CC BY
68Cilt: 3,Sayi: 1, 2020
Vol: 3, Issue: 1, 2020
Sayfa — Page: 63-73
E-ISSN: 2667-4262
iThenticate*
3L Professional Plagiarism Prevention
YABANCI DtL OLARAK TÛRKÇE ÔGRETÎMÎNDE KULLANILAN DÎNLEME ETKINLiKLERINDE KRONOLOJlK SIRALAMANIN ÔNEMi*
THE IMPORTANCE OF CHRONOLOGICAL ORDER IN LISTENING ACTIVITIES USED IN TEACHING TURKISH AS A FOREIGN LANGUAGE
Bayram BA§** & Eda TEKÏN***
MAKALE BÍLGÍSÍ ÖZET
^ Geli§: 23.03.2020 s/Kabul: 15.06.2020 Dinleme, yabanci dil ögreniminin ilk basamak becerisidir ve bu becerinin geliçtirilmesi dinleme metinleriyle saglanmaktadir. Dinleme siireci; ders kitabi, radyo, televizyon ve bilgisayar gibi çeçitli araçlar vasitasiyla gerçekleçebilir. Dinlenilen her çey birer metindir. Bu metinlerin de özellikle yabanci dil ögretiminde önemi büytlktür ve metinler dinleyenler için anlam ifade etmelidir. Dinledigini anlamanin olçme degerlendirmesi de dinlenilen metinlere ait etkinlik önermelerinin mantikli bir siralamada verilmesi ile gerçekleçebilir. Bu araçtirmanin amaci, dinleme metinlerine yönelik etkinliklerde yer alan önermelerin kronolojik siralamasini tespit ederek bunun sonucunda meydana gelebilecek durumlan betimlemektir. Araçtirmanin inceleme nesnesi, Gazi Üniversitesi Yabancilar için Ttlrkçe (B2) ders kitabidir. Ders kitabinda yer alan 36 adet dinleme etkinligine ait önermelerin kronolojik siralamasi degerlendirilmiçtir. Araçtirma bir durum çaliçmasidir. Veriler doküman incelemesi ile elde edilmi; ve içerik analizi yapilarak degerlendirilmiçtir. Araçtirma sonucunda ders kitabindaki dinleme metinlerine ait etkinliklerin yüzde 45'inin kronolojik açidan sirali olmadigi tespit edilmiçtir. Siralamaya dikkat edilmemesinin dinlemede ne gibi sorunlara yol açabilecegi çeçitli ara$tirma sonuçlan ile desteklenerek degerlendirilmiçtir.
Anahtar Kelimeler: Yabanci Dil Olarak Tiirkçe Ögretimi, Dinleme Etkinlikleri, Kronolojik Siralama.
Araçtirma Makalesi
ARTICLE INFO ABSTRACT
iH Received: 03.23.2019 s/Accepted: 06.15.2019 Listening is the first level skill of foreign language learning and this skill is developed through listening texts. Listening process; It can be realized through various tools such as textbook, radio, television and computer. Everything that is listened to is a text. These texts are also of great importance especially in foreign language teaching and should be meaningful for those who listen. Measurement evaluation of listening comprehension can be realized by giving the activity proposals of the texts listened in a logical order. The purpose of this research is to determine the chronological order of the propositions in the activities for listening texts and to describe the situations that may occur as a result. The study object of the research is Gazi University Turkish (B2) textbook for foreigners. The chronological order of the propositions of 36 listening activities in the textbook was evaluated. Research is a case study. The data were obtained by document review and evaluated by content analysis. As a result of the research, it was determined that 45 percent of the activities related to the listening texts in the textbook are not in chronological order. What kind of problems in listening skill can be caused by not paying attention to the ranking is supported by various research results.
Keywords: Teaching Turkish as a Foreign Language, Listening Activities, Chronological Ordering.
Research Article
* Bu fali§ma Second International Black Sea Conference on Language and Language Education (21-22 Eylül 2018, Sinop) adli sempozyumda sunulan "Yabanci Dil Olarak Türkfe Ögretiminde Kullanilan Dinleme Etkinliklerinde Kronolojik Siralama" bajhkli sözlü bildirinin genijletilmij hälidir.
** D05. Dr., Yildiz Teknik Üniversitesi, Egitim Fakültesi, Türkfe ve Sosyal Bilimler Egitimi, Istanbul / Türkiye, E-posta:
[email protected], ORCID : https://orcid.org/0000-0003-3569-9395.
