CC BY
29Cilt: 3,Sayi: 1, 2020
Vol: 3, Issue: 1, 2020
Sayfa - Page: 74-83
E-ISSN: 2667-4262
iThenticate*
X. Professional Plagiarism Prevention
ALMANCA OGRETMEN ADAYLARININ ANADtL VE YABANCI DlLDE OKUMA SIKLIGIVE ALI§KANLIKLARI UZERlNE BIR ARA$TIRMA (ONDOKUZ MAYIS UNIVERSITESt ORNEGl)*
A RESEARCH ON THE NATIVE AND FOREIGN LANGUAGE READING HABITS OF THE PROSPECTIVE TEACHERS OF GERMAN (CASE OF ONDOKUZ MAYIS UNIVERSITY)
Ceyda YALCIN**
MAKALE BiLGiSi ÔZET
^Gelig: 08.04.2020 s/Kabul: 11.05.2020 Bu çali§manm amaci, Almanca Ogretmen adaylarmm hem anadil hem de yabanci dile yflnelik okuma sikliklanni ve ahçkanliklanni belirlemektir. Okumaya yOnelik yaklaçimlar stlrekli degiçmektedir ve Ogrenciler de bu degiçimlerden etkilenmektedir. Mevcut çaligmalar, Turkiye'de okuma ali§kanliginin genel anlamda zayif oldugunu gOstermektedir. Ancak okuma, ogrencilerin gerek mesleki ya§am alanlari ve akademik basarilarinda gerekse yabanci dil ogrenimleri tizerinde etkili bir faktor oldugundan, ara$tirma gelecegin Ogretmenlerinin kitap okuma ahjkanliklannin belirlenmesi açisindan Onem ta§imaktadir. Çah§mada ilk olarak okuma eylemi ve Onemi ûzerinde duralmuçtur. Daha soma araçtrrmanin amaci, yOntemi, bulgular, yorumlar ve sonuç kisimlan ele alinmiçtir. Araçtirmada tarama modeli kullanilmiçtir. Çaliçma, 2018-2019 ôgretim yilinda Ondokuz Mayis Universitesi Egitim Fakultesi Alman Dili Egitimi Anabilim Dali'nda ûgrenim gôimekte olan toplam 150 Ogretmen adayi ile gerçekleçtirilmiçtir. Ara§trrma kapsaminda, Ogretmen adayi bireylerin kendi ana dillerinde ve yabanci dilde okuma ali;kanhklanmn ve okuma sikliklarinin belirlenmesine yônelik ifàdeleri içeren "Ogrencilerin Haftalik Okuma Aliçkanligi Anketi" adli anketin Tiirkçesinden yararlanilmiçtir. Araçtirmaya katilan Ogrencilerin verdigi cevaplar belirlenerek bu cevaplann frekans ve ytlzde degerleri tespit edilmiçtir. Araçtrrmadan elde edilen bulgulara gOre, Almanca Ogretmen adaylannin okuduklari tttrler ve okuma aliçkanliklari farklilik gOstermektedir. Ancak ogrencilerin okuma sikligi ile ilgili bulgulara bakildigmda, genel olarak ogrencilerin anadilde ve yabanci dilde az okuduklari ve bu anlamda yOnlendirilmeye ihtiyaç duyduklari tespit edilmiçtir.
Anahtar Kelimeler: Almanca ogretmen adayi, Anadil, Yabanci dil, Okuma ahçkanligi.
Ara§tirma Makalesi
ARTICLE INFO ABSTRACT
^Received: 04.08.2020 s/Accepted: 05.11.2020 The aim of this study is to determine the reading frequency and habits of the prospective teachers of German in both mother tongue and foreign language. Approaches to reading are constantly changing and students are affected by these changes. Current studies indicate that the reading habit in Turkey is generally weak. However, since reading is an effective factor both on students' professional life and academic achievement and foreign language learning, the research is important for determining the reading habits of future teachers. In this study, firstly the importance of reading was emphasized. Then the aim of the research, method, findings, interpretations and conclusion were discussed. As a research design the screening model was used in the research. The study was carried out in the academic year 2018-2019 with a total of 150 prospective teachers studying at the Department of German Language Teaching at Ondokuz Mayis University Faculty of Education. In the study, the Turkish version of the Students Weekly Reading Habits Questionnaire, which includes expressions for determining the reading habits and reading frequencies of prospective teachers in mother tongue and foreign language, was used. Frequency and percentage values of these answers were calculated by determining the answers given by the students participating in the research. According to the research findings, the reading types and reading habits of prospective teachers of German vary. However, when the findings related to the reading frequency of the students were examined, it wasfound that the students generally read less in the mother tongue and foreign language and they needed in this regard to be directed.
Keywords: Prospective teachers of German, Mother tongue, Foreign language, Reading habit.
