Научная статья на тему 'КАНОЭДА ЭШКАК ЭШУВЧИЛАРНИНГ МАШҒУЛОТЛАР ЖАРАЁНИДА КУЧ ТАЙЁРГАРЛИГИНИ ОШИРИШ САМАРАДОРЛИГИНИ ЎРГАНИШ'

КАНОЭДА ЭШКАК ЭШУВЧИЛАРНИНГ МАШҒУЛОТЛАР ЖАРАЁНИДА КУЧ ТАЙЁРГАРЛИГИНИ ОШИРИШ САМАРАДОРЛИГИНИ ЎРГАНИШ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
10
3
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Fan-Sportga
Область наук
Ключевые слова
КУЧ / КУЧ ТАЙЁРГАРЛИГИ / МАКСИМАЛ КУЧ / ТЕЗЛИК КУЧ / КУЧГА ЧИДАМЛИЛИК

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Хожиев М.Р.

Ушбу мақолада каноэда эшкак эшувчиларнинг куч тайёргарлигининг таркибий қисмлари тавсифи берилган. Эшкак эшувчиларнинг махсус жисмоний тайёргарлик фаолиятида куч тайёргарлигининг тутган ўрни ва аҳамияти кўрсатилган. Ушбу спортда куч тайёргарлигининг вазифалари аниқланиб, машғулотлар жараёнида уларнинг йўналишлари ва мазмуни кўрсатиб ўтилган. Шунингдек, эшкак эшувчиларнинг куч тайёргарлигини оширишга қаратилган машғулотларда амал қилиниши керак бўлган услубий тамойиллар келтирилган.В данной статье дана характеристика различных составляющих силовой подготовки гребцов на каноэ. Представлена роль и значение силовой подготовленности проявляемых в специальной деятельности гребцов. Указаны задачи силовой подготовки, определяющие направленность и содержание тренировочного процесса, а также представлены методические принципы, которыми необходимо руководствоваться при организации силовой подготовки гребцов.This article expresses the characteristics of the various components of the strength training of canoe rowers. The role and importance of the strength training of the rowers, manifested in the special activity, is presented. The tasks of strength training of rowers are indicated, which determine the direction and content of the training process. It also presents the methodological principles that should be followed when organizing the strength training of rowers, aimed at improving the strength training of rowers.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «КАНОЭДА ЭШКАК ЭШУВЧИЛАРНИНГ МАШҒУЛОТЛАР ЖАРАЁНИДА КУЧ ТАЙЁРГАРЛИГИНИ ОШИРИШ САМАРАДОРЛИГИНИ ЎРГАНИШ»

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

ниш, эгилиш, ёзилиш, кескин тухташ, силтаниб хат-лаш ва зарбалар) таъсирида "чайкалиш" холати юзага келади, мувозанат саклаш кийинлашади, зарбалар аниклиги сустлашади. Агар таэквондочида вестибуляр анализатор функционал жихатдан етарли шаклланма-ган булса, кайд этилган холатларнинг янада кучайи-ши кузатилади. Бундай холатларнинг олдини олиш, кескин узгарувчан йуналишли харакатлар давомида мувозанат саклаш ва аник зарбалар тургунлигини ошириш учун машгулотларда айланма ва бурилма машклар, шу жумладан акробатик машклардан хам мунтазам фойдаланиб бориш максадга мувофикдир.

15-16 ёшли таэквондочилар билан утказиладиган анъанавий машгулотларда статик ва айланма - динамик харакатлар давомида мувозанат саклаш кобили-яти, ана шундай харакатлардан сунг зарбалар бериш аниклиги, унг ва чап оёк мушакларининг максимал хамда портловчи кучини шакллантириш буйича кул-ланиладиган машклар хажми нихоятда кам, айникса уларни такрорлаш вакти киска ва ижро этилиш шид-дати паст эканлиги исботланди.

Адабиётлар:

1. Северин А.Е., Батоцыренова Т.Е. - Координация дыхания и кровообращения у гимнасток разного возраста и уровня спортивной квалификации. 20. Теория и практика физической культуры № 8 2021. - 22 с.

