Научная статья на тему 'КАЗЕИН ГИДРОЛИЗАТАЛАРИНИ ҚОННИНГ ЛИПИДЕМИК КЎРСАТКИЧИГА ТАЪСИРИ'

КАЗЕИН ГИДРОЛИЗАТАЛАРИНИ ҚОННИНГ ЛИПИДЕМИК КЎРСАТКИЧИГА ТАЪСИРИ Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
22
3
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ТРИГЛИЦЕРИДЛАР / КАЗЕИН ГИДРОЛИЗАТАЛАРИ / ЁғЛАР / ЛИПИДЕМИК КЎРСАТКИЧЛАР / МЕЪДА ШИРАСИ / МЕЪДА ОСТИ БЕЗИ ШИРАСИ

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Ибрагимова Н.М., Джалалова О.К., Қосимова Д.С.

Меъда ва меъда ости бези шираси таъсирида олинган казеин гидролизатлари таъсирида қон липидемик параметрларининг ўзгариши ўрганилди. Тадқиқот итлардаўтказилди. Меъда шираси таъсирида олинган казеин гидролизатлари ёғларнинг ҳазм бўлиши ва сўрилишини яхшилашга ёрдам беради деган хулосага келдик. Меъда ости бези шираси таъсирида олинган казеин гидролизатлари ёғларнинг ҳазм бўлиши ва сўрилишини пасайтирди. Казеин гидролизатларининг қон липидемик параметрларига таъсири казеин гидролизатлари олинган таъсирига, шунингдек ундан гидролизатлар ва пептидлар олинганида протеазларнинг казеинга таъсир қилиш кетма-кетлигига боғлиқ.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по фундаментальной медицине , автор научной работы — Ибрагимова Н.М., Джалалова О.К., Қосимова Д.С.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

EFFECT OF CASEIN HYDROLYSATES ON BLOOD LIPIDEMIC INDEX

We studied the change in blood lipidemic parameters under the influence of casein hydrolysates obtained under the influence of gastric and pancreatic juices. The study was carried out in chronic experiments on dogs. It was concluded that casein hydrolysates obtained under the influence of gastric juice contribute to the improvement of digestion and absorption of fats. Casein hydrolysates, obtained under the influence of pancreatic juice, help to reduce the digestion and absorption of fats. The effects of the influence of casein hydrolysates on lipidemic blood parameters depend on which proteases under the influence of casein hydrolysates are obtained, and also, possibly, on the sequence of action of proteases on casein when hydrolysates and peptides are obtained from it.

Текст научной работы на тему «КАЗЕИН ГИДРОЛИЗАТАЛАРИНИ ҚОННИНГ ЛИПИДЕМИК КЎРСАТКИЧИГА ТАЪСИРИ»

УДК: 612.323: 612.822.2

Ибрагимова Н.М.

Джалалова О. К.

Цосимова Д.С.

Андижон давлат тиббиёт институти

Узбекистон, Андижон

КАЗЕИН ГИДРОЛИЗАТАЛАРИНИ ЦОННИНГ ЛИПИДЕМИК КУРСАТКИЧИГА ТАЪСИРИ

Аннотация: Меъда ва меъда ости бези шираси таъсирида олинган казеин гидролизатлари таъсирида цон липидемик параметрларининг узгариши урганилди. Тадцицот итлардаутказилди. Меъда шираси таъсирида олинган казеин гидролизатлари ёзларнинг уазм булиши ва сурилишини яхшилашга ёрдам беради деган хулосага келдик. Меъда ости бези шираси таъсирида олинган казеин гидролизатлари ёгларнинг уазм булиши ва сурилишини пасайтирди. Казеин гидролизатларининг цон липидемик параметрларига таъсири казеин гидролизатлари олинган таъсирига, шунингдек ундан гидролизатлар ва пептидлар олинганида протеазларнинг казеинга таъсир цилиш кетма-кетлигига боглиц.

Калит сузлар: триглицеридлар, казеин гидролизаталари, ё8лар,липидемик курсаткичлар,меъда шираси,меъда ости бези шираси.

Ibragimova N.M.

Djalalova O.K.

Kasimova D.S.

Andijan State Medical Institute Uzbekistan, Andijan

EFFECT OF CASEIN HYDROLYSATES ON BLOOD LIPIDEMIC

INDEX

Abstract: We studied the change in blood lipidemic parameters under the influence of casein hydrolysates obtained under the influence of gastric and pancreatic juices. The study was carried out in chronic experiments on dogs. It was concluded that casein hydrolysates obtained under the influence of gastric juice contribute to the improvement of digestion and absorption of fats. Casein hydrolysates, obtained under the influence of pancreatic juice, help to reduce the digestion and absorption of fats. The effects of the influence of casein hydrolysates on lipidemic blood parameters depend on which proteases under the influence of casein hydrolysates are obtained, and also, possibly, on the sequence of action of proteases on casein when hydrolysates and peptides are obtained from it.