Research Article
* Bu makale 26-28 Ekim 2019 tarihleri arasinda "Ondokuz Mayis Ûniversitesi Uluslararasi 100. Yil Egitim Sempozyumu"nda sôzlû olarak sunulan bildirinin geni§letilmi§ hâlidir.
** Dr., E-mail: ceydayalcin55(ft'gmail.com. ORCID https://orcid.org/0000-0003-4530-2830. Bu makaleyi §u çekilde kaynak gôsterebilirsiniz (APA):
Yalçin, Ceyda (2020). "Almanca Ogretmen Adaylannin Anadil ve Yabanci Dilde Okuma Sikligi ve Alijkanliklan Ûzerine Bir Ara§tirma (Ondokuz Mayis Ûniversitesi Ornegi)". Uluslararasi Dil, Edebiyat ve Kiiltiir Ara$tirmalari Dergisi (UDEKAD), 3 (1): 74-83. DOI: http://dx.doi.org/10.37999/udekad.716275.
Extended Abstract
The aim of this study is to determine the reading frequency and habits of the prospective teachers of German in both mother tongue and foreign language. Approaches to reading are constantly changing and students are affected by these changes. Current studies indicate that the reading habit in Turkey is generally weak. However, since reading is an effective factor both on students' professional life and academic achievement and foreign language learning, the research is important for determining the reading habits of future teachers.
In this study, firstly the importance of reading was emphasized. Then the aim of the research, method, findings, interpretations and conclusion were discussed. As a research design the screening model was used in the research. The study was carried out in the academic year 2018-2019 with a total of 150 prospective teachers studying at the Department of German Language Teaching at Ondokuz Mayis University Faculty of Education.
In the study, the Turkish version of the Students Weekly Reading Habits Questionnaire, which includes expressions for determining the reading habits and reading frequencies of prospective teachers in mother tongue and foreign language, was used. It is a 5-point Likert type scale that consists of statements aimed at determining the frequency of reading newspapers, magazines, textbooks, novels and anything through the Internet. Frequency and percentage values of these answers were calculated by determining the answers given by the students participating in the research. To determine frequency and percentage values Statistical Program for Social Sciences (SPSS) 11.0 was used.
According to the research findings, the reading types and reading habits of prospectiveteachers of German vary. However, when the findings related to the reading frequency of the students were examined, it was found that the students generally read less in the mother tongue and foreign language. The results of the study show firstly that the prospective teachers of German do not have sufficient newspaper and magazine reading habits both in their mother tongue and foreign languages. Almost half of the prospective teachers of German stated that they sometimes read newspapers in their mother tongue. On the other hand, it was determined that almost half the prospective teachers of German did not read any newspapers in a foreign language. More than half of the prospective teachers of German stated also that they rarely read magazine both in their mother tongue and foreign languages.
According to another result obtained from this research; nearly half of the prospective teachers of German read novels frequently in their mother tongue. On the other hand, the result shows that the number of the students who regularly read novels in foreign languages is very low and these students rarely read novels in foreign languages. Another result of the study is that the frequency of reading textbooks of the students in both mother tongue and foreign language is higher than the rate of reading newspaper and magazine. It was determined that 1/3 of the students frequently read textbooks in their mother tongue and foreign language. According to these findings, it is understood that the prospective teachers of German have textbook reading habits both in mother tongue and foreign language. Here, the reason for the high rate of reading textbooks in both mother tongue and foreign language can be shown that students are studying in both mother tongue and foreign language.
According to another result of the study is determined that the prospective teachers of German read anything more frequently (often or very often) on the internet in terms of their frequency of reading newspapers, magazines, textbooks or novels both in their mother tongue and in a foreign language. According to the findings, almost all of the prospective teachers of German showed that they make frequent or very frequent readings on the internet in mother tongue. On the other hand, 1/3 of the students showed that they frequently read in foreign language on the internet. This result shows the prevalence of technology and internet use among the prospective teachers of German.
When the results are evaluated in general, it is understood that the prospective teachers of German do not have a high level of newspaper, magazine and book reading habits, except for the internet and without obligation. Although the number of literate increase compared to previous years in Turkey, there are significant reductions in the rate of conscious and regular reading habits. The academic achievement of students who read less books decreases and this situation is reflected in the students' behavior. Although it is necessary to gain reading habits from childhood, awareness can be raised in order to provide positive behavioral change in reading for prospective teachers studying at university. Recommendations are an effective method in reading. Academics
CUt / Volume; J, ,«$ftgi / ¿fssue: 2020
can recommend useful books for students in both mother tongue and foreign languages. The internet usage of the students can be turned into an advantage and it can be provided that they can make readings to support their mother tongue and foreign language development on the internet. Book promotion activities including visuality can be organized for students and awareness about reading can be created. In addition, students can be informed of the strategies and techniques related to reading.
