Научная статья на тему 'КАНАЛИЗАЦИЯ ТАРМОҚЛАРИНИ ЛОЙИХАЛАШНИНГ АПТИМАЛ УСУЛЛАРИ'

КАНАЛИЗАЦИЯ ТАРМОҚЛАРИНИ ЛОЙИХАЛАШНИНГ АПТИМАЛ УСУЛЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Строительство и архитектура»

CC BY
107
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
герметик / телевизион текширув / полимер / пневматик / композит / стеклопластик / спираль ўраш / дюкерлар. / tightness / television inspection / polymer / pneumatic / composite / fiberglass / spiral winding / dux.

Аннотация научной статьи по строительству и архитектуре, автор научной работы — M. Ismailov, I. Xolmatov

Атроф мухитни эгкологик жихатдан мухофаза қилиш ва ахоли турмуш тарзини яхшилаш инсон саломатлигаига хаф туғдирувчи ва касаликлар тарқатилишини олдини олиш мақсадида канализация тармоқларини лойихалаш асосий мухандистлик тизимларидан бири хисобланади. Тизимни тўғри режалаштириш ва ишончлий ишлашини таминаш канализация тизимининг тўғри талланганлигида ва замонави лойихаланганлигида деб хисобланади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по строительству и архитектуре , автор научной работы — M. Ismailov, I. Xolmatov

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

OPTIMAL METHODS FOR DESIGNING SEWER NETWORKS

One of the main engineering systems is the design of sewer networks in order to protect the environment and improve the quality of life of the population in order to prevent the spread of diseases that pose a threat to human health and disease. Proper planning and reliable operation of the system is considered a guarantee that the sewer system is designed correctly and modernly.

Текст научной работы на тему «КАНАЛИЗАЦИЯ ТАРМОҚЛАРИНИ ЛОЙИХАЛАШНИНГ АПТИМАЛ УСУЛЛАРИ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

КАНАЛИЗАЦИЯ ТАРМОЦЛАРИНИ ЛОЙИХАЛАШНИНГ АПТИМАЛ

УСУЛЛАРИ Ma'murjon Muxtorovich Ismailov

Фаргона политехника институти Фаргона кучаси 86 Ixtiyor Raxmatovich Xolmatov

Фаргона политехника институти Фаргона кучаси 86 https://doi.org/10.5281/zenodo.7315820

Аннотация. Атроф мухитни эгкологик жихатдан мухофаза цилиш ва ахоли турмуш тарзини яхшилаш инсон саломатлигаига хаф тугдирувчи ва касаликлар тарцатилишини олдини олиш мацсадида канализация тармоцларини лойихалаш асосий мухандистлик тизимларидан бири хисобланади. Тизимни тугри режалаштириш ва ишончлий ишлашини таминаш канализация тизимининг тугри талланганлигида ва замонави лойихаланганлигида деб хисобланади.

Таянч сузлар: герметик, телевизион текширув, полимер, пневматик, композит, стеклопластик, спираль ураш, дюкерлар.

ОПТИМАЛЬНЫЕ СПОСОБЫ ПРОЕКТИРОВАНИЯ КАНАЛИЗАЦИОННЫХ

СЕТЕЙ

Аннотация. Одной из основных инженерных систем является проектирование канализационных сетей с целью защиты окружающей среды и повышения качества жизни населения с целью предупреждения распространения болезней, представляющих угрозу для здоровья человека и болезней. Надлежащее планирование и надежная работа системы считается залогом того, что канализационная система спроектирована правильно и современно.

Ключевые слова: герметичность, телевизионная инспекция, полимер, пневматический, композит, стеклопластик, спиральная накрутка, дюкерн.

OPTIMAL METHODS FOR DESIGNING SEWER NETWORKS

Abstract. One of the main engineering systems is the design of sewer networks in order to protect the environment and improve the quality of life of the population in order to prevent the spread of diseases that pose a threat to human health and disease. Proper planning and reliable operation of the system is considered a guarantee that the sewer system is designed correctly and modernly.

