Научная статья на тему 'КИТОБХОНЛИКНИНГ ТАРҒИБОТИНИ ТАШКИЛ ҚИЛИШ АСР ТАЛАБИ'

КИТОБХОНЛИКНИНГ ТАРҒИБОТИНИ ТАШКИЛ ҚИЛИШ АСР ТАЛАБИ Текст научной статьи по специальности «Прочие социальные науки»

CC BY
212
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
совға / очиқ китоб расталари / оммавий тадбирлар / ижарага бериладиган китоблар / сайёр китоб дўконлари

Аннотация научной статьи по прочим социальным наукам, автор научной работы — Тўхтатош Шерқараева

Жамиятимиздаги кўп муаммоларимизнинг асл сабабчиси илмсизликдир. Интернет тармоғи пайдо бўлгандан буён китоб ўқийдиганлар сони камайиб кетди. Биз ота-оналар, педагоглар, кутубхоначилар ва китоб сотувчилар сифатида ёшларни китоб ўқишга тарғиб қилишнинг қандай усулларидан фойдаландик. Умуман олганда бу ҳақида кимдир ўйлаб кўрганми? Ушбу мақола ҳам айнан шу тарғибот ҳақида.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «КИТОБХОНЛИКНИНГ ТАРҒИБОТИНИ ТАШКИЛ ҚИЛИШ АСР ТАЛАБИ»

КИТОБХОНЛИКНИНГ ТАРГИБОТИНИ ТАШКИЛ КДЛИШ АСР

ТАЛАБИ

Тухтатош Шеркараева

Узбекистон давлат санъат ва маданият институтининг Фаргона минтакавий

филиали

Аннотация: Жамиятимиздаги куп муаммоларимизнинг асл сабабчиси илмсизликдир. Интернет тармоги пайдо булгандан буён китоб укийдиганлар сони камайиб кетди. Биз ота-оналар, педагоглар, кутубхоначилар ва китоб сотувчилар сифатида ёшларни китоб укишга таргиб килишнинг кандай усулларидан фойдаландик. Умуман олганда бу хакида кимдир уйлаб курганми? Ушбу макола хам айнан шу таргибот хакида.

Калит сузлар: совга, очик китоб расталари, оммавий тадбирлар, ижарага бериладиган китоблар, сайёр китоб дуконлари

ORDER REQUIREMENTS FOR ORGANIZATION OF LIBRARY

PROMOTION

Tokhtatosh Sherqaraeva

Fergana regional branch of Uzbekistan State Institute of Arts and Culture

Abstract: Ignorance is the root cause of many problems in our society. The number of people reading books has decreased since the advent of the Internet. As parents, educators, librarians, and booksellers, we have used a variety of methods to encourage young people to read books. Has anyone thought about this at all? This article is about this promotion.

Keywords: gift, open bookcases, public events, books for rent, mobile bookstores

Биз биламизки Хитой давлати худуди кичик булишига карамасдан инновaция, ахборот технологиялари, илм-фан анчайин тараккий этган бунга сабаб Хитой оммавий равишда уз ахолисини, уларнинг салохиятларини ошириш учун ишдан кейин кечки укишларга жалб килар экан. Балки шу хам уларнинг муваффакиятларининг асосларидан бири булса ажаб эмас. Демак, илм манбаи булган китобларни укишимиз жамиятимиз учун катта малхамдир. "Энди, тушунган одам узи шундок хам китоб укийверади. Унга айтишнинг кераги йук" - дейишингиз мумкин. Аммо, маълум сабабларга кура китобдан узоклашган одамларни, китобга якинлаштириш ва уларнинг хам

canoxuaTnapuHu omupum, öup xanK cu^araga TapaKKufi этнm Ba эттнрнm, 6apnaMH3HHHr öypHuMrogup. KenuHr, KynpoK coBFa cu^arnga öup-öupuMrora kutoö öepafinuK, MyBa^asuaTnu ropTgomnapuMro y3 MyBa^aKuaTnapuHM KynpoK Kmoönapra öoFnaö TapFuö KunumcuH. MacanaH, Kaficugup TaHHMaraH pax6apuMH3- "MeH CH3ra MaHa my khtoöhh yKumHH TaBcua KunaMaH",- geca yKHMacnurHMH3 MyMKuH, aMMO yma Mamxyp uhcoh -"MeHu MyBa^aKuaTuMra my kutoö KaTTa xucca KymraH"- geca MuHrnaö ropTgomnapuMro yHra эpгamнmnapн MyKappap.