2. Узбекистан Республикаси Вазирлар Мах,камасининг 2019 йил 13 февралдаги 2019-2023 йиллар давомида "Жисмоний тарбия ва оммавий спортни янада ривожлантириш концепциясини тасдиклаш

т^рисида"ги 118-сон карори.

3. Матвеев Л.П. Теория и методика физической культуры / Л.П. Матвеев. - 3-е изд., перераб. и доп. - М.: Физкультура и спорт, Спорт Академ Пресс, 2008. - 544 с.

4. Матвеев Л.П. Теория и методика физической культуры : [учебник] / Л. П. Матвеев. - [3-е изд., перераб. и доп.]. - Москва :2008, С. 279-285.

5. Романова Т.В. Совершенствование координационных способностей высококвалифицированных спортсменок в видах борьбы средствами аэробики; дис. ...канд. пед. наук / Романова Т.В. - М., 2006. - 119 с.

6. Максименко А.М. Основы теории и методики физической культуры: учеб. Пособие для студентов вузов / А.М. Максименко. - М.: 4-й филиал Воениздата, 2001. -319с.

7. Бойко В.Ф., Данько Г.В. Физическая подготовка борцов. Киев, Олимпийская литература. 2004, С. 182-201.

8. Воронин С.М. - Повышение физической подготовки самбистов высокой квалификации в условиях изоляции. Теория и практика физической культуры № 9 2020. - 58 с.

9. Руденко Г.В., Симаков Д.А., Коростелев Е.Н. - Современные тенденции применения сложнокоординационных ударов в тхэквондо. Теория и практика физической культуры № 3 2021. - 83 с.

10. Дорофеева Г.А. Повышение эффективности тренировочного процесса юных тхэквондистов на основе технологии комплексной оценки уровня спортивной подготовленности / Автореф. канд. дис.. -Волгоград, 2013. - 24 с.

11. Калашников Ю.Б. Построение комбинаций боевых действий в таэквондо. /Ю.Б. Калашников, О.Б. Мальков, Т.Б. Басик // Тактика ведения спарринга в таэквондо - ИТФ. - М.: РГФК, 2000, С. 56-61.

12. Лях В.И., Садовски Е. О концепциях, задач, смете и основных положениях координационной подготовки в спорте. - М.: ТиПФК, 1999, С. 40-46.

13. Бугаец Я.Е., Алексанянц Г.Д., Танцура М.Н. Особенности силовых качеств квалифицированных тхэквондистов с учетом моторной асимметрии / Ж.: Физическая культура, спорт-наука и практика. Физиологи. - Краснодар. - №2. - 2018, С. 73-79.

14. Иванов В.А. Основная тематика научных исследований. Совершенствование провоцирующей манеры ведения поединка тхэквондист-ками высшей квалификации - 24 с.

Мустадил изланувчи,

Каноэда эшкак эшиш буйича халдаро тоифадаги спорт устаси М.Р. ХОЖИЕВ1

Узбекистан давлат жисмоний тарбия ва спорт университети Чирчид ша^ри, Узбекистан

Муаллиф билан богланиш учун:

mirziyod_09@mail.ru

КАНОЭДА ЭШКАК ЭШУВЧИААРНИНГ МАШГУАОТААР ЖАРАЁНИДА КУЧ ТАЙЁРГАРАИГИНИ ОШИРИШ САМАРАДОРАИГИНИ УРГАНИШ

Аннотация

Annotation

В данной статье дана характеристика различных составляющих силовой подготовки гребцов на каноэ. Представлена роль и значение силовой подготовленности проявляемых в специальной деятельности гребцов. Указаны задачи силовой подготовки, определяющие направленность и содержание тренировочного процесса, а также представлены методические принципы, которыми необходимо руководствоваться при организации силовой подготовки гребцов.

Ключевые слова: сила, силовая подготовленность, максимальная сила, скоростная сила, силовая выносливость.