Keywords: tightness, television inspection, polymer, pneumatic, composite, fiberglass, spiral winding, dux.

КИРИШ

Канализация кудуглари тизимнинг энг мухим бугинлари хисобланади. Факат ушбу кудуклар оркали шахар канализация кувурлари бир-бири билан уланади.

Шахар канализация тармокларида кулланиладиган материаллар.

Шахар канализатция тизимларига энг катта талаблар куйилади. Чунки улар доимо агрессив мухит билан тасирланади. Одатда канализация кувурлари куйдаги материаллардан тайёрланади.

• Полипропилиен;

• Чуян;

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

• Полиэтилен;

• Поливинилхлорид;

• Темир-бетон (диаметри 150 мм дан ортик ва катта кесимли коллектрларда ишлатилади)

Базан азъбест-цемент, керамик, шиша толалаи кувурлар хам ишлатилади.

Турли функцияларга эга булган канализация кудуклари мустахам плястмассалардан ёки монолит темир-бетондан тайёрланади.

Канализация тармокларини бузилиш сабаблари:

Хозирда канализация тармокларини холатини бахолаш мезонлари мавжуд эмас. Канализация тармокларининг холати хакида турлича маълумотларга эга булиш учун шахар режаларига киритилган хоналар коллекторлар ва бинолар учун коммунал дренаж иншоатларининг имкониятларини бахолаш ва башорат килиш имконини берадиган хужжатларни олиш керак.

Шахар канализацияларида авариянинг максимал частотаси канализация тармогининг туртдан бир кисмини ташкил этувчи темир-бетон кувурларга тугри келади ва улар асосан диаметр 600-1200 мм булган коллектор кувурлардир.

Бундай кувурлардаги авариялар, коида тарикасида биринчи тоифага киради ва катта мехнат хамда моддий харажатларни талаб килади. Темир-бетон кувурларни ишлатилиш хусусиятларини урганиш шуни курсатадики, кувур (53%) ва кудукларнинг деворлари коррозияга (21%) дучор булади, уланиш жойлари (19%) ва лотоклар (7%) емирилишга учрайди.

ТАДЦЩОТ МАТЕРИАЛЛАРИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

Хозирги вактда канализация тармокларининг герметиклиги бузилишини аниклаш ва олдини олиш учун телевизион текширувдан фойдаланилади.

Телевизор текшируви кувурлар холатини аникловчи энг аник усул хисобланади. Бундай диагностика асосида кайта тиклаш ва тамирлашнинг у ёки бу усули тахлил килилинади, шунингдек бажарилган ишларнинг диагностик сифати назорат килинади. Телевизор текширув жараёни куйдагиларга имкон беради;

- тулдирилган ва асфальтланган кудук жойини аниклаш;

- хатто кичик ёриклар ва окишларни аниклаш;

- бегона жисмларни ва тусикларни аниклаш;

- кувурларни деформациясини, герметиклигини, чокларнинг силжишини аниклаш;

- каналлар ва коллекторларнинг конструкциялари ва иншоотларига газ коррозиясининг таъмир даражасини аниклаш;

- чукурликларни кияликларни аниклаш;

- янги курилган ва таъмирланган тармоклар сифатини назорат килиш;

- тармок профилини куриш, кияликларини улчаш;

- диаметри 50 дан 3000 мм гача булган кувурларни диагностика килиш;

- тизимнинг ички кисмларини куриб чикиш;

Канализация тармогининг тиклашни замонавий усуллари:

Хозирги вактда замонавий технологияларнинг ёрдамида канализация тизимларини тиклашнинг куплаб усуллари мавжуд.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Ушбу усулларнинг асосийларига куйидагилар киради:

"Полимер енг" усули.