Giri§
Okuma, ögretmen adaylarinin gerek mesleki ya§am alanlari ve akademik ba§arilarinda gerekse yabanci dil ögrenimleri üzerinde etkili bir eylemdir. Okuma ali§kanligim etkileyen veya belirleyen bir^ok faktör vardir. Bunlar; ?ocukluk dönemi, aile, ögretmen, arkada§, ?evre, mevcut egitim sistemi §eklinde fogaltilabilir. Bireye okuma ali§kanligi kazandirmada focukluk dönemi ve ailenin katkisi yadsinamaz bir ger?ektir. Bunlann yam sira, egitim sistemi ve bu sistem i9erisinde ki§inin rol model aldigi ögretmenleri veya arkada§lan, bireyin okuma ali§kanligi edinmede ve okumayi sevmede §üphesiz önemli bir yere sahiptir.
Tiirkiye'de kitap okuma oraninin bir?ok ülkeye göre dü§ük oldugu bilinmektedir. Okuma ali§kanliklari hakkinda uluslararasi alanda yapilan ara§tirmalardan elde edilen sonuQlara bakildigi zaman, Türkiye'nin okuma ali§kanliginm geli§mi§ligiyle ilgili listenin 50k iyi bir yerde oldugunu söylemenin kolay olmadigi görülecektir. Türk toplumunun kitap okuma ali§kanligiyla ilgili bazi tespitler yapmak amaciyla Bagimsiz Egitimciler Sendikasi tarafindan 2006 yilinda yaptinlan ara§tirmaya göre; günde 5 saat civarinda televizyon izleyen Türk insaninin kitap okumaya yilda ancak 6 saatini ayirdigi anla§ilmi§tir (Qetin-Karaata 2010: 203). Tiirkiye Okuma Kültürü Yaygila§tirma (OKUYAY) Platformu'nun 2019 verilerine göre ise daha farkli bir tablo ortaya fikmaktadir. Bu verilerde Tiirkiye'deki 15 ya§ üstü bireylerin, 2008 yili ile 2019 yili okuma oranlari kar§ila§tirilmaktadir. Bu verilere göre ki§ilerin kitap okuma beyanlannda önemli bir degi§im oldugu görülmektedir. 2008 yilinda "Son 3 ayda ka? kitap okudunuz mu?" sorusunun yöneltildigi ki§ilerin yüzde 70'i kitap okumadigim belirtirken, 2019 yilinda bu oran yüzde 36'ya dü§mü§tür. Ba§ka bir ifadeyle, son 3 ayda en az bir kitap okudugunu söyleyenlerin orani yüzde 30'dan yüzde 64'e yükselmi§tir (Okuyay Platformu 2019). Yillar arasindaki farka bakildiginda yeti§kin Türk halkinin okuma ali§kanliginda önemli bir degi§im oldugu görülmektedir.
Kitap okuma faaliyetinin keyif veren ve iyi zaman ge?irilmesini saglayan özelliginin yaninda akademik ba§ariya da olumlu katkilar sundugu, bireyin kelime hazinesini zenginle§tirdigi, konu§maya akicilik ve anla§ilirlik kattigi, bireyin kavrama kapasitesini attirdigi, genel kültüre büyük öl9üde destek verdigi inkär edilemez bir durumdur (Krashen 2001; Wilson-Casey 2007). Kitap okumanin ba§ariya ve geli§meye destek olan bu özelliklerinin, bir yabanci dili ögrenirken de kolaylik sagladigi bilinmektedir. Qünkü ikinci dilde okuma konusunda etkili olan faktörlerden biri anadilde sahip olunan okuma tecriibesi ve birikimidir. Yeni bir dille tani§ildigi zaman, otomatik §ekilde benzer ipuflari aramaya ba§layan beyin anadil deneyimlerini uygulamaya ?ali§ir (Cameron 2005: 136'dan aktaran; Durmu§9elebi 2013: 824). Mesleklerini besleyecek ve yabanci dillerini geli§tirmelerinde katkisi olacak okuma ali§kanligini Almanca ögretmen adaylarina kazandirabilmek amaciyla anadilde okuma faaliyetleriyle yabanci dilde okuma faaliyetleri arasindaki ili§kilere dikkat 9ekmek gerekmektedir. Anadilde okumaya 90k vakit ayiran bir ögretmen adayi, bu
£jlt / 'Volume; J, / ^ssue: 2020
ali§kanligim yabanci dilde de yitirmeyerek daha fazla bilgi edinecek, sozciik dagarcigini zenginle§tirerek, okuduklarmi hi? sikinti ya§amadan anlayacak, oziimseyecek ve foziimleyecektir. Ba§ka bir ifadeyle, ogrenci ele§tirel okuma yetenegi kazanacaktir (Gen? 1995: 74). Bu nedenle bir okuyucunun anadildeki okuma becerisi, yabanci dildeki okuma becerisinin geli§imi ifin de onemli bir etkendir. £unku anadilde duzenli okuma ali§kanligina sahip olan ve yabanci dil egitimi goren ogrencilerin, yabanci dilde de duzenli bir okuma kulturiine sahip olmasi beklenir.