Key words: triglycerides, casein hydrolysates, fats, lipidemic indicators, gastric juice, pancreatic juice.

Долзарблиги. Озик овкат оксиллари узок даврлардан бери озукавий ва функционал хусусиятларининг инсон организми учун зарурлиги билан машхур. Оксиллардан аминокислоталар хосил булиши ва хазм килиш килиш жараёнлари даврида улар сурилиш хусусиятига эгадир.Сунгги йилларда, олиб борилаётган тадкикотларнинг мухим максадларидан бири инсон саломатлигини саклашга каратилган функционал истеъмол озик-овкат моддалар каби фаол озик овкат таркибига кирувчи пептидлардан фойдаланишга каратилган.

Биологик фаол пептидлар "озукавий кийматидан ташкари танага ижобий физиологик таъсир курсатадиган озик-овкат таркибий кисмлари"деб таърифланган[4]. Биоактив озик-овкат пептидлари антигипертансив, антиоксидант, опиоид агонистик, иммуномодуляцион, микробларга карши, пребиотик, минералларни боFловчи, тромб хосил булишига карши ва гипохолестеролемик таъсирлар каби кенг физиологик функцияларга эга эканлиги исботланган[2]. Гушт, балик ва сут дунёдаги куплаб популяциялар учун бебахо оксил манбаи хисобланади, бундан ташкари, бу оксиллар биологик фаол пептидларнинг янги манбалари сифатида хам катта имкониятларга эга..

Тадкикод максади: меъда ва меъда ости бези шираси таъсирида олинган казеин гидролизаталари таъсирида итларда коннинг липидемик параметрларига таъсирини урганиш.

Материал ва тадкикод усуллари. Биз (60) итларда сурункали тажрибалар утказдик. Триглицерид ва холестеринларнинг кондаги курсаткичлари хайвонларда урганилганишда оксиллар ёки оксил-ёF эмулсиялари билан озиклантиришдан олдин ва 6 соат ичида урганилди. Тадкикотлар озиклантириш оркали амалга оширилди: 1 - 200 мл 30% казеин эритмаси; 2 - 200 мл 30% казеин ва 5% кунгабокар ёFини уз ичига олган эмулсия; 3-200 мл 30% казеинни уз ичига олган эмулсия рН-2 да меъда шираси ва 5% кунгабокар ёFи; 4-200 мл таркибида 30% казеин булган эмулсия, 2 соат давомида рН-8 да ошкозон ости бези шираси ва 5% кунгабокар ёFи билан инкубация килинади. Овкатлантирилгандан кейин 6 соат давомидаги кузатувлар курсаткичлари хисобга олинди ва овкатлантиришнинг дастлабки курсаткичларига нисбатан умумий узгариш курсаткичлари хисобга олинди.

Статистик ишлов вариацион статистика усулида уртача кийматлар ва уларнинг уртача хатоларини хисоблаш, Стюдент-Фишер фаркининг ишончлилик коэффициентини (т) аниклаш билан амалга оширилди. П<0.05 ва ундан камдаги фарклар статистик ахамиятга эга деб хисобланди. Тадкикод натижалари ва уларни мухокама килиш. Олинган маълумотлар шуни курсатдики, хайвонларни казеин эритмаси билан

озиклантиргандан сунг, 6 соатлик кузатув давомида конда триглицерид курсаткичларида сезиларли узгаришлар кузатилмади (Расм А.). Казеин ва кунгабокар ёFи эмулсияси билан озиклантирилгандан сунг кон таркибида триглицеридларнинг курсаткичлари овкатланишдан олдинги натижалардан сезиларлик даражада ортганини курдик. Шу билан бирга, бу курсаткичларнинг сезиларли усиши овкатланишдан олдинги (0,87±0,07 ммоль/л) уртача кийматларга нисбатан 2соатдан кейин (1,52±0,14 ммоль/л), 3 соатдан кейин (1,57±0,16 ммоль/л) ва 4 соатдан кейин 1,35±0,12 ммоль/л) (Р<0.01) исботли ортган узгаришларни курдик.

Основной

Основной

ОССнОВНОЙ о

Э|новной

П5

Основной

ф „

Основной

А

А • • • •

А.о

• • • .• * * *

я* • У • '•А

II • -•- -1

11111

// о о

О4' сСоатаар о°

1 — • 2 • • а* •

оР

о*

3 - и-4

Основной Основной Основной

Основной

о

О^овной Основной

О^ОВНОЙ

ш

Основной Оссновной

I-

Основной

Б

I—I

□ 1 1Г2

:з ¿4

*

*

Расм 1. К,онда триглицеридлар курсаткичларини узгариши. А- 6 соат давомида Б - овкатланишдан олдинги курсаткичларни уртача киймати. Овкатлантириш таркиби 1-казеин суюклиги; 2- казеин ва кунгабокар ёFи; 3- меъда шираси таъсири остида 2 соат инкубация килинган казеин ва кунгабокар ёFи эмульцияси; 4- меъда ости бези шираси таъсири остида 2 соат инкубация килинган казеин ва кунгабокар ёFи эмульцияси.