Диаметри 200 мм дан 1200 мм гача булган хар кандай материаллардан курилган узи окар кувурларни тиклаш учун ишлатилади. Диаметри 600 мм гача булган кувурларни реконструкция килишда бошлангич чукурларни тартибга солиш талаб этилмайди, иш мавжуд канализация кудуклари ёрдамида амалга оширилади.

"Пиневматик" усули.

Диаметри150 мм дан 400 мм гача булган керамик, чуян ва асбест-цемент кувурлардан курилган узи окар кувурларни тиклаш учун ишлатилади.

Ушбу технология бошлангич кувурларини узгартиришни талаб килмайди, иш мавжуд канализация кувурлари ёрдамида амалга оширилади.

Полиэтилен кувурлар ёрдамида "^увур ичидаги кувур" усули.

Бу усул узи окар ва босимли кувурларни реконструкция килишда шунингдек хар кандай материаллардан тайёрланган диаметри 2000 мм гача булган дюкерларда ишлатилади.

ТАДЦЩОТ НАТИЖАЛАРИ

Ушбу усул билан кайта кайта куришда кувурнинг кесими камаяди, лекин материалнинг (полиэтилен) гадир-будурлик коэффиценти паст булгани туфайли кувурнинг суюкликни утказиш хусусияти компенсация килинади.

"Композит шишатолали элементлардан" фойдаланиш.

Ушбу усул диаметри 3000 ммю. гача булган турли материаллардан тайёрланган узи окар каналлар ва коллекторларни реканструкция килишда кулланилади. Ушбу усул билан реконструкция килиш жараёнида кувурнинг кесими камаяди, аммо материалнинг (стеклопластик) гадир-будурлик коэффиценти пастлиги туфайли кувурнинг утказувчанлик хусусияти компенсация килинади.

Ушбу технологиянинг узига хос хусусияти окава сувларни олиб ташламасдан участкаларни тиклаш мумкин.

"Мак-Пайч" технологияси-каналларнинг ички юзасини поликварцит модуллари билан коплаш.

Ушбу усул газ коррозиясига учраган катта диаметрли узи окар каналларни реконструкция килишда кулланилади. Ушбу усул билан реконструкция килиш жараёнида кувур кесими бироз камаяди, бу катта диаметрли каналларнинг утказувчанлигига таъсир килмайди.

Ушбу усул хар кандай участканинг канализация каналларини тиклаш имконини беради, материалнинг емирилишига карши 50 йиллик кафолатдир.

"Per Arsleff ' технологияси буйича композит енг усули.

Бу усулда диаметри 1400 мм гача булган ва турли материаллардан курилган босимли кувурлар ва дюкерларнинг реконструкция килиш учун ишлатилади.

^увур ички юзасига цемент-кум копламасини коплаш.

^олдик девор калинлиги камида 60% булган босимли пулат кувурларни реканструкция килиш учун ишлатилади. Ушбу усул босимли кувурларнинг реконструкция килишнинг дастлабки усулларидан биридир. ^оплама хусусиятларини тиклаш нуктаи назаридан ушбу усул юкоридаги барча реконструкция усулларидан пастдир.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Спемраль ураш SPR технологияси.

Ушбу технология эски кувур линиясида махсус ураш машинаси ёрдамида ПВХ ёки полиэтилин профилни коплашга асосланган. Диаметри 5500 мм гача булган кувурларни реконструкция килишда кулланилади.

Ушбу технология кувурларни реканструкция килиш жараёнида бошлангич чукурларни талаб килмайди, ишлар мавжуд канализация кудуклари ёрдамида амалга оширилади.

МУ^ОКАМА

Хандаксиз реканструкция усулларидан фойдаланиш шахардаги тупрок ишларини магистрал йулларининг катнов кисмида казиш ишларини сезиларли даражада камайтиради.

ХУЛОСА

Замонавий полимер материаллари кувурларда газ коррозияси жараёнларнинг ривожланишини, шунингдек биоген коррозиясининг кувурга келтираётган тасирини олдини олади. ^увурларнинг гидравлик хусусиятларини яхшилайди ва канализация тармокларини ишлатиш харажатларини камайтиради.