Universite ogrencileri ve ozellikle de ogretmen adaylan duzenli okuma ali§kanligina sahip olmasi gereken bir gruptur. Universiteler egitim hayatinin yogun geftigi kurumlardir. Ogrenciler en 90k bu donemde okuma eylemi gerQekle§tirirler. Bu anlamda universite ogrencilerinin duzenli okuma ali§kanligina sahip olmasi beklenir. Ogrencilere ileriki ya§amlannda ornek te§kil etmeleri adina ozellikle ogretmen adaylanmn daha fazla okumasi beklenir. Bu dogrultuda Qali§ma, gelecegin ogretmenlerinin kitap okuma ali§kanliklarinin belirlenmesi a?isindan onem ta§imaktadir. Qali§mada ama9, Almanca ogretmen adaylarinm hem anadil hem de yabanci dile yonelik okuma sikliklarini ve ali§kanliklarini belirlemektir. Sozii edilen ama9 9er9evesinde ara§tirmada a§agida verilen sorulara cevap bulunmaya 9ali§ilmi§tir:
1. Ogretmen adaylanmn anadilde ve yabanci dilde gazete okuma sikliklan nedir?
2. Ogretmen adaylanmn anadilde ve yabanci dilde dergi okuma sikliklan nedir?
3. Ogretmen adaylanmn anadilde ve yabanci dilde roman okuma sikliklan nedir?
4. Ogretmen adaylanmn anadilde ve yabanci dilde ders kitabi okuma sikliklan nedir?
5. Ogretmen adaylanmn anadilde ve yabanci dilde internet iizerinden okuma sikliklan nedir? Yontem
Ara^tirma Modeli
Almanca ogretmen adaylanmn gerek anadil gerekse yabanci dile yonelik okuma sikliklanm ve ali§kanliklanni belirlemek amaciyla yuriitiilen bu ara§tirma genel tarama modeline dayanmaktadir. Ge9mi§ donemde veya mevcut durumdaki bi9imleriyle betimlemeyi ama9layan ara§tirma yakla§imlarmdan olan tarama modelled, kar§ila§tirma yapmaya da imkan veren ara§tirma yontemlerindendir (Karasar 2013: 77).
Evren ve Orneklem
Ara§tirmanin evrenini 2018-2019 ogretim doneminde Ondokuz Mayis Universitesi Egitim Fakiiltesi Alman Dili Egitimi Anabilim Dali'nda 1., 2., 3., ve 4. siniflannda ogrenim gormekte olan toplam 230 ogretmen adayi olu§turmaktadir.
Ara§tirmamn orneklemini ise, 2018-2019 ogretim yilinda Ondokuz Mayis Universitesi Egitim Fakiiltesi Alman Dili Egitimi Anabilim Dali'nda 1., 2., 3., ve 4. siniflannda ogrenim gormekte olan ve ara§tirma stirecine goniillii olarak katilmi§ toplam 150 ogretmen adayi olu§turmaktadir.
Veri Toplama Araci
CUt / Volume: J, ^yi / ^ssue: 2020
Araijtirmada veri toplama araci olarak; ögretmen adayi bireylerin anadillerinde ve yabanci dilde okuma ali§kanhk ve okuma sikliklarinin belirlenmesine yönelik ifadelerden olu§an Shen (2006: 563) tarafindan hazirlanmi§ Haftalik Okuma Ali§kanligi Anketi 'nin Türk9e §eklinden yararlanilmi§tir. Anket daha önceden Türk9eye 9evrilmi§ §ekli ile de kar§ila§tinlmi§tir (Pekkanli-Kartal 2010). Roman, dergi, gazete, ders kitabi ve internetten herhangi bir §ey okuma ali§kanligim ve sikligim tespit etmeye yönelik ifadelerden meydana gelen anket, 5'Ii likert tipi bir anket özelligi ta§imaktadir. Ankette bulunan maddelerin her birinin uygulanma sikligi, "asla (1), nadiren (2), bazen (3), sik sik (4) ve 90k sik (5)" §eklinde derecelendirilmiij ve degerlendirilmi§tir. Ara§tirmada yer alan Almanca ögretmen adaylan, okuma sikliklariyla ilgili maddeleri, uygulama yapilmadan önceki son Ü9 aylik dönmede yaptiklan okuma eylemlerinin siklik durumlarim dikkate alarak cevaplami§lardir. Veriler 2018-2019 ögretim yili i9erisinde ara§tirmacinin kendisi tarafindan toplanmi§tir.