Ушбу маколада каноэда эшкак эшувчиларнинг куч тайёргарлигининг таркибий кисм-лари тавсифи берилган. Эшкак эшувчиларнинг махсус жисмоний тайёргарлик фаолиятида куч тайёргарлигининг тутган урни ва ахамияти курсатилган. Ушбу спортда куч тайёргарлигининг вазифалари аникланиб, машгулотлар жараёнида уларнинг йуналишлари ва маз-муни курсатиб утилган. Шунингдек, эшкак эшувчиларнинг куч тайёргарлигини оширишга каратилган машгулотларда амал килиниши керак булган услубий тамойиллар келтирилган.

Калит сузлар: куч, куч тайёргарлиги, максимал куч, тезлик-куч, кучга чидамлилик.

This article expresses the characteristics of the various components of the strength training of canoe rowers. The role and importance of the strength training of the rowers, manifested in the special activity, is presented. The tasks of strength training of rowers are indicated, which determine the direction and content of the training process. It also presents the methodological principles that should be followed when organizing the strength training of rowers, aimed at improving the strength training of rowers.

Key words: strength, strength training, maximum strength, speed strength, endurance

Кириш. Х,озирги кунда спортчи тайёргарлиги бир-бири билан мураккаб богланган, узига хос хусу-сиятларга эга ва ало^ида урганишни талаб диладиган элементлар бирикмаси ^исобланади. Шундай элемент-

лардан бири куч тайёргарлигидир. Куч тайёргарлиги узининг назарий асослари, турли атамалари ва махсус воситалари ордали мустадил урганиш учун бир мавзу-га айланди. Спорт амалиёти учун ^ар хил куч турлари

со

CN

о

CN

СО

п

0 d СО

1

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

уртасидаги богликлик катта ахамиятга эга, чунки хар бир спорт турининг узига хослиги маълум куч тайёргарлиги сифатларига куйиладиган талабларни олдиндан белгилаб беради.

Тадкикотнинг максади. Хорижий адабиётларда каноэда эшкак эшувчиларнинг машгулотлар жараёни-да куч тайёргарлиги ахамиятини тахлил килиш оркали малакали спортчиларни укув машгулотларини тугри режалаштириш.

Тадкикот мавзусига доир адабиётлар тахлили. Баъзи спорт турлари юкори даражадаги максимал тезлик ва куч тезлигини талаб килса, бошкалари факатгина куч чидамлилиги ёки тезлик кучини ва яна айрим спорт турлари барча куч сифатларини бир хилда ривожланишини талаб килади. Куйида биз каноэда эшкак эшишда куч тайёргарликларининг турли сифатлари ва машгулотлар жараёнида тутган урнини куриб чикамиз.

Байдарка ва каноэда эшкак эшиш тарихдан узи-нинг мураккаб таркибига карамай, чидамлиликни талаб киладиган спорт турларига киради. Эшкак эшув-чиларнинг махсус куч тайёргарлиги мусобакаларда натижани хал килувчи омил хисобланади. Хрзирги замонда спортнинг бу омили жадаллик билан ошиб бормокда. Эшкак эшувчиларнинг куч кобилиятлари куп кирралидир. В.Б.Иссурин, А.К.Чупрун фикрига кура, аник куч кобилиятлари эшкакчиларда мушак ха-ракатлари оркали амалга оширилади. Уз навбатида, бу кобилиятлар эшкак ва кайикни харакатга келтирувчи хамда атроф - мухитга таъсир курсатувчи кучни хосил килади. Бу кобилиятлар эшкак эшувчиларнинг мушак кучларини кайикда утиришга, оёкларга ва эшкакка узатиладиган харакатлантирувчи кучлар ёрдамида амалга оширилади.

Эшкак эшиш спортида умумий куч тайёргарлигини оширишда асосий максад спортчининг натижаларига таъсир етувчи махсус куч кобилиятларини ривожланти-радиган керакли базани яратишдан иборат [5]. Купчилик тадкикотчилар фикрига кура, эшкак эшувчиларнинг узига хос фаолияти уз ичига куч кобилиятларининг аник белгиланган таркибини кабул килади. Унинг асосий таркиби куйидагилар хисобланади:

- динамик ва статик мушак кучлари, бевосита спортчининг махсус тайёргарлигида эшкак эшиш вактидаги куч булиб, эшкакчининг иш холатини саклаб колишни таъминлайди.