*** Ar§. Gör., Yildiz Teknik Üniversitesi, Egitim Fakültesi, Türk?e ve Sosyal Bilimler Egitimi, ístanbul / Türkiye, E-posta: [email protected], ORCID '© : https://orcid.org/0000-0001-6831-8101. Bu makaleyi §u jekilde kaynak gösterebilirsiniz (APA):
Ba§, Bayram-Tekin, Eda (2020). "Yabanci Dil Olarak Türk^e Ögretiminde Kullanilan Dinleme Etkinliklerinde Kronolojik Siralamanin Önemi". Uluslararasi Dil, Edebiyat ve Kültiir Arcu¡tirmalari Dergisi (UDEKAD), 3 (1): 63-73. DOI: http://dx.doi.org/10.37999/udekad.707780.
Extended Abstract
Listening has an important place both in the acquisition of the mother tongue and in the learning of the foreign language. People acquire the language through constant listening in their mother tongue. The more listening is done in the foreign language, the faster the learning and speaking of that language. Listening is not just hearing; is the process of making sense of what is heard. This interpretation is very important in a foreign language and students are provided with various materials for this. With the development of technology, these materials have been further increased and made available. There is no speaking without listening. Listening is very important for speaking skill. The more listening in a foreign language, the more familiar the sounds of the learned language can be. In a planned foreign language learning, people generally apply to the institutions that teach the language. These institutions also prefer the textbook as the main source in language teaching. In addition, various materials are included in education, but textbooks are easily preferred both in terms of plan program and easily accessible and acquired textbooks. There are generally listening texts and activities for these texts in the textbooks for listening learning. Integrity and consistency are important for good communication. Listening texts and activities prepared for this text should be appropriate, understandable and consistent with the level of the target audience. The activities of the listening texts and the suggestions of the activities developed for them should also be in a certain order. Activity questions that are not purposefully structured and unordered may adversely affect students' focus during listening. Activity questions of listening texts were also evaluated in this context. The aim of this study is to determine the chronological order in the activity questions developed in line with the listening texts in the Turkish for Foreigners (B2) textbook and to determine the compatibility of the order with the order in the listening text.
Case study, one of the qualitative research patterns, was used in the research. In this study, since the suitability of the questions in the listening activities to the chronological order is considered as a holistic one, a holistic single pattern is used. The study objects of the research consist of 36 listening activities in Gazi University Turkish Foreigners B2 level textbook. The data were obtained by document review. The chronological ordering criterion was determined based on the 'discourse structure' section in the text specifications in the Common Europan Framework of Reference for Languages (CEFR). The quesitons in the listening activities were analyzed by content analysis and their compliance with the order in the listening text was determined. 16 of the 36 events in total are in the chronological order, 13 of them are in the mixed category, 7 of them are out of evaluation category. 14 of the 16 listening texts are informative text and 2 of them are narrative text. In the types of events, 10 of the 36 events are correct and incorrect tests, 9 are multiple choice tests, 6 are open-ended questions, 3 are blanks, 3 are filling tables, 2 are phrases, 1 is a making sentence with words, 1 is ending the sentence, 1 is summary writing activities.
It is seen that attention is not paid to the order in the activity quesitons of the listening texts in the book. This situation may cause students to not understand what they are listening to in practice. Listening skill is a skill that is difficult to understand especially when learning a foreign language because it contains pronunciation, new words, grammar and all the important points to understand a language. It is a long and practice-based process to improve listening skills in foreign language teaching and to understand each listener correctly and clearly. The sender in this study is also the listening texts and the control of the messages given by the sender is checked by the activities of the listening text. The questions of various assessment and evaluation techniques in these activities should be compatible with the listening text in order for the listeners to be understood, because the students both have to listen to one another, make sense of what they listen to and also have to do many mental activities such as answering the questions. An important percentage of activity questions are not ordered and can cause confusion, especially during listening. By paying attention to the choronolgical order in the activity questions, the mixed ones can be corrected and a more effective listening can be provided.
