Научная статья на тему 'ОШҚОЗОН ВА ОШҚОЗОН ОСТИ БЕЗИ ШИРАСИ ПРОТЕОЛИТИК ФАОЛЛИГИНИ ОҚСИЛ-ЁҒ СУБСТРАТЛАРИ ЁРДАМИДА АНИҚЛАШ'

ОШҚОЗОН ВА ОШҚОЗОН ОСТИ БЕЗИ ШИРАСИ ПРОТЕОЛИТИК ФАОЛЛИГИНИ ОҚСИЛ-ЁҒ СУБСТРАТЛАРИ ЁРДАМИДА АНИҚЛАШ Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
399
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ОШқОЗОН ОСТИ БЕЗИ ШИРАСИ / МЕЪДА ШИРАСИ / ПРОТЕОЛИТИК ФАОЛЛИК / ОқСИЛ-Ёғ ЭМУЛЬЦИЯСИ / КОЗЕИН / ЖЕЛАТИН / ТРИБУТИРИН / КУНГАБОқАР ЁғИ

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Қосимова Д.С., Джалалова О.К., Ибрагимова Н.М.

Меъда ости бези ва меъда ширасининг протеолитик фаоллигига (ПФ) турли хил концентрациядаги ёғ ва ёғларнинг гидролиз махсулотларини таъсири козеин ёғ эмульцияси (козеин+трибутирин, козеин+кунгабоқар ёғи) ёрдамида ўрганилди. Кунгабоқар ёғи гидролизи махсулотларининг таъсири остида ошқозон ости бези ширасининг умумий протеолитик фаоллиги яққол кўринишда пасайди, аммо трибутирин гидролиз махсулотлари таъсирида ушбу кўрсаткич ўзгармади. Кунгабоқар ёғи ва трибутирин ёғининг гидролиз махсулотлари ошқозон кислоталик мухитида умумий протеолитик фаолликка таъсир кўрсатмайди. Юқорида келтирилган ёғларнинг концентрацион миқдори козеин +ёғ эмулциясиинг таркибида ошириб борилишида ошқозон ости безининг яққол намоён бўлган протеолитик фаоллигини пасайишини кўрдик. Ёғларни концентрациясини ортиб бориши ошқозон шираси протеолитик фаоллигига таъсир кўрсатмади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DETERMINATION OF PROTEOLYTIC ACTIVITY OF GASTRONIC AND PANTARIC GLAND JUICE USING PROTEIN-FAT SUBSTRATES

The effect of hydrolysis products of fats of various concentrations on the proteolytic activity (PF) of pancreatic and gastric juice was studied using casein precipitation (casein+tributyrin, casein+sunflower oil). Under the influence of sunflower oil hydrolysis products, the total proteolytic activity of pancreatic juice has clearly decreased, but under the influence of tributyrin hydrolysis products, this indicator has not changed. Hydrolysis products of sunflower oil and tributyrin oil do not affect the overall proteolytic activity in the stomach acidity fan. We have seen a decrease in the proteolytic activity of the pancreas, which is clearly manifested in the fact that the concentration of the above fats increases in the content of casein +fatemulsiing. Increased concentration of fats did not affect the proteolytic activity of gastric juice.

Текст научной работы на тему «ОШҚОЗОН ВА ОШҚОЗОН ОСТИ БЕЗИ ШИРАСИ ПРОТЕОЛИТИК ФАОЛЛИГИНИ ОҚСИЛ-ЁҒ СУБСТРАТЛАРИ ЁРДАМИДА АНИҚЛАШ»

УДК: 612.323: 612.822.2

Цосимова Д.С.

Джалалова О. К.

Ибрагимова Н.М.