- спортчининг тезлик-куч кобилияти, у эшкак эшиш пайтида мумкин булган максимал темпни, ха-ракатларни ошириш тезлигини ва максимал даражада

эшкак эшишни таъминлаиди;

- кучга чидамлилик динамик ва статик турларга булиниб, бутун масофа буйлаб иш холатини саклаб колишга интилади.

Шундай килиб, эшкак эшишда куч тайёргарли-гини юкори даражада булиши мусобака фаолиятига таъсир курсатади. Юкорида таъкидланганидек, эшкак эшувчиларнинг турли куч кобилиятлари максимал куч, тезлик кучи ва кучга чидамлилик сифатларида намоён булади.

Максимал куч - энг юкори юклама хисобланиб, спортчи уни бир эшкак ешганидаёк ривожланти-ришни бошлайди. Максимал куч асосан мушаклар-нинг жисмоний холатига боглик булади. Бир катор мутахассисларнинг таъкидлашича, каноэда эшкак эшишда максимал куч 18дан 35кгча йэтиши мумкин екан. Масофани босиб утишда эса уртача куч 15-24 кг уртасида булади. Бу куч 40 секунддан 4 минутгача давом этиши мумкин.

Тезлик кучи - куч харакатларини тезда бажариш кобилияти булиб, у эшкак ешувчи мушакларининг биокимёвий потенсиали ва координациясини талаб килади. Тезлик кучида мушаклар канчалик тез кискар-са, эшкак ешувчининг эшкак эшиш вактидаги харакат-лари кайик тезлигига шунчалик самара беради. Тезлик кучи максимал куч билан чамбарчас богликдир.

Яна бир куч сифатларидан булган кучга чидамлилик эшкак эшувчининг узок вакт давомида куч билан ишлаганда чарчокка карши туриш кобилиятини ифо-далайди. Каноэда эшкак эшишда кучга чидамлилик даражасини спортчининг мусобака вактида амалга оширган хар бир эшкак эшишини уртача улчами ва унинг бир марталик эшкак эшишдаги максимал иши уртасидаги фарк билан бахолаш мумкин. Х,ам-мага маълумки, куч тайёргарлиги умумий ва махсус машклардан ташкил топган. Х,ар икала тайёргарлик-нинг уз воситалари, усуллари ва ташкилий шакллари мавжуд. Ушбу компонентлар спорт курсаткичларига ката таъсир курсатади. Тахлиллар шуни курсатадики, 60%дан юкори мураббийлар уз укув машгулотлари давомида курукликда умумжисмоний тайёргарлик ва сувда махсус жисмоний тайёргарлик машкларидан фойдаланишни афзал куришади.

Эшкак эшиш спорти билан шугулланиш учун спорт махоратини шакллантиришнинг турли боскичларида, шунингдек йиллик тайёргарлик сиклининг даврларида умумий ва махсус куч воситаларининг урни катта. Укув-машгулот тайёргарликлари таркиби куп мураббийлар фикри буйича 1-жадвалда акс етган.

1-жадвал

СО СМ О СМ

ГО

га

0

ю

1

Душанба

Сешанба

Чоршанба

Пайшанба

Жума

Шанба

Якшанба

Эрталабки машгулот

- Плотда эшкак

эшиш;

- Шарик билан эшкак эшиш;

- Ётган холда штанга тортиш

- Шланг билан эшкак эшиш;

-Старт ва финиш техникасига эшкак эшиш;

-Ётган холда штанга кутариш

-Эшкак эшиш; -Шланг билан эшкак эшиш; -Плотда эшкак эшиш; -Мушакларни чузувчи машклар

Плотда эшкак эшиш;

- Шарик билан эшкак эшиш;

- Ётган холда штанга тортиш

- Шланг билан эшкак эшиш; - Старт ва финиш техникасига эшкак эшиш; - Ётган холда штанга кутариш

- Эшкак эшиш;

- Шланг билан эшкак эшиш;

- Плотда эшкак

эшиш;