Verilerin Analizi
Qali§maya 2018-2019 ögretim yili bahar yanyilinda, uygulamanin yapildigi zamanda fakültede olan gönüllü ögretmen adaylari katilmi§tir. Uygulamaya ba§lamadan ögretmen adaylari, ara§tirma konusu ile ilgili bilgilendirilmi§tir. Ögretmen adaylarindan cinsiyet ve ya§lanm belirtmeleri istenmi§tir. Adaylar ayrica isimlerini belirtmemi§lerdir. Ara§tirmaya katilan ögrencilerin verdigi cevaplar belirlenerek bu cevaplarin frekans ve yüzde degerleri hesaplanmi§tir. Frekans ve yüzde degerlerini belirlemek amaciyla, Sosyal Bilimler i9in Istatistik Programi (SPSS) 11.0'den yararlanilmi§tir.
Bulgular
Almanca ögretmen adaylarinm hem anadil hem de yabanci dile yönelik okuma sikliklanm ve ali§kanliklarim belirleme amaciyla gerfekle^tirilen bu ara§tirmada ula§ilan bulgular ara§tirma sorularina göre sirasiyla §u §ekildedir:
Tablo l'de "Ögretmen adaylarinm anadilde ve yabanci dilde gazete okuma sikliklari nedir?", sorusu kapsaminda, ara§tirmanin örnekleminde yer alan ögretmen adaylarinm kendi anadillerinde ve yabanci dilde gazete okuma sikliklanmn dagilimina ili§kin bulgular verilmi§tir.
Tablo 1: Haft^№ gazete o^ma yüzde ve frekans dagilimlari
Asla Nadiren Bazen Sik sik £ok sik Toplam
% (N) % (N) % (N) % (N) % (N) % (N)
- 33.0 40.0 16.5 10.5 100.0
Anadil - (50) (60) (25) (15) (150)
Yabanci dil 40.0 24.0 20.0 10.5 5.5 100.0
(60) (36) (30) (15) (9) (150)
Tablo l'de Alman Dili Egitimi Anabilim Dali'nda ögrenim görmekte olan ögretmen adaylarinm Türk9e ve yabanci dilde gazete okuma ali§kanliklarina dair frekans ve yüzde degerleri verilmi§tir. Bu degerlere göre, Alman Dili Egitimi Anabilim Dali'nda ögrenim görmekte olan ögrencilerin neredeyse yarisi (%40) anadilde "bazen" gazete okudugunu belirtirken, %33'ünün ise anadilde "nadiren" gazete okudugu tespit edilmi§tir. Geriye kalan az
/ 'Volume: J, ^yi / (J'ssue: i, 2020
sayidaki ogrencinin anadilde dtizenli gazete okudugu goriilmektedir. Diger tarafitan ogretmen adaylarimn yabanci dilde gazete okuma oranlanna bakildiginda, adaylann %40'min yabanci dilde hi? gazete okumadigi belirlenmi§tir. Ogretmen adaylarimn yine onemli bir boliimiiniin yabanci dilde "nadiren" (%24) ve "bazen" (%20) gazete okuduklan, 50k az oranda ogrencinin ise "sik sik" ve "50k sik" gazete okuduklari anla§ilmi§tir. Bu bulgulara gore; ogretmen adaylarimn az da olsa anadillerinde gazete okuma ali§kanliklanna sahip olduklari ancak yabanci dilde bu oranin 50k daha dii§iik oldugu, az sayida ogretmen adayinin yabanci dilde gazete okuma ali§kanliginin oldugu tespit edilmi§tir.
Tablo 2'de "Ogretmen adaylanmn anadilde ve yabanci dilde dergi okuma sikliklan nedir?, sorusuna yonelik ogretmen adaylarimn verdigi cevaplann frekans ve yiizde dagilimlanna dair bulgular sunulmu§tur.
Tablo 2: Haftalik dergi okuma sikliklarmin yiizde ve frekans dagilimlari
Asla Nadiren Bazen Sik sik £ok sik Toplam
% (N) % (N) % (N) % (N) % (N) % (N)
5.0 50.0 35 7.2 2.8 100.0
Anadil (8) (75) (52) (11) (4) (150)
Yabanci dil 30.0 55.0 10.0 5.0 - 100.0
(45) (82) (15) (8) - (150)
Tablo 2'de Alman Dili Egitimi Anabilim Dali'nda ogrenim gormekte olan ogretmen adaylarimn Turkgede ve yabanci dilde dergi okuma ali§kanliklanna dair frekans ve yiizde degerleri verilmi§tir. Degerler ara§tirmaya katilan Almanca ogretmen adaylarimn yarisinin (%50) anadilde "nadiren" dergi okudugunu; yabanci dilde de buna paralel olarak yaridan fazlasinin (%55) "nadiren" dergi okudugunu gostermektedir. Ogretmen adaylanmn anadilde %5, yabanci dilde ise %30 oraninda "hi?" dergi okumamasi ise dikkat ?ekicidir. Bulgulardan elde edilen sonuca gore; ogretmen adaylanmn hem anadil hem de yabanci dilde dergi okuma sikliklanmn 50k du§iik oldugu goriilmektedir.