Андижон даввлат тиббиёт институти

ОШЦОЗОН ВА ОШЦОЗОН ОСТИ БЕЗИ ШИРАСИ ПРОТЕОЛИТИК ФАОЛЛИГИНИ ОЦСИЛ-ЁГ СУБСТРАТЛАРИ ЁРДАМИДА

АНЩЛАШ

Анотация: Меъда ости бези ва меъда ширасининг протеолитик фаоллигига (ПФ) турли хил концентрациядаги ёг ва ёгларнинг гидролиз махсулотларини таъсири козеин ёг эмульцияси (козеин+трибутирин, козеин+кунгабоцар ёги) ёрдамида урганилди. Кунгабоцар ёги гидролизи махсулотларининг таъсири остида ошцозон ости бези ширасининг умумий протеолитик фаоллиги яццол куринишда пасайди, аммо трибутирин гидролиз махсулотлари таъсирида ушбу курсаткич узгармади. Кунгабоцар ёги ва трибутирин ёгининг гидролиз махсулотлари ошцозон кислоталик мухитида умумий протеолитик фаолликка таъсир курсатмайди. Юцорида келтирилган ёгларнинг концентрацион мицдори козеин +ёг эмулциясиинг таркибида ошириб борилишида ошцозон ости безининг яццол намоён булган протеолитик фаоллигини пасайишини курдик. Ёгларни концентрациясини ортиб бориши ошцозон шираси протеолитик фаоллигига таъсир курсатмади.

Калит сузлар: ошцозон ости бези шираси, меъда шираси, протеолитик фаоллик, оцсил-ёг эмульцияси, козеин, желатин, трибутирин, кунгабоцар ёги.

Kasimova D.S.

Djalalova O.K.

Ibragimova N.M.

Andijan State Medical Institute

DETERMINATION OF PROTEOLYTIC ACTIVITY OF GASTRONIC AND PANTARIC GLAND JUICE USING PROTEIN-FAT SUBSTRATES

Anotation: the effect of hydrolysis products of fats of various concentrations on the proteolytic activity (PF) of pancreatic and gastric juice was studied using casein precipitation (casein+tributyrin, casein+sunflower oil). Under the influence of sunflower oil hydrolysis products, the total proteolytic activity of pancreatic juice has clearly decreased, but under the influence of tributyrin hydrolysis products, this indicator has not changed. Hydrolysis products of sunflower oil and tributyrin oil do not affect the overall

proteolytic activity in the stomach acidity fan. We have seen a decrease in the proteolytic activity of the pancreas, which is clearly manifested in the fact that the concentration of the above fats increases in the content of casein +fatemulsiing. Increased concentration of fats did not affect the proteolytic activity of gastric juice.

Key words: pancreatic juice, gastric juice, proteolytic activity, protein-precipitation, casein, gelatin, tributyrin, sunflower oil.

Тадкикод максади: казеин ва желатиннинг ёFлар билан узаро таъсири остида меъда ва меъда ости бези шираларининг умумий протеолитик фаоллигига таъсирини урганиш.

Материал ва усуллар. Тадкикотда итлардан олинган нахорги ошкозон ва ошкозон ости бези ширасидан фойдаланилди. Меъда ва меъда ости бези шираларининг умумий протеолитик фаолликка [1] турли консентрациялардаги оксил^ эмулсияси (казеин + трибутирин, казеин + кунгабокар ёFи, желатин + трибутирин, желатин + кунгабокар ёFи) таъсири ёрдамида урганилди. Ошкозон ёки ошкозон ости бези шираси билан субстрат сифатида факат казеин ёки желатиндан фойдаланилди; 1,0% ёF эмулсияси, 1,5% ёF эмулсияси, 2,0% ёF эмулсияси.

Статистик ишлов вариацион статистика усулида уртача кийматлар ва уларнинг уртача хатоларини хдсоблаш, Стюдент-Фишер фаркининг ишончлилик коэффициентини (т) аниклаш билан амалга оширилди. П<0.05 ва ундан камдаги фарклар статистик ахдмиятга эга деб хдсобланди.