- Мушакларни чузувчи машклар

Дамолиш

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

Кечки машгулот

- Техникага эшкак эшиш; - Турникка тортилиш; - Утириб-туриш; - Анжумания - Кросс югуриш; - Утириб-туриш; - Анжумания; - Турникка тортилиш Дам олиш - Техникага эшкак эшиш; - Турникка тортилиш; - Утириб-туриш; - Анжумания - Харакатли уйинлар; - Футбол/ Волейбол/ Баскетбол (спортчилар хохишига кура) Дам олиш Дам олиш

1-жадвалдан куриниб турибдики, каноэда эшкак эшувчиларнинг машгулотлар жараёнида умумий ва махсус жисмоний тайёргарликлардан тенг нисбатда фойдаланилади. Умумий жисмоний тайёргарлик асо-сан курукликда бажариладиган машклардан иборат булиб, эшкак эшишда деярли 20 хил машклардан фойдаланилади. Куч турларини ривожлантириш учун кушимча (штанга, гантел) ва спортчининг уз огирликларидан фойдаланиладиган холда машклар бажарилади. Махсус жисмоний тайёргарлик сувда ва плотда бажарилади. Бу машгулотларда кушимча каршилик (шланг, шарик, гидравлик тормоз, шамолга карши эшкак эшиш) ва техникага эшкак эшиш мухим саналади.

Эшкакчиларнинг кучга тайёргарлигида юкоридаги сифатларни фарклаш жуда мухимдир. Чунки, эшкак эшувчиларнинг махсус фаолиятида куч кобилият-лари турли даражада намоён булади. В.Б.Иссурин, Ю.В.Верхошанский фикрига кура, куч кобилиятлари биринчи навбатда, техникани мувофиклаштириш кийин булганлиги учун тулик амалга оширилмай-ди[2]. Купрок техникага эга эшкакчилар эшкак эшиш вактида узларининг тезлик-куч ва кучга чидамлилик кобилиятларини тахминан 80-85% намоён кила олади. Бирок, техника куникмалари паст булган эшкакчилар 80%дан камрок куч кобилиятларини мувофиклаштира олади.

Одатда, эшкак эшувчиларнинг спорт фаолияти куч кобилиятларини амалга оширишни чекловчи омиллардан бири хисобланади. Ю. В.Верхошанский, Л.В.Волков аниклашича, куч ё максимал огирлик кутарганда ёки максимал мушак кучланишида намоён булади. Лекин, буларнинг хеч бири каноэда эшкак эшиш спортида мушакнинг табиий фаолиятида содир булмайди. Аксинча, машгулотлар жараёнида тош, штанга кутарганда, ётган холда тяга билан ишлаганда бу кобилиятлардан купрок фойдаланилади [2].

Маълум булишича, эшкакчи старт холатида эшкак эшиш кетма кетлигини таъминлаш учун 60% кучдан фойдалана олади. Хакикий машгулотлар ва мусобака-лар вактида эшкак эшишда куч кобилиятининг намоён булиши асосан куйидаги омилларга боглик:

- Спортчи кобилиятларини кординацион риво-жлантириш даражаси. Бу даража эшкак эшишдаги харакатларни ривожлантиришда тана вазнидан фой-даланишга имкон беради.

- Чидамлиликни ошириш даражаси. Бу чарчок холатидаги харакатларни яхшилайди.

- Эшкакчиларнинг антропометрик курстакичлари. Бу курсаткичлар тана улчами ва узунлигини уз ичига олади. Баланд буй ва огир вазн спортчига эшкак эшиш вактида кул келади.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Маълум куч мушак гурухларининг ривожланиш даражаси.

Ушбу омиллар эшкак эшиш пайтида куч имконият-ларини намоён булишига таъсир курсатади ва спорт-чининг узига хос харакатларини такомиллаштиради.

Юкоридагиларни хисобга олган холда айтиш мумкинки, каноэ спортида куч тайёргарлиги куйидаги вазифаларга эга:

- Эшкакчининг максимал мушак кучини ошириш;

- Кучга чидамлилик даражасини яхшилаш;

- Спортчининг тезлик-куч имкониятларини тако-миллаштириш.