CUt / Volume; J, ,«$ftgi / ¿fssue: 2020
Girig
Hem anadilinin edinilmesinde hem de yabanci dilin ogrenilmesinde dinleme 50k onemli bir yere sahiptir. tnsanlar, anadilinde stirekli dinlemeye maruz kalarak dili edinirler. Yabanci dilde de ne kadar 50k dinleme yapilirsa, o dili ogrenmek ve konu§mak o kadar hizli olur. "Dil ogrenimini kolayla§tirmada dinlemenin onemli bir rolunun oldugu fark edilmi§" (Vandergrift 1999: 168), "son donemde onemli bir degi§im i9inde olan dinlemenin konu§ma dersinde basit bir a§ama olarak gorulup ihmal edilmesi sonlanmi§ ve dinleme dil ogretim programlannin ana dersi haline gelmi§tir" (Richards 2005: 85). "Dinlemenin dil ogrenmenin en dogal yolu olduguna inanmak kolaydir, 9iinku herkes dinleyerek ve gozlemleyerek ilk dilini ogrenmeye ba§lar; ancak, bir?ok yeti§kin ikinci dil ogrenicisi i?in dinleme, ilk dil ses sistemlerine a§ina olduktan sonra ve aym anda veya ikinci dilin senaryosunu ogrendikten sonra gelir" (Carney 2018: 1). Dinleme yalmzca i§itme degil; i§itilenleri anlamlandirma surecidir. Bu anlamlandirma yabanci dilde 50k onemlidir ve bunun i?in ogrencilere Qe§itli materyaller sunulur. "Dinleme anlama faaliyetleri, ogrencilere karma§ik sesleri, ifadeleri ve i9erigi daha iyi duymalanna ve ba§kalanyla hedef dilde ileti§im kurma yeteneklerini geli§tirmelerine yardimci olmak igin hedef dilin i§itsel bile§enini saglar. Egitimciler, evde veya dil laboratuvan ortaminda video kaset, ses bandi veya bilgisayar tabanli etkinlikler saglayarak ogrencilerin dinleme becerilerini geli§tirmelerine yardimci olmaya 9ali§irlar. Bu materyaller ile ogrenciler, hedef dilde dinleme ile kelimeleri, ciimle yapilarim ve diyaloglan uygulayabilirler" (Jones 2003: 41). Teknolojinin geli§mesiyle birlikte bu materyaller daha da arttinlmi§ ve kullanilir duruma getirilmi§tir.
Dinleme olmadan konu§ma da olmaz. Dinleme, konu§ma becerisi i9in 90k onemlidir. Yabanci dilde ne kadar 90k dinleme yapilirsa o kadar 90k ogrenilen dilin seslerine a§inalik olabilir. "Dinleme yalmzca bir alici dil becerisi degildir, konu§ma becerisi yetkinliginin geli§iminde 90k onemlidir" (Nunan-Miller 1995: v).
Planli bir yabanci dil ogreniminde insanlar genellikle o dilin egitimini veren kurumlara ba§vurur. Bu kurumlar da dil ogretiminde ana kaynak olarak ders kitabini tercih ederler. Bunun yaninda 9e§itli materyaller de egitime dahil edilir ama hem plan program a9isindan hem de kolay ula§ilan, edinilen ders kitaplan, egitim ortaminda 9ok9a tercih edilir. "Ders kitaplari, 90gu dil programlarinin anahtar bile§enidir. Bazi durumlarda, bir dili ogrenenlerin aldigi girdilerin ve simftaki dil pratiklerinin meydana gelmesini saglayan bir bel kemigi gorevi goriirler" (Richards 2001:1). Dolayisiyla ders kitaplarindaki etkinlikler 90k onemlidir. Yabanci dil ogretiminde ders kitaplannda dinleme, konu§ma, okuma, yazma ve dil bilgisi alanlarina yonelik olarak 9e§itli etkinlikler sunulur. Dil ogrenenler, bu etkinliklerle pratik yapma ve ogrendiklerini daha kalici hale getirme imkani bulurlar. Bu ytizden etkinlikler kitaplarda ogrencilerin anlamli ogrenmelerini saglayacak §ekilde geli§tirilmeli ve yerle§tirilmelidir.
Dinleme ogrenme alanina yonelik olarak ders kitaplannda genellikle dinleme metinleri ve bu metinlere yonelik etkinlikler bulunmaktadir. Dinleme metinlerinin ve bu metne yonelik olarak hazirlanan etkinliklerin hedef kitlenin seviyesine uygun, anla§ilir, tutarli olmasi gerekir. Iyi bir ileti§im i9in biitunluk, tutarlilik onemlidir. "Dinleme ortuk yapili ve karma§ik bir sure9 olu§turdugu i9in bu siire9, ele alinacagi ders ve bu derste kullanilan stratejilerle
/ 'Volume: J, / ^jfssae: 1, 2020
uyumlu hâle getirilmeli" (Bozorgian 2012:1) ve bu dogrultuda bir siralama oluçturulmalidir. Dinleme metinlerine ait etkinlikler ve bunlara yönelik geliçtirilmiç etkinlik önermeleri de belirli bir siralamada olmalidir. Amaçli olarak yapilandirilmamiç ve siralanmamiç önermeler dinleme esnasinda ögrencilerin odaklanmasini olumsuz yönde etkileyebilir.