Олинган натижалар. Оксил^ эмулсияси таркибидаги кунгабокар ёFининг турли консентрацияларининг меъда ости бези ширасига таъсири урганилган, утказилган тадкикотларда казеин ва кунгабокар ёFининг 1,0% эмулсиясидан фойдаланилганда протеолити фаолликнинг курсаткичлари козеин булмаган протеолитик фаоллигига таъсирига нисбатан анча паст булганлиги аникланди, бу ерда факат казеин булмаган х,олда ёF ъ емулсияси. Шу билан бирга, 1,5% кунгабокар ёFини ишлатишда протеолитик фаолликнинг курсаткичлари ёFли эмулсиясиз протеолитик фаоликкка нисбатан анча паст эди. Умумий протеолитик фаолликнинг бир хил усулдаги 2,0% кунгабокар мойидан фойдаланганда хам кузатилди, бу ёF емулсиясиз протеолитик фаолликка нисбатан анча паст курсаткичларда намоён булди. Умуман олганда, кунгабокар ёFи концентрациясининг ошиши билан ошкозон ости бези ширасининг таъсири остида протеолитик фаоллик сезиларли даражада аста-секин пасайиш кузатилди (расм.А).

Меъда ости бези ширасининг протеолитик фаоллигини урганишда оксил^ емулсияси таркибида трибутириннинг турли консентрацияларидан фойдаланиб, казеин ва трибутириннинг 1,0% эмулсиясини куллашда протеолитик фаоллик курсаткичлари факат казеин ишлатилгандаги протеолитик фаолликка нисбатан анча паст эканлиги аникланди. Протеолитик фаоллик курсаткичлари кунгабокар ёFи

иштирокида анча юкори еди. Шу билан бирга 1,5% ли трибутирин куллаганда ПФ курсаткичлари ёF эмулсиясиз ПФга нисбатан анча паст ва 1,0% ли трибутирин куллаганда курсаткичлар ПФнинг курсаткичлари кунгабокар мойидан фойдаланилганларга нисбатан юкори булди. Шундай килиб, трибутирин концентрациясининг ошиши билан ошкозон ости бези ширасининг ПФ сезиларли даражада аста-секин пасайиш кузатилди, шуни таъкидлаш керакки, ушбу курсаткичларнинг даражаси кунгабокар ёFи курсаткичлари даражасига нисбатан юкори эди (расм. А).

Желатин ва кунгабокар ёFи, шунингдек желатин ва трибутириндан иборат эмулсиялар ёрдамида панкреатик шира таркибидаги протеолитик ферментларниниг фаоллигини урганишда, кунгабокар ёFи ва трибутирин концентрациясининг ортиши билан факат желатиндан фойдаланиш курсаткичларига нисбатан панкреатик ширанинг ПФ пасайиши аникланди. Шу билан бирга, хдкикий ПФ курсаткичлари эмулсияларида казеин таъсирига караганда анча юкори эди (расм. А).

Основной

П5

с!

Ш

ОСнавной

^ т

2 Ш Ю

Сановной

СР о

сновной

i

• Каз +триб

Каз +ПМ 4

О сновной а с!

си

ОСновной

ОСнавной

Основной

Б

♦ <аз +ПМ

1 Желат+триб3

4

Расм А. Меъда ости бези (а) ва меъда (б) шираларининг протеолитик фаоллигини узгаришини оксил-ёF ишлатилгандаги узгариши. субстрат сифатида куйидагилар ишлатилган: 1-факат казеин ёки факат желатин; казеин ёки желатин аралашмалари: 2-1, 0% ёF эмулсияси; 3 - 1,5% ёF эмулсия; 4 - 2.0% мой эмулсияси.

*- субстрат сифатида факат казеин ёки желатиндан фойдаланиш курсаткичларига нисбатан сезиларли даражада фарк килади.

Желатин ва кунгабокар ёFи, желатин ва трибутириндан иборат эмулсиялар ёрдамида меъда шираси протеолитик фаоллигини урганишда кунгабокар ёFи ва трибутирин концентрациясининг ошиши билан факат желатинни ишлатиш курсаткичларига нисбатан меъда шираси протеолитик фаоллигига унчалик камаймаганлиги аникланди. Шу билан бирга, бу курсаткичлар эмулсияларда казеин ишлатилганига караганда анча юкори эди (расм А).