Tablo 3'te "Ogretmen adaylanmn anadilde ve yabanci dilde roman okuma sikliklan nedir?", sorusu 9er9evesinde ara§tirmada yer alan ogretmen adaylanmn anadillerinde ve yabanci dilde roman okuma sikliklanmn dagilimina dair bulgular sunulmu§tur.
Tablo 3: Haftalik roman okuma sikliklarmin yuzde ve frekans dagilimlari
Asla Nadiren Bazen Sik sik £ok sik Toplam
% (N) % (N % (N) % (N) % (N) % (N)
10.0 18.0 19.0 45.0 8.0 100.0
Anadil (15) (27) (28) (68) (12) (150)
Yabanci dil 8.7 30.0 55.0 5.0 1.3 100.0
(13) (45) (82) (8) (2) (150)
Tablo 3 incelendiginde Alman Dili Egitimi Anabilim Dali'nda ogrenim gormekte olan ogretmen adaylanmn Tiirkfe ve yabanci dilde roman okuma ali§kanliklanna dair yiizde ve frekans degerleri goriilmektedir. Bu degerlere gore, ogretmen adaylanmn biiyiik bir fogunlugu (%45) anadilde "sik sik" roman okuduklanm belirtmi§lerdir. Anadilde "bazen" (%19) ve "nadiren" (%18) roman okuyanlann orani da az degildir ve birbirine paralel
/ 'Volume: J, / ^jfssae: 1, 2020
gözükmektedir. Diger yandan ögretmen adaylarinin yabanci dilde roman okuma sikliklarina bakildiginda, yaridan fazla adayin (%55) "bazen" roman okudugu, adaylarin %30'unun ise yabanci dilde "nadiren" roman okuduklari tespit edilmiçtir. Yabanci dilde "sik sik" roman okuyan ögrenci sayisinin (%8) ise oldukça az oldugu görülmektedir. Ayrica anadilde "hiç" roman okumayan ögrenci orani %10 iken, bu oranin yabanci dilde % 8,2 oldugu belirlenmiçtir. Bu bulgulara göre ögretmen adaylanmn anadilde roman okuma sikliklarinin daha yüksek oldugu, yabanci dilde ise bu oramn çok daha dü§ük oldugu tespit edilmiçtir.
"Ögretmen adaylanmn anadilde ve yabanci dilde ders kitabi okuma sikliklari nedir?" sorusuna yönelik ögretmen adaylarinin verdigi cevaplarin frekans ve yüzde dagilimina iliçkin bulgular tablo 4'te gôsterilmiçtir:
Tablo 4: Haftalik ders kitabi okuma sikliklarinin frekans ve yüzde dagilimlari
Asla Nadiren Bazen Sik sik Çok sik Toplam
% (N) % (N % (N) % (N) % (N) % (N)
- 10.0 25.0 35.0 30.0 100.0
Anadil - (15) (38) (52) (45) (150)
Yabanci dil 6.5 15.4 30.0 37.0 11.1 100.0
(10) (23) (45) (55) (9) (150)
Tablo 4'te Alman Dili Egitimi Anabilim Dali'nda ögrenim görmekte olan ögretmen adaylarinin kendi anadilleri olan Ttirkçe ve yabanci dilde ders kitabi okuma aliçkanligina dair yüzde ve frekans degerleri verilmiçtir. Bu degerlere göre, anadilde ögretmen adaylarinin %35'i "sik sik", %30'u ise "çok sik" ders kitabi okudugunu belirtmiçtir. Diger taraftan ögretmen adaylanmn büyük çogunlugunun (%37) da yabanci dilde "sik sik" ders kitabi okudugu belirlenmiçtir. Ögrencilerin %30'u yabanci dilde "bazen", %15.4'ü ise "nadiren" ders kitabi okudugunu belirtmiçtir. Bu bulgulara göre ögretmen adaylanmn hem anadilde hem de yabanci dilde ders kitabi okuma aliçkanligi oldugu söylenebilir.
Tablo 5'te "Ögretmen adaylanmn anadilde ve yabanci dilde internet üzerinden okuma sikliklan nedir?", sorusu çerçevesinde araçtirmaya katilan ögretmen adaylarinin anadillerinde ve yabanci dilde internet ortaminda herhangi bir §ey okuma sikliklarinin dagilimina dair bulgulara yer verilmiçtir.