Diller için Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi'nde dort temel beceriye iliçkin seviye seviye dil ögrenimi ile ilgili bilgiler aktarilmaktadir. Dil ögrenimiyle ilgili tiim detaylara deginilmektedir. Bunlardan biri de metin özellikleri baçligi altinda yer alan söylem yapisidir. "Söylem yapisi, bilgi içlemedeki karmaçiklik açagidaki etmenlerden dolayi azaltilir: Metnin tutarliligi ve açik yapisi (kronolojik siralama; ayrintilariyla açiklanmadan önce noktalarin açikça vurgulanmasi ve ifade edilmesi gibi); bilgilerin üstü kapali degil de açik bir çekilde ifade edilmesi; çeliçkili veya çaçirtici bilgilerin olmamasi" (TELC 2013: 163). Dinleme metinlerine ait etkinlik önermeleri de bu baglamda degerlendirilmiçtir. Bu araçtirmanin amaci, Yabancilar için Tûrkçe (B2) ders kitabinda yer alan dinleme metinleri dogrultusunda geliçtirilmiç etkinlik önermelerindeki kronolojik siralamayi tespit etmek ve siralamamn dinleme metnindeki siralama ile uyumunu belirlemektir.
Yöntem
Araçtirmanin Deseni
Araçtirmada nitel araçtirma desenlerinden durum çaliçmasi kullamlmiçtir. "Durum çaliçmasi; güncel bir olguyu kendi gerçek yaçam çerçevesi (içerigi) içinde çaliçan, olgu ve içinde bulundugu içerik arasindaki simrlarin kesin hatlariyla belirgin olmadigi ve birden fazla kamt veya veri kaynagimn mevcut oldugu durumlarda kullanilan, görgül bir araçtirmadir" (Yin 1984: 23'ten aktaran; Yildinm-Çimçek 2016: 289). Bu çaliçmada dinleme etkinliklerinde yer alan önermelerin kronolojik siralamaya uygunluk durumu bütüncül olarak ele alindigi için durum çaliçmasi desenlerinden bütüncül tek durum deseni kullamlmiçtir.
Araçtirmanin tnceleme Nesneleri
Araçtirmanin inceleme nesnelerini Gazi Üniversitesi Yabancilar için Tûrkçe B2 seviyesi ders kitabinda yer alan 36 adet dinleme etkinligi oluçturmaktadir. Problemin ortaya çikma sürecinde bu kitaptaki etkinliklerin araçtirmacilar tarafindan kullamliyor olmasi sebebi ile inceleme nesnesi olarak seçilmiçtir.
Veri Toplama Araci
Veriler, dokiiman incelemesi ile elde edilmiçtir. Kronolojik siralama ôlçûtû Diller için Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi (CEFR)'ndeki metin özelliklerinde yer alan 'söylem yapisi' bölümü esas alinarak belirlenmiçtir. Etkinlikler sirali, kariçik ve degerlendirme di§i olmak üzere ûç kategoriye aynlmi§tir ve tablo^l 'de gösterilmi§tir.
Verilerin Analizi
Dinleme etkinliklerinde yer alan önermeler içerik analizi ile incelenmi§ ve dinleme metnindeki siralama ile uyumu belirlenmi§tir. Verilerin analizinde içerik analizi yapilmiçtir. Gazi Üniversitesi Yabancilar için Tûrkçe ders kitabindaki dinleme metinleri dinlenmiçtir ve dinleme esnasinda metinlere ait etkinlik önermeleri sirasi, içerik analizi ile tespit edilmiçtir.
Ci It / 'Volume: J, ^yi / (J'ssue: 2020
Bulgular
Bu çaliçmada, Gazi Üniversitesi Yabancilar için Ttirkçe (B2) ders kitabindaki dinleme metinlerine ait etkinlik önermelerinin metinle uyumu baglaminda siralamalari incelenmiçtir. Gazi Üniversitesi Yabancilar için Turkçe B2 ders kitabinda 5 bölüm bulunmaktadir. Her bölümde dort tane alt tema ve dinleme metni vardir. Bu dinleme metinlerinin etkinlikleri sirali, kariçik ve degerlendirme di§i olmak üzere iiç kategoride belirlenmiçtir. Sirali, kariçik ve degerlendirme di§i dinleme metinleri etkinlik önermeleri bölümlere göre açagida Tablo-l'de gôsterilmiçtir.