REFERENCES

1. Рашидов, Ю. К., Орзиматов, Ж. Т., Эсонов, О. О. У., & Зайнабидинова, М. И. К. (2022). СОЛНЕЧНЫЙ ВОЗДУХОНАГРЕВАТЕЛЬ С ВОЗДУХОПРОНИЦАЕМЫМ МАТРИЧНЫМ АБСОРБЕРОМ. Scientific progress, 3(4), 1237-1244.

2. Рашидов, Ю. К., Орзиматов, Ж. Т., & Исмоилов, М. М. (2019). Воздушные солнечные коллекторы: перспективы применения в условиях Узбекистана. ББК 20.1 я43 Э 40.

3. Усаров, Махаматали Корабоевич, and Гиёсиддин Илхомидинович Маматисаев. "КОЛЕБАНИЯ КОРОБЧАТОЙ КОНСТРУКЦИИ КРУПНОПАНЕЛЬНЫХ ЗДАНИЙ ПРИ ДИНАМИЧЕСКИХ ВОЗДЕЙСТВИЯХ." Научный форум: технические и физико-математические науки. 2019.

4. Usmonova, N. A., & Khudaykulov, S. I. (2021, April). SPATIAL CAVERNS IN FLOWS WITH THEIR PERTURBATIONS IMPACT ON THE SAFETY OF THE KARKIDON RESERVOIR. In E-Conference Globe (pp. 126-130

5. Nosirov A.A., ^sirov I.A. Simulation of Spatial Own of Vibrations of Axisymmetric Structures EUROPEAN MULTIDISCIPLINARY JOURNAL OF MODERN SCIENCE https://emjms.academicjournal.io

6. Shavkatjon o'g'li, T. B. (2022). SOME INTEGRAL EQUATIONS FOR A MULTIVARIABLE FUNCTION. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 3(4), 160-163.

7. Abobakirovich, A. B., Sodikovich, A. Y., & Оgli, M. I. I. (2019). Optimization of operating parameters of flat solar air heaters. Вестник науки и образования, (19-2 (73)), 6-9.

8. Usmonova, N. A. (2021). Structural Characteristics of the Cavern at a Fine Bubbled Stage of Cavitation. Middle European Scientific Bulletin, 18, 95-101.

9. Nasirov Ismail Azizovich. On The Accuracy of the Finite Element Method on the Example of Problems about Natural Oscillations. EUROPEAN MULTIDISCIPLINARY JOURNAL OF MODERN SCIENCE https://emjms.academicjournal.io

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

10. Nosirov A.A., Nasirov I.A. Simulation of Spatial Own of Vibrations of Axisymmetric Structures EUROPEAN MULTIDISCIPLINARY JOURNAL OF MODERN SCIENCE https://emjms.academicjournal.io

11. Madaliev, E. U., & qizi Abdukhalilova, S. B. (2022). Repair of Water Networks. CENTRAL ASIAN JOURNAL OF THEORETICAL & APPLIED SCIENCES, 3(5), 389-394.

12. . Malikov, Z. M., & Madaliev, E. U. (2019). Mathematical simulation of the speeds of ideally newtonovsky, incompressible, viscous liquid on a curvilinearly smoothed pipe site. Scientific-technical journal, 22(3), 64-73.

13. Мадхадимов, М. М., Абдулхаев, З. Э., & Сатторов, А. Х. (2018). Регулирования работы центробежных насосов с изменением частота вращения. Актуальные научные исследования в современном мире, (12-1), 83-88.

14. Hamdamalievich S. A., Nurmuhammad H. Analysis of Heat Transfer of Solar Water Collectors //Middle European Scientific Bulletin. - 2021. - Т. 18. - С. 60-65.

15. Xamdamaliyevich, S. A., & Rahmankulov, S. A. (2021, July). Investigation of heat transfer processes of solar water, air contact collector. In E-Conference Globe (pp. 161-165).