Бу вазифалар амалда икки йуналишда татбик эти-лади. Биринчи йуналишда куч кобилиятлари умумий жисмоний тайёргарлик ёрдамида оширилади. Кейин-ги йуналишда эса, бу кобилиятлар максадли махсус жисмоний тайёргарликлар оркали яхшиланади. Юкори малакали каноэчиларнинг уз вазни билан мак-симал, тезлик кучи ва кучга чидамлилик максадида бажарган спорт гимнастикаси, огир кутариш ва кучни кайтариш машгулотлари тупланган тажриба сифатида самара бериши мумкин. Ушбу машкларни бажариш жараёнидаги тикланиш мухим хисобланади.

Каноэда эшкак эшишда куч тайёргарлигини оши-риш воситалари сифатида тренажёр курилмалардан кенг фойдаланилади. Чунки, эшкак эшиш спорти му-тахассислари уртасида махсус тренажёр тайёргарлик-ни кандай амалга ошириш борасида ягона фикр йук. К. Ю. Шубин, В.Б.Иссурин ушбу тайёргарликда куч чидамлилигига эътибор беришни тавсия килади[5]. В.И.Сарапкин, А.Н.Гребенников каби мутахассислар эса тренажёрлардаги техника элементлари спортчини харакатига акс таъсир этишини таъкидлайди. Бундай фикр спортчи техникаси пасайишига ва унинг махсус тайёргарликларини ёмонлашишига олиб келади. Шунинг учун улар тренажёр курилмалардаги машгу-лотлар умумий куч чидамлилигига каратилишини тавсия этади[3].

Шу сабабли, эшкак эшувчиларда куч тайёргарлиги воситалари курукликдан кура сувда бажариладиган махсус машгулотлари билан характерланади. Куч тай-ёргарлигини ривожлантириш учун турли воситалар ва методлардан фойдаланилади.

Махсус куч кобилиятларига эришиш учун спортчилар кайикда гидравлик каршилик ва турли огирликлардан фойдаланишади. Бундай холларда огирлик улчами ва каршилик майдони спортчининг куч кобилиятларидан келиб чиккан холда танланади. Саёз сувда шамолга карама карши холатда киска булак шаклида эшкак эшиш машклари бажарилади.

Махсус тезлик куч сифатларини ривожлантирувчи асосий усуллардан бири максимал интенсивликда, тахминан 20 секунд ичида, киска тезлашиш хисо-бланади. Бу усулнинг асосий максади эшкак эшиш темпининг енг юкори тезлигига эришишдир. Баъзи холларда эшкак эшиш енгил шароитда амалга ошири-

со см о см

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

лади. Бундан кузланган максад кейинги эшкак эшиш учун тезлаштирилган тикланишдир. Бу тикланиш етарли булиши ва аеробик паст интенсивликдаги иш шаклида амалга оширилиши керак.

Хулоса. Эшкак эшувчиларнинг махсус куч коби-лиятларини ривожлантириш учун укув жараёнини ташкил этиш куйидаги шартларга риоя килишни талаб килади:

- Микро ва мезосиклларда укув машгулотлари усуллари ва воситалари бирлиги;

- йиллик укув сиклида даврийлик ва устунлик йуналиши узгариши;

- укув жараёнини ташкил этишда керакли жихоз-лар, назорат ва реабилитация воситалари билан жихозлаш учун зарур шарт-шароитлар яратиш;

- мавсум давомида мусобакалар вактини ва якин-лигини хисобга олиш.

Мамлакатнинг етакчи спортчилари амалиёти, юкоридаги тавсиялар укув машгулотларини тугри ташкиллаш имконини беради ва самарадорликни оширишга ёрдам беради. Улар спортчи энергиясини тежашга ёрдам бериб, кучни ривожлантириш жараё-нини тезлаштиради.

Шуни таъкидлаш керакки, спортда юкоридаги куч

тайёргарлик сифатлари алохида эмас, балки, спорт-нинг узига хос хусусиятлари ва тартиби, спортчининг техник ва тактик тайёргарлиги арсенали, бошка куч сифатларини ривожлантириш даражасини белгиловчи узаро мураккаб шароитда намоён булади. Шунинг учун, агар бирор бир куч тайёргарлик турини бошка турларга нисбатан ривожлантирилмокчи булинса, унинг салбий ва ижобий таъсирини хам хисобга олиш мухимдир.