Tablo 5: Haftalik internet üzerinden okuma sikliklarinin yüzde ve frekans dagilimlari
Asla Nadiren Bazen Sik sik Çok sik Toplam
% (N) % (N %(N) % (N) % (N) % (N)
_ _ 10.0 60.0 30.0 100.0
Anadil - - (15) (90) (45) (150)
Yabanci dil 15.0 25.0 30.0 20.0 10.0 100.0
(22) (38) (45) (30) (15) (150)
Tablo 5 incelendiginde, Alman Dili Egitimi Anabilim Dali'nda ögrenim görmekte olan ögretmen adayi bireylerin Ttirkçe ve yabanci dilde internet üzerinden herhangi bir §ey okuma aliçkanliklanna dair yüzde ve frekans degerleri görülmektedir. Bu degerlere göre ögretmen adaylan, %60 oramnda "sik sik", %30 oraninda ise "çok sik" §ekilde anadilde internet üzerinden okumalar yaptigini belirtmi§tir. Ögretmen adaylanmn yabanci dilde internet
Z4¿>¿J¿cA&
£Ut / 'Volume: Ъ, ^yi / ^ssue: Í, 2020
uzerinden okuma oranlarina bakildiginda, adaylarin %30'unun "bazen", %20'sinin "sik sik" internet uzerinden yabanci dilde okuma aliçkanligi oldugu gôriilmektedir. Diger yandan, ôgretmen adaylarinin %15'inin yabanci dilde internet tizerinden hiçbir çey okumadigi tespit edilmiçtir. Bu bulgular genel olarak degerlendirildiginde, ôgretmen adaylarinin anadilde internet uzerinden çok duzenli biçimde okuma aliçkanligina sahip oldugu, yabanci dilde de anadil kadar olmasa da okuma aliçkanliklarinin oldugu belirlenmiçtir. Bu tablodaki diger verilerle karçilaçtinldiginda, Almanca ôgretmen adaylarinin internet uzerinden herhangi bir §eyi okuma aliçkanliklarimn; kitap, dergi veya gazete okuma aliçkanliklanna oranla çok daha fazla oldugu gôrulmektedir.
Sonuç
Almanca ôgretmen adaylarinin hem anadil hem de yabanci dile yônelik okuma sikliklanm ve aliçkanliklarini belirlemeye yônelik yiiriitiilen tarama modelindeki bu çaliçmada elde edilen sonuçlar §u çekildedir:
Araçtirma sonuçlari ilk olarak, Alman Dili Egitimi ôgrencilerinin gerek anadilde gerekse yabanci dilde yeterli dtizeyde gazete ve dergi okuma aliçkanliklanmn olmadigini gôstermektedir. Ôgrencilerin roman okuma aliçkanliklarina bakildiginda, araçtirma grubundaki ôgretmen adaylarinm yariya yakin bir bôliimii anadilde sik sik roman okudugunu belirtmiçtir. Ancak yabanci dilde roman okuma için aym durum geçerli degildir. Çiinkii yabanci dilde diizenli olarak roman okuyan ôgrenci sayisinin çok az oldugu tespit edilmiçtir. Ôgrenciler yabanci dilde nadiren veya bazen roman okuyabildiklerini belirtmiçlerdir. Diger yandan ôgrencilerin hem anadil hem yabanci dilde ders kitabi okuma sikliklari gazete ve dergi okuma oranlarina gôre daha yuksektir. Burada hem anadil hem de yabanci dilde ders kitabi okuma oranmin yûksek olmasinin sebebinin ôgrencilerin yabanci dil alamnda ôgrenim gôrmelerinden dolayi, baçka bir ifadeyle bir zorunluluktan dogdugu sôylenebilir. Buna karçilik ôgrencilerin internet uzerinden anadilde herhangi bir çey okuma sikliklarinm çok yiiksek oldugu gôrulmektedir. Ôgretmen adaylan, gerek kendi anadillerinde gerekse yabanci dilde, roman, dergi, gazete ya da ders kitabi okuma aliçkanliklan ve sikliklari açisindan internet ortaminda herhangi bir metni çok daha siklikla (çok sik ya da sik sik) okuduklarim ifade etmiçlerdir. Bu durum, internet ve teknoloji kullanmanin ôgretmen adaylari arasinda çok yaygin oldugunu ortaya koymaktadir. Sonuçlar genel olarak degerlendirildiginde, ôgretmen adaylarinin internet haricinde ve ders zorunlulugu olmadan yuksek duzeyde bir dergi, gazete ve kitap okuma aliçkanliklarmin olmadigi anlaçilmaktadir. Anadilde okuma orani genel anlamda yabanci dilde okuma oranina gôre daha yuksek olsa da bu oran yeterli degildir. Yakin gelecekte insan yetiçtirmede ve aynca yabanci dil ôgretiminde roi alacak olan ôgretmen adaylarinin hem anadilde hem de yabanci dilde duzenli okuma aliçkanligina sahip olmalari elzemdir. Çunku gerek gundemi takip ederek, gerek mesleki anlamda kendini geliçtirerek ôgrencilere ôrnek olmak ve yol gôstermek adina okumak ônemli bir eylemdir.
