Научная статья на тему 'КЛИНИК ФАРМАКОЛОГИЯ ФАНИНИ ЎҚИТИШДА ИНТЕРФАОЛ ТАЪЛИМ УСУЛЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ САМАРАДОРЛИГИ'

КЛИНИК ФАРМАКОЛОГИЯ ФАНИНИ ЎҚИТИШДА ИНТЕРФАОЛ ТАЪЛИМ УСУЛЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ САМАРАДОРЛИГИ Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
интерфаол усуллар: вазиятли топшириқлар / кейс методи фармакотерапия таҳлил протоколини ҳимоя қилиш / ақлий ҳужум / "стол ўртасида қалам" / "қор тўпи" / график органайзерлар (Кластер / Т-диаграммаси / Венн диаграммаси / Нима учун диаграммаси / Балиқ скелети диаграммаси).

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Мухитдинова Мавджуда Имадовна, Карабекова Балхия Артиковна

Мақолада тиббиёт олийгохларида касбий таълимнинг асосий мақсади ўз мутахассислиги бўйича самарали ишлашга қодир ва меҳнат бозорида рақобатбардош малакали шифокорни тайёрлашда интерфаол усуллари мохияти талқин қилинган. Бугунги кунда асосий услубий янгиликлар интерфаол ўқитиш усулларидан фойдаланиш билан боғлиқ. Интерфаол усуллар: вазиятли топшириқлар, Кейс усули фармакотерапияни таҳлил қилиш протоколини химоя қилиш, "ақлий ҳужум", ";стол ўртасида қалам" усули, ";қор тўпи" тамойилига асосланган дарс усули, график органайзерларни тузиш.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «КЛИНИК ФАРМАКОЛОГИЯ ФАНИНИ ЎҚИТИШДА ИНТЕРФАОЛ ТАЪЛИМ УСУЛЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ САМАРАДОРЛИГИ»

КЛИНИК ФАРМАКОЛОГИЯ ФАНИНИ УЦИТИШДА ИНТЕРФАОЛ ТАЪЛИМ УСУЛЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ

САМАРАДОРЛИГИ

1Мухитдинова Мавджуда Имадовна, 2Карабекова Балхия Артиковна

1,2Тошкент педиатрия тиббиёт институти доцент https://doi.org/10.5281/zenodo.12365809

Аннотация. Мацолада тиббиёт олийгохларида касбий таълимнинг асосий мацсади уз мутахассислиги буйича самарали ишлашга цодир ва ме^нат бозорида рацобатбардош малакали шифокорни тайёрлашда интерфаол усуллари мохияти талцин цилинган. Бугунги кунда асосий услубий янгиликлар интерфаол уцитиш усулларидан фойдаланиш билан боглиц. Интерфаол усуллар: вазиятли топширицлар, Кейс усули - фармакотерапияни та^лил цилиш протоколини химоя цилиш, "ацлий уужум", "стол уртасида цалам" усули, "цор тупи" тамойилига асосланган дарсусули, график органайзерларни тузиш.

Калит сузлар: интерфаол усуллар: вазиятли топширицлар, кейс методи -фармакотерапия та^лил протоколини щмоя цилиш, ацлий уужум; "столуртасида цалам", "цор тупи"; график органайзерлар (Кластер, Т-диаграммаси, Венн диаграммаси, Нимаучун диаграммаси, Балиц скелети диаграммаси).

Аннотация. В статье рассматриваются вопросы основной цели профессионального образования в медицинском ВУЗе в подготовке квалифицированного врача, способного к эффективной работе по специальности и конкурентного на рынке труда. Основные методические инновации связанные сегодня с применением именно интерактивных методов обучения. Интерактивные методы: ситуационные задачи, Кейс-метод - защита протокола анализа фармакотерапии, «мозговой штурм», метод «ручка в центре стола», метод занятия по принципу «снежного кома», составление графических органайзеров.

Ключевые слова: интерактивные методы: ситуационные задачи, кейс-метод -защита протокола анализа фармакотерапии, «мозговой штурм»; «ручка в центре стола», «снежный ком»; графические органайзеры (Кластер, Т-схема, Диаграмма - Венна, Схема «Почему?», Схема «Рыбий скелет»).