Kyfiuga kutoö yKumra TapFuö KunumHuHr öup HeHa ycynnapuHu Kypuö yTaMu3:

Ouu^ Kumoöxappacmaxaprnu marnKux эmum

HuMa yHyH cepKaTHOB xygygnapga ^ofinamraH ohuk kutoö pacTanapu, enuK öuHonapga ^ofinamraH x,amaMarau kutoö gyKOHnapugaH Kypa caMapanupoK? ^yHKu, ogaTga cepKaTHOB öynMaraH ^ofinapga ^ofinamraH kutoö gyKOHnapura, öyryHru KyHga ^yga 6aHg ogaMnapHuHr aHuK öup umu öynMaca, BaKT Tonu6 öopumnapu kuhuh. Hyn ycTuga ^ofinamraH ohuk caBgo pacTanapugaH эca, Kumuga öup TOMoma Kunuö yTuö x,aM, 2-3 Ta kutoöhu xapug Kunum xoxumu nafigo öynagu. MacanaHuHr ukkuhhu tomohu KynpoK ogaMnap um öunaH TatMuHnaHagu ( yHnaö TagöupKopnap ^aonuaT wpuTagu), paKOÖar Myxura aparanuö, Kuroönap Hapxu Tymagu Ba x,amaMarau öuHonapHu Kypumra KeTraH KaTTa MaönaFnap Te^anagu.

K^aepöa pacmaxaprnu marnKux этим KepaK?

1) Eo3opnapHuHr KupaBepumgaru gapBO3anapu xapugopnap yHyH maxapgara энг cepKaTHOB ^ofinapgaH öupu xucoönaHagu.

2) fflaxap MapKa3ufi ucrapoxar 6ofu uHuga. CeBumraHnap öunaH Tyna 6oFnapuMu3, KuTOÖceBapnap öunaH x,aM Tynca a^aö эмac.

TaööupKopxap yHyH som.

CoTyBgaru KuTOÖnapHu yKumra u^apara öepum. rapoB cu^arnga nacnopT eKu nyn onuö, kuhuk cyMMa эвaзнгa kutoöhu yKumra öepum, KynpoK ogaMHu kutoö yKum umkohu^tuhu aparagu.

Ap30HxammupumaH cauep Kumoö öyKOHu marnKUx цuxuм.

By ycyn HeKKa KumnoK Ba TyMaHnapga amafiguraH xaMropTnapuMro yHyH ^yga Kynafi uMKOHuaT. ^yHKu HeKKa KumnoKnapga KyTyöxoHa öynMafigu. Bopnapuga эca emnap y3napu xoxnaraH kutoöhu TononMacnuKnapu MyMKuH. ^yHKu y epnap y3 homu öunaH HeKKa Ba öyHgafi xygygnap axpnucu afiHaH kutoö xapugu yHyH KenMafigu, KenaguraH öynca xaM MapKa3raHa aHHa Maco^aHu öocuö Kenumura TyFpu Kenagu. Kutoö Hapxu KuMMaT öynca öomKa xapugnapura nyn Konumu yHyH onMacgaH KeTumnapu xaM MyMKuH.

föpuö mapsuö qunuö, Kumoö comurn.

Авваллари гох-гохида ноёб китобларни сотувчи савдогарларни курардик. Негадир улар куринмай кетишди. «Мухаммад тогга бормаса, тог Мухаммаднинг олдига келади» деганларидек мана шу фаолиятни хам оммалаштириш керак, шундагина купрок одам китоб харид килади ва укийди.

Шауар мициёсида оммавий китобуциш акцияларини ташкил цилиш

(Хар ойда битта китоб)

Бу иш самарасиз ва хужакурсинга булмаслиги учун китоб танлашда адашмаслик ва ишни пухта ташкил килиш керак. Масалан, юртимизда тадбиркорликни ривожлантиришга ургу каратилаётган экан, биринчи галда кенг оммага мулжалланган тадбиркорликка оид рисолаларни таклиф килиш керак. Имкони булса бепул, булмаса арзонлаштирилган нархда катта микдорда танланган рисолаларни шахарга олиб келиб, таркатиш (сотиш) керак. Албатта телевизордаги каналлар, куча билбордлари ва бошка йуллар оркали "ой китоби"ни таргиб килиш керак. Ишонаманки, бундай китобни укиган одам тадбиркорликка булган кизикиши ва билими ортади, шижоат пайдо булиб, уз бизнесини бошлайди, мавжудларини эса кенгайтиради. Уз навбатида шахарда ишсизлик муаммоси камаяди, ахолининг турмуш даражаси фаравонлашади.