Tablo 1: Dinleme Metinleri Etkinlik Önermelerinin Kronolojik Durumu
Bölttm Adi Metnin Adi Metnin Tflrtt Etkinlik Kodu Etkinlik Tttrii Sirah Karibik Degerlendirme Di$i
Atatürk'ün Sanat Sevgisi Bilgilendirici A Dogru-Yanliç +
GDO Bilgilendirici A Dogru-Yanliç +
1 GDO Bilgilendirici B Çoktan Seçmeli Test +
Mimar Sinan Bilgilendirici A Dogru-Yanliç +
Sirk Hayvanlari Bilgilendirici A Dogru-Yanliç +
Gelecek Gençlerin Bilgilendirici A Çoktan Seçmeli Test +
Can Giivenligi Bilgilendirici A Açik Uçlu Sorular +
2 Çoklu Zekâ Bilgilendirici A Çoktan Seçmeli Test +
Çoklu Zekâ Bilgilendirici B Tablo Doldurma +
Gelincigin Hikâyesi Bilgilendirici A Açik Uçlu Sorular +
Gelincigin Hikâyesi Bilgilendirici B Çoktan Seçmeli Test +
Uzaya Seyahat Bilgilendirici A Çoktan Seçmeli Test +
Uzaya Seyahat Bilgilendirici B Dogru-Yanliç +
Magara Resimleri Bilgilendirici A Açik uçlu sorular +
3 Magara Resimleri Bilgilendirici B Cümleleri açiklatma +
Magara Resimleri Bilgilendirici C Kelimelerle cümle kurma +
Milzik Ruhun Gidasidir Bilgilendirici A Çoktan Seçmeli Test +
Mûzik Ruhun Bilgilendirici B Boçluk Doldurma +
£ilt / 'Volume: ъ, Ч$яд1 ¡ Jssue: i, 2020
Bölttm Adi Metnin Adi Metnin Türü Etkinlik Kodu Etkinlik Türü Sirali Karibik Degerlendirme Diçi
Gidasidir
Bir Film Bilgilendirici A Açik Uçlu Sorular +
Bir Film Bilgilendirici B Cümleleri açiklatma +
Matematik Nedir? Bilgilendirici A Açik Uçlu Sorular +
Matematik Nedir? Bilgilendirici B Dogru-Yanliç +
Ya§li Adam ve Ogullari Öyküleyici A Sonunu getirme +
Göl Olmak Öyküleyici A Ozet yazdirma +
4 Göl Olmak Öyküleyici B Tablo doldurma +
Kitap Okumak Bilgilendirici A Dogru-Yanliç +
Kitap Okumak Bilgilendirici B Boçluk Doldurma +
Kitap Okumak Bilgilendirici C Çoktan Seçmeli Test +
Sanat Tarihine Giri§ Bilgilendirici A Çoktan Seçmeli Test +
Minyatür ve Nakiç Bilgilendirici A Açik Uçlu Sorular +
Minyatür ve Naki§ Bilgilendirici B Dogru-Yanliç +
5 Bunlan Biliyor musunuz? Bilgilendirici A Boçluk Doldurma +
Bunlan Biliyor musunuz? Bilgilendirici B Dogru-Yanliç +
Spor Haberleri Bilgilendirici A Dogru-Yanliç +
Spor Haberleri Bilgilendirici B Çoktan Seçmeli Test +
Spor Haberleri Bilgilendirici C Tablo doldurma +
Tablo-1: Dinleme metinlerine ait etkinlikler önermelerinin sir aloma durumlari.
Toplam 36 etkinligin 16'si sirali, 13'ü kariçik, 7'si degerlendirme di§i kategorisindedir. Metin türü olarak 16 dinleme metninin 14'ü bilgilendirici metin niteliginde, 2'si öyküleyici metindir. Etkinlik türlerinde, 36 etkinligin 10'u dogru yanliç testi, 9'u çoktan seçmeli test, 6'si açik uçlu sorular, 3'ü boçluk doldurma, 3'ü tablo doldurma, 2'si cümleleri açiklatma, l'i kelimelerle ciimle kurma, l'i sonunu getirme, l'i özet yazdirma etkinlikleridir.
Atatiirk'ün Sanat Sevgisi adli dinleme metnine ait dogru-yanliç etkinligindeki önermelerde siralamaya dikkat edilmemiçtir. Etkinlik önermeleri kançik olarak sunulmuçtur.
Cilt / 'Volume: ъ, Ч$яд11 Jssue: f, 2020
GDO adli dinleme metnine ait dogru-yanliç etkinlik önermelerinde siralamaya dikkat edilmiçtir. В bölümündeki tek bir sorudan oluçan çoktan seçmeli test degerlendirme diçi tutulmuçtur.
Mimar Sinan adli dinleme metnine ait dogru-yanli§ etkinlik önermelerinde siralamaya dikkat edilmemiçtir. Etkinlik kariçiktir.
Sirk Hayvanlan adli dinleme metnine ait dogru-yanliç etkinlik önermelerinde siralamaya dikkat edilmemiçtir. Etkinlik kariçiktir.
Gelecek Gençlerin adli dinleme metnine ait çoktan seçmeli test etkinliginde siralamaya dikkat edilmemiçtir. Etkinlik içinde yer alan önermeler kariçik olarak verilmiçtir.
Can Güvenligi adli dinleme metnine ait açik uçlu sorular etkinlik önermelerinde siralamaya dikkat edilmiçtir. Etkinlik siralidir.
Çoklu Zekâ Kurami adli dinleme metnine ait etkinlikte A bölümündeki çoktan seçmeli test etkinlik önermeleri kançik, В bölümündeki tablo doldurma etkinlik önermeleri siralidir.