Ûlkemizde geçmi§ yillara gôre okur-yazar sayisi artmasina ragmen, bilinçli ve diizenli kitap okuma aliçkanligi oramnda ônemli azalmalar oldugu gôrulmektedir. Az kitap okuyan ôgrencilerin hem akademik anlamda ba§arilan du§mektedir hem de bu durum ôgrencilerin davraniç biçimlerine de yansimaktadir. Ôgrenciler okumanin iyi bir eylem oldugunu bilmekte ancak nasil iyi okur veya diizenli okur olunabilecegini bilmemektedirler. Bu anlamda
/ 'Volume: ï, ^njfi / ^ssue: 2020
üniversite ögrencilerini hem anadil hem de yabanci dilde okumaya te§vik edici i§ler yapilabilir. Her ne kadar okuma ali§kanliginin 90cukluk döneminden itibaren kazandmlmasi gerekse de, üniversitede ögrenim görmekte olan ögretmen adaylarinda okumaya dair olumlu yönde davrani§ degi§ikligini saglamak i?in farkindalik olu§turulabilir. Ögrenciler yönlendirilerek onlara okumalari gereken kitaplara dair önerilerde bulunulabilir. Tavsiyeler okumada etkili bir yöntemdir. Akademisyenler hem anadil hem yabanci dilde ögrenciler i?in yararli kitaplari tavsiye edebilirler. Bu neyi nigin okuyacagini bilmeyen ögrenciler igin yol gösterici olacaktir. Ögrenciler i?in görsellik de i?eren kitap tamtim etkinlikleri düzenlenebilir ve bir farkindalik olu§turulabilir. Ayrica simf ortaminda da kitap okumaya zaman aynlabilir. Ders sonunda kitaplara yönelik kisa kisa tarti§malar yapilabilir. Qogu ögrencinin haberdar olmadigi okuma teknik ve stratejileri vardir. Ögrenciler okuma ile ilgili bu strateji ve tekniklerden haberdar edilebilir.
Etik Beyan
"Almanca Ögretmen Adaylarimn Anadil ve Yabanci Dilde Okuma Sikligi ve Ali§kanliklan Üzerine Bir Ara§tirma (Ondokuz Mayis Üniversitesi Örnegi)" adli Qali§mamn yazim sürecinde bilimsel, etik ve alinti kurallarina uyulmu§; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapilmami§tir. ULAKBIM TR Dizin ölgütlerine göre, toplanan veriler 2018-2019 dönemine ait oldugu i£in etik kurul onayina gerek duyulmami§tir.
Kaynakga
Qetin, Yakup-Karaata, Cemal (2010). "Türk Ögrencilerin Okumama Sorununa Qözüm Önerileri". Qukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (1): 202-215. Eri§im adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/4383/60167.
Durmu§9elebi, Mustafa (2013). "Anadilde Okuma Becerilerinin Ikinci Dilde Okumaya Etkilerinin incelenmesi". The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (4): 817-835. doi: 10.9761/JASSS832.
Geng, Ayten (1995). "Yabanci Dilde Okuma Ali§kanligi". Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 11: 71-74. Eri§im adresi:
http://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7826/102892.
Karasar, Niyazi (2013). Bilimsel Ara§tirma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayincilik.
Krashen, Stephen (2001). "More Smoke and Mirrors: A Critique of the National Reading Panel Report on Fluency". Phi Delta Kappan, 83 (2): 119-123.
Okuyay Platformu (2019). Türkiye Okuma Kültürü Ara§tirmasi 2019. Istanbul: Türkiye Yayincilar Birligi. Eri§im adresi:
http://okuyayplatformu.com/wpcontent/uploads/2020/02/okuma-kulturu-arastirmasi.pdf.
Pekkanli, ilknur-Kartal, Erdogan (2010). "Yabanci Dil Ögretmen Adaylarimn Anadil ve Yabanci Dilde Okuma Ali§kanliklan Üzerine Bir Ara§tirma (Uludag Üniversitesi Egitim Fakültesi Örnegi)". Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, 2 (3): 91-105. Eri§im adresi:
http://www.dieweltdertuerken.org/index.php/ZfWT/article/view/175/pekkanli_kartal.
£jlt / 'Volume- "i, / ^ssue:2020
Shen, Li-bi (2006). "Computer Technology and College Students' Residing Habits". Chia-Nan Annual Bulletin, 32: 59-572. Eri§im adresi:
http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.526.1818&rep=rep1&type=pdf.
Wilson, Janell D-Casey Linda H (2007). "Understanding the Recreational Reading Patterns of Secondary Students". Reading Improvement, 44 (1): 40-48. Eri§im adresi: http://connection.ebscohost.com/c/articles/24954485/understanding-recreational-reading-patterns-secondary-students.
£jlt / 'Vol"1"«- "i, ^ / ^ssue: 2020
