duygu durumlari ôlçeginin uyum iyiligi degerleri, kabul edilebilir araliklar içerisinde yer almaktadir
ig Tatmini Ôlçegi Açimlayici Faktör Analizi Sonuçlari
ig tatmini ôlçegi üzerine yapilan açimlayici faktör analizi ile ôncelikle ôlçegin KMO ve küresellik testi sonuçlarina bakilmigtir.
Tablo 5
ig Tatmini Ôlçegi'nin Kaiser-Meyer-Olkin Örneklem Yeterliligi Degeri ve Bartlett's _ Küresellik Testi Sonuçlari _
Ôlçek Kaiser-Meyer-Olkin Örneklem Yeterliligi Degeri Bartlett's Küresellik Testi Sonucu
ig Tatmini Ôlçegi 0,806 X2: 549,108 df: 108 ve p<,0001
"Faktör çikarma metodu: Temel bilegenler analizi; Döndürme metodu: Varimax"
Tablo 5'de görülecegi üzere, duygu durumlari ö^eginin Kaiser-Meyer-Olkin örneklem yeterliligi %80,6; Bartlett's Küresellik Testi için Ki-Kare 549,108; df degeri 108 ve p<0,01 olarak tespit edilmigtir.
Tablo б
ig Tatmini Ôlçegi Açimlayici Faktör Analizi Sonuçlari_
Sorular e? Kökenlilik Faktör Yükü
"ig Tatmini" Faktörü (Özdeger: 2,826; Açiklanan Varyans: %70,656; Ortalama: 3,8017; Güvenirlik:.860)
Diger insanlarin birçoguna göre igimden mutlu oldugumu dügünüyorum. ,141 ,861
Yaptigim igi gerçekten eglenceli bulurum. ,132 ,856
Çimdilik igimin beni tatmin ettigini söyleyebilirim. ,б99 ,836
ig günlerimin çogunda igimi gevk ve istekle yapiyorum. ,654 ,809
Açimlayici faktör analizi ile ig tatmini ôlçegi içerisinde yer alan 4 (dört) ifade, faktör analizine tabi tutulmugtur. Faktör analizinde, tüm ifadeler tek bir faktöre yüklenmig, bagka bir ifadeyle faktör yükleri uygun dagilmayan ve ö^ekten çikarilan herhangi bir ifade söz konusu olmamigtir. 4 ifadeden olugan ig tatmini faktörü, toplam varyansin %70,656'sini açiklamaktadir.
Ayrica ig tatmini faktörü için agagida güvenirlik analizi yapilmigtir;
Tablo l
ig Tatmini Ôlçegine Ait Güvenirlik Analizi Sonuçlari _
Faktörler Güvenirlik (Alfa) Soru Sayisi
ig Tatmini 0,860 4
ig tatmini ö^egi için yapilan güvenirlik analizi sonucu Tablo 7'de gösterilmigtir. Buna göre ig tatmini faktörünün alfa katsayisi.860 olarak tespit edilmigtir. Literatürdeki en dügük alt sinir olan.70'in üzerinde oldugu için ö^egin güvenilir bir veri toplama araci oldugu ifade edilebilecektir.
iç Tatmini Ôlçegi Dogrulayici Faktör Analizi Sonuçlari Açimlayici faktör analizinden sonra AMOS paket programi yardimiyla Çekil 2'de görülecegi üzere dogrulayici faktör analizi yapilmiçtir.
,22
Çekil 2: ig Tatmini Faktörü Dogrulayici Faktör Analizi Sonuçlari Ôlçege ait uyum iyiligi degerleri Tablo 3'de gösterilmigtir;
Tablo 8
ig Tatmini Ölfeginin Uyum iyiligi Degerleri_
Degigkenler d CMIN/ DF GFI AGFI CFI NFI TLI RMSEA
X2 f <5 >85 >.80 >.90 >.90 >.90 <.08
Duygu ,09
Durumlari 7 1 0,097 1,000 0,998 1,000 1,000 1,010 0,000
Tablo 8'de görülecegi üzere ig tatmini ölfeginin uyum iyiligi degerleri, kabul edilebilir araliklar iferisinde yer almaktadir.
Hipotez Testlerine iligkin Bulgular
Duygu durumlari ve ig tatmini iligkisinin tespiti ifin YEM yapisal egitlik modellemesi yapilmig olup sonuflar agagida gösterilmigtir.