Gelincigin hikâyesi adli dinleme metnine ait A bölümündeki açik uçlu sorular etkinlik önermeleri siralidir. В bölümündeki çoktan seçmeli test etkinlik önermeleri degerlendirme diçi tutulmuçtur. Çûnkû tek sorudur.
Uzaya Seyahat adli dinleme metnine ait A bölümündeki çoktan seçmeli test etkinlik önermeleri ve В bölümündeki dogru-y^i§ etkinlik önermeleri kançiktir.
Magara Resimleri adli dinleme metnine ait A bölümündeki açik uçlu sorular etkinlik önermeleri siralidir. В bölümündeki cümleleri açiklatma etkinlik önermeleri siralidir. С bölümündeki ise kelimelerle cümle kurma etkinlik önermeleri degerlendirme diçi tutulmuçtur. Çûnkû bu etkinlikte siralama önemli degildir. Ögrencilerden kelimelerle cümle kurmalan
istenmektedir.
Müzik Ruhun Gidasidir adli dinleme metnine ait A bölümündeki çoktan seçmeli test etkinlik önermeleri siralidir. В bölümündeki boçluk doldurma etkinlik önermeleri de siralidir; ancak dinleme metninde önce В bölümünden bahsedilip sonra A bölümünden bahsedildigi için bir kançiklik oluçmaktadir. Iki etkinligin yer degiçtirmesi gerekmektedir.
Bir Film adli dinleme metnine ait A bölümündeki açik uçlu sorular sorma etkinlik önermeleri siralidir. В bölümündeki cümleleri açiklama etkinlik önermelerinde de siralidir.
Matematik Nedir? dinleme metnine ait A bölümündeki açik uçlu sorular sorma etkinlik önermeleri kan§iktir. В bölümündeki dogru-yanli§ testi etkinlik önermeleri siralidir. Her iki bölüme de baski hatasi oldugu dûçûnûlen A harfi verilmi§tir.
Ya§li Adam ve Ogullari adli dinleme metnine ait hikâyenin sonunu getirme etkinlik önermesi degerlendirme diçi tutulmu§tur, çûnkû bu etkinlikte siralama önemli degildir. Ögrencilerden dinledikleri hikâyenin sonunu getirmeleri istenmektedir.
Göl Olmak adli dinleme metnine ait A bölümündeki özet yazdirma etkinlik önermesi ve В bölümündeki tablo doldurma etkinlik önermesi degerlendirme diçi tutulmuçtur, çûnkû bu etkinliklerde siralama önemli degildir.
£jlt / 'Volume: J, ^yi / ^ssue: 2020
Kitap okumak adli dinleme metnine ait A boliimundeki dogru-yanli§ testi etkinlik onermeleri siralidir. B boliimundeki bo§luk doldurma etkinlik onermeleri de siralidir. C bolumunde ?oktan se9meli test etkinligi onemesi degerlendirme di§i tutulmu§tur, ?unku tek
sorudur.
Sanat Tarihine Giri§ adli dinleme metnine ait A boliimundeki foktan se?meli test etkinlik onermeleri siralidir.
Minyatiir ve Naki§ adli dinleme metnine ait A boliimundeki a?ik u?lu sorular sorma etkinlik onermeleri kari§iktir. B boliimundeki dogru yanli§ testi etkinlik onermeleri de kariijiktir.
Bunlari Biliyor musunuz? adli dinleme metnine ait A boliimundeki bo§luk doldurma etkinlik onermeleri siralidir. B boliimundeki dogru yanli§ testi etkinlik onermeleri ise kariijiktir.
Spor Hikayeleri adli dinleme metnine ait A boliimundeki dogru-yanli§ testi etkinlik onermeleri siralidir. B boliimundeki ?oktan se?meli test etkinlik onermeleri kari§iktir. C boliimundeki tablo doldurma etkinlik onermeleri de kari§iktir.