Шауар очиц электрон кутубхонасини яратиш

Шахар ахолиси учун эркин кириш имкони булган (очик wifi) махсус платформада жойлаштирилган энг сара, фойдали китоблар бепул укиш имкони булса ва бу платформада гемификатсия (уйин элементлари)дан кенг фойдаланилса, купрок одамлар китоб укишлари мумкин буларди. Платформада энг куп китоб укиган фойдаланувчиларни йилида бир маротаба рагбатлантириш, уни шахарнинг энг зур китобхони деб бошкаларга намуна килиш, куплаб одамларни, айникса, ёшларни китоб укишга ундаши мумкин.

Хоким (вазир)нинг тавсия этган китоблари анъанаси

Мактаб, олийгох укувчилари учун ёзги таътил давомида статусли одам томонидан пухта уйланиб тавсия этилган китобларни укишни оммалаштириш. Илм олувчига фойдали китобни укишга мажбурласак хам, балки, демократияга зид булмас . Яна, билмадим. Ёки, шу китоблар юзасидан укув йили бошида танлов килиб, такдирлаш керак.

Бошца оммавий тадбирлар

1) Шауар буйлаб китоб уциш куни оммавий марафони. Шу куни хамма худди веломарафонга ухшаб, кучага чикиб китоб укийди.

2) Оммавий китоблар савдоси уафталиги. Бир хафта давомида шахарнинг маълум бир кисмига кучма савдо расталари турли китобларни сотишади. Шу хафтада янги китоблар такдимоти утказилади, йилнинг энг яхши китоблари, китобхонлари эълон килинади. Китоб кахрамонларига багишланган карнавал парад утказилади.

Х,ар кандай килинаётган таклиф-ташаббус кур-курона жамиятга кенг оммалаштирмасдан, кичик куламда синаб курилиб, тахлил килинса ва шундан кейингина кенг таргиб килинса, бизнинг худа-бехуда сарфлятган катта маблаглар ва вактимиз тежалиб, кераксиз оворагарчиликларнинг олди олинган ва охир окибат жамиятимиз янада фаровон булган буларди.

Хулоса урнида шуни айтишимиз мумкинки, биз китобхонни ёши, миллати, жинси, ирки, динидан катъи назар китоб укишга, илмли булишга таргиб килишимиз ва бу оркали келажак авлодларимизни билимли, заковатли, одобли булиб етишишларига хисса кушмогимиз керак.

Фойдаланилган адабиётлар

1. Ш.Мирзиёев "Буюк келажагимизни мард ва жасур халкимиз билан бирга курамиз" асари

2. Yuldasheva, S. (2021). The Emergence of Libraries as a Hotbed of Spirituality and Enlightenment. International Journal of Culture and Modernity, 10, 43-51.

3. Юлдашева, С. Н. (2020). СОЦИОЛОГИЧЕСКОЕ ИССЛЕДОВАНИЕ ЧИТАТЕЛЬСКОЙ АУДИТОРИИ. ТИПОЛОГИЯ ЧИТАТЕЛЕЙ. Oriental Art and Culture, (V).

4. Sohibaxon, Y. (2021). O'ZBEKISTONDA KUTUBXONACHILIK SOHASINING RIVOJI. Oriental Art and Culture, (7), 260-268.

5. Yuldasheva, S., Habibjonov, I., & Haydarov, A. (2020). Librarianship in the formation of book reading. Journal of Advanced Research in Dynamical and Control Systems, 12(2), 2925-2927.

6. Юлдашева, С. (2019). Китоб мутолаасини шакиллантиришда кутубхоначилик фаолияти. Oriental Art and Culture, (IV (1)), 59-62.

7. Yuldasheva, S., & Madumarova, M. (2020). TASKS AND CONTENT OF BIBLIOGRAPHIC WORKS. European Journal of Arts, (1), 148-152.

8. Аскарова, М. (2020). УЗБЕК АДАБИЙ ТАЩИДИ ТАРАККИЁТИ. Oriental Art and Culture, (V).

9. Мирзаева, Н., & Аскарова, М. (2020). ЧУЛПОН ИЖОДИДА МИЛЛИЙ УЙГОНИШ ДАРАКАТИ. Oriental Art and Culture, (V).

10. Аскарова, М. (2021). Адабий жараённинг зукко тадкикотчиси. Oriental Art and Culture, (7), 209-216.