Адабиётлар:

1. Брюханов, Д.А. Повышение эффективности тренажерной подготовки гребцов на байдарках и каноэ/ Д.А. Брюханов// Физическое воспитание и спортивная тренировка. - 2015. - № 3 (13). - С. 10-13.

2. Верхошанский Ю.В. Основы специальной силовой подготовки в спорте.2013

3. Гребенников, А. М. Методика силовой подготовки гребцов на байдарках этапа углубленной спортивной специализации: автореф. дис. . ..канд. пед. наук / Гребенников Алексей Михайлович. - Волгоград, 2000. -23 с.

4. Корнилов, Ю. П. Некоторые особенности методики развития быстроты в гребле на байдарках и каноэ/ Ю. П. Корнилов, А. М. Гребенников, Д.А. Брюханов// Известия Сочинского государственного университета. - 2014. - №4-2 (33). - С. 136-139.

5. Иссурин, В. Б. Биомеханика гребли на байдарках и каноэ / В. Б.Иссурин. - М.: ФиС, 1986. -112 с.

6. Шубин, Ю. К.. Управление процессом подготовки высококвалифицированных гребцов на байдарках и каноэ: учебное пособие / Ю. К. Шубин, А. К. Чупрун. - Волгоград: ВГИФК, 1987. - 128 с.

Преподаватель

У.Т. КУБЕЙСИНОВА1

Узбекский государственный университет физической культуры и спорта, город Чирчик, Узбекистан

Информация для связи с автором:

kubeysinova.01@mail.ru

Аннотация

НЕТРАДИЦИОННАЯ МЕТОДИКА ВОССТАНОВЛЕНИЯ ПРЫЖКОВОЙ АКТИВНОСТИ У ЮНЫХ БАСКЕТБОЛИСТОВ В УСЛОВИЯХ ПОСЛЕДЕЙСТВИЯ НАГРУЗОК

Annotation

В статье представлены материалы, раскрывающие основные вопросы качественного выполнения разноплановых прыжковых навыков на занятиях баскетболом. Изучен опыт развития прыжковых способностей и их восстановления в ходе тренировок в условиях последействия соревновательных нагрузок на основе анкетирования баскетболистов. Даны рекомендации направленных упражнений на восстановление мышечной активности нижних конечностей в условиях тренировочных занятий.

Ключевые слова: передач, ловли, бросков, прыжки, техника, тактика, упражнения, работоспособность.

Маколада уйин ва машгулот жараёнида баскетболчиларнинг махсус жисмоний сифатларини-сакровчанликни ривожлантиришда ва бу кобилиятни тарбиялашда фойдаланиладиган махсус жисмоний воситаларни аниклаш мезонлари ёритилган. Шугулланувчилар уйин ва машгулот жараёнида сакровчанликни ривожлантирувчи машклар мажмуаси ва организмнинг иш кобилиятини тиклаш учун зарур буладиган услублар ва тавсиялар такдим этилган.

Калит сузлар: узатиш, ушлаш, улоцтириш, техника, тактика, машцлар, ишлаш.

The article presents materials that reveal the main issues of high-quality performance of diverse jumping skills in basketball, the study of the experience of developing jumping abilities and their recovery during training and under the aftereffect of competitive loads based on a survey of basketball players.

Recommendations are given for targeted exercises to restore muscle activity of the lower extremities in the conditions of training sessions.

Key words: gears, catching, throws, jumps, technique, tactice, exercises, working capacity.

Ш

t

0 d.

CO

1

Качественное выполнение разноплановых прыжковых навыков при занятиях баскетболом является фундаментальной основой достижения конечного полезного результата соответствующих технико-тактических действий. Для успешного производства передач, ловли, бросков и добивании в прыжке не-

обходимо, чтобы этот навык по своей координации, быстроте, высоте выпрыгивания и по биомеханической структуре отвечал требованиям специфики выполняемых игровых действий и создавшейся игровой ситуации. Именно стабильность проявления констатируемых характеристик прыжковых навыков

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.