S011119, Tarti^ma ve Oneriler
Etkinliklerin tamami incelendikten ve degerlendirildikten sonra a§agidaki sonu9lara ula§ilmi§tir:
Kitaptaki dinleme metinlerine ait etkinlik onermelerinde siralamaya dikkat edilmedigi goriilmektedir. Bu durum da uygulamada ogrencilerin dinlediklerini anlayamamalarina sebep olabilmektedir. Dinleme becerisi ozellikle yabanci dil ogrenirken zor anla§ilan bir beceridir 5iinkii i9erisinde telaffuz, yeni kelimeler, dil bilgisi, bir dili anlayabilmek 19m tiim onemli hususlari i9erir. Yabanci dil ogretiminde dinleme becerisini geli§tirebilmek, her dinledigini dogru ve net bir §ekilde anlayabilmek uzun ve pratige dayali bir siire9tir. "Dinleme becerisinin mesajlann etkili bir §ekilde alinmasinda anahtar rolii vardir. Dinleme, bir ki§inin ne soyledigini i§itme ve konu§an ki§iyle psikolojik katilimin birle§imidir. Dinleme bir dilde beceridir... Ki§ilerarasi ba§anli bir ileti§im i9in dinleyici, gondericinin verdigi anlami ve i9erigi anlamalidir" (Tyagi 2013: 1). Bu ara§tirmadaki gonderici de dinleme metinleri olup gondericinin verdigi mesajlan alicinin anlayip anlamadigimn kontrolii dinleme metnine ait etkinliklerle yapilmaktadir. Bu etkinliklerdeki 9e§itli ol9me degerlendirme tekniklerine ait onermeler, dinlenilenlerin anla§ilabilmesi i9in dinleme metniyle siralama olarak uyumlu olmalidir, 9iinkii ogrenciler hem birini dinlemekte hem dinlediklerini anlamlandirmaya 9ali§makta hem de sorulara cevap verme gibi bir9ok zihinsel faaliyeti ayni anda yapma durumunda kalmaktadirlar. "Dinleme etkinlikleri, ogrencilerin dinlenilen metinden neler anladiklarim ortaya 9ikarmak i9in kullanilir. Bu yiizden bu etkinlikler 90k dikkatli se9ilmelidir. Ol9meyi en iyi derecede yapmalidir. Dinlemeyi zorla§tiran bir9ok neden vardir ve bunlardan ka9inilmalidir. Hem dinleyip hem yazmak zor bir §eydir" (Underwood 1989: 48). Etkinlik onermelerinin dinleme metni ile kronolojik olarak ayni siralamada olmasi, dinleyicilerin verilen mesaji daha iyi anlamalarini saglar.
/ 'V°'ume: i' ' <Jssae: 1, 2020
"Dinlediklerini yanli§ anlamamn bildikleri kelimeleri o anda taniyamamak, anlam tizerinde du§uniirken gelecek olan bollimleri kaQirmak, konu§ma aki§ini birle§tirememek, metnin ba§im kaQirmak, 50k zor konsantre olmak ya da konsantre olamamak, duyduklarini fabuk unutmak, duyulan kelimeleri zihinsel olarak temsil edememek, art arda gelen boliimleri, oncesinde ya§anilan problemlerden dolayi anlayamamak, kelimeleri anlamak ama mesaji fikaramamak, mesajdaki ana dii§uncelerde kan§iklik ya§amak gibi bir9ok nedeni vardir" (Goh 2000: 59). "Dinleme ba§kalannin neler soyledigini tanimlayabilmek ve anlayabilmektir. Bu da konu§macinin aksan ya da telaffuzunu, dil bilgisini, soz varligim ve anlamim yakalamayi i9erir" (Howatt-Dakin 1974'ten aktaran; Yagang 1993). "Bir dinleyici, dinleme problemlerine ait bir^ok faktoriin i^inden kendisinin geride kalma sebebini, bir faktor ile tammlayabilir. Ornegin, bazi dinleyiciler sozlii bir pasajin anla§ilmasmin zor oldugunu du§iinebilir, fiinku konu§maci 50k hizli konu§uyor olabilir, aslinda sebep konu§macmin hizi degil; telaffiiz, konu§madaki takilmalar, duraklamalar ve fe§itli vurgular gibi zorluga neden olan bazi ba§ka durumlardir" (Hasan 2000: 137). Bu durumlara bir de dinleme esnasinda veya sonrasinda dinlenilen metinle ilgili kari§ik etkinlikler verilince dil ogrenenler o metnin mesajina tam anlamiyla ula§amayabilir ve hatalar yapabilirler.