Annotation. The article discusses the main goal of professional education at a medical university in preparing a qualified doctor capable of effective work in his specialty and competitive in the labor market. The main methodological innovations associated today are with the use of interactive teaching methods. Interactive methods: situational tasks, Case method - defense of the pharmacotherapy analysis protocol, "brainstorming", "pen in the center of the table" method, "snowball" lesson method, drawing up graphic organizers.

Key words: interactive methods: situational tasks, case method - defense of the pharmacotherapy analysis protocol, brainstorming; "pen in the center of the table ", "snowball"; graphic organizers (Cluster, T-diagram, Venn diagram, Why diagram, Fishbone diagram).

Долзарблик. Тиббиёт олий укув юртида касбий таълимнинг асосий максади уз мутахассислиги буйича самарали ишлашга кодир ва мех,нат бозорида ракобатбардош малакали шифокор тайёрлашдан иборат. Юкори сифатли таълим Болония жараёнининг максадлари билан чамбарчас богли;: академик мобиллик, дипломларни тан олиш, кредит тизимларини жорий этиш, инновацион таълим технологиялари ва билимларни бошкариш

бугунги кунда асосий услубий янгиликлар укитишнинг интерфаол усулларидан фойдаланиш билан боглик (6,7).

Максад ва вазифалар. Интерфаол усулларни жорий этиш оркали клиник фармакологияни укитиш методикасини такомиллаштириш.

Материаллар ва усуллар. Тошкент ПМИ педиатрия факултети 6-курс талабаларига клиник фармакологияни укитишнинг интерфаол усуллари урганилди.

Натижалар тахлили. Укитишнинг интерактив шаклларини жорий этиш замонавий тиббиёт олийгохларида талабаларни тайёрлашни такомиллаштиришнинг мухим йуналишларидан биридир. "Интерфаол" тушунчаси инглизча "interact" ("inter" - "узаро", "act" - "харакат килиш") дан келиб чикади. Интерфаол таълимнинг максадларидан бири укувчи уз муваффакиятини, уз интеллектуал компетенциясини хис киладиган кулай таълим шароитларини яратишдир, бу эса укув жараёнининг узини самарали килади (4,5). Укитишнинг интерфаол усулларидан фойдаланиш хаётий вазиятларни моделлаштириш, ролли уйинлардан фойдаланиш ва муаммоларни биргаликда хал килишни уз ичига олади. Таъсир объектидан укувчи узаро таъсир субъектига айланади, унинг узи укув жараёнида фаол иштирок этади (1,5).

Маълумки, бирор нарсани узингиз килганингиздан сунг, сиз 90% ни эслайсиз. Оптимал урганиш одамлар фаол булиш ва узаро харакат (интерактив) килиш имкониятига эга булганда юзага келади (7).

Укитишнинг интерфаол усулларидан фойдаланишга асосланган укув жараёни гурухдаги барча талабаларни истисносиз укув жараёнига жалб этишни хисобга олган холда ташкил этилади. Биргаликда фаолият деганда хар кимнинг мехнат жараёнида узига хос индивидуал хисса кушиши, билимлари, гоялари, фаолият усуллари алмашилади. Интерфаол усуллар узаро таъсир, укувчиларнинг фаоллиги, гурух тажрибасига таяниш ва мажбурий кайта алока тамойилларига асосланади. Укув аудиториясида очиклик, иштирокчиларнинг узаро муносабати, умумий билимларни туплаш, узаро бахолаш ва назорат килиш имконияти билан ажралиб турадиган мулокот мухити яратилади (5,7).

Педиатрия факултети 6-курс талабаларига клиник фармакология фанини укитишда куйидаги интерфаол усуллардан кенг фойдаланилади:

S вазиятли вазифалар;

•S кейс усули (аник вазиятлар усули) - фармакотерапияни тахлил килиш протоколини химоя килиш;

•S "аклий хужум";

•S "стол уртасида калам" усули;

•S "кор тупи" тамойилига асосланган дарс усули;

•S график органайзерларни тузиш (Кластер, Т-диаграмма, Венн диаграммаси, "Нима учун?" диаграммаси, "Балик скелети" диаграммаси ва бошкалар.