16. Madaliev, M. E. U., Rakhmankulov, S. A., & Tursunaliev, M. M. U. (2021). Comparison of Finite-Difference Schemes for the Burgers Problem. Middle European Scientific Bulletin, 18, 76-83

17. Abdullayev, B. X., & Rahmankulov, S. A. (2021). Modeling Aeration in High Pressure Hydraulic Circulation. CENTRAL ASIAN JOURNAL OF THEORETICAL & APPLIED SCIENCES, 2(12), 127-136.

18. Abdukarimov, B. A., O'tbosarov, S. R., & Tursunaliyev, M. M. (2014). Increasing Performance Efficiency by Investigating the Surface of the Solar Air Heater Collector. NM Safarov and A. Alinazarov. Use of environmentally friendly energy sources.

19. Madraximov, M. M., Nurmuxammad, X., & Abdulkhaev, Z. E. (2021, November). Hydraulic Calculation Of Jet Pump Performance Improvement. In International Conference On Multidisciplinary Research And Innovative Technologies (Vol. 2, pp. 20-24).

20. Akramov, A. A. U., & Nomonov, M. B. U. (2022). Improving the Efficiency Account Hydraulic of Water Supply Sprinklers. Central Asian Journal of Theoretical and Applied Science, 3(6), 364-370.

21. Сатторов, А. Х., Акрамов, А. А. У., & Абдуразаков, А. М. (2020). Повышение эффективности калорифера, используемого в системе вентиляции. Достижения науки и образования, (5 (59)), 9-12.

22. Усаров, М. К., and Г. И. Маматисаев. "Вынужденные колебания коробчатой конструкции панельных зданий при динамических воздействиях." Проблемы механики 2 (2010): 23-25.

23. Shavkatjon o'g'li, T. B. (2022). Proving The Inequalities Using a Definite Integral and Series. Texas Journal of Engineering and Technology, 13, 64-68.

24. Rashidov, Y. K., & Ramankulov, S. A. (2021). Improving the Efficiency of Flat Solar Collectors in Heat Supply Systems. CENTRAL ASIAN JOURNAL OF THEORETICAL & APPLIED SCIENCES, 2(12), 152-159

25. Abbasov, Y. S., & ugli Usmonov, M. A. (2022). Design of an Effective Heating System for Residential and Public Buildings. CENTRAL ASIAN JOURNAL OF THEORETICAL & APPLIED SCIENCES, 3(5), 341-346.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

26. Умурзакова, М. А., Усмонов, М. А., & Рахимов, М. Н. (2021). АНАЛОГИЯ РЕЙНОЛЬДСА ПРИ ТЕЧЕНИЯХ В ДИФФУЗОРНО-КОНФУЗОРНЫХ КАНАЛАХ. Экономика и социум, (3-2), 479-486.

27. ugli Mo'minov, O. A., Maqsudov, R. I., & qizi Abdukhalilova, S. B. (2021). Analysis of Convective Finns to Increase the Efficiency of Radiators used in Heating Systems. Middle European Scientific Bulletin, 18, 84-89.

28. Mo'minov, O. A. O'tbosarov Sh. R."Theoretical analysis of the ventilation emitters used in low-temperature heat supply systems, and heat production of these emitters" Eurasian journal of academic research, 495-497.

29. Hamdamalievich S. A. Determination of the deposition of particles contained in the water passing through the sump well //Central asian journal of theoretical & applied sciences. -2022. - Т. 3. - №. 6. - С. 244-251.

30. Maqsudov, R. I., & qizi Abdukhalilova, S. B. (2021). Improving Support for the Process of the Thermal Convection Process by Installing. Middle European Scientific Bulletin, 18, 5659.

31. Madaliev, M. E. U., Maksudov, R. I., Mullaev, I. I., Abdullaev, B. K., & Haidarov, A. R. (2021). Investigation of the Influence of the Computational Grid for Turbulent Flow. Middle European Scientific Bulletin, 18, 111-118.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.