Insanlar yabanci dilde genellikle "Anliyorum ama konu§amiyorum." derler; ancak bir o kadar da dinledigini anlayamadigi i9in konu§amayanlar vardir. Bu durumun 9e§itli sebepleri olabilir. "Yabanci dil ogrenen ogrencilerden bir kaydi dinlemeleri istendiginde konu§an ki§i ile ileti§im kurabilmeleri mumkiin degil ve dolayisiyla kullamlmi§ olabilecek herhangi bir sozsiiz ipucunu yakalama §anslari yok. Bu nedenle dinlemenin zorlugu yalmzca sesleri ya da kelimeleri yakalayabilmekten degil, ayrica dinlenilen metnin oztinti ya da onemli detaylarmi kaybetmekten gelmektedir" (Renandya-Farrell 2010: 52). Yabanci dil ogrenenler dinlediklerini anlayarak ileti§ime ge9ebilir ve dinlediklerini anladik9a motivasyonlari geli§ebilir. "Dinleme yetkinligi ve dinleme kaygisi, dinleme metinlerinde dinledigini anlama ile gti9lu ili§kilere sahiptir" (Carney 2018: iv). "Bir dinleme ve goriintuleme gorevinin zorlugunu herhangi bir mutlak terimle belirlemeye 9ali§mak zordur. Zorluk diizeyini etkileyen U9 yonu, yani metin, gorev ve baglam ozelliklerini dikkate alarak, manipiile edilebilecek bu yonlere ait gorevlerin ozelliklerini tanimlamak mumkiindur" (Hoven 1999: 82). Bu yiizden ileti§imin i9erisinde degerlendirilebilecek i9erik yani etkinlik onermelerinin siralamasi da dinlenilenleri anlamak a9isindan onemlidir. Etkinlik onermelerinin onemli bir yiizdesi sirali degildir ve ozellikle dinleme esnasinda zihin kan§ikligina sebep olabilmektedir. Etkinlik onermelerinde siralamalara dikkat edilip kari§ik olanlar duzeltilebilir ve daha etkili bir dinleme saglanabilir.
Etik Beyan
"Yabanci Dil Olarak Turk9e Ogretiminde Kullanilan Dinleme Etkinliklerinde Kronolojik Siralamanin Onemi" adli 9ali§manin yazim surecinde bilimsel, etik ve alinti kurallanna uyulmu§; ULAKBlM TR Dizin 2020 ol9iitlerine gore faliijmada etik kurul onayim gerektiren herhangi bir veri toplama ihtiyaci duyulmami§tir.
/ 'Volume: I, ,«$1191 / ^ssue: 2020
Kaynak^a
Bozorgian, Hossein (2012). "Metacognitive Instruction Does Improve Listening Comprehension". International Scholarly Research Network ISRN Education. 1-6. doi:10.5402/2012/734085
Carney, Nathaniel. (2018). Diagnosing L2 English Learners' Listening Comprehension Abilities With Scripted And Unscripted Listening Texts. Doktora Tezi. Amerika: Temple University.
Goh, Christine C.M. (2000). "A Cognitive Perspective On Language Learners' Listening Comprehension Problems". System, 28 (1): 55-75.
Hasan, Ali. S. (2000). "Learners' Perceptions Of Listening Comprehension Problems".
Language Culture And Curriculum, 13 (2): 137-153.
Hoven, Debra (1999). "A Model For Listening And Viewing Comprehension In Multimedia Environments". Language Learning & Technology, 3 (1): 88-103.
Howatt, Anthony-Dakin, Julian (1974). Language Laboratory Materials. (ed. J. P. B. Allen, S. P. B. Allen, and S. P. Corder).
Jones, Linda. C. (2003). "Supporting Listening Comprehension And Vocabulary Acquisition With Multimedia Annotations: The Students' Voice". CALICO journal, 21 (1): 41-65.
Nunan, David-Miller, Lindsay (1995). New Ways In Teaching Listening. Alexandria: Va: Teachers of English to Speakers of Other Languages, Inc.
Renandya, Willy A.-Farrell, Thomas S.C. (2010). "Teacher, The Tape Is Too Fast!'Extensive Listening In ELT\ELT journal, 65 (1): 52-59.
Richards, Jack C. (2001). "The Role Of Textbooks In A Language Program. Retrieved".
RELC Guidelines, 23 (2): 1-6.
Richards, Jack C. (2005). "Second Thoughts On Teaching Listening". RELC Journal, 36 (1): 85-92.
TELC (2013). "Diller Ifin Avrupa Ortak Oneriler Qer?evesi: Ogrenim, Ogretim ve Degerlendirme".
https://www.telc.net/fileadmin/user_upload/Publikationen/Diller_iain_Avrupa_Ortak_one riler_AEeraevesi 02.12.2019.
Tyagi, Babita (2013). "Listening: An Important Skill And Its Various Aspects". The Criterion An International Journal in English, 12: 1-8.
Underwood, Mary (1989). Teaching Listening. London: New York: Longman.
Vandergrift, Larry (1999). "Facilitating Second Language Listening Comprehension: Acquiring Successful Strategies". ELT Journal, 53 (3): 168-176.
Yagang, Fan (1993). "Listening: Problems And Solutions". In English Teaching Forum, 31 (2): 16-19.
£jlt / 'Volume: I, ^yi / ^ssue: 2020
Yin, Robert (1984). Case Study Research: Design and Methods. Beverly Hills, Calif: Sage Publications.
Yildirim, Ali-§im§ek, Hasan (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Ara§tirma Yontemleri. Ankara: Se^kin Yayinevi.
£jlt / 'Vol"1"«: "i, ^ / ^ssue: 2020