*- казеин эритмаси билан озиклантирилганда курсаткичларга нисбатан сезиларли даражадаги фарклар.

о- казеин ва кунгабокар ёFини уз ичига олган озиклантириш эмулсиялари озиклантирилганда курсаткичларга нисбатан сезиларли даражада фарклар.

Шу билан бирга, меъда шираси ва кунгабокар ёFи билан инкубация килинган казеин эмулсияси билан озиклантирилгандан сунг ва олдин олинган триглицерид кийматлари таккосланганда, 6 соатлик кузатув даври давомида уртача триглицеридлар кийматларидан анча юкори эди. Худди шу пайтни узида, триглицерид курсаткичлари 2-чи соатда 2.14 ± 0.19 ммол / л, эди ва 3чи соатда - 2,11±0,20 ммоль/л кунгабокар ёFисиз ва инкубациясиз казеин эмулсияси билан озиклантиришдан олдин ва2 ва 3 озиклантириш кейин курсаткичлар курсаткичлар анча юкори эди. Меъда ости бези шираси таъсирида кунгабокар ёFи ва казеинни инкубация

килинган эмулсияси билан озиклантирилгандан сунг, 6 соатлик кузатув маълумотлари овкатланишдан олдин уртача курсаткичга нисбатан юкори, аммо казеин ва кунгабокар ёFи эмулсияси билан озиклантирилгандан кейин паст булди. Шу билан бирга курсаткичлар 1чи (1,31±0,11ммоль/л) ва 2 соатларда (1,26±0,10 ммоль/л) озиклантиришдан олдинги маълумотларга (0,87±0,07ммоль/л) нисбатан юкори юкори булиб, 3 чи соатга бориб курсаткичлар натижаларни пастлаши курилди. Худди шу натижалардан казеин ва кунгабокар мойи эмулцияси билан озиклантирилгандан кейин 6 соат давомида триглицеридларнинг уртача ортиши озиклантиришдан олдинги курсаткичларга нисбатан 0,43±0,03 ммоль/л ни ташкил этганлиги аникланди.Шу билан бирга, меъда шираси таъсирида кунгабокар ёFи билан казеинни инкубация килинган эмулсияси билан озиклантирилгандан сунг, триглицеридларнинг уртача усиши (расм. 1Б) казеин ва кунгабокар мойи эмулсияси билан озиклантирилгандан кейин триглицеридларнинг купайишидан 0,80±0,08 ммоль/л юкори булди. Шу билан бирга меъда ости бези шираси ва кунгабокар ёFи билан инкубация килинган казеин эмулсияси билан озиклантирилгандан сунг триглицеридларнинг уртача ортиши 0,24±0,02 ммоль/л ни ташкил килди.

Хулосалар: Меъда шираси таъсирида олинган казеин гидролизатлари ёFларнинг хдзм булиши ва сурилишини яхшилашга ёрдам беради. Меъда ости бези шираси таъсирида олинган казеин гидролизатлари ёFларнинг хдзм булиши ва сурилишини камайтиришга ёрдам беради. Казеин гидролизатларининг кон липидемик параметрларига таъсири казеин гидролизатлари кайси протеазалар таъсири остидан олинганлигига боFлик„ шунингдек гидролизатлар ва пептидлар олинганида протеазларнинг казеинга таъсир килиш кетма-кетлигига хам боFлик.

Адабиётлар:

1. Al-Shamsi, K. A., Mudgil, P., Hassan, H. M., &Maqsood, S. Camel milk protein hydrolysates with improved technofunctional properties and enhanced antioxidant potential in in vitro and in food model systems //Journal of dairy science. - 2018. - Т. 101. - №. 1. - С. 47-60.

2. Arihara K. Strategies for designing novel functional meat products //Meat science. - 2006. - Т. 74. - №. 1. - С. 219-229.

3. Cheung, I. W., Nakayama, S., Hsu, M. N., Samaranayaka, A. G., & Li-Chan, E. C. Angiotensin-I converting enzyme inhibitory activity of hydrolysatesfrom oat (Avena sativa) proteins by in silico and in vitro analyses //Journal of agricultural and food chemistry. - 2009. - Т. 57. - №. 19. - С. 9234-9242.

4. Deming T. J. Polypeptide hydrogels via a unique assembly mechanism //Soft Matter. - 2005. - Т. 1. - №. 1. - С. 28-35.

5. Doll, T. A., Raman, S., Dey, R., &Burkhard, P. Nanoscale assemblies and their biomedical applications //Journal of The Royal Society Interface. - 2013. -Т. 10. - №. 80. - С. 20120740.

6. Erdmann K., Cheung B. W. Y., Schroder H. The possible roles of food-derived bioactive peptides in reducing the risk of cardiovascular disease //The Journal of nutritional biochemistry. - 2008. - T. 19. - №. 10. - C. 643-654.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.