•S хисоботлар такдимоти

Вазиятли топшириклардан фойдаланиш талабанинг клиник тафаккурини шакллантиришга ёрдам беради, ижодкорликни рагбатлантиради, талабаларни сезиларли даражада рагбатлантиради ва уларга уз ишларидан коникиш хиссини беради.

Кейс - тадкикот усули ёки аник вазиятлар усули (инглиз тилидан case - study, вазият) - фаол муаммоли-вазиятли тахлил усули булиб, аник муаммоларни - вазиятларни (муаммоларни хал килиш) ечиш оркали урганишга асосланган. Муайян вазиятлар усули (case - study усули) уйиндан ташкари симуляция фаол укитиш усулларини англатади ва

амалий муаммоларни хал килиш учун назарий билимларни куллаш воситаси сифатида каралади (2,6).

Кафедрамизда муайян беморнинг касаллик тарихига асосланган фармакотерапиянинг самарадорлиги ва хавфсизлигини урганиш учун кейс тадкикот усули кулланилади.

Кейс усулидан амалий куникмаларни шакллантиришда муайян беморнинг касаллик тарихидаги маълумотлари ва даволаш вараклари "кейс тадкикотлари" учун материал сифатида ишлатилиши мумкин (беморнинг шахсий маълумотлари этик сабабларга кура олиб ташланади). Архивда касалликнинг типик кечиши, асоратларнинг турли хил вариантлари (талабалар бу ишни мустакил иш сифатида бажаришлари мумкин) билан касалланиш тарихи туплами мавжуд. Ушбу холатлар тарихининг фотонусхалари кафедранинг "кейслар" маълумотлар базасига кушилади ва дарсларда дидактик таркатма материаллар сифатида фойдаланилади. Хар бир вокеа тарихи учун топшириклар ёки саволлар ишлаб чикилади. Хулоса.

S Интерфаол усуллар: вазиятли топшириклар, кейс усули (аник вазиятлар усули) -фармакотерапияни тахлил килиш протоколини химоя килиш, "аклий хужум", "стол уртасида калам" усули, "кор тупи" тамойилига асосланган дарс усули талабаларга клиник фармакологияни ургатишда график органайзерларни тузиш (Кластер, Т-диаграмма, Венн диаграммаси, "Нима учун?" диаграммаси, "Балик скелети" диаграммаси ва бошкалар) муваффакиятли кулланилади ва бу талабаларга билимларини оширишда ёрдам беради.

•S Укувчилар интерфаол машгулотларда катнашиб билим олишга кизикади, уларда клиник фикрлаш, тахлил килиш кобилияти ривожланади, нутиклик махорати шаклланади ва касбий нутки такомиллаштирилади, укувчиларнинг узига ишончи, фаоллиги ортади.

S Укитишнинг интерфаол усулларидан фойдаланиш муваффакияти дарс мавзуси ва гурух укувчиларининг билим даражасига караб усулни тугри танлаш билан боглик.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РУЙХАТИ

1. Дещёкина М.Ф., Дианкина М.С., Ильенко Л.И., Леничеко В.П. «Деловая клиническая игра в медицинском институте» // Журнал Педиатрия имени Сперанского. 1989. № 3. С.69-72.

2. Долгоруков А. Метод case-study как современная технология профессионально-ориентированного обучения [Электронный ресурс]. Режим доступа http://www.vshu.ru/lections.

3. Жуков Г.Н. «Основы общей профессиональной педагогики» Учебное пособие. М. Гардарики, 2005 г.

4. Мандриков В.Б., Воробьев А.А., Стаценко М.Е., Недогода С.В.и др. «Концепции развития Волгоградского государственного медицинского университета на 2008 - 2012 гг».// Волгоград: изд-во ВолГМУ. 2008. 143 с.

5. Наумов Л.Б. «Учебные игры в медицине» М., 1986 г.

6. Плотников М.В., Чернявская О.С., Кузнецова Ю.В. Технология case-study / учебно-методическое пособие. — Нижний Новгород, 2014 — 208 с.

7. Ступина С.Б. «Технологии интерактивного обучения в высшей школе» Учебно-методическое пособие. Саратов. Издательский центр «Наука». 2009. 52 с.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.