11. Askarova, M. (2020). Homil yakubov's views on navoi studies. ACADEMICIA: AN INTERNATIONAL MULTIDISCIPLINARY RESEARCH JOURNAL, 10(12), 788-792.

12. Askarova, M. (2021). Homil Yakubov's views on Oybek lyrics. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 11(3), 24122415.

13. Nurxon, I., & Habibjonov, I. (2021). KITOB VA KITOBXONLIK-INSON MANAVIYATINING KOZGUSI. Oriental Art and Culture, (6).

14. угли Хабибжонов, И. Т. (2020). УЗБЕК СОЛЩ ТЕРМИНЛАРИНИНГ АФФИКСАЦИЯ УСУЛИ БИЛАН ЯСАЛИШИ. Oriental Art and Culture, 1(5), 200-206.

15. Хдбибжонов, И. Т. У. (2021). СОЛЩ-БОЖХОНА ТЕРМИНОЛОГИЯСИДА ДУБЛЕТЛИК ВА УНИ ТАРТИБГА СОЛИШ МАСАЛАЛАРИ. Scientific progress, 1(6), 842-846.

16. Ismoilova, N., & Habibjonov, I. (2021). Kitob va kitobxonlik-inson manaviyatining kozgusi. Oriental art and culture, 2(1), 159-166.

17. Habibjonov, I. (2020). Syntactic design of uzbek tax and customs terminology. Journal of Advanced Research in Dynamical and Control Systems, 12(2), 2910-2915.

18. Oglu, H. I. T. (2020). Formation of uzbek tax and customs terms (on the example of materials on the history of language). ACADEMICIA: AN INTERNATIONAL MULTIDISCIPLINARY RESEARCH JOURNAL, 10(12), 1308-1313.

19. Yuldasheva, S., Habibjonov, I., & Haydarov, A. (2020). Librarianship in the formation of book reading. Journal of Advanced Research in Dynamical and Control Systems, 12(2), 2925-2927.

20. Рузиева, Г., & Хабибжонов, И. (2021). САДР ЗИЁ КУТУБХОНАСИ. Oriental Art and Culture, (6).

21. Normatova, M., & Ikromjon, X. (2021). "QUTADG'U BILIG" IKKI JAHONNI TUTISHGA OCHUVCHI YO'L. Oriental Art and Culture, (6).

22. Угли, Х. И. Т. (2020). ТИЛШУНОСЛИКДА СОЛЩ-БОЖХОНА ТЕРМИНОЛОГИЯСИНИНГ ТАДЖИКИ. Oriental Art and Culture, (V).

23. Solieva, H. O. (2021). THE ROLE OF READING IN THE FORMATION OF A PERSON'S OPERATIVE MEMORY AND MENTAL MATURITY. CURRENT RESEARCH JOURNAL OF PEDAGOGICS, 2(11), 178-185.

24. Солиева, Х. О. (2018). ВЗГЛЯДЫ ИБН СИНО НА МЕДИЦИНСКОЕ ВОСПИТАНИЕ МОЛОДЁЖИ. Актуальные научные исследования в современном мире, (5-6), 56-60.

25. Омоновна, С. Х. (2018). «Бебош бола» синдроми ёхуд нега болалар асабийлашади?. Современное образование (Узбекистан), (11).

26. Омоновна, С. X,. (2018). Укувчилар тарбиясини шакллантиришда ота-оналарга педагогик билим бериш тизимининг ахамияти. Современное образование (Узбекистан), (5).

27. Омоновна, С. X. (2019). Агар бола сизни «Эшитмаса»... Современное образование (Узбекистан), (4 (77)), 58-63.

28. Омоновна, X. С. (2020). ТАРИХИЙ КУЛЁЗМА МАНБАЛАРНИ КОНСЕРВАТЦИЯ-РЕСТАВРАЦИЯ КИЛИШ ЖАРАЁНЛАРИ ХУСУСИДА. Oriental Art and Culture, (V).

29. Омоновна, С. X. (2021). Глобаллашув жараёнида ахборот окимининг ёшлар маънавиятига таъсири хусусида. Oriental Art and Culture, (7), 217-224.

30. Омоновна, С. X. (2021). Маданият ва маънавият масалаларида тарихий илдизлар излари. Oriental Art and Culture, (7), 244-253.

31. Парпиев, А. (2021). ЖАДИДЧИ ОБИДЖОН МАXМУДОВНИНГ ФАОЛИЯТИДАГИ ЯНГИ КИРРАЛАР. Oriental Art and Culture, (6).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.