Duygu Durumlari ve Tatmini ili§kisine Ait Yol Analizi
(eö)—
(e8) 1 Jgtf
$ekil 3: Duygu Durumlari ve ig Tatmini iligkisine Ait Yol Analizi Yol analizi uyum iyiligi degerleri Tablo 8'de sunulmugtur.
Tablo 9
Degigkenler X2 df CMIN/ DF <5 GFI >.85 AGFI >.80 CFI >.90 NFI >.90 TLI >.90 IFI >.90 RMSEA <.08
Duygu Durumlari ve lg Tatmini 317,469 149 2,131 0,901 0,873 0,921 0,862 0,909 0,922 0,061
Tablo 9, model'e ait uyum iyiligi degerlerini göstermektedir. Tablo incelendiginde görülecegi üzere; X2/df degeri, 2,31 olup, literatürde X2/df degeri ifin kabul edilebilir degerler olan 3 ve 5 araliklarinin daha da altinda olup kabul edilebilir düzeydedir. Analizde ayrica modelin kargilagtirmali uyum indekslerine de bakilmigtir.
Karjilajtirmali uyum indekslerinden NFI degeri 0,862, TLI degeri 0,909, IFI degeri 0,922, CFI degeri 0,921, RMSEA degeri, 0,061 olarak tespit edilmij olup kabul edilebilire yakin düzeyde gerfeklejmijtir. Öte yandan mutlak uyum indekslerinden GFI 0,901, AGFI degeri, 0,873 olarak tespit edilmij olup literatüre göre modelin iyi uyuma sahip oldugunu göstermektedir (Karagöz, 2016: 969).
Yapisal modelde esas itibariyle bir hipotez inceleme konusu yapilmij olup bu hipoteze ait iki adet alt hipotez de bulunmaktadir. Tablo'da gösterilen modelin sonuflari dikkate alindiginda hipotezler ile ilgili olarak ajagidaki sonuflara ulajilmijtir;
Tablo 10
Modelin Sonuflari____
ßl ß2 S.E. C.R. P L
Ölfüm Modeli
Ngtf_1 <--- Negatif 0,512 1
Ngtf_5 <--- Negatif 0,592 0,869 0,118 7,357 ***
Ngtf_2 <--- Negatif 0,587 0,896 0,122 7,318 ***
Ngtf_8 <--- Negatif 0,578 0,835 0,115 7,253 ***
Ngtf_3 <--- Negatif 0,621 0,97 0,128 7,561 ***
Ngtf_7 <--- Negatif 0,64 1,096 0,142 7,694 ***
Ngtf_10 <--- Negatif 0,69 1,039 0,13 8,009 ***
Ngtf_4 <--- Negatif 0,722 1,065 0,13 8,191 ***
Ngtf_9 <--- Negatif 0,695 1,288 0,16 8,04 ***
Pztf_6 <--- Pozitif 0,611 1
Pztf_8 <--- Pozitif 0,628 1,016 0,116 8,733 ***
Pztf_10 <--- Pozitif 0,639 1,022 0,116 8,84 ***
Pztf_3 <--- Pozitif 0,707 1,242 0,131 9,505 ***
Pztf_4 <--- Pozitif 0,745 1,25 0,127 9,844 ***
Pztf_5 <--- Pozitif 0,762 1,383 0,138 9,984 ***
Tat_2 <--- Tatmin 0,806 1
Tat_3 <--- Tatmin 0,806 0,992 0,069 14,342 ***
Tat_1 <--- Tatmin 0,778 1,084 0,078 13,83 ***
Tat_4 <--- Tatmin 0,733 0,974 0,075 12,936 ***
YEM Yol Analizi
ßl ß2 S.E. C.R. P L
Tatmin <--- Negatif -0,111 -0,139 0,085 -1,63 0,103 H2a
Tatmin <--- Pozitif 0,373 0,435 0,088 4,944 *** H2b
ßl: Standart Katsayilar, ß2: Standart Olmayan Katsayilar, *** p<0,001
Hipotez Test Sonuflari
Hipotez Numarasi Hipotezler Kabul Durumu
Hi Duygu durumlarinin ij tatmini üzerinde bir etkisi vardir Kabul
Hia Negatif duygunun ij tatmini üzerinde negatif bir etkisi vardir Red
Hib Pozitif duygunun ij tatmini üzerinde pozitif bir etkisi vardir Kabul
SONU£
Arajtirmadan elde edilen bulgular ju jekildedir;
1. "Hi: Duygu durumlarinin tatmini üzerinde bir etkisi vardir" hipotezi yol diyagramindan elde edilen sonuflara göre kabul edilmektedir
a.Negatif duygu ile ij tatmini arasindaki yol katsayisi istatistiksel olarak anlamli bulunmamijtir (ß=-0,139, p=0,103). "Hia: Negatif duygunun ij tatmini üzerinde negatif bir etkisi vardir" alt hipotezi reddedilmektedir.