Натижаларни му^окама ^илиш. Утказилган тадкикотлар натижасида оксил^ эмулсияси таркибидаги кунгабокар ёFининг турли консентрацияларининг меъда ости бези шираси протеолитик фаоллигига таъсирини урганилганда, кунгабокар ёFи консентрациясининг ортиши

билан меъда ости бези шираси оксилларини парчаловчи ферментларини фаоллиги сезиларли даражада аста-секин пасайиши аникланди. Олинган натижаларни оксил^ эмулсиялари таркибида кунгабокар ёFининг консентрацияси ортиши билан ёF томчилари сони ва бу томчиларнинг умумий юзаси ортиб бориши билан хам изохлаш мумкин. Юкорида таъкидлаганимиздек, кунгабокар ёFи триглицеридлар туркумига кириб таркибидв узун занжирли ёF кислоталари олейин ва линолин кислоталардан ташкил топган. Трибутирин триглицеридида эса киска занжирли ёF кислоталари мавжуд булиб казеин билан бирикиши кунгабокар ёFига нисбатан секинрок кузатилдиШу билан бирга оксил^ эмулсияларининг уз таркибида кунгабокар мойидан фойдаланган холда меъда шираси ПФ таъсирини урганишда кунгабокар ёFи консентрациясининг ортиши билан меъда шираси оксилларни парчаловчи ферментларнинг фаоллиги бирмунча камайиши аникланди. Олинган натижаларда оксил-ёF эмулсиялари таркибида кунгабокар ёFининг консентрацияси ортишига ва ёF томчилари сонининг ортиши ва бу томчиларнинг умумий юзасига карамай, ёF томчиларида адсорбсияланган казеин микдорининг ортмаслиги билан изохлаш мумкин. Хулосалар: казеин ва кунгабокар ёFининг эмулсияси консентрациясининг ортиши билан меъда ости бези шираси протеолитик фаоллигини сезиларли пасайишига ёрдам беради. Казеин эмулсияси таркибидаги трибутирин концентрациясининг ошиши ошкозон ости бези ширасининг протеолитик фаоллигини сезиларли даражада пасайтиришини курсатди, аммо бу таъсир кунгабокар ёFидан фойдалангандан кура камрок курсаткичга эга булди. Кислотали мухитда казеин билан трибутирин ва кунгабокар ёFи эмулсияларининг концентрациясини ортиб боришим меъда шираси оксилларни парчаловчи ферментлар фаоллигига сезиларли таъсир курсатмади. Шунингдек, желатинли эмулсия таркибида хам трибутирин, хам кунгабокар ёFи консентрациясининг ортиши меъда ва меъда ости бези ширалари протеолитик фаолликка сезиларли таъсир курсатмади.

Адабиётлар:

1. Андреева Ю. В. Влияние голодания и возобновления кормления на секреторную функцию желудка/Дисс.,,,канд.биол.наук, Санкт-Петербург, 2007,140. [AndreevaYu.V. The effect of starvation and resumption of feeding on the secretory function of the stomach / Diss... CandidateofBiol. Sci, St. Petersburg, 2007,140. (InRuss.)].

2. Антипова А.С.Термодинамические аспекты влияния низкомолекулярных углеводов и полисахаридов на функциональные свойства белков. Москва 2008. Дисс. канд. С. 25

3. Dickinson E. Interfacial structure and stability of food emulsions as affected by protein-polysaccharide interactions //Soft Matter. - 2008. - Т. 4. - №. 5. - С. 932-942.

4. Gargouri Y, Julien R, Pieroni G, Verger R, Sarda L. Studies on the inhibition of pancreatic and microbial lipases by soybean proteins. J Lipid Res. 1984 Nov;25 (11):1214-21.

5. Gargouri Y, Julien R, Sugihara A, Verger R, Sarda LInhibition of pancreatic and microbial lipases by proteins//BiochimBiophysActa. 1984, Sep 12; 795(2): 326-31.

6. Hamilton J. A. Fatty acid interactions with proteins: what X-ray crystal and NMR solution structures tell us //Progress in lipid research. - 2004. - T. 43. -№. 3. - C. 177-199.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.