b.Pozitif duygu ile ij tatmini arasindaki yol katsayisi istatistiksel olarak anlamli bulunmujtur (ß=0,435, p<0,001). "Hib: Pozitif duygunun ij tatmini üzerinde pozitif bir etkisi vardir" alt hipotezi kabul edilmektedir.
Kaynakfa
1. Bilgin, T. (2019). Duygu Durumlarinm Tatmini ve Performansi ile Olan ilipkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araptirma. Bursa Uludag Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ijletme Anabilim Dali Yönetim Organizasyon Bilim Dali Yayimlanmamij Yüksek Lisans Tezi.
2. Brief, A. P., Burke, M. J., George, J. M., Robinson, B. S., & Webster, J. (1988). Should Negative AfFectivity Remain an Unmeasured Variable in the Study of Job Stress ? Journal of Applied Psychology, 73(2), 193-198.
3. Er, N. (2006). Duygu Durum Sifat £iftleri Listesi. Psikoloji ^alipmalari, 26, 21-44.
4. Hancer, M., & George, R. T. (2003). Job Satisfaction Of Restaurant Employees: An Empirical Investigation Using The Minnesota Satisfaction Questionnaire. Journal of Hospitality and Tourism Research, 27(1), 85-100. https://doi.org/10.1177/1096348002238882
5. Karagöz, Y. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 Uygulamali Istatistiksel Analizler. Nobel Akademik Yayincilik.
6. Kuyumcu, B. (2013). Üniversite Ögrencilerinin Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarinin Psikolojik lyi Olujlarini Yordama Gücü. Kuramsal Egitimbilim Dergisi, 6(1), 65-76.
7. Kuyumcu, B., Güven, M., & Kara, F. l. (2019). Türk ve Amerikan Üniversite Ögrencilerinin Duygularini Tanima ve Ifade Etme Zorlugunun Pozitif -Negatif Duygu Durumlarini Yordama Gücü. Türk Psikolojik Danipma ve Rehberlik Dergisi, 9(53), 451482.
8. Locke, E. A. (1976). The nature and causes of job satisfaction. In M. D. Dunnette (Ed.), Handbook of industrial and organizational psychology. Rand McNally.
9. Seda Bozkurt, S. (2015). Ortaokul Ögrencilerinin Duygu Durumlarina Göre Dinledikleri Müzik Türlerinin Incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, Autumn ///(39), 541-567. https://doi.org/10.9761/jasss3119
© M. Ulutaj, S. gikinov, 2022.
THE EFFECT OF EMOTIONAL STATES ON JOB SATISFACTION AT ACCOMMODATION ENTERPRISES: THE CASE OF BISHKEK (1)
M. Ulutas, S. Chykynov
Abstract. In the study, the relationship between emotional states and job satisfaction at accommodation enterprises was examined. The sample of the research consists of employees (N=300) of accommodation enterprises operating in Bishkek. In order to test the validity of the scales used in the research, firstly "exploratory factor analysis" and then "confirmatory factor analysis" were performed, and "Cronbach's Alpha" test was applied for examination of reliability. Structural equation modeling was used to test the hypotheses. The results obtained from the findings of the research are as follows: the main hypothesis of the research, "Emotional states have an effect on job satisfaction" is accepted according to the results obtained from the diagram. In the subdimensions, the relationship coefficient between negative emotion and job satisfaction was not statistically significant. However, the relationship coefficient between positive emotion and job satisfaction was found to be statistically significant.
Key words: Emotional States, Job Satisfaction, Tourism, Kyrgyzstan, Bishkek.
© M. Ulutas, S. Chykynov